• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for January 2018

TEATRI ABSURD I DITËVE QË JETOJMË

January 9, 2018 by dgreca

1 xhevair-lleshi-zyre

Panegjerik i ftohtë

  Nga Xhevair Lleshi/

Kur e arrita synimin tim në moshë pak a shumë të re, nuk iu ndava njëherë teatrit, asaj magjie të siparit ngjyrë tulle të errët përplot pala të rënda që, sa herë hapej, lëshonte një qiqërim pluhuri që avullonte në dritën e skenës dhe binte pastaj duke u ulur përtokë, ose mbi kokat tona. Hapej ngadalë me një zhurmë bezdisëse e të çjerrë që sidoqoftë dëgjohej, pa ndonjë ndjenjë ngadhënjyese që të krahasohej me madhështinë e njerëzve të gjallë në skenë. Ja, kështu vjen para teje, veshur bukur, me fenerët që rrëzojnë një dritë të vagullt në shtegun e karakterit të çdo njeriu që dëshiron të shoh me ankth shoqërinë e lartë të qytetit në lozha dhe fuajé, në galeri e në platé. Më gjeti belaja, miku im, m’u desh të vija si dikur në teatër, ku skenën e një pylli apo me dy të dashur që shtrëngohen e gjeta me befasi të reja. E, duke qenë dimër, doja të shihja palltot e rënda gub, kapelat strehëgjera republikë, të ndieja parfumin aq ngacmues të zonjave të mëdha të shoqërisë së re tiranase. Dhe ndjeva erë të rëndë kurmi. Dhe pashë veshje të thjeshta dhe pastaj edhe papërsosmëri elegante.  Ç’emocion rrëqethës, pse të ndodhë kështu? Ku të jetë fshehur vallë shoqëria e lartë e Tiranës? Ç’ngashënjim prekës, pse, pse, pse? Ndërsa dy hapa më tej dëgjohen ulërimat e makinave, njerëzit që i fshihen vetes së tyre, ndihet aroma e sherebelit dhe e çajit të malit. Dhe dritat bien mbi fytyrat e shikuesve. Një nervozizëm i nxirë dhe që përthyhet drejt së verdhës mehitiane. Sikur të siguronin një copëz djathë të bardhë kjo do të ishte kënaqësi e madhe. Eh, hiqe mendjen nga madhështia e varfërisë! Dritat vazhdimisht bien dhe zbukurojnë karakteret e nxirë në platé, sikur t’i zbulojnë papritur…  Dhe të gjithë ndjekin me një vuajtje dhe gëzim të pa rrëfyer një komedi, jo si Pallati 176, por një tjetër: Plakat e Katit të Tretë, aq të bukur e të goditur, ku plakat e mbetura vetëm jetojnë me ëndrrat dhe makthin e takimeve plot të papritura, ku tinës vjen në kat edhe i dashuri i thekur 70vjeçar… Njerëzit nxjerrin dufin. Qeshin. Përkëdhelin sedrën. Duartrokasin për minuta të tëra. Pastaj vënë duart në xhepa dhe nisin të largohen. Ftohtë. Ndërsa ty, or mik, s’të pashë. Se, e di, ti ke punë të mëdha. Sepse më nxite dëshira lakmitare që edhe ti ta shihje këtë komedi. Nuk dihej kush vuante më tepër: njerëzit në skenë, apo shikuesit e mjerë. Jo, s’doja të dilja as unë nga shtëpia. Pse mbaroi kaq shpejt? Po fundja, ku do të shkoja? Një gotë çaji diku larg apo afër më priste…  Dhe jeta tej dukej aq blu nga nata e thellë, edhe dëshira e bakërt prej vjeshte sesi kthehej në një dimër të zbardhëlluar. Ndoshta mos prisnin të vinte Babagjyshi i Vitit të Ri me dhurata të çmuara? Pse jo. Se Babagjyshi sivjet ishte aq i shkurtër. Tmerr. Mjaft të shkurtër patjetër që e përsillte kaleidoskopi ynë këtë vit, Plakun e gjorë që bredh nëpër botë (Edhe nëpër Shqipëri! Edhe në Kosovë!) me stap në dorë e me thesin bosh në krahë. Dhe shikuesit papritur përzihen me aktorët duke ikur, si retë që zënë përgjysmë me një hënë aq të zbehtë. Net me hënë kaq hakmarrëse s’kam parë, or mik!

Po pse me tërheq kaq shumë teatri? Prej aktorëve, prej veprave të mëdha që luhen aty? Jo, edhe ata si të gjithë, tani luajnë çdo lloj vepre që u jepet. Nuk zgjedhin vet. Ata ikin dhe vijnë dhe… më ftohtë brenda e jashtë, s’janë më, po unë e kisha atë fat, se punova në kohën e tyre dhe me ta, i njoha nga afër, i pashë, por tani nuk i gjej më, edhe pse i kërkoj me ngulm. Pastaj më mbeten sytë ngujuar mbi fashën e dritës në platé, të cilin e ka zënë gjumi në prehër të zonjës së tij. Hajde peshk i freskët! Vërtet, i freskët! Po, nuk e sheh si lëviz? Eh, mor mik, edhe gruaja ime lëviz, por ç’e do, s’është më e freskët… Dreq o punë. Fasha e dritës ka ngrirë. Kështu, miku im, nisa të nxë më shumë, fillova të dua gjithçka në të gjitha skutat e teatrit, të famshmit, të ndryshëm nga njëri-tjetri, po edhe aq të ngjashëm!: Mjeshtër të skenave masive, kërkues brilantë detajesh, të puthur nga lirizmi, të prirë nga modernia, gjurmues të imtë karakteresh. Net të ngrira brenda në teatrin e makthit e të dhimbjes, ku shiten gështenja a misra të pjekur, ku aroma e bujkut vjen me tërsëllëm dhe përplaset me duhmën e luksit, nga duket sikur edhe hëna largohet e zemëruar prej fushës e pamatë të nderit. Ka prova? Ka, sigurisht. Ky rol nuk shkon. Personazhi është shumë i gjatë, mos ka ardhur ndonjë ministër? Jo? Mos e thuaj! As ai i kulturës? Mbylle buçen! Vër fre se do ta pësosh, budalla!

Eh, miku im! I pashë videot që më dërgove, edhe pse isha në teatër. Më mrekullon ideja e videove dhe e bashkoj me teatrin. Sidomos kur ka kukulla që tërheqin karrocat e fatit dhe s’di pse i bë bashkë, i mbreh me teatrin që më mërdhin dhe më ka mbetur në mend! Plakat e katit të tretë! Ka pak mirënjohje aty. Pensioni i plakave është i madh, shumë i madh. Skena e teatrit është e ftohtë, shumë e ftohtë! Ka kaq shumë rroga të mëdha! Ka vetëm jetë të vogla nëpër apartamente si ne të gjithë, po ato mobilie që kanë humbur aromën dhe ngjyrën, vuajtje prej ushqimeve si në videon tënde, veç kudo sikur e ndien se ka bjerrë një mirënjohje e dikurshme. Mos! Mos e thuaj! Kemi pasur mirënjohje ne? Ç’thoni? Nderim me të tepërt. Nënshtrim. Servilizëm. Pse, ka njeri dëm nga servilizmi? Dhe më vjen në mendje Kadri Roshi që gjuante peshk në Karavasta dhe përkëdhelte lejlekun kaçurrel, Kadri Roshi, ai burrë i gjatë e i thatë, me ata sy aq ledhatarë! Që shpesh i hidhte sytë nga plateja. Po ajo dritë që shëtiste herë pas here përmbi koka. Nuk mund të bëhesh i famshëm nga rastësia! Merr vesh. O këtu dhe gatitu, o në Karavasta! Po nuk rrinte dot pa luajtur në skenë, dhe thonë se e ngriti skenën me dhelprat dhe peshqit e lejlekët kaçurrelë në Karavasta. Atje ku vinin ngaherë Të Bukurat zonja e zonjusha që e donin teatrin dhe ledhatimin e syve… Ja, or mik, i lodhur nga krijimi dhe puna e ditës, i dhashë leje shpirtit dhe erdha në teatër, ku pashë Plakat e Katit të Tretë dhe videot e tua. Ky është ai që unë e gjej si  kronikë të përditshme. Mirupafshim! Pres të diskutoj me Ty për videot dhe për muzikën e ftohtë të teatrit në akullimën e sallës…

 Tiranë, më 08.01.2018

Filed Under: ESSE Tagged With: Pangjerik, TEATRI ABSURD, Xhevair Lleshi

Imamët do të ligjërojnë në burgje kundër radikalizmit

January 8, 2018 by dgreca

1 ImametNga Taulant Qenaj/

Rreth 150 persona të kthyer nga zonat e luftës në Siri e Irak, po vuajnë dënimet në burgjet e Kosovës.Nga institucionet e Kosovës, ata vazhdojnë të konsiderohen si rrezik potencial,duke qenë se kanë luftuar përkrah grupeve të njohura ndërkombëtarisht si terroriste, siç janë Shteti Islamik dhe Al-Nusrah.

Në procesin, e ashtuquajtur të deradikalizimit të këtyre personave, janë të përfshira disa institucione shtetërore, Bashkësia Islame e Kosovës, shoqëria civile, por një angazhim ka edhe Ministria e Drejtësisë.

Ministri i Drejtësisë, Abelard Tahiri, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, ka thënë se një pjesë e këtij procesi ka të bëjë me parandalimin e përhapjes së radikalizmit, veçanërisht nëpër burgjet e Kosovës. Dhe pikërisht këtu, është parë mundësia e angazhimit të imamëve të emëruar nga Bashkësia Islame e Kosovës.

Ai ka treguar se shumë shpejt do të nënshkruajnë një memorandum bashkëpunimi me Bashkësinë Islame të Kosovës, duke bërë të ditur se janë përzgjedhur edhe imamët të cilët do të ligjërojnë para të burgosurve.

“Ka qenë gjithmonë një tendencë e disa të burgosurve që i shpie në radikalizëm të dhunshëm. Ditëve në vijim do të nënshkruaj një memorandum mirëkuptimi me Bashkësinë Islame të Kosovës, e cila mundëson mbajtjen e ligjëratave nga persona që do të jenë të autorizuar nga Bashkësia Islame e Kosovës, për të pamundësuar një radikalizëm të tillë në burgjet e Republikës së Kosovës” ka thënë ministri Tahiri.

Sipas Tahirit, është shumë e rëndësishme që personave të cilësuar si të radikalizuar, t’u ofrohet mundësia që të integrohen në shoqëri në mënyrë që ata të mos paraqesin rrezik pas përfundimit të dënimit.

“Ky është edhe qëllimi që këta persona që janë të dënuar konform ligjit për implementim të sanksioneve penale, që i vuajnë dënimet në qendrat korrektuese në Republikën e Kosovës, në momentin kur e përfundojnë dënimin të jenë persona të cilët nuk do të paraqesin rrezik më tutje për shoqërinë tonë, mos të paraqesin rrezik për të rinjtë, mos të arrijnë t’i indoktrinojnë të rinjtë që të ndjekin rrugën mbi të cilën ata i ka dërguar të paktën në qendrat korrektuese” ka thënë Tahiri.

 Ministri Tahiri ka folur edhe për qytetarët e Kosovës që vazhdojnë të jenë në vatrat e luftës në Siri apo Irak, duke thënë se së bashku me Agjencinë e Kosovës për Inteligjencë, do të punojnë për kthimin e tyre në vendlindje.

“Kemi të bëjmë me njerëz që tashmë u bënë disa vite që kanë kaluar nëpër ato vatra të luftës dhe padyshim që duhet të jemi të kujdesshëm ndaj tyre, duhet t’u qasemi me kujdes. Ata njerëz në asnjë rrethanë nuk duhet të anashkalohen, ata njerëz nuk duhet të lihen anash shoqërisë, mirëpo duhet të trajtohen konform ligjeve që i kemi në fuqi” ka shtuar ministri i Drejtësisë.Nga viti 2012 në zonat e luftës në Siri e Irak, kanë shkuar mbi 300 qytetarë të Kosovës dhe sipas të dhënave të Policisë së Kosovës, 70 prej tyre janë vrarë.Rreth 130 tashmë janë kthyer në Kosovë dhe pothuajse të gjithë janë arrestuar për vepra penale që ndërlidhen me terrorizëm dhe pjesëmarrje në luftëra të huaja.Aktualisht në këto zona, sipas të dhënave zyrtare, vazhdojnë të jenë edhe 27 fëmijë dhe 44 gra.

 

Filed Under: Analiza Tagged With: antiterrorizmit, Imamët, ligjerata ne burgje

Shqiptarët, azilkërkuesit më të mëdhenj në Francë

January 8, 2018 by dgreca

1 ZilanteFranca ka regjistruar numër rekord të kërkesave për azil në vitin 2017, bëri të ditur Zyra për Refugjatë e këtij vendi.Sipas saj, shqiptarët kanë kryesuar listën, pavarësisht shanseve shumë të vogla për marrjen e statusit të refugjatit, krahasuar me njerëzit nga vatrat e luftës, si Siria apo Afganistani.

“Kërkesat për azil janë rritur për 17 përqind, përkatësisht në 100,000, që është shifra më e lartë në së paku katër dekada”, tha Pascal Brice, kryesues i Zyrës franceze për Refugjatë.

“Ky nuk është fluks masiv dhe ne jemi në gjendje ta trajtojmë situatën”, tha Brice, transmeton Reuters.

Të dhënat e Zyrës për Refugjatë bëjnë të ditur se kërkesat për azil nga shqiptarët janë rritur për 66 përqind, krehasuar me vitin 2016, porse norma e pranimit ka qenë e ulët – vetëm 6.5 përqind.

Për krahasim, norma e pranimit ishte 95 përqind për sirianët, 85 përqind për afganët dhe 59 përqind për sudanezët.

Brice e quajti mbizotërimin e kërkesave të shqiptarëve “një fenomen ciklik”.

Filed Under: Kronike Tagged With: azilkerkuesit me te medhenj, France, shqiptaret

Haradinaj anulon vizitën në Iowa të SHBA-së

January 8, 2018 by dgreca

Ramush-Haradinaj

Një zyrtar nga Garda Nacionale në Iowa të SHBA-së i ka thënë Radios Evropa e Lirë se kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj, e ka anuluar vizitën në këtë shtet me arsyen se “ai nuk ka mundur ta marrë vizën”.Haradinaj pritej të merrte pjesë më 11 janar në një ngjarje të organizuar nga Komandanti i Gardës Nacionale në Iowa, Timothy E. Orr.“Kryeministri Haradinaj ka qenë i ftuar nga gjenerali Orr në atë ngjarje, mirëpo është për keqardhje që ai nuk ka mundur ta marrë vizën dhe të jetë së bashku me ne”, ka thënë kolonel Greg Hapgood, zëdhënës i gardës së Iowa-s.“Shpjegimi ka qenë se vizita nuk do të ndodhë tash në këtë kohë dhe nuk kemi marrë më shumë informata shtesë”, ka shtuar ai.

Sipas Hapgood, në vend të Haradinajt pritet të marrë pjesë zëvendëskryeministri Behgjet Pacolli.Por, Halil Matoshi, nga kabineti i kryeministrit Haradinaj ka thënë për Radion Evropa e Lirë se “e gjithë çështja është ende në procedurë”.

“Nuk e dimë, por nuk kemi konfirmim as po as jo”.”E gjithë çështja është ende në procedurë. Kryeministri i Kosovës shkon në Iowa më 11 janar, prandaj ende presim, nuk kemi konfirmim nëse i është refuzuar apo do të jetë (v.j. i pranishëm në ngjarjen në Iowa), ka thënë Matoshi.

Mediat në Prishtinë kanë raportuar të dielën se Ambasada Amerikane ia ka refuzuar kryeministrit Haradinaj vizën për të udhëtuar në SHBA.

Vetë Haradinaj ka thënë se ende është duke pritur ta marrë vizën.

“Pres edhe për vizë deri kur të ma japin. I besoj Kosovës! I besoj Amerikës! Jam ende në procedurë për vizë”, ka shkruar Haradinaj të dielën në Facebook.

Ky zhvillim pason kritikat e komunitetit ndërkombëtar pas përpjekjeve të ligjëvnësve të Kosovës për të ndryshuar ligjin për Gjykatën e Posaçme për Krime Lufte.

Filed Under: Kronike Tagged With: ndalohet viza SHBA, Ramush Haradinaj

MITINGU I 10 JANARIT 1991

January 8, 2018 by dgreca

2 Kolec TraboiniJam i detyruar të dëshmoj sepse histeria e këtyre kryeministrave përvetësues të Mitingut të 10 janarit 1991, u përsërit edhe me 1 dhjetor 2017 në Parlamentin shqiptar. E pangopur kjo lukuni politike!/

Nga KOLEC TRABOINI/

Duke ditur se manipulimet e historisë janë arti i fallxhorëve të politikës, prej vitesh e kisha lënë në heshtje mënyrën e organizimit e zhvillimit të mitingut madhështor të krijuesve e intelektualëve të Tiranës në kapërcyell të vitit 90-91 kur ende diktatura mbahej në këmbë, mirëpo tani që ish-kryeministri i Shqipërisë e cilësoi si “mitingun tonë”, ndërsa kryetari i PS, tani në pushtet edhe ai nga ana e tij në librin e vet “Kurban” e konsideron si një miting partiak, unë edhe më tej nuk mund të hesht, sepse tashmë kjo heshtje do të ishte e pakuptimtë. Këta liderë partish janë në të drejtën e tyre të bëjnë kurban bëmat e veta gjatë këtyre dy dekadave, por jo të përsonalizojnë apo privatizojnë ngjarje në të cilat kanë qenë thjesht të ftuar e jo organizatorë. As njëri e as tjetri. Kanë aq shumë merita mbi shpatulla këta burra të telikosur shteti sa do të qe e pakuptimtë të rëndoheshin edhe si nistore mitingjesh të bëra prej të tjerëve. Mos vallë me këtë duan të nënkuptojnë se jashtë partive nuk ekzistonte asfare aspirate për liri e demokraci dhe se kurrkush tjetër veç partiakëve nuk mund të shkruajë histori?

Në librin që botuesja Arlinda Dudaj përcolli me eufori në mediat televizive, “Kurban” të Edi Ramës, kryetarit të opozitës së djeshme, thuhet tekstualisht: “…pak ditë më pas kur ( nënkuptohet Sali Berisha- shënimi im K.T.) donte të na pengonte Ardianin (Klosin), Kasemin( Trebeshinën) dhe mua të flisnim në mitingun ku për herë të parë u godit në fjalën time hapur në shesh figura e Enverit, te Stadiumi “Qemal Stafa”, ku na drejtoi gishtin në sy pa u mbledhur ende njerëzit duke na thënë se “ju s’mund ta merrni fjalën sot se s’kemi kërkuar leje në polici për ju…” Këtë pjesë libri botuar në gazetën “Panorama” viti X.Nr.3248 datë 28 tetor 2011, redaksia ose autori e kanë shënuar me titull: “Si më largoi Berisha nga mitingu i PD në `91”. Ne nuk dimë çfarë t`i themi Edi Ramës, as nuk mund t`i japim ndonjë këshillë, sepse ai është në majë të piramidës socialiste e tash edhe pushtetit e zor se i shkon zëri ynë aq lart, por gjithsesi e mira do të qe që ata këshilltarë që i mban me bukë, që mesa shihet janë të painformuar, nuk lexojnë as çfarë shkruhet në gazetat shqipe, apo në TVSH pikërisht për këtë informacion të gabuar që përcjell tek lexuesit e vet. Është shkruar në shtyp se Mitingu që përmend Edi Rama nuk është iniciuar e as organizuar nga PD dhe as ndonjë organ tjetër përpos se prej krijuesve të Kinostudios.Do ta shtjellojmë këtë ngjarje të para dy dekadave më me hollësi, por le të shohin se çfarë mendimi kanë për këtë çështje pala tjetër antagoniste e politikës konfliktuale shqiptare. Mesa duket për gjithçka janë në kundërshti këto dy forca politike që zotërojnë vendin, por në një gjë janë në një mendje, që mitingun e parë të krijuesve dhe intelektualëve të Tiranës në përkrahje të zhvillimeve demokratike janë bërë nga PD. Po të mos isha unë që e kam inicuar e organizuar ketë miting, padyshim që nuk do të kisha marrë mundimin t`i përgënjeshtroj këta dy burra kombi dy kryeministra të Shqipërisë që turp është të them se ma vodhën metingun. Mu ka mbush mendja top se në Shqipëri gjithçka vidhet, përderisa edhe mitingjet. Para se të hedhim dritë mbi këtë ngjarje, le të shohim çfarë thotë kryeministri i shkuar, që aso kohe ishte këmborë e madhe.

*      *      *

“Ky njeri, – thotë në një konferencë shtypi kryeministri Berisha për opozitarin e vet të kolltukut, Edi Rama, – do të vinte në vitin `90 në mitingun tonë, pas Bibliotekës së Universitetit dhe do të më thoshte se ky fjalimi yt nuk është gjë, është i butë, sepse ata duhen varur. E pashë drejt e në sy e i thashë: – kë duhet të varim? Ata, – më tha – Komitetin Qendror dhe Byronë Politike. Unë iu përgjigja se nuk kam krijuar partinë e varjeve, por kam krijuar Partinë Demokratike.”

Në pikpamje partiake e vetmja gjë që mund të them është si nistori edhe i formimit të degës së PD për Kinostudion, se as në atë kohë e as sot nuk kam qenë e nuk jam i mendimit se ne, veprimtarët e lëvizjes demokratike në terren, po formonin degët e partisë së liderëve të rinj. Ky nocion nuk ekzistonte në kokën time e të kolegëve të mi, sepse na ishte shpifur ideja e themeluesit të partisë komuniste dhe nuk na pëlqente të notonim në ato ujëra kultesh. Sa i përket bindjeve të mia, dhe besoj jo vetëm të mia, që i kam shprehur që në numrin 3 të gazetës RD, janar 1991, ku kërkoja heqjen e yllit të kuq nga Flamuri dhe kallëzave të grurit nga stema e Republikës, Partia Demokratike e atyre ditëve është formuar si një imediat historik, si parti e demokracisë dhe e kurrnjë individi të përveçëm në këtë vend të rënduar nga kulti gjysmë shekullor i individit. Kulti i Enver Hoxhës,(pse jo dhe i Zogut) i kishte lodhur aq shumë psiqikisht njerëzit (flas më tepër për intelektualët e jo turmat që nëpër tërë shekujt vetëm kanë brohoritur), saqë nuk kishim dëshirë të dëgjonim për liderë në ballë të tribunave. Por kjo çështja e personalizimit të partive, tashmë nuk është në preokupimin tim, sepse nuk bëj pjesë në asnjë prej tyre, kryekreje për faktin se nuk janë ato për të cilën mendoja se do të ishin. Le ta marrë mbi shpatulla kushdo që dëshiron të bëjë karrierë e të luftojë për mirëqenie e lavdi personale, sepse tashmë partitë janë leva Arkimedi për të marrë pushtetin dhe pushteti mjeti me të cilin mund të bëhen para me bollëk duke përdorur të dyja duart, në njërën duke mbajtur pankarta kolosale të luftës kundër korrupsionit, ndërsa në tjetrën duke mbushur xhepat e vet, ndërkohë që boshatisen xhepat e shtetit.

Që në atë kohë, soj-soj beniaminësh e ligavecësh të rinj të politikës, vinin rrotull dhe me lajka përpiqeshin të ngjiteshin në shkallët e pushtetit e mund të themi se ia arritën mjeshtërisht. Luftëtarët më të mëdhenj zë buçitës me bla-bla-bla oratorike gjatë daljeve nëpër podiume ishin komunistët, bijtë e rrethi i afërt i tyre, por edhe ish-spiunët e sigurimit. Ata më shumë se kushdo kishin nevojë të shfaqeshin si liderë të rinj dhe të mbulonin erën e keqe të së kaluarës së vet të palavdishme. Dihet që politikanët e interesit e jo të idealit janë si minjtë që braktisin të parët anijen që mbytet. Kështu ndodhi edhe në Shqipëri. Minjtë e kuq nisën të zhargiten e llangosen blu. Kjo blujadë nuk ishte e vështirë të binte në sy. Kushdo që ishte ndryshe, që nuk kishte të tilla orekse, por vepronte thjesht nga dëshira për të parë popullin e lirë pasi të shembej komunizmi, e ndjente veten të huaj në mjediset e këtyre liderve të rinj që, kush e kush t’i ngrinte shpatullat më lart se njëri-tjetri. Koha e tregoi se lufta për pushtet që u bë në mes të liderëve të rinj të vetëquajtur demokratë, ishte aq e ashpër dhe e pa kompromis sa të duket se më shumë luftonin njëri-tjetrin se sa me farën e keqe të komunizmit, e cila vërtet ishte tek kuadrovikët e Partisë së komunistëve shqiptarë, por edhe këta liderë të rinj ishin të molepsur jo pak me sporet e kuqe. Tani le të shqyrtojmë shprehjen e kryeministrit që tekstualisht thotë: -“Ky njeri do të vinte në vitin `90 në mitingun tonë, pas Bibliotekës së Universitetit”.

*      *      *

Biblioteka e Universitetit gjendet pranë sheshit që tashmë quhet “Nënë Tereza“ dhe nga pas ka stadiumin kombëtar. Tërë gjasat janë që Kryeministri Berisha t’i referohet jo mitingjeve të Partisë që e ka formuar ai, sepse nuk dimë të ketë bërë partia e tij ndonjë miting në atë shesh, përkundrazi më i spikaturi ka qenë mitingu madhështor i intelektualëve të institucioneve artistike të Tiranës në përkrahje të zhvillimeve demokratike në Shqipëri. Mirëpo nëse është fjala pikërisht për këtë miting, kryeministri është i paqartë sepse e personalizon. Madje shkon edhe më tej kur thotë se ky njeri, pra Edi Rama, atëbotë pedagog i Insitutit të Lartë të Arteve, paska shkuar në mitingun e PD-së. Përkundrazi, ishte kryepartiaku Sali Berisha që shkonte në atë miting ku Edi Rama ishte në mjedisin e vet prej intelektualësh të institucioneve artistike të kryeqytetit (anipse në mënyrë habitore edhe vetë Edi Rama në “Kurbanin” e tij e bën kurban këtë miting duka ja faturuar PD-së dhe duke ia mohuar vetvetes), çfarë tregon se të dy këta kanë rreth vetes këshilltarë të paaftë, sepse Kryeministri dhe Kryeopozitari ( tashmë anasjelltas) sjellin referenca të gabuara në Median Publike që vetë i kanë nën pronësi e vetë i quajnë kazan e hale.

Ai miting nuk ka qenë nisiativë e asnjë partie, ai është organizuar nga krijuesit e Kinostudios, por thënë saktë ka qenë nisiativa ime personale dhe nuk ka njeri që i del për zot kësaj pune veç meje. Po pse e bëra këtë? Sepse po vija re se pak intelektualë të institucioneve artistike të kryeqytetit po solidarizoheshin me partinë e re demokratike që sapo ishte formuar. Po krijohej përshtypja se intelektualët krijues ishin indiferentë, gjë që nuk ishte e vërtetë. Aq më tepër neve si kineastë na takonte të ishim nisiatorë për faktin se kushdo në Shqipëri e dinte sesi kolektivi krijues i Kinostudios e kishte përcjellë me bisht ndër shalë, sekretarin e Komitetit Qendror të Partisë dhe anëtarin e byrosë politike, Foto Çami, sa u përhap fjala nga kuadrovikët e partisë diktaturë se në Kinostudio kish bërë fole armiku. Ndër veprimtaritë që kam zhvilluar ato ditë të fundit të dhjetorit 1990, ka qenë edhe hapja e një fushate ndihmash monetare për PD-në. Mblodha një grup punonjësish dhe kërkova të krijonim degën e PD-së për Kinostudion. Për këtë kam shkuar e takuar Azem Hajdarin, i cili e pëlqeu dhe e përkrahu idenë e krijimit të degës së PD dhe më pajisi me një autorizim të posaçëm me firmën e tij. Atë ditë që e kam takuar, e kam pritur gjatë të zyrat e PD në rrugën “Fortuzi”, sepse më thanë se është në një mbledhje tek Presidenti Ramiz Alia. Kur Mark Topallaj e pyeti për Sali Berishën, Azemi na tha se “Saliun e mbajti Ramizi në zyrë”. Vërtetë nuk jam në gjendje të vërtetoj se si e pse e mbajti në zyrë Ramiz Alia Sali Berishën dhe çfarë kanë qenë bisedat e tyre, por fjalët e Azem Hajdarit i kam dëgjuar me veshët e mi. Pra takime kokë më kokë Sali-Ramiz vërtetohen në mes të dhjetorit 1990. Deri me sot nuk kam lexuar askund rrëfime të Sali Berishës për këto takime të mbyllura e biseda kokë me kokë me diktatorin Ramiz Alia. Dua të sjellë në kujtesë edhe diçka, duke i parë lëvizjet e mia, sepse edhe Kinostudio ka patur të paktën 12 spiunë me “500”, dy oficerë sigurimi të veshur civilë, kanë shkuar në Kinostudio dhe kërkuan të më takojnë, por atë ditë kam qenë me xhirime jashtë Tirane. Kanë takuar drejtorin duke kërkuar prej tij të dhëna për personin tim. Viktor Gjika më ka thirrur e njoftuar se të kanë në sy të keq ata të Ministrisë së Brendshme, ndaj bëj kujdes për vetën dhe shtoi se u përpoqa sa munda të marr në mbrojtje. Pa patur parasysh këtë presion, vazhdova punën për formimin e degës së PD-së për institucionin tonë. Fotografitë e asaj dite janë ende në fondin e kameramanit Spartak Papadhimitri në Tiranë. Kjo sa për njoftim që të mos ngrihet ndonjë i vonuar, që ka hyrë në PD nja dhjetë vjet më pas dhe brenda natës na u gjend ministër e të na thotë ky i përkëdhelur i tarafit -“Po, ne s’të njohim fare”. Se këta, fillimin e historisë së partisë blu apo rozë e llogarisin nga dita kur kanë nxjerrë lugën nga brezi e kanë nisur të hanë mjaltë qeverisje sa janë dendur mirë.

Nga fundi i dhjetorit 1990 kam shkuar në Ministrinë e Brendshme dhe ata ma prenë shkurt se nuk japim leje për mitingje se ato janë ekskluzivitet i partive të miratuara me legjislacion prandaj të shkoni e të bëni kërkesën nëpërmjet tyre. Siç dukej ishin marrë të gjitha masat nga Partia Punës mbase në marrëveshje edhe me krerët e PD-s, që çdo veprimtari të mbikëqyrej duke mbyllur çdo shteg të iniciativave qytetare prej të cilave kishin frikë. Duke mos pas rrugë tjetër kam shkuar selinë e PD ku kam takuar një dibran që rrinte në holl si punë sekretari për informacionin me emrin Zenel Hoxha, sot është drejtues i Dhomës Shqiptare Britanike të Tregtisë dhe Industrisë (ABCCI). Zenel Hoxhës i kam kërkuar ndihmë që të nxjerrë një leje për zhvillimin e mitingut, për arsye se lejet për mitingjet nuk mund tu jepeshin drejtpërdrejte qytetarëve, por duhej të kalonin për tu vërtetuar nëpërmjet zyrave të partive. Zenel Hoxha më ka kërkuar të mbush një formular ku duhej të përshkruaja qëllimin e mitingut, ditën , orën, dhe kush do të ishin organizatorët që do mbanin përgjegjësi ligjore në rast incidentesh gjatë zhvillimit të tij. Pasi e kam mbushur e firmosur formularin me kërkesën për një miting krijuesish e intelektualësh të Kinostudios, më ka kërkuar edhe emrat e dy personave të tjerë që do të shënoheshin si garant në atë letër e që bashkë me mua do të ishin përgjegjës para ligjit për zhvillimin e mitingut, fjalët e tij. Kërkesë që ai me emrat tonë do ta paraqiste në Ministrinë e Brendshme. I kërkova ndihmë regjisorit Mark Topallaj që u shpreh i gatshëm ta firmoste. Duhej edhe një i tretë, të cilin duke mos patur mundësi ta gjeja menjëherë, sepse duhej të shkoja sërish në Kinostudio, vendosa të shënoj regjisorin Saimir Kumbaro dhe ta lajmëroja më vonë, i bindur që Saimiri nuk do të kundërshtonte vënien e emrit të tij në atë listë, ani pse pa e lajmëruar. Kësisoj si nismëtar i atij mitingu bëra dhe një akt të kundra ligjshëm, i ndërgjegjshëm se do te dënohesha penalisht, duke firmosur në vend të një tjetri. Falsifikim i dënueshëm. Ndoshta koha dhe rrjedhimet historike më shfajësojnë. Shënova datën për zhvillimit e mitingut 10 janar 1991, ora 4 pas dite, tek sheshi para stadiumit “Qemal Stafa”. Të gjitha detajet i kisha menduar më parë. Vendosa këtë orë qëllimisht sepse shumica e ndërmarrjeve e mbyllnin punën në 3 e një orë na duhet për tu mbledhur, por gjithashtu në atë orë ishin të lirë të gjithë studentët e Universitetit dhe Akademisë së Arteve.

*      *      *

Tërë problemi ishte se Ministria e Brendshme në fillim rrinte duke i lëvizur datën mitingut e kur përfundimisht u caktua një datë, nisi odiseja e vendit ku do të zhvillohej. Në shtatë ditët e fundit, shtatë herë është ndërruar vendi i zhvillimit të tij. Kjo nxirrte shumë problem, sepse sa herë ndërrohej vendi, aq herë isha i detyruar të shkoja e të lajmëroja tërë institucionet artistiko-kulturore të Tiranës. Na thanë, nuk ua japim sheshin pas Bibliotekës Universitare, por do të shkoni ta zhvilloni tek Fusha e lagjes “Ali Demi”. Ditën tjetër, kërciste telefoni i Zenelit e një zë i rëndë oficeri thoshte: “Nuk do ta bëni atje, por do të shkoni tek fusha e druve në Qytetin e Nxënësve, tek kazermat e Ali Rizait”. A është e saktë? – i thosha Zenelit. “Eja nesër prapë më thoshte Zeneli, i cili bënte punën e ndërmjetësit. Pas kësaj niste vrapi im nëpër institucionet që nga Kinostudioja tek Opera, Biblioteka Kombëtare, Teatri Popullor, Estrada e Cirku, Radio Televizioni, Ndërmarrja Botuese, Instituti i Kulturës Popullore, Insituti i Monumenteve të Kulturës ku më priste me shprehjen “Prap e anulluan, derrat!”- e ndjera Fatbardha Shkupi. Pastaj me vrap tek Filologjiku, Universiteti dhe Instituti i Lartë i Arteve. Ishte një lodhje e rraskapitje e krijuar me qëllim që të na bënim të hiqnim dorë ose më e pakta, duke e ndërruar vendin shtatë here, njerëzit do të futeshin në konfuzion dhe nuk do të mblidheshin në një vend, por do të shpërndaheshin në tre vende. Ditën e fundit, datë 10 janar 1991, aty nga ora 11:00 u gjenda me një fryme tek Zenel Hoxha për të pyetur për herë të fundit ai me tha se Ministria e Brendshme na njoftoi se ishim të lejuar ta bënim atje ku kishim kërkuar, por do të mbanin përgjegjësi të plotë personale nëse devijonte nga programi. Merreni me mend çfarë tensioni. Kishin mbetur vetëm pak orë. Të gjitha institucionet e dinin se mitingu do të zhvillohej tek Qyteti i Nxënësve tek “Kazermat e Ali Rizait!. M`u krijua përshtypja se ky miting ishte paracaktuar të dështonte. Bëra vrapimin e fundit atletik, një maratonë e vërtetë nëpër Tiranë dhe si njoftova kë munda, shkova drejt e tek sheshi pas Bibliotekës Universitare. Isha i pari. Krejt vetëm. I rraskapitur dhe i pangrënë. U ula në një shkallë guri e po qetësoja frymën, kur nisen tek-tuk të duken njerëz që më pyesnin se a do të ketë këtu një miting. Më së fundi arritën të mblidhen jo më shumë se njëqind vetë. Nisën ta marrin fjalën njerëz që e kishin dhënë emrin në listën që kisha në dorë, por edhe spontanisht. Kisha ndërmend të flisja dhe unë por nuk kisha pikë fuqie, pastaj i thashë vetes, nëse ky miting zhvillohet mirë, unë e kam thënë fjalën time më mirë se më oratori në megafon. Nuk shkoi shumë dhe erdhën studentët Akademisë së Arteve dhe ata të Universitetit Politeknik. Nisa të shoh njerëz që mund të ishin çfarëdo, por jo intelektuale. I kisha thënë një të njohurit tim inxhinier në kombinatin e drurit dhe ai i kishte njoftuar të gjithë, por edhe në ndërmarrje të tjera kish shkuar fjala. Kur mitingu ishte në gjysmën e kohës së caktuar, në shesh nuk mund të lëvizje prej dendësisë së njerëzve.

Më kot e mbaja letrën në dorë, kurrkush më nuk mund ta drejtonte atë miting. Çdo gjë ishte në dorën e spontanitetit. Edi Rama tha atëherë këto fjalë: “Na skuqën si indianë, na zverdhën si kineze e na nxinë si afrikanë”, por ama, ai nuk është përzënë nga ai miting. Kundërshtitë dhe meritë vetjake që kishin ata që aspironin për të ngjitur shkallët e pushtetit( a ishin caktuar për atë punë nga diktatori) janë çështje që nuk kanë asnjë lidhje me këtë miting historik, të cilin dikush mbase qëllimisht e ka harruar ngaqë nuk e kanë bërë vetë dhe as dine fare si është organizuar. Kaq shumë thirrje kundër diktaturës nisën të lëshohen nga qytetarët, sepse ata të tribunës ishin të përmbajtur, sa fjalimet u bënë jo vetëm të padëgjueshme por edhe të pakuptimta. Në mes të atyre që nguteshin për të folur vura re dy kategori, njëra përbëhej nga ata që ëndërronin të ngjisnin shkallën e karrierës, tjetra nga ata që kërkonin të mbulonin diçka pas vetës. Ky ishte stili, ky ishte e vazhdon të jetë karakteri i shumë laskandraqve që flasin nëpër foltore partish e shoqatash, madje edhe në Kuvendin e madh të Popullit, duke spekuluar me hapjen e dosjeve, kur spiunët e deklaruar i mbanin pranë vetës, i përkrahnin e ju gjenin edhe ndonjë vend të ngrohtë për të bërë allishverishe e korrupsion. Deri dhe ministra e deputetë spiunë. Mbyllja e mitingut, ishte jo fund por fillimi i shprehjes së revoltës popullore. Ishin mbledhur mijëra njerëz në sheshin para Universitetit rreth e qark shatërvanit. Kish nisur të errësohej dhe disa njerëz kishin gjetur qirinj dhe i kishin ndezur. Dikush ndizte gazeta të vjetra duke i bërë si pishtarë. Turma prej mijëra vetësh po derdhej si një lumë. Ishte një lum vigan që kërkonte shtrat dhe hapësirë për të vërshuar. Dëshira ishte që ky lumë njerëzor të vërshonte në bulevardin kryesor, mes Kryeministrisë dhe selisë së Komitetit Qendror për t’i bërë sfidë atyre që tashmë dridheshin si minjtë duke kujtuar kufomën e pushkatuar të Çausheskut të Rumanisë. Sigurimi e nuhati dhe bllokoi rrugën kryesore duke lejuar vetëm kalimin e pjesshëm në trotuar. Turma prej mijëra vetësh duke kënduar “Se mjaft në robëri,/e mjera Shqipëri,/o djem rrëmbeni pushkët-ë,/ja vdekje, ja liri”, ktheu drejtim dhe mori nga rruga e Librit Universitar drejt kryqëzimit të Tiranës së Re. E tërë Tirana buçiste. Nuk e di pse atë natë ndjehesha më i lumtur së kurrë e më dukej se kisha bërë gjënë më të mirë në jetën time. Dhe këtë mendim e ndjenjë kam edhe sot kur i kujtoj ato skena, që nuk mund të përsëritën kurrë më. Në mitingu i 10 janarit 1991 ishte pararendësi i një zhvillimi tjetër madhështor, populli, punëtoret dhe studentet e intelektualët me pas do te guxonin dhe e plandosi përdhe duke e hequr zvarrë bronzin e diktatorit më të egër e të paskrupullt të Europës pas Luftës se Dytë Botërore.

Mirë të gjitha këto që i mori historia, po çfarë kanë dy kryeministra që edhe pas 27 vjetësh dalin e na e vjedhin mitingun antikomunist të Tiranës se ashtu ishte domethënia e tij? Ndoshta se ai që vidhet gjithnjë është populli. E popullit gjithherë i vidhet jo vetëm pasuria por edhe historia. Dhe ja shpërblejnë duke vënë buste e monumente sharlatanësh nëpër rruge e sheshe të cilët vjen koha prapë për ti rrëzuar. Aspirojnë bronz të lavdishëm politikanët tanë, ndaj hedhin mbi supe e veta gjithfarë historish e trimërisht të sajuara e shfaqen si Don Kishotë më armë të ndryshkura. Për të qeshur, por edhe për të qarë gjithashtu…

© Kolec Traboini “Vitet 1990-1991 në memorien time”.

Dorëshkrime

Filed Under: Analiza Tagged With: I 10 JANARIT 1991, Kolec Traboini, MITINGU

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • …
  • 47
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT