Archives for February 2014

Në Berat, ku gjen Abrahamin e Davidin …

February 5, 2014 by dgreca

* Faqe nga libri hebraik i Beratit/

*Intervistë me publicistin dhe studiuesin Simon Vrusho /

Nga Sulo Gozhina/

Berati është shquar në shekuj për qytetërimin e tij, për traditat, për vlerat kulturore, historike, shpirtërore, etj. , por një vend të veçantë zë dhe virtyti i mikpritjes, i bujarisë, që është manifestuar dhe ndaj hebrenjve, të cilët për shekuj me radhë kanë pasur në Berat lagjen e tyre, mëhallën e çifutëve në pjesën qendrore të qytetit, aty ku sot lexojmë rruga „Hebrenjtë“.

Por një kontribut i shquar i Beratit është dhe ai i strehimit të hebrenjve në Luftën II Botërore, në kohën e Holokaustit, kur Berati strehoi mbi 600 hebrenj, një numër i konsiderueshëm nga numri i përgjithshëm i tyre, të strehuar e të shpëtuar në Shqipëri e për këtë akt mjaft familje beratase janë nderuar me medalje mirënjohjeje nga shteti izraelit. Për këto tradita është shkruar, është folur, është botuar. Janë organizuar konferenca, janë botuar libra e qindra shkrime.

Këto tradita duhen kujtuar e freskuar here pas here, me informacione, të dhëna e këndvështrime të reja, sikundër duhen përforcuar e shumëfishuar lidhjet, kontaktet, bashkëpunimet me investitorët izraelitë, me kompanitë turistike, që turistët izraelitë të jenë të pranishëm në Berat në të katër stinët.

Prefekti i Beratit, z. Selfo Kapllani, ka ide konkrete sesi mund të jenë më rezultative këto lidhje, këto kontakte. Ndoshta ai do ta lëvizë më tej edhe idenë e binjakëzimit të Beratit me qytetin izraelit, Kamielin, duke e konkretizuar atë, binjakëzim për të cilin është folur jo pak vitet e fundit.

Në këtë kontekst, në prag të Ditës së Kujtesës, Memory Day, 27 Janarit, zhvilluam një bisedë me publicistin, studiuesin Simon Vrusho, i cili në dekadën e fundit e ka trajtuar gjërësisht këtë temë në referime, shkrime e në botimin e librit „Hebrenjtë e Beratit“.

* * *

-Z. Vrusho, vitet e fundit është shkruar e botuar jo pak për praninë hebraike në Berat gjatë shekujve, artikuj, libra, studime, kumtesa, janë organizuar konferenca, emisione televizive etj. Vend të posaçëm ka zënë strehimi e shpëtimi në Berat i mbi 600 hebrenjve në Luftën II Botërore, në kohën e Holokaustit…

-S. Vrusho: Po. Është një prani shumë shekullore, e shtrirë në hapësirë e në kohë, në histori e në gjeografi, një prani e gjerë, e gjendur dhe në kujtesën qytetare, sidomos me strehimin e hebrenjve në Berat e rrethinat e tij gjatë Luftës së Dytë. Në këtë këndvështrim historiku i Beratit nuk ka thjesht një faqe hebraike, por ka një libër të tërë, që mund të titullohet „Libri hebraik i Beratit“.

Simbolikën hebraike në Berat e gjen kudo e gjithandej …Në rrugë ( Rruga “Hebrenjtë” në qendër të qytetit, ku dikur ishte lagjia e hebrenjve dhe dyqanet e tyre); në dyer ( porta me yllin e Davidit ); në dysheme ( tek kishat në kala, ku thuhet se ka pasur dhe një sinagogë ), tek teqeja e helvetinjve, në tavane; e gjen tek kutia relikte, që hebrenjtë Samel e Joakim kanë lënë tek familja e Mehmet Xhezos, kuti ku është gdhendur ylli i Davidit nga njëra anë dhe sinagoga në tjetrën, e gjen në faqe muresh, në afresket me kapele izraelite apo me portretin e Abrahamit, në toponime “Varri i Çifutit” ( Bilçë), në një tapi të vitit 1931 referuar ullishteve në rrethinat e Beratit “Qafa e Çifutit” (Duhanas), Davidin e gjen dhe në emra e në mbiemrat e banorëve: Davidi e Avrami janë të shpeshtë në kronikat historike, etj., e gjen në hollin e bibliotekës së qytetit, tek vitrina e librave me tematikë Berati gjen të ekspozuar librat që flasin për hebrenjtë e Beratit; e gjen në studion e skulptorit të talentuar Nezir Ago ku sheh maketin e memorialit me shandanin hebraik, ideuar për t’u vendosur në parkun e qytetit, etj. Por sot, tej simbolikës, ka dhe një prani konkrete turistësh izraelitë, që gjithsesi duhet të ishin edhe më të shumtë në numër e më të shpeshtë në kohë.

Para ca kohësh në galerinë e arteve “Edward Lear” Berat u çel, nën përkujdesjen e Mitropolisë së Shenjtë të Beratit, ekspozita fotografike ” Afreskët e Çetirëve: një rrugëtim nga stili pasbizantin në atë laik.” Në Berat e Myzeqe kanë qenë artistët e familjes Çetiri nga Grabova, piktorët e fundit pasbizantinë që të parët huazuan frymën laike si një mënyrë shprehëse në pikturën murale të kishave. Në afreske ka mjaf detaje hebraike: -“Shpirtrat e brengosur” që enden në Had…-„Fshikullimi i Krishtit“, një skenë, ku grupi i vogël muzikor u bie daulleve që të poshtërohet Krishti… Njerëzit e thjeshtë të popullit të Jeruzalemit nuk ndryshojnë, thuajse fare, nga fshatarët vendës ose nga grupet e vogla muzikore të Myzeqesë. -„ Nëna e përjetshme Shën Mëri“…-Një shenjtor i ri…-„Shën Gjergji në kalë“ me shtizën që vret kuçedrën…-„Lindja e Krishtit“…-Apostujt Pjetër e Pal…Dhe ja një tablo tjetër, vërtetë mbresëlënëse: „Abrahami në parajsën imagjinare“.(Te plote mund ta lexoni ne Diellin e printuar)

REAGIM I SHQIPTARO-AMERIKANEVE ME ORIGJINE NGA MALI I ZI

February 5, 2014 by dgreca

SHOQATAT SHQIPTARE ME VEPRIMTARI NË SHBA,ME ORIGJINË NGA SHTETI I SOTËM I MALIT TË ZI, REAGIM RRETH ZGJEDHJEVE NË ULQIN/

Ka kohë që në krijesën e njohur gMali i Zi ka ngadhënjyer pseudodemokracia në stilin malazias. Kjo “demokraci” tash 23 vite vazhdon me avazin e vjetër ku nën perden e demokracisë përdorin dhe adaptojnë metoda perfide të çrrenjosjes dhe dëbimit të shqiptarëve etnik nga trevat e tyre autoktone.

Shteti malazias ka mëse 23 vite që në vendbanimet shqiptare, aty ku jetojnë në shekuj banorët autoktonë, shqiptarët etnik, nuk ka kryer asnjë cent investime. Kjo me siguri është dhuratë për lojalitetin që shqiptarët treguan me votën e tyre për pavarësimin e kësaj pseudo-demokracie (!)

Po le t’i shikojmë rradhazi të “arriturat” dhe të bërat e shtetit në interes të shqiptarëve: Suprimimi në mënyrë arbitrare i “Të Mirave Bregdetare” në Ulqin. Mos dhënia e komunës së Tuzit. Sjellja e kolonëve të përkatësisë boshnjake në Tuz, më qëllim të ndryshimit të strukturës demografike në dam të shqiptarëve. Arrestimin e malësorëve me opercione të inskenuara policore. Në Plavë-Guci. tentojnë për të ndërtuar hidrocentral në Vuthaj. Krijojnë “Park Nacional” në prona të shqiptarëve dhe në territorin e tyre punësojnë punëtorë nga Podgorica (kur dihet për nivelin e lartë të papunësisë tek shqiptarët). Krijojnë deponi rajonale në fshatin etnikisht shqiptar të Martinajve. Tentojnë të ndërtojnë kishë serbe me përkrahjen e Policisë së Shtetit në prona private të shqiptarit në Martinaj. Kulminacioni arrihet me moslejimin e përdorimit të simboleve kombëtare. Këto janë vetëm disa aspekte të cënimit të të drejtave elementare të shqiptarëve nën Mal të Zi nga aparati shtetëror malazias.

Shteti i Malit të Zi me axhendë të integrimeve në Unionin Europian nuk duhet lejuar që të hyjnë në familjen e Botës Perëndimore duke shkelur dhe nëperkëmbur të drejtat elementare të shqiptarëve që përbëjnë 7 për qind të popullsisë të Malit të Zi.

Më 26 Janar 2014 në qytetin e Ulqinit apo si e shofim ne si “kryeqendër e shqiptarëve nën Mal të Zi”, u mbajtën zgjedhjet lokale. Ne jemi të vetëdijshëm me fustrimin e popullatës me subjektet tona politike që për fat të keq i kemi 8 sosh vetëm në Ulqin, por është e pakuptueshme se si pas 23 vitesh në qytetin tonë të lashtë ilir të dalë ngadhënjimtar ai që na e mori Ulqinin me luftë dhe tradhëtinë e Europës në vitin 1880.

Historia kur harrohet ajo edhe të përseritet, është thënie e mirënjohur në historinë e popujve. Shtrohet pyetja: ku janë subjektet politike shqiptare që veprojnë sot në Mal të Zi dhe a kanë interesa nacionale në axhendat dhe programet e tyre partiake.

Subjektet tona politike duhet që mbi axhendat personale të shofin qartë interesin kombëtar. Por sot, kur niveli i vetëdijes dhe edukimit dhe emancipimit të popullatës është shumë më i lartë se në vitin 1880, atëherë pyetja shkon tek qytetari i thjeshtë, tek ulqinku shqiptar: si vallë del në votim dhe me votën tënde e fuqizon, e aprovon vazhdimin e shtypjes tënde, me votën tënde aprovon të gjitha këto politika diskriminuese që në vazhdimësi bëhen ndaj teje dhe popullit tënd.

Disapora shqiptare dhe shoqatat me origjinë nga shteti i sotëm i Mali të Zi me veprimtari në SHBA u bëjnë apel subjekteve politike shqiptare që të unifikojnë dhe perafrojnë qëndrimet e tyre që Ulqini të jetë zot i shtëpisë në shtepinë e vet dhe të udhëhiqet nga shqiptaret që janë 80 për qind i ketij qyteti të lashtë ilir.New York, Detroit
5 Shkurt 2014

Serbia: edhe-edhe, Kosova: as-as

February 5, 2014 by dgreca

Nga Albin Kurti/

Duke iu falenderuar dialogut me Thaçin në Bruksel, Serbia nuk po ka fare nevojë që të zgjedhë midis Kosovës dhe Bashkimit Evropian. Ajo po avanson në të dy drejtimet: edhe në integrimet evropiane, edhe në Serbinë brenda Kosovës. I fitoi edhe negociatat për anëtarësim në BE, edhe Asociacionin e komuave me shumicë serbe. Negociatat e Serbisë në këto dy rrafshe sot, po bëhen pakrahasimisht më të suksesshme sesa luftërat e saj në dy fronte para dy dekadash.

Askujt në BE, sikurse edhe faktorëve të tjerë ndërkombëtarë, nuk i shkon fare mendja të bëjë sadopak trysni mbi Beogradin zyrtar për ta njohur pavarësinë e Kosovës. Mirëpo, nuk mund të jetë ndryshe përderisa Thaçi negocion për Kosovën me Serbinë pa kushte për të. Negociatat me Serbinë gjersa ajo nuk e njeh dhe pranon pavarësinë e Kosovës përkthehen në mirëkuptim për këtë mosnjohje dhe mospranim të shtetit tonë. E këtillë është pasoja edhe kur i këtillë nuk ka qenë qëllimi.

Paralelisht me këtë, BE-ja don që kur të zgjerohet me shtete të reja anëtare ato t’i delegojnë asaj sovranitet. Kosova nuk ka sovranitet dhe s’ka se çfarë realisht t’i jep BE-së andaj ajo nuk na e ofron e nuk na e mundëson anëtarësimin. Serbia është sovrane dhe ajo me anëtarësimin në BE ka se çka i bart BE-së.

Dialogu Thaçi-Daçiq në Bruksel paraqet platformën nga e cila Serbisë i hiqen pengesat në shtegun e integrimeve evropiane drejt anëtarësimit të plotë në BE, ndërkaq Kosovës i shtohen pengesat në shtetndërtim duke ia rrudhur perspektivën për sovranitet e integritet territorial, për demokraci dhe drejtësi. Pra, jo vetëm që Serbia po përparon kah Brukseli, por përparimi i saj brenda Kosovës e zgjat rrugën e i zvogëlon gjasat për inkuadrimin e Kosovës në BE (që aktualisht ka mbetur e ngujuar te premtimi bajat për liberalizimin e vizave).

Në anën tjetër, Serbia nuk po ka nevojë as të zgjedhë midis BE-së dhe Rusisë. Ajo sërish po avanson në të dy drejtimet. Mjafton të shikohen takimet e vizitat e ndërsjellta midis krerëve shtetërorë serbë e rusë për ta marrur vesh këtë. Nga përmbledhja e lajmeve për vitin 2013, kuptojmë që kryetari i Serbisë, Nikoliq, i ka zhvilluar tri takime me udhëheqësit politikë të Rusisë. Së pari, dy takime me Putinin: më 24 maj 2013 në Sochi ku nënshkruan Deklaratën për Partneritet Strategjik dhe herën tjetër gjatë vizitës së tij dyditore në Rusi më 29 tetor 2013. (Nikoliq me 25 shkurt 2013 e dekoroi Putinin për “merita të jashtëzakonshme në zhvillimin dhe forcimin e bashkëpunimit dhe lidhjeve miqësore midis Republikës së Serbisë dhe Federatës Ruse” me urdhrin e Republikës së Serbisë me qafore.) Po ashtu, Nikoliq u takua edhe me Ministrin e Mbrojtjes së Rusisë, Sergei Shoigu, me 12 nëntor 2013 kur ai e vizitoi Beogradin. Gjatë vitit që lamë pas edhe kryeministri i Serbisë, Daçiq, ishte në një vizitë dyditore në Rusi kur me 10 prill pati takim me Putinin. Ndërkaq, zëvendëskryeministri serb, Vuçiq, u takua me ministrin rus të mbrojtjes, Shoigu, më 22 maj 2013, kur po merrte pjesë në konferencën ndërkombëtare për sigurinë evropiane në Moskë.

Serbia nuk ndodhet para zgjedhjes a mundësisë ose-ose por pas përzgjedhjes e zgjidhjes edhe-edhe, kurse Kosova ndodhet në pamundësinë problematike as-as. E, sërish, nuk ka mundur të jetë ndryshe…

Para koncesioneve që vijnë nga negociatat kemi koncesionin që u paraprin negociatave. Negociatat e Kosovës me Serbinë tashmë janë koncesion. Negociatat janë ura që lidh koncesionin themeltar të përgjithshëm që shënon fillimin e negociatave me fundin e urës që shënon koncesionet e panumërta të veçanta. Mirëpo, dialogu Thaçi-Daçiq nuk është aty për t’u përfunduar por për të mos përfunduar. Ky është një dialog që e do vetveten dhe jo marrëveshjen. Marrëveshja e mbyll dialogun, ajo i lidh palët si të ndara për t’i përforcuar ato si palë. Jo edhe në dialogun e Brukselit ku ne s’njihemi as nga pala tjetër e as nga ndërmjetësuesi. Ky dialog na lidh pa na trajtuar ndaras. Ky dialog sjell marrëveshje për të pasur edhe më shumë dialog, edhe më shumë marrëveshje, edhe më shumë dialog, edhe më shumë marrëveshje, edhe më shumë dialog… Dialogu i keq sjell marrëveshje të këqija për edhe më shumë dialog të keq. Nuk mund të ketë gjëra të mira nga zbatimi i marrëveshjeve të këqija. Çfarëdo zgjidhjesh të arrira në orientime të gabuara janë të kota në rastin më të mirë dhe kundërproduktive përndryshe. Problemi i negociatave Thaçi-Daçiq nuk është thjesht rezultati i keq por premisa e padrejtë; pra, jo gabimet në negociata, por iluzionet për to.

Kundërshtimet e Thaçit (ndaj kërkesave të Serbisë) janë veçse në funksion të prodhimit të iluzioneve (te qytetarët e Kosovës). Gjithçka në Kosovën e Qeverisë bëhet për imazh. Kosova është kthyer në një shesh gjigant xhirimi, në një film set enorm, ku horizonti nuk është ende kufiri.

Të gjithë ata që thonë se ka edhe më keq, duhet t’iu tregojmë që është duke u bërë më keq.

MUXHAHEDIN NË SIRI

February 5, 2014 by dgreca

10.000 militantë të huaj janë vrarë mes tyre edhe shqiptarë/

Nga Gëzim Llojdia*/

Kush e njeh konfliktin mes shitëve dhe synive, qartazi ka kuptuar se atje lufta që mbahet prej shekujve diku fillon ,diku mbaron e ka origjinën në dominimin për sundim të njërit apo tjetrit por asnjëherë së bashku të dyve. Lufta në Siri, ku muxhahedinët shkojnë atje për xhihadë kundër kujt,sepse atje vriten vetëm myslimanë njeri-shytë e tjetri syni ,nuk kanë kuptuar thelbin e fesë .Muajt e fundit,edhe “Bota Shqiptare”, e cili përbëhet nga pesë shtete fqinje (Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Serbi dhe Mali i Zi), ka qenë gjithnjë e interesuar në atë që po ndodh në Siri dhe polemika mbi atë se shqiptarët duhet të mos shkojnë të luftojnë atje.Një lëvizje e quajtur e Selefi në Jordani ka zbuluar se gati 10.000 militantë të huaj janë vrarë në Siri që kur konflikti goditi këtë vend në vitin 2011 .Çfarë është në vetvete kjo lëvizje kjo lëvizje xhihadiste?Xhihadin Salafist (arabisht:السلفية الجهادية) është një lëvizje xhihadiste apo ideologji në mesin e muslimanëve Selefi. Termi është shpikur nga dijetar Gilles Kepel për të përshkruar besimet e Salafi i cili u bë i interesuar në xhihad të dhunshëm duke filluar në mes të viteve 1990 thonë burimet shkruara.

E ashtuquajtura Lëvizja Salafi tha se disa 9936 militantët ekstremistë nga pjesë të ndryshme të botës , sidomos nga Tunizi , Libi dhe Irak , janë vrarë gjatë gati tre viteve të konfliktit në Siri .Disa nga shifrat: 1.902 tuniziane , 1807 Libianët , 1432 irakianët , 800 palestinezë dhe 202 jordanezë ishin në mesin e viktimave . Sipas të dhënave , rreth 828 libanez , 821 egjiptianë , 714 Sauditët , 571 jemenas , 412 marokenë , algjerianë , 274 71 kuvajtjanët , 42 somalezë , 21 Bahrainis , 19 Omanis , 9 Emiratis , 8 Qataris , 3 sudanez , 1 Mauritians , dhe gati 30 të tjerët nga Kaukazi dhe Shqipëria kanë humbur jetën në konfliktin e Sirisë .Raporti thotë se shumica e të vdekurve janë të lidhur me grupet terroriste të al – Nusra Frontit dhe Shtetet islamik të Irakut dhe Levant .Raporte të tjera të lajmeve thonë se disa ekstremistë nga Evropa , Amerika dhe Australia janë duke luftuar në Siri .Një studim i kohëve të fundit i mbrojtjes britanike tregoi se rreth 100,000 militantët , të fragmentuara në 1000 grupe , janë duke luftuar në Siri

Vlerësimet IHS Jane -së se disa 10.000 militantët luftojnë për grupe të lidhur me al-Kaedën të tilla si al – Nusra , dhe të tjetër për grupe të ndryshme militante .

Siria është kapluar nga trazirat vdekjeprurëse që nga viti 2011 . Sipas raporteve , fuqitë perëndimore dhe aleatëve të tyre rajonale – sidomos Katari, Arabia Saudite dhe Turqia – po mbështesin militantët që veprojnë brenda vendit .

Sipas Kombeve të Bashkuara , më shumë se 100,000 njerëz janë vrarë dhe miliona të zhvendosur për shkak të trazirave që ka mbërthyer Sirinë për më shumë se dy vjet .

OKB-së gjithashtu thotë se më shumë se katër milionë sirianët e tjera do të jetë e detyruar nga shtëpitë e tyre në vitin 2014 nga konflikti i shkallëzuar në vend .

Dy milion sirianët pritet të strehohen jashtë vendit , ndërsa një tjetër 2.25 milion janë parashikuar të jenë të zhvendosur brenda vendit vitin e ardhshëm .

Mirëpo cila është një mënyrë rekrutimi për myslimanët e botës?Grupeve dhe individëve të cilët luftojnë në Siri janë duke përdorur Facebook dhe YouTube për rekrutimin e luftëtarëve të Shtetit Islam në Irak dhe Siri, ISIS , një grup i lidhur me Al Kaedën .Një faqe Facebook , krenaria islame , e cila ka më shumë se 2.400 pasuesit , është postimi fotot dhe propagandës në emër të shqiptarëve njoftohet se duke luftuar për të ISIS në Siri .Shteti Islamik i Irakut dhe Sirisë , ISIS , është themeluar në vitet e para të luftës në Irak . Ata u zotuan për besnikëri të Al Kaedës në vitin 2004 , ishte i njohur si Al Kaedës në Irak .Grupi , i përbërë nga një numër i grupeve rebele , synon të krijojë një kalifat sunite në Irak , por ka që nga qëllimet atëherë zgjeruara , duke përfshirë Sirinë .Krenaria islame është një faqe në Facebook gjithashtu ka xhihadistë të tjera video,të përkthyer në anglisht ,ku bëhen vlerësimet për shqiptarët që kanë vdekur duke luftuar në Siri dhe video ku sulmohet demokracia si e papajtueshme me Islamin .

Një numër i madh i qytetarëve të IRJ të Maqedonisë që i përkasin besimit mysliman , janë bërë pjesë e grupeve të armatosura në Siri , në luftimet që po ndodhin kundër regjimit të Bashar Al Asad.

Deri më tani , ka pasur 4 të rinj nga IRJ të Maqedonisë që kanë humbur jetën e tyre , si pjesë e forcave të armatosura rebele , ndërsa viktimat tjera janë gjithashtu të dyshuar .

Një burim nga grupet fetare në Shkup tha se besimtarët myslimanë që shkojnë për në Siri për të luftuar kryesisht i përkasin sektit Vahabi.

” Ata kanë qenë të organizuar dhe nëpërmjet Shkupit , ata të udhëtojnë për në Turqi dhe nga atje , me ndihmën e këtij sekti , ata arrijnë Sirinë . Luftëtarë nga Maqedonia janë renditur në mesin e dy grupeve rebele , Al Nusra dhe Isil , të cilat janë fraksionet e dyshuar se kanë lidhje me Al Kaedën , të cilat janë duke u kundërshtuan nga grupi më të madh rebel Jabal al – Zaëaiya i cili është një aleancë demokratike të orientuar që ka mbështetje ndërkombëtare . Ka shumë e informacionit që përleshje ndërmjet grupeve rebele janë duke u zhvilluar atje . Deri më tani , 4 persona nga Maqedonia janë raportuar të kenë vdekur .

Çështja e vullnetarëve në Siri është bërë pjesë e debatit publik .

Një pjesë parti politike e koalicionit qeverisës në Shkup i ka propozuar masa ndëshkuese ligjore për ata qytetarë që luftojnë në konflikte të ndryshme jashtë vendit , kohët e fundit , si luftëtarë në Siri .Masat e pritshme të dënimit mund të çojë në dënime me burgim nga 1 në 5 vjet .

Kohët e fundit , në Turqi ka pasur një operacion që çoi në arrestime . Organizata humanitare turke IHH dyshohet se ka dërguar shqiptarëve për të luftuar në Siri , por kjo organizatë nuk ka komentuar këto akuza .

*Msc.Anëtar i Akademisë Evropiane të Arteve

Harta si ushtarët britanik e morën New Yorkun në 1776

February 5, 2014 by dgreca

Harta e gjetur në arkivat britanike mund t’i ofrojë paraqitje të rrallë të Luftës Revolucionare për të marrë Nju Jorkun në prag të pavarësisë së SHBA

Nga BEQIR SINA, New York/

ASTORIA NEW YORK CITY – Një hartë e zbuluar nga studiuesit në Mbretërinë e Bashkuar mund të ofrojnë një vështrim të veçantë në ishullin e pushtuar nga Britanikët, të Nju Jorkut gjatë një kapitull të rëndësishëm të Luftës Revolucionare – në qoftë se ajo dëshmon të jetë autentike, thonë studiuesit amerikan .
Harta është sjellë në dritë nga Andrew Adamson cili themeloi Listat Trashëgimisë , një kompani britanike që gjen dokumentet në arkiva dhe i shet riprodhimet me cilësi të lartë , duke përfshirë edhe ato të anketave origjinale të bëra nga hartografët më të hershme britanike .
Disa vjet më parë , Adamson ishte duke kërkuar nëpër arkivat në hidrografik të Mbretërisë së Bashkuar në Somerset , Angli, kur ai erdhi nëpër një studimi tek një hartë ” plan shumë ngjyrë kafe si me dyll dhe me pluhur ” që tregon ishullin e New York, sot ku është vendosur qyteti i New Yorkut dhe rrethinat e saj .
“Ajo ishte me shumë interes qysh në pamje të parë – andaj nxitova menjëher për t’a përfshirë në hartën që tregon si si në atë kohë pozicionohen trupat britanike , për rreth ishullit të New Yorkut, duke përfshirë edhe selinë e Përgjithshme Howe në Newtown në Long Island , ” i tha Adamson shtypit amerikan .
Bazuar në ato pozicione të vendosjes së trupave Britanike, Adamson spejegon se harta tregon britanikët – duke zënë Nju Jorkun në verë të vitit 1776 , në periudhën midis Betejës së Brooklyn dhe betejën e Harlem Heights . Adamson tha se ai beson se dokumenti ishte pjesë e një harte të punës në terren nga ushtarakët në atë kohë , kohën e pavarësisë së Shteteve të Bashkuara.
Gjithashtu me interes për Adamson ishte një pjesë e dytë , më e vogël e letrës në qendër të hartës e cila tregon Manhattanin në hollësi të ndërtimeve të asaj kohe . Ai tha se beson se kjo fletë është një vizatim nga Bernard Ratzer – një përpilues i famëshëm hartash të asaj periudhe – që janë kopjuar dhe përdorur për të bërë një hartë më të madhe , e njohur si harta Ratzer në New York, dhe që u botua në vitin 1776 .
” Nëse unë jam i saktë , kjo është ekuivalente dhe e afërt për të gjetur skicën e Leonardos për Mona Lisa ! ” thotë Adamson për shtypin amerikan.
Pjesa tjetër e hartës së gjetur nga Adamson ishte më pak e “mirëmbajtur”, dhe ai beson se pjesa më e vogël e letrës është përdorur si një pikënisje për anketuesit, ato janë pjesë të tjera të skemës së jashtë pjesën tjetër të saj . Ai gjithashtu beson se dokumenti është një pjesë e asaj që dikur ishte një hartë shumë më e mëdhe , që nga skajet e saj janë të grisura dhe zhubravitur të pa kuptueshme .
Ai thotë se ishte shumë i bindur se kishte gjetur diçka të rëndësishme , Adamson pastaj u përpoq të sjellë këtë hartë në vëmendjen e historianëve New York-ut dhe akademikët , duke thënë se New Yorku është me shumë fat me këtë hartë.
Ai më në fund ka marrë kontakte me Bob Singleton i “Greater Astoria Historical Society” , dhe ndërsa zhvilloi një vizitë në Nju Jork , mori me vete një nga riprodhimet e tij të hartës (dorëshkrimi origjinal është pronë e arkivave britanike ) .
Singleton tha se pa testimin e duhur dhe të shqyrtimit nga ekspertët , ai nuk mund të komentojë mbi origjinalitetin hartës – por ai mendon se dokumenti është me vlerë për tu shqyrtuar , dhe ai është duke shpresuar që kjo hartë ka për të marrë vëmendjen e ekspertëve amerikan, të cilët mundet të vertetojnë autnicitetin e saj . Adamson me një ekspertë britanik janë duke shpresuar për të gjetur interesin e studiuesve të kualifikuar ose një institucion që mund të rishikojë hartën , dhe potencialisht ata kanë hartën e karbonit origjinal – dokumentin dhe datët për të përcaktuar vërtetësinë e saj .
” Për mua , dhe një juri që është ngritur për këtë qëllim , është e vlefshme për të ndjekur atë , ” tha Singleton drejtor i Institutit të Historisë “Greater Astoria Historical Society”, duke shtuar se në qoftë se harta është e vërtetë do të ishte një zbulim i rëndësishëm , një ” pamje e rëndësishme e një momenti tepër kritik të historisë së qytetit tonë . ”
Harta , tha ai :”Harta përmban monumentet e caktuara të asaj kohe – një “pellg” që ishte në Xhamajka , dhe një mulli me ujë në Queens Plaza – të cilën ai kurrë nuk kishte parë, të përshkruar në harta të tjera “.
” Pak gjëra të tilla kan marrë interesin e lart të studiuesve , ” tha Singleton .
Adamson , i cili thotë se ai ka kaluar disa nga vitet e fundit duke punuar me dokumentet e arkivuara të qeverisë Britanike, tha se ai është i sigurtë se harta është e vërtetë .
” Shumica e njerëzve nuk kanë asnjë ide se çfarë është e fshehur dhe të humbur në thellësi të institucioneve të tyre kombëtare , ” tha ai .