Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2019

KEY POINTS OF THE THIRD MEETING ON THE ALBANIAN PARADE

by

By Rafaela Prifti/

The third meeting on the 2019 Albanian Day parade called by the leaders of the Albanian Roots was held on Thursday, May 9.  In attendance were members and representatives of organizations from Ana Malit, Kraja, Dibra, Albanian Excellence, Pan-Albanian Federation of America Vatra, Plave Guci, Albanian Youth Center and more. The founder of Albanian Roots and chair of the meeting, Marko Kepi, presented the agenda and addressed a wide range of items. He announced that the names of the parade honorees were finalized. In support of this year’s theme, Mr. Kepi presented a draft letter intended for Ambassador Besiana Kadare at the Permanent Mission of Albania to the UN. It stated: “The Albanian American community organizations voted to dedicate this year’s Albanian Parade to the victims of Cameria on the 75th anniversary of this sad and painful part of our history.” The letter recalled the event “A matter of Humanity: The Rescue of Jews in Albania during the Holocaust” held earlier this year at the UN Headquarters, and urged to have the same platform advocate for ‘the Albanian victims of Cameria. “We Albanians take pride in our rescue of the Jewish population during World War II, in helping them survive the Holocaust.” Similar to the UN Mission of Albania’s homage to all the Jewish victims, we “urge you to organize an event dedicated to honor the lives of those innocent victims we lost in the hands of Greek General and Nazi collaborator Napoleon Zerva.” Seventy-five years later, the Greek government has not apologized nor does it acknowledge the genocide on the innocent Albanian population. The team of writers for the final draft will include members of the Dibra organization. In the draft letter addressed to Congressman Engel, copied to New York City Councilman Mark Gjonaj, President of Albanian American Lobby Joe DioGuardi, heads of government of Albania and Kosova states, the writers will urge Mr. Engel to introduce a resolution in Congress to honor the innocent victims and ask the Greek government to apologize and recognize the genocide by taking the first step in allowing the survivors to return home for the first time in 75 years.

Albanian American Organization Chameria (A.A.O.C) a Non-Governmental Organization, based in Chicago and members of the Cham Albanian community will be joining the parade. Some of the logistical items that were raised and discussed at the meeting included the program of the Parade Week and the accommodations for the production team and the costumographer who are traveling from Albania. The Top Channel journalist, Marin Mema and a crew member are filming a documentary covering the parade week and visits with the community organizations. The co-founder of Folk Tradition, designer Edlira Sula will be bringing the costumes of the Chameria region to the parade. Another issue involved parade items and promotional products such as Albanian and US flags, knitted scarfs, bandanas and more. With regards to personal vehicles, there is a $500.00 fee to obtain a car permit. The discussion over the sound system and entertainment list draw constructive debates as the community representatives shared the experiences of past years’ parades. As the Parade Performance Program is being finalized, the Albanian Roots has asked each organization to bring a singer or celebrity from their region. Some associations such as Ana Malit and Dibra have made their $500.00 donation.

Due to the high volume of activities in the weeks leading up to the parade, the Gala Event of the Albanian Roots will be rescheduled. The new date will be in the fall of 2019.

All of the attendees at the meeting were engaged in collaborative discussions and provided valuable input to the agenda. The next and final meeting will take place on June 2 at 6 pm. The Albanian Day Parade is on June 8 2019!

A BRIEF COMMENT AND SOME EXCERPTS FROM PAPERS RELATING TO THE FOREIGN RELATIONS OF THE UNITED STATES, THE PARIS PEACE CONFERENCE, 1919

The Pan-Albanian Federation of America Vatra will be joining the community organizations at the parade dedicated to the victims of Chameria. Founded on a national program, Dielli has continuously raised awareness on the issue based on documents and data in support of the truth. It is in the interest of knowing the history and the facts in relation to the Treaty of Berlin (1878) and the Conference of London (1913) that we provide a few excerpts from the papers relating to the Foreign Relations of the United States, the Paris Peace Conference (1919) as background of the genocide on Chameria population in 1944. Included with the statement, there were the names and maps of the Albanian villages leveled by the Greek bands in 1913. The conclusion reads as a warning for the atrocities that occurred two decades later: “the massacres suffered by the Albanian populations inhabiting districts [that were] annexed […] give just cause to fear the fate in store for them, and their only hope of peace would be emigration or death.”            

“The Treaty of Berlin has justly been called “Albania’s Funeral Treaty”. Nevertheless, the mutilations made by it might be called scratches, when compared with those later inflicted on Albania by the Conference of London of 1913. This Conference not only settled the Kalamas line (repudiated by the Albanians, as stated above), but also gave Greece the whole region from Arta to Cape Stilos. This region, which is known as the Chameria and is between 30 and 40 kilometres long, had a population of 63,000 before the Balkan War—40,000 being Albanians, 14,000 Christian Albanians, and 9,000 Greeks (or speaking Greek among themselves).

At the time of the territorial readjustment of the Balkans in 1913, our country was sacrificed for the sake of its neighbours, because the imminent danger of a European conflagration had to be averted at all costs. But now that the conflagration is over and the questions connected therewith are being settled by the triumph of the rights of nationalities, we are fully convinced that the rich districts which are wholly Albanian and as such necessary to the existence of Albania, will in justice be restored to their mother country.

The Conference is certain to appreciate the difference between our own legitimate desire for the return of brother Albanians to the Albanian family and the unjust claims of our neighbours, who, not content with having snatched from us so much wholly Albanian territory by force, now ask permission from the Congress to take yet more away.

Much emphasis is laid on the Greek sympathies of orthodox Albanians. In contradiction to this we bring forward the opinion of Lord Hobhouse, who accompanied Lord Byron to Albania and at the beginning of the 19th century wrote as follows concerning the populations forming the Ottoman Empire:—

“Only the Albanians are conscious of nationality; all the other peoples of the Empire are grouped according to religion”.

Our opponents claim precisely that part of Albania which was burnt out by the Cretan bands of Zographos and disguised Greek soldiers under the command of Greek officers. This is clearly shown by the sketch which I have the honour to submit to you,6 and which gives the names of the villages concerned.

It is a curious fact that the Greeks set fire to precisely those villages which they considered and still consider Greek. On this subject M. Vaucher, correspondent of “L’Illustration,” writes:—

“The whole region of Kolonia has been laid waste since Greek bands passed through it in 1913. Names marked on the map are merely memories, for in reality they are only represented by shapeless ruins marking the site of Mussulman villages.”

The excesses and massacres suffered by the Albanian populations inhabiting districts annexed by the above-named States give just cause to fear the fate in store for them, and their only hope of peace would be emigration or death.

The probable fate recalls the words of Tacitus: “Ubi solitudinem faciunt pacem appellant”.

PAPERS RELATING TO THE FOREIGN RELATIONS OF THE UNITED STATES, THE PARIS PEACE CONFERENCE, 1919, VOLUME IV Paris Peace Conf. 180.03101/45 BC–38

ALBANIAN CLAIMS Statement by Touran Pasha, Report for February 24, 1919

Kongresi nderon familjen e Harry Bajraktarit

by

Nga Burim Guxhuli/VOA

Ceremoni e veçantë me rastin e 50 vjetorit të ardhjes së familjes së veprimtarit dhe biznesmenit shqiptaro-amerikan, Harry Bajraktari, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Historia e familjes Bajraktari, është një histori suksesi e ëndrrës amerikane. Familja Bajraktari erdhi në SHBA në vitin 1969, të varfër dhe me plotë sfida. Por, dekada më pas, gjendja ekonomike ka ndryshuar tërësisht. Me rastin e 50 vjetorit të emigrimit në SHBA, familja e Harry Bajraktarit u nderua nga kongresi amerikan, me nismën e kryetarit të Komisionit për Çështjet e Jashtme në Dhomën e Përfaqësuesve, Eliot Engel.

Një flamur që valoi një ditë mbi kupolën e Kongresit amerikan, i’u dhurua veprimtarit shqiptaro-amerikan, Harry Bajraktari.

Kjo ishte pjesë e ceremonisë ku u nderua familja e zotit Bajraktari me një deklaratë që do të ruhet në regjistrin e Kongresit amerikan, aty ku mbahen gjithë dokumentet për debatet dhe vendimet e Kongresit.

Nderimi u bë me nismën e kryetarit të Komisionit për Çështjet e Jashtme, ligjvënësit Eliot Engel, me rastin e 50 vjetorit të ardhjes dhe kontributit të tyre në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Ishte shkurti i vitit 1969 kur familja Bajraktari la Vranocin, një fshat në rrethinat e Pejës.

Kur ikën nga Kosova dekada më parë, gjendja e tyre ekonomike ishte e rëndë.

Por, vendimi për të emigruar për në Amerikë, doli të jetë vendim i duhur për ta. Vite më pas gjendja e tyre ekonomike ka ndryshuar tërësisht.

“Kur e shikon familjen Bajraktari krejt çfarë mund të thuash është Zoti e bekoftë Amerikën. Prandaj jam mbështetës i emigrantëve, që vijnë në SHBA, sepse ata ndërtojnë vendin. Harry Bajraktari është imazhi i rëndësisë së emigrantëve dhe kontributit që ata japin në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, tha në fjalimin e tij përpara të pranishmëve, ligjvënësi Eliot Engel.

Ndonëse rrethanat e tij kanë ndryshuar, zoti Bajraktari ende kujton sfidat e fillimit.

Në fjalën përshëndetëse për të pranishmit, veprimtari shqiptaro-amerikan kujtoi jetën dhe veprën e prindërve të tij.

“Për 15 vite nëna ime ishte pastruese. Ajo nuk dinte shkrim dhe lexim në gjuhën angleze. Mësoi si të shkonte në punë me metro. Duhet të mbante familjen. Dëshironte të ndryshonte jetën tonë. Jemi të bekuar, sepse kur kujtoj të kaluarën në Kosovë ishim shumë të varfër, nuk kishim ushqime të mjaftueshme. Por pastaj erdhëm në këtë rrugëtim të mrekullueshëm.”

Edhe pse larg, zoti Bajraktari nuk e harron vendin të cilin e la dekada më parë.

Ai është angazhuar vazhdimisht për çështjen e Kosovës dhe gjithmonë ka gjetur mbështetjen e mikut të shqiptarëve, Eliot Engel.

“Për 30 vite punova në shumë cështje. Por, kënaqësinë më të madhe e ndiej për lirinë e Kosovës dhe hyrjen e Shqipërisë në NATO. Harry ishte me mua në çdo hap. Ai më ka mësuar gjithçka që di, që kur erdhi në zyrën time në vitin 1989 dhe më tha se dëshiron të flas me mua për Kosovën, duke më treguar gjithçka”, ishin fjalët e zotit Engel pasi i ndau deklaratën e nderit shqiptaro-amerikanit, Harry Bajraktari.

Veprimtari Bajraktari tha se në atë kohë, dukej e pamundur liria dhe pavarësia e Kosovës.

“Jemi amerikanë krenarë, jemi shqiptarë krenarë dhe jemi me shumë fat që kemi parë ndryshime pozitive në vendlindje, në 30 vitet e fundit. Të mendoje atëherë se Kosova do të bëhej shtet i lirë dhe i pavarur dhe se Shqipëria do të ishte pjesë e NATO-së, të kujtonin për të çmendur”, shtoi zoti Bajraktari.

Ligjvenësi Engel tregoi një moment nga ato vite kur, për shkak të veprimtarisë së tij në mbështetje të Kosovës, nuk iu lejua të hynte në Kosovë.

“Më kujtohet historia kur një vit serbët më refuzuan hyrjen në Kosovë. Shkova pa vizë, për të provuar nëse do të më lejonin të hyja. Nuk më lejuan. Pastaj organizova një konferencë shtypi. Aty pata thënë se sot po mundohem të hyjë në Kosovë, por Millosheviçi nuk po më lejon. Por dua t’i them atij diçka: një ditë ne do të jemi në Kosovën e lirë dhe të pavarur dhe nuk do ta lejojmë atë të hyjë brenda. Dhe ashtu doli”.

Nderimi që Kongresi i bëri veprimtarit shqiptar, është nder për mbarë kombin, thanë ambasadoret e Kosovës dhe Shqipërisë, të cilat morën pjesë në ceremoni.

“Në një kohë kur Kosova nuk ka pasur fare ambasadë, në një kohë kur Kosova nuk ka mundur të gjindet as në hartë në Uashington, kanë qenë shqiptaro-amerikanët si Harry Bajraktari dhe familja e tij që kane folur për ne, kane ngritur zërin për ne dhe kanë ndërtuar miqësi, siç e pamë miqësinë mes Kongresmenit Engel dhe Harry Bajraktarit, të cilat në fund nuk kanë qenë në funksion të familjes Bajraktari, por kanë qenë në funksion të Kosovës dhe në funksion të çështjes shqiptare në përgjithësi”, tha Vlora Çitaku, amasadore e Kosovës në Uashington.

Po kaq e nderuar ndjehet edhe ambasdorja e Shqipërisë në Amerikë, Floreta Faber.

“Këtu jemi në godinën e Kongresit amerikan ku është një simbol i demokracisë dhe lirisë për një numër të madh vendesh dhe popujsh në botë. Çfarë më bën tepër krenare sot është se sa herë u përmend fjala shqiptar dhe se sa shumë u fol për një familje që ka filluar nga fillimi dhe ka arritur që jo vetëm të mbajë familjen e tij por te jap kaq shumë për Shqiperinë, për çështjet shqiptare, per komunitetin shqiptar”.

Lobimi i Harry Bajraktarit për çështjen shqiptare vazhdon edhe sot. Ai, veç biznesit të pasurive të patundshme në Amerikë, ka investuar edhe në Kosovë, duke krijuar mundësi punësimi për qytetarët.

Zoti Bajraktari jeton në Bronks të Nju Jorkut, ku edhe ndodhet kompania e tij.

Kosovë-Admirali Amerikan James Foggo vizitoi Ministrinë e Mbrojtjes

by

-Admirali Amerikan James Foggo, i shoqëruar edhe nga komandanti i KFOR-it, Gjeneral major Lorenzo D’Addario, u prit sot me ceremoni ushtarake në Ministrinë e Mbrojtjes së Kosovës.  Më pas, Ministri i Mbrojtjes Rrustem Berisha dhe komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, gjenerallejtënant Rrahman Rama e pritën në takime të veçanta/

-Admirali i Marinës së SHBA, James Foggo Foggo udhëheq Komandën e Forcave të Përbashkëta Aleate të NATO-s, Napoli, e cila mbikëqyr KFOR-in. NATO mbetet e angazhuar përmes KFOR-it për një mjedis të qetë dhe të sigurtë në Kosovë dhe stabilitet në rajonin e gjerë të Ballkanit Perëndimor/

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari

PRISHTINË, 22 Maj 2019/  Ministri i Mbrojtjes Rrustem Berisha dhe komandanti i Forcës së Sigurisë së Kosovës, gjenerallejtënant Rrahman Rama pritën sot në takime të ndara, në Ministrinë e Mbrojtjes, komandantin e Komandës së Bashkuar të Aleancës në Napoli, Admiralin James Foggo. Fillimisht, Admirali Amerikan Foggo i shoqëruar edhe nga komandanti i KFOR-it, gjeneral major Lorenzo D’Addario, u prit me ceremoni ushtarake nga Komandanti i FSK-së, gjeneral Rama dhe oficerë të lartë të FSK-së.

Më pas, u zhvillua takimi ndërmjet Ministrit të Mbrojtjes Rrustem Berisha dhe admiralit amerikan Foggo. Takimi u fokusua në situatën e sigurisë në Kosovë e rajon, tranzicionin e FSK-së, bashkëpunimin dhe koordinimin me partnerët strategjikë si dhe qëllimin e palëkundur të Kosovës për anëtarësim në NATO dhe fokusimin në ndërtimin e kapaciteteve që garantojnë paqen në vend, rajon e më gjerë.

Ministri Berisha e njoftoi admiralin Foggo rreth procesit transparent të transicionit të FSK-së dhe koordinimin e vazhdueshëm me partnerët strategjikë. Ai i theksoi: “Në bashkëpunim me partnerët, kemi përgatitur Planin Gjithëpërfshirës Transitor. Zbatimi i këtij plani është gradual, gjatë 10 vjetëve të ardhshme, dhe ndahet në 3 faza. Ministria e Mbrojtjes është e përkushtuar që tranzicioni të bëhet në mënyrën e duhur dhe ky proces merr kohë. Janë përmbushur detyrat e fazës së parë A 120 + ditësh të Planit Gjithëpërfshirës Transitor sa i përket infrastrukturës ligjore dhe administrative”.

Më tej, ministri i Mbrojtjes  çmoi lart bashkëpunimin dhe koordinimin që kemi tash e 20 vjet me misionin e KFOR-it në Kosovë, të cilët kanë dhënë një kontribut të pazëvendësueshëm ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në Kosovë dhe rajon, si ekipin e NALT-it për koordinimin dhe këshillimin e vazhdueshëm në çdo hap të ecjes tonë përpara.

Ministri Berisha përsëriti zotimin se FSK-ja edhe me mandatin e ri do të jetë forcë profesionale, multi-etnike dhe e besueshme, ku diversiteti është dhe do të mbetet vlerë, ku barazia është për të gjithë. Ministri shtoi se për Ministrinë e Mbrojtjes dhe FSK-në, qytetarët e Kosovës janë të gjithë të barabartë, pa marrë parasysh përkatësinë.

“FSK-ja për vite me radhë është institucioni që gëzon besimin më të lartë në Kosovë nga qytetarët”, deklaroi Ministri i Mbrojtjes Rrustem Berisha.

I pari i Ministrisë së Mbrojtjes në fund të takimit me Admiralin Amerikan, theksoi se Republika e Kosovës është përkushtuar për paqe, siguri, stabilitet dhe bashkëpunim me të gjithë. Kemi bashkëpunim të shkëlqyer me të gjitha vendet e rajonit që janë anëtare të NATO-s dhe ato që aspirojnë anëtarësim në NATO. Ne jemi të bindur se paqja e përhershme arrihet me anëtarësimin e secilit shtet të rajonit në NATO.

Nga ana e tij, komandanti i Komandës së Bashkuar të Aleancës në Napoli, admirali James Foggo, përgëzoi ministrin dhe komandantin për të arriturat e FSK-së dhe bashkëpunimin e shkëlqyer me ekipin e NALT-it.  Në veçanti shprehu admirimin e tij për profesionalizmin e lartë të pjesëtarëve të FSK-së. Ndër tjera, admirali e ka konsideruar sukses të jashtëzakonshëm të Kosovës pjesëmarrjen e FSK-së me dy kadetë në Akademinë Ushtarake Amerikane West Point si dhe angazhimet tjera në të mire të zhvillimit të gjithmbarshëm të institucionit dhe shoqërisë.

Ndërsa, në takimin e komandantit të FSK-së, gjeneral Rama me Admiralin amerikan Foggo, u vlerësua lartë kontributi i NATO-s përmes KFOR-it dhe NALT-it në mbështetje të këshillimit dhe zhvillimit profesional të Forcës së Sigurisë të Kosovës.

“WE NO LONGER WISH TO BE VICTIMS OF COMMUNISM”

by

The message of survivors of the Spac and Qafe Bar prisoners at the Victims of Communism Memorial/

BY RAFAELA PRIFTI

To honor the memory of the victims of communism, senior representatives of the Pan-Albanian Federation of America Vatra attended a commemorative service at the designated memorial site in Washington DC. The Albanian-American activists in the US organized the event in collaboration with the Victims of Communism Memorial Foundation in memory of two prison uprisings in Spaç and Qafe Bari. More than thirty years later, the survivors of the riots that occurred on this day eleven years apart and crushed with barbarism by the forces of the regime had a strong message for the leading class, the institutions and the civil society of Albania: Standing with the survivors in remembering the victims and denouncing the crimes of communism is a step towards healing. The address of the key-note speaker at the ceremony, Pellumb Lamaj, a symbol of anticommunist resistance, was echoed by a number of survivors who attended the service like Mustafa Xhepa, Naim Staravecka, Marko Gjoni, Mark Mernacaj and Visar Zhiti, whose remarks were read at the ceremony. “Paying homage to the victims of communism including a number of Vatra members is an honorable act,” said the President of Vatra Federation, Dritan Mishto. He acknowledged that remembering them is as important as recognizing the destructive nature of the communist doctrine. The event serves as a reminder of the larger issue of inadequate social prominence for crimes of communism and the present attitude towards the perpetrators of the crimes.           

“I am honored to be able to join you in commemorating the victims of Albanian communism,” said Dr. Murray Bessette, Director of Academic Programs at the Victims of Communism Memorial Foundation. He opened the ceremony with a brief history of the site and the birth of the agency that was mandated at the end of 1993 with by-partisan support. “All the voluntary agencies teamed up to dedicate a memorial to anti-communism. The Memorial of the Victims of Communism is the site that connects all forty countries in which the sad experiment of socialism has been tried, in the roll call of nations. The event started in 2007 and this year will be held on June 14,” said Dr. Bessette. He thanked Vatra for laying a wreath with the Memorial Foundation.  

Pellumb Lamaj, the key-note speaker addressed the guests and commemorators with a detailed account of the prison riots and send a message to the current political class that has handled poorly the issue of former political prisoners. He reminded everyone that the ceremony honored all the victims and martyrs of anticommunism of all the Albanian lands. As a survivor of the revolt and imprisonment, Pellumb Lamaj recounted: “On May 21, 1973, the first anticommunist uprising took place at the Spaç prison. It send shock waves to the Bolshevik Tirana government. The Western world would call the insurgents the first voices of freedom and sadly it turned its back on them. The revolt exploded like a volcano from a hellhole of the red hyenas where extreme conditions, hard labor, and physical tortures brought the uprising of the prisoners who raised the Albanian flag with the national symbol of the double headed eagle and ripped out the communist star, that had been imposed by communist Russia. The camp was taken over for three days. Left without food and water, surrounded by large numbers of police and security, the prisoners surrendered. Terror and barbarism were unleashed on them. Within twenty four hours, four inmates were sentenced to death Ajri Pashaj, Dervish Bejko, Skender Daja and Pal Zefi. Some hundred and ten prisoners received 25 years sentences. From that day onward, the Spaç camp was placed under the tightest grip of the Slavic communists’ terror. In 1979, the Tirana authorities arrested Xhelal Koprencka and two journalists Vangjel Lezho and Fadil  Kokomani, who were handed death sentences for sending a letter to the government to change its course. The Qafe Bari prison revolt on May 21, 1984 is the epilogue of the Spaç riots that resulted in hard physical labor. It is worth-noting that there was no Albanian legislation that officially sanctioned physical labor. The revolt of the prisoners was crushed by a large number of police and army who used brutal force and wounded several inmates. Among those arrests were Sokol Sokoli and Pellumb Ndoja who were massacred and killed.” The speaker called upon “Albania’s political class, institutions and the civil society, if there is one presently, the student movement, to know the past crimes of communism because there comes a day when they return in our midst. More than thirty years later, the sad reality of today is that the ones who have blood on their hands not only are revictimizing their victims, they go as far as to place the blame on us. You are all aware of the recent case between the assailant and the assaulted, the perpetrator and the victim. The message we are sending to the neo-communist class in Albania and Albanians everywhere is to Denounce and Condemn the Crimes of Communism.”

The President of Vatra Federation, Dritan Mishto, Member of Executive Council, Zef Balaj, Dalip Greca, Editor in Chief of Dielli and Rafaela Prifti, the English Language Editor joined Merita Mccormack and Cezar Ndreu, Members of Vatra’s General Council and co-organizers of the event at the site of the Memorial. In his remarks, Vatra’s Chairman said: “On behalf of the Pan-Albanian Federation of America Vatra, we are here to honor the memory of the victims of Communism at this Memorial, among them the names of some Vatra’s officials and editors of Dielli. For the post-communist generations is important to remember the crimes of the regime. Equally important is to acknowledge that communism was a destructive doctrine. As Doctor Bessette stated, the Foundation is comprised of Republicans and Democrats and standing up to the crimes of communism is a bipartisan issue in Washington DC,” said Vatra’s President Dritan Mishto. He noted that “the entire Albanian society needs to distance itself from the past in order to have a clear glimpse of the future.” He concluded his remarks by thanking the organizers: “It is with the deepest respect and gratitude that I thank the representatives of the Memorial Foundation, the hosts of the ceremony and the organizers Pellumb Lamaj, Mustafa Xhepa of the Albanian American Freedom House. Thank You!”

Mustafa Xhepa of the Albanian American Freedom House delivered his address with an appreciation for taking part in the commemorating ceremony dedicated to the fallen, the martyrs, and the survivors of communism. “The site of the memorial stands as a symbol of resistance and hope dedicated to the students’ riots crushed by the tanks of the communist monster on the Tiananmen Square. The dream of freedom did not die and the fight continues today. Decades earlier, the Albanian martyrs in the Spaç and Qafe Bari prisons, fenced in by barbed wire, armed police and military forces organized the two most memorable insurgencies in the prisons of the evil red empire. They freed the eagle on the Albanian flag from the dictatorship star and laid the foundation of a dream.  A terrified regime responded with executions and longer sentences in a desperate bid to quench the flames of freedom. We bow respectfully to the revolts that shine brightly in the history of our nation.” In ending Mr. Xhepa said that this tribune of freedom is a fitting place to call upon the justice system to decry the massacres on the prisoners and to hold accountable the communist criminals responsible for the deplorable acts. The heroism of the fallen will be honored forever!”

The remarks of Lek Mirakaj were concise and profound. His message related that Albanians are a good people but not a happy people. “Often time in our history we needed heroes such as Mic Sokoli, Adem Jashari and many more. A happy people have no need for heroes.” Lek Mirakaj stated that the gathering honors the victims whether the present day government likes it or not

Speaking as a survivor of imprisonment in the former-Yugoslavia, Shaqir Salihu said that the plight of the political prisoners of the regime inside Albania was similar to the suffering of the Kosova Albanians in Serbian Prisons. “There is hardly an Albanian family that has not been affected or did not have a member jailed by the regime in a prison like Nish, Pozarevac, Sremska etc. In 1966 I was arrested and detained by the Rankovic security forces, and later subjected to torture,” said Shaqir Salihu.  

Survivor Naim Staravecka compared the ruthless regime of communist Albania with North Korea’s. “The sacrifices for freedom were unfortunate what is more unfortunate is that they are being forgotten by the authorities,” indicated the speaker. “It was to be expected! The political prisoners opposed the system that was intended to be handed down by the communists to their heirs, and that is precisely what happened. The victims of the past regime have not seen justice! I have been asked by several TV outlets to give interviews and I have turned down all requests. I no longer want to remain a victim! We were victims of one regime that used us. Our social aspirations have not been achieved. Today we can only remember the sons of Albania who were persecuted, the ones who laid down their lives and the ones who survived to tell their stories in the name of freedom,” concluded Naim Staravecka. 

The remarks of Marko Gjoni started with his personal story. He delivered a sharp criticism to the present day society. “I am one of the pioneers of the prisoners of conscience. At 15 years of age, I was arrested and served time for attempting to flee Albania. In the public opinion, the fallen and the victimized by the past regime are regarded as perpetrators. How could this happen?” he asked. “By driving a wedge in among former prisoners and fueling discord,” he answered. “I appeal to the organizations here to establish a court to determine the claims such as whether Enver Hoxha was a criminal or not. There has not been a public court to adjudicate the crimes committed by Enver Hoxha. Today when one talks about one’s experience to the generation that knows no such suffering nor pain, one is met with dismay and disbelief. The facts of the past are silenced yet the suffering was real for all of them who lived under the same oppressing system, although some suffered more than others. The point is the Public Support should be on our side! The people should stand united against the crimes of communism!”

In the message that former political prisoner of Spaç and Qafe Bar, Visar Zhiti has sent to the ceremony it was stated that the revolts in two prisons were the only uprisings against the dictatorship in all of the prisons in communist Albania. “The prisoners rebelled against the brutal violence inside the prison/camp but also against the isolation of the country, seeking freedom and dreaming of a democratic Albania.” …”To remember the revolts means to honor the spirit that preceded the democratic changes in Albania, the protests that laid the foundation of the future movement for democracy. This is forgotten today. The forgetfulness benefits those who perpetrated and committed the crimes. What’s worse there are frightening signs of a comeback from the same supporters of the dictatorship and their successors, who having amassed wealth and positions, feel emboldened to persecute the subjects of their persecutions with deceptive practices,” noted Visar Zhiti. He greeted the ceremony that offers hope to the sufferers and disapproves of the present situation.          

The next speaker Mark Mernacaj said that attending is an honor as an act that remembers the victims and also commemorates their legacy. “Acknowledgement of the suffering inflicted upon the opponents of the regime and their families at the hands of the persecutors is the first step towards the reconciliation and healing. It is incumbent upon me to share and remember the story of my family who was persecuted from 1948 to 1989.”      

The last item of the agenda was delivered by Vatra’s Council Member, Merita Mccormack, and one of the organizers of the event. She read the poem of Pellumb Lamaj written in the Spaç prison in 1979 dedicated to the symbol of freedom, The Statue of Liberty.

Europa e bashkuar, shqiptaret ende te perçare

by

Reflektim per Europen e bashkuar dhe shqiptaret e perçare/

Nga Sadik ELSHANI*/

Europa e bashkuar

Dita e Europes qe shenohet çdo vit me 9 maj feston paqen, pajtimin dhe bashkimin ne Europe. Rendesia e kesaj feste eshte integrimi europian, vzioni i lulezimit te paqes, lirise e mireqenjes se qytetareve te saj. Kjo date lidhet me pervjetorin historik te “Deklarates se Schumanit”. Ne nje fjalim te tijin ne Paris me 1950, Robert Schuman, ne ate kohe minister i Puneve te Jashtme te Frances, e shpalosi idene e tij per nje forme te re te bashkepunimit politik ne Europe, qe do ta bente te pamundur, te paimagjinueshme luften ne mes te shteteve, popujve te Europes. Vizioni i tij ka qene qe te krijoje nje institucion europian ku arrihet nje marreveshje e perbashket per te rregulluar prodhimin e thengjillit dhe çelikut. Gati nje vit me vone eshte nenshkruar nje traktat per te krijuar nje korporate te tille.Ishte percaktuar per thengjillin dhe çelikun, sepse keto jane dy prodhime te domosdoshme per te bere lufte. Ky propozimi i Schumanit merret si fillimi i krijimit te Bashkimit Europian (Europian Union). “Dita e Europes” eshte future per here te pare ne vitin 1985 nga Komuniteti Europian (Europian Community), pararendes i Bashkimit Europian, qe eshte krijuar me 1 nentor te vitit 1993 dhe sot ne gjirin e tij perfshin 28 shtete.

Ministri Schuman e ka bere kete deklarate pikerisht me 9 maj, sepse kjo date shenon edhe mbarimin e Luftes se Dyte Boterore ne Europe, fitoren mbi fashizmin e nazizmin, qe per pese vite e shkaterruan kontinentin europian, duke shkaktuar vdekjen e miliona njerezve dhe shkaterrimin e shume vendbanimeve, objekteve materiale, industriale e kulturore. Nganjehere ne histori ndodhe qe shtetet e qyteteruara te drejtohen nga individe e forca te errata politike, te cilat sjellin shkaterrime per vendet e tyre dhe vendet tjera. Por, shtetet e qyteteruara e me tradite politike e shteterore i pranojne gabimet e tyre dhe zotohen se ato nuk do te perseriten me dhe kete e deshmojne me vepra konkrete. Per t’i rene me shkurt, kundershtaret, armiqte e djeshem sot jane bere aleate, miq te sinqerte dhe jane duke punuar per zhvillimin e perparimin e kontinentit europian. Gjermania, shteti qe i shkaktoi gjithe ato tmerre gjate luftes, sot eshte bere forca motorike, timonierja e zhvillimit e demokratizimit te Europes. Te tjerat i ka thene historia dhe nuk ka nevoje qe te zgjatemi me teper ketu.

Shqiptaret e perçare

Po çka eshte duke ndodhur me shqiptaret? Eshte duke ndodhur e kenderta me ate qe po ndodh ne Europe. Shqiptaret ne shtetin e tyre prej 2 – 3 milionesh ende jane te perçare ne vijat e taborreve te para 75 viteve te shkuara. Ne Europe lufta ka mbaruar 74 vite me pare dhe menjehere pas saj kontinenti ka filluar t’i sheroje plaget e luftes, duke bere pajtimin, duke u perpjekur per te ndertuar nje jete te re. Nga ligjerimi (diskursi) i perditshem, skena e ashpersuar politike,debatet televizive, shkrimet e komentet ne gazetat e shtypura dhe ato elektronike, postimet e ndryshme ne Facebook me permbajtje e gjuhe ideologjike staliniste, fitohet pershtypja se nje forme e luftes qytetare ende eshte duke vazhduar ne Shqiperi. E kam fjalen per Shqiperine londineze, sepse ne trojet tjera shqiptare nuk ndodh nje gje e tille ne nje shkalle aq te zgjeruar, me perjashtim te disa individeve e grupeve te caktuara qe ende jane bunkerizuar ne keshtjellen e tyre bolshevike – staliniste. Lufta kunder fashizmit nuk eshte atribut, prone e komunisteve. Ndoshta te gjithe komunistet kane qene antifashiste, por jo te gjithe antifashistet kane qene komuniste. Gjate kohes se luftes marreveshja ne mes te kombetareve (nacionalisteve) dhe komunisteve per nje lufte te perbashket kombetare (Konferenca e Mukjes) deshtoi, sepse komunistet shqiptare ishin te terhequr per hunde nga dy nacinaliste serbe  (edhe pse ata ishin malazeze, dallim jo i madh): Milladin Popoviqi e Dushan Mugosha. Ata (komunistet) luftuan per ideologji, per pushtet dhe jo per nje Shqiperi demokratike. Bijte e Stalinit, siç e quanin veten komunistet, nuk luftojne per Shqiperi – bijte e Skenderbeut, po. Shqiperia u pushtua me 7 prill te vitit 1939, por komunistet u zgjuan nga gjumi kah fundi i vitit 1941, sepse ne qershor te atij viti ishte sulmuar Bashkimi Sovjetik. Me koken ne Moske e Beograd e me kembet ne Shqiperi, nuk luftohet per atdhe. Edhe njehere, historia e tregoi se çfare shteti krijuan komunistet, nje regjim çnjerezor qe u permbyse nga vete populli. Prandaj, nuk po zgjatem ketu me teper, sepse nuk eshte qellimi i ketij shkrimi dhe tani dihet mire sesi perfundoi sundimi komunist.

Move on (leviz, ec perpara)

Mire e ka thene Mit’hat Frasheri: “Shqiptaret do t’i fitojne te gjitha lufterat sapo te kene perfunduar luften e fundit ndermjet tyre”. Prandaj, jemi ku jemi, sepse ende jemi duke luftuar me njeri – tjetrin. Meqenese e permendem Mit’hat Frasherin, duhet theksuar se kthimi i eshtrave te tij ne atdhe nxori ne pah keto kundershti, acarime, perplasje politike. Gjuha e ashper e fyese ndaj personalitetit te Mit’hat Frasherit tregon nivelin e mjerueshem kombetar te kundershtareve te tij, mendjen, gjykimin e te cileve e ka paralizuar ideologjia e deshtuar bolshevike. Kryetari i Kongresit te Manastirit, nenshkruesi i dokumentit te Shpalljes se Pavaresise se Shqiperiseatdhetari, shkrimtari, publicisti, liberdashesi, diplomati Mit’hat Frasheri tere qenien e tij, gjate tere jetes se tij e ka vene ne sherbim te Shqiperise dhe çeshtjes shqiptare ne pergjithesi. Nder shekuj emri i Mit’hat Frasherit do te permendet me respekt dhe vepra e tij do te vleresohet gjithmone, ndersa kundershtaret e tij do te perfundojne ne koshin e pleherave te historise.

Prandaj, shqiptaret te marrin mesime nga  Bashkimit Europian, pjese e te cilit deshirojne te behen e te mos i vazhdojne betejat e deshtuara te eterve, gjysherve te tyre. Per keto raste amerikanet e kane nje shprehje te bukur: Move on (leviz, ec, vazhdo perpara). Por, ne shqiptaret nganjehere i ngulim kembet si dikushi ne balte dhe nuk mund te ecim perpara. Eshte koha, madje tejshkuar, per nje pajtim te sinqerte kombetar. Me mire vone se kurre.

Filadelfia, 19 maj 2019

Sadik Elshani eshte doktor i shkencave te kimise dhe veprimtar i bashkesise shqiptaro – amerikane.