• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for March 2017

Pazari i ri i tiranes dhe Fondi Shqiptaro-Amerikan për zhvillim

March 15, 2017 by dgreca

Fondi Shqiptaro-Amerikan për zhvillim dha kontribut të rëndësishëm për ndërtimin e Pazarit të Ri të Tiranës/

papzaririri

Të Martën me 14 Mars 2017, në Ditën e Verës,u përua Pazari i ri i Tiranës. Ky Pazar përveç se një hapësirë e re publike për qytetarët përmban tre komponentë: tregun e fruta-perimeve, merkatën e peshkut dhe të mishit dhe sheshin e eventeve. Këtu qytetarët do të blejnë produkte të freskëta të zonës së Tiranës dhe gjithë Shqipërisë. “Në merkatën e gjelbër do të jenë tregtarët e fruta perimeve, ku janë 135 tezga dhe ku do të akomodohen 135 tregtarë. Përballë është merkata e mishit dhe peshkut, ku janë 25 njësi shërbimi, restorante dhe kafene. Është edhe sheshi rekreativ, ku do të organizohen evente të ndryshme”. Aktiviteti në këtë zonë do të vijojë gjatë gjithë 24 orëve, në varësi të shërbimeve. Po si do të funksionojë ky kompleks i ri, ku për herë të parë pronar do të jenë vetë tregtarët?

“Që nga momenti i hapjes, Pazari i Ri si kompleks do të regjistrohet si OJF, që do të jetë në pronësi të vetë tregtarëve. Gjithashtu, pazari do të ketë një administratë që do të kujdeset jo vetëm për mbarëvajtjen e punës këtu, por edhe për evente, apo për të sjellë turistët e huaj dhe vendas”, sqarojnë përfqasuesit e Bashkisë. Për ndërtimin e këtij kompleksi, Fondi Shqiptaro- Amerikan i Zhvillimit, Bashkia e Tiranës dhe qeveria kanë investuar 6.5 milionë euro, ndërsa vlera e pronës, sipas bashkisë është rritur në masën 40-50%.  Dy muaj më parë, Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Veliaj u shpreh se, kemi hyrë në një fazë të re të bashkëpunimit, ku nuk jemi aty thjesht për të kërkuar ndihmë, por si bashkëpunëtorë dhe partnerë. Kjo do të thotë se, Fondi Shqiptaro-Amerikan po financon pazarin, tregun e fruta-perimeve dhe sheshin, Bashkia e Tiranës po bën tregun dhe markatën e mishit dhe të peshkut, kurse qeveria qendrore me anë të FZHR-së, po na ndihmon me fasadat dhe rritjen e vlerës së gjithë pronave përreth”. Ditën e fillimit të punimeve, Drejtori i Bordit Drejtues të Fondit Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim, zoti Michael Granoff theksoi se, ky është një projekt dhe një shembull jashtëzakonisht i mirë për të treguar se si puna në ekip mund të përmirësojë jetën e qytetit dhe qytetarëve. “Siç e shihni, ky është një projekt mjaft ambicioz, që ka mundësinë të transformojë, jo vetëm këtë zonë, por të fillojë gjithashtu transformimin e gjithë qytetit të Tiranës. Është një projekt goxha i madh, që askush nga ne nuk mund ta bënte vetëm dhe shembulli më i mirë që jep ky projekt është bashkëpunimi dhe partneriteti i krijuar midis Bashkisë, ekipit tonë dhe midis qeverisë qendrore, për të arritur një  përfundim dhe një rezultat sa më të mirë. Ky nuk është vetëm një projekt publik, është një projekt i një partneriteti publik dhe privat. Ideja është që të gjithë personat që jetojnë dhe punojnë këtu, të jenë pronarë të kësaj hapësire”, theksoi zoti Granoff. {Pergatiti per Diellin: Shefqet Kërcelli}

Filed Under: Ekonomi Tagged With: Fondi shqiptar per Zhvillim, Pazari i ri i tiranes, Shefqet Kercelli

Fitore si këto i vendosin qytetarët

March 15, 2017 by dgreca

opinion nga Majlinda BUSHJA/

1 Majlinda BushjaTë jesh fitimtar i një beteje nuk duhet vetëm ta fitosh atë, por edhe të meritosh fitoren. Të kuptosh se pas fitores vijnë ditë më të vështira, apo ditët e bindjes dhe krijimit të besimit që rikonfirmojnë edhe njëherë meritën e fitores. Pasi çdo fitore afatshkurtër tregon dobësinë e fitimtarit dhe paaftësinë për të zotëruar fitoren përmes faktesh të mëvonshme që e forcojë atë. Koha nuk duhet ta zbeh fitoren, nëse ndodh kjo vihen në dyshim meritat e fitores. Çdo betejë ka humbësit dhe fituesit e vet, por në një lojë të padrejtë fituesi duhet të ketë frikë nga fitorja e tij.  Nëse ka një fitore të përkohshme është pikërisht, kjo fitore. Përse e them këtë?!

Në skenën politike shqiptare prej gati një muaji po luhet një betejë, e cila nuk mund të quhet më e heshtur, që prej 18 shkurtit të këtij viti, ku nisi dhe protesta pa limit e opozitës. Opozita kërkon me ngulm qeveri teknike, zgjedhje të lira dhe të ndershme, por në kujtesën qytetare janë ende të forta, zgjedhjet parlamentare të vitit 1996, trazirat e vitit 1997, Gërdeci, 21 Janari etj. Kurse pozita insiston në procesin e vettingut, dhe ajo nga ana e saj është përfolur jo pak herë për futjen e kriminelëve në parlament, se shfarosi Lazaratin, por droga u përhap në të gjithë Shqipërinë etj. Por, vettingu për të cilën pozita duket se ngul këmbë nuk ju shërben të gjithëve, sepse zullumqarët i merr përpara (pavarsisht ngjyrave) dhe ata mund t’i gjesh jashtë partive politike, por që shkakton më shumë frikë brenda tyre. Gjithsesi, ngërçi artificial dhe vonesat nuk do ta shmangin dot atë që do të ndodh më pas, pavarsisht vonesave. Do vijë një kohë që gjuha nuk do mundet të mbulojë më veprat, dhe mëkatarët nuk do munden të shpëtojnë më prej gjuhës së tyre. Dhe është pikërisht kjo situatë që ka sjellë pështjellime politike dhe tension në vend.

Situata e krijuar ka sjellë ndryshime dhe në qeveri, ku katër ministra të rëndësishëm të kabinetit Rama zëvendësohen me katër të tjerë. ndryshe nga më parë raporti është 50 me 50 (dy gra dhe dy burra). Çka bën që numri i grave ministre të shtohen në kabinet dhe kjo ndodh për herë të parë në Shqipëri pas viteve ’90, por edhe e djathta ka patur, në mos gabojë një ministre. Gjithsesi, lëvizjet e fundit në kabinetin qeveritar nuk e bindën opozitën të mbyll çadrën, ajo kërkon “kokën e padrinos” madje ironizoi së fundi me shkarkimin e ministrave, por dhe shefi i pozitës që ka marrë mandat për të qeverisur 4 vjet, nuk pranon qeveri teknike dhe deklaron se, shkarkimet nuk kanë ndodhur për shkak të opozitës, por se jemi tre muaj para zgjedhjeve të përgjithshme të 18 qershorit.  Pavarsisht se fjalët e z. Rama nuk bindin, nuk bind as qeveria teknike se do të nxjerr opozitën në krye në zgjedhjet e 18 qershorit 2017. Vota është e qytetarëve që tashmë janë kthyer në spektator në teatrin e radhës të luajtur nga politika shqiptare. Ata kanë në dorë të hedhin votën në kutinë e votimit, apo ta “zhubrosin” atë duke mos qenë dakort me asnjë.

Ndërkohë që, beteja politike vazhdon, mes aktorëve të vjetër të politikës që presin zgjidhje të reja dhe vendosin kushte, politika ka futur veten në krizë me këtë formë të vepruari. Opozita nuk shkon në parlament prej disa ditësh, duke u ngujuar në “Cadrën e Lirisë”, në të njëjtën kohë së bashku me 23 partitë aleate nuk është rregjistruar në zgjedhje duke kërcënuar se  s’do të ketë zgjedhje pa qeveri teknike. Por, ndërkohë opozita nuk është në gjendje të masi vullnetin e qytetarve opozitar nëse atë kanë dëshirë të shkojnë në zgjedhje me këtë qeveri, apo jo, (sa janë pro dhe kundra këtij vendimi). Meqenëse janë mijëra qytetarë opozitarë në të gjithë vendin, duhet të jenë po aq në protestë për ta faktuar vullnetin e përfaqësuesëve, ose të paktën gjysma. Kjo e bën vendimin e përfaqësuesëve të opozitës të njëanshëm brenda saj dhe nuk i jep zërin e duhur betejës për qeveri teknike. Nga ana tjetër, lëvizjet në qeveri nuk e kanë çtensionuar situatën politike mes tyre dhe i kanë bërë përfaqësuesit e opozitës më të vendosur për t’i shkuar deri në fund betejës së nisur. Por edhe nëse ka fitore të saj, ajo është e përkohshme, sepse në fund janë qytetarët që zgjedhin përfaqësuesit e tyre përmes zgjedhjeve të lira. Fatin e çdo partie e përcaktojnë votuesit tashmë më të kthjellët për vendimin e tyre pas më shumë se çerekshekulli demokraci. Çdo lëvizje e gabuar e partive politike votuesi nuk është i prirur ta fal nisur nga përvoja e zgjedhjeve të mëparshme.

Kështu partitë politike nuk duhet të humbasin kohë, por duhet të riorganizohen për të matur forcat përmes programeve të tyre. Koha e humbur nuk kthehet pas, por më vonë të ndjehesh i humbur për shkak të kohës që ke shpërdoruar, kupton rëndësinë e kohës që iku dhe çmimin e saj.

 

 

 

 

 

Filed Under: Analiza Tagged With: Fitore si këto, i vendosin qytetarët, Majlinda Bushja

Përgjigja që s’vjen…

March 15, 2017 by dgreca

Nga Rexhep Kasumaj-Berlin, mars 2017/

1 Rexhep Kasumaj 2

1. Lojë e vjetër/

Pas një qëndrimi të gjatë në Ballkan në fillimvitet e shekulli të ikur, Edith Durham (“Princesha e pakurorëzuar e Shqipërisë”), me të shkelur në Berlin, shkroi: po ikë nga kjo shkretëtirë, ku ndoshta do të kthehem prapë një ditë!

Shkretëtirë qytetnie Gadishulli i madh nuk është më, por kje një shtysë tjetër që Federica Mogherini (tani një diplomate me mision Europe), pas vizitës njëjavore, posa zbriti në Bruksel të thoshte: po kthehem e brëngosur! Paqja s’është ende një fakt. Nuk është e kryer. Ballkani perëndimor është kaq i shndërrueshëm në lojë shahu të fuqive të mëdha..!

Por zonja Federica që ka mbaruar shkollë të lartë në Romë (shkencat politike) do ta ketë sigurisht të qartë si rrezja e diellit, se çdo paqe e padrejtë është paqe e pakryer!

2. Deshpërim.
Një çupëlinë nuk rri në radhë. Ik nga dora e nënës. I shmanget dhe përpjekjeve të t’atit për ta zënë, e kthehet sërish si në krahë fluturash krejt gjallëri e gëzim të pafaj.

Vështroja këtë familje dhe më vete thoshja: janë shqiptarë. Dhe ishin, vërtetë. Do ti njihja nga larg, pa folur ende një t’vetme fjalë. Pothuajse kështu saktësisht i njoh prorë njerëzit e gjakut tim.

Një moment, ndërsa prisja të afroheshin për të paraqitur strehimin politik, do të harroja punën. Pamja zhvendosej në një shpalesë të hershme kujtese. Do të ndjeja nostalgji. I ngjante vajzës sime G., kur kishte moshën e saj. E bardhë si borëmali. Flokë të gështenjtë që, kur loste, i derdheshin faqeve të kuqe e mbi sytë e mëdhenj dritërues.

Por s’kje vetëm kjo arësyeja që do t’më ndalonte ritmin rutinor të fillimditës. Përmallja do të tretej shpejt para një ndjesie tjetër të errtë: mërzisë që si një gri e ftohtë kapullonte shpirtin tim…

Më pas do të mësoja se vinin nga Elbasani. Keni lënë prapa një qytet aq të bukur ku jeta lumnohet shqip – iu them unë (tashmë gjatë një kuvendimi të shkurtër privat). As luftë, as diktaturë, as përndjekje. Në vend të përgjigjes erdhi një shikim i mekur dhe një ofshâmë këputëse. Dukeshin të thyer: shumë ëndrra e pak shpresë…

I lashë në trajtimin e mëtejmë administrativ dhe, nga deshpërimi, mezi ngjisja shkallët për të vajtur në zyrë. Pyetja e vjetër do të ndrydhte sërish zemrën time: përse? Deri kur shteti për shqiptarët e të dy anëve të atdheut, më parë se fat, vijon të jetë fatkeqësi e tyre?!

3. Përgjigja që s’vjen…
Në frymë të mësimeve të autorit të madh të “Princit” (Machiavelli), do të thoshim pa dhimbje, pa zhgënjim, por, njëkohësisht, dhe pa shpresë: kjo është bota. Ç’prej fillimit të Kohës politike, për të qenë i lirë duhet të jesh i armatosur.

A nuk dëshmuan këtë çelës funksionimi hyjnor dhe Profetët? Ata që erdhën me armë në dorë rezultuan të suksesshëm, kurse të tjerë që kjenë duarthatë venin përherë drejt disfatës.

Gjithnjë në këtë hulli mendimi “princëror”, nëse nuk qenkësh aq vështirë të goditet një Prijës i lig që urrehet nga populli i vet – aherë janë, vallë, të urryer apo, ndoshta, të dashur guvernantët e Prishtinës?

Një përgjigje e prerë është e vështirë, madje s’vjen kurrësesi! Sepse, nga një anë, ngjan të jenë të urryer, por, mbanë tjetër, meqë të tillë, lehtë të rrëzueshëm, knetën e tyre nuk e trazon kush, del se janë shumë të dashur.

Ose? Mbase të urryer vërtetë, por nga një turmë amorfe që nuk arrin të artikulojë interesin e epërm dhe të mohojë veten e grimcuar në pragun e tij.

Filed Under: ESSE Tagged With: Përgjigja që s'vjen..., Rexhep Kasumaj

Kosovë-Barazia gjinore, interes nacional dhe strategjik

March 15, 2017 by dgreca

-Takimi i grave deputete dhe asembleiste përmbyllet me propozim-rekomandime-/

2017_03_15_GGD-Takimi për buxhetimin gjinor (2)2017_03_15_GGD-Takimi për buxhetimin gjinor (14)2017_03_15_GGD-Takimi për buxhetimin gjinor (4)2017_03_15_GGD-Takimi për buxhetimin gjinor (13) PRISHTINË, 15 Mars 2017-B.Jashari/ Kosovës i duhen politika të qarta dhe të vendosura që stimulojnë gjithpërfshirjen e grave në jetën publike, në politikë, ekonomi dhe sisteme të edukimit, tha sot kryetari i Kuvendit, Kadri Veseli. “Barazia gjinore është interes nacional dhe strategjik i shoqërisë sonë që aspiron zhvillimin dhe ecjen përpara në proceset euro-atlantike”, theksoi aiKryeparlamentari Veseli tha se, Kuvendi ka miratuar një mori ligjesh, që në përmbajtjen e tyre formale janë ligje të standardeve më të mira evropiane, por ajo që shihet është se këto ligje po hasin në vështirësi serioze gjatë zbatimit të tyre.“Është koha për veprime të drejtpërdrejta dhe konkrete, për tejkalimin e barrierave të diskriminimit gjinor të grave. Vetë gratë duhet të jenë subjekt i këtij i këtij ndryshimi dhe udhëheqëse të tij”, theksoi kreu i Kuvendit të Kosovës.Në sallën e mbledhjeve plenare të Kuvendit të Republikës së Kosovës, është zhvilluar sot takimi i Grupit të Grave Deputete me mbi 100 asembleiste nga komuna të ndryshme të Kosovës dhe përfaqësuese të tjera komunale, në të cilin është diskutuar për buxhetimin gjinor. Takimi është organizuar nga Grupi i Grave Deputete të Kuvendit të Republikës së Kosovës, me mbështetjen e UNDP-së.Në fjalën e hapjes së këtij takimi, kryetarja e GGD-së, Blerta Deliu-Kodra, uroi fillimisht Ardita Sinanin për pozitën e re në krye të Komunës së Preshevës, ndërsa më pas u ndal te pozita e gruas në shoqërinë tonë dhe te mundësitë e fuqizimit të rolit të saj. “Në vitin 2015, Kuvendi ka miratuar Ligjin e ri për barazi gjinore, në bazë të së cilit kërkohet që 50 për qind e pozitave në të gjitha sektorët t’u takojnë grave. Megjithatë, raportet thonë se ky ligj nuk po gjen zbatim as ne institucionet qendrore e aq me pak në ato lokale. Në numër total të shërbyesve civilë, 41 për qind llogaritet që janë gra, por shqetësuese mbeten pozitat drejtuese, 5.2 për qind e të cilave udhëhiqen nga gratë”, theksoi Deliu-Kodra.Ajo shtoi se pjesëmarrja aktive e grave në politikat lokale ka impakt të drejtpërdrejtë në mirëqenien e tyre, duke e rritur efikasitetin, llogaridhënien dhe transparencën e komunës.Zv/përfaqësuesja e përhershme e UNDP-së në Kosovë, Alessandra Roccassalvo, duke folur për mbështetjen për fuqizimin e grave në Kosovë, tha se sfidat e barazisë gjinore janë sfida të shoqërisë njerëzore. Kauza e barazisë, sipas saj, është madhore.“Kosova sot është e para në rajon për nga numri i grave deputete. Ka pasur grua Presidente. Ka gjykatëse e prokurore. Sot ka shumë më shumë gra që punojnë e që udhëheqin biznese dhe ky numër po rritet çdo ditë”, theksoi Roccassalvo. Ajo tha se buxhetimi gjinor është fushë e rëndësisë së lartë për sukses të mëtejmë.Kryetarja e sapozgjedhur e Komunës së Preshevës, Ardita Sinani, e pranishme në këtë takim, theksoi se duhet të rriten përpjekjet që rëndësia e femrës të mos shihet vetëm si shtyllë e familjes, por edhe e shoqërisë dhe e të gjitha proceseve politike e shoqërore. “Një faktor shumë i rëndësishëm në realizimin e të drejtave të barabarta mes gjinive dhe avancimit të pozitës së femrës në shoqëri, padyshim është pavarësia financiare e femrës. Realizimi i plotë i buxhetimit gjinor është fitorja e radhës dhe me rëndësi të veçantë në luftën tonë të përbashkët”, theksoi kryetarja Sinani.Në vazhdim, lidhur me temën e këtij takimi dhe për rëndësinë e fuqizimit të rolit të gruas në përgjithësi, diskutuan edhe deputetet e Kuvendit të Kosovës: Lirie Kajtazi, Shqipe Pantina, Time Kadriaj, Shukrije Bytyçi dhe Myfera Shinik. Takimi vazhdoi me diskutime të asembleisteve nga komuna të ndryshme të Kosovës dhe deputete të Kuvendit të Kosovës, të cilat shfaqet qëndrimet e tyre lidhur me buxhetimin gjinor në qeverisjen lokale, për rëndësinë, sfidat dhe hapat e ardhshëm që duhet të ndërmerren në këtë proces.Në fund, u lexuan edhe disa propozim-rekomandime, mbi bazën e diskutimeve të pjesëmarrëseve.

Filed Under: Komente Tagged With: Behlul Jashari, dhe strategjik, interes nacional, Kosovë-Barazia gjinore

Nga ferri i kampit të Nizhavecit në Shqipëri në parajsën e tokës gjermane

March 15, 2017 by dgreca

 

unnamed (1)unnamedunnamed (2)

Bisedë me ish të denuarin politik z.Musledin Glina/*

–Gjermania për mua u bë si thotë gjermani “Himelreisch auf die Erde ” që përkthehet Xheneti (parajsa) në tokë/

-Z.Glina le ta fillojmë me fëmijërine tuaj, cila ka qenë familja juaj dhe çfarë mbani mend nga jeta, traditat e asaj kohe?

Përgjigje: Jam lindur, më 27 korrik 1933 në Leskovik në një familje mesatare, normale. Babai im Ibrahimi, ishte nënpunës shteti, Inspektor Pyjesh.Nëneja Qamile ishte rrobaqepëse.Kisha vëllanë Karafilin, lindur më 1930 dhe motrën Nerminin e lindur më 1932.  Kam patur si fëmijë një jetë të këndshme të mirë, normale si në atë kohë në Shqipëri, deri kur erdhi dita e mallkuar kur në Korëë në shtator të vitit 1944 u larguan ballistat, nacionalistat dhe Korçën e okupuan parizanët, komunistat.  Në mbrëmje na sollën 3 ose 4 partizanë, oficera që të kalonin natën në shtepinë tonë.  Nëneja e shkretë iu bëri darkën me lakror byrek me mish të pjekur, të tiganisur dhe në mesnatë u zgjova nga tmerri se po arrestonin babain.

Babai ishte duke nxjerë unazën dhe sahatin e xhepit flori dhe ja dha nënës.  Une isha 11 vjeçar.  I pyeta pse ma merrni babain?  -Për një pyetje më thanë….“Pyetja” zgjati 5 vjet me radhë.  E dënuan me 10 vjet dhe e liruan në fillim të vitit 1949… Kur u larguan me babanë unë i thashë nënes, po pse si zgjove ata që hëngrën dhe pinë ta ndalonin arrestimin dhe ta mbronin babain?

Po përpiqem të prezantohem, që kur kam qenë më 1946, 13 vjecar dhe pushimet verore për dy muaj i bëra në Bullgari…Bullgaria ftoi nga Shqipëria 100  pionierë dhe nga Korça, vetëm dy shkuam ngase isha nxënësi i shkëlqyer në të gjithë Korçën, por babai ishte i dënuar me 10 vjet në burg dy dajllaret oficera të zogut të pushkatuar.  Nxënësi tjetër quhej Asim Koprencka që tani quhet Dr.Asim Ylli të motrën të vrarë si partizane dhe jeton në Tiranë. Drejtori i shkollës Selman Kasapi, komshi me mua ishte partizan. Kur unë e pyeta si nuk u ndodh dhe për mua një kamp veror… si psh filani në Dures, tjetri ne Pogradec, drejtori, pa djathtas e majtas dhe më tha: “Mos i thuaj askujt se do ta prishin”, nga Korca vetem ti dhe Asimi do t’i bëni pushimet në Bullgari.  Nuk më zuri gjumi terë natën….  Kur ishim në Bullgari i shikoja dhe i krahasoja të 100 pionerët dhe mejtoja ne që jemi ” AJKA “e gjithë Shqipërisë nesër patjetër njeri nga ne do trashëgojë Enver Hoxhën…Dhe pak mendjemadh, kujtoja duke u krahasuar me të tjerët se unë do trashëgoja Enverin…  Deri këtu është çdo fjalë, çdo gërmë e vërtetë dhe tani për ta zbukuruar e shtoj….Pashë një endërr se me të vërtetë e trashëgova Enver Hoxhën dhe Shqipëinë si gërmadhë…  U zgjova i llahtarisur dhe gjthnje me frikë se mund të ndodhte në të vëtetë që të trashëgoja gërmadhën e tij, dhe i vetmi shpëtim për mua ishte të bëhesha “Armik i Popullit”, dhe desha s`desha u bëra…

-Ju jeni burgosur në vitet e sistemit diktatorial, cila ishte akuza? 

Përgjigje:Unë jam arrestuar, më 29.12.1949… Akuza zyrtarisht:  Marr pjesë në një grup armiqsor, në shërbim të UDB-s jugosllave.  E kam vërtetimin nga dega e rendit publik Korcë.  E vërtetë është se një nga shokët që u burgos me mua Tanush Frashëri, rastësisht ishte takuar në Maliq me një të ardhur nga Jugosllavia si diversant.  Kur më morën mua në pyetje shpalosën një shkresë me dy faqe dhe më pyetën?  E njeh këtë firmë kush i ka nënshkruar këto dy faqe?  Ne i dimë të gjitha nga Tanush Frashëri po duam ti dimë dhe prej teje që ishe pjesëtar i këtij grupi armiqesor që vepruan dhe deshnin të rrëzonin pushtetin popullor…  Pyetjet që i kishin kurdisur vetë nga frika i aprovoje dhe kështu dhe unë mbusha tri faqe dhe i nënshkrova…  Unë kur mejtoj tani rreth sigurimit të cilët të tregonin se sa të zotët ishin, që kapen një grup armiqsor kaq te rrezikshëm dhe ne ishim 16 / 17 vjecare, vetë Namik Hysenbegasi që e benë si udhëheqësin, komandantin tone ishte 18 vjecar dhe qe me zotësinë e tyre e “shpëtuan Shqipërinë”….Gjyqi, pyetjet dhe përgjigjet në gjyqin ushtarak u bënë me dyertë e mbyllura.  Avokatët nuk ishin ndaluar akoma.  Gjyqin na e bënë tri dite me radhë në kinemanë ”Morava” dhe ftuan gjithë popullin të ishte prezent.Ishim të lidhur me zinxhira nga katër pallacinat ku ishte sigurimi.  Kur u futëm në bulevard, majtas dhe djathtas deri tek sheshi para kinemasë ishte plot, sikur po prisnin të pëshendesnin Enver Hoxhën…E pabesushme, por e vërtetë…  Ditë më parë e kishin lajmëruar popullin, shkollat qe t’ju tregonin mos kini frikë se policia dhe sigurimi është vigjilent.  Ata i zbuluan dhe po i dënojnë armiqtë e popullit….Neve këtë pritje madhështore e shijonim dhe majtas, djathtas salutonim shokët.Kinemaja brenda minutës u mbush plot dhe gjyqi filloi… Ndonjëherë mendoj se mos i kam parë në ëndërr?   Koci Xoxen Petrit Dumen i gjykuan në qilar në bodrum natën dhe fshehtazi i pushkatuan…Neve si 16 vjecarë na nderuan….Diten e parë lehu, lehu tri orë me radhë prokurori dhe nuk u lodh të na deklaronte ne si armiqtë më të rrezikshëm…  Ditën e dytë e kishte fjalen mbrojtja, avokatët.dhe avokate nga frika vazhduan të lehnin më tepër se prokurori.  Kur i erdhi radha avokatit tim ai tha:

-Dije shoku prokuror ne kemi të bëjmë me fëmijë dhe vetë e vërtetojnë se janë fëmijë…

Në këtë moment aveniri, e ardhshmja e tyre pa shpresa është bere dhe se janë fëmijë nuk e kuptojnë, po qeshin dhe salutojnë shokët e tyre ne sallë….

Une u cudita më vonë, e prisja të më bashkohej si i burgosur, por për cudi nuk e arrestuan…  Eshtë për mua e pamundur të tregoj të përshkruaj cfarë kam përjetuar edhe të dua në moshën time nuk kam kohë per ti trrguar….  Më vonë si i dënuar në burg të Korces ngase isha më i vogli më thërisnin „ “piciruk” por këtë titull e humba kur një ditë u hap porta e madhe dhe futën një 12 vjecar të denuar dhe atë për veprimtari amiqësore kundë pushtetit….

Në të vërtetë ai ruante lopët me një katundar tjetër 27 vjecar të dy nga një fshat afër Bilishtit…

12 vjecari u ankua se të nesërmen në ditën e hënë nuk kishte qejf të vinte në shkollë…

27 vjecari i tha: “Sot natën vëri zjarrin , digje shkollën”.

Ai e dogji dhe u dënua me 5 vjet burg të rëndë.  Akuza: sabotoi edukimin e rinisë…

Cila është historia me familjen tuaj për hebrenjtë?

Përgjigje:Une jam per hebrejtë si” shahit kohe” se në Leskovik, dajiu im Muharremi më 1943 që bënte shërbim në kufi me Greqinë në mbrëmje në familje tregonte kur Hebrenjtë hynin në Shqipëri për tu shpëtuar nazistëve…

Po si 10 vjecar nuk harrova kurrë, që njëhere tregoi se edhe sot erdhi një Hebre bashkë me pesë gra dhe e lashë të hynte ….pastaj u kthye dhe më ofroi a do ndonjë nga këto?

I inatosur dhe i ofenduar dhe për pak desha ta kthenja…por i lashë të hynin me 5 gra.

Edhe pse ishja 10 vjecar nuk e harrova.   Vetëm këtë mbaj mend per hebrenjte dhe nderin e shqiptarëve dhe këtë e prezantoj nëpër vendet ku flitet gjuha gjermane (Gjermani, Austri, Zvicer, Lichtstein)…

Që babai dhe xhaxhallarët ( nuk kam xhaxha ne familje ) kanë strehuar hebrenj, nuk është e vërtetë…

Një gazetar në Zvicër, në Zyrich e ka shkruajtur gabimisht…..

Si u arratisët nga burgu kush ju ndihmoi?

Përgjigje:Unë me Ilmi Prodanin dhe Ferit Kapon që u arratisëm nga këneta na ndihmoi guximi dhe më tepër vuajtja dhe vuajtjet që përjetonim dhe shikonim ditë për ditë.  Morëm vendimin dhe bëmë planin “100% të shpëtimit“…  Vetëm të shoshitur nga mitralozi ishte për ne shpëtimi.Une bashkë me Ilmi Prodanin që në Korcë bashkë u arrestuam dhe u gjykuam si dhe me Ferit Kapon nga Cerava qe jetonte afër kufirit dhe e dinte rrugën, vendosëm të shpëtonim nga skëtera e Nizhavecit…Unë studiova telin me gjëmba qe ishe si lëmsh, 3 m i gjerë mbi tokë dhe 4 metro i naltë në formë të një piramide i korkolepsur dhe i lidhur me njeri tjetrein, aq i dendur sa dhe nje zockë e vogël për ta kaluar i duheshin ca minuta dhe duke e studjuar ja gjeta pikën e “dobët”….teli ishte hedhur mbi tokë pa u mbërthyer.  Të siguruar me token njeri pas tjtrit, pa u rezikuar të “grumbulluar” në kurriz, si gjarpëri me shpatullat lëvizëm drejt telit dhe duke u ngritur, centimetër pas centimetri, liruar te paktën 15 / 20 minutash e lamë telin mbrapa….ky aksion duheshe të bëheshe prej orës 8 deri 9 në mbrëmje.  Pas orës 9 na futnin ne barakë për të fjetur dhe deri në mëngjes kishe të drejtë të dilje vetëm për të kryer nevojat personale. Hodhëm “shortin.  I pari qe Ilmi Prodani, i dyti Ferit Kapua që njeri pas tjetrit të pa grumbulluar kaluan dhe para se të më vinte radha mua ra kambana dhe policët pa armë vetëm me shkopinj na futën nëpër baraka…për mua u bë më e rrezikshme se përjashta nuk kishte asnjë të burgosur dhe unë i vetmi pëjashta shkove drejt vendit te caktuuar gjoja pas 2o-30 minutash për të kryer nevojat personale.Të them të drejtën nga frika e dajakut që do me rrinin me Ilmine shok ne shkolle u arestuam bashke ne barake, flinim sup me sup ngjitur bashkë… Ai iku dhe une nuk kisha haber…as njeri nuk do ma besonte dhe na frika e drurit që do me jepnin, e mblodha b… dhe thashë “HYXHIM”.kur dola për jashta, në vendin ku duheshim të prisnim njeri tjetrin ne një arë që ishte mbjellë me patate.  Vetëm gjethet e vogla të patateve priten, priten dhe iken…Une nga frika nga sekleti thërisnja me zë të ulët, Ilmi…Ferit sikur ata ishin kërmilla dhe të fshehur ndërmjet gjetheve të patateve…  Si jo besimtar, atheist ngrita sytë përpjetë drejt qiellit dhe u luta: O Krisht, O Muhamed, kush je i vërteti ndihmomë!  Dhe njeri më ndihmoi dhe po ta dija kush me ndihmoi do të hyja në partinë e tij.  Në këtë moment u bë alarmi,ora ishte 10.  Cdo dy 2 orë ndërroheshin dhe të ndëruar kalonin afër telit dhe e panë…Une ishja ne krah të djathte te Malit te thatë dhe si e përshkrova pas 17 oresh takova Ilmine dhe Feritin, ( ata kishin kaluar më ora 4 të mëngjesit, unë më ora 7 të mbrëmjes, i gjeta ne shendaum, prisnin për transport.

Rruga ishte katastrofë e vërtetë.

Që prej asaj dite të “mallkuar” e deri tek këneta e Nizhavecit ( akoma jo 18 vjecar ), u largova, u arratisa dh të nesërmen, më 11 korik duke u hequr zvarrë arrita në Jugosllavi.  Prej kampit të Nizhavecit deri në kufi po të ishe i lirë dhe ta dije rugën mund ta kaloje për 4 orë kufirin….  Shyqyr dhe faleminderit atij që e krijoi botën / tokën dhe krijoi malin e Thatë.  Gjithashtu faleminderit dhe atyre politikanëve të Europës që kur vendosën kufijtë e Shqiprisë e ndanë malin e Thatë gjysmën Shqipërisë dhe gjysmën Jugosllavisë.   E kaluam Malin e Thatë që ishte në krahun e djathtë si shenjë drejtuese dhe ecëm në këmbë, ndonjëherë zvarrë si kufomë që akoma ne nuk e dinim do jetonim apo jo dhe pas 21 orë kalova kufirin.  Dielli përvëlonte dhe pa ujë i lodhur i rraskapitur fillova të ëndërroja me sy të hapur, përjetova dhe fata morganën…  Musledin, Musledin prit se dhe ne po vime….me qindra…hajdeni, hajdeni… Iu përgjigjesha…aq sa kur u futa në Jugosllavi tregova se po vine dhe të tjerë, me qindra…  Kur mbusha barkun dhe fjeta pak e mora vesh se me sy të hapur ëdërrova, pashë “fata morgana“.  Edhe në Jugosllavi bëra një vit burg (gusht 1953 deri gusht1954) për arratisje, më kapën në kufi të Austrisë në Maribor, pastaj në kampin e Gerovës deri sa erdhi një organizatë e Kombeve të bashkuara dhe na nxori në  Itali me banim në Kampin “capua” afër Napolit…  Prisnim për emigrim po unë s`kisha durim dhe u arratisa në gusht 1956 në Francë.

Cilat janë disa nga vështirësitë deri në destinacionin e duhur?

Përgjigje: Para se të merrja Azil politik u sëmura m tuberkuloz me TBC dhe ndenja gati një vit në Senatoriumin e Studentave në Bufemont, afër Parisit.  Në Francë më refuzuan azilin, sigurisht që nuk më besuan se në Shqiperi isha denuar si 16 vjecar nga gjyqi i Nalte Ushtarak me 10 vjet burg. Kishin të drejte,një vend demokratik si Franca, një dënim i tillë ishte i  “pabesueshëm”.  Mund të ishte dhe gjendja ime shëndetësore, kishin frike se do tju bëhesha barë, gjithë jetën të më ushqenin…  Si arsyetim zyrtarisht më thanë se “na ke gënjyer na ke dhënë dokumente fallco sepse ju në të vërtetë quheni Musledin dhe jo Mysledin, për të “qeshur“… Kur u regjistrova ne Jugosllavi me emrin tim të vërtetë Mysledin, sllavët nuk kanë „Y“ dhe emri mu bë Musledin…në Itali  edhe Italianët nuk kanë Y, por Franca qe ka „Y“ kujtova se problemet mbaruan. ” Interpoli ku Franca kërkoi informata për mua, s`kishte lidhje me Shqipërinë dhe kështu nga Jugosllavia dhe Italia e mora emrin tim te vërtetë“ Musledin.  Kur u regjistrova në Gjermani, mejtova Europa të do me emër MU..dhe jo MY…si Musledin dhe që atëhere, nga gusht 1958 jam i kënaqur, jane të kënaqur me MU dhe jo me MY, por me emrin MU më ka shkuar puna mirë, kam pasur shumë FAT.

E keni vizituar Shqipërinë pas përmbysjes së diktaturës dhe në se po cilat janë përshtypjet tuaja?

Përgjigje:Më 1992 kur vizitova Shqipërinë të them të drejtën u llahtarisa, e pabesushme …. Më mirë do ishte Shqipëri më 1945 ta konservonim dhe 1990 ta c´konservonim do të ishte të paktën ajo Shqipëri e bukur që kishim në kohën e Zogut…

Gruaja donte të blinte për njerën ose tjetrën nje buqetë me lule që të dhuronte, por në Korce, Tiranë nuk gjeje as një lule….Milionerët e parë në Shqipri u bënë ata që importuan lule nga Greqia, Italia….

Në Shqipëri ndihmova, ndihmova dhe e teprova, u përvëlova…Në kohën kur shqiptarët blinin bukën e zezë ndërmjet kangjellave iu lidha rrogën mujore 10 familjeve që i kisha më afër… E bëra problem gjer në Amerike sa Ekrem Bardha nga Detroiti më telefonoi dhe më kritikoii: -Musledin ti iu paske lidhur rrogen atyre ne Shqipëri?  Po i mëson dembelë!

Mor Ekrem, i thashë, cfarë të punojnë në Shqiperi, në këtë anarki, nuk ka asnjë vend pune…

Bëj c`të duash me paren tënde, po ti na sjellë dhe neve probleme në Amerikë…

O Ekrem vazhdova unë, në qoftë se unë e fut një herë dorën në xhep, ti ke mundësi ta futësh 1000 herë dhe ia mbylla telefonin…  Menjëherë më telefonoi prapë dhe kerkoi të falur.

Ju keni krijuar familjen tuaj, mund të na flisni për familjen dhe si reagojnë fëmijët tuaj për vuajtjet e burgut?

Përgjigje:Gjermania u bë për mua “XHENET”që nuk e teproj kur them prej XHENEMIT“  Nizhavec,  Shqipëri në XHENET Gjermani…. I sëmurë kam qenë gjithnjë përvec kancerit dhe sheqerit i kam patur të gjitha sëmundjet, i kam përjetuar dhe tani kam vetëm një sëmundje, pleqërinë…Me tregëti, njehere nalt, njëherë poshtë…. Kur më duhej leku për familjen, femijet dhe per të ndihmuar në Shqipëri kam patur gjithnjë.Tre fëmijë, 4 Diplloma.  Natalia vajza ime ka studjuar dy herë dhe përvec Shqiponjës Shqiptare në Shtepi kam edhe Shqiponjën Gjermane.  Pieroja mori cmimin e parë në Gjermani në arkitektuë, si inxhinier arkitekt dhe mbaroi studimet shkëlqyeshëm.Unë jetoj  këtu në Karlsruhe, Gjermani prej vitit 1960 deri më 1990 nuk kam pasur asnjë shqiptar.Eshtë interesant, sigurisht e keni dëgjuar Profesor Sami Repishtin, 90 vjecar jeton në Amerike.  Kam lexuar biografine e tij dhe mësova që dhe ai si unë ka qenë në keneten e Nizhavecit, në Jugosllavi ne kampin e Gerovës edhe në Itali në kampin “Capua”….

Interesant dua te di mos kemi qenë bashkë?…

Faleminderit për interesimin.  Edhe unë jam gati dhe bëj cmos që të ndodhurat e pabesushme për brezin e ri të tregohen dhe të shkruhen që të mos harrohen, të mos humbasin dhe të jenë të dokumentuara në Shqipëri për të ardhmen. Historinë dhe jetën time, prej ferrit, skëterrës më 10 koriik 1951 ne kënetën e Nizhavecit, ku ka qene dhe Prof.Sami Repishta jo akoma 18 vjecar, i ktheva kurrizin dhe në të nesërmen dolla në Jugosllavi.

Pas 7 vjet rrugë emigrimi në Itali, Francë në Gusht 1958 dola në Gjermani që për mua u be ” Himelreisch auf die Erde ” si thotë Gjermani ” ( Xheneti në Tokë )

Mua s’më intereson a ka jetë tjetër pas kësaj jete… Te dyja i kisha në këtë jetë të shkurtër….

  • Bisedoi Keze Kozeta Zylo, New York

14 mars, 2017

Staten Island, New York

Filed Under: Interviste Tagged With: Bisede, Keze Kozeta Zylo, me ish të denuarin politik z.Musledin Glina

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 30
  • 31
  • 32
  • 33
  • 34
  • …
  • 65
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDAA i SHBA-së dhe pozicioni i Kosovës në arkitekturën e sigurisë
  • Alis Kallaçi do të çojë zërin dhe dhimbjen e “Nân”-s shqiptare në Eurovision Song
  • Garë për pushtet…
  • Njëqind vjet vetmi!
  • “Shënime për historinë antike të shqiptarëve”*
  • Si funksionon sistemi juridik në Shqipëri dhe pse ai ka nevojë për korrigjim?
  • Emisionet postare festive të fundvitit në Kosovë
  • JAKOBSTADS TIDNING (1939) / MBRETI ZOG, SHUMË BUJAR ME BAKSHISHE. — EMRI I TIJ NUK DO TË HARROHET KAQ SHPEJT NGA PRONARËT DHE PERSONELI I HOTELEVE NË VARSHAVË.
  • HAFIZ SHERIF LANGU, DELEGATI I PAVARËSISË TË CILIT IU MOHUA KONTRIBUTI PËR 50 VJET ME RRADHË, KLERIKU DHE VEPRIMTARI I SHQUAR I ÇËSHTJES KOMBËTARE
  • RIPUSHTIMI I KOSOVËS – KUVENDI I PRIZRENIT 1945
  • Nikola Tesla, gjeniu që u fiksua pas pëllumbave dhe u dashurua me njërin prej tyre
  • Bahamas njeh Kosovën!
  • Legjenda e portës shkodrane, Paulin Ndoja (19 dhjetor 1945 – 16 prill 2025) do të mbushte sot 80 vjeç
  • “Roli dhe kontributi i diplomacisë shqiptare në Maqedoninë e Veriut nga pavarësia deri sot”
  • Marie Shllaku, kur një jetë e re u shndërrua në përjetësi kombëtare

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT