Archives for May 2015

Gruaja Shqiptare ne Bote / Histori suksesi/
Safete (Sofia) Juka -Gruaja e suksesshme, studiuese, pedagoge shqiptare, modeste, dhe humane, Nje Atdhetare e shquar shqiptare,I fali nje shumë prej $ 40.000 Bibliotekes Kombetare te Shqiperise/
NGA LILIANA PERE/
E paharruara Safete Juka , nje figure e madhe Kombetare.Shkencetrja , Piktorja , Studiuesja , Arkeokogja Euriditia———- dhe sa shume fjale te merituara mund te thuhen per te.Rilindase e diteve tona.
Enciklopediste e thjeshte dhe mjaft komunikuese, thone bshke njohesit e vet. Krenohemi ne grate shqiptare we bota ka mbajtur ne gjirin e saj gra shqiptare Intelektuale kaq te ditura.
Shpirti dhe formimi I shkelqyer , dashuria e madhe per historine dhe kulturen e vendit te vet e beri te angazhohej maksimalisht ne luften e Kosoves , kunder padrejtesive.
Safetja, me shumë sakrifica por me pasion të madh, kryen shkëlqyshëm shkollën e mesme në Austri dhe në vitet 1950-1956 ne universitetin e Sorbonës në Paris. Punon edhe si profesoreshë në Liceun Francez të Aleksandrisë, Egjipt.
Mbasi mbaron studimet e larta, vendoset në Amerikë dhe jep mësim në disa universitete amerikane si Georgetown University në Washington etj.
Librat dhe arti ishin pasionet e saj: që kur ishte fëmi lexonte aq shumë sa që në familje i thonin “Ti ke lè me libër n’dorë”, organizon edhe dy ekspozita personale ku më së shumti bie në sy frymëzimi që ajo gjente te natyra, spikasin lulet e shumëllojëshme me një kompozim ngjyrash të larmishme sa disa kritikë arti por edhe kolegët fillojnë t’a thërrasin “piktorja e luleve”.
Safete Juka ka marr pjesë në shumë konferenca dhe seminare me tematika të ndryshme mbi artin dhe letërsinë. Të shumta janë bashkëpunimet e saj me revistat franceze si: Revue de Mitaphysique ed morale, La Nouvelle, South Asian Review, Ecrits de Paris, Revue Francaise, The French Review, Les Lettres Romanes, Realites.
Safete Juka ka pasë një kulturë të gjithanëshme dhe një modesti të pashoqe. Respekti që kishte për dije dhe për librin ishte i pafund. Çdo vepër e saj ka qenë vetëm në kërkim të së bukurës, të së mirës, të së vërtetës, duke u munduar që t’i shprehi ato në mënyrë të përsosur – kujton motra Lumnije.
Ka dhënë një kontribut të çmuar me analizat dhe studimet e problemeve kosovare. Zbulimi më i rëndësishëm i saj në drejtim të qëllimit që i kishte vënë vetes është gjetja në bibliotekën Harvard i librit “Albanian Golgotha”, botuar në vitin 1913 nga gazetari dhe deputeti austriak Leo Freundlich. Ndoshta e vetmja zonjë shqiptare që ka shkruar direkt në gjuhën angleze një libër për Kosovën, jashtzakonisht të dokumentuar “Kosova: The Albanians in Yougoslavia in light of historical documents” (Kosova: Shqiptarët në Jugosllavi nën dritën e dokumentave historike), botuar në New York në vitin 1984. Ishte duke shkruar një tjetër edhe më të dokumentuar kur vdekja mjerisht e rrëmbeu, më 6 nëntor 2005.
Safete Juka është cilësuar si “Intelektualja më e madhe shqiptare”, e etiketuar edhe si “Dora D’Istria e Dytë”.
Ajo ester botuese e shume gazetave dhe revistave me emer si ‘’Ectrits De Paris’’ ‘’Relitess’’ ‘’The French Revieë’’ ‘’Revue Franchaise ‘’Le Mond .’’Europian Quartely’’ Gazeta Dielli Gazeta Illyria etj etj.
Ajo jo vetem qe zbuloi kopjen e vetme te Albanian’s Golgotha ne Biblioteken e hawardit , poor e perktheu ne Anglisht dhe e shperndau ne shume kancelari te Botes per te beret e njohur te drejtat e popullit kosovar ne trojet e veta autokton , we kur ester krijuar njerezimi.
Per ta pare vendin e vet te kulturuar, ne menyre we brezat te mos e ndajne librin nga dora , dhe intelektuali Shqiptar te kete Biblioteken e pasur me libra te autoreve me te njohur boterore, dyzet mijë dollarë ka depozitue në nji Bankë të New York-ut me amanetin we keto leke te shkonin per Kulturen shqiptare , per Biblioteken kombetare, mbas vdekjes se saj ne vitin 2005
Pak fjale nga jeta e saj
Safete (Sofia) Juka lindi në Shkodër, ishte studiuese, mësuese e pedagoge shqiptare.
Ajo lindi në qytetin e Shkodrës, në familjen e njohur Juka. Mbaroi në Tiranë Institutin Femëror “Nâna Mbretneshë” dhe me rënien e mbretërisë, sëbashku me familjen emigroi në Turqi, Egjipt e më në fund në SHBA. Ishte e bija e Musa Jukës, ish-ministri i Brendshëm i Mbretnisë Shqiptare.
Dr. Juka ka dhënë mësim në Universitetin Georgetown/Washington. Përgatitja dhe baza faktuale e S. Jukes kanë qenë mbresëlënëse për dëgjuesin e panjohur amerikan. Ka shkruar libra dhe botuar studime si vetëm ashtu edhe bashkë me F. Freundlich, bashkëshortin. “Albanian Golgotha” është në listën e Librarisë së Kongreseve.
Kreu studimet e larta dhe dhà mësim edhe në disa Universitete amerikane. Ishte një studiuese e analiste e mirë e problemeve kosovare, ku dhà një kontribut të çmuar në këtë fushë. Ajo bashkëpunoi shumë me gazetën “Shkodra”. Gjithë jetën e saj ìa kushtoi letrave dhe Kadareja e ka cilësuar si intelektualen më të madhe shqiptare. Dr. Juka ka dhënë mësim në Universitetin Georgetown/Washington. Është intervistuar nga departamenti amerikan i shtetit, gazeta me zë, dhe kanale televizive të SHBA gjatë luftës në Kosovë për mendim shkencor mbi origjinën e Shqiptarëve. Përgatitja dhe baza faktuale e S. Jukes kanë qenë mbresëlënëse për dëgjuesin e panjohur amerikan. Ka shkruar libra dhe botuar studime vetëm ose bashkë me F. Freundlich, bashkëshortin. “Albanian Golgotha” është në listën e Librarisë së Kongreseve.
Ky ishte amaneti i saj i fundit. Një ndihmë për Bibliotekën Kombë-tare. Jo pak, por 40,000 dollarë është shifra e depozituar në një bankë të Nju Jorkut dhe tanimë e kaluar në një bankë shqiptare, në emër të Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë. Është një dhuratë e Prof. Dr. Safete (Sofia) Jukës. Katër vjet pas vdekjes plotësohet amaneti i studiueses, e cila mbetet e njohur në kulturën shqiptare për punimet e saj historike, ndër të cilat dallon monografia “Kosova: The Albanians in Yugoslavia in light of historical documents”, Nju Jork 1984. Mësohet se ka qenë e motra e studiueses, Lume Juka, e cila i ka komunikuar këtë dëshirë drejtorit të Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë, “Prof. Dr. Safete Sofia Juka – motër e jemja e dashtun e njeri me vlerë -ka depozitue në nji Bankë të New York-ut nji shumë prej $ 40.000 (dyzet mijë dollarë) që t’i kalojnë Bibliotekës Kombëtare Shqiptare. Nuk ka kenë e pasun. Ia ka hjekë vetes me ia dhurue bibliotekës. Ka çue nji jetë fare të thjeshtë. Ka banue me qerá në nji apartament të vogël, pa lukse, por të mbushun me piktura të sajat dhe me libra në gjuhë të ndryshme. Ka pasë nji kulturë të gjanë, por gjithashtu nji modesti të pashoqe. Respekti që kishte për dije dhe për librin ishte i pafund. Lexonte pa u ndalë, qysh se ka kenë fmí dhe i thojshim: “TI KÉ LÉ ME LIBËR NË DORË”. Nuk ka mendue kurrë me u ba “e njoftun”. Çdo vepër e saj ka kenë vetëm në kërkim të së bukurës, të së mirës, të së vërtetës, tue u mundue që t’i shprehi ato në mënyrë të përsosun”, i shkruan Lume Juka, drejtorit të BK-së, i cili na ofroi letërkëmbimin e tij me të. “Kët dhuratë, motra e ka ba me gjith zemër, e sigurtë se do të përdoret për të mirën e bibliotekës. Nuk ka vue asnji kusht apo konditë… Vetëm nëse, ju dhe komisioni, do ta shifni të arsyeshme me nderue nji gjest të tillë tue mendue se mund të frymëzojë edhe njerëz të tjerë me ba të njajtën gjâ, e kështu do t’u ndihmonte biblioteka”, vazhdon Juka, duke cituar më poshtë një shkrim të gazetës “Illyria”, 18-24 mars 2006, ku Ismail Kadare tërhoqi vëmendjen e Qeverisë shqiptare për moskujdesin e duhur ndaj bibliotekave shqiptare. “Lexuesit nuk kanë aq para sa të blejnë të gjith librat, ndaj duhen biblioteka të mira, të kompletuara, dhe me gjitha kushtet, në mënyrë që të tërhiqet sa më shumë lexuesi drejt librit.
Është përgjegjësi e Qeverisë shqiptare që të ua bëjnë të lehtë leximin e librit lexuesve”, citon ajo. Nga ana e vet, drejtori i Bibliotekës Kombëtare, i ka premtuar znj. Juka, se shuma e lënë prej së ndjerës do të miradministrohet në respekt të legjislacionit shqiptar në fuqi. Simbas vendimit të njëzëshëm të Këshillit Shkencor të Institucionit do të përdoret vetëm-e-vetëm për pasurimin e Bibliotekës Kombëtare me botime të fushave të Albanologjisë dhe Balkanologjisë.
Sipas tij i gjithë koleksioni në fjalë do mbajë shënimin e dallueshëm: “Nga dhurimi i Znj. Safete Juka”.
Apartamenti i saj i vogël, që ka pasur për “pasuri” vetëm libra dhe piktura, sikurse Ju tregoni, më kujton apartamentin tim, gjithashtu krejt modest, që për pasuri ka jo më shumë se “libra” dhe “piktura”. Ndaj dhe ndihem dyfish i emocionuar për aktin bamirës të motrës Suaj dhe për modelin e jetës së Saj gjithnjë më të rrallë në ditët tona”.Vlera brilante te studiuses dhe pedagoges Humane Safete Juka qe duhet te kujtohen me respect e mirenjohje, c’ka beri per kombin e saj,dhe te trnsmetohen ne breza .Safete Juka ester shquar si Dora D’istria e dyte e Kombit