Archives for June 2020

TË GJITHË PËR KONGRESMENIN ELIOT ENGEL!

June 21, 2020 by dgreca

-Kundërshtari i tij është afrikano -amerikani 44-vjeçar, Jamaal Bowman, një drejtor shkolle të mesme, i cili ka siguruar mbështetjen e krahut të majtë ekstrem të Partisë Demokrate, përfshirë Senatorin Bernie Sanders, Senatores Elizabeth Warren, kongresmenes Alexandra Ocasio-Cortez dhe të tjerë, madje ai ka siguruar edhe mbështetjen e gazetës së madhe të Nju Jorkut, “The New York Times”./

Mik u mirë njihet në ditë të vështirë/

Shkruan: Frank Shkreli/*

Thonë se miku i mirë njihet në ditë të vështirë. Në ditët më të vështira, Kongresmeni demokrat nga Nju Jorku, Z. Eliot Engel, ka qenë dhe vazhdon të jetë mik shumë i mirë i shqiptarëve për një kohë të gjatë. Për aq gjatë, në të vërtetë, sa shpeshëherë e pyes veten, se si nuk u lodh ky ligjvënës amerikan me ne dhe me gomarllëqet tona shqiptare, me konflikte politike midis partive dhe udhëheqësve të këtyre partive shqiptare, me korrupsionin, me shkeljet e lirive bazë të njeriut, përfshirë lirinë e medias, dështimit të ndërtimit të një shteti ligjor, dhe të tjera halle që, kryesisht, shqiptarët po ia shkaktojnë vetvetes këta 30-vjetët e kaluara. Lista është shumë e gjatë e problemeve që po pengojnë seriozisht shtet-formimin, duke detyruar shqiptarët të largohen masivisht nga trojet e veta, si nga Kosova, ashtu edhe nga Shqipëria. Kurdoherë që politikanët shqiptarë vizitojnë Washingtonin, nuk largohen kurrë pa u ndaluar tek miku i shqiptarëve, Kongresmeni Eliot Engel, për t’u konsultuar me të dhe për të marrë edhe fotografi, pasi ata janë të vetëdijshëm për popullaritetin e Z. Eliot Engel në radhët e shqiptarëve, anë e mbanë trojeve tona, si njëri prej mbështetësve më të vendosur dhe parimorë, që kemi pasur ndonjëherë në Washington. Po, po, kemi pasur edhe mbështetës të tjerë të njohur të politikës amerikane, nga presidentë e senatorë e deri tek kongresmenë gjatë viteve, kontributin e të cilëve për të drejtat e shqiptarëve, kur shqiptarët ishin në orën më të zezë të historisë së tyre, unë dhe të tjerë, jemi përpjekur t’a vemë në dukje, nga koha në kohë. Shumë prej tyre janë larguar nga politika për arsye moshe, disa kanë ndërruar jetë, e disa të tjerë kanë humbur interesin e tyre të dikurshëm për çështjet shqiptare, qoftë për mungesë të aktivizimit të komunitetit shqiptaro-amerikan, qoftë se pse ndoshta konsiderojnë se Shqipëria, është e lirë nga komunizmi dhe Kosova është çliruar nga okupimi serb dhe sot gëzon pavarësinë dhe si përfundim, nuk kanë më nevojë për një angazhim si dikur. Por, mund të them me bindje të thellë, se si asnjë tjetër politikan amerikan, megjithë qëllimet e mira të tyre dhe punës së tyre të mirë në favor të shqiptarëve gjatë viteve, nuk ishte si Kongresmeni Eliot Engel, i cili e ka trajtuar çështjen shqiptare me seriozitetin më të madh, si një kauzë morale, politike, kombëtare dhe ndërkombëtare të tijën , si një çështje e dinjitetit njerëzor. Për më tepër, Eliot Engel, njëri prej demokratëve më të fuqishëm në Kongresin e Shteteve të Bashkuara, mbetet sot pothuaj i vetmi ligjvënës amerikan, si njohës i mirë i problemeve shqiptare në Ballkan dhe mbështetës i vendosur i interesave kombëtare shqiptare, në pozitën e tij të lartë si Kryetar i Komisionit të fuqishëm të Dhomës së Përfaqësuesve për Punët e Jashtme. Në këtë kapacitet, ai vazhdon të jetë i angazhuar me punët shqiptare dhe nuk demoralizohet nga politikat dhe të bëmat dhe të pa bërat e kësaj klase politike shqiptare të dështuar, në të dy anët e kufirit shqiptaro-shqiptar, por mbetet gjithnjë optimist, për një të ardhme më të ndritur për shqiptarët në Ballkanin Perëndimor.Në këto kohë të turbullta kombëtare dhe ndërkombëtare, Eliot Engel ka thënë se “Shtetet e Bashkuara janë më të forta në skenën globale, kur ne zhvillojmë një politikë të jashtme të rrënjosur në vlerat thelbësore amerikane – në mbështetjen për demokracinë, të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit.” Një kampion i vërtetë i demokracisë dhe i të drejtave të njeriut anë e mbanë botës, Eliot Engel ka qëndruar dhe vazhdon të jetë pranë shqiptarëve kudo dhe gjithmonë, bazuar në këto parime të politikës së jashtme amerikane. Por, sot, Kongresmeni Eliot Engel, ka nevojë më shumë se kurrë, për mbështejen e miqëve të tij shqiptarë-amerikanë, sidomos të atyre shqiptarëve që jetojnë e punojnë dhe që kanë të drejtë vote si anëtarë të Partisë Demokrate në zgjedhjet paraprake në distriktin e tij elektoral, më 23 qershor 2020. Z. Engel ka nevojë urgjente për votën e secilit shqiptar e shqiptare me të drejtë vote në distriktin electoral, për anëtar Kongresi. Kurrë mos mendoni se vota jote është vetëm një votë dhe si e tillë nuk ka rëndësi. Sot miku ynë i madh, Eliot Engel, gjendet përballë një dite të vështirë në jetën e tij politike dhe ka nevojë për ne, si individë dhe si komunitet shqiptar -amerikan, sepse ia kemi borxh, për të gjitha ato që ka bërë për ne, gjatë 30-viteve të tij në Kongresin e Shteteve të Bashkua dhe jashtë tij!

Ka ardhur koha që shqiptarët t’i gjenden pranë dhe të ndihmojnë mikun e tyre Eliot Engel-in, në ditën e tij të vështirë. Me 23 qershor, mbahen votimet paraprake për të zgjedhur kanditatin e Partisë Demokrate për Kongres, i cili do të përballet me kandidatin republican, në nëntor. Kandidati demokrat që do zgjidhet këtë të martë, qoftë Z. Engel, qoftë kundërshtari i tij demokrat do jetë i sigurt, se do fitojë zgjedhjet e nëntorit, kundër kandidatit republikan, pasi ky distrikt zgjedhor banohet me një përqindje dërmuese demokratësh. Kështuqë, votimet ditën e martë janë kritike për Z. Engel. Analistët thonë, se për herë të parë në 30-vjet, (Kongresmeni Engel është zgjedhur në Kongres për herë të pare, në vitin 1989), Z. Engel gjendet përballë sfiduesit më serioz të karierës së tij politike nga radhët e Partisë Demokrate. Kundërshtari i tij është afrikano -amerikani 44-vjeçar, Jamaal Bowman, një drejtor shkolle të mesme, i cili ka siguruar mbështetjen e krahut të majtë ekstrem të Partisë Demokrate, përfshirë Senatorin Bernie Sanders, Senatores Elizabeth Warren, kongresmenes Alexandra Ocasio-Cortez dhe të tjerë, madje ai ka siguruar edhe mbështetjen e gazetës së madhe të Nju Jorkut, “The New York Times”. Mbështetjen për Kongresmenin Eliot Engel, lajmeve të fundit, e kanë shpallur tanimë, ish-senatorja dhe ish-kandidatja për president, Hillary Clinton, Senatori aktual demokrat i Neë Yorkut, Chuck Schumer dhe të tjerë. Sipas një sondazhi të ditëve të fundit, kundërshtari i Z.Engel, udhëheq tani për tani, me 10 për qind (41-31) ndërsa, 27 për qind e votuesve, mbeten ende të pavendosur se për cilin kandidat do të votojnë të martën më 23 qershor.Shqiptaro-amerikanët me të drejtë vote, që jetojnë e punojnë në këtë distrikt elektroal, mund të bëjnë ndryshimin e këtyre numrave, me qëllim që të sjellin Kongresistin Eliot Engel, edhe për një mandat tjetër në Kongresin e Shteteteve të Bashkuara. Shqiptarët, kudo qofshin kanë ende nevojë për angazhimin e tij të mëtejshëm me çeshtjet dhe kauzat tona, të cilat ai i ka promovuar dhe i ka mbështetur si asnjë tjetër ligjvënës në Ëashington. Duhet të jemi të vetëdijshëm se nëqoftëse humb Kongresisti Engel në këto zgjedhje, shqiptarët do të humbasin shumë si komunitet këtu në Amerikë, por do ta pësojnë keq, edhe marrëdhëniet shqiptaro-amerikane në përgjithësi, marrëdhëniet me Shqipërinë dhe me Kosovën në veçanti. Nuk do të ketë më një zë në Kongresin amerikan që t’i thotë kësaj administrate, ose një tjetre nesër, ndal! kur punët nuk shkojnë në interes të shqiptarëve! Jam i sigurt, se Tiranës dhe Prishtinës zyrtare, nuk ua “ndinë” kjo situatë, për të përdorur një shprehje popullore, sepse janë të “nxanë” me punë shumë më me rëndësi: për karrige e pushtet për vete dhe për partitë e tyre. Më kujtohet kur isha Drejtor i NACC-ut në vitin 2005, grupi i çështjeve shqiptare në Kongres, themeluar nga Eliot Engel, me kolegë të tij, kishte më shumë se dy dyzina anëtarë, gjysma republikanë, gjysma demokratë dhe shumë mbështetës të tjerë. Sot, edhe nëqoftëse ekziston ky grup, ekziston si emër, vetëm sa për sy e faqe. Me humbjen e mundëshme të Z. Engel, “larg o Zot!” – thoni lamtumirë grupit të çështjeve shqiptare, sado i vogël dhe i pa influencë që të jetë aktualisht. Lutemi që Z. Engel të fitojë edhe në këto zgjedhje, se përndryshe, shqiptarëve u humb zëri i fundit me rëndësi në Ëashington. Duke votuar Kongresmenin Eliot Engel, ju, jo vetëm votoni për të dërguar në Ëashington edhe për një mandat tjetër një mbështetës të sprovuar të çështjeve shqiptare dhe një mbështetës i fortë i komunitetit shqiptaro-amerikan, por edhe për të ndaluar shkuarjen në Kongres, të një ultra majtisti socialist, i tipit të Senatorit Sanders, sepse kush fiton të martën në atë distrikt zgjedhor, fiton edhe zgjedhjet e përgjithshme në nëntor, pasi ajo zonë është me shumicë dërmuese demokrate.

Fotot më poshtë janë nga udhëtimi i një delegacioni të Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan KKSHA) në trojet shqiptare, nga data 2 deri 10 Korrik, 2005, (kur autori ishte Drejtor i (KKSHA) – me Kongresistin Eliot Engel, dhe me disa anëtarë të bordit të KKSHA-s, përfshirë aktivistët e njohur të komunitetit dhe të çështjeve kombëtare, Harry Bajraktari dhe Rrustem Gecaj, si dhe disa përfaqësues të komunitetit shqiptaro-amerikan nga Nju Jorku dhe Detroiti. Unë jam dëshmitar i shumë veprave madhore të Z. Engel në favor të shqiptarëve, por kjo vizitë në trojet shqiptare, është vetëm një shembull i angazhimit të pa kursyer të Z. Eliot Engel, për çështjet shqiptare, në përgjithësi, atëherë dhe sot. Ky pra është momenti për të treguar se komuniteti shqiptaro-amerikan, është mirënjohës dhe i denjë i kësaj mbështetjeje prej tri dekadash, për çështjet shqiptare, duke dalë masivisht në votime, për të hedhur votën në favor të kandidaturës së Z. Eliot Engel, në zgjedhjet e ditës së martë, edhe për një mandat tjetër. Gjëja më e vogël që mund të bëjnë shqiptarët në distriktin e tij elektoral, për t’i thënë, “Thank You, Congressman Engel”, për të gjithë ndihmën dhe kujdesin që kini treguar për komunitetin shqiptaro-amerikan dhe për shqiptarët në përgjithësi, gjatë tre dekadave të kaluara, është që të dilni e të votoni për Kongresistin Eliot Engel, ditën e martë më 23 qershor – njërin prej 10 demokratëve më efektivë në Kongresin amerikan, sipas universitetit Virxhinia dhe universitetit Vanderbilt.

Mos ta presim në besë mikun tonë të madh, në këtë ditë të vështirë për të, kur ka nevojë për ne.

*Ish Drejtor i VOAs për Euro Azinë

Më 3 Mars 1931 – “Star Spangled Banner” zyrtarisht bëhet hymni kombëtar i SHBA….

June 21, 2020 by dgreca

-Shqipëroi Elida Bucpapaj

Më 3 Mars 1931, – “Star Spangled Banner” zyrtarisht bëhet hymni kombëtar i SHBA-së; Vargjet vijnë nga “Defense of Fort McHenry”, poezi e shkruar më 17 shtator 1814 nga Francis Scott Key, avokat 35-vjeçar, pasi ai pa bombardimin e fortesës McHenry nga anijet britanike në ujrat pranë brigjeve të Baltimores, Maryland.

Me 13 Shtator 1814, Francis Scott Key vizitoi flotën Britanike në Chesapeake Bay për të siguruar lirimin e Dr. William Beanes, që ishte kapur pas djegies së Washington D.C. Lirimi i sigurua, por Key qëndroi në anije tërë natën për shkak se britanikët bombardonin pa prà Fort Mc Henry, një prej fortesave mbrojtëse të Baltimorës. Kur u gdhi, në mëngjes, Francis Scott Key tejet i lumtur dhe i përndritur teksa shikonte Flamurin Amerikan, që pa pyetur aspak prej predhave vazhdonte të valvitej gjithë krenari mbi fortesë, filloi të shkruajë gjithë frymëzim një poezi nga përjetimi i atij çasti sublim.Kjo poezi e botuar fillimisht nën titullin “Defense of Fort M’Henry” (Mbrojtja e Fortesës McHenry ), dhe më vonë me titullin “Flamuri i spërkatur me yje”, shumë shpejt fitoi popullaritet të gjerë si këngë në kompozimin “To Anacreon in Heaven” (Tek Anakreoni në Parajsë ).

Origjina (zanafilla) e këtij kompozimi nuk është e qartë, por ka mundësi të ketë autorësinë e John Stafford Smith, një kompozitor britanik i lindur me 1750. “Flamuri i spërkatur me yje” u vendos të jetë Hymni Kombëtar i Shteteve të Bashkuara të Amerikës me 1931, edhe pse ai tashmë ishte shndërruar në Hymn Kombëtar nga Ushtria Amerikane dhe nga Marina Amerikane.

Ngjarjet tragjike të 11 Shtatorit 2001 treguan se Hymni Kombëtar i Amerikës “Flamuri i stërpikur me yje”, si dhe vetë Flamuri Kombëtar i Amerikës, është shndërruar në një përmasë themelore shpirtërore për Kombin Amerikan, është shndërruar në një hymn të shenjtë frymëzues për një komb të tërë, të cilit i ka paraprirë morali i fitores për t’u shndërruar në shpresën dhe në ëndërrën e planetit.

HYMNI I SHBA

FLAMURI I STËRPIKUR ME YJE

O thuaj, a sheh ti, në agshol të dritës herët,

Sa krenarë atij iu falëm në të fundmen rreze dite?

Vijave të tij, yjeve të tij, mes betejës rrezikjete,

Mbi fortesa e shikuam, ku plot nur ai valvitet?

Dhe vezllimi i raketave, plasja e bombave mbi krye,

Na dëshmonin përmes natës se flamuri lart qëndronte.

O, thuaj se prapë valvitet flamur’ i spërkatur me yje

Përmbi dhèun e njerëzve të lirë e mbi atdheun e dragojve.

Mbi bregdet i fanitur përmes mjegullave të largësisë,

Ku armiqtë e egër shtrihen nëpër heshtjen lemeritëse,

Çfarë është ai që na flladit, sipër shkrepave të thikët,

Sa hap krahët, sa pulitet, sa prapë ai valvitet?

Tani ai kap të parën rreze që lëshon agu mbi tokë,

Në lavdi krejt i praruar, tani ndrin mbi këto troje:

Ky flamur stërpikur yjesh. Sa të jetë jeta ai valoftë

Përmbi dheun e njerëzve të lirë e mbi atdheun e dragojve.

Pra ku është ajo skotë që me mburrje bëjnë bè

Se kërdia e betejës dhe e luftës janë bezdira,

Pa shtëpi dhe pa atdhe dashkan të na lënë ne?

Gjaku i tyre ua lau gjurmët e thundrave të ndyra,

S’ka strehë që mercenarin as dhe skllavin ta shpëtojë:

Nga tmerri i arratisë a nga terri i varrit gropë:

Dhe flamuri i spërkatur yjesh në triumf po valon

Përmbi dheun e njerëzve të lirë e mbi atdheun e dragojve.

O kështu të jetë gjithnjë kur njerëzit e lirë do qëndrojnë

Në mes shtëpive të dashura dhe furisë së betejës,

Të bekuar me fitore dhe me paqe, lavdi i qoftë

Gjithëfuqisë që e krijoi dhe na e fali ne atdheun!

Dhe sulmues do të jemi, në emër të drejtësisë,

Dhe kjo është motoja jonë: “Në Zot ne besojmë!”

Dhe flamuri i stërpikur me yje në triumf do të valvitet

Përmbi dheun e njerëzve të lirë e mbi atdheun e dragojve!

THE STAR- SPANGLED BANNER

O say, can you see, by the dawn’early light,

What so proudly we hail’d at twilight’s last gleaming?

Whose broad stripes and bright stars, thro’ the perilous fight,

O’er the ramparts we watch’d, were so gallantly streaming?

And the rockets’ red glare, the bombs bursting in air,

Gave proof thro’the night that our flag was still there.

O say, does that star- spangled banner yet wave

O’er the land of the free and the home of the brave?

On the shore dimly seen thro’ the mists of the deep,

Where the foe’s haughty host in dread silence reposes,

What is that which breeze, o’er the towring steep,

As it fitfully blows, half conceals, half discloses?

Now it catches the gleam of the morning’s first beam,

In full glory reflected, now shines on the stream:

‘Tis the star-spangled banner. O, long may it wave

O’er the land of the free and the home of the brave!

And where is that band who so vauntingly swore

That the havoc of war and the battle’s confusion,

A home and a country should leave us no more?

Their blood has wash’d out their foul footsteps’pollution,

No refuge could save the hireling and the slave

From the terror of flight or the gloom of the grave:

And the star- spngled banner in triumph doth wave

O’er tha land of the free and the home of the brave.

O thus be it ever when free-men shall stand

Between their lov’d home and the war’s desolation,

Blest with vict’ry and peace, may the heav’n- rescued land

Praise the Pow’r that hath made and preserv’d us a nation!

Then conquer we must, when our cause it is just,

And this be our motto: “In God is our trust!”

And the star-spangled banner in triumph shall wave

O’er the land of the free and the home of the brave!

HAPPY FATHER’S DAY!

June 21, 2020 by dgreca

Nga Julika Prifti/

This year my Father’s Day wish is distinctively exceptional. In January, I celebrated my 60th anniversary and having both parents at the celebration was truly the most precious gift. My mom and dad married young and had three girls shortly after their wedding year until the late sixties.

My father did not call any of us “Princess” or by any other aristocratic tittle. We were born and raised in socialist Albania where nobility rankings were execrated and vilified. Even if such nicknames would be commonplace, my dad would not have chosen royal terms that would place one “above” the others as if being born in a higher cast. My father did not believe, nor did he own any tittles. Through his works and publications, he earned plenty of professional credentials such as novelist, screenplay writer, essayist, publicist, playwright, comedy and vaudeville writer, children’s author, teacher, professor, storyteller, translator. The versatility of his talents is unsurpassed by any living author in Albania.

My father didn’t choose tittles to make us special. We were his daughters and that made us “one of a kind” in a package of three. Albania’s patriarchal society cherished the birth of a son as a secure way to preserve the name of the family. Traditionally, a son would inherit the parents’ property and was responsible for the parents’ wellbeing. As girls, we thought the family missed having a boy. My mother did express her grievances about it for a long time. She felt that my father’s family regretted the fact that as the daughter-in-law, she did not give birth to a male child. And perhaps there was truth to the rumor that our great-grandmother had said “Girl again!’ when the third one was born to our family. Yet, I never heard my father voice any disappointment ever. In the beginning, it did make me sad that my mother missed having a son. Perhaps, as a middle child, I was the one that was meant to be the boy of the household. About ten years later, I got a bit upset when chances for a male heir were lowered even more as the third girl arrived. Three girls! Zero boys! As time passed, I remember that the mental burden was lifted. I thought to myself that we would be able to keep our maiden names so our father’s last name would live on. We would divide everything in three equal parts. I felt empowered by the fact that I never heard my father complain about having three daughters or have any resentment about us. I really wondered how my father who was raised in a remote village, south of Albania was so free of the patriarchal mentality. To him, a child was a great gift to be loved and cared for, to be cherished and taught about the ways of the world. Aside from being a talented writer, my father was ahead of his time as a thinker and a teacher. Like many males of the village, his father, Rafael, had immigrated to America. It was my grandmother and great-grandmother who raised him while doingmanual work, minding the cattle and taking care of all house chores. His level was emancipation was unique for Albanian men and society in the past and even now. In many respects, my father was a self-made man. When it came to schooling, he was self-taught in several language courses. His job as a reporter for magazines or newspapers took him outside the city and around the country. Yet, he tried to pursue learning in any way he could. I remember his taping on the magneto phone in French, English, Italian and Russian. Years later, as a freelance writer, he brought into Albanian literature translations of classic books like Little Prince, Charlie and the Chocolate Factory etc., that are beloved treasures for posterity.

Curiously, my father never told us to learn this or that language. We learned by example. He was not going to push us to do this or that. He trusted us to choose our vocation as best suited us. By the time I was ten years, my dad was a notable published author in Albania. Yet, he was as down to earth as ever, unlike some writers who saw themselves as ‘important’ at that time. I went to school with the privileged and entitled children of some these influential authors. They have made careers out of their father’s status and have no credits to their names.

In winter, my father would go downstairs to chop wood for the stove. In the time of communist Albania, each family got a rationed firewood delivery. As soon as the utilities truck moved out, we, the kids,carried handfuls upstairs to be used that night and tossedsome in a basement of the apartment building. Our wood-burning stove was the source of heat but since it was an old model, it only fitted well chopped firewood. To start the fire, we also needed some really thinly chopped firewood. Dad made the whole experience enjoyable. He would start cutting and then let us take turns holding the handle and sliding our hands close to the axe’s head. There was a method to it!Another favorite activity of my father was cooking. At the time, very few Albanian men would find themselves in or find their way around the kitchen. My dad prepared the best dishes. Unlike mom’s cooking, his was not a chore. He did it with love and pleasure, Also he applied science to it, like the right temperature and proper measurements. I remember he bought cooking books and looked up recipes. He enjoyed eating and drinking socially. Two of his close school friends, DhimiterXhuvani and Tahir Cenko even produced homemade grape raki. It was a kind of experiment that my father would not pass out on. I remember that when the grapes were fermented and ready to be brewed, his friends came over and tried the first batch. While drinking and laughing, they all enjoyed one another’s company.I believe that it taught me how to pick trusted friends and devoted buddies and how to share a good time with them. Since my father could approach every task from woodcutting to cooking without prejudice, I was educated to appreciate every duty and person with no bias.

Most of all, my father gave us a good life in socialist Albania. After writing the stories and fables, he would read them out loud making us his first audience. He created some of the stories specifically for us. In one of them, the Water Drop(Pika e Ujit) I discovered how circulation worked without even realizing it was Science. In another, Squirrel’s Visit to the Dentist (KetriShkonteDentisti) I realized the importance of dental hygiene as a child. Thanks to his translations, we were introduced to famous world writers like Hans-Christian Anderson. Under a repressive socialist system, my dad created a world of honorable characters, good morals and ethical lessons for life. We went to see his plays, the comedies and movies about patriots like the one about Petro NiniLuarasi. We were touched and moved by his creations. Once you read a novel written by my father, you will remember it forever. In each one, there are genuine and tangible characters that relate to you in a lyrical language that is honest and true, rather than glittery and fake. After one read, his stories live in your memory.

On this Father’s Day, I thank my dad for making the world a better place and our happiness a matter of paramount importance. I thank him for sharing the life’s pain with me and taking some of my suffering away. I thank him for seeing me every time and even noticing how I was deeply troubled by the Rozafa legend. The burying of the youngest, the best and the most loved daughter-in-law caused me immense pain. Why was she the one to be sacrificed? Why did the older brothers tell their wives not to bring lunch to them at the fortress? Why did two of the brothers who made the same pledge break their promise (Besa) and the third one who loved his bride dearly did not? My dad, who is an avid admirer and researcher of Albanian folklore, identified an old version of the legend. Based on it, he created a masterpiece novelette about Rozafa’s castle. It is not a story of a broken promise or betrayal but a story of self-sacrifice. The young bride was told about the plot too. Rozafa sacrificed herself willingly for the good of her people. If she did not go to the castle then who would? She accepted the sacrifice as an honor.

Today, on Father’s Day, in the pandemic era, I cannot give him a kiss or a hug; I have to wear a mask and stay six feet away, yet this card tells him that my life is much better because of my dad.

I hope I am my father’s daughter!

For me, there is no higher title! Thank you, Dad! I love you!

REVISTA-KUQ E ZI- NJË THIRRJE PËR TË MOS HARRUE

June 20, 2020 by dgreca

NGA LEK PREVIZI*/

Në pranverën e vitit 1945 ose, më saktë, në muajt mars, prill e maj në Shqipni kanë ndodhë ngjarje të hidhura e tragjike. Sivjet ishte 75-vjetori dhe për arsye të pashpjegueshme këto ngjarje u lanë krejt në heshtje. Po a hyn minarja në thes? Ky përvjetor është një thirrje për të mos harrue, për të reflektue. Po përse flitet, në fakt, çfarë ka ndodhur para 75 vjetësh? Mund të thonë disa mendjelehtë se që nga ata tre muaj ka kalue tashmë treçerek shekulli. Të shkuara e të harruara! Pse t’i rikujtojmë? Atë do të dëshironim edhe ne, por ja që një kushtrim brenda nesh nuk na le të qetë e na trazon. Ai sikur na thotë: po si, o ju motra e vëllezër, na paskeni harrue? Vërtet ne s’jemi ma të gjallë që të na shihni, por mos harroni fatin tonë, që e keqja të mos kthehet ma. Por që dikujt kjo s’i pëlqente fare. Pse te na kaperdisen këto burra që i përkasin botës së vjetër, e mos t’ua zemë vendin ne, njerëzit e botës së re? Të fshihen fësht, të zhduken, se s’kemi nevojë për ta. T’i dënojmë e t’i shpallim armiq e tradhtarë e t’i pushkatojmë e t’i varim në litar. Jo që po na del se s’kanë bërë asgjë, as mizë s’kanë shtypur me dorë, e po thuhet. Eh! Po ata na zenë vendin, ore derdimenë, apo s’janë të shkolluar e me alamet diplomash ne xhep. Ata i përkasin botës së vjetër, të zhduken! Shpejt t’i nxjerrim para një Gjyqi Special, që ta marrë vesh bota se s’bëjmë shaka. Pse vetëm Nurembergu të përmendet, po ne çfarë jemi? Bota le të dridhet prej nesh, prej Partisë sonë Komuniste, që do të përmbysë botën e vjetër. Në vend të saj do të jetë një botë e re e njeriu i ri ! S’kemi gjykatës të shkolluar thoni? Pune e madhe! Është populli që ka marrë pushtetin në dorë, me shkollë e pa shkollë, gjyqi do të behet se s’bën! Ku? Atje në atë kinema e teatër të ndërtuar nga fashistët italianë. Në atë teatër që e quajtën “popullor” dhe “kombëtar”. Diktatori në atë tërbim s’u përmbajt e tha: Sot është klasa puntore që e ka marrë pushtetin në dorë me grykë të pushkës, e me grykë të pushkës do ta mbajë. Diktaturë? Po, diktaturë? Po! Diktaturë e proletariatit, e cila do të bjeri si grush çeliku mbi armiqtë e popullit e të Partisë! Kështu foli general- kolonel Enver Hoxha, i brohoritur nga dhjetra gjeneralë të tjerë pa asnjë klasë shkolle ushtrie. Dhe Gjyqi Special u hap. Në skenë rolet kryesore do t’i luanin shokët e partisë e partizanët e malit, me kryetar gjyqi general-kolonel, Koçi Xoxen, teneqexhiun e prokuror nëntogerucin llafazan, general-major Bedri Spahiun. Lum si na e lumë Shqipëria! E si mos të lumturohet vendi kur i bëhen fli 60 therorë të zgjedhur me gisht, të cilët, me gjakun dhe eshtrat e tyre do të forcohen themelet e partisë e të diktaturës së saj mizore?! Theroria me kurbanë, si në kohët parahistorike, ishte e vënë në urdhër dite. Kështu ndodhi që në skenën e atij teatri të luhej tragjedia shekspiriane, e një Makbethi shqiptar komunist, ku Makbethi i Shekspirit në krahasim me këtë në Tiranë duket si një xhuxh. Ç’ne ky krahasim ? – do të thotë dikush. Po a nuk e vrau ky Makbethi ynë kunatin ? Pse ? Për të vrarë edhe shokët e tij, që ta përcillnin në botën tjetër. Eshtë për të qarë ! Por ja, gomarit i vjen për të qeshur. S’kam parë të tillë gomar kaq budalla ! E populli i ve vulën : budallait liroji rrugën ! Këtu populli gaboi. Jo vetëm që iu lirue rruga, por iu hap bulevard që të bridhte pa teklif. Në po bejmë shaka, por shakaja thonë se është gjysma e së vërtetës. Por duke qenë se përjashtimi forcon rregullin, dhe në rastin tonë specifik, shakaja jo gjysmë, por del dyfish e vërtetë. Budallai, që s’ishte budalla por kriminel, kapi shpatën « edhe një herë për situatën » dhe ia flakëroi Shqipërisë anembanë, duke mos lenë burrë të mirë në kambë, por iu duk pak, dhe kaloi te gratë e fëmijët, duke i kositë pa iu dridhë mustaku, megjithëse nuk mbante mustaqe.

Ç’hyn kjo kët ? – do të thotë përsëri dikushi ? More, ti dikushi, po mos, vallë, je qorr nga sytë e shurdh nga veshët, që s’i sheh ato pleq, gra e fëmijë mjeranë, të mbyllur në qark telash me ferra, më keq se bagëtia? A nuk i sheh fëmijët që vdesin si miza në prehrin e nënave të shkreta që kuja e tyre ther dhe qiellin ? Ku shkuan e nga u zhdukën pa lenë gjurmë varri gjëkundi, mijërat e shqiptarve, që u kositën nga ajo shpatë vrastare ? Nuk po shtyhemi më gjatë, e lemë me kaq, kush don të kuptojë le të kuptojë. Për ata që s’kuptojnë ose s’duan të kuptojnë, le të mbeten ashtu siç janë.

Editorial I revistes “Kuq e ZI”

***

Shënim i Dielli

Edhe pse në kushtet e kufizuar të Pandemisë së Koronavirusit(Covid-19), revista Kulturore Euro-Shqiptare me emrin simbolik kombëtar”KUQ E ZI”, e vazhdoi rrugëtimin e saj në edicionin e XXVII- Nr.153.

Edhe redaksia e Diellit e mori numrin e ri dhe falenderon botusin Lek Previzi. Ballina e revistës i kushtohet gjyqit të ashtuquajtur Special, gjyqit të përgjakur të diktaturës komuniste, që coi para skuadrës së pushkatimit ajkën e intelektualëve nacionalistë shqiptarë. Sivjet ishte 75 vjetori i këtij gjyqi, dhe botusi Lek Previzi, i kushtoi editorialin përvjetorit të harruar si dhe analiza e komente.Po ashtu në nderim të viktimave revista boton specialen kushtuar 75-VJETORIT TË GJYQIT SPECIAL, 1 mars- 1 prill 1945”- Nderohet kujtimin I viktimave të komunizmi, dhe me këtë rast publikohet lista emrat e tyre, duke i rikujtuar që të mos harrohen. Revista sjell Lista e plota të të pushkaturëve dhe të burgosurëve.

Një analizë e vecantë i kushtohet nga botuesi Lek Previzi edhe harresës tjetër:” Maj 1945, 75-vjetori i kampëve të internimit-Heshtje i pashpjegueshme”.

Në këtë numër lexuesi do të gjejë artikuj të shumtë, informacione, analiza, refleksione, cikle poetike, cikle vizatimore.. etj. Revista sjell artikullin e studuesit Thas L. gjika me titull” KATARSA KOMBËTARE KËRKON DËNIMIN E KRIMEVE TË KOMUNIZMIT QË NË FILLIMIN E TYRE”.

Me interes është edhe PROLOG I DRAMËS “DALLANDYSHET E LOTËVE TË PASTREHË” të Arshi Pipës;- Dërguar për revistën nga Gjergj Jozef Kola-Vjenë; me shumë interes është publikimi i shkrimit historik-studimor kushtuar- 320-vjetorit të hypjes në fronin e Selisë së Shenjtë në Vatikan të Papa Klementi XI, Gjon Françesk Albani, me orgjinë shqiptare nga Laçi i Kurbinit…

Po në këtë numër vjen edhe analiza e studiuesit Mërgim Korça

“VEPRA E VISAR ZHITIT, KUFIRI QË NDAN REALIZMIN SOCIALIST SI PROPAGANDË, NGA LETËRSIA E MIRËFILLTË ARTISTIKE E TË VËRTETAVE HISTORIKE “. Në këtë numër revista sjell kronikën e ndarjes nga jeta të shkrimtarit dhe studiuesit Moikom Zeqo, së cilës i bashkëngjitet edhe ngushëllimi i revistës.

Përmes artikullit të Fatbardha Mulleti Saraci, revista sjell “MEMORIE PËR ZNJ. LAURA KEQI (1957-2020)”- si dhe ngushëllimin e Redaksisë.

Nga numri i kaluar, në këtë numër vijon Kapitulli i dytë i librit- “Shqipëria-Nga Origjina në ditët tona” i Lek Previzit.

Me rastin e 70 vjetorit të Ditës së lindjes të gazetarit, ish drejtor i Divizionit të Eurazisë në Zërin e Amerikës, z. Frank Shkreli, revista sjell urimet e saj dhe boton një shkrim të z. Shkreli publikuar me 16 shkurt 2020 në Gazetën Illyria me titull” Shqipëria postkomuniste lëngon ende nga nostalgjia për komunizmin”…

Profesori Sami Repishti ka sjellë në këtë numër të rvistës artikullin” Lady Macbeth del nga skena”, ku analizohet roli i Nexhmije Hoxhës në diktaturën shqiptare,duke analizuar edhe “Letrën-testament” të saj, duke arritur në përfundimin se ajo ishte një “ e sëmurë pa shërim!”…

Numri i ri i revistës “Kuq e Zi” mbyllet me cikle poetike, vizatime nga koha e internimit, në punë të detyruar-Pluk –Lushnje 1980-1990, cikël me forografi nga Pandemia”Si dukeshin disa qytete gjatë izolim”…

*Në këtë numër revista boton edhe një artikull nga arkivi i Diellit: Dalip Greca :”Revolta e Spaçit përkujtohet e nderohet në Nju Jork”- që ka në fokus: Përkujtimin e së dielës të 17 Majit 2015, në Kolegjin Monroe të Nju Jorkut, ku është organizuar një veprimtari nderuese dhe përkujtimore për heronjtë, martirët dhe qendresatrët e Revoltës së Spaçit dhe Qafë Barit. Në përvjetorin e 42 -të Revoltës së Spaçit, Asambleja e Shtetit të Nju Jork-ut, me sponsorizim të z. Mark Gjonaj,(atë kohë) ansambleist i Distriktit 80-të, si dhe nga Këshilli i Bashkisë të qytetit të Nju Jork-ut, sponsorizuar nga anëtari i këshillit të Bashkisë për distriktin 15, Ritchie Torres, nderuan me proklamatë qendrestarin e burgjeve të diktaturës komuniste Pëllumb Lamaj. Proklamatën e ka lexuar dhe më pas dorëzuar ansambleisti i Shtetit të Nju Jorkut, z. Mark Gjonaj.

Faleminderit botuesit Lek Previzi për këtë numër të pasur me informacione e analiza të revistës”Kuq e Zi”!

THEMELOHET E PARA KATEDËR ALBANOLOGJIKE NË SHBA

June 20, 2020 by dgreca

HISTORIKE-THEMELOHET E PARA KATEDËR ALBANOLOGJIKE NË SHBA/

Shkruan: Frank Shkreli*/

Hapja e një Katedre për studime shqiptare në Shtetet e Bashkuara të Amerikës ka qenë një ëndërr e kahmotëshme në radhët e komunitetit shqiptaro-amerikan dhe përflitej shpesh, sidomos në qarqet intelektuale të komunitetit, si një dëshirë e parealizuar, nga akademikët e njohur të këtij komuniteti, si Prof. Arshi Pipa, Prof. Stavro Skendi, Prof. Nick Pano, Prof. Sami Repishti, e shumë të tjerë.
Kjo nismë është me të vërtetë një moment i rëndësishëm në historinë e studimeve shqiptare në Shtetet e Bashkuara dhe i shumëpritur nga komuniteti shqiptaro-amerikan. Ajo që nuk u arrit dot për më shumë se një shekull, aq sa është edhe historia e shqiptarëve në Amerikë, më në fund u bë realitet këtë vit. Në Universitetin DePaul të qytetit Çikago të shtetit Illinois, njëri ndër universitetet më të njohur amerikanë dhe universiteti më i vjetër katolik në Shtetet e Bashkuara, është themeluar Katedra për Albanologjinë për Studime Shqiptare, – “Katedra e re e Albanologjisë, Hidai Bregu në Universitetin DePaul”.
Katedra e parë e Albanologjisë në Amerikë është hapur falë një donacioni nga filantropi shqiptaro-amerikan, Z. Hidai Eddie Bregu, ndërsa Drejtori i parë i kësaj Katedre albanologjike në Universitetin DePaul, është emëruar Profesori Gazmend Kapllani, duke e bërë kështu këtë universitet, të parin në historinë e universiteteve amerikane, që i lartëson studimet shqiptare në nivel katedre dhe Profesorin Kapllani si drejtorin e parë të saj. Natyrisht, se merita e madhe i takon filantropit dhe patriotit të shquar shqiptaro-amerikan, Z. Hidai Eddie Bregu për fondet që ka dhuruar për themelimin e Katedrës Albanologjike. Profesor Kapllani, e ka cilësuar Z. Bregu një, “Njeri me një vizion të jashtëzakonshëm. Sa patriot aq edhe i lidhur me rrymat më bashkëkohore, aq edhe mendjehapur, aq edhe i lidhur me bashkësitë e ndryshme në Amerikë. Pra, për mua është model i patriotit bashkëkohor”, -ka vlerësuar Z. Kapllani, duke shtuar se, “ai vetë, ishte i nderuar të shërbejë si drejtori i parë i Katedrës,” dhe shtoi se, “do bëj ç’është e mundur që t’i shërbejë dhe ta nderojë emrin dhe vizionin Z. Bregu.”
Në një komunikim elektronik me mua, Drejtori i ri i Katedrës në Universitetin DePaul, Prof. Gazmend Kapllani u shpreh, për këtë artikull, se për momentin ai ka përqëndruar përpjekjet dhe planet e tij fillestare, që siç u shpreh ai, “Ta bëjmë Katedrën e Albanologjisë në DePaul, një pikë-takimi të akademikëve, artistëve dhe intelektualëve shqiptarë, që do sjellin mendimin krijues dhe do nxisin debate të frytshme mbi temat Shqiptare. Për këtë arsye vazhdojmë edhe këto kohë të pandemisë, eventet tona publike. Të shtunën do shfaqim, -tha ai,- “online, filmin “ZANA”, që do shoqërohet me një diskutim me regjisoren e filmit Antoneta Kastrati, dhe drejtoren e fotografisë, Sevdije Kastrati. “Zana” është emëruar si filmi pjesëmarrës i Kosovës në Oscar. Është një film i jashtëzakonshëm”, -shtoi Profesor Kapllani.
Në të njëjtin komunikim, Dr. Kapllani njofton gjithashtu, se në universitetin DePaul, është krijuar tashmë Aleanca Kulturore Shqiptaro-Amerikane, (Albanian American Cultural Alliance), themeluar dhe përberë nga studentë dhe të rinj nga DePaul dhe universitete të tjera. Një nga Projektet që kemi nisur të punojmë quhet “Speak Memory”. Projekti ka si synim të mbledhë historitë personale të Shqiptaro-Amerikanëve, fillimisht, në Çikago dhe mandej në gjithë Amerikën, gradualisht”. Sipas Prof. Kapllanit, ky është një projekt afatgjatë, synimi i të cilit është: “Krijimi i një Arkivi të Kujtesës së Komunitetit, (historitë do regjistrohen dhe do ruhen në Librarinë e Universitetit DePaul, bashkë me dëshmi të tjera që mund të na ofrojnë të intervistuarit, si kopje fotografish, ditare, karta postale, që lidhen me historinë e tyre personale dhe të komunitetit Shqiptaro-Amerikan). Sipas rezultateve që do kemi, historitë mund të bëhen libër, ekspozitë ose dokumentar, theksoi Dr. Kapllani. Sa u përket planeve të mëvonshme, Drejtori i Katedrës së Albanologjisë në Universitetin De Paul të Çikagos, tha se, varësisht, nga kushtet ai do dëshironte që vitin e ardhshëm të organizojë një Konferencë për Holokaustin dhe shpëtimin e Hebrejve në Shqipëri gjatë Luftës së Dytë Botërore në bashkëpunim me Muzeun e Holokaustit në Çikago, e cila Konferencë, sipas Profesor Kapllanit, do shoqërohet me botimin e një libri në anglisht, për këte temë.
Pritet që në shtator, që shënon gjithashtu edhe fillimin e vitit të ri akademik, Katedra e re e Albanalogjisë në Universitetin DePaul të Çikagos, të fillojë zyrtarisht punimet. Planet afatgjata të Katedrës, Profesor Kapllani i ka shpalosur, pjesërisht, në një intervistë me “Zërin e Amerikës” në gjuhën shqipe, marsin që kaloi.
“Po punojmë për të krijuar platformën dhe nga momenti i krijimit të saj, brenda këtij viti, çdo student do të mundet të drejtohet tek ne dhe të regjistrohet. Do jetë anëtar si të thuash i diplomës që ne do japim, sepse ne duam që t’u japim diploma studentëve tanë. Dhe studenti do të mësojë nga një anë gjuhën shqipe, dhe nga ana tjetër, ato që i quajmë ne lëndë përmbajtjeje, pra lëndë që do të jenë në shqip dhe anglisht për tema dhe tematika të ndryshme të albanologjisë”, -i ka thënë ai “Zërit të Amerikës”.
Në intervistën me “VOA”-n, Dr. Kapllani ka thënë se, “Katedra e parë albanologjike në një universitet amerikan, do të ofrojë lëndë gjithëpërfshirëse nga të gjitha disiplinat, me qëllim për të tërhequr studentë shqiptarë dhe të huaj. Do kemi të gjitha disiplinat nga gjuha, letërsia, historia, arkeologjia, filozofia. Dhe duam që të krijojmë një kurrikulë sa më bashkëkohore, sepse Albanologjia, ka mundësi të jashtëzakonshme, sidomos kur lidhet me çështje që janë në qendër të diskutimeve globale sot, qoftë për letërsinë e diapsorës, qoftë për historinë dhe gjeostrategjinë, qoftë për fenë. Pra neve do të mundohemi të krijojmë një kurrikul sa më bashkëkohore që mos t’i flasë vetëm studentëve shqiptaro-amerikanë, të cilët janë qendra dhe publiku kryesor i yni, por t’i flasë çdo student, nga çdo lloj origjine apo nga çdo lloj baze etnike”, -ka theksuar Z. Kapllani. Nismë më të rëndësishme se themelimi i kësaj Katedre Albanologjike në Universitetin më të vjetër katolik DePaul në Shtetet e Bashkuara, me qendër në Çikago, për komunitetin dhe nga komuniteti shqiptaro-amerikan, nuk besoj të ketë pasur në këta 100-vjet. Do të jetë një qendër kulture arbërore në Shtetet e Bashkuara, në një vend që ka bërë aq shumë gjatë historisë për Kombin shqiptar, për ruajtjen e kulturës dhe të identitetit të shqiptarëve në trojet e veta. Jam i bindur se Katedra do të jetë një qendër ku do të mbizotërojë atmosfera e veçantë e Arbërit, aty ku, për shqiptaro-amerikanët dhe jo vetëm, kultura, gjuha dhe traditat tona do të përtërihen në një botë të huaj, por mike për shqiptarët, siç është Amerika. Si të mos e mirëpresim themelimin e një qendre akademike si kjo, këtu në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, një katedër që do të merret me historinë, gjuhën, letërsinë dhe kulturën e trojeve tona, një qendër, e cila do të hapë shtigje të reja në fushën e hulumtimeve historike dhe në shtjellimin e tyre! Si të mos kënaqemi dhe të mos brohorasim e të duartrokasim themelimin e kësaj Katedre, në njërin prej universiteve më të njohura dhe më të vjetra amerikane, katedër e cila jam i sigurt, se do sjellë dritë mbi çështjet më të rëndësishme të historisë shqiptare të përdhosur nga historiografia komuniste, e për më tepër, do të luaj një rol të rëndësishëm në paraqitjen e shqiptarëve si një Komb i denjë dhe i paisur me vlera perëndimore, për të zënë vendin e tij, aty ku i takon, krahas kombeve të qytetëruara. Vetthemelimi i kësaj Katedre tregon fisnikërinë, jo vetëm të filantropistit, Z. Hidai Bregut, por edhe të vetvetes tonë, si një komunitet tashmë i pjekur e serioz në këtë vend, me kulturë e histori të veçantë dhe krenare. Gjëja për t’u dëshiruar është vetëm që themelimi i Katedrës Albanologjike në Universitetin DePaul të Çikagos, të jetë një shembull për t’u kopjuar edhe nga filantropë të tjerë shqiptaro-amerikanë si Hidai Bregu, dhe që kjo nismë, të jetë një frymëzim dhe fillim i një veprimtarie më aktive në themelimin e programeve të tilla në universitetet anë e mbanë Shteteve të Bashkuara, nga individë të komunitetit shqiptaro-amerikan, të cilëve Perëndia dhe Amerika, u ka dhënë mundësitë për të bërë një gjë të tillë.
Dekani i Universitetit DePaul, Dr. Guillermo Vasquez de Velasco, PhD, deklaron në faqen e internetit të Universitetit se: -“Ne u sigurojmë të gjithë studentëve tanë arsim që balancon studimin e thelluar, me një përvojë të madhe në disiplina të ndryshme, që formojnë thelbin e njohurive njerëzore. Të gjitha programet tona për dhënien e diplomave kërkojnë të rrisin njohuritë e studentëve dhe aftësitë e të menduarit kritik, që ata të ngrenë pyetje me vlerë dhe kuptim dhe t’i zhvillojnë ato si pjesë të pandara të zemrës dhe mendjes, të qenësishme në të mësuarit gjatë gjithë jetës dhe zhvillimit të mendimit të pavarur”.
Pjesë e këtyre “njohurive thelbësore” që ofron universiteti DePaul, duke filluar nga viti 2020, do të jetë edhe albanologjia, gjuha, letërsia, kultura dhe historia e shqiptarëve në njërin prej universiteteve më të njohura dhe më të vjetra të Amerikës, Universiteti DePaul në Çikago. Për këtë fakt, jo vetëm komuniteti shqiptaro-amerikan, por edhe të gjithë shqiptarët kudo qofshin, duhet të ndjehen krenarë për aktin fisnik të shqiptaro-amerikanit, Z. Hidai Bregut dhe t’i urojmë, njëkohësisht, këmbë të mbarë në detyrën e tij të re e fisnike edhe drejtorit të parë të Katedrës Albanologjike në Universitetin DePaul, Dr. Gazmend Kapllanit. Këta dy burra meritojnë nderimet tona dhe mirënjohjen e gjithë Shqiptarëve mendjendritur.

*Ish Drejtor i VOA-s për Euro Azinë