Archives for October 2018

Opozita maqedonase kundër ndryshimeve kushtetuese

October 2, 2018 by dgreca

Opozita maqedonase kundër ndryshimeve kushtetuese, kërkon kushte për zgjedhje/

Nga Isuf Kadriu*/

Ne Foto:Hristijan Mickovski, lider i VMRO-DPMNE/

Opozita maqedonase është për zgjedhje të parakohshme parlamentare në Maqedoni, por më parë kërkon plotësimin e disa kushteve.

Duke komentuar debatet për zbatimin e marrëveshjen me Greqisë përmes ndryshimeve kushtetuese, pas referendumit në të cilin nuk u arrit pragu prej 50 për qind, kryetari i VMRO DPMNE-së, Hristijan Mickovski ka thënë se asnjë deputet i VMRO- DPMNE-së, nuk do të votojë për kërkesën e kryeministrit Zoran Zaev.

Mickovski mbetet në qëndrimin se referendumi ka dështuar, dhe madje në një postim në rrjetin social Facebook, ai marrëveshjen me Greqinë e ka quajtur “të vdekur” ndërsa ka akuzuar pushtetin për falsifikimin e të paktën 50 mijë votave.

“Ne kërkojmë dorëheqjen e parevokueshme të prokurorit të përgjithshëm dhe zgjedhjen e një prokurori të ri me propozim të opozitës, zgjedhjen e qeverisë së re teknike me pjesëmarrjen edhe të VMRO-së në bazë të marrëveshjes së Përzhinës, ashtu siç është vendosur edhe me ligjin e miratuar në Kuvend. Qeveria e re do të ketë mandat vetëm se për organizimin e zgjedhjeve”, ka deklaruar Mickovski.

Kryeministri Zoran Zaev ka thënë se në rast se nuk arrihet mbështetja për ndryshimet kushtetuese, atëherë zgjedhjet do të ishin të pashmangshme, e madje si datë për mbajtjen e tyre ka përmendur 25 nëntorin.

Zaev ka paralajmëruar konsultime me partitë politike lidhur votimin e ndryshimeve kushtetuese në Kuvend për zbatimin e marrëveshjes me Greqinë.

Bisedimet do të përfshijnë të gjitha partitë, si VMRO DPMNE-në e opozitës ashtu edhe partitë politike shqiptare, me qëllim sigurimin e dy të tretave, apo 80 vota në Kuvend, të cilat shumica parlamentare nuk i posedon.

Ajo aktualisht ka 72 deputetë, por edhe kjo shumicë është e diskutueshme bazuar në qëndrimet e dy partive të vogla opozitare shqiptare, që kanë katër deputet e që edhe para referendumin kanë bërë të ditur se ndryshimet kushtetuese mund t’i kushtëzojnë me avancimin e statusit juridik të shqiptarëve përmes ndryshimit të disa amendamenteve që kanë të bëjnë me preambulën dhe gjuhën shqipe.

Paralajmërimi i kreut të qeverisë për bisedime me partitë vjen pas referendumit, i cili edhe pse nuk kaloi pragun prej 50 për qind vlerësohet i suksesshëm nga koalicioni “Për Maqedoninë Evropiane”.

Zaev ka thënë se shumica absolute e qytetarëve apo rreth 600 mijë persona që kanë dalë në referendum kanë votuar për marrëveshjen, që paraqet mbështetjen më të madhe që ka arritur ndonjëherë ndonjë koalicion në ciklet zgjedhore.

Ndërkohë, në opinion vazhdojnë debatet mbi shkaqet e mosarritjes së pragut prej mbi 50 për qind. Analistët thonë se mos dalja përveç listës zgjedhore jo të saktë, ka të bëjë edhe me pakënaqësinë ndaj politikave të qeverisë.

“Ky është një mesazh i fuqishëm për Zoran Zaevin dhe politikën e tij sikur edhe për Ali Ahmetin dhe politikën e tij. Votat që ata i siguruan u japin komoditet për të qeverisur por shtrohen pyetje ku mbeten rreth 150 apo 200 mijë vota e humbura. BDI-ja nuk ka arritur të siguroj votat që i kishte nëzgjedhjet e kaluara parlamentare sikur edhe LSDM-ja që nuk ka arritur të mbajë rreth 50 mijë vota të shqiptarëve”.

“Partitë ende nuk po arrijnë të kuptojnë mesazhet e qytetarëve se ata edhe në votime si kjo për referendumin shprehin pakënaqësitë apo dëshpërimin e tyre nga mos përmbushja e premtimeve”, thotë Nikolla Dujoski, njohës i çështjeve politike.

Ndërkohë, përgjegjësi për gjendjen e krijuar ka kërkuar presidenti Gjorge Ivanov, në një paraqitje para opinionit. Ivanov kërkoi që të respektohet vendimi i popullit, i cili, sipas tij, “e hodhi poshtë marrëveshjen e dëmshme për emrin”.

Kreu i shtetit i dërgoi porosi edhe bashkësisë ndërkombëtare, e cila, sipas tij, po përzihet në punët e brendshme të Maqedonisë, duke kërkuar që të mos imponojë zgjidhje në kundërshtim me vullnetin popullit.(*RFL)

Çmimi Nobel për Fizikë këtë vit i është ndarë një gruaje

October 2, 2018 by dgreca

Për herë të parë në 55 vjetët e fundit, Çmimi Nobel për Fizikë këtë vit i është ndarë një gruaje-Donna Strickland nga Kanadaja./

Donna Strickland nga Kanadaja është vetëm gruaja e tretë e shpërblyer me këtë çmim në histori, së bashku me Marie Curie, që ka fituar këtë çmim më 1903 dhe Maria Goeppoert-Mayer, më 1963.

Strickland ndërkaq ndan çmimin e këtij viti me Arthur Ashkin nga Shtetet e Bashkuara dhe Gerard Mourou nga Franca.

Ata janë shpërblyer për punën e tyre në fushën e fizikës laserike.

Ashkin ka zhvilluar teknikën laserike, e cila përdoret për të studiuar sistemet biologjike, derisa Mourou dhe Strickland kanë punuar po ashtu në këtë drejtim, duke zgjeruar mundësinë e përdorimit të laserit, duke përfshirë operacionet e syrit.

Pasi ka fituar çmimin, Strickland, e cila punon në Universitetin Waterloo në Kanada ka thënë se “fillimisht mendon se kjo çmenduri, ky ishte mendimi im i parë. Duhet të mendosh nëse ka ndodhur vërtet”, është shprehur ajo.

TURKISH-FINANCED MOSQUES ARE EMBASSIES OF POLITICAL ISLAM

October 2, 2018 by dgreca

By David L. Phillips/

I strongly reject Islamophobia. Almost all people whose human rights I work to defend – Rohingya, Kashmiris, Kurds, Kosovars, Bosniacs – are Muslim. I believe that religious freedom and other human rights are sacrosanct.

For this reason, I have struggled to understand Turkey’s financing of mega-mosques. After deep soul searching about the meaning of spirituality and Turkey’s political agenda, I have concluded that Turkish financed mosques are not legitimate places of worship. They propagate political Islam as sources of division and proponents of discord. Turkish financing of mosques outside of Turkey should be banned.

Turkey’s foreign policy aims to propagate Islamism, destabilize secular democracies, and thereby enhance Turkey’s influence. It finances mosques across Europe to support for President Tayyip Erdogan’s Islamist and neo-Ottoman agenda.

“Diyanet”, Turkey’s Department of Religious Affairs, is Erdogan’s vehicle for spreading political Islam. It is not staffed by imams and religious scholars. Rather, Diyanet is run by bureaucrats and political henchmen who undermine the noble principles of Islam as a religion of peace. Diyanet has become Erdogan’s instrument for corrupting Islam by pursuing a political agenda.

The latest controversy around a Turkish funded mosque occurred in Cologne, Germany. When Erdogan showed up last weekend to open the Cologne Central Mosque, thousands, including many Muslims, gathered to protest and criticize Erdogan’s presence.

The ceremony in Cologne occurred at the end of Erdogan’s contentious trip to Germany. At every event, Erdogan was chastised for Turkey’s abysmal human rights record, restrictions on press freedom, and violations of minority rights. Chancellor Angela Merkel refused to attend the state dinner for Erdogan and many members of parliament boycotted his visit. Hurt feelings linger after Erdogan called Merkel a Nazi last year.

Germany is not the only country where Turkey uses Islam as a wedge issue to divide societies and radicalize youth against the West. Turkish financed mosques in Albania and Kosovo are also embassies of Islamism.

The Great Mosque of Tirana — Namazgâh Mosque – will be the largest mosque in the Balkans. In Kosovo, the Turkish Cooperation and Coordination Agency (TIKA) – in coordination with Diyanet — has restored more than 30 religious structures from the Ottoman period and built at least 20 new mosques since 2011. Erdogan personally pledged to sponsor construction of Kosovo’s mega-mosque in Pristina.

The same occurs in the Turkic republics of central Asia. Rather than nation-building in newly-independent states, Turkey supports Muslim community building.

These mosques have classrooms for Islamic education as well as Turkish language instruction. TIKA-supported facilities function like madrassas, corrupting Qur’anic education to radicalize impressionable youth. Some from the western Balkans have joined the Islamic State to become fighters in Syria and Iraq.

There are different interpretations of Islam, as in every religion. In one view, Islam is a righteous religion, which teaches that believers must live in modesty and peaceful co-existence with each other and their environment, exemplified by the life of the Prophet Mohammed. Religious devotion and love of God are the basis of a just world order.

In another view, mankind can only attain personal peace by utterly submitting to Allah. Islam means submission to God, accepting His authority, as well as obeying His orders. Individuals who submit are more vulnerable to manipulation. Some have been convinced to commit acts of sensational violence against unbelievers, moderate Muslims, and Muslims who belong to other sects.

Of course, all people including Muslims have the right to worship as long as their religious practice brings no harm to others. They have the right to build places of worship, as long as those places of worship espouse personal purification rather than acts of violence. The noble qualities of Islam must be upheld.

However, Turkey practices a double standard. Erdogan has used religion to divide Turkish society and galvanize his political base. In 2002, Erdogan was jailed by secular judges for preaching: “the mosques are our barracks, the domes our helmets, the minarets our bayonets, and the faithful our soldiers.”

By embracing political Islam, Erdogan has created a fertile ground in the name of Islam for radical groups such as ISIS. He rhetorically rejects radicalization, but Erdogan should be judged by the result of his actions. Syria is a case in point.

At home and abroad, Erdogan continues to use religion in service of his political agenda. Under Erdogan’s direction, Turkish authorities restrict the restoration and construction of non-Muslim shrines and places of worship in Turkey. Requests to open new places of worship by religious minorities are routinely denied. Even assembly houses (“Cemevi”) for Alawites, a division of Islam, are restricted. Non-Sunni Muslims are seen as heretics.

The mosque in Cologne is a lightning rod for controversy, highlighting Turkey’s insidious perversion of Islam. Muslims in Germany should build their sanctuaries without support from Turkey. By politicizing Islam, Erdogan poisons the purity of their devotion and gives Islam a bad name.

Mr. Phillips is Director of the Program on Peace-building and Rights at Columba University’s Institute for the Study of Human Rights. He previously held position as a Senior Adviser to the US State Department and the United Nations Secretariat.

BASHKBISEDIM ME ZOTIN LEON LEKAJ, DJALI I MUZIKANTIT TË DËNUAR, ZEF LEKAJ

October 2, 2018 by dgreca

Nga Pierre-Pandeli Simsia/*

Në 4 Korrik të vitit 1979 në Kuçovë (Qyteti Stalin) ndodhi një ngjarje e bujshme, e dhimbshme, që tronditi mbarë opinionin.

Në sallën e Kinemasë së qytetit, banorët ishin mbledhur, sipas njoftimit, për një mbledhje.

Në mënyrën më të pabesë, më të paturpshme, gjatë mbledhjes, arrestohet qytetari Zef Lekaj, artist kompozitor, poet, me akuzën: “Agjitacion, propagandë kundër pushtetit popullor”

Kam patur fatin e mirë ta shoh dhe ta dëgjoj nga afër kompozitorin dhe poetin e talentuar Zef Lekaj, në referencat e tij për krijimet muzikore, për krijuesit, talentet e rinj…

Kam patur fatin e mirë gjithashtu, të njoh nga afër, djalin e tij, muzikantin e talentuar, si edhe vetë ati i tij, Sokol Lekaj, të më shoqëronte në fizarmonikë, ndërsa unë këndoja.

Edhe pse në ato vite të largëta, kur unë në atë kohë isha në moshën time të adoleshencës edhe pse kanë kaluar shumë vite, ende i ruaj në kujtesën time, bisedën e ngrohtë, zërin e njeriut të artit Zef Lekaj. Burrë i urtë, kolos në pamje, i qeshur, shumë miqësor me të gjithë, njeri i ndershëm, i respektuar nga të gjithë, bashkëshort, baba shembullor.

Artisti i talentuar dhe fatkeq, artisti, që në kulmin e krijimtarisë së tij muzikore, jo vetëm u dënua nga komunistët dhe partia që ata i shërbenin, por edhe u diskreditua pa të drejtë. (Me paturpësinë, me poshtërsinë më të madhe, Artisti Zef Lekaj arrestohet në mbledhjen e këshillit të lagjes…)

Sa herë e kishim dëgjuar zërin e prezantuesve në koncertet e ndryshme, në festivalet e rretheve dhe ato kombëtare të muzikës sonë popullore, kur përmendnin titullin e këngës dhe: “Teksti dhe muzika Zef Lekaj, këndon…”

Ndërmjet krijimeve të shumta të këngëve për fëmijë, të muzikës së lehtë dhe asaj popullore, sot, edhe pse kanë kaluar shumë vite, të gjithëve na kujtohet kënga “Qingji i vogël”, prodhim i të talentuarit Zef Lekaj.

Qyteti Kuçovë (Qyteti Stalin i djeshëm) pati fatin e madh të kishte në gjirin e tij një artist të talentuar të lindur për art, për të bërë art, Zef Lekaj-n.

Partia dhe komunistët bashkë, në mesin e viteve 70-të dënuan, burrgosën në atë kohë Zef Lekaj-n, viktimën e pafajshme të radhës të Artit Shqiptar, e bashkë me Zefin u dënua edhe vetë qyteti Kuçovë, u dënua edhe njëherë Kultura dhe Arti Shqiptar.

Ishte fati i keq i Artistit Zef Lekaj dhe familjes së tij të binte viktimë e pafajshme çmendurisë së shfrenuar komuniste shqiptare.

Për vitet që Zefi dhe familja e tij jetuan në Kuçovë dhe që i dhanë shumë artit dhe kulturës së atij qyteti, meritojnë nderim dhe respekt…

Ndjesë pastë shpirti i i artistit Zef Leka.

I dënoftë Zoti ata që shkatëruan jetën dhe familjen e tij me pa të drejtë.

Mendova të bashkbisedoj në formën e një interviste me djalin e tij, zoti Leon Lekaj.

*Të gjitha fotot e bashkangjitur janë të patjetërsueshme dhe ndalohet përdorimi i tyre pa lejen e zotit Leon Lekaj.

* * *

BASHKBISEDIM ME ZOTIN LEON LEKAJ

” “…Xhipsi udhëtonte drejt Degës së Punëve të Brendshme të Kuçovës dhe njeriu që më kishte venë prangat pyeti plot ironi:

– Hej o mendjemadh si të duket kjo punë? Ndoshta s’e ke ditur se kjo mendjemadhësi të ka prurë në këtë derë? Ti nuk më përshëndesje kurrë kur më takoje në rrugë…”

* * *

– Zoti Leon! Ju jeni një nga fëmijët e artistit Zef Lekaj. Meqenëse jeni njëkohësisht edhe autori i monografisë për të, (Një artist nën pentagrame të kryqëzuara) mund të flisni, ju lutem, pak më gjerë për fëmijërinë dhe për formimin e tij si artist?

– Është një pyetje e shkurtër por që kërkon një volum të madh. Ka tre emra, të cilët, sipas meje, ndërruan rrjedhën e jetës së tij si artist. Dom Ndre Mjeda, që e regjistroi atë në Kolegjën Saveriane, shkollë për të cilën studiuesin amerikan Edvin Zhak (Edwin Jacques) në librin e tij të njohur “Historia e popullit shqiptar nga lashtësia e deri në ditët e sotme do të shprehej:

“…dhjetë vjet para Mësonjëtores së parë shqipe të Korçës në qytetin e Shkodrës kishte edhe një qendër me ndikim për arsim të lartë, kolegji i shën Françesk Saverit, që pajiste me arsim teknik e tregtar rreth 400 studentë…”

At Kornolo në pianist dhe pedagog i shkëlqyer. Prej tij Zefi do të mësonte muzikën gregoriane, si dhe fratel Buiati, një ish violinist i Scala-s së Milanos, prej të cilit im atë mësoi solfezh, harmoni, kontrapunkt dhe fugë Gjatë këtyre viteve, ai qëndroi gjatë mes një dileme përzgjedhjeje, kur në ditarin e tij të viteve të rinisë pyet se me kë do të bashkëudhëtojë “…Danten, Shekspirin, Petrarkën, Manxonin, Mjedën, apo me Bet’hovenin, Moxartin, Verdin…” dhe përgjigjet: “…edhe tingujt edhe vargjet më pëlqejnë” .

– Si e gjetën Zef Lekën vitet e çlirimit?

– Si të robëruar! Im atë nuk besoi asnjëherë në komunizmin, edhe pse vinte nga një shtresë e varfër. Në vitin 1946, ai merr pjesë në kryengritjen e Postrribës, si e para lëvizje antikomuniste në Europën Lindore, e cila u dekonspirua, u tradhtua dhe më mbrapa pasojat dihen.

Vëllai i tij Gjoni, dënohet fillimisht si pjesëtar i kryengritjes dhe në këto kushte im atë arratiset përtej kufijve, në Mal të Zi. Aty detyrohet për trembëdhjetë muaj të flejë i fshehur në një varr, sepse në atë kohë Hoxha dhe Tito, kalonin periudhën e mjaltit dhe prej kësaj kohe ai përndiqej në të dyja anët e kufirit.

– Si i kujton vitet e tua të hershme në një familje me një baba artist e muzikant?

– Jo fort të lehta. Im atë punonte në atë kohë tek klubi i rinisë “Heronjtë e Vigut”, i cili ishte ngjitur me Kishën Franceskane. Ishte koha kur çdo lëvizje e intelektualëve përgjohej, sepse po përgatitej dora e hekurt e diktaturës, për të shfarosur çdo lloj besimi, dhe për ta çuar kështu në nivelin e zotit besimin ndaj diktatorit. Edhe pse të vegjël, ne e ndjenim atë lloj shtypjeje, sepse im atë na pyeste shpesh: – J’u pa kush kur hytë në kishë?

Më pas kur ne u transferuam në Kuçovë, lufta e klasave na rrinte mbi kokë. Imagjinoni, për të marrë një të drejtë studimi, sime motre iu desh të endej fushave të fshatrave përreth, në çmendurinë e asaj që quhej stazh.

Ndërsa dëshira ime për shkollë të lartë u anashkalua për shkak se nuk shihej me sy të mirë që të kishte nga dy të tillë për familje. Ç’kohë e poshtër!

Të vështira për nënën time, e cila përtej të qenurit nënë e pesë fëmijëve të artistit, ishte edhe një bashkëshorte dhe bashkë udhëtare ideale e tim ati.

– Ati juaj ishte besimtar?

– Sigurisht! Themeli i edukatës së tij qe i mbështetur gjithmonë në besimin tek Zoti. Në atë kohë im atë pati lidhjen e tij serioze me një vajzë nga familje myslimane (Fatbardha Jaho) por kjo nuk e pengoi që martesën e tij ta celebronte në kishë katolike. (1952) Edhe mënyra se si ai mbërriti të krijonte një familje të madhe, me shumë fëmijë,(pesë) ndërkohë që miqtë e tij artisë mjaftoheshin me një e me dy, çon ujë tek ai fakt. Mos i bëj kujt, atë çka nuk do të doje të ta bënin ty, është një prej devizave që e udhëhoqi atë në jetë. Ndërkohë gjatë gjithë jetës ai punoi me ndershmëri edhe pse kjo lloj ndershmërie prej njerëzve të pandershëm iu shndërrua atij në një kurth, pikërisht në vitet e fundit të jetës së tij.

– Përse familja juaj u transferua për të jetuar në Kuçovë?

– Rreshtohen disa arsye, të cilat e detyruan tim atë të largohej nga vendlindja. E para, kishte të bënte me të shkuarën e tij. Im atë që kthyer në Shqipëri, pas një amnistie, që pushteti i atëhershëm kishte shpallur për pjesëmarrësit e kryengritjes së Postribës. Një amnisti, nuk mjaftonte që komunistët të flinin të qetë. Im atë përgjohej. Ai e ndjeu këtë gjë deri në ditën që iu vunë prangat.

Arsyeja e dytë kishte të bënte me anën ekonomike. Në Kuçovë i propozuan rrogë më të lartë si dhe edhe një vend pune për bashkëshorten e tij.

Mendoj se arsyeja e tretë ishte se në vendin e ri të punës, ai do ti kishte më të lira duart, që të vinte në vend ato çka kishte ëndërruar gjatë viteve.

Pa e menduar se do të binte nga shiu në breshër, ai lë Shkodrën, jo pa dhimbje dhe i bindet një propozimi të ardhur nga Bashkimet Profesionale të asaj kohe, për tu emëruar shef i muzikës në Kuçovë (ish Qyteti Stalin).

– Gjatë qëndrimit në Kuçovë, në vitet 70-të, babai juaj Zef Lekaj pati një shpërthim në krijimtarinë e tij. Ku qëndronte sekreti i këtij suksesi?

– Mendoj se thelbi i sekretit të suksesit të tij në ato vite, qëndronte tek e shkuara. Qysh në moshën gjashtëmbëdhjetë vjeçare, ai mbërriti të drejtonte korin e shkollës, për të cilin duhet thënë se kishte kërkesa mjaft të larta. Vite të larta përvoje, të cilat e çuan të sigurt e të pa lëkundur drejt suksesit jo vetëm personal të tij, por edhe si ansambël artistik, të cilin ai e drejtonte.

Një arsye tjetër, po kaq i rëndësishme ishte bashkëpunimi i tij me diletantët. Kishte një marrëdhënie të shkëlqyer midis të dyja palëve. Do të thosha pa asnjë hezitim se im atë adhurohej prej tyre dhe njëkohësisht, ai i respektonte ata. Edhe në ditët e tij më të errëta, ata do të gjenin një skutë të fshehtë që ta përshëndesnin fshehtas mjeshtrin. Në atë kohë kjo vlente shumë.

– Me një karrierë të pasur në krijimtarinë e tij muzikore, babai juaj në ato vite u vlerësua disa herë me çmime të ndryshme. Mund të përmendim disa suksese të tij?

– Im atë njihet në publikun e gjërë si autori i këngës Qingji i vogël, por ajo këngë është vetëm njëra pjesë e suksesit të tij. Unë do të doja të rendisja disa këngë, të cilat fatkeqësisht, edhe pse duhej të ishin në fondin e ndaluar të arshivës, u zhdukën me një urdhër nga lart. Sidoqoftë më duhet të bëj të njohur publikisht se im atë është autori i tekstit të njërës prej këngëve më të njohura në Shqipëri “Kur perëndon dielli” 1958 “Thuaje mos e zgjat” tekst e muzikë (fituesja e çmimit të dytë të Festivalit të Parë të muzikës së lehtë të zhvilluar në Shqipëri në Shkodër 1962), Lumja unë për ty, një arie e mrekullueshme, kënduar mrekullisht prej Luçie Milotit dhe Pjetër Gjergjit.

Gjatë kësaj kohe që ju përmendni ka shkruar edhe shumë këngë të tjera si; “Jemi naftëtarë” kënduar nga trio Mula, Tukiçi, Gjoni, ”Sot ke festë i shtrenjti Atdhe” këndur nga Ramiz Kovaçi në Radio Tirana, Mirëmëngjesi Naftëtarë” me tekst të Pal Nikollës, ”E lirë buçet kjo këngë“ e kënduar në anketën e Radio Tiranës Dhjetor-1965 – janar 1966 ”Ardiana”, një këngë plot ndjenjë me temën e dashurisë, fituese e Çmimit të Parë në Festivalin e naftëtarëve, ”Shokët po na presin” dhe “Fluturim të mbarë” kënduar nga Frosina Vasili, Përpara naftëtarë – kompleks për burra çmimi i parë, ”Nënave Shqiptare” 1973 “Baballarët” me tekst të Dritëro Agollit kënduar nga Ruzhdi Karaj, këngë, të cilat kanë marrë vlerësime kombëtare dhe lokale nëpër festivalet e fëmijë, e shumë të tjera, për të mbërritur tek vlerësimi maksimal që i bëhet në prill të vitit 1969 ansamblit të Pallati të Kulturës së Kuçovës të drejtuar prej tij me “Flamurin e festivalit” duke lënë në vendet pas emra të shquar të ansambleve të asaj kohe.

– Në kulmin e suksesit të tij krijues muzikor, në fundin e viteve 70-të, ndodhi një ngjarje e dhimbshme që do ndryshonte komplet jetën e të gjithë familjes suaj. Si e gjykoni sot arrestimin e atit tuaj?

– Sigurisht, si një lëvizje të vonuar të regjimit të atëhershëm. Kujtoj se deri në vitin 1979 të gjithë bashkëmoshatarët e shkollës së tij kishin pasur fate të hidhura. Ose qenë pushkatuar, ose qenë arratisur, ose qenë dënuar. Ishte një strategji më e rreptë se ajo, që sigurimi i shtetit ndoqi me shkollën e Harry Fultz. Im atë qe “i fundmi i mohikanëve”. Qe një lëvizje që shokoi një qytet të gjithë, një shoqëri të tërë. Unë do t’iu bie vetëm një pjesë nga ditari i tij se si e përshkruan atë ditë. “…Xhipsi udhëtonte drejt Degës së Punëve të Brendshme të Kuçovës dhe njeriu që më kishte venë prangat pyeti plot ironi:

– Hej o mendjemadh si të duket kjo punë? Ndoshta s’e ke ditur se kjo mendjemadhësi të ka prurë në këtë derë? Ti nuk më përshëndesje kurrë kur më takoje në rrugë.

– Më falni, – i thashë, – unë nuk ju njoh, kush jeni ju?

– Si ka mundësi të mos njihni operativin e zonës? – më tha dhe pastaj shtoi, – s’prish punë, mirë që më njohe tani se kush jam.

Dhe me mendjemadhësi, si një triumfues, hyri në degën e punëve të brendshme.

Mbas një ore më dërguan në burgun e Beratit.

Ç’faj paskam bërë, që nuk kam njohur operativin e Zonës?!”

Gjithçka ndodhi vetëm tre ditë përpara daljes së tij në pension. Besoj se do të ishte e kotë të komentohej ky fakt.

– Ju kujtohet, shprehte pakënaqësi babai juaj në familje kundër regjimit politik të asaj kohe?

– Po! Rregullisht im atë nuk ishte prej atyre që ngopeshin me lugën boshe të propagandës komuniste. Duke qenë njohës i shkëlqyer i gjuhës italiane, mbante lidhje të rregullta me atë çfarë ndodhte në botë. Madje, kujtoj që një ditë e patën thirrur në komitetin e partisë, sepse kishte dhënë lajmin e pushtimit të Çekosllovakisë, më parë se këtë gjë ta bënte propaganda zyrtare. Mua, ndoshta më shumë se vëllezërve dhe motrave të mia, më ka takuar të debatoj. Por sot e them me bindje të plotë. Pak kush si ai, dinte ti vinte pikat mbi “i-në” komuniste.

– Dihet tashmë, se, arrestime me akuza të tilla, kishin pasoja të rënda për familjarët. Ç’ ndodhi me familjen tuaj pas arrestimit të babait?

– Ç’ndodhi? Na duhet ta quajmë veten fatlum, që kishte shumë pak kohë që ishte hequr vendimi i internimit, por edhe ashtu, ishim pothuajse të internuar, të izoluar të vetmuar. E para që provoi kamxhikun e diktaturës, qe ime më. Nga ekonomiste e çuan pastruese me tre turne. E pasoi ime motër, të cilën edhe pse studente e shkëlqyer, e përjashtuan nga universiteti, për të përfunduar tek unë, që sapo prisja një emërim si mësues muzike, më “dhuruan” një emërim të ri; punëtor në guroren e Urës Vajgurore.

– Pas viteve 90-të, pra, kur komunizmi filloi të bjerë në Shqipëri, kush ishte fati i familjes së artistit Zef Lekaj?

– Ishte i njëjti fat, i cili qe miku i njerëzve të ndershëm si ai. Me iniciativën e tij, si edhe me ndihmën e mikut të tij Gjosho Vasija, ai rikthehet në vendlindjen e tij. Deri në vitin 1992 ai mundi ta sistemojë familjen e tij tashmë të madhe në Shkodër. Të rraskapitur prej persekutimit politik dhe atij ekonomik, e cila ishte praktikë e sistemit komunist, të gjithë ne, fëmijët e tij, mbërritëm në qytetin e lindjes, me duart në xhepa, por të dehur prej lirisë dhe me etje për dije e kulturë. Por kaq nuk mjaftonte. Asnjë prej fëmijë të tij dhe aq më pak ai vetë, nuk dinin të çirreshin e të bërtisnin, për padrejtësitë që iu bëri sistemi komunist. Kështu na u desh të paguanim faturën e ndershmërisë me harresë.

– Cili është raporti i letërsisë dhe muzikës tek Zef Lekaj.

– Po të ndjekësh me vëmendje këngët e tim ati, do të shohësh se pjesa më e madhe e teksteve janë të tijat. Hidhini një sy këngës “Kur perëndon dielli” Është e shkruar në vitin 1958, me porosi të autorit të muzikës Leonard Deda, dhe më gjeni (tej modestisë kjo) një tekst të ngjashëm me të në ato vite. Si njohës i mirë i muzikës dhe letërsisë, ai dinte si pak kush që një tekst të muzikohet, kërkon ritëm, kërkon muzikalitet, kërkon përshtatje. Janë dy arte që ndërthuren vetëm kur i njeh mirë.

– Është dëmshpërblyer ai dhe familja juaj për vuajtjet e viteve të burgut politik?

– Ai vetë nuk gëzoi asgjë. Deri më tash, tej propagandës që bën partia që është në pushtet, kemi marrë vetëm, një këst prej tetë milion lekësh (të vjetra) në kohën kur qeverisnin demokratët.

– A ka ndonjë vlerësim babai juaj në vitet e demokracisë?

– Në vitin 1995 Zef Lekaj dekorohet nga presidenti i republikës me titullin ”Pishtar i Demokracise”. Me rastin e 75 vjetorit të lindjes (postmortum), me 16 tetor 1999 Bashkia e Shkodrës e nderoi me titullin; ”Krenaria e Qytetit”, ndërsa mbas pesë viteve Bashkia e Kuçovës i dha titullin “Qytetar Nderi”.

*Per me shume fotografi svigni ne facebook(dielli vatra)

DËSHTIMI I REFERENDUMIT NË MAQEDONI

October 2, 2018 by dgreca

NGA ASLLAN BUSHATI/

Ish zv/Kryetar i Vatres/

Investimi i perendimorëve për një “po” në referendumin e( IRJM ose FYROM), ishte shumë i madh, por edhe dëshpërimi nga dështimi është pothuaj i tillë, vetëm se nuk është deklaruar akoma. Ata (perendimorët), nuk e kanë vënë akoma gishtin mbi arsyet e këtij dështimi, (jo se nuk i dinë), por sepse do të bëjnë edhe lëvizjen e fundit për të bindur nëntë deputetë të opozitës që të ndryshojnë qëndrim dhe marrveshja Greqi – FYROM të mund të miratohet në parlament. Qofsha i gabuar, por gjykoj se edhe kjo do të jetë një përpjekje po ashtu e dështuar. E them këtë sepse në gjykimin tim, janë shumë arsye të cilat të mbledhura së bashku u bënë si ortek në realizimin e dështimit të referendumit. Disa prej këtyre arsyve mendoj se janë:

Pyetja e parë shtrohet tek emërtimi “Republika e Maqedonisë së Veriut”, a ishte me të vërtetë zgjedhja e duhur që i kënaqte të gjitha palët? Mendoj se jo. Mund të ishte “Republika e Shkupianës” ose “Republika e Ohridës”, për të cilat nuk do të kishte kontestime se sejcili komunitet ruante trashgimninë, identitetin dhe nacionalitetin nën emërtimin e ri dhe do të ishte e pranueshme si nga maqedonasit e shqiptarët banues në ato treva dhe nga grekët. Emërtimi “Maqedonia e Veriut” është parë më shumë si një hile greke për pretendime teritoriale në të ardhmen se sa një zgjidhje e qëndrueshmë dhe e pranueshme. Pra ky mund të konsiderohet fillimi i dështimit.

Tjetër problem është deklarimi se FYROM ka një million e tetëqind mijë votues të regjistruar, kur në të gjitha votimet e deri tanishme nuk ka patur kurrë më shumë se një million e dyqind mijë. Pyetja shtrohet a u pastruan listat zgjedhore nga ky deficit i një parregullsie të madhe,( sa u la jashtë listës edhe Kryetari i Parlamentit)? Apo të dyja partitë maqedonase LSDM dhe VMRO janë të interesuar që ky numër të qëndrojë i lartë se prodhon më shumë deputet për maqedonasit duke ndarë bashkë fiktivitetin në kurriz të shqiptarëve?

U deklaru (nën gjuhë )se referendumi do të jetë konsultativ. Po pse u ul niveli i referendumit në këtë shkallë , kur në ndihmë të tij u prononcuan dhe shkuan në FYROM gati të gjithë udhëheqësit euro- atllantikë ? A po ky ishte thjeshtë një shteg manovrimi në rast dështimi (thënë ndryshe dështim i paramenduar)?

A pati përpjekje serioze (gjatë ndërmjetësimit për emrin e ri ) për të sqaruar se tashgimnia antike e Maqedonisë së vjetër, nuk ka lidhje me identitetin e maqedonasve të sotëm . Për më tepër këta të fundit nuk mund të bëhen posedues të saj, vetëm se Jugosllavia e Titos ju dha emërtimin “Republika e Maqedonisë”. Komuniteti maqedonas realisht nuk kanë një identitet të tij (sepse janë një konglomerat me përbërje: bullgar, vlleh, turq, serb, rom, egjyptian etj) dhe me insistim po kërkojnë të përvetësojnë një identitet që nuk ju takon.

Kryeministri Zoran Zaev me deklarata pompoze u përpoq ti bindëte perendimorët se cdo gjë po ecën mirë dhe referendum do të fitojë sesbën. Si mundën perendomorët ta besonin atë kaq qorrazi?

Opozita dhe Presidenti qenë hapur kundër referendumit. Ku e gjenin ata forcën për tu ballafaquar pa as më të voglin hezitim kunër perendimorëve? A mos vallë pati një lëvizje të nëndheshme ruso-turke që shërbeu si gjenerues anti euro-atllantik e për të cilin askush nuk po thotë një fjalë të vetme?

Pse nuk dolën votuesit e komunitetit maqedon masivisht në referendum sic u trumbetu nga qeveria dhe segmente afër saj? A mos vallë ka një krizë të fortë politike brenda komunitetit maqedonas midis LSDM-së dhe VMRO-DPMN e cila shërbeu si cfryrje e dufit në referendum ?

A është i mjaftueshëm konstatimi i qeverisë se referendum (ato pak që votuan) ,pati prirje të theksuar pro NATO e BE, për ta legjetimuar një përmbysje në parlament megjithse pjesmarrja ishte shumë e ulët?

Në se skenari i votimit në parlament dështon, Zaevi ka thënë se do të shkohet me një herë në zgjedhjë të jashzakonëshme. Por a ka shanse qe ndonjë parti a grupim politik, të fitojë 81 vota në këto zgjedhje dhe të miratojë në parlament ndryshimet kushtetuese për emrin “Maqedonia e veriut”? Mendoj se jo. Pra kriza do të vazhdojë edhe pas zgjedhjeve, ku FYROM do të jetë në Gadishullin Ilirik një shtet me sistem politik si Serbia dhe Bosnje-Hercegovina. Pra synimi NATO-BE do të vijë duke u venitur.

Po për faktorin shqiptar në ato treva cfarë perspektive ka në këtë situatë shumë komplekse? Ata janë faktor pro europianë, pro perendimor dhe pro euro-atllantik. Dolën në votime shumë më shumë se maqedonasit dhe votuan pro referendumit. Kurse e ardhmja për to është shumë e pa qartë dhe nuk varet vetëm nga qëndrimi i tyre, por është i lidhur ngushtë me qëndrimin e komunitetit maqedonas në se do të vazhdojnë të jetojnë në një shtet të përbashkët.

Parë nga ky kënd shikimi, është bazike dhe e domosdoshme që si për votimin në parlament ose shkuarjen në zgjedhje të jashtzakonëshme, faktori politik shqiptar të jetë i bashkuar më qëndrime e në vendim marrje , sepse të gjitha opsionet do të shtrohen në tavolinë.

Deri tani numuri i regjistrimeve fiktive zgjedhore ka cuar edhe në fiktivitetin e e mbi popullimit të strukturave të policisë e shërbimeve sekrete me njerëz të komunitetit maqedonas në dëm të komunitetit shqiptar. Por kjo nuk duhet lejuar në të ardhme në asnjë mënyrë në se maqedonasit duan të jetojnë në të njejtën ngrehinë politike me shqiptarët. Në të kundërt ata vetë do ti shkatërrojnë themelet e atij shtetit pa emër që sot quhet “Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë”.

Në se problemi nuk zgjidhet në parlament, gjykoj (qofsha i gabuar) se shkatërrimi i IRJM-s po afrohet. E them këtë se Europa ka zgjedhjet e veta afër dhe nuk ka kohë për të humbur me një minishtet pa emër dhe identitet. Kurse SHBA-ja ka bërë aq shumë për atë shtet sa do të jetë e lodhur të merret edhe më tej me cingrima.