• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for June 2022

Duke “kursyer” shkronjat, po zbehim emocionin që marrim gjatë komunikimit

June 2, 2022 by s p

Rajmonda Xhetani/

Gjuha dhe komunikimi evoluon dhe përshtatet me kohën dhe mjedisin. Zhvillimi i teknologjisë e ka transformuar komunikimin. Forma më e zakonshme e komunikimit, është ajo nëpërmjet  mesazheve apo rrjeteve sociale. Çdo ditë e më tepër, gjatë të shkruarit, vihen re elemente të  takografisë (arti i të shkruarit shpejt).

Tashmë,dhe në disa prej librave, vihet re që  dialogu  mes  dy protagonistëve përshkruhet me anë të mesazheve, email-it dhe bisedave telefonike. Duke ecur përpara, në botën e “emojit” po imitojmë hieroglifet egjiptiane, alfabetin sumerian apo vizatimet në shpella. Ikonat e emocioneve (emoji), që të gjithë i kemi në celularët tanë, po eleminojnë shumë prej shkronjave të alfabetit gjatë komunikimit.

Në vend të shkruajmë një fjali të gjatë, gjithnjë e më shpesh, përgjigjemi me një buzëqeshje apo një zemërim, të përshtatshëm sipas rastit. Në botën e emoji-ve, mund të buzëqeshim me tridhjetë mënyra të ndryshme. Nuk ka dyshim që bisedave në rrjete sociale apo nëpërmejt mesazheve (SMS), iu atribuojmë  karakteristika pozitive, konkretisht koha që shkurtojmë gjatë komunikimit është njëra prej tyre.

Po na pëlqen që të përgjigjemi me një numër të kufizuar shkronjash dhe fjalësh, e po përdoren shumë akronimet. A riprodhon dukuri të ftohjes sociale e gjitha kjo?  A transmetohet e njëjta ndjesi dhe i njëjti emocion, si në rastet e komunikimit me fjali të gjata? Gjuha në vetvete është socializuese, dhe shkrimi ka qenë një instrument i rëndësishëm i komunikimit që në kohët e hershme.

Gjuha e përdorur në rrjete sociale apo në mesazhe ( SMS),  është një kategori gjuhësore  në vetvete,  me modelet, rregullat dhe strukturat e veta. Sigurisht kjo gjuhë, nuk duhet të analizohet me të njëjtat mjete që përdoren në analizën  gjuhësore   të  zakonshme.

Është koha e shkurtesave, frazat dhe shkronjat reduktohen dhimbshëm deri në kockë duke  adaptuar  një shkrim sintetik. Po zhduken zanoret nga përdorimi, disa prej fjalëve shkruhen vetëm me bashkëtingëllore, gjithashtu po përdoren  dialektizmat gjatë komunikimit. Nga një studim i bërë nga instituti Brandwatch, 58% e fjalëve në rrjetin social Twitter, janë të shkruara gabim. 

Po harrojmë të shkruajmë…

Gjithsesi  shqetësimi nuk ka të bëjë vetëm me “masakrimin” që i bëhet gjuhës,  por me defiçitet që krijohen  në transmetimin dhe përjetimin e emocioneve gjatë  komunikimit. Përveç nivelit gjuhësor problematika më e madhe ka lidhje me atë sociale apo psikologjike.

Komunikimi online  është kthyer në qendër të komunikimit masiv. Komunikimi i ndërmjetësuar duke përdorur gishtat, nëpërmjet një kompjuteri, telefoni apo një pajisje tjetër “të ftohtë”, zbeh emocionin që merr. Po shkëmbehen mesazhe mes njerëzve pa shkruar asnjë shkronjë të vetme, por një breshëri vizatimesh, me raste  të vështira për t’u interpretuar. 

Po shprehim mirënjohjen dhe emocionin me anë të tre shkronjave, “Flm”. 

Po shprehim afeksion dhe dashuri në mënyrë të tillë,“Tdsh”

Ajo çfarë të vret tepër syrin ëshrtë shkurtimi i fjalës “ZOT”. Betohesh me “PZ”, apo i drejtohesh ATIJ me “ OMG”.

Gjendjet emocionale tani nuk kalojnë nëpërmjet fjalëve apo shikimeve, por nga një fytyrë e qeshur, e ngrysur apo një zemër që rreh…. Po tkurret komunikimi.

Kjo  është moda e re e komunikimit, tërheqëse për brezin e ri për shkak të lehtësisë  në të shprehur.  Por a transmetohet ashtu si duhet ajo që dikush do të shprehë?

A po krijohet një ngërç  në të shprehur, duke sjellë  dhe pasoja sociale?

Nuk mund të shprehësh afeksionin, dashurinë, mërzinë dhe inatin pa shkruar asnjë shkronjë.

Ikonat e emocioneve kanë krijuar një alfabet universal, duke transmetuar një emocion krejtësisht të ndryshëm tek marrësi kur shoqërohen  me fjalë.  Por,  një “emoji” i përdorur pa asnjë shkronjë krijon keqkuptime në interpretimin e stimujve emocionalë. 

Reduktimi i kohës së transmetimit po ndikon  në mënyrën e të shkruarit,  planifikimit të tekstit dhe përcjelljes së emocionit, si dhe në karakterin ndërveprues.

Fuqia e shkronjave dhe fjalëve  nuk mund të zëvëndësohet me asnjë “modë” të re të të shkruarit.

Filed Under: Opinion Tagged With: Rajmonda Xhetani

Dy libra të rinj nga Stefan Çapaliku

June 2, 2022 by s p

Brenda një muaji nga shtëpia botuese “Fishta” dolën në qarkullim dy botime të reja të autorit të mirënjohur Stefan Çapaliku. Botimi i parë është romani “Një engjëll veshë me frak” dhe i dyti monografia e ilustruar “Shtjefën Palushi, më vete e me tjerë”. Romani “Një ëngjëll veshë me frak” i vendos ngjarjet në Shkodrën e viteve ’50, menjëherë mbas instalimit të sistemit komunist. Ai merret eskluzivisht me fatin e një muzikanti dhe kompozitori, duke rrëmuar në jetën private dhe profesionale të tij. E gjithë ngjarja tregohet nga bashkëkohësit dhe bashkëpjestarët në ngjarje. Figura e Pol Gjakovës e parë kësisoj nga prespektivat e të tjerëve, shndërrohet në strumbullarin e atmosferës së një qyteti, që duket se po jep shpirt.

Libri i dytë, “Shtjefën Palushi, më vete e me tjerë” është pjesë e kolanës “Imago et verbum” që autori e ka nisur vite më parë me botime të tilla si “Renzo Collura”, “Serafin Fanko” etj. Duke qenë se libri është monografia e parë botuar për mitin e humorit desident shqiptar Shtjefën Palushit apo Tefës, sic njihej rëndomt, ai është njëkohësisht edhe kontribut i vyer në historinë e humorit shkodran. Me të dy këto libra Stefan Çapaliku vazhdon të japë një kontribut të shkëlqyer në mbajtjen gjallë të kujtesës së qytetit dhe të frymës së re estetike. Që të dy këto botime gjenden tashmë në libraritë e Shqipërisë, Kosovës si dhe online.

Filed Under: ESSE Tagged With: Stefan Capaliku

LAMTUMIRË PRESIDENT NISHANI – MESAZHET E LAMTUMIRËS NGA META TE BERISHA, TOPI E MOISIU

June 2, 2022 by s p

President Bujar Nishani u përcoll me nderimet më të larta shtetërore për në banesën e përjetshme. Më poshtë janë mesazhet ngushëlluese të personaliteteve më të larta politike në Shqipëri:

Fjala e plotë e Presidentit të Republikës SH.T.Z Ilir Meta në ceremoninë shtetërore të lamtumirës në nderim të ish-Presidentit, Bujar Nishani. Më 2 qershor 2022:

Të dashur Odeta, Ersi, Fiona, familjarë të Presidentit Nishani;

E nderuar Kryetarja e Kuvendit, zonja Lindita Nikolla;

E nderuar Presidente e Republikës së Kosovës, zonja Vjosa Osmani;

Të nderuar ish-Presidentë;

Të nderuar ish-Kryetarë të Kuvendit dhe ish-kryeministra të Republikës së Shqipërisë dhe Kosovës;

I nderuar ish-President i Malit të Zi, z.Filip Vujanoviç;

Të nderuar udhëheqës politikë, nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut, Malit të Zi dhe kudo që na keni nderuar sot, në këtë ceremoni;

Të nderuar ministra, deputetë dhe përfaqësues të institucioneve;

Të nderuar përfaqësues të trupit diplomatik të akredituar në Tiranë;

Të dashur miq, bashkëpunëtorë, dhe dashamirës të Presidentit Nishani;
Faleminderit të gjithëve për praninë tuaj sot, për të nderuar dhe për t’i dhënë lamtumirën e fundit, ish-Presidentit të Republikës, Bujar Nishani.

Fundi i papritur dhe i parakohshëm i jetës, le plot pengje për mundësitë e humbura, për ato që nuk u thanë dhe për ato, që nuk u bënë dot.

Ndaj dhembja për humbjen e pakohë të njerëzve të shtrenjtë dhe të rrallë e bën të vështirë gjetjen e fjalëve që mund t’i kurojnë këto plagë njerëzore.

Por na ngushëllon fakti që Bujar Nishani pati një jetë plot maja realizimesh dhe përjetimesh fatlume.

Ai ishte i rrethuar nga dashuria e familjes së prindërve, dhe asaj që krijoi më pas së bashku me Odetën si një bashkëshort i devotshëm, dhe baba shembullor i dy fëmijëve të mrekullueshëm, Ersi dhe Fiona.

Për Presidentin Bujar Nishani këto ditë ka patur vlerësime mëse të merituara nga shumë personalitete të jetës politike dhe publike në Shqipëri dhe përtej.

Kanë folur bashkëpunëtorët, miqtë, dashamirësit, homologët, dhe kolegët nga i gjithë spektri politik.

Mbi të gjitha kanë folur shqiptarët, kanë folur edhe miqtë e Shqipërisë.

I ardhur në politikë nga Forcat e Armatosura, Presidenti Nishani solli virtytet më të mira të ushtarakëve tanë në jetën politike dhe institucionale të vendit. Ai mishëroi integritetin, ndjenjën e lartë të detyrës dhe patriotizmin.

Bujar Nishani e shihte politikën si artin e së mundshmes, dhe besonte se ajo ishte instrumenti më efektiv për të sjellë ndryshime pozitive.

Bujar Nishani besonte te demokracia dhe shteti ligjor! Këtë bindje e dëshmoi më së miri edhe në drejtimin e ministrive shumë të rëndësishme, si Rendi dhe Drejtësia.

Presidentit Nishani i peshonte fjala!

I njohur për maturinë dhe vetëpërmbajtjen, ai çmohej për thjeshtësinë dhe përulësinë në komunikimin publik e njerëzor, tipare që i mbetën të pandryshueshme gjatë gjithë jetës.

Ai do të mbahet mend për qetësinë, forcën e argumentit, dhe besnikërinë ndaj parimeve dhe vlerave të cilat i besonte.

Si Kryetar i Shtetit, Bujar Nishani, punoi me përkushtim të rrallë në mbrojtje të Kushtetutës.

Ai ishte i vendosur dhe i angazhuar për ndërtimin e shtetit të së drejtës, dhe për garantimin e të drejtave dhe lirive themelore të qytetarëve tanë.

Ai punoi për të forcuar frymën e tolerancës dhe të bashkëjetesës fetare në vend, dhe në çdo rast ju përkushtua interesit të Shqipërisë dhe kombit tonë.

Bujar Nishani besoi deri në fund tek demokracia, e mira publike dhe sidomos interesi kombëtar.

Si President i zgjedhur në 100-vjetorin e shtetit shqiptar, ai i mishëroi këto parime duke imponuar respekt tek të gjithë kolegët e burrështetasit e huaj, tek bashkëpunëtorët e tij, por edhe tek kundërshtarët politikë.

Bujar Nishani ushqente një dashuri të veçantë për Kosovën, të cilën e shfaqte plot krenari dhe mbeshteti fort njohjen ndërkombëtare të shtetit të Kosovës edhe në shërbim të stabilitetit dhe të sigurisë në Ballkanin Perëndimor.

Presidenti Nishani pati një bashkëpunim të shkëlqyer me të gjithë faktorin politik shqiptar në rajon.

Ai diti të vendosë dhe të ruajë shumë mirë ekuilibrat mes marrëdhënieve institucionale dhe atyre vëllazërore.

Presidenti Nishani punoi me devocion për projektet strategjike të integrimit europian dhe euro-atlantik të Shqipërisë, për forcimin e partneritetit strategjik me Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimin Europian, për bashkëpunimin gjithëpërfshirës me të gjitha vendet e rajonit dhe me vende e të tjera mike në botë.

Ai e përfaqësoi denjësisht Shqipërinë dhe shqiptarët në arenën ndërkombëtare, duke mbrojtur gjithmonë të vërtetat dhe prioritetet, që i shërbenin interesit publik dhe atij kombëtar.

Sot në ditën e lamtumirës, ne e falenderojmë Presidentin Nishani, për modelin që ai solli si shtetar, politikan, familjar dhe qytetar shembullor.

I paharruar qoftë kujtimi i Presidentit Bujar Nishani!

Sali Berisha: Vlerat që la pas Nishani janë pavdekësia e tij njerëzore

“Jemi këtu rreth teje të përcjellim me dhimbje të madhe në udhëtimin tënd pa kthim të parakohshëm që ti nise pasi ke ngjitur si askush tjetër shkallët e jetës dhe të detyrës. Për sa kohë që ne do jetojmë do mbetesh i gjallë mes nesh për veprat, shërbimet e mëdha ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve. Vlerat morale, veprat dhe mirësitë e njeriut janë pavdekësia e tij njerëzore. Bujar Nishani do jetë gjithmonë si prindi shembullor, shërbëtor i këtij vendi, burrështetas fisnik, presidenti dinjitoz. Pas kësaj lamtumire secili prej nesh ndihet më i pakësuar sepse me ndarjen nga ty kemi humbur një pjesë të çmuar të shpirtit dhe zemrës sonë. Sot para teje jemi më të paktë në vete por jemi mirënjohës ndaj teje që patëm mes nesh një njeri si ti. Odeta ndjehet sot më e trishtë se kurrë në jetën e saj. Ngushëllimi i saj është dhe do mbetet fati i bardhë që pati një shok jete si ti. Fëmijët e tu do ndjehen krenarë që patën një baba si ty. Për baba Faikun sot zija është më e rëndë se toka. Por ai ndihet krenar sepse rriti një djalë që i zbardhi faqen atij, familjes dhe gjithë popullin shqiptar”, tha Berisha.

Alfred Moisiu: E kam njohur që në vitin1994 ishte officer i ri Akoma dhe që atëherë kam patur relata të vazhdueshme me të. Edhe kur mora detyrën e kryetarit të shtetit e ftova për të qenë pjesë e stafit, por nuk pranoi, vazhdoi në rrugën e Partisë Demokratike. Edhe më vonë gjithmonë kam ruajtur kontaket dhe kur ka qenë Ministër i Brenshëm dhe i Drejtësisë dhe kur ka qenë president.

Ka qenë një president i mirë, ka luftuar për të zbatuar Kushtetutën. Më vjen keq për këtë ndarje të parakoshme që ka kontribuar për vendin tonë.

Bamir Topi: Është një ditë e trishtuar, kur largohet në një moshë kaq të re duke i lënë një hidhërim familjes dhe të gjithë të tjerëve. Nishanin e kam njohur 22 vite më parë. Ai la mbrapa një vepër mjaft komplekse, pasi ka qenë kryetar shteti, dhe poste të larta ministrore. Është dita për t’i dhënë lamtumirën, i lehtë qoftë dheu u preftë në paqe.

Fatmir Sejdiu: Unë dua të them që është një humbje e madhe jo vetëm për familjen por dhe për shtetin shqiptar, të një personaliteti që ka bërë epokën e vetë. E ka sjellë koha në rrethana politike të caktuara dhe ka bërë punën më të mirë të mundshme.

(Marrë nga Gazeta Panorama).

Filed Under: Featured

Dr. Naim Musliu iu bashkua Vatrës

June 1, 2022 by s p

Dr. Naim Musliu është anëtari më i ri që iu bashkua Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra. Me rastin e 110 vjetorit të themelimit, ardhja e intelektualëve dhe të rinjve që po i bashkohen Federatës është dhurata më e bukur dhe më e çmuar në këtë 110 vjetor. Te rinjte jane e ardhmja e Vatres. Intelektualet shqiptare dhe kontributi per çeshtjen kombetare jane vlerat me te qenesishme te Federates Vatra. Eksperti i historisë Dr. Naim Musliu lindi në Gjilan. Fakultetin e mbaroi në Universitetin e Prishtinës, Dega në Gjilan, drejtimi Histori dhe Edukatë Qytetare, kurse studimet pasdiplomike të magjistratures i përfundoi në Universitetin e Tetovës, në Fakultetin Filozofik, departamentin e Historisë me temë “Roli dhe kontributi i Kazasë së Gjilanit në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare (1908 – 1910)”. Studimet doktorale i mbaroi në Universitetin e Tiranës, Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë, departametin e Historisë me temë të desirtacionit : “Fuqitë e Mëdha dhe çështja shqiptare 1875 – 1878”. Gjatë vitit 2018 – 2020 ishte kryetar i shoqatës së Lidhjes së Historianëve të Kosovës “Ali Hadri”, dega në Gjilan. Ishte bashkëorganizator me shoqatën i dhjetra simpoziumeve, sesioneve e tryezave shkencore. Ka të botuar edhe shumë punime shkencore dhe mediale. Vatra i uron mirëseardhjen dhe e falenderon për pjesëmarrje aktive në të gjitha aktivitetet e zhvilluar në muajt e fundit. Vatra rritet çdo ditë, shqiptarizma forcohet çdo ditë.

Filed Under: Vatra Tagged With: Naim Musliu

Ndarja nga jeta e ish-Presidentit Nishani, 2 qershori shpallet ditë zie kombëtare

June 1, 2022 by s p

Marre nga Gazeta Panorama

Qeveria ka shpallur ditë zie kombëtare 2 qershorin, në nderim të ish-Presidentit Bujar Nishani, i cili u nda nga jeta të shtunën, në një spital në Gjermani ku po trajtohej për pasojat post-Covid në mushkëri.

Siç përcakton ligji, në të gjitha institucionet shtetërore dhe publike do të ulet flamuri kombëtar në gjysmështizë. Ceremonia e homazheve shtetërore do të organizohet ditën e enjte, datë 2.6.2022, nga ora 10:00 deri në orën 12:00, në mjediset e institucionit të Presidencës. Këshilli i ministrave ka caktuar gjithashtu se shpenzimet e varrimit dhe të ceremonialit të përballohen nga buxheti i miratuar për Kryeministrinë për vitin 2022.

V E N D I M PËR SHPALLJEN DITË ZIE KOMBËTARE NË NDERIM TË TË NDJERIT, Z. BUJAR NISHANI, ISH-PRESIDENT, ISH-MINISTËR DHE ISH-DEPUTET.

Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës, të pikës 4, të nenit 4, të ligjit nr.8926, datë 22.7.2002, “Për formën dhe përmasat e flamurit kombëtar, përmbajtjen e himnit kombëtar, formën dhe përmasat e stemës së Republikës të Shqipërisë dhe mënyrën e përdorimit të tyre”, dhe në vijim të pikës 12, të kapitullit VI, të ceremonialit shtetëror të Republikës së Shqipërisë, miratuar me vendimin nr.420, datë 8.6.2016, të Këshillit të Ministrave, të ndryshuar, me propozimin e Zëvendëskryeministrit, Këshilli i Ministrave

V E N D O S I:

1. Shpalljen ditë zie kombëtare, ditën e enjte, datë 2.6.2022, në nderim të të ndjerit, z. Bujar Nishani, ish-President i Republikës së Shqipërisë, ish-ministër dhe ish-deputet.

2. Në të gjitha institucionet shtetërore dhe publike të ulet flamuri kombëtar në gjysmështizë.

3. Ceremonia e homazheve të organizohet ditën e enjte, datë 2.6.2022, nga ora 10:00 deri në orën 12:00, në mjediset e institucionit të Presidencës.

4. Shpenzimet e varrimit dhe të ceremonialit të përballohen nga buxheti i miratuar për Kryeministrinë për vitin 2022.

Ky vendim hyn në fuqi menjëherë.

Filed Under: Fejton

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 43
  • 44
  • 45
  • 46
  • 47
  • 48
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT