Nga Dalip GRECA/*
Pas Kuvendit, dega e Vatrës organizoi një darkë madhështore në Kishën e Shën Palit në Detroit. Në një mjedis festiv, darkën e ka drejtur vatrani Novruz Nazarko.
Këngëtari Frederik Ndoci, me zërin e mrekullueshëm dhe me humorin karakteristik shkodran i ka dhënë gjallëri darkës. Në argëtimin e pjesmarrësve kontribuan edhe këngëtarët Mark Margega, Valentino Mitaj dhe Përparim Mefaja.
Pas një kuvendi të suksesshëm në darkë u vu re një përkrahje e madhe nga komuniteti i degës së Vatrës në Michigan. Shumë shoqata ishin të pranishme dhe përshëndetën Vatrën, c’ka tregon vlerësimin që i bëri komuniteti shqiptar vatranëve të Michiganit, vazhdues të Vatrës historike, që ka vepruar atje, dega 33, që ka shënuar rekorde në historinë e Federatës, e cila me 28 prill mbush 103 vite.
Në darkë ka përshëndetë konsulli i nderit i Republikës së Shqipërisë z. Ekrem Bardha, i cili i dha mbështetje degës dhe e përgëzoi atë për veprimtarinë e saj kombëtare. Z, Bardha vlerësoi kontributin historik të Vatrës 103 vjecare dhe garantoi përkrahje të mëtejshme. Konsulli i Nderit përcolli urime edhe për gazetën Dielli, gazeta më e vjetër të shqiptarëve, e cila ka 106 vite që vazhdon të ndricojë mendjet e shqiptarëve të Amerikës. Ai premtoi 5 mijë dollar për Diellin.
Z. Agim Rexhaj, zv/kryetari i Vatrës, në përshëndetjen e tij, falenderoi pjesmarrësit për mbështetjen që i japin Vatrës, për praninë e tyre në darkë, falenderoi z. Bardha, dy meshtarët e pranishëm dom Fran Kolën dhe dom Ndue Gjergjin, të gjithë përfaqësuesit e shoqatave të pranishëm, degën e Vatrës në Michigan me kryetarin Alfons Grishaj për punën e mirë dhe Kuvendin e suksesshëm.
Duke folur për Vatrën, historinë e saj të pasur Kombëtare, z. Rexhaj tha se është krenari që të bëhesh pjesë e Vatrës, prandaj, tha ai, ju ftoj që t’i bashkohen vatranëve. Zv/kryetari i vatrës foli edhe për Kuvendin e Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA, që do të zhvilojë punimet me 2 Maj në Jacksonville në Florida.
Me duartrokitje u prit dorëzimi nga zv/kryetari i Vatrës i dekorimit me medalionin dhe Hartën e Kosovës akorduar Konsullit të Nderit të Shqipërisë në Michigan z. Ekrem Bardha nga kryetari i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës, Ramush Haradinaj. Kryetari Haradinaj ka vlerësuar kontributin e jashtzakonshëm që Konsulli i Nderit Bardha ka dhënë për cështjen Kombëtare në përgjithësi dhe vecanërisht për Kosovën.
Duke ia doërzuar dekoratën, zv/kryetari i Vatrës, z. Rexhaj, tha se z. Bardha, ka më shumë se 50 vite që punon për Kosovën dhe cështjen kombëtare në tërësi.
Dom Fran Kolaj, famullitari i Kishës së Shën Pjetrit , ka përshëndetur pjesmarrësit, ka përgëzuar degën e Vatrës për Kuvendin e suksesshëm dhe punën e palodhur për cështjen kombëtare.
Darkën e ka bekuar dom Ndue Gjergji, famullitar i Kishës Zoja Pajtore.
Në emër të dëgës së Vatrës, të pranishmit i ka përshëndetur sekretarja e sapo zgjedhur zonja Enita Hajdari. Në fjalën e saj, pasi falenderoi pjesmarrësit dhe mysafirët, sekretarja e Vatrës u përqëndrua në rritjen e rolit të grave në Vatër. Ndër të tjera ajo tha se Vatra ka luajtur një rol të rendësishem në historinë e Shqipërisë dhe diasporë. Vatra është pjesë e shpirtit dhe mëndjes shqiptare e cila la atdheun në kushtet dhe rrethanat të veshtira por pa e harruar kurrë atë. Në fakt kjo ndarje e dhimbshme e atyre që e frymëzuan dhe e ndërtuan Vatrën vazhdon të coptojë zemrën e shumë të tjerëve ,të cilët edhe sot e kesaj dite vazhdojnë ta lëshojnë atdheun, në një eksod të dhimbshëm, jo sepse nuk e duan atë por sepse kushtet dhe rrethanat ua diktojnë .
Pra, kjo organizate atdhetare inkurajon bashkimin e të gjithë shqipetareve kudo qofshin dhe ngado qofshin, atyre të Maqedonise, Malit të Zi, Kosoves dhe Shqiperisë. Sepse, sikurse te gjithë jemi bijtë e një nëne ateherë të gjithë bashkë duhet të ulemi në një sofer, dhe të jemi një krah i ngrohtë dhe inkurajus për njëri-tjetrin. Ti lëmë mbrapa inatet e vjetra, shpifjet, përcmimet, intrigat dhe t’i bashkohemi një ideali, atij më të shtrenjtit: “Të përkrahim dhe duajme njeri-tjetrin në tokë të huaj”, qe është imperative për mbijetesen e zakoneve dhe traditave në diaspore, që është jetike për të siguruar trashegimine e shqiptarizmit nga një brez ne tjetrin. Mendoni që të njëjtat shqetësime dhe dëshira kanë patur parardhesit tanë, të cilat në ketë moment të jetës tonë po i pranojmë edhe nderojmë. Tani është detyra jonë të kultivojmë edhe dorëzojmë virtytet e gjuhes tonë të bukur shqipe, zakonet dhe traditat tona shekullore brezave të ardhshëm, shqipeve të vogla.
Në ketë kontekst, nuk mund të mos njohim dhe shtyjmë më përpara rolin e familjes shqiptare , në marëdheniet e saj brenda komunitetit dhe rolin e këtij komuniteti në shtetin e Michiganit. Kush mund ta mohoj rolin jetik të gruas dhe nënes në familje? E pra është kjo, familja jonë e madhe shqipetare që ka më shumë se kurrë nevoje për pjesemarjen aktive të gruas në vater dhe komunitet. Mendoni se pa rolin e gruas, komuniteti jonë do jetonte dhe zhvillohej perkrah komuniteteve të tjera pa patur balance përfekte ndermjet asimilimit dhe intergrimit? Mendoni se ka ardhur koha për një përfshirje të gruas në vater?
Mendoni se Vatra ka nevojë për largpamesin, intelektin dhe zhvilimin qe gruaja shqiptare implementon në familjes e saj? Kush mund të dalloje dhe krenohet me rolin e grave shqiptare dhe mijera historive të sukseshme të tyre qe nga busineset e vogla familjare deri tek korporatat. Ka ardhur koha qe gratë të dalin nga hija e familjes edhe e punes dhe të mbeshtesin njera-tjetren. Nena, vajza dhe motra, perfytyroni shkembime experiencash, iderash, aktivitetesh dhe mbi të gjitha ndarje shqetesimesh, mbeshtetje emocionale dhe inkurajim ndaj njera-tjetres? A nuk do behej jeta jonë më e lehtë, komuniteti ynë me i zhvilluar nga aktivitetet tona në Vater?
Ju bejmë thirrje, burrave, baballarëve dhe vëllezërve tanë të pranojnë dhe suportojnë rolin tonë të pashmangshem në shoqeri, familje dhe komunitet. Ashtu si ata burra në familje kanë nevojë për kujdesje, ushqim, frymëzim dhe mëshirim, ashtu edhe komuniteti ka nevojë për të njëjten forcë dhe vetmmohim që gruaja e ka në deje dhe sidomos gruaja shqipetare.
Ju falenderoj dhe shpresoj që në takimin e vitit të ardhshem të festojmë 10-fishin e anëtareve në organizaten e re: “Gruaja e Vatres Shqipetare”.
Më pas kanë përshëndetur z. Lekë Gjonaj-kryetar i Shoqatës “Malësia e Madhe”, drejtoresha e financave pranë zyrës së senatorit Gary Piters- Elisa Malile, drejtori i Qendrës Ballkanike, Taulant Kadiu, Kryetari i Shoqatës “Kastrati’ Petrit Doda, Sekretari i shoqatës Luvigj Stërbyci, Ish zv/ Kryetari i Shoqatës të ish të burgosurve politikë Gjon Kacaj, Sotir Laco, i biri i vatranit të mocëm Vangjel Laco, kampioni i Kickboxing për Michiganin vatrani Adrian Hadriberajther dhe të tjerë.
Për më shumë se 5 orë vatarnët dhe komuniteti kanë festuar së bashku.
*Fotografite shihini ne facebook
Archives for April 2015
POST FESTUM I NJE PROMOVIMI TE SUKSESSHEM NE AMERIKE
Nga Iliaz KADRIU*/
Me iniciativen e Komunitetit Shqiptaro-Amerikan ne Illinois, para disa diteve, ne Chicago dhe ne New York , perfundoi turneu i promovimit te dy veprave te rendesishme te ciftit SINADINOVSKI : ” Shqiptaret Ortodokse ne Republiken e Maqedonise” autor Branisllav Sinadinovski, dhe ” Rilindasit Shqiptare” autorja Gordana Sinadinovska. Qe te dy librat jane botuar dhe poashtu promovuar ne Shkup para disa muajsh te vitit 2015.
Ky studim interdiciplinar i profesorit Branisllav Sinadinovski fillon me nje thenie te babait te tij, Joakim Sinadinovskit, profesor i rregullt ne Universitetin e Shkupit gjer ne pensionim, i cili qe ne vitet e pas Luftes se Dyte Boterore ne ditarin e tij, pati guximin te shkruaj edhe kete:” Te jesh Shqiptar ne Republiken e Maqedonise dhe ne vendet tjera Ballkanike jashte Republikes se Shqiperise, do te thote qe njeriu vazhdimisht, me kembegulesi dhe ne menyre te shkathte te luftoje per respektimin e te drejtave dhe lirive te tij themelore”. Nga kjo thenie e nje intelektuali te madh shqiptar ortodoks nga oaza e Rekes se Eperme ndoshta edhe u inspirua edhe djali i tij, autori i librit “Shqiptaret Ortodokse ne RM”
Per shqiptaret Ortodokse ne Republiken e Maqedonise, dhe per ata te Rekes se Eperme ne vecanti, eshte ditur fare pak ose aspak. Por, ne menyre te heshtur qarqe intelektuale shqiptare, gjate kohes se Mbreterise Serbo-Kroato-Sllovene dhe menjehere pas Luftes se Dyte Boterore, kane ditur me shume, por , duke pasur para sysh rrethanat e ashpra komuniste, secili ne menyre te vet e ka gelltitur kete te vertete duke e mbajtur ne shpirt pa pasur mundesi qe ate ta plasoje haptas ne publik. Kete e beri pushteti me qellim te asimilimit te tyre duke perdorur metoda te ndryshme : izolimin e tere fshatrave te Rekes se Eperme, gjer ne krijimin e kushteve te padurueshme ekonomike ne ate pjese shqiptare te perkatesise fetare ortodokse, gjersa, popullata filloi doemos te shperngulet neper qendrat e qyteteve te medha ne Maqedoni. Kjo shperngulje e ngadalshme krijoi kushte dhe rrethana te reja, ku te rinjet filluan te shkollohen ne gjuhen maqedonase, kurse mosha e vjeter – prinderit- flitnin vetem shqip. Filluan martesat e perziera me maqedonas, bullgare dhe serbe, dhe ne kete menyre u krijua nje forme psikologjike e frikes dhe e turpit te gjenerata e re per tu deklaruar shqiptar. Prinderit ne moshe, te pafuqishem te ndryshojne situaten ne favor te shqiptarise- gati u dorezuan perpara kesaj stuhie e cila i kishte kapluar. Ne vija te shkurtera, kjo eshte tragjedia e ketij populli, i cili gjate fazave te ndryshme te historise, i qendroi besnik perkatesise fetare dhe kombetare, kurse ne kohe te fundit ne menyre te heshtur rreshqiti nga kombesia shqiptare ne kombesi te tjera, edhe pse aty ketu, shpesh here kemi pasur deklarime individuale ne momente te caktuara , ku nje ortodoks shqiptar ne Shkup, Gostivar, Oher apo diku tjeter,eshte deklaruar shqiptar qofte shqip apo maqedonisht. Dhe e tere kjo ka mbetur brenda kater mureve.
Pas renies se Murit te Berlinit dhe komunizmit, pas dezintegrimit te Jugosllavise se Titos, ndryshuan edhe rrethanat politike pas pavaresimit te Maqedonise. Kete rast, i pari e shfrytezoi kolosi i shqiptareve ortodokse te Rekes se Eperme, zt. Branko Manojloski, i cili e theu akullin e heshtjes gati shekullore, duke dalur publikisht me deklaraten e tij te njohur se ” une kam qene, jam dhe do te vdes shqiptar”. Fillimisht kjo deklarate te shqiptaret u interpretua si trimeri dhe guxim i deklaruesit, kurse nga pala maqedonase u interpretua si qesharake dhe irrituese. Me kalimin e kohes , kjo deklarate dhe perseritja e shpeshte e saj, formimi i shoqates “Josif Bageri” si dhe marshuta e Vardarit gjer ne derdhje te tij ne Greqi,e popullarizoi heroin e kesaj levizjeje, duke nxitur edhe shpirtera te tjere jo vetem te deklarohen, por edhe te shkruajne libra sic eshte prof. dr. Branislav Sinadinovski, autor i 39 librave duke llogaritur ketu edhe librin me te ri ” Shqiptaret Ortodokse ne Republiken e Maqedonise”
Me 8 prill, ne Qendren Kulturore Shqiptare, Komuniteti Shqiptaro-Amerikan ne Illinois, me seli ne Cikago, organizoi promovimin e veprave te ciftit Sinadinovski ku morren pjese 220 te pranishem. Pas ekzekutimit te himnit shqiptar, moderatori Pajazit Murtishi recitoi nje poeme dhe pastaj kryetari i komunitetit dr. Luan Elezi i pershendeti mysafiret dhe autoret e librave si dhe te gjithe te pranishmit, duke cekur se ne mesin tone kemi tre shqiptare ortodokse te medhenj me ide dhe me vepra te cilet ne mementin e duhur jane duke bere histori: njeri eshte zt. Manojlloski qe me deklaraten e tij te pare krijoi hapsire per deklarimin e te tjereve, dhe i dyti prof.dr. Sinadinovski, i cili tere ate deklarim dhe shume e me shume e shkruajti ne leter, duke dokumentuar tere historine e Shqiptareve Ortodokse jo veten ne Reken e Eperme, jo vetem ne Maqedoni por edhe ne tere teritoret shqiptare ne Ballkan, duke filluar qe nga rrenjet pellazgo-ilire gjer me sot.Per kete qellim, organizatori kishte pergatitur projektimin e dy emisioneve televizive lidhur me historine e hidhur dhe tragjedine kombetare te oazes se Rekes se Eperme, ku ne menyre eksplicite shifej se kjo bashkesi kombetarisht eshte terrorizuar nga pushtetet ne fuqi, keshtu qe si pasoje e asaj, ata ne sekuencat filmike flasin shqip kurse deklarohen maqedonas ? !
Lidhur me vepren e prof. dr. Sinadinovskit, foli profesori Ilias Kadriu, i cili ne ekspozene e tij te gjate ne mes tjerash ceku se kjo veper eshte si rezultat i hulumtimeve te medha shkencore dhe shfrytezimit te literatures adekuate per perpilimin e nje vepre e cila jo vetem qe haptas dhe pa dykuptimshmeri len te kuptohet se shqiptaret ortodokse te Rekes se Eperme, ata te Maqedonise dhe te gjithe ortodokset shqiptare jane pjese e trungut te lashte pellazgo-ilir, te cilet gjate historise kane qene, jane dhe do te jene shqiptare ortodokse te trungut te pergjithshem shqiptar dhe do te kene fatin e njejte si te gjithe shqiptaret ne Ballkan. Lidhur me kete ai deklaron: “se askush me ne Republiken e Maqedonise nuk duhet te harroje se ne kuader te saj, prane Shqiptareve muslimane dhe katolike, jetojne edhe Shqiptare ortodokse, se te gjithe ata paraqesin nje teresi te popullit shqiptar, te cilet , ashtu se edhe te tjeret- kane te drejte ne realizimin e te drejtave dhe lirive te tyre themelore njerezore, permes te cilave shpie rruga drejt heqjes se kufijve, drejt bashkimit ne Ballkan…dhe se Shqiptaret ortodokse ne Republiken e Maqedonise jane pjese e teresise se popullit te madh shqiptar” (fq.8-9) .
Ne kapitullin mbi Etnogjenezen Shqiptare, autori flet per prejardhjen e lashte pellazgo – illire te shqiptareve, te cilet duke u gjetur ne udhekryqin ne mes te Lindjes dhe Perendimit ne lidhje te ngushte me tre kontinentet, i volitshem per rruget dhe vijat kaluese dhe per kembim te ideve dhe te mirave materiale , Ballkani ka luajtur nje rol te rendesishem , te dobishem dhe pozitiv per mbare qyteterimin kulturor. Per shenime te sakta te lashtesise pellazge te shqiptareve, autori me te madhe rreth gjenezes ka konsultuar vepren e njohur dhe te publikuar koheve te fundit Robert d’Angeley, linguist, etnolog dhe historiograf francez, libri i te cilit u botua ne Tirane me 2010 ne gjuhen frenge me titull: ENIGME… resolue (enigma e zgjidhur), si dhe 184 referenca tjera te autoreve te ndryshem boterore dhe ballkanike. Shkenctari francez jep te dhena te rralla te mbishkrimeve shume te vjetra te kohes antike ku pellazgishtja ishte gjuhe e gjalle, dhe kete ai e dokumenton edhe me shembuj konkret se si vazhdimesi e pellazgo-ilirishtes eshte shqipja arkaike dhe bashke me te edhe kjo e sodit.” D’Angeley pohon se gjuha pellazge eshte gjuhe burimore pellazgo-iliro-shqipe e vjeter, paraardhese e gjuhes se vjeter greke, etrure dhe latine ne Itali, ashtu qe ajo gjuhe jeton edhe sot ne gjuhen shqipe”dhe se ” Shqiptaret jo vetem se jane pasardhes te Ilireve te vjeter, por edhe te gjithe popujve me te vjeter pellazge te antikes: te Thrakasve, Grekeve, Brigeve, Etrureve, Latineve, Maqedonsve antike,, me nje fjale te te gjithe etniteteve te cilet popujt e vjeter i perfshinin me nje emer gjenetik: PELLAZGE” (fq.19).
Ne kapitullin e Perhapjes se Krishterimit ne Ballkan, autori fillimisht cek se kjo dokrtine fetare fillon me Shen Palin dhe nxensit e tij te cilet predikuan se pari ne teritoret e Ilirise, gjedjesisht Shqiperise se sotme qe nga shekulli i dyte i eres sone. Kisha e pare ilire, sipas autorit duhet te kete qene ne qytetin Ptuj. Kjo eshte kohe rrezikshme per predikuesit te cilet gjer ne kohen e Dioklecianit ishin viktime te persekutimeve te ashpra, pasi qe sic eshte e ditur se feja zyrtarizohet rreth fillimit te shekullit te 4 me dekretin e Millanos.
Kur ne gjysmen e dyte te shekullit te VI te , ne Ballkan erdhen sllavet te cilet me 548 munden Ilirine dhe arriten gjer ne Epidamnus(Duresi i sotem), kurse me vone fiset sllave do te depertojne ne Thesali , ne Epir dhe ne tere pjesen me te madhe te Ilirikut dhe Greqise. Ne kete kohe popujt e gadishullit Ballkanik ishin nen ndikime te ndryshme, por, mesohet se ndikimi bizant menjehere pas shekullit te VIII-te ishte i madh me dy qendra te medhe : Selanikun dhe Konstantinopojen-Stabollin e sotem.Kur sllavet u instaluan ne keto pjese te Ballkanit , ata doemos edhe qene te detyruar te pranojne fene krishtere e cila ne kete kohe ishte krejt e stabilizuar bile edhe procesi i ndarjes se Lindjes dhe Perendimit, qe do te thote se krishtianizmi romak dhe ai bizantin kishin formuar qendrat e tyre Romen dhe Konstantinopojen si dhe vijat e demarkacionit nderfetar qe fillonte nga Lezha permes Shqiperise veriore, Maqedonine Veriore deri ne Naissus.Pra viset qe binin ne perendim te ketyre pjeseve teritorialisht i takonin sundimit romak, kurse pjeset lindore i takonin bizantit .
Aristokratet mesjetare -shqiptare ortodokse eshte kapitulli i cili ne menyre te hollesishme vertikale dhe horizontale i pershkruan marredheniet e dinastive shqiptare dhe ato serbe neper periudha te ndryshme te kohes se bizantinise. Autori ven ne pah marredheniet e feudaleve shqiptare me ato serbe si dhe kurdisjet martesore te ndersjellta ne kohera dhe ne periudha te ndryshme te sundimeve reciproke gjer ne fundin e shekullit te XIV te , kur ne fillim te shekullit XV-te do te paraqitet nje fuqi e madhe otomane e cila do te pushtoje teritore te medha te pjeseve te Ballkanit duke krijuar keshtu Perandorine Osmane e cila sundoi gjyse shekulli me rradhe dhe ndikoi ne zhvillimet dhe transformimet e mevonshme pasojat e te cilit jane te fresketa edhe sot e kesaj dite.Osmanlite per here te pare me 1354 e shkelin trollin europian, kurse me fitoren e 1371 te lumi Marice, dhe 1389 ne Fushe Kosove, dyert e pushtimeve te reja osmane ishin te hapura.
Sipas autorit, heroi shqiptar Gjer Kastrioti u lind nga prinderit Gjoni dhe Vojisava me prejardhje nga rajoni i Pollogut-sot Republika e Maqedonise. Gjergji u rekrutua ne ushtrine e Perandorise Osmane nga ushtaraket osmane te Sulltan Muratit te II-te, ku pranoi fene islame dhe emertimin-titullin Skenderbe duke u bere nje nga udheheqesit me te shquar te ushtrise osmane. Ne vitin 1443, ai do te dezertoje nga ushtria osmane dhe do te cliroje Krujen,Modricen dhe Shen Gjinin duke u shpallur keshtu guvernator i ketyre viseve. Gjate tere jetes se tij osmanlinjte tentuan disa here per 25 vite me rradhe ta mposhtin heroin legjendar, por pa sukses. Pas vdekjes se tij, nuk vonoi shume osmanlinjet pushtuan edhe teritoret e fundit te Shqiperise. Sic dihet ushtria osmane sundoi ne Ballkan nje gjysen shekulli me rradhe duke lene gjurme te thella ne kulture, ne civilizim dhe ne religjion.
Reken e Eperme autori e quan zemra e shqiptareve ortodokse ne Republiken e Maqedonise, prej nga dolen shume luftare qe ndihmuan edhe Skenderbeun, gje per te cilen shkruan edhe kronisti turk Kemal Pasha Zade, i cili shqiptaret i quan tigra dhe luane te luftes malore. Populli i kesaj krahine heroike asnjehere nuk iu perkul pushtimit osman. Ai heroikisht i beri balle islamizimit duke ruajtur doket, zakonet ,kulturen dhe traditat shqiptare dhe fene ortodokse. Pas krijimit te shtetit shqiptar me 1912-ten, shqiptaret e Rekes se Eperme paten fatin e njejte si shqiptaret tjere qe mbeten jash kufijve te Shqiperise dhe me kete edhe filloi keqtrajtimi i tere popullates shqiptare ortodokse, muslimane dhe katolike ne trojet e Mbreterise SKS.Kjo popullate ishte e detyruar te mesoje gjuhen serbe per te mbijetuar. Mbarimi i Luftes se Dyte Boterore dhe inkuadrimi i shume te rinjeve dhe luftareve ne LNC nga Reka e Eperme jepte shpresa se mbarimi i luftes do te krijoje kushte te barabarta per te gjitha popujt qe luftuan fashizmin se bashku. Ne kete lufte ishte i angazhuar edhe populli i Rekes se Eperme duke llogaritur ketu edhe te jatin e autorit te librit Joakim Sinadinovski. Duke u deklaruar haptas se eshte i nacionalitetit shqiptar dhe duke u krenuar me kete, ai menjihere pas luftes qe i percjellur nga UDB-ja e Jugosllavise dhe nga sigurimi sekret i shtetit te Maqedonise. Per kete ekziston edhe dosja komplete me numer 854 dhe me emer dhe mbiemer prej shume faqesh. Tezave quazi shkencore te disa pseudo hulumtueseve sic jane Limanovski,Trifunovski,Sokolovski Todorovski Mirceva Palikrusheva, Cvijic,Smiljkovic e te tjere (fq.97-98) dr. prof. Sinadinovski u kundervihet shkenctarisht duke pohuar se : ” shqiptaret ortodokse te Rekes se Eperme nuk jane sllave qe flasin shqip, por jane shqiptare autoktone rrenjet e te cileve jane thelle ne pellazgo-ilirine eantike prej nga rrjedh edhe gjuha shqipe”
Perpjekja e shtetit dhe pushtetit maqedon qe shqiptaret ortodokse te Maqedonise me cdo kusht te deklarohen si maqedon mund te shkaktoje ringjalljen e propagandes serbomadhe, bullgaromadhe dhe grekomadhe si dhe pretendime tjera per ta pervetesuar kete popullate tone shqiptare.Gjithashtu si pasoje e kesaj mund te lindin edhe komplikime edhe me te medha me qe mund ti bashkangjitet edhe propaganda maqedone e cila ne vend qe te preokuphet me problemet e migrimit gjithnje e me te madh te banoreve te Maqedonise drejt Australise dhe Amerikes dhe drejt shteteve te Europes, ajo u nenshtrohet propagandave tjera kontraproduktive, pa marre para sysh karakteristikat specifike te etnosit te shqiptareve ortodokse (fq.100-101) .
Per te deshmuar edhe nje here perkatesine kombetare shqiptare dhe religjioze, autori sjell faktet e organizimit te jetes patriarkale ne kete oaze te banuar kryesisht me shqiptare ortodokse. Ai ven ne par organizimin dhe rregullimin e marredhenieve shoqerore ne familjen shqiptare ortodokse, ku i zoti i shtepise luan rrolin dominues dhe urdherues ne familje kurse te tjeret jane ne gjendje te gatshme te zbatojne rregullat e shtepise dhe urdherat e kryeplakut. Te rejat dhe nuset e posaardhura respektojne kodin e rregullave te familjes, duke nderuar cdo anetare te familjes ne kryerjen e obligimeve te veta. Familjet shqiptare , thote autori kane pasur gjer me 50 anetare, te cilet kane respektuar urdherat e te parit te shtepise ne familje. Kjo eshte tradite e lashte e organizimit familiar ne shoqerine shqiptare.
Lidhur me ardhmerine e Republikes se Maqedonise, profesori Sinadinovski thekson publikisht se ky shtet do te ekzistoje vetem me ” respektimin e te drejtave dhe lirive themelore te te gjithe qytetareve te kesaj republike, pa marre para sysh perkatesine kombetare dhe religjioze,me integrimin dhe perfaqesimin e barabarte te shqiptareve ortodokse si pjese e popullit shqiptare dhe te gjithe kombesive tjera ne Republiken e Maqedonise edhe ate pa perjashtim. Cdo qasje me ndryshe do te jete VERBERI politike me pasoja katastrofale” (fq.171)
Ne fund te librit jepet nje seri tablosh dhe fotografish me motive shqiptare ortodokse nga Reka e Eperme te cilat pasqyrojne traditat, doket dhe zakonet e mocme shqiptare, folklorin dhe veshjen shqiptare neper ceremoni famiiare te martesave dhe manifestimeve tjera me karakter kombetar. Autori nuk mundet pa i permend disa figura te rendesishme per te cilet shkruan nga nje biografi te shkurter: Branko Manojlloskin, Urosh Xhukovskin,Risto Qiriazin,Zaharini Qiriazin, dhe Petar Qiriazin.
Ne fund jepet edhe nje liste e gjere e veprave te konsultuara me referenca per shfrytezim literature.
Pjesa e dyte e promovimit kishte te bente me publikimin e vepres se Gordana Sinadinovska ” Rilindasit Shqiptare”. Ajo qe verehej nga fillimi ishte se si nje autore e cili nuk ishte e perkatesise shqiptare te kishte shkruar nje liber per rilindasit shqiptare ? Ne kete pyetje ajo u pergjigj me gjakftohtesi, pasi qe ishte krenare qe burri saj ishte shqiptar dhe se dyti ajo permendi te vjehrrin e saj , praktikisht te jatin e prof. Sinadinovskit, zt. Joakim Sinadinovski, per te cilin tha se me duhet ti dal borxhit njeriut te madh te familjes se burrit i cili ishte shqiptar i zoti dhe kombetar i madh dhe i drejte. Ajo lexoi disa fragmente nga libri i saj ku dominojne Naim Frasher, Josipf Bageri , Cajupi, Migjeni etj.
Promovimi i ketyre veprave ne Cikago zgjati me shume se tri ore. Te pranishmit degjuan shume nga autoret dhe me ne fund u propozua qe ne Shkup, shqiptaret muslimane te ndertojne nje kishe per shqiptaret ortodokse, ne financimin e te ciles do te inkuadrohet edhe diaspora shqiptare. Duartrokitja ishte frenetike.
*Ilaz Kadriu-Chicago
(iniciator i idese se promovimit te veprave te ciftit Sinadinovski ne Amerike)
Nuk është gjyq popullor
Nga Ilir Levonja/
Nuk e di pse e quajnë gjyq popullor këtë punën e Sokol Ballës! Kam që dje që ndjek ngjarjen. Nuk shoh ndonjë protestë shoqate. Nga ato me të drejta të kufizuara. Ndonjë protestë popullore. Çfarë tjetër që mund të konsiderohet protestë. Ka vetëm një luftë të hapur termash midis pengmarrësve të shtypit. Sonte hajde ti në studion time. Nesër vi unë tek ty etj. Dhe kështu për vite. Të gjithë janë me Sokolin. Dhe mire bëjnë. Sepse kanë arsyet e sojit. Të gjithë ia dine njëri-tjetrit. Dhe të gjithë ruajnë nga një video të fshehtë. Shqipëria është bërë kantier videosh. Madje infektoi edhe Kosovën. Kushedi sa mijra të tjera flenë. Presin çastin.
Problemi është i thjesht. Midis gazetarit dhe Topchanel-it. Nuk po shohim ndonjë gjyq popullor. Populli po bën plane se si të iki. Edhe pse e di që murit me kokë nuk i bihet. Edhe pse e di që do ta kthejnë. Prapë po kërkojnë borxh ca euro. Si e si të ikin.
Duke dashur t’i imponohen këtij televizioni. Pengmarrësit e fjalës së lirë, e kanë kthyer të gjithin në një gjyq popullor.
Nëse televizioni është populli, mire. Po nuk është kështu.
1)E para, mos i bëni presion një instucioni të madh si Topchanel. Eshtë një situate e vështirë. Më mire se ju, nuk e di populli, faktin që një media publike ekziston mbi imazhin. Normale që është një vendim marrje e vështirë. Madje nga ato që prek deri ekzistencën. Ky televizion fare mire mund ta uli nesër mbrëma, gazetarin me Kryeministrin. Ndofta i detyruar edhe për shkak të kontratave, privilegje të cilat i gëzoni vetëm ju. Jo njerëzimi i madh shqiptar. Studiot e këtij televizioni janë mësuar me luftë të ashpër mediatike. Por nuk janë mësuar me vendimarrje të tilla. Dhe nëse tregojnë sado pak shenja të institucioneve perëndimore. Mbi vendim marrje të vëshitra, ku konsolidiohet imazhi. Nuk të lini ju pengmarrësit e tij me vrullet dhe parrullat, si gjyqi popullit, pse po gabon Topchanel, do e lejojë apo jo të enjten? etj. Apo një tjetër titull që sapo u anuçua, Rasti Balla dhe eskorta e namusqarve. (Mustafa Nano me turqishten e tij të re.)
Pra nuk është gjyq as kolektiv. Gjyq kolektiv iu bë gushtin e kaluar (2014)atij oficerit në Sarandë. Ndaj mos e devijoni problemin. Nuk ka gjyq popullor. Puna është se në një pikë jeni të gjithë bashkë, tek ekzistenca juaj. Kjo vertetohet sapo u hedh një sy faqeve të para, Jeni vetëm ju. Çfarë thoni ju, ajo ekziston.
2)Paralelisht Topchanel-i mund të jetë duke biseduar me Kryeministrin. Pasi mundet që ky ta bojkotojë emisionin. Se kështu qënka në programin e së enjtes. Sokol Balla përballë Kryeminsitrit. Të dy me histori zhveshjesh. Megjithatë Edi Rama u bë Kryeministër. Ndofta edhe vetë gazetari mund të jetë një bisedim tresh.Dhe është. Dhe do të ketë një vendim marrje. Madje këtu ka në dorë shumë edhe vet Sokoli. Mund ta ndihmojë treshen, mund ta ndihmojë institucionin.
Një vendim marrje e tillë që gjithkush mund ta quaj të drejtë apo të pa drejtë. Por asesi gjyq popullor.
Përgjigje Peshkopit të Bylysit Astit
Nga Arben LLALLA*/
I nderuar Peshkop i Bylysit, ASTI!/
Shpatullat e tua janë të vogla që të kundërshtojnë faktet e vërteta për të cilat dhe vetë Zoti përkulet. Ju, Peshkop Asti, po tregohen dinak, ku tjetër reagim dërguat në një media elektronike në Maqedoni, dhe tjetër reagim në gazetën Gazetën DIELLI në SHBA. Ju thoni se ish-Kryepeshkopi i Greqisë, Serafimi nuk ishte anëtar i Vllazërisë të Teologëve ZOI-JETA, por pranoni se ai kishte grindje të vazhdueshme me profesorin e teologjisë z.Anastas Janullatosin. Ju nuk na sqaroni nëse kanë njohje të vjetra Kryepeshkop Anastasi me Mitropolitin Sebastiano, për këtë lidhje janë të interesuar lexuesit dhe jo për ishte apo nuk ishte anëtar Serafimi tek JETA-ZOI.Në shkrimin tim, kam sjellë të dhëna me bazë të shëndoshë, si më poshtë:
Në fund të viteve 1950, Kryepeshkopi, Anastas Janullatosi, Mitropoliti i Konicës, Sebastianos, Mitropoliti Stagon dhe Meteoron, Serafeim Stefanu, Kryepeshkopi i SHBA, Dhimitris Trakattelis, dhe shumë figura të larta kishtare ishin anëtarë të organizatës Vllazëria e Teologëve “JETA”. Në vitin 1960, Kryepeshkopi Anastasio, Mitropoliti i Konicës Sebastiano, u shkëputën si fraksion nga Vllazëria e Teologëve “JETA”, dhe themeluan Vllazërinë e Teologëve “SHPËTIMTARI”. (http://paraekklhsiastikes-organwseis.blogspot.com/2009/10/blog-post_23.html)
Ishte Patriarkana e Stambollit që rehabilitoj disa figura të Vllazërisë së Teologëve “SHPËTIMTARI”, duke ju mundësuar që të bëhen kryepeshkop si: Anastas Janullatosi u dërgua Kryepeshkop në Shqipëri, në SHBA,u emërua Dhimitris, etj. (gazeta greke TO VIMA, 14/05/2000)
Pra, pretendimet e mia ngrihen me burime-citime dhe jo shpifje. Sa për atë që keni shtuar në fund se prof.Anastasi më 1989, si kryetar i Asamblesë të Këshillit Botëror të Apostullimit dhe Ungjillëzimit” në San Antonio, Teksas në SHBA, ai ka futur hundët në punët e brendshme të një shteti tjetër, pra në ato vite Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë. Ka bërë shkelje të Kushtetutës së një vendi shtetas i cili jam unë që në lindje, ndërsa Prof. Anastas Janullatos nuk ishte dhe nuk është shtetas. Nga kjo i privohet e drejta e kritikës për zbatimin e Kushtetutës së atyre viteve. Kritikën ndaj Shqipërisë komuniste për mohimin e besimeve fetare, prof. Peshkop, Anastasi e paska bërë me prapavijë karrieriste, me qëllim që ai të propozohej Kryepeshkop i Shqipërisë. Dhe ashtu ndodhi pas një viti Patriarkana e Stambollit e caktoj dhe i dha titullin Mitropolit në mënyrë jodemokratike, pa zgjedhje me votash. Ju e dini shumë mirë se Kryepeshkopi i Shqipërisë z.Anastas Janullatosi nuk ka fituar asnjëherë titujt fetar me meritë si Mitropolit dhe Kryepeshkop. Këtë ju e deklaroni në reagimit tuaj duke thënë: Patriarkana Ekumenike i caktoi si detyrë Anastasit veprën e ringritjes së Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, për arsye të përvojës së tij të madhe, prestigjit të tij ndërkombëtar dhe shpirtit vetësakrifikues.
E pra, Peshkop i Bylysit, këtë kam shkruar edhe unë që Kryepeshkopi Anastas, i ka titujt e dhuruar nga Patriarkana e Stambollit dhe jo të fituara me vota demokratike. Sa ofendues shkruani për Kryepeshkopin e Shqipërisë: Patriarkana Ekumenike i caktoi si detyrë Anastasit. I drejtoheni në emër sikur ta kishit nëpunësin tuaj dhe jo shef.
Ju, Peshkop Asti, na thoni për biografinë e njohuritë Kryepeshkop Anastasit, por nuk na tregoni që ai ka qenë në shkollën DEA, të oficerave (1952-1954), në Siru, për zbulim dhe kundërzbulim, taktika për Shqipëri. Ai ishte studenti më i shkëlqyer, me inteligjentë të lartë. Për herë të parë ishit Ju Peshkop Asti që hodhët me gjysmë zëri se Anastas Janullatosi, mund të ketë origjinë shqiptare prej 14 shekujsh, e pra, ai e di që unë e di saktë se Kryepeshkopi nga babai është arvanitas dhe nga mëma çame, nga Preveza. Unë si historian dhe publicistë nuk merrem me anën e kulturës së tij greke, por të gjakut-ADN. Do të ishte mirë që Kryepeshkopi të pranonte origjinën e tij, ashtu siç e kanë pranuar Teoforos Pangallos e shumë politikanë të tjerë.
Në përfundim të reagimit tuaj, Ju Peshkop Asti më akuzoni pa fakte sepse fakte nuk keni, por vetëm bëni akuza politike. Kjo është një metodë e vjetër klasike që përdoret për t’ju mbyllur gojën atyre që thonë dhe mbrojnë të vërtetën. Prandaj unë ju ftoj në debat publik, në çdo kohë, në çdo vend juve dhe Kryepeshkop Anastasin për të vërtetuar me fakte ato që unë kam botuar ndër vite për biografinë e fshehur të Kryepeshkopit të paftuar, por të imponuar nga koha dhe rrethanat e vështira që kalonte kombi shqiptar në fillim të viteve 1990.
*Historian
Shfaqja DORUNTINA në New York
Teatri ODA dhe Blessed Unrest shfaqin shfaqjen dy gjuhësore “Doruntina” në Nju Jork, SHBA.
Një martesë që e refuzon traditën, një udhëtim i pamundur mbi kalë, një vëlla që e sfidon varrin. Inspiruar nga legjenda shqiptare siç është e shkruar nga Ismail Kadare, DORUNTINA është një rrëfim mitik i dashurisë së ndaluar dhe rrezikut të Besës që nuk mund thyhet kurrë.
Ilirë Vinca Çelaj, Kevin Chu, Eshref Durmishi, Nëntor Fetiu, Njomëza Ibraj Fetiu, Tatyana Kot, Poppy Liu, and Nathan Richard Wagner.
Shfaqja ‘DORUNTINA’ ne New York
Vendi: The InterArt Theatre 500 W 52nd Str. 10 ave
Datat: 23, 24 dhe 25 Prill ora 20:00 | 26 Prill ora 17:00 |
27 Prill ora 19:00 | 30 Prill ora 20:00 | 1 & 3 Maj ora 20:00
4 Maj ora 19:00 | 7, 8, 9 Maj ora 20:00 | 10 Maj ora 17:00
Biletat Online: $18 Teke (4+ Persona $15) www.blessedunrest.org
*Gjithashtu dy shfaqje më 2 Maj në Emelin Theatre në Westchester (http://www.emelin.org/events-view/theatre)
Shfaqja organizohet në bashkëpunim me Ministrinë e Diasporës së Qeverisë së Republikës së Kosovës. “Doruntina” është një bashkëprodhim i Teatrit ODA dhe Blessed Unrest nga Nju Jorku.
po na ndjekni në Facebook:
https://www.facebook.com/events/1592874104310444/
- « Previous Page
- 1
- …
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- …
- 70
- Next Page »