Archives for March 2014

ZEMRA E BARDHË, PËRBALLË GJAKMARRJES

March 20, 2014 by dgreca

Gjakmarrja, plagë e traditës, që shërohet atje ku lind, në familje dhe, me ndihmën e opinionit shoqëror, por sidomos me ligje te duhura shtetërore, që zbatohen rigorozisht/

Shkruan: Prof. Dr. Hektor Veshi/

Qysh kur u rishfaq, para mbi njëzetë vjetëve, kjo plagë gati e harruar në shkallë vendi, por sidomos ku ka vepruar e shfaqet më dëndur, edhe përpjekjet për ta kundërshtuar kanë qënë të mëdha, të shumëllojshme, madje rezultative. Përmendim edhe nismën e fundit nga shoqëria civile, me ndihmat ekonomike dërguar familjeve të ngujuara, posaçërisht fëmijëve dhe arsimimin e tyre; kulmore ka qënë përfshirja në këtë veprim e autoriteteve të larta, deri te ish-Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Rexhep Meidani e, kohët e fundit, edhe e Ministres së Arsimit eSporteve, znj. Lindita Nikolla; publikimi me forcë i gjendjes, plagë e pashëruar, duke organizuar, së paku, dy emisione televizive, nga kanali i njohur kombëtar “Top Channel”, me drejtimin e gazetares së afirmuar, Rudina Xhunga. Aty u tërhoq e u dëgjua në to mendimi i specialistëve të policisë dhe i gazetarit rajonal, që e njeh nga afër gjendjen; në ato emisione u muar, gjithashtu, mendimi i personaliteteve kulturore e fetare nga Kosova, si dhe e një qytetari (pedagog). U permend shembull i lartë për faljen e tre gjaqeve- humbjes së tre vëllezërve të tij, thjesht e vetëm në zbatim të vendimit mbarëshoqëror atje për faljen e të gjitha gjaqeve, të bartura nga e kaluara ose të krijuara në errësirën e luftës e të pushtimit serb, në përgjigje të mesazheve dhe veprimtarive të pandalura, që nisi e realizoi me popullin, veprimtari i palodhur, i pavdekshmi prof. Anton Çeta. Në ato emisione, u pa me dhimbje gjendja ekonomike e familjeve dhe u dëgjua me mallëngjim dëshira e tyre më e madhe, që të mos ketë më gjakmarrje e ata të shëtisin të lirë…Si një nga mundësitë për zgjidhje të shpejtë e me frytshmëri të problemit, u shpreh besimi se rinia, sidomos ajo studentore, ka mundësi e synim, që të japë ndihmesë vendimtare për shuarjen e plagës ende të hapur, në gjirin e popullit. E pamë se studentët e Universitetit “Luigj Gurakuqi” të Shkodrës shprehën gadishmëri për të ndihmuar, krahas gjithë të tjerëve, persona e shoqata, që kanë punuar e vaxzhdojnë pa u lodhur, si komisionet e pajtimit të gjaqeve në rrethet Shkodër, Malësi e Madhe, Lezhë, Kurbin etj.

Natyrshëm, lindë pyetje: Po në Shqipëri, përse nuk është arritur ende rezultati i njohur dhe i admirueshëm i Kosovës, që është shembull për t’u ndjekur nga ne, në Shqipëri?

Renditen shumë faktorë, të cilët nuk mund t’i analizojmë në temën kushtuar 7-Marsit 2014, Ditës Kombëtare të Mësuesit, në Tiranë. Megjithatë, gjykojmë se na takon ta ngremë fuqishmë zërin, duke goditur me të gjitha mundësitë faktorët kryesorë, që e ushqejnë këtë plagë jetëmarrëse të burrave, në lule të moshës (por edhe të grave e djelmoshave shkollarë?!) Ta bëjmë këtë në solidaritet me mësuese Lilianën, mësuesen-pishtar vullnetare të fëmijëve në vatrat e izoluara të Malësisë së Madhe e të Shkodrës, që nuk e harron dot vrasjen e nxënësit të saj, vëtëm 12-vjeçar, mu përpara derës së shkollës?! E, sa e sa ngjarjeve të tjera tragjike të hidhura ka, që nuk përshkruhen dot!

Dy faktorë, si kryesorë, po të rendisim këtu, që janë:

I pari, tradita e pathyer ose, më mire, e pashlyer nga kujtesa e secilit, e kultivuar rreth vatrës e hak-gjakmarrjes, e cila vë në sedër, fshehtas, si një e keqe e pashmangshme çdo burrë e familje, që rastësisht bie pre e kësaj tradite, vrasjes së njeriut edhe për një ngacmim ose ngjarje fare të parëndësishme. E përse, përse, përse?… -Se ashtu e gjykoj unë e nuk pyes askënd! As për pasojën ndaj vetes e familjes, për armiqësimin me familjen tjetër dhe, sidomos, plotësisht në kundërshtim me ligjin e shtetit, për të drejtat dhe mbrojtjen e jetës së personit në Shqipëri.

I dyti, mbetet e mbartet, si nëpërkë e nënëgurëve, nxitja e kësaj mendësie e tradite, sidomos nga disa të moshuar. Ata gjejnë mënyra për ta lëshuar helmin e tyre, sidomos në grupime familjare e tubime më të mëdha, si festa e takime rajonale. Jo pak ndikojnë edhe disa të rinj, të ashtuquajtur “të fortët e mëhallës”, që lehtë bëhen drogmenë, trafikantë femrash, grabitës pasurish etj.

Përballë kësaj situate nuk duhet vepruar “nga lart”, me leksione e mbledhje të mëdha. Madje, pak rezultat jep edhe ashpërsimi i ligjeve për ndëshkime. Fjala është për shuarjen e gjakmarrjes si mendësi! (Më 25 Shkurt 2014, u tha në një lajm se, në rrethin e Krujës, janë pajtuar rreth dyqind familje në gjak. Por lajmi u dha për të treguar se ishin cënuar dy familje në Nikël, ku ende këto ditë katër familje jetojnë në izolim dhe fëmijët nuk mund ta ndjekin shkollën…) Pra, gjarpëri i nëngurit, nëpërka, siç e karakterizon populli veprimin e fshehtë rrezikues të jetës, vazhdon të veprojë!

Shënojmë se, kur familjet hyjnë ose fatalisht ndodhen në qerthullin e kësaj të keqeje të madhe, edhe pse të dyja ato duan të dalin sa më shpejt e me pak pasoja mbi jetën e familjeve të veta, nuk e gjejnë dot rrugën- faljen dhe shpëtimin nga e keqja, që iu zë frymën gjithë degëzimeve të gjakut, sidomos nga krahu i babait, burrit të shtëpisë. E ka trajtuar këtë temë, qysh në rininë e vet edhe pinjolli i familjes së të mëdhenjve të familjes Frashëri, Mit’hati, në një tregim letrar. Sipas tij, gjakësi, i ikuri për shumë kohë larg vendit, familjes e fshatit, një ditë kthehet, i përvëluar nga malli, i lodhur, i trembur, por edhe i gatshëm të përdorë pushkën, në se i del përpara dikush nga hasmi. Etja për ujë e çon drejt burimit të tij- burimit të jetës, do të theksonim ne! Ndërsa, për habi të tij, i del përpara atje, pikërisht njeri nga familja “në gjak”. Mbeten ballë për ballë, për pak minuta, të dy armëngrehur. Por asnjeri nuk e tërheq këmbëzën e armes së vet!! … Pranë ujit jetëdhënës të njeriut e çdo gjallese mbi tokë, djemtë ulen e bisedojnë, duke i treguar njeri-tjetrit, se çfarë i kishte penguar ta gjenin fjalën, si atëherë, kur iu kishte lindur konflikti, por edhe më pas, për një kohë të gjatë, sa djali kurbetli e kishte quajtur të mjaftueshme kohën për ta kapërcyer të keqen, midis familjeve të tyre… Por koha kishte pritur atë çast, atë mendësi, dashuri e mall për bashkëfshatarin e vendin dhe… për pajtimin e shumëpritur ndërmjet familjeve! Po, si do të veprohej në Shqipëri, në kushtet e sotme, me popullsi të rralluar në territoret malore, ku vepron më fuqishëm kjo traditë e helmët e së kaluarës?

Gjykojmë se kryesorja e më frytdhënësja formë pune mbetet ajo për ndryshimin e mendësisë së familjeve, ku me biseda rastësore lind ose krijohet problem, si mendësi e të rriturve, fillimisht, që në mënyrë të pakujdesshme(edhe për atë gjënë e vogël ) iu transmetohen fëmijëve me fjalë, inate, hakërrime, betime e përbetime, se do veproj ashtu e kështu; se ai tjetri, edhe për një gjë të vogël, e ka hak plumbin, etj etj. Shmangia e këtyre qëndrimeve do të shërbente si profilaksi, që do të parandalonte ngjarje të kobshme më pas, atëherë kur i riu burrërohet në trup, por jo në pjekuri për gjykime të matura. Është e kuptueshme se sa mire do të ishte edukimi, madje si riedukim, i disa prindërve, pasi do të pasohej me shmangien e nxitimit, gjykimin vetëm sipas traditës së keqe, duke i hapur rrugë gjykimeve e veprimeve gjakftohta, të mirëpeshuara, në fund të fundit, shpëtuese nga sakrifikimi edhe i njerëzve të pafajshëm, gjë që në fakt i hap rrugë zgjerimit te persona të tjerë dhe zgjatjes kohore të hakmarrjes, si gjakmarrje!

Atëherë, kush mund ta ndalë ortekun fillestar të zemërimit nga dhimbja, “turpi” sipas traditës e, siç thotë populli, t’i shtrojë të lënduarit për të gjykuar e arsyetuar, me sa më shumë mature, për të gjetur se kush mund të jetë fajtori, në çfarë rrethanash ndodhi, madje edhe si mund të ngadalësohet ose ndalet veprimi i rrëmbyer (kundërveprimi) kërcënues dhe me pasoja të rënda?

E realizon këtë gjë vetëm fjala- melhem e njeriut autoritar e të mënçur të fisit, e mikut të dashur e të mençur, që menjëherë i ndodhet pranë familjes së goditur; e atij, që ndihmon të bëhen bashkë edhe përfaqësuesi i pushtetit, plaku i zakonit, madje edhe vajtojca e mençur dhe i riu ose e reja, me horizont e mirësi të shfaqur, që mund të ndodhen afër etj. Pas dallgës së parë të dhimbjes, ka vend t’i jepet ndihmë familjes edhe nga larg, duke i shkuar në shtëpi miqtë, por edhe persona me ndjenja të thella njerëzore e kulturë, që mundet t’ju flasin në telefon, t’ju shkruajnë, të venë në lëvizje specialistë të njohur për zgjidhje konfliktesh etj. Të gjithë së bashku, me synimin që e keqja të kufizohet, sa më shpejt e pa dëm tjetër.

Afërsisht, kjo ka qënë linja e trajtimit të problemit edhe nga kryesia e Shoqatës së Arsimtarëve të Shqipërisë, gjatë periudhës sa është shfaqur plaga e gjakmarrjes.

Po e përvijojmë fare shkurtimisht këtë çështje, pasi me dokumente tregohet në një permbledhje publicistike-letrare, që është përgatitur dhe mendohet të publikohet për të ndihmuar çdo njeri të forcojë bindjet për pasojat dhe përpjekjet për ta zhdukur, si mendësi gjakmarrjen e hakmarrjen.

Dihet se, fillimisht, iu bë thirrje popullit përmes shtypit që ta ndalte gjakmarrjen, duke e quajtur atë kuçedër, që duhej lënë të vdiste, d.m.th të mos rrëmbente më jetë njerëzish, siç pat filluar. Më tej, kur në raste të tilla zbulimi i të vërtetave vonohej edhe nga paaftësia e shtetit dhe në qendrat e banuara krijohej situatë e frikshme te kushdo dhe dyshuese për këdo, u shkrua tregimi me titull “E përbindëshme”, si kritikë e thirrje për organet shtetërore. Ai u publikua në një libër letrar dhe kaloi pa u vënë re, siç vlerësohen sot te ne librat letrare edhe kur përmbajnë vlera të veçanta.

Por një letër ngushëllimi e një qytetari nga larg, që iu dërgua një familjeje të përgjakur,me porosi që të uleshin gjakrat në gjykim për të mos i hapur rrugë gjakmarrjes, ( natyrisht mendim i pranuar edhe nga njerëz të tjerë me ndikim atje) rezultoi shumë dobiprurës, u shpëtua një njeri i afërt i asaj familjeje, mbi të cilin binin të gjitha dyshimet. Kur pikëllimi fillestar i familjes, për humbjen e njeriut të vet kishte kaluar dhe e vërteta po zbulohej, dikush e falënderoi autorin e letrës për ndihmën e çmuar. Artistikisht ose me gjuhën letrare, kjo ngjarje u shtjellua në tregimin me titull “Letra nga larg dhe pushka për gjakmarrje”, nga i cili mund të tërhiqen përfundime të vyera për çdo lexues.

Së fundi, në tregimin me titull “Mençuri gjysmake”, marrë nga jeta e shkollës, nënvizohet kriza e mendimit dhe qendrimi indiferent ndaj kësaj plage të rëndë dhe kritikohet shabllonizmi në vlerësimin a-priori të një shprehjeje objektivisht dëshpëruese, si “sa më shumë i njoh njerëzit, aq më shumë i dua kafshët”, si koncept i krijuar në situatë dëshpërimi ose gjykimi të cekët, pasi njeriu në çdo rrethanë mbetet krijesa vlerashumë dhe i pakrahasuar me asnjë qënie tjetër, që merr frymë mbi tokë.

Me këtë parashtrim të shkurtër, sot para jush, mësues të nderuar dhe edukatorë të çmuar të brezave të rinj në Tiranë e gjetkë, duam të theksojmë edhe një herë nevojën e ruajtjes dhe ngritjes sa më lart, deri në frymën e fundit, të rolit përçues edukativ te brezat më të rinj dhe nipërit e mbesat, të ndjenjave më të thella të dashurisë e respektit për të tjerët. Pasi edhe sikur një jetë të shpëtohet, fitorja është e madhe; kurse po të ndalohet gjakmarrja në familje, në fshat, krahinë e më gjerë në tërë vendin, mirënjohja ndaj kujdo bëhet e pakufishme.

Tiranë, mars 2014

Buzuku dhe libri i parë shqip

March 20, 2014 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/

Me 20 mars 1554 – Gjon Buzuku fillon të shkruajë librin “Meshari”, siç thotë vetë në pasthënie, dhe e përfundoi më 5 janar 1555. Në këtë vit duket se ka përfunduar edhe shtypja e librit. Buzuku ishte prift katolik, famullitar i thjeshtë. Nga libri i Buzukut ka shpëtuar vetëm një kopje, edhe ajo e gjymtë. I mungojnë faqet e para dhe për këtë arsye nuk e dimë vendin ku u shtyp libri dhe cili autoritet kishtar e dha lejen e botimit (imprimatur – “le të shtypet”) sipas rregullave të kishës katolike. Ajo që na kumton Buzuku te pasthënia e shkurtër në fletën e fundit të librit (mrekullisht ka shpëtuar kjo fletë), është se kisha ku shërbente dhe shtypshkronja nuk kanë qenë larg dhe kështu ai vente e vinte për të ndihmuar tipografët që shtypnin librin, sepse ata kishin shumë vështirësi të radhisnin tekstin e shqip të Buzukut. Merret vesh se tipografët kanë qenë të huaj, italianë, nuk e dinin shqipen. Janë shprehur hipoteza të ndryshme për vendin e shërbim të Buzukut. Më e besueshmja duket ajo që e bën Gjon Buzukun famullitar të ndonjë bashkësie Shqiptarësh të shpërngulur diku në ndonjë territor të Republikës së Venedikut pas rënies së Shkodrës në duart e Osmanëve (1479).

Specialistët kanë përcaktuar se tipi i shkronjave dhe lloji i letrës janë po ata që përdoreshin në shtypshkronjat e Venedikut në mesin e shek. XVI. “Meshari” përmban lutjet dhe pjesët nga Shkrimi i Shenjtë që thuhen gjatë meshës në kishë. Lënda e librit është kryesisht përkthim nga latinishtja a italishtja. Libri u botua në një periudhë të ndeshjes së Reformës dhe Kundërreformës. Reforma ishte një lëvizje fetare që u zhvillua në shek. XVI e cila shkëputi nga bindja ndaj Papës një pjesë të Europës Perëndimore dhe solli lindjen e kishës protestante dhe futjen e gjuhëve të gjalla popullore në shërbesat fetare (gjermanisht, anglisht, frëngjisht, italisht etj.). Me emrin kundërreformë kuptohet tërësia e masave që ndërmori vetë Kisha Katolike në shek. XVI-XVII për t’iu kundërvënë reformës protestante dhe për të ruajtur autoritetin e saj duke përmirësuar gjendjen e kishës.

Sipas studiuesit dhe gjuhëtarit të njohur, Emil Lafe, “Meshari” i Buzukut është vështruar si fryt i Kundërreformës, si një lëshim që qe e detyruar të bënte Selia e Shenjtë, duke lejuar shërbesat fetare në gjuhën e gjallë të popullit dhe rrjedhimisht përkthimin e “Mesharit”… një ndërmarrje e tillë nuk mund të bëhej pa mbështetjen edhe financiare të eprorëve të kishës dhe pa lejen e tyre për ta botuar. Këtë mbështetje dhe leje e patën më vonë Pjetër Budi, Frang Bardhi, Pjetër Bogdani e të tjerë, po për Buzukun nuk mund të thuhet gjë, nga shkaku i mungesës së ballinës dhe të fletëve të parathënies së librit”.

Teksti i “Mesharit” është shumë i vlefshëm nga pikëpamja e historisë së gjuhës shqipe. Ajo dëshmon se gjuha shqipe në shek. XVI ka qenë më e njësishme sesa sot, d.m.th. dallimet ndërmjet gegërishtes e toskërishtes kanë qenë shumë më të pakta. Duke u mbështetur në elementet gjuhësore të “Mesharit” studiuesit anojnë nga teza se Gjon Buzuku do të ketë qenë nga me origjinë nga krahina e Krajës, Ljarjes dhe Shestanit (sot në Malin e Zi). Fjalori mjaft i pasur dhe mënyra deri diku e saktë e drejtshkrimit dhe gramatikës në gjuhën e “Mesharit”, i kanë bërë studiuesit të mendojnë se tradita e shqipes së shkruar është shumë më e hershme.

Profesor Emil Lafe, redaktor i përgjithshëm i “Fjalorit enciklopedik shqiptar” (FESH, 3 Vëllime, botim i Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, 2008-2009), shkruan: “Ka një radhë shenjash e rrethanash që të shtyjnë të supozosh se Buzuku, kur u ul në tryezën e punës më 20 mars 1554, nuk e filloi duke shpikur ai vetë alfabetin që do të përdorte e duke stërvitur dorën për të shkruar shqip, po duke vënë në zbatim ato shprehi që tashmë i kishte fituar nga mjedisi e i kishte zhvilluar vetë. Tregues gjuhësorë dhe historiko-kulturorë flasin në të mirë të kësaj hipoteze. Kështu, E. Çabej, studiuesi më i thelluar i Buzukut, shprehet se: “kush ka lexuar këtë tekst disa herë me radhë, besojmë se do të ketë përshtypjen që gjuha e përdorur në të nuk është një arë fare e papunuar më parë.”Ai bashkohet me tezën e arbëreshit Gaetano Petrotta se në Shqipëri do të ketë pasur para sh. XVI një traditë ortografike dhe mbase edhe një gjuhë të përbashkët, së paku në shkrimet e përdorimit praktik. Edhe duke e shikuar këtë çështje nga ana e historisë së vendit, me një vështrim të gjithanshëm të gjendjes kulturore në Shqipërinë mesjetare, – shton Çabej, – teza e Petrottës do të dilte më fort e përforcuar sesa e kundërshtuar, sepse shkalla e kulturës së popullit shqiptar në atë kohë nuk ka qenë ndryshe nga ajo e vendeve përreth, sidomos e atyre të brigjeve të Adriatikut.”

Ndërsa gjuhëtari Selman Riza (1909–1988) e quan të papërligjshëm, madje kombëtarisht të papranueshëm, ngulmimin e disa studiuesve për ta çuar traditën letrare të shqipes dy-tre shekuj para Buzukut, duke mos pasur mbështetje të sigurt për këtë. Sipas tij: “të gjitha rrethanat historike e kulturore flasin se para Buzukut nuk ka ekzistuar ndonjë shkrim madhor në gjuhën shqipe. Madhëria morale e Gjon Buzukut qëndron pikërisht këtu që “en së dashunit së botësë sanë” Gjon Buzuku u bë ideator dhe realizator i një vepre, me të cilën ai neve shqiptarëve përgjithmonë e jetës na zbardhi faqen në lëmin deri atëherë të palavruam të kulturës së fjalës së shkruame (sikundërqë afro një shekull më herët Gjergj Kastrioti ne shqiptarët na pat mbuluar me lavdi në fushën jo të panjohur të luftërave vetëmbrojtëse ngadhënjimtare)”. Selman Riza “Pesë autorët më të vjetër në gjuhën shqipe”, Tiranë, 2002.

Dhe pyetja shtrohet: A a ka pasur ndonjë libër shqip para “Mesharit” të Buzukut? Profesor Lafe dyshon: “Shpresa që na u zgjua se do të shihnim së afërmi të botuar një dorëshkrim shqip të vëllimshëm të vitit 1210 (hartuar nga njëfarë Teodor Shkodrani), që e kishte gjetur në arkivat e Vatikanit gjurmuesi kosovar Musa Ahmeti, tashmë është shuar edhe te më besëplotët. Në ato dy radhë që janë bërë të njohura prej këtij dorëshkrimi, nuk ndihet asnjë amëz stërlashtësie gjuhësore. Me sa duket Gjon Buzuku do të ruajë vendin e tij prijatar dhe autoritetin e patriarkut në shkrimin shqip dhe në letërsinë shqipe. Prandaj 20 Marsi 1554 mbetet një Ditë e Madhe për shkrimin shqip dhe për kulturën shqiptare”. (DITA E MADHE E 20 MARSIT, Emil Lafe, 2004).

Studiuesi japonez i Kanunit te Lekë Dukagjinit u takua me shqiptarët në Nju Jork

March 20, 2014 by dgreca

Dy miqt e dëshmuar, njëri japonez- Profesori japonez Kazuhiko Yamamoto dhe tjetri shqiptar- z. Selahedin Velaj , ruajnë lidhjet e tyre të mira simbas traditës së dy vendeve. Në takim merrnin pjesë dhe bashkatdhetare të tjerë./

Nga BEQIR SINA, New York/

NEW YORK CITY : Takim miqësor është mbajtur, të Mërkurën me 19 Mars, në qytetin e Nju Jork-ut, me Profesorin japonez Kazuhiko Yamamoto, i cili njihet nga shqiptarët si studiues i kulturës shqiptare dhe veçanërisht i Kanunit të Lekë Dukagjinit. Profesori japonz është autor i librit “Struktura etike e Kanunit dhe nënkuptimet e saj kulturore”, me sponsorizim dhe përkthim të Selahudin Velaj – që sipas tij, “elementë bazë të etikës së Kanunit gjenden edhe në traditat antike japoneze si dhe në veprat homerike” shkruan studimi i Yamamotos .

Profesor Yamamoto, është “zbulim” i mikut të tij,Selahedin Velaj, i cili ishte për më shumë se gjysmë shekulli në diasporë veprimtar aty ku e lypte nevoja e shqiptarëve në Amerikë.

Z. Velaj – njihet mirë në diasporë edhe për lidhjet e tij me Profesorin japonez Kazuhiko Yamamoto, sidomos në kontributin e tij për njohjen e çështjes së Kosovës, veprimtarinë që zhvilluan ata së bashku në prag të shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, në një nga Universitetet më të mëdha të Tokios, dhe pati jehonë të madhe në qarqet akademike Japoneze në atë periudhë.

Velaj me këtë veprimtari pati dëshmuar dashuri për kulturën shqiptare duke ndihmuar dhe bashkëpunuar me dijetarin japonez, Prof. Dr. Kazuhiko Yamamoto, i cili i kushtoi Kanunit Shqiptar të Lekë Dukagjinit studime të veçanta dhe serioze. Vetë, Dr. Velaj, i veshur me kostum kombëtar, shkoi në Japoni dhe ngriti flamurin shqiptar në aulat e universitetit japonez.

Veprimtari i dalluar i diasporës, z. Velaj – vlen të përmendet se rrjedh nga një familje me tradita të vyera patriotike dhe atdhetare, ai është dhe ish themelues dhe udhëheqës i grupimit të, të “Tri Besimeve Fetare” shqiptare në diasporë, anëtar i hershëm dhe i Federatës PanShqiptare të Amerikës VATRA, si dhe aktivist i të drejtave të njeriut në SHBA.

Profesor Yamamoto, i cili ka qenë disa herë në Shqipëri dhe Kosovë, dhe është takuar me komunitetin shqiptarë në Nju Jork, është pedagog i Institutit të Shkencave Shëndetësore të Universitetit Kjushju.

Ai së bashku me zonjën e tij u takua dje në Restorantin “Sammy’s” me pronar shqiptar zotin Maxhun Biberaj në qytetin e Nju Jorkut, mori pjesë në drekën e shtruar nga buajtësi Dr Velaj me miqt e tij shqiptarë: Ambasadorin Bekim Sjediu, Konuslli i Përgjithshëm i Kosovës, në Nju Jork, professor Naum Priftin, Presidentin e KKSHA, zotin Martin Shkreli, shkrimtari dhe poetin e njohur Pierr Pandeli Simsia me bashkëshorten e tij Joana Simsia, gazetarja Ermira Muja, gazetari dhe shkrimtari Muhamet Mjeku.

Duke folur në këtë drekë mysafirët ez. Velajt, shprehën kënaqsin e veçantë për takimin me Profesorin japonez Yamamoto, dhe me këtë rast ata falemnderuan veçanerishtë, bujarinë e dr Velajn dhe kontributin e tij për çështjen tonë kombëtare.

Profesori japonez Kazuhiko Yamamoto, tregojë sesi nëpërmjet mikut të tij z. Velaj, ka arritur për të shpjeguar në Japoni , se si është Shqipëria dhe Kosova dhe se çfarë vende të mrekullueshm ka arritur ai të shohë.

“Njerëzit në Shqipëri dhe Kosovë, tha profesori japonez janë shumë miqësorë, sidomos ata dallohen me sa kam vrejtur unë me ne të huajt. Në mënyrë të veçantë ata kanë treguar dashamirësi të madhe, dy dekadat e fundit edhe ndaj ne japonezëve, nëpërmjet, lidhjeve diplomatike, studentëve, biznesmenve, shoqatave dhe organizatave dhe Grupit të “Miqësisë Japonezo – Shqiptare”.

Ai tha se :”Andaj tani mbasi kam marrë shumë njohuri nëpërmjet mikut tim z. Velaj – kur flas me shqiptarët, më duket sikur jam duke folur me njerëz të vendit tim. Udhëtimet e mia atje kanë qenë për mua mjaft të mira, një përvojë fantastike do të thoja. Pra, kam ndjenja mjaft pozitive ndaj kulturës shqiptare dhe ndaj shqiptarëve.”

Precedenti Krimea dhe Kosova

March 20, 2014 by dgreca

Nga Kolec TRABOINI/

Janë hapur kapakët tashmë. Është krejt e kotë të jetohet me iluzione se gjërat janë të pandryshueshme në Europën e dy luftrave botërore aq më tepër të propogandës false për bashkjetesë të lumtur në shtete shumëkombëshe në këtë Europën tonë plot trauma lufte e padrejtësish në kurriz të popujve të vegjel. Mesa duket që pas Luftës së Dytë Botërore Europa ka jetuar me frikën e një procesi zinxhir nëse shtrohet çeshtja e shteteve etnike. Akti i Rusisë tregon se ajo e ka psikologjisur mjaft mirë frikën e Europës, ndaj ka avancuar dhe do të avancojë më tej nëse Europa nuk lëviz më parë që të tregojë se është një forcë që nuk mund të mospërfillet.

Me Krimenë, Rusia sfidoi Europën e cila bën një politikë të vjetër, pa rezultate, aspak bashkohore që ti paraprij zhvillimeve në hapsirën e saj e përqark saj. Se çfarë ishte Europa u pa në Bosnjë, në Srebenicë, ku u tolerua masakrimi i mijëra njerëzve mbi baza fetare e raciste dhe për këtë u dënuan vetëm dy a tre vetë në Gjyqin e Hagës, një ironi kjo sepse shteti serb as që u dënua qoftë edhe moralisht. E njëjta gjë edhe në Kosovë, e cila u ndryshua në rrjedhën e historisë në saj të këmbënguljes amerikane. Edhe sot Europa ndjek një politikë qorre me shtetin e sajuar të Bosnje Hercegovinës. Ahtisari ishte tipik europian dinak, vuri klauzolen që Kosova të mos bashkohet me shtete të tjera(në fakt ndalohej bashkimi me Shqipërisë se më kë do bashkohej Kosova, me Zanzibarin?), pra vazhdoi kësisoj me politikën europiane të frikës nga efektet që do të krijonte ideja e shteteve me etni të përbashkët, duke i privuar shqiptarët nga e drejta ndërkombëtare e referendumit, e vetvendosjes. Pra shqiptarët gjithnjë në kufizim si të ishin qytetarë të dorës së dytë të kësaj hapsire ku jetojnë, që quhet Ballkan e më gjërë Europë. E gjithë kjo politikë frike tregon se Europa është më e dobët se kurrë. E gërryer ekonomikisht, e drejtuar keq prej qeverish të prekshme nga korrupsioni, të paafta të dalin në funksion drejtues si një bashkim i fuqishëm jo vetëm ekonomik e politik por edhe ushtarak, ajo tashmë është veç një hije e vetvetes. Presidenti Putin, sepse gjithçka eshtë sajesë e tij nga pozita e të fortit, gllabëroi pjesë të shtetit të Ukrainës, sepse e dinte mirë se Europa nuk ka asnjë fuqi të ndalojë Rusinë, së pari se nuk ka vullnetin e duhur e së dyti se Europa jeton me frikë dhe gjithçka e ka mbështetur tek Amerika. Por kjo nuk mund të shkojë deri në pafundësi. Nuk mund të shkojë në pafundësi me shkakun se Amerika ka plot halle të tjera dhe nuk mund ta mbajë mbi supe tërë problematiken europiane.

U lodh diplomacia europiane duke thënë se Kosova ishte një rast i veçantë, por Rusia nuk e mori në konsideratë dhe krijoj një precedent të ri që e tejkaloj problematikën e Kosovës. Me një referendum aneksoi Krimenë e brenda dy ditëve i paisi tërë qytetarët e Krimesë me pasaportë Ruse. Tashme Krimea Ruse është një fakt i pakthyeshëm në histori, nuk mbetet veç llomotitje diplomatike e oratori boshe të atyre që drejtojnë shtetet por nuk kanë asnjë fuqi për të vepruar. Deklarata e Julia Timoshenkos se Krimea do të jetë gjithmonë e Ukrainës janë thjeshtë oratori sofiste politike për të kapur kolltukun. Edhe marrja e disa masave, jo llogari bankare apo ndalim pasaportash për rusët janë qesharake. Ka një shprehje të urtë populli ynë, që mënçuria mbas kuvendit e trimëria pas lufte nuk kanë asnjë kuptim. Europa është tkurrur e në vend të bëjë veprime që e fuqizojnë dhe e sfidojnë Rusinë, përkundrazi zhutet thellë e më thellë në konservatorizmin e saj shtërp. Bashkimi Europian sot është më i brishtë se kurrë, është kthyer në një monopol i disa drejtuesve pa vizion që formojnë Klubin e Brukselit e që varavingen sa në një vend në një tjetër pa kurrfarë rezultati. Mediokriteti europian ka arritur deri aty sa, ndërkohë që ushqejnë zvarraniken ekonomike, Greqinë, me miliarda euro, bllokojnë hyrjen e Turqisë në Bashkimin Europian. Thjeshtë se është vend mysliman. Kjo tregon se Europa jeton me mentalitete të vjetra mesjetare. Turqia në Europë do të ishte një fuqi ekonomike më tepër, një mundësi më tepër për të shtrirë Bashkimin Europian në jug të Rusisë. Europa ka frikë nga sfidat dhe kjo frikë po e gërryen nga brënda duke e treguar të pafuqishme për misionin për të cilën është themeluar. A mos do të çojë kjo në një shpërbërje të Bashkimit Europian? Veprimi i Moskës zyrtare tregoi se Europa nuk ka potencialin për të përballuar Rusinë, Europa shfaqet si një mëndësi e vjetër dhe e pafuqishme për të përballuar sfidat e reja, ndryshe prej amerikanëve që mbeten përherë të fuqishëm e të kudondodhur per interesat e tyre vitale. Mirë u tha Bushi i ri europianeve kur nisi sulmi mbi Irakun e Sadamit, me duhet vetëm emri juaj në listë, se luftën e bëjnë ushtarët amerikanë. E vërteta është se europianet edhe në këtë rast hodhën vickla sepse kishin interesa me Sadamin. Amerika bëri atë që bëri pavarësisht se gjërat në Irak kanë shkuar keq e më keq e gjasat kështu do të shkojnë edhe në Afganistan, sepse janë popuj të prapambetur, të pazhvilluar dhe as që e kuptojnë demokracinë. Duhen shekuj të arrihen në ato nivele për të cilat u pretendua se do të ndryshonte jeta e popujve arabë.

Në këto kushte, kur në shqiptarët ndodhemi në një vatër zjarri ballkanik, çfarë duhet të bëjmë? Të rrijmë duarkqyq? T’i mbulojmë thëngjinjtë me hi për të krijuar iluzionin se nuk ka më rreziqe për ne? Të bëjmë servilin e kuintave diplomatike europiane, të squllurin, mediokrin, injorantin që pret t’ia zgjidhin punët të tjerët apo të ndërtojmë strategjinë tonë kombëtare dhe të kemi guximin të veprojmë?

Nuk kishte e as nuk ka asnjë arsye të shëndoshë (veç mediokrritetit) që diplomacia jonë në segmentin Tiranë–Prishtinë të ngulmonte e të ngulmojnë edhe më tej se gjoja populli i Krimesë nuk ka të drejtën e referendumit. Po pse nuk paska të drejtë? Edhe sikur të mos ketë të drejtë, të paktën ne shqiptarët të heshtim.
Amerika vertetë i dha lirinë Kosovës, mirënjohje të përjetshme kemi për të, por ama nëse do të vazhdohet kështu me këtë shtet të Kosovës pa simbole e indentitet kombëtar shqiptar, as në qiell e as në tokë, asgjë nuk është e garantuar për shqiptarët të cilëve u është mohuar vetvendosja nga pakoja Ahtisari sajuar ligsht e jo pa qëllim nga diplomatët europianë.

Por ndodhi Krimea tashmë. Mirë keq nuk na takon ne shqiptarëve të ngutemi e të dalim si gjeli majë plehut për të kënduar e për të thënë se nuk e njohim referendumin e popullit të Krimesë. Përkundrazi të mos ndjehemi, të mendojmë e t’i themi vetes se ndodhi një precedent, Krimeja na dha rastin fatlum të bëjmë edhe ne të njëjtën gjë, të bëjmë një referendum në Kosovë për bashkimin me Shqipërinë. Kësisoj të vëmë diplomacinë e përgjumur europiane para faktit të kryer. Me europianët vetëm kështu punohet, vetëm kështu binden. E kjo mund të bëhët sakohë që janë te pranishëm amerikanët në Kosovë, sepse me ikjen e amerikanëve është krejt e qartë se nuk ka më shtet të Kosovës. Rusia nuk besohet se do të ndalojë me Krimenë. Krimeja është vetëm fillimi. Shqiptarët dalin zbuluar sepse Europa e shet Kosovën veç për një afrim të Serbisë drejt perëndimit.

Ata që sot janë në pushtet e qeverisje në të dy anët e kufirit artificial Kosovë-Shqipëri duhet të zgjohen nga gjumi e deliret, nuk mjaftojnë ca takime folklorike në Prizren e në Vlorë, ështe koha për veprim kombëtar e nëse nuk janë të zotët të përballojnë sfidat le t’i lëshojnë kolltuket. Nuk të zgjedh populli të bësh koncerte apo ekspozita, apo të dërdëllitësh fjalime pa bukë gjimnazistesh, por të marrësh vendime e të veprosh me guxim në interes të kombit. Ka ngjarje në histori që të krijojnë shanse që nuk t’i japin shekujt. Ato duhen shfrytëzuar. Kosova këtë pranverë a e shumta në verë, me hir apo pahir të Europës dhe mikes sonë Amerikës duhet të bëjë Referendumin e Bashkimit. Ndoshta miqtë tanë përtej Atlantikut nuk do ta miratojnë në aparencë, por ama do ta miratojnë në heshtje sepse është në interesin e tyre gjeostrategjik një Shqipëri e fuqishme në Ballkan, një aleat i sigurtë e i përjetshëm, e për më tepër fakti i kryer nuk mund të zhbëhet më. Prandaj jo të anatemojmë Krimenë e të merremi pafundësisht me ligjerata shterpë, por të veprojmë sepse falë precedentit të krijuar, Krimeja na zgjoi nga gjumi. Jo të qajmë për ukrainasit, por të mendojmë e punojmë për shqiptarët e shqiptarinë. Nëse presim të na zgjojnë, presim të na thonë, të na japin leje, presim të na e sjellin bashkimin të tjerët, jemi të humburit e historisë e nuk e di a meritojmë edhe më tej emrin e madh që kemi krijuar në histori me Gjergj Kastriotin. Nëse squllemi e zhagitemi, i tregojmë popujve, miqve dhe armiqve tanë historikë se ne nuk jemi tjetër veç një amalgamë pa indentitet, pa ndërgjegje e pa forcën e duhur për të marrë në dorë kauzën e Bashkimit Kombëtar. Në Kosovë shqiptarët duhet të binden përfundimisht se është sajuar një shtet artificial e si çdo gjë artificiale e pret zhbërja, prandaj kërkohet në mënyrë imediate bashkimi natyral i Kosovës me Shqipërinë.

Çdo rrugë tjetër ka vetëm një emër: – humbje, bjerrje por edhe diç më të rëndë e diç më të hidhur: tradhti kombëtare.

Gjithësesi mendoj, shpresoj e ngulmoj se është koha e shqiptarëve.

Kosovo Leader Dismisses Parallels With Crimea

March 19, 2014 by dgreca

Hashim Thaci, the Prime Minister of Kosovo, has strongly rejected claims that the secession of Crimea from Ukraine follows a pattern set by Kosovo’s own secession from Serbia.

By Edona PECI/

“Under no circumstances can the cases of Kosovo and Crimea be compared,” Prime Minister Thaci told the online magazine Business New Europe.

Referring to Russia’s union with Crimea on March 18, Thaci said the situation could not be compared to Kosovo, “either in its legal, political or historical circumstances.

“We didn’t change any borders, we had our borders already,” he said, referring to Kosovo’s borders as an autonomous province inside former Yugoslavia.

“Kosovo was also created after a genocide was committed by Serbia, after the deportation of 1 million citizens of Kosovo, which was done by Serbia,” he added.

“Kosovo’s independence was created after negotiations which followed the war,” he added. “Therefore, comparisons between the Kosovo and Crimea case are not sustainable at all,” he concluded.

The Prime Minister spoke out after Russia’s President, Vladimir Putin, claimed that the Western powers had created a precedent in Kosovo, which Russia had only followed in regard to Crimea.

“In a situation absolutely the same as the one in Crimea they [the West] recognized Kosovo’s secession from Serbia as legitimate, arguing that no permission from a country’s central authority for a unilateral declaration of independence is necessary,” Putin said on Tuesday.

Milorad Dodik, President of the Republika Srpska, meanwhile added to the confusion by claiming that whereas the secession of Crimea from Ukraine was lawful, that of Kosovo from Serbia in 2008 was not.

“Had Kosovo followed the procedures observed by Crimea, I would gladly say that this was the people’s right to self-determination because I want to affirm this right for all peoples and nations,” the Bosnian Serb leader said.

Since Kosovo declared independence from Serbia in 2008, it has been recognized by 107 out of 193 UN member states, including the US and most EU members. However, Russia has always opposed recognition of Kosovo’s statehood, arguing that it was illegal.

On Sunday, 96.8 per cent of people who voted in Sunday’s referendum in Crimea backed calls to join the Russian Federation.

Western countries have harshly condemned what they call an act of aggression, calling for EU sanctions to be placed on Russia.

Western governments say ethnic Russians in eastern Ukraine and Crimea have faced no threat from the new authorities in Kiev that would justify Russian armed intervention or a change to Ukraine’s borders.