Archives for October 2019

RRETH BOTËS ME MUZIKË…

October 9, 2019 by dgreca

-Mbresa nga koncerti në Boston i tre artistëve të shquar shqiptarë: Inva Mula, Olen Cesari dhe Genc Tukiçi-/

Nga Fuat Memelli/*

“Rreth botës me muzikë ” kështu ishte titulluar koncerti që dhanë të martë në mbrëmje tre artistët e shquar shqipttarë: sopranoja Inva Mula, violinisti Olen Cesari dhe pianisti e kompozitori, Genc Tukiçi .

Është një titull që i shkon koncertit të tyre, pasi prej vitesh ata krahas Shqipërisë, japin koncerte edhe nëpër botë. Në këtë mënyrë kanë nderuar jo vetëm veten, por edhe Shqipërinë, duke u bërë ambasadorë të kulturës e artit shqiptar. Koncerti i tyre në Boston, ishte i gjashti i dhënë në kontinentin amerikan, ku 2 prej tyre ishin në Kanada dhe 4 në Amerikë. Salla e “Regent Theater” ishte mbushur si rrallë herë. Rreth 500 shqiptarë kishin ardhur për të parë koncertin e bashkëatdhetarëve të tyre, nga Bostoni e qytetet e tjerë rreh tij.

Të them të drejtën në fillim kisha një merak se vallë do kete shumë shqiptarë, pasi ata ( mendoja unë) pëlqejnë më shumë muzikën e lehtë dhe atë popullore, por isha gabuar. Pjesëmarja e tyre e madhe , dëshmoi se ata e duan edhe muzikën operistike, edhe pianon. Krahas shqiptarëve kanë ardhur edhe shtetas të kombësive të tjera, miq të shqiptarëve. Fjalën e rastit e mbajti Edlira Athanas, e cila tok me Shoqatën “ Mass.Besa” ishin organizatorët e këtij koncerti. Para 4 ditësh Edlira përcolli për në botën e përtejme, babain e saj, tenorin e shquar, Gjoni Athanas .Kanë qënë ditë të ngarkuara për të, por ajo me kurjao i përballoi këto dy ngjarje të rëndësishme. Pianisti e kopmpzitori, Genc Tukiçi, ishte i pari që çeli programin. “Në fillim do të luaj një pjesë që ia dedikoj xhaxhait tim” theksoi ai. Më pas mësova se ai e quante xhaxha Gjoni Athanasin, shokun e ngushtë të babait të tij, Ibrahim Tukiçi. Gishtat e tij fluturojnë mbi tastierë. Rrugën artistike Davidi e ka nisur që në vogëli. I ritur në një familje artisti dhe i diplomuar në Akademinë e Arteve në Tiranë dhe pastaj në Shkollën e Muzikës në Paris, kariera e tij njohu ngjitje të suksesëshme. Krahas Shqipërisë, Davidi ka lualtur edhe në salla koncertesh të njohura si në Paris, Zvicër,Vjenë, Neë York, Romë, Londër, Luksenburg, etj.

Më pas e ka rradhën violinist dursak, por edhe me nënshtetësi italiane, Olen Cesari. Luan në fillim një potpuri për violinë. Edhe ai tashmë nuk i përket vetëm Shqipërisë.Veç koncerteve në vendin tonë, ka dhënë edhe në Itali, Vjenë, Paris, Neë York, Madrid, Brazil,etj. Ai ka luajtur në violinë para tre papave si Gjon Palit të dytë, Ratzinger dhe papa Franceskut. Është fitues i disa çmimeve si ai i Komunitetit Europian, i çmimit ” Music Global Award” etj. Olen Cesari është një nga shëmbujt e emigrantëve shqiptarë që kanë shkëlqyer nëpër botë pas viteve ’90.

Skena është pastaj për artisten e madhe me famë botërore, sopranon Inva Mula.e cila pritet me duartrokitje.”Jam e lumtur që kini mbushur sot këtë sallë. Unë do të këndoj në fillim këngën “Globi rrotullohet”.Të gjithë emigrantët më duken sot sikur kanë hipur në një glob që rrotullohet”. Në sallë jehon më pas zëri i bukur i sopranos. Kjo këngë e kompozuar nga babai i saj, artisti i madh, Avni Mula, na çon vite larg kur ajo u këndua në një nga festivalet e Radio Televizionit Shqiptar dhe u bë aq e dashur për publikun. Të gjithë e njohin sopranon tonë, vajzën e dy artistëve të shquar, Avni dhe Nina Mula, por dua them shkurt disa fjalë për karierën dhe vlerësimet për të. Pasi mbaroi Konservatorin e Tiranës e dha disa shfaqje të suksesëshme në Shqipëri, në vitin 1993 mer pjesë në një shfaqje të organizuar në Paris nga këngëtari i shquar Plaçido Domingo dhe fiton çmimin e parë si soprano. Interpreton role të rëndësishme të operave botërore dhe jep shfaqje krahas Shqipërisë edhe në Francë, Itali, Los Angelos, Bon, Ëashington, Neë York, , etj. Në Shqipëri krahas interpretimit si soprano, në dy pjesë ka qënë edhe si regjisore. Në vitin 2012 është nderuar nga presidenti i Republikës me titulline lartë “Nder i Kombit” , ndërsa në vitin 2016 është vlerësuar nga qeveria franceze me titullin “ Kalorëse e artit dhe letrave”, që është një titull shumë prestigjioz për artistët. Programi vazhdoi me një gërshetim të bukur të pjesëve shqiptare me ato të muzikës botërore. Olen Cesari na çon larg, duke luajtur në violinë një tango argjentinase, ndërsa Davidi luan në piano “Marshin turk” aq i njohur në botë. Inva na çon në muzikën italiane, duke interpretuar “Karuzon” të kompozitorit të shquar, Luçio Dala. “Karuzo ishte një emigrant, thotë Nina dhe nëpërmjet tij kompozitori na sjell dashurinë e mallin e mërgimtarit për vendlinjen e tij, Italinë”

Një nga momentet kulmore të programit ishte homazhi që u bë për artistin Gjoni Athanas, ndarë nga jeta para disa ditësh në Boston.”Kam qënë e vogël kur e kam njohur Gjonin, tha Inva. Ai ka kënduar me dy prindërit e mi, ka kënduar edhe më Ibrahim Tukiçin, si dhe me Gjoni Athanasin. Ai u largua nga kjo botë por për ne do mbetet i paharruar”..Në një ekran të madh jepet pastaj një video montazh i përgatitur nga vajza e tij, Edlira. Ai këndon në fillim vetëm e pastaj me dy miqtë e tij, Avni Mulën e Ibrahim Tukiçin. Në mbyllje Gjoni këndon nga ekrani këngën “Lule borë”, e cila vazhdohet pastaj në skenë nga Inva dhe Edlira. Ka qënë amanet i Gjonit që kjo këngë të këndohet në koncertin e Invës dhe vajza e tij, Edlira, ia plotësoi dëshirën. Megjithë dhimbjen për babain, Edlira këndoi. Kështu u ka ndodhur edhe disa artistëve tanë si dhe nëpër botë::u ka qëlluar të këndjnë ose luajnë në teatër, ditën që kanë patur vdekje në shtëpitë e tyre.

Në mbyllje Inva shoqëruar në piano e violinë nga dy miqtë e saj, këndoi potpuri këngësh korçare si dhe këngën e bukur” Vjata kalova, gjithë Arbërinë”. Tok me të këndon e gjithë salla. Programit prej afro dy orësh, i vjen fundi e artistët largohen por salla brohoret: “Duam prapë!”.Inva dhe muzikantët rikthehen e vahzdojnë edhe disa minuta. Duartrokitjet si dhe buqedat me lule, ishin shpërblimi më i madh për ta.

Shumë pjesëmarrës nuk largohen pa bërë foto me Invën dhe artistët e tjerë. Para largimit i mora një intervistë Invës për mbresat nga kjo shfaqje:” Ka qënë një koncert që më emocionoi shumë, mua dhe kolegët e mi. Ishte një publik i jashtzakonshëm. Bostoni është një qytet që ka një histori të pasur dhe një sharm të veçantë. Ishte hera e parë që vija këtu, jo vetëm unë por edhe kolegët e mi. Homazhi që bëmë për Gjoni Athanasin, i shtoi edhe më tepër emocionet për ne. Ai ka qënë shok, mik , bashkëudhëtar në skenë me babanë e nënën time si dhe me babanë e Davidit. Kjo lidhje e Gjonit me prindërit tanë si dhe me dy vajzat e tij, Edlirën Mirelën, ishte një emocion i dyfishtë”.’

I morëm ndonjë mbresë edhe disa nga pjesëmarrësve. Mark Kosmo, kryetar i Shoqatës “MassBesa”: Qe një koncert i jashtëzakonshëm. Ai më bëri që ta dua më shumë jetën.Tre artistët na dhanë energji të gjithëve dhe na bënë të jemi më të motivuar”.

Kubanezi Cesar Perez-Rodriguez, ish student i Universitetit të Harvardit, i martuar me Gledisin, vajzë shqiptare, u shpreh “ Ishte hera e parë që merja pjesë në një koncert të artistëve shqiptarë. U kënaqa shumë nga interpretimi i tyre dhe nga gërshetimi i bukur i muzikës shqiptare me atë botërore”.

Sterjo Shkodrani, piktor:” Na kishte munguar një koncert i tillë në Boston. Ata na sollën pranverë në këtë stinë të vjeshtës”. Mirupafshim Inva, Olen dhe David! Ju presim përsëri në Boston!

*Per me shume fotografi shihni ne Facebook Dielli vatra

VATRA, MIRENJOHJE PAS VDEKJES, PER MARK DUKAJ

October 9, 2019 by dgreca

FEDERATA PAN SHQIPTARE E AMERIKWS “VATRA” NDERON PAS VDEKJES TELEKRONISTIN, GAZETARIN MARK DUKAJ

Federata Pan Shqiptare e Amerikës “Vatra” nderon pas vdekjes tragjike gazetarin , fotografin dhe operatorin shqiptaro-amerikan Mark Dukaj.

Nga Lek Gjoka/

Me 19 Shtator vdiq tragjikisht nga stuhia tropikale Imelda në Texas gazetari, fotografi dhe operatori Mark Dukaj, pjesë e komunitetit shqiptaro-amerikan në Jacksonville, Florida. Si të gjithë shqiptarët, kudo në botë, që u tronditen kur mësuan ketë lajm tragjik, edhe vatranët, kudo në Amerikë e Kanada, u tronditen pa masë.

Mark Dukaj si një malesor Kelmendi, siç theksoi në ceremoninë mortore, prifti shqiptar i komunitetit katolik shqiptar në Jacksonville Dom Govani, një nder krahinat me patriotike shqiptare ashtu edhe në gjakun e Markut pulesonte dashuria e madhe për kombin shqiptar ishte e madhe,- ai nuk qëndroi kurrë në heshtje por kontriboi për bashkimin e diasporës shqiptare të Amerikës. Edhe në Federatën Pan Shqiptare të Amerikës “Vatra” Marku me kameren e tij dhe me fjalën e zjarrtë dha një kontribut të çmuar.

Ai punoi me mish e me shpirtë dhe i qendroi pranë z. Adriatik Spahiu që ditën e pare të themelimit të degës së Federatës Pan Shqiptare të Amerikës”Vatra në Jacksonville Florida . Jepte ide dhe mendime të çmuara se si shqiptarët në Florida për të bashkimin e komunitetit pa dallime fetare, politike apo krahinore. Humbja e Markut është një humbje e madhe si për familjen ashtu edhe për Vatranët dhe shqiptarët në Jacksonville, ku Marku kishte përkthyer me qindra e qindra herë për bashkatdhetarët nëpër zyra shtetërore, emigracion, spitale apo marrjen e patentës së shoferit. Me të mesuar lajmin nga njerzit si dhe nga televizionët lokalë në Jacksonville Florida ku Marku kishte dhanë kontribut të çmuar për disa vite si fotograf, operator dhe gazetar kronike Vatranët u bashkuan me dhimbjen e madhe që pllakosi familjen Duka ka ikja e tij tragjike ka lenë jetim dy vajzat Noren e Lizën dhe djalin e vetem Kelmen të pagëzuar me emrin e krahinës trime nga i ndjeri Mark Dukaj vinte. Gjithashtu edhe diten e varrimit me 29 Shtator 2019 prezenca e anetarve të Vatrës ishte e madhe. Ata jo vetëm kryen homazhe, por i qëndruan afër familjes për ta ndihmuar dhe për t’ia lehtësuar dhimbjen. Përveç kurorave me lule nga familja vendosen kurorat e tyre edhe dega e Federatës Pan Shqiptare Vatra në Jacksonville Florida me kryetar z. Adriatik Spahiu, dega e Vatrës në Michigan me kryetar z. Mondi Rakaj , Dega në Tampa me kryetar z. Tasim Ruko si dhe dega e Vatrës në Fort Lauderdale me kryetar z. Kolec Ndoja . Gjithashtu mjaft anëtar të Federatës Pan Shqiptare Vatra kanë dhe një kontribut të çmuar financiare në fondacionin e hapur për ceremoninë e dhenies së lamtumirës së fundit z . Mark Dukaj. Z. Mark Dukaj ka marre pjesë edhe në konfercat vjetore të Vatrës të Nju Jork dukë kontribuar pa pushim për forcimin e kësaj Federate, pjesë e trashëgimisë së Kombit Shqiptar përmbi një shekull. Ndaj për kontributin e çmuar me propozimin të nënkryetarit të Federatës Pan Shqiptare të Amerikës” Vatra” z. Adriatik Spahiu, Kryetari i Federatës, z. Dritan Misho, e nderoi me “MIRENJOHJE” pas vdekjes z. Mark Dukaj me motivacionin e meposhtëm : Federata Pan Shqiptare e Amerikës Vatra vlereson Z.Mark Dukaj pas vdekjes me : ” Mirënjohjen për kontribut të çmuar në kulturen shqiptare të diasporës së Amerikës si dhe për ndihmen e mbeshtetjen e vazhdushme të Federates Pan Shqiptare të Amerikës” Vatra”.

Ndal rikthimit në pushtet të kriminelëve të Sigurimit!

October 9, 2019 by dgreca

Nga Nebil Çika/

Kryetar i Shoqatës Antikomuniste e të Përndjekurve Politike te Shqipërisë/

Ekspertja e Sigurimit të Shtetit autorja e ekspertizës që çoi në pushkatim poetin Genc Leka kandidat për anëtare e Këshillit Kombëtar të Radio-Televizionit. Aktualisht procedura është në Kuvendin e Shqipërisë dhe figura e saj po verifikohet nga institucionet e pastërtisë së figurës. Është tashmë e dokumentuar botërisht pjesëmarrja e saj në krimet e komunizmit dhe zgjedhja e saj në një institucion me rëndësi siç është KKRT do të përbente një krim më vete nga Kuvendi i Shqipërisë dhe çdo institucion tjetër që në shkelje të ligjit e mundëson zgjedhjen e saj. Në bazë të ligjit ajo nuk mund të zgjidhet për shkak të pjesëmarrjes së vërtetuar me prova e dokumente në krimet e Sigurimit të Shtetit por ne kemi informacione se po përdoret një artificë ligjore sipas të cilës kush ka marë një vërtetim pastërtie nga Komisioni Bezhani e merr sërish të tillë edhe pse implikimi i saj në krime është publik. Në këto kushte Shoqata Antikomuniste e të Përndjekurve Politik i bën thirrje Kuvendit të Shqipërisë, Autoritetit mbi Informonin e Dosjeve të ish- Sigurimit të Shtetit, Komisionarit për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të Dhënave Personale, Institutit të Integrimit të të Përndjekurve Politikë të kryejnë detyrën e tyre e të mos fshihen pas ligjeve djallëzorë për të fshehur krimet e komunizmit dhe autorët e tyre. I kërkojmë Partisë Demokratike dhe krejt opozitës si dhe Ambasadave të USA e BE dhe Komitetit Shqiptar të Helsinkit si dhe organizatave të tjera të mbrojtjes së të drejtave themelore të njeriut të ushtrojnë çdo mundësi e influencë për të ndaluar vallen e rikthimit në pushtet të autorëve të krimeve të komunizmit.
Zgjedhja e Diana Çulit në krye të televizionit publik shqiptar është një fyerje për viktimat e krimeve të saj dhe familjarëve të tyre dhe krejt të përndjekurve politikë antikomunistë të Shqipërisë. Fakti që kjo po ndodh në prag të pritjes për hapjen e negociatave të anëtarësimit me BE tregon edhe një herë se Shqipëria është shumë larg standardeve perëndimore të trajtimit të krimeve komuniste dhe autorëve të tyre.

Optimizëm afatgjatë

October 9, 2019 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/

Më mirë do të bëhet, thonë disa, kur shohin se gjërat nuk janë aspak mirë. Ky është optimizëm. Gottfried Wilhelm Leibniz, filozof gjerman dhe albanolog (shek. XVII), mendonte se njeriu jeton në më të mirën e botëve të mundshme. Sipas tij, Zoti nuk kishte fuqi të krijonte një botë të përsosur, dhe mes të mundëshmve, krijoi më të mirën. Me këtë, ai i kundërvihej idesë së Blaise Pascalit se njeriu qëndronte me frikë dhe dëshpërim përballë të pafundësisë. Është pikërisht kjo e paskajshme që duhet festuar, përgjigjej Leibnizi. Ndërsa Pascal mbronte pikëpamjen se aspiratat e njeriut duhet të jenë më të përmbajtura. Por Leibnizi ishte optimist në lidhje me aftësinë e arsyes njerëzore për të shpresuar më shumë. Kjo ide e Leibnizit u vu në lojë nga Volteri, duke e quajtur si optimizëm të pabazë të llojit të ilustruar në një prej personazheve, Dr.Pangloss në romanin e tij satirik, Candide. Panglossianismi u bë një emër për optimizëm të tepruar, madje edhe trullosës. Sipas shprehjes “pesimizëm panglossian”, nëse kjo botë është më e mira e mundshme, atëherë është e pamundur që çdo gjë të bëhet më mirë. Por në të kundërt, pesimizmi mund të shoqërohet me optimizmin afatgjatë, sepse nënkupton që asnjë ndryshim për më keq, gjithashtu, nuk është i mundur.

NJË KONCERT HISTORIK ME SHARM SHQIPTAR NË PALLATIN VIKTORIAN 200 VJEÇAR

October 9, 2019 by dgreca

NGA MARJANA BULKU/

Kjo muzikë lëvizëse përcjell ngado që shkon thirrjet e artistëve për më shumë dashuri e respekt për ndjesitë e bukura njerëzore që nuk duhen harruar ,duartrokitjet e artëdashësve të etur dhe të përmalluar për atë pjesëz të bukur shqiptarie që artistët dijnë ta përçojnë si rrallëkush . Skena bashkoi energjitë e veçanta të Sopranos Inva Mula e cila i ka kaluar caqet e artistes duke u shndërruar në një frymëzim ,nxitje dhe përkrahëse për këdo që me talentin, punën dhe këmbënguljen dëshiron të ndërtojë profil artistik. Teksa shikoja fotografitë e mjeshtrit të madh Ilir Rizaj ndjeva se këto ngjarje artistike kanë amplitutë të madhe në jetët tona këtu në Nju Jorkun gjigand. Pa të tilla akte nuk do mundësh kurrë të dallosh ato dhjetra e dhjetra efekte të bukura që derivojnë nga ajo skenë e thjeshtë por historike ku dekor janë vetëm tingujt dhe mjeshtria interpretative e cila në fotografinë e Rizajit e rikrijon ngjarjen , e vesh atë me mitin e asaj salle të lashtë ku kanë interpretuar artistë të mëdhenj e ku piano e vjetër aspak moderne merr jetë nga virtuozi Genc Tukiçi . Është një grup ku e ke vështirë të thuash kush është më i miri por lehtësisht mund të pohosh që Olen Çezari dhe violina e tij janë shpirti i tij. Shfaqja nisi me këngën “ Dhuratë për ditëlindje” ku globi dikur vetëm objekt studimi sot është rrugëtimi që na ka përpirë duam apo s’duam .Teksa Inva këndonte këtë këngë që eshtë pothuaj 50 -vjeçare lehtësisht vihej re që të gjithë regjistronin duke kënduar këto tinguj me të cilët jemi rritur. Dihet se çfarë emocionesh sjell artisti tek spektatori, por për të kuptuar se çfarë emocionesh përcjell publiku tek artistët në skenë besoj se ky ishte rasti. Një marrdhënie e rrallë e ndërtuar me artistë të vërtetë dhe publik dashamirës dhe elitar.

Minutat nuk ndjehen madje koha ka peshë dhe vlerë tjetër kur mardhënia midis skenës dhe audiencës është e tillë dhe kaq e plotë e me kualitet por kur zhanret muzikore ndërthuren duke alternuar maturimin artistik të Inva Mulës me lulëzimin në shpërthim të Ana Goljes e cila kishte ardhur enkas nga Toronto për këtë event , natyrshëm që kënaqësia zëvëndësohet nga kureshtja për artisten e re shqiptaro -kanadeze e cila po ngjit shkallët e rrugëtimit të saj artistik me zërin e thellë dhe interpretimin e bukur dhe me thjeshtësinë dhe maturinë që e karakterizon në jetë dhe në skenë.

Edhe pse koha fluturon nëpër tinguj ariesh e serenatash zërat e bukur janë ato që e sjellin të kulluar edhe fjalën edhe tingullin e pastër të sopranos Dëshira Ahmeti e cila së bashku me bashkëshortin e saj artist Arjan Kërliu ishin organizatorët e kësaj mbrëmje të paharruar . Të zëri i kthjellët i Dëshirës qëndron pjekuria e një artisteje që artin e ndan mes Nju Jorkut dhe atdheut të saj nga ku vjen dhe shkon por këtë herë duke na premtuar se shfaqje të tilla nuk do të na mungojnë në të ardhmen.

Fotografia e mjeshtrit Ilir Rizaj rrëfen edhe një herë përmasën historike të një nate muzikore ku artistët e mëdhenj kaluan orë të paharruara në një sallë që shndërron në histori çdo akt që buron nga arti i bukur.

E në fund të gjithë kënduan lule bore këtë hit të çdo familje shqiptare mu në zemrën e nje salle gjigande historike njujorkeze që jehoi shqip.