Archives for July 2018

Integrimi ne Evrope dhe problemi i kufijve natyror te Shqiperise

July 15, 2018 by dgreca

Zemergjersia e Europes ndaj Shqiperise- Me 1913, beri qe: 1.Serbia u zgjerua me 34, 000.00km2 me nje popullsi prej 1,4 milion shqiptare.

2; Mali i Zi u zgjerua me nje siperfaqe prej 7000 km2 dhe nje popullsi shqiptare prej 240,000 banore.Maqedonia u zgjerua me 9,700km2 dhe nje popullsi shqiptare prej 500.000 banore.Greqise i dhane nje siperfaqe prej 10,974km2 duke nartizuar nje popullsi prej 500,000 banore duke ushtruar karshi tyre nje genocid te pa shembullt nga shovinistet Greke…/

Telo-Velaj

Nga Prof. Dr. Telo VELAJ/

Kohet e fundit ne Shqiperi po behet nje zallamahi e madhe rreth problemit te mundesise se integrimit te Shqiperisse ne familjen Evropiane. Cdo vend ka te drejt te kerkoj te intgrohet ne Evrope, por eshte Keshilli I Evropes ai qe gjykon ne se nje vend qe kerkon i ploteson kriteret apo jo. Pranimi sforcuar duke i bere shantazhe Evropes jane te neveritshme dhe te trasheguara nga e kaluara komuniste e hidhur e Shqierise. Mund te beje shantazhe sa te doje Rama dhe njeriu i tij besnik Rruci , por Evropa I shikon me neveri ddhe perbuzje. Evropen nuk e genjen dhe mashtron Edi Rama duke bredhur si uku ne Mars neper zyrat personaliteteve Evropiane si Macron, Merkel etj. etj. se ata e njohin realitetin e hidhur te Shqiperise. Se pari. ne krye te Partise Socialiste vazhdojne te qendrojne figurat e njohura te komunizmit si Gramoz Ruci, Fatmir Xhafa, Ditmir Bushati djali i komunistit ekstremist persekutor i shume njezeve etj. etj.

Se dyti , gjendja ekonomike dhe infrastruktura vecanrisht ne fshatin shqiptare, qe perben shumicen e vendit, eshte ne nivel te mjerushem dhe te pa imagjinushem.

Se treti, drejtesia sot eshte nen komanden e Edi Rames , gje do te thote se nuk ka drejtesi. Vetingu eshte komplet I deshtuar. Duhet te behet vetingu per te gjithe politikanet dyke filluar nga maja e piramides deri ne nivelet me te luta. Ddhe vetingu diuhet te shoqerohet me sekuestrimin e paurive te vjedhura bga keta horra qe kane pire gjakun e popullit.Si mund te qendroj Ilir Meta president I vendit kur gjithe opinion publik eshte si nje mafioz dhe hajdut I permasave nderkombetare.

Opozita ne Shqiperi trajtohet si grup armiqesor dhe etiketohet me nje gjuhe ofenduese nga kryeministri I vendit qe qendron ne nje nivek alabaku ordiner. Keshilli I Evrropes mos te mnyll syte dhe veshet para ketyre qendrimeve monstruoze te Rames me gjithe suites se servilave te tij. Liria e shtypit po thujse eshte shndrruar ne zero. Gazetat kane frike te botojne artikuj kritik per qeverine dhe ne menyre te vecant per Edi Ramen qe eshte shndrruar ne nje sulltan te vertet.

Miqesia dhe perzemersia e Rames karshi Erdoganit, qe eshte nje persekutor I madh I popullit turk duke futur ne burgje mijra njerze intelektual te shquar me akuza te rreme per te ashtuquajtur grusht shteti, nuk shikohet mire nga Evropa. Edi Rama bene loje te dyfisht dhe do te mashtroj Evropen. Turqta e Erdogenit po pushton Shqiperine.

Por para integgrimit ne Evrope , Evropa duhet te ndreq dabimet fatale qe ka bere karshi Shqiperise duke I ndare ate ne pese shtete te ndryshme: Shqiperi. Mal te Zi, Kosove. Maqedoni dhe Greqi Kjo grabitje e truajve etnik shqipetare eshte bere nga EVROPA, Ku ka vend ne bote qe nje kombe te ndahet ne pese shtete te ndryshmei? Gjermani mbas luftes se dyte boterore u da ne dy shtete dhe kjo padrejtesi itin u rregullua. Perse te mos rregullohet dhe problemi I kombit Shqiprtare? Profkat e frikes se krijimit te udallenjt. Shqiperia vuante nqtperise se madhe jane disa pallavra qe i hane budallenjjte.Kate te shtete te ndryshme jaane kulmi pa drejtesise. Parimi eshte qe cdo komb te kete shtetin vet. Por le te shikojme se si Shqiperi eshte coptuar ne disa she tete dhe kDeriush jane ata qe nbajne kete pergjegjsi te rendehistorikembi kuriz.

Deri ne vitin 1912, megjithese e shtypur nga sundimi dhe genocidi 500 vjecar i Turqise, kishte nje siperfaqe prrej 116 mije kilometera katror. Njekohesisht jemi i vetmi vend ne bote qe kufizohemi nga toket tona te gllaberuar nga shtet Evropiane

Serbet, Malazezet dhe Greket u pushtuan nga Perandoria Osmane, Shqiperia do te qendronte e

pamposhtur deri ne fund te shekullit 15te .Mbas shekullit te 15te kryengitjet e shqipetareve ishin te vazhdueshme gje qe e detyroi perandori Osmane ta ndante vendin tone ne kater vilalejete, qe dhe ato u ndane ne Sanxhak dhe Sanxhaket u ndane ne kaza, te gjithe keto njesi administrative sundoheshin nga 4 pashallare Turq: 1- Vilajeti I Janines, me mje siperfaqe prej 17.900km2

2 .Vilajeti I Shkodres me nje siperfaqe prej 10.000km2

Vilajeti I Manatirit me siperfaqe 28.500km2
Vilajeti Kosoves, me siperfaqe 32.000km2

Pazarlleqet e fuqtve te medha Evropiane (Angli,Gjermani etj.) do te ligjeroheshin ne Kongresin e Berlinit me 1878, ku u vendos qe Shqiperia etnike te zvogelohej thuajse ne kufij e sotem te Shqiperise londineze.

Perpjekjet e parrioteve te shquar shqiptare dhe organizimi i tyre i persosur i arritur ne lidhjenje Sne shqipetare te Prizrenit po ne vitqare te siga synimet grrabn 1878 beri qe te bllokoheshin keto vendime famekeqe.Ne kete kohe gjithe te dhenat bashkekohore deshmojne per nje Shqiperi prej 86.000km.

Planet aneksioniste te Serbise, Mali te Zi dhee Greqise kundrejt Shqiperise qe kishun per qellim coptimin e Shqiperise dhe krijimin e nje politike armiqesore ndaj nje populli heroik qe kishun bere nje luftte te vazhdueshme kunder perandorise Osmane. Ne kete kohe perandoria Turke, mbas sundimit 500 vjecar ne Shqiperi, ishte ne prag te falimentimit dhe armiqet e Shqiperise Sebo medhenjte dhe sghtete e tjera fqinje donin asgjesimin e vendite tone.

Ne kete kohe patriotet Shqipetare me ne krye Ismail Qemalin, duke kuptuar rreezikun e madh qe kanoste atdheut , u mbloodhen ne Vlore dhe me 28 Netor 1912 shpallen pamvaresine e Shqiperise. Qeveria e Vlores perfaqesonte gjithe trevat e Shqiperise etnike si Shqiperine, Kosoven, Ulqinin, Camerine, Tetoven , Kumanoven. Kjo perbente nje fitore te medha per gjithe kombin Shqipetare dhe duhej te nbrohej nga synimet grabiyqare te shteve fqinje dhe fuqive te medha Evropiane.

Ajo hapi nje epoke te re te luftrave dhe perpjekjev te popullit Sshqipetareper te rujtue teresine territoriale dhe pamvaresine e shteti te ri Shqipetare.

Pas kesaj do te vinte konferenca famekeqe e ambasadoreve ne vitin 1913 grabiti trojet shqipetare si me poshte :

1.Serbia u zgjerua me 34, 000.00km2me nje popullsi prej 1,4 milion shqipetare.

2; Mali I Zi u zgjerua me nje siperfaqe prej 7000 km2 dhe nje popullsi shqiptare prej 240,000 banore.Maqedonia u zgjerua me 9,700km2 dhe nje popullsi shqiptare prej 500.000 banore.Greqise I dhane nje siperfaqe prej 10,974km2 duke nartizuar nje popullsi prej 500,000 banore duke ushtruar karshi tyre nje genocid te pa shembullt nga shovinistet Grek, te cilit I deportuan shqipetare te kesaj krahine me force ne Turqi dhe ne vende te tjera te botes. Sot kjo toke autoktone shqiptare banohet nga Grek. Kjo eshte kul Shqiperine ne shqiperine duke e mi I genocidit te kumder popullsise se kesaj krahine.

Me 1915 u rishfaqenn serish fantazmat grabitqare Greko-sllave . te cilat kerkonin nepermjet fuqive te medha Europiane. ta cungonin Shqiperine duke e lene vetem me 13.000km2. Ne saj te resistences se popullit heroik shqipetare ky plan deshtoi plotesisht.Me vone , ne vitin 1919, ne koferencen e paqes ne Paarise , u perseriten keto kerkesa shoviniste kunder shqiperise. Por nje ze I fuqishem nga pertej oqeanit, zeri I njeriut te shquar te mbare botes, zeri I Presidentit Amerikan Willson e ndaloi kete maskarad te perbindshme kunder popullit shqipetare.

Per te krijuar nje ide per luftrat e pergjakshme qe ka bee poplli shqiptar per mbrojtjen e tokes amtare u shkaterruan me shume se 600 qendra banimi te banuar nga shqiptaret. Gjate luftes se pare boterore 1914-1918 u vtane disa mijra shqipetare si dhe u shperngulen me dhune nga vatra e tyre me mijra shqiptar ne Turqi dhe ne vende te tjera. Ne vitet 1919-1939 u debuan nga trojet antare rreth 300,000 njjerze. Nje genocid I papare eshte ushtruar kundrejt popullsise se Kosoves nga ana e Serbeve sllavo-medhenj, te cilet prune ne Kosove rreth 165.000 kolone serb dhe per te e rreth 1,2milion kosovar,cilet u shpernulen ne Turqi dhe ne vende te tjera, Prandaf Erdogan thote Kosova eshte Turqi. Ptandaj “ kryrministri’ naten eshte me Erdoganin dhe diten ben be e rrufe se eshte nje perkrahes I Evropes. Kjo eshte nje absurditet I madh: O me Evropen o me Erdoganin.

Keto jane padrejtesi e medha qe shtet e Evropes I kae bere Shqiperise. Dhe sot Kombi Shqipetare I sakatuar nga keto padrejtesi vazhdon te jetoj I ndare ne 5 shtete: Shqiperi, Kosove, Maqedoni , Mali i Zi dhe Greqi. A mund te behet integrimi ne Evrope I nje kombi te sakatuar? A e pranon Evropa nje kombe te ndare ne 5 shtete te integrohet ne komunitet cope-cope?

Turqia e mbajti nen nje roberi me shume se 5 shekuj duke ushtruar nje genocide te papare. Shqtperi ne bertham te Evropes ishte ne erresre te plote dhe nuk kishte asnje lloj maredhenie me Evropen te se ciles I perkiste. Turqia ka borxhe te medha kunderejt shqiperise jo vetem per genocidin qe ka ushtruar kunder popullit shqipetare por dhe prapmbetjen e madhe te mjerushme qe e ka lene vendin tone.

Pra me pak fjale Evropa coptoi shqiperine kurse Turqia e la ne erresiren e mdhe msjetare. Turqia me forcen e armeve I sshndrroi shqipetaret ne myslymman kur ata kishin fene e tyre. Pashai Turk Trgut Pasha thoshte “ Te vrasim sa me shume ktishter shqipetare, qe te zhduket raca e paster shqipetare dhe te sjellim me vone aty koloni Otomane prt te kthyer ne Turqi githe Arberine”.

Me mbarimin e luftes se dyte boterore lindi nje fare shprese per zgjidhjen e problemeve te me lartnme me triumfin e rendit komunist qe pretendonte per te drejjten e vete-vendosjes se kombeve, per liri barazim dhe vllazeru midis kombeve. Por kjo nje genjeshterr e madhe mbasi klika e Enver Hoxhes e mbestetur nga Tito dhe Sralini e legalizuan ndarjen e shqiperise ne copa-copa me pretendimin absurd se rendi socialist me kalimin e viteve do ti zgjdhte keto padrejtesi. Biles Tito u perpoq qe te aneksonte shqiperin brenda Jugasllavise si republike e saj e shtate.

Rasti me tipike ishte genocidi i pashembullt qe beri Milloshevici kunder popullsise se Kosoves gjate vitit 1999, Torturat me te medha dhe te pashembullta qe u bene kunder popullsise se Kosoves u ndpqeem me indeferentizem nga Evropa.Nen hunden e saj po behrshin veprime makabre kunder popullsise se Kosoves, me qellim ckombatorizmin e aj dhe popullimit nga kolonet serbo-medhenj.Vetem nderhyrja ushtarae e Shteteve te Bashkuara re Amerikes I dha fund kesaj situate dhe solli si rezultat pamvaresine e Kosoves. Kjo gje deshmon me se miri se vetem SHBA eshte shtet me I fuqishem I botes dhe qe ka interes per te gjithe boten dhe eshte shpetimtari I popujve qe vuajne nga shtypja e klikave gjakepireseve te tipit Milloshevic.

Tashti problemi: A duhet te behet integrimi ne Evrope para bashkimit te te gjithe trojeve shiptare nne nje shtet te vetem? Ky bashkim mund te behet ne formen e kantoneve si e ka Zvicera dhe te administrahet sipas shembullit te saj. Ideja qe qarkullon e frikes se krijimit te Shiperise se madhe eshte sa e neveritshme dhe po aq arniqesore. Ky bashkim eshte qe te vendosen ne vend padrrejtesite qe fuqite Europiane I kane bere Shqiperise dhe nuk krijon Shqiperine e madhe por Shqiperine etnike, me kufijt e saj natyror si I ka pasur ne shekuj.

Eshte e qart se pari eshte domosdoshmeri te zgjidhet problemi I kufijeve natyror te Kombit shqipetare duke restauruar nje shtet qe te perfaqesoj gjithe kombin shqipetare. Kete duhet ta rregulloj Evropa e cila shkaktoi kete padrejtesi per me shume se nje shekull.

Shuhet regjisori i famshëm STAN DRAGOTI !

July 14, 2018 by dgreca

Ndërron jetë Stan Dragoti, regjisori i famshëm shqiptar në Hollywood/

Regjisori i njohur me origjinë shqiptare Stan Dragoti është ndarë nga jeta në moshën 85 vjeçare në Los Angelos, Kaliforni.

Dragoti ka qenë regjisor i filmave: Dirty Little Billy; Love at First Bite; Mr. Mom; The Man with One Red Shoe; She’s Out Of Controll dhe Necesary Roughness. Ai studioi në kolegjin “Cooper Union” në New York dhe shkollën e arteve vizuale.

Dragoti ka lindur më 4 tetor 1932 në New York City. Prejardhja e tij është shqiptare pasi vjen nga një familje nga Dragoti i Tepelenës, që ka emigruar shumë herët në SHBA. Stan studioi në kolegjin “Cooper Union” në New York dhe shkollën e arteve vizuale, transmeton Agjensia Telegrafike Shqiptare e Lajmeve.

Disa vite më parë, Dragoti ka vizituar Shqipërinë, ku edhe nisi së bashku me producentë dhe bashkëpunëtorë të tij disa projekte për të promovuar dhe nxitur zhvillimin e turizmit shqiptar.(Sipas ATSH)

FONDACIONI BIBERAJ, $2.5 MILION BASHKË-FINANCIM PËR PROGRAMIN E STUDIMEVE TË GRADËS MASTER

July 14, 2018 by dgreca

FONDACIONI BIBERAJ NJOFTON $2.5 MILION BASHKË-FINANCIM PËR PROGRAMIN E STUDIMEVE TË GRADËS MASTER TË FONDACIONIT SHQIPTARO-AMERIKAN TË ZHVILLIMIT PËR TË MBËSHTETUR PROFESIONISTËT SHQIPTARË/

1 biberaj foundation

Fondacioni Biberaj shpall mbështetjen me $2.5 milion të programit MIP të Fondacionit Shqiptaro-Amerikan të Zhvillimit, për të ndihmuar profesionistët shqiptarë që synojnë të ndjekin studime pasuniversitare në Shtetet e Bashkuara.

Nju Jork, 14 korrik 2018 – Sot, Fondacioni Biberaj shpalli projektin e tij të parë, bashkë-financimin e Programit të Studimeve të Gradës Master të Fondacionit Shqiptaro-Amerikan të Zhvillimit. Programi “Master’s and Intership” (MIP) është themeluar në vitin 2016 nga Fondacioni Shqiptaro-Amerikan i Zhvillimit (AADF) për t’u dhënë profesionistëve të rinj shqiptarë dhe udhëheqësve të ardhshëm një mundësi të veçantë për të ndjekur studimet për gradën Master dhe për të kryer praktika profesionale në fushat e Menaxhimit dhe Administrimit të Biznesit, Trashëgimisë Kulturore, Eko-Turizmit dhe Mikpritjes, Arsimit, Teknologjisë Informative, Shkencave Kompjuterike, Politikave Publike dhe Administratës Publike.

“Familja Biberaj ndihet e nderuar për të bashkë-financuar, me një donacion prej $2.5 milion, Programin e Studimeve të Gradës Master të Fondacionit Shqiptaro-Amerikan të Zhvillimit, që u drejtohet profesionistëve të rinj shqiptarë që synojnë të përparojnë duke studiuar në Shtetet e Bashkuara,” tha Ken Biberaj, zëdhënësi i Fonadacionit. “Ne u jemi thellësisht mirënjohës Shteteve të Bashkuara për suksesin që kemi arritur dhe ndihemi krenarë për trashëgiminë tonë shqiptare. Shpresojmë që ky program do të ndihmojë brezin e ri të studentëve shqiptarë drejt arritjes së suksesit të tyre akademik, duke përmbushur angazhimin për të ndihmuar më pas në shkëmbim shoqërinë e tyre shqiptare.”

Fondacioni Biberaj u krijua me rastin e 50 vjetorit të mbërritjes së familjes Biberaj në Shtetet e Bashkuara në vitin 1968. Pas largimit, duke i shpëtuar shtypjes së komunizmit në Shqipëri dhe mbërritjes në Shtetet e Bashkuara, rasti i tyre është dëshmi e realizimit të “Ëndrrës Amerikane.” Përmes punës së vazhdueshme individuale dhe bashkë, përmes shpirtit sipërmarrës, anëtarët e familjes Biberaj zotërojnë sot bizneset e tyre dhe kanë ndjekur karriera që nga arsimi, teknologjia, drejtësia, shërbimi publik, financat, tregëtia, pasuri të patundshme, filantropi dhe arte. Ata besojnë në mbështetjen e shoqërive të tyre dhe dëshirojnë që mundësitë që arsimi i lartë u ka dhënë atyre, të vazhdojë tek të tjerët.

Misioni i Fondacionit Biberaj është të mbështesë mundësitë për të ndjekur studimet e larta të studentëve shqiptarë nga Ballkani në institucionet amerikane. Pas studimeve, përfituesit e ndihmës financiare duhet të kthehen në vendin e tyre dhe të punojnë për të forcuar themelet e shoqërive demokratike.

Këshilli Amerikan për Studime Ndërkombëtare (American Councils for International Education) do t’i ndihmojë studentët për vendosjen në Shtetet e Bashkuara dhe do të ndjekë përparimin e tyre akademik.

Informacione të mëtejshme për ndihmën financiare mund të gjeni në këtë faqe: http://mip-aadf.org.

Kontakte:
Mark Zielinski
American Councils for International Education
http://www.americancouncils.org
651-955-6114

Elona Xhaferri, Menaxhuese e Progrmait MIP, AADF
Fondacioni Shqiptaro Amerikan i Zhvillimit
http://www.aadf.org/

Nuk e mbytën dot lirinë e shpirtit!

July 14, 2018 by dgreca

1-leonora-laci

Nga Leonora Laçi/

Më e vështirë është ta mbash lirinë sesa ta fitosh atë do thoja unë, ne po e mbajmë me dhëmbë, fitorja ndaj komunizmit nuk ishte një triumf shqiptar ashtu siç nuk ishte dhe ardhja e tij, jemi të vegjël për të diktuar politikat e arenës ndërkombetare. E vetmja meritë shqiptare është mbajtja e regjimit komunist me fanatizëm të sëmurë, saqë ia kaluam dhe shpikësve të tij.

Mbajtja e Shkollës Verore “Komunizmi dhe trashëgimia komuniste në Shqipëri” në këto ditë të nxehta korriku nga data 9 deri me 13, nga Universiteti i Tiranës, Fakulteti Histori-Filologji me mbështetjen e OSBE për të dytin vit rradhazi, ishte një nga ato gjëra që neve na duhen, studentëve, studiuesve për të reflektuar mbi të shkuaren dhe për të mos harruar.

Dhe ky ishte synimi i shkollës verore, te mos e lërë harresën të bëj vend tek ne. Shkatërrimi i vendeve të vuajtjes e shpejton procesin e harresës, njerëzit po vdesin, por librat mbesin, rrëfimet, kujtimet e tyre e percjellja duhet të jetë mision i yni.

Këto ditë pata peshtjellime idesh, kundër-idesh të gjitha kishin emërues të perbashkët vuajtjen e një populli. Pikëpyetje ngrihen perpara, si mundet të ekzistojë kaq gjatë një regjimi që kundërvuri vëlla me vëlla, prishi familje, mbyti dashuri, mbyti të vërteta, mbyti jetë, bëri spiunë fëmijën ndaj prindit, tjetërsoi njeriun, shkatërroi besimin, e kur mungon ai, njeriu është i aftë për gjithçka, frikë Zotin nuk e ka… ?! Sistem i ngritur mbi kufoma shqiptarësh!!

Shpirtin më gërvishtin filma me metrazh të shkurtër, dokumentare që kishin në qendër terrorin komunist, njohjen me të, por dhe ligjerimet e studiuesve të ndryshëm; historianë, arkitekt, artistë, shkrimtarë etj.

Komunizmi shqiptar ka nevojë te kujtohet jo për bemat e tij por për të errtën e tij. Brezi i ri ka nevojë për një urë lidhëse me të kaluaren jo shumë të largët që nuk e njeh as nuk e përfytyron. Jo vetëm ata por edhe të tjerët po harrojnë dhe amnezia kombëtare është vetëvrasje.

Kemi nevojë ta njohim komunizmin ndryshe, përveç rrenojave të uzinave e fabrikave që duket sikur dëshirojnë të na paraqesin Shqipërinë e sforcuar si vend industrial që mbështetet në forcat e veta, as Shqipërinë e bunkerve, por Shqipërinë tjetër, atë të njerëzëve të deklasuar.

Ashtu siç njohim heronjtë e festat kombëtare, të njohim dhe përkujtojmë datat e revolatave antikomuniste, të dimë se përsekutimi bashkëjetoi me komunizmin.

Komunizmi ishte shpikës i “njeriut të ri”, Shqipëria nuk kishte vetëm bllok, bunkera, industri, miniera por edhe njerëz të shkolluar në perëndim që punonin galerive, mbetnin nën to, e të tjerë përmbi ta, e sistemi krenohej me mineralet e nxjerra e jo me heronjtë që i sollën ato, as sakrificën e tyre.

Filmat me metrazh të shkurtër, dokumentarët më krijojnë një gjëndje dobësie. Vetem kaq mendoj, jemi të lirë, JEMI…

Shpesh kur shohim njerëz që nuk i qesh buza, nuk ndalemi të mendojmë se ai nuk ka arsye për të qeshur thjesht e kalojmë si diçka pa rendësi dhe madje i paragjykojmë që nuk e shijojnë jetën si ne. Kur shohim njerëz me vraga ndër duar, rrudha të thella në ballë, nuk ndalemi te pyesim se sa gojë ka ushqyer ai njeri, sa vuajtje mund të ketë mbajtur mbi shtat.

Kur shohim njerëz që me vetën flasin, nuk pyesim se mos ndoshta s’ka pasur se me kë të ndajë dy llafe se komunizmi i mori gjithçka e la në mjerim e demokracia i dha të shtyrë.

Një Shqipëri kaq e vogël por që gjëmen ia bënë kaq te madhe. U munduan ta ngujojnë shqiponjën që është mësuar të fluturojë e lirë, por nuk munden dot, përkundrazi liria u bë mision më vete për poetet, gjithçka nuk e patën ata e përfytyruan.

Por tek ne vazhdon të jetojë frika, nje popull i rritur me frikë, bashkëjetues të pandashëm.

Ende fatet e tyre nuk i kanë marrë në dorë, ndjehen të dobët, të lodhur, i forcuan torturat nëpër burgje dhe demokracisë iu dorëzuan. Menduan se liria erdhi por liria nuk ishte ajo çfarë ata dëshiruan, besuan, shpresuan, kërkuan.

Urrejtja ka sytë e saj, sytë e diktaturës komuniste shqiptare, sy pa ngjyrë, te thellë, të ngulur, sy gjakatar, sy vigjilent, sy superior, sy që nuk qeshin pasi nuk dinë edhe sikur të duan, sy të ngrirë.

I vetmi faj i femrave ishte që nuk mohuan dot burrat, familjet, nuk i mbytën dot femijët për hir të partisë, u sakrifikuan për nje familje që nuk i kishte mbetur as streha as bashkëshorti pranë, as paja e stolia, vetëm rrobat e trupit dhe femijët pranë që qëllimi i tyre u bë mbijetesa nëpër kampet e internimit. I vetmi faj i femijëve është se linden në kohën e gabuar.

Po intelektualët?! Po, këta patën plotë faje, ishin armiqtë serioz të pushtetit, ishin kercenimi numër një, ata e dinin çfarë bënin, nje kryengritje e tyre prishte shumë punë. Por këta patën vetëm shpirtin e lirë, me ta ose duhej bërë kompromise ose duhen asgjesuar, rrugë të mesme s’kishte, kompromise nuk bënë. Ata preferuan vuajtjen e minierave përpara vuajtjes tjetër të qënit spiun i mikut, shokut, babait, nënës, vëllait e familjes, kjo ishte vuajtja e vertetë të bësh të tjerët të vuajnë e jo vuajtja personale. Burgu ishte vendprehja e shpirtave të lirë, vendfrymëzimi i poezive më të bukura, përkthimeve më të arrira, krijimtarisë në terësi, vendtakimi i kolosëve të letërsisë, ishte biblioteka. Intelektualët dolën triumfator edhe pse shume vdiqën, por krijimtaria e tyre doli e rrahur mirë sepse burgu ishte vendi më i lirë në komunizëm, aty kishte pak ajër të ndotur toksik, nuk kishin nevojë te shtireshin nëpër parada të partisë.

Le t’i japim vendin e merituar në histori e letërsi.

Çfarë pritet nga takimi Trump – Putin në Helsinki?

July 14, 2018 by dgreca

Në një konferencë shtypi javën e kaluar ambasadori i Uashingtonit në Moskë u përpoq të shpjegojë pritshmëritë nga takimi javën e ardhëshme në Helsinki mes presidentëve Donald Trump dhe Vladimir Putin.

Nga Michael Knigge/ DW

I pyetur nëse pret ndonjë marrëveshje konkrete nga ky samit, Jon Huntsman tha, se “Mendoj se fakti që ne kemi një samit në këtë nivel, në këtë kohë në histori, është një arritje në vetvete”. Ai pastaj përmendi takimin e fundit midis Trump dhe Kim Jong Un të Koresë së Veriut në Singapor, si një model i mundshëm për bisedimet e ardhshme midis udhëheqësve të SHBA dhe Rusisë. Ndërsa administrata Trump argumenton duke e quajtur takimin Trump-Kim si “ndryshimin në atmosferë” që ka krijuar mundësinë e uljes së tensioneve me Phenianin dhe se ky mund të shihet si sukses, shumë vëzhgues nuk janë dakord me këtë interpetim.

Kriza e krijuar vetë

Ata vërejnë, se vetë Trump, me retorikën e tij luftarake, i ka rritur tensionet me Korenë e Veriut dhe vetëm prej tyre aranzhoi samitin për të shkëputur vëmendjen nga kriza që e shkaktoi ai vetë. Dhe ata gjithashtu argumentojnë, se samiti i shumë bujshëm në fakt solli shumë pak nga sa pritej duke dalë prej tij asgjë më shumë veç një deklarate të paqartë lidhur me qëllimin e administratës së Trump për denuklearizimin e plotë të Koresë së Veriut. Nga ana tjetër që nga ajo ditë Pheniani po i pengon angazhimet e qarta që çojnë në këtë drejtim.

Nisur nga rezultatet e zbehta të këtij takimi dhe sinjalizimit nga administrata Trump, se samiti i Singapurit mund të shërbejë si një model për takimin e Putinit dhe Trumpit në Helsinki, me pretendimin si një takim i një profili shumë të lartë, Christine Wormuth, ish nën-sekretare e politikës së mbrojtjes për presidentin Barak Obama vlerëson: “Unë mendoj se nuk mund të priten rezultate konkrete nga një takim i tillë veç vet takimit.”

Por për shkak se samiti Trump-Putin has edhe në pengesa më të mëdha – disa të krijuara prej vetë Trumpit – se sa takimi i tij me liderin e Koresë së Veriut, progresi apo rezultatet e prekshme mund të jenë edhe më të pakapshme në Helsinki se sa ato në Singapor.

Samiti i acaruar NATO-s

Pengesa më evidente për takimin Trump-Putin është fakti se presidenti i SHBA-së sapo ka dalë nga një samit thellësisht i acaruar i NATO-s, ku ai vazhdimisht sulmoi kundër aleatëve tradicionalë të Amerikës vetëm pak ditë para se të takohet me liderin e Rusisë, të cilin ai e ka lavdëruar vazhdimisht. Kjo i krijon një mjedis të vështirë atij. “Nuk do të jetë favorizuese në këtë drejtim për një takim komod, kur dihet që presidenti Trump dhe presidenti Putin vazhdimisht kanë ankesa të ndërsjellta për vendet e NATO-s për shembull”, thotë Wormuth. “Unë mendoj se koha për mbajtjen e këtij samiti nuk është aspak ideale, veçanërisht duke pasuar menjëherë samitin e NATO-s, që pati një atmosferë mjaft të keqe”.

Por pavarësisht se mund të duket i habitshëm fakti, që një president amerikan mund të ketë një takim më miqësor me liderin e Rusisë se sa me udhëheqësit e aleatëve evropianë të Amerikës, progresi lidhur me problemet e shumta të mprehta midis Moskës dhe Uashingtonit duket i vështirë, për të mos thënë i pamundur. Problemi kryesor është përzierja e Rusisë në zgjedhjet amerikane, roli i saj në Siri, aneksimi i paligjshëm i Krimesë dhe ndërhyrjet e saj në Ukrainë.

Impulset e Trumpit

Por sigurisht, që impulsi i Trump ndaj të gjitha këtyre çështjeve është arritja e një lloj ujdije me Kremlinin për të stabilizuar lidhje më të mira me vendin dhe personalisht me Putinin. Ky ka qenë njëri prej disa opsioneve qendrore dhe të qëndrueshme të kuadrit të tij politik që nga fillimi i fushatës së tij presidenciale. Dhe kurrë nuk mund të përjashtohet, që Trump – veçanërisht gjatë seancës së Helsinkit, ku ai dhe Putin takohen privatisht vetëm me praninë e përkthyesve – mund të bëjë lëshime të mëdha të tilla siç është p.sh. pranimi i aneksimit të Krimesë nga Kremlini. Kjo është pikërisht ajo së cilës i trëmben më shumë vëzhguesit e Trumpit dhe të Kremlinit në SHBA dhe në Europë.

Por qëkurse Rusia është ndoshta zona e vetme në të cilën Kongresi i kryesuar prej republikanëve e ka marrë seriozisht rolin e vet për të vepruar si një kontroll i administratës, mundësia e Trumpit për të ndryshuar shpejt dhe në mënyrë të njëanshme qëndrimet kryesore të politikës së jashtme të SHBA duket të jetë e kufizuar.

Vështirë për Rusinë

Kjo dëshmohet nga fakti se pavarësisht nga adresimet e përsëritura të presidentit Trump ndaj Putinit, SHBA-ja e ka forcuar angazhimin e saj ushtarak në krahun lindor të NATO-s dhe i ka shtuar sanksionet kundrejt Rusisë.

Gjithashtu ka mbyllur konsullatën e Rusisë në Seattle dhe ka dëbuar 60 diplomatët rusë – më shumë se të gjitha vendet e tjera evropiane së bashku – kjo në sfondin e helmimit të një ish-agjenti rus dhe vajzës së tij në Britaninë e Madhe në fillim të këtij viti.

Duke pasur parasysh se ligjvënësit amerikanë jo vetëm që do t’i kushtojnë vëmendje bisedimeve të Putinit me Trump, por duket se janë të përgatitur që të pengojnë legjislacionin për çdo lëshim konkret që ai mund të jetë i gatshëm të bëjë për çështje të rëndësishme si Krimeja ose Siria, hapësira e veprimit të presidentit në Helsinki duket disi e kufizuar. Ndërkohë që kjo nuk do të thotë domosdoshmërisht, se Trumpi, i cili shpesh duket të jetë më shumë i interesuar për fasadën e takimeve se sa rezultatet e tyre, në të vërtetë nuk do ta ketë relativisht më të lehtë arritjen e një marrëveshjeje në Helsinki.

Shtyrje e afatit të traktatit bërthamor New Start

Trump dhe Putin mund të bien dakord për të shtyrë afatin e marrëveshjes New Start për reduktimin në masë të arsenalit strategjik të armëve bërthamore të të dy vendeve. Marrëveshja ka hyrë në fuqi në vitin 2011 dhe përfundon më 2021.
“Prioriteti më i madh mund të jetë trajtimi i kësaj çështjeje dhe shtyrja e afatit të saj edhe me pesë vjet”, thotë Frank von Hippel, një ekspert i sigurisë bërthamore në Universitetin Princeton.

“Traktati New Start siguron transparencë për të dy vendet”, vëren Wormuth. “Nga ulja e numrit të kokave shpërthyese, mjeteve të shpërndarjes si dhe shpenzimeve që rrjedhin prej tyre, mendoj se të dy vendet do të përfitojnë nga zgjatja e afatit.”

Sikurse vuri në dukje para gazetarëve javën e kaluar ambasadori i SHBA-së Huntsman, traktati New Start do të jetë në agjendën e takimit të Helsinkit, pasi “ne kemi hedhur një hap të rëndësishëm më 5 shkurt, kur të dy vendet SHBA dhe Rusia përcaktuan se do t’i përmbahen qëllimit për të mos mbajtur më shumë se 1.550 raketa strategjike me koka shpërthyese.

Të dy Hippel dhe Wormuth mendojnë, se ujdia për të zgjatur afatin e New Start mund të jetë një lëvizje relativisht e lehtë për Putinin dhe Trumpin. “Unë mendoj, se zgjerimi i New Start është një fushë veprimi më e bindëse, ku mund të ketë progres krahasuar me të tjerat, sepse ajo është vërtetë në interesin e të dy vendeve”, thotë Wormuth.

Dhe ndërsa Putini ka shprehur interes për shtyrjen e afatit të traktatit, Trump në të kaluarën ka shprehur pakënaqësinë e tij lidhur me të, duke e damkosur atë si një marrëveshje të keq- negociuar prej administratës Obama. Megjithatë, thotë Hippel, kjo nuk duhet të pengojë arritjen e një marrëveshje që është e dobishme për SHBA-në, Rusinë dhe pjesën tjetër të botës.