Intervistoi: Eneida Jaçaj
“Pas vitit 1975 e deri më sot, shtetit shqiptar kontrrollohet nga njerëz që i shërbejnë Greqisë”.
Fuqitë e mëdha dhe shtetet fqinje e kanë parë Shqipërinë një shtet të dobët dhe të varfër ekonomikisht, për ta shfrytëzuar për qëllimet e tyre të luftës dhe zgjerimin territorial. Sa i takon çështjes më të ndjeshme në Jug të vendit, me vendimet e Konferencës së Ambasadorëve të Londrës në vitin 1913, pjesa më e madhe e Çamërisë iu dha Greqisë; brenda kufijve të shtetit shqiptar mbetën disa fshatra me popullsi muslimane dhe ortodokse. Interesi i Greqisë ishte të aneksonte gjithë Çamërinë, dhe kjo bëri që të kryej masakra më e egër ndaj shqiptarëve, më 27 qershor 1944, nga ushtarët grekë në zonën e Paramithise, ku forcat e Ligës Republikane Greke (EDES) të gjeneralit Zervas hynë në qytet dhe vranë rreth 600 shqiptarë, burra, gra dhe femijë. Forcat më të errëta të nacionalizmit grek bënë spastrimin etnik të Çamërisë, ku këtu ka luajtur rol edhe kisha greke bizantine. Historiani i njohur, Arben Llalla, në një intervistë ekskluzive për Gazetën “Dielli”, New York, flet për pronat dhe pasuritë çame, si dhe Ligjin e Luftës me Greqinë. Llalla shprehet se Greqia e përdor ligjin si hanxhar ndaj fqinjësisë shqiptaro-greke, ndërsa thekson se pala shqiptare duhet t’i kërkojë sqarime NATO-s, pasi nuk ka kuptim që një vend anëtar i NATO-s t’i shpallë luftë një vendi tjetër po anëtar. Ai thotë se, që pas vitit 1975 e deri më sot, çdo qelizë e shtetit shqiptar kontrrollohet nga njerëzit që i shërbejnë Greqisë, pra antishqiptar, megjithatë beson se pronat çame një ditë do të rikthehen te i zoti.-Genocidi grek ndaj popullsisë çame arriti kulmin me masakrën e 27 qershorit 1944, ku forcat e Napolon Zervës vranë dhe torturuan qindra burra, gra dhe fëmijë. Forcat më të errëta të nacionalizmit grek bënë spastrimin etnik të Çamërisë, ku këtu ka luajtur rol edhe kisha greke bizantine. Kanë kaluar 78 vite nga një nga masakrat më të egra mbi njerëzimin. Unë doja t’ju pyesja për Ligjin e Luftës me Greqinë. Politika zyrtare greke është shprehur se ligji është rrëzuar që në vitin 1987. A ekziston ende një ligj lufte mes dy vendeve? Nëse Greqia e mban të fshehtë, çfarë e pengon të heqë Ligjin e Luftës me Greqinë?Greqia zyrtarisht është në gjendje Lufte me Shqipërinë, sepse që kur ajo i shpalli luftë Shqipërisë në 9 nëntor 1940 (fletorja zyrtare e mbretërisë së Greqisë 10.11.1940) sekuestroi dhe konservoi të gjitha pronat e shqiptarëve me shtetësi shqiptare dhe shtetësi greke. Ligji i Luftës, i shpallur njëanshëm nga Greqia me Shqipërinë, u rishpall edhe në vitin 1966. Janë bërë tentativa herë pas herë nga të dy vendet për heqjen e këtij ligji, por Kuvendi i Greqisë që nga vitet 1980 e në vazhdim ka votuar që Ligji i Luftës të ekzistojë.Qeveria greke me Kryeministër Andrea Papandreu dhe Ministër i Jashtëm, Karolos Papulias, në vitin 1987, qeveria e tyre majtiste e hoqi Ligjin, por shumica e deputetëve që i përkisnin partisë se tyre në Kuvendin e Greqisë e rrëzoi duke mashtruar Ramiz Alinë dhe Shqipërinë moniste. Pra mund të themi se rreth 27 herë qeveritë greke e kanë hequr Ligjin e Luftës dhe po kaq Kuvendi i Greqisë e ka rivotuar. Është një lojë e fëlliqur e politikës greke.Unë nuk besoj se Greqia do ta heqë Ligjin e Luftës, ky Ligj qëndron si hanxhar mbi kryet e fqinjësisë greko-shqiptare edhe pse ne jemi anëtarë të NATO-s, ky Ligj ekziston i njëanshëm. Ligji i Luftës hiqet brenda 24 orëve nëse Shqipëria i kërkon sqarime komandos së NATO-s se si është e mundur të jemi në një ushtri dhe një vend anëtar i NATO-s i ka shpallur luftë një vendi tjetër anëtar i NATO-s.-Ligji i Luftës e ka zanafillën, më 28 tetor 1940, kur Italia i shpalli luftë Greqisë, dhe, menjëherë pas fillimit të luftës, në Greqi u shpall gjendja e luftës me Italinë dhe Shqipërinë. Pse Greqia vendosi Ligjin e Luftës me Shqipërinë, kur kjo e fundit nuk e sulmoi? Konti Ciano, në Tetor 1940 përgatiti një ultimatum që do t’i paraqitej Ministrit të Jashtëm të Greqisë z.Metaksa. Ultimatumi i ngjante atij që kishte përgatitur dhe ia kishte paraqitur mbretit Zogu i I, të Shqipërisë, ku përmblidhej “ose pushtimi, ose Lufta”. Në këtë ultimatum, Greqisë i kërkohej të pranonte menjëherë pushtimin italian të disa bazave strategjike. Ambasadori italian në Greqi z.Grazzi, që ia paraqiti ultimatumin në orët e vona të mesnatës z.Metaksa, nuk qe në gjendje t’i përgjigjej pyetjes së Metaksasë, se për ç’baza strategjike bëhej fjalë. I nervozuar nga kjo heshtje, Metaksai iu përgjigj me një “Oqi” “Jo “ ultimatumit. Më 28 tetor 1940 –tetë divizione të përbërë nga 140000 ushtarë – nën një shi të furishëm, italianët filluan sulmin në një front prej 200 km. Duke u nisur nga ky fakt, mbreti i Greqisë, Konstandin, nxjerr Dekretin Mbretëror nr. 2636 i vitit 1940, sipas të cilit shpallte “ Shqipërinë shtet armik dhe pasuritë e shqiptarëve, pasuri armike”. Njëkohësisht, të gjitha pasuritë e shqiptarëve i vendosi në “sekuestro konservative”. Në deklaratën e saj zyrtare të sulmit nga Italia, Greqia rendiste si aleate të Italisë në këtë agresion edhe Shqipërinë. Sipas kësaj logjike, Shqipëria shfaqej “de jure” si pjesëtare e këtij agresioni. Për këtë dekret u morën për bazë, ekzistenca e qeverisë kuislinge shqiptare, dhe se në këtë luftë Italia kishte organizuar dy batalione mercenarësh shqiptarë, të rreshtuar bri armatave italiane, por të cilat dezertuan nga fronti përpara se të fillonte lufta. Duke u bazuar në këto fakte absurde, Greqia monarkiste e konsideroi Shqipërinë “ shtet armik” dhe shpalli ndaj saj “ gjendjen e luftës”. Por këto “ fakte” absurde bien vetiu sepse;1- Shqipëria në atë kohë nuk ishte një vend i lirë dhe sovran ku të ushtronte në mënyrë të pavarur vullnetin e saj politik.2- Shqipëria nuk gëzonte zotësinë juridike dhe aftësitë politike për të deklaruar lëvizjet e saj të pavarura në hartën politike të Evropës.3- Shqipëria nuk gëzonte me të vërtetë autoritetin e vërtetë dhe të plotë vetëveprues si një subjekt aktiv i së Drejtësë Ndërkombëtare.Ironike është fakti se Greqia e ka hequr Ligjin e Luftës me Italinë, ndërsa e mban me Shqipërinë që në vitin 1940, që ishte e pushtuar nga Italia fashiste.-Çfarë qëndrimi duhet të ndjekë politika e jashtme shqiptare sa i takon çështjes çame në pergjjithesi, tokave çame, varrezave çame? Sa serioze dhe e gatshme është treguar pala shqiptare lidhur me çështjet më të ndjeshme me Greqinë?Pas vitit 1975 e deri më sot, çdo qelizë e shtetit shqiptar kontrrollohet nga njerëzit që i shërbejnë Greqisë, pra antishqiptar. Fjala është nga kryetari i shtetit, kryeministra, ministra, deputet, drejtues fetar, etj. Kjo është e dhimbshme por e vërtetë, sepse, përndryshe nuk ka se si të shpjegohet që për çështjen çame Tirana zyrtare nuk flet fare, përveç zërave individualë të pavarur. Shikoni se si partinë PDIU, që ka në program çështjen çame, si e sulmojnë PS e PD të koordinuar. Në vitin 2017, Edi Rama vodhi mandantin e deputetit të Shpëtim Idrizit dhe përçau PDIU, kjo ishte porosia e Athinës, por nuk ia arritën qëllimit dashakeqës, sepse çështja çame ekziston ashtu siç ekziston dhe partia e këtij zëri është PDIU.Mos doni emra? Ato emra janë midis nesh, miq, shok të njohurit tanë.A e dini ju se sa ministra e deputetë me kombësi shqiptare kanë mohuar se janë shqiptarë vetëm e vetëm për të përfituar privilegje familjare? Dosja është e rëndë me të vërteta të politikës shqiptare si vasale e Greqisë. Politika shqiptare lejoi që ushtria e vdekur e Greqisë e vitit 1940-41 të ndërtojë rreth 8.000 vare bosh. Kujt ideologjie i shërbejnë këto varre bosh? Greqia në librat e saj shkollor edukon brezat se ato 8 mijë varre janë ushtarët grekë që u vranë për motrën e vogël Vorio Epiri, për ta çliruar nga shqiptarët. E kuptoni çfarë bëhet e çfarë mësojnë grekët në librat e tyre?Për çështjen çame jo vetëm grekët dridhen e kanë frikë, por kanë filluar dhe politikanët e Tiranës të tremben se mos kjo çështje fillon të hyjë në rrjedhjen e zgjidhjes ndërkombëtare. Për fatin e keq unë disa drejtues të Shqipërisë i shikojë në një linjë me Athinën për zgjidhjen e çështjes çame dhe më gjerë në Greqi që lidhet me pakicën kombëtare shqiptare, pronat dhe të drejtat e emigrantëve ekonomikë shqiptar.-Greqia vazhdon të shkelë sot “Konventën mbi Mosparashkrimin e Krimeve të Luftës dhe Krimeve Kundër Njerëzimit”, hyrë në fuqi më 11 nëntor 1970, që konfirmon parimet e së Drejtës Ndërkombëtare, të njohura nga Statuti i Gjykatës Ushtarake Ndërkombëtare të Nurembergut. Çfarë vlerësimi keni? Greqia duke qenë një shtet i themeluar nën kujdesin e Rusisë, Britanisë, Francës e Gjermanisë gëzon privilegje duke u anëtarësuar në BE pa plotësuar asnjë kusht, duke gënjyer për ekonominë e saj prej vitesh. Kështu, kjo Greqi nuk njeh asnjë Konventë. Greqia kishte fat pas vitit 1944 që Britania dhe SHBA nuk e lanë nën kthetrat e Rusisë komuniste. 50 vite, Shqipëria komuniste shkoi pas, ndërsa Greqia duke qenë bazë e fortë e Britanisë dhe SHBA për 50 vite përfitoi privilegje në arenën ndërkombëtare. Por unë jam optimist, besoj se një ditë prona do shkojë tek i Zoti, e çdo gjë do zgjidhet me punë dhe diplomaci. Në Greqi, të gjithë bashkëpunëtorët e nazistëve gjermanë nuk u dënuan, por u bënë presidentë, kryeministra, ministra dhe deputetë, duke filluar nga Rallis, Zervas, Micotaqi, Karamalis, Meimaraqis, etj. Pa folur që pjesëmarrësit udhëheqës në gjenocidin në Çamëri u bënë kryepeshkopë e peshkopë. Këto akuza të mia bazohen në fakte shkencore të pamohueshme ende nga grekët.-Besoni se do të vijë dita që Greqia të kërkojë falje publike për 2900 viktimat, për 40.000 vetat e dëbuar me dhunë, për 68 fshatrat e qytetet e grabitura e të djegura, për grabitjen dhe shfrytëzimin e pasurive të tyre? Greqia është një shtet me racizëm të theksuar që nuk njeh asnjë pakicë kombëtare; shumica e besimit ortodoks ushtron dhunë dhe presion ndaj grekëve që kanë besim jo ortodoksë si ndaj myslimanëve, hebrenjëve, katolikëve, jehovah, etj. Prandaj, unë ende besoj se Greqia nuk e ka guximin të mundë vetveten raciste e të kërkojë falje ndaj shqiptarëve nga Çamëria për gjenocidin dhe përzënia me dhunë nga trojet e tyre. Ne po flasim sot vetëm për gjenocidin në Çamëri të ndodhur më 1944-1945, por nuk po flasim për gjenocidin dhe përzënien me dhunë që në vitin 1913, 1918, 1924, 1936. Pra që pas vitit 1912, Greqia sistematikisht ka përzënë shqiptarët nga Çamëria, nga Greqia e Veriut, etj. Greqia mohon njohjen e pakicës kombëtare shqiptare dalë nga Marrëveshja e Lozanës 1923-1924. Vetëm në Greqinë e Veriut, nga studimet e mia në vitin 1913, ka patur rreth 100 fshatra që flitej gjuha shqipe, ndërsa sot kemi rreth 40 fshatra që ende flitet shqip. Fjalën e kam për Kosturin, Follorinën, Edesën, Selanikun e deri në Evros në kufirin greko-turk të Trakës. -Së fundmi doja të ndalesha te identiteit i shqiptarëve dhe grekëve. Cila është prejardhja e tyre, gjuha, çfarë kanë të përbashkët, dhe kur nisi të ekzistojë kombi grek?Ne shqiptarët bëjmë gabim kur themi se me grekët jemi vëllezër, as kushërinj, por jemi fqinjë. Greqia e pas vitit 1827 e deri më sot banohet nga shqiptarët me emrin arvanitas, sllavë (ku hyjnë serbët, sllavë të Azisë së Vogël, bullgarët dhe maqedonasit), vllah, pomak, hebrenj, etj., të cilët pranuan emrin polik grekë. E thënë drejtë në Greqi ka rreth 4 milionë shtetas grekë me rrënjë shqiptare. Gjuhën shqipe mund ta flasin rreth 1.5 milionë grekë. E kam fjalën për gjuhë dialekte, arkaike. Grekët morën këngët tona dhe i përshtatën në gjuhën greke, morën fustanellën tonë dhe e bënë veshje kombëtare, etj. Të përbashkët shqiptarët, grekët dhe popujt e tjerë të Ballkanit kanë kulturën, zakonet, gatimet, muzikën që vjen e trashëguar që nga periudha e Perandorisë Osmane. Të flasim se grekët e sotëm janë ata grekët e lashtë është një mashtrim klasik sepse është vërtetuar shkencërisht se grekët e sotëm s’kanë asnjë lidhje me grekët e lashtë. Dhe gjuha e sotme greke, nuk është ajo gjuha e lashtë greke.
