Archives for July 2022

BIDEN I RREZIKUAR NGA VETJA

July 17, 2022 by s p

Si t’i lexojmë sondazhet e mbështetjes të demokratëve në rënie për Presidentin ?

Nga Rafael Floqi

Kur një gazetar e pyeti Presidentin Biden për një sondazh të ri që tregonte se shumica e demokratëve nuk duan që ai të kandidojë përsëri në vitin 2024, Biden iu kthye, u largua dhe tha: “Ata duan që unë të kandidoj. Lexoni sondazhet. Lexoji sondazhet, Jack!”

Në lojëra të tilla si golfi, ju fitoni duke shënuar më pak se çdo kundërshtar. Por në fushën e vlerësimit të punës presidenciale, një qasje e tillë është një recetë për trazira politike, ashtu siç e ka gjetur edhe Presidentin Biden gjatë këtyre muajve të fundit. Sondazhet vazhdojnë të tregojnë një rënie në vlerësimin e punës së tij dhe, madje, demokratët, por edhe mediat që e mbështetën si New York Times dhe CNN po bëjnë pyetje për mundësitë e një të ardhmeje politike për të, në mes pakënaqësisë së gjerë me gjendjen aktuale të vendit.

Një javë e vështirë për Biden, para udhëtimit për në Arabinë Saudite dhe cekjes miqësore të grushtit me vrasësin e gazetarit Jemal Kaschoggi. Një turp e konsideroi dikush, aq më tepër që s’rrodhi asnjë pikë naftë. Por sa do të ndikojë te demokratët në zgjedhjet në nëntor kjo situatë?

A ka faktorë kompensues që mund të pengojnë humbjet e demokratëve?

Thonë se lajmet e këqija shpesh vijnë në grupe, dhe ky ishte rasti i Presidentit Biden javën e kaluar: një sondazh i ri i zymtë, një tjetër raport i zymtë inflacioni dhe një pengesë legjislative. Ndërsa udhëtonte nëpër Lindjen e Mesme, fronti i shtëpisë mbeti në zjarr politikisht.

Sondazhi i zymtë erdhi nga New York Times dhe Siena College. Tri pjesët më të këqija ishin: Vlerësimi i miratimit të Bidenit arriti në 33 për qind; vetëm 13 për qind e amerikanëve thonë se vendi po shkon në drejtimin e duhur; dhe 64 për qind e demokratëve thonë se do të preferonin dikë tjetër si kandidatin e partisë në 2024. Nga ana tjetër, ai ishte tre pikë përqindje përpara Donald Trump në një revansh të 2024-ës. Raporti ekonomik tregoi se çmimet u rritën me 9.1 për qind nga viti në vit, një nivel më i lartë në katër dekada. Ishte kujtimi më i fundit se sa kokëfortë ka rezultuar ky inflacion gjoja kalimtar dhe pse ai vazhdon të citohet si çështja kryesore për votuesit, teksa mendojnë për zgjedhjet afatmesme të nëntorit. Çmimet e gazit janë ulur kohët e fundit, por ndoshta jo aq sa për të ndikuar në qëndrimet e votuesve, dhe Biden doli duarthate nga lypja per nafte ndaj atij që e quajti “Pariah “ të Arabisë Sudite, princit të kurorës Mohammed bin Salman Al Saud.

Pengesa legjislative dukej e njohur. Senatori Joe Manchin III (D-W.Va.) vendosi të ndalojë negociatat në vazhdim mbi një version të reduktuar të projektligjit të Biden-it, “Ndërtoni më mirë”. Manchin kundërshtoi dëshirën e presidentit për të shpenzuar para për të luftuar ndryshimet klimatike. Një vit më parë, ajo faturë më e madhe ngeci kur, po, Manchin tha se nuk mund ta mbështeste atë. Demokratët shpresojnë se diçka lidhur në kujdesin shëndetësor, duke përfshirë uljen e kostove të barnave me recetë, mund të kalojë përfundimisht. Çfarëdo që të dalë, nëse mund të ndodhë, mund të mos i lërë përshtypje votuesve aq sa kanë shpresuar zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë. Dhe është e lehtë të interpretohet e gjitha kjo si dëshmi e mëtejshme se demokratët po shkojnë drejt një humbje në zgjedhjet afatmesme të nëntorit.

Klima politike mbetet më se shqetësuese për partinë në pushtet

Me republikanët që u duhet të marrin vetëm pesë vende për të marrë kontrollin e Dhomës, shumica e demokratëve po pranojnë se do të jenë në pakicë në Dhomën e Përfaqësuesve dhe ndoshta në Senat duke filluar nga janari. Ajo vjen në pyetjen se sa e madhe mund të jetë kjo shumicë e re republikane. Këtu parashikimet janë më të turbullta. Vetëm vlerësimet e miratimit të Biden sugjerojnë një vit flamurtar për republikanët, dhe disa në GOP janë zgjeruar e shtrirë aq shumë në parashikimet e tyre.

Por sa janë të lidhura apo jo perceptimet e votuesve mbi punën e Bidenit me vendimet që do të marrin disa votues gjatë zgjedhjeve të tyre në nëntor?

Sondazhi i Kolegjit New York Times-Siena këtë javë tregon se vetëm 26 përqind e demokratëve duan që Biden të jetë i përzgjedhuri i tyre në vitin 2024, ndërsa 64 përqind thonë se duan dikë tjetër. Kjo është në përputhje me gjetjet e një sondazhi të ri Harvard-Harris, i cili zbuloi se vetëm 30 përqind e demokratëve do të votonin për Biden në zgjedhjet presidenciale demokratike dhe se 71 përqind e amerikanëve nuk mendojnë se ai duhet të kandidojë për një mandat të dytë.

Por Biden nuk sheh asgjë nga ato. “Ju djema jeni të gjithë njësoj,” u tall Biden me gazetarin. “Ai sondazh tregoi se 92 për qind e demokratëve, nëse do të kandidoja, do të votonin për mua.” Jo, kjo nuk është e vërtetë. Sondazhi i Times-Siena zbuloi se 92 për qind thanë se do të votonin për Biden në një revansh të zgjedhjeve të përgjithshme me Donald Trump. Kjo nuk do të thotë që demokratët duan që ai të jetë kandidati i tyre; do të thotë se ata nuk duan që Trumpin të bëhet sërish president. E këtu ka një diferencë e madhe, nuk është si një kupë plot apo bosh.

Biden po shket në një pjesë të zymtë të historisë

Në fakt, Biden po shket në një pjesë të zymtë të historisë: vlerësimi i tij i miratimit të punës së tij prej 39 përqindësh është tani më i keqi që ka pasur ndonjëherë çdo presidenti i zgjedhur në këtë pikë dhe kohë të presidencës së tij sipas të dhënave historike të regjistrimit të mbështetjes presidenciale, qysh nga fundi i Luftës së Dytë Botërore. Me fjalë të tjera, Biden është ndoshta në gjendje më të keqe se çdo president tjetër i zgjedhur që ballafaqohet në zgjedhjet e para afatmesme, duke përfshirë katër paraardhësit e tij më të fundit, të cilët, ashtu si Bideni, po vepronin në një klimë politike gjithnjë e më të polarizuar.

Pas marrjes së detyrës, presidentët e fundit panë një rënie në vlerësimet e tyre të aprovimit, por që kur numri i Bidenit arriti kulmin në 55 për qind në mars 2021, ata kanë lëvizur vetëm në një kah poshtë. Në një farë mase, vlerësimi i miratimit të Presidentit Barack Obama ndoqi një trajektore të ngjashme, por ai nisi me shifra më të mira se cilido nga katër presidentët e tjerë më të fundit dhe ishte ende shumë më lart se ku është Biden në këtë pikë në kohë të presidencës së tij.

Për krahasim, Presidenti Bill Clinton në fakt u rikthye gati një vit gjatë presidencës së tij përpara se miratimi i tij të binte përsëri në pjesën e fundit të vitit 1994. Edhe vlerësimi i ulët i miratimit të Presidentit Donald Trump u kthye në të 40-tat më të ulëta në 2018, pasi ra në 36 për qind në Dhjetor 2017. Dhe, natyrisht, Presidenti George W. Bush i kryesoi të gjitha kur miratimi i tij u hodh në një nivel rekord prej 88 për qind në 2001 për shkak të një momenti tubimi rreth flamurit menjëherë pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit.

Por se është kaq i ulët miratimi i punës së Biden?

Si fillim, amerikanët kanë një prespektivë vërtet të zbehtë se si po shkojnë gjërat në SHBA, për shembull, rreth 75 përqind e të anketuarve besojnë se vendi është në rrugën e gabuar sipas mesatares së RealClearPolitics të sondazheve të fundit, ndërsa vetëm 18 për qind thonë se vendi po lëviz drejt drejtimin e duhur. Për të qenë të sigurt, amerikanët kanë mbajtur prej kohësh pikëpamje negative për drejtimin në të cilin po lëviz vendi – mesatarja e RCP nuk ka qenë neto pozitive një herë në 13 vitet e fundit – por ky është niveli më i lartë i pakënaqësisë që nga viti 2011.

Shumë faktorë që po e nxisin këtë ndjenjë të përgjithshme pakënaqësie midis amerikanëve, ku inflacioni është padyshim arsyeja më e madhe. Inflacioni, i cili është në pikën më të lartë qysh nga fillimi i viteve 1980, është renditur vazhdimisht si çështja kryesore për të cilën shqetësohen amerikanët në sondazhin e Ipsos. Në sondazhin më të fundit 62 për qind e amerikanëve thanë se inflacioni ose rritja e çmimeve ishte një nga çështjet më të rëndësishme me të cilat përballet vendi, duke u renditur shumë më përpara se çdo temë tjetër për të cilën u pyetën.

Veçanërisht, gjithashtu, inflacioni i ka acaruar më tej amerikanët për shkak të performancës së punës së Presidentit Biden sa shumë prej tyre po fajësojnë moshën senilitetin dhe aftësitë e tija fizike dhe mendore për të qeverisur shtetin më të fuqishëm në botë. Për shembull, një sondazh i hershëm i qershorit nga Ipsos/ABC News zbuloi se vetëm 28 për qind e amerikanëve miratuan trajtimin e inflacionit nga Biden; së bashku me trajtimin e tij të çmimeve të karburanteve (27 për qind e miratuar), rezultati i pyetjes për inflacionin u rendit më i ulëti nga çdo çështje për të cilën personat u pyetën në sondazh. Kjo përputhet me atë që ka ndodhur edhe me presidentët e kaluar, gjithashtu, pasi rritjet e dukshme të inflacionit shpesh kanë përkuar me rënie të mprehta në miratimin e punës presidenciale. Kjo është veçanërisht e vërtetë edhe për rritjen e çmimeve të karburanteve, pasi studimet kanë gjetur se rritja e çmimit të benzinës që është e lidhur me miratimin më të ulët presidencial – pasi edhe çmimet e gazit janë rritur gjatë kësaj periudhe të inflacionit të lartë.

Kohët e fundit, lidhja midis perceptimeve ekonomike dhe pozitës presidenciale nuk ka qenë aq e fortë, por shkencëtarët politikë, si : John Sides dhe Robert Griffin zbuluan se rënia e ndjenjës së besimit të konsumatorit është edhe një herë një tregues i dobishëm për të kuptuar miratimin presidencial, pasi shpjegon shumë nga ato gjëra që ne vëmë re duke e parë rënien e mbështetjes për Biden.

Rilidhja midis ekonomisë dhe miratimit presidencial

Është interesante se rilidhja midis ekonomisë dhe miratimit presidencial mund të jetë pjesërisht për shkak të rënies së besimit që demokratët kanë në gjendjen e ekonomisë. Në fakt, edhe pse demokratët janë akoma më të sigurt se republikanët ose të pavarur për ekonominë, ne mund të shohim se opinionet e demokratëve për kushtet ekonomike janë në të vërtetë më keq tani, se në çdo kohë gjatë presidencës së Trumpit, duke përdorur të dhënat e ndjesisë së konsumatorit nga Universiteti i Miçiganit.

Rezultati është se kjo mund të ketë dobësuar besnikërinë edhe demokratëve ndaj Bidenit. Vetëm 69 për qind deri në 76 për qind e demokratëve thanë se e miratojnë Bidenin në sondazhet e Ipsos/Reuters, YouGov/The Economist dhe Morning Consult të kryera në fillim të korrikut. Kjo tingëllon e lartë, por është shumë më e ulët se ajo që gjetën këta anketues për vlerësimin e miratimit të Trump në mesin e republikanëve gjatë së njëjtës periudhë në 2018, kur ai varionte midis 84 për qind dhe 88 për qind. Sigurisht, kushtet ekonomike ishin më të favorshme gjatë presidencës së Trumpit, gjë që mund të ketë ndihmuar që republikanët të qëndrojnë fort të lidhur pas Trumpit, por pavarësisht nga besnikëria e partisë, realiteti është se Biden ka humbur terren midis pothuajse çdo grupi për të cilin kemi shifra, duke vazhduar një tendencë që u vërejt për herë të parë në tetor.

Në atë kohë, afër 35 për qind e të pavarurve miratuan Biden, një shifër që tani është ulur në rreth 30 për qind. Ndërkohë, miratimi i Biden në mesin e amerikanëve zezakë mund të ketë rënë edhe më shumë, duke shkuar nga vitet e larta të 60-ta në rreth 60 për qind; në mes latino-amerikanëve, miratimi i tij ka shkuar nga rreth 50 për qind në vitet e ulëta deri në mes të të 40-ave. Amerikanët e bardhë janë më të prirur nga republikanët, kështu që Biden kishte më pak terren për të humbur me ta në fillim, por megjithatë, numri i tij mes tyre ka rënë nga numra e larta të 30-përqindshit në numrat e mesit.

Një grup tjetër që janë të acaruar me Bidein janë amerikanët më të rinj, veçanërisht duke pasur parasysh se ata ishin grupmosha më e prirur ndaj demokratëve në 2020 (dhe në zgjedhjet më të fundit). Qendra Kërkimore Pew dhe Studimi Kooperativ Zgjedhor sugjerojnë se rreth 60 për qind ose më shumë e votuesve 18 deri në 29 mbështetën Biden në vitin 2020, megjithatë sondazhet e fundit sugjerojnë se miratimi i Biden në atë grup-moshë ka rënë në të 30-at, ose edhe më i ulët në disa sondazhe.

Zhgënjimi i të rinjve tek gjyshi Biden

Pakënaqësia ekonomike sigurisht luan rol në zhgcnjimin që të rinjtë mund të kenë ndaj Bidenit, por raporte të tjera sugjerojnë se një pjesë e këtij zhgënjimi mund të qëndrojë gjithashtu në zemërimin e tyre mbi përparimin e kufizuar të administratës së Bidenit për të shkuar më majtas në çështje si ndryshimi i klimës dhe anulimi i borxhit të studentëve. Duke parë përpara zgjedhjeve afatmesme, se pakënaqësia që ndiejnë të rinjtë ndaj presidentit mund të jetë një problem i vërtetë, pasi mund të zbehë entuziazmin e tyre për të votuar – kjo mund të jetë një e keqe për demokratët, pasi votuesit e rinj tashmë kanë shumë më pak gjasa të dalin në votime në mandatin e mesëm, sesa në zgjedhjet presidenciale.

Siç duket aktualisht, sondazhet sugjerojnë se republikanët në tërësi janë më entuziastë se demokratët për zgjedhjet e ardhshme, megjithëse anketat më të fundit që shtrojnë këtë pyetje, i paraprijnë vendimit të Gjykatës së Lartë për të rrëzuar Roe kundër Wade, vendimi i vitit 1973 që përcakton abortin si një të drejtë kushtetuese. Kjo është një çështje që mund të jetë motivuese për demokratët këtë vjeshtë, dhe në fakt, ne kemi parë tashmë disa lëvizje drejt demokratëve në mesataren e përgjithshme të votimit. Megjithatë, mbetet për t’u parë nëse ky është një ndryshim afatshkurtër apo një ndryshim më afatgjatë në mjedisin zgjedhor, dhe sigurisht dikush që nuk është entuziast mund të votojë ende – një votë jo entuziaste llogaritet njësoj si një votë entuziaste. Nga ana tjetër shumica e votuesve “pay ceck to pay check” janë më të interesuar për inflacionin sesa për abortin.

Raporti mes mbështetjes së Presidentit dhe zgjedhjeve afatmesme

Megjithatë, marrëdhënia historike dhe lidhja midis miratimit presidencial dhe performancës së partisë së presidentit në zgjedhjet afatmesme duhet të trembë demokratët. Në përgjithësi, sa më keq të jetë miratimi i një presidenti, aq më shumë vende ajo parti tenton të humbasë në Dhomën e Përfaqësuesve. Ndaj një pjesë e demokratëve për rizgjedhje kanë preferuar të mos e kenë Presidentin Biden ne fushatat e tyre si mbështetës .

Në fakt tre nga katër presidentët para Bidenit panë se partia e tyre humbi të paktën 40 vende në Dhomë në mes-mandatin e tyre të parë. zgjedhjet. Përjashtim ishte Bush, partia e të cilit fitoi në fakt gjashtë vende në zgjedhjet e vitit 2002, por ai kishte një vlerësim jashtëzakonisht të lartë të aprovimit në kohën e mes-mandatit të tij të parë. Megjithatë, kjo është ende e dukshme, sepse do të thotë se është dashur një lloj anomalie për të parë partinë e presidentit të pësojë më pak humbje – apo edhe të arrijë përfitime – në zgjedhjet e Dhomës së Përfaqësuesve.

Ne nuk mund ta dimë me siguri se ku do të shkojë miratimi i Biden prej këtu, por shumë nga faktorët që luajnë në vlerësimin e tij të mbështetjes, nuk duket se do të zhduken së shpejti. Dhe kjo mund të jetë një spirancë kryesore që do të rëndojë mbi demokratët këtë vjeshtë.

Biden duket se nuk e kupton pse populli amerikan e zgjodhi atë. Ai nuk e mundi Trumpin sepse votuesit donin më shumë shpenzime, më shumë rregullime, më shumë inflacion dhe kufij të hapur. Ai u zgjodh sepse premtoi t’i jepte fund kaosit dhe ndarjes dhe të bashkonte vendin. Arsyeja që njerëzit nuk e miratojnë atë sot është, sepse ai e braktisi atë premtim dhe u hodh në short me krahun progresist të partisë së tij, gjë që e bindi atë se nëse do të kalonte në axhendën e tyre radikale, ai mund të hynte në histori si një FDR i ri. Në vend të kësaj, ai do të hyjë në histori si një fatkeqësi e pashembullt.

Tani demokratët janë në një pengesë të vetë-bërjes: amerikanët shohin se Biden duket i paaftë për të trajtuar serinë e krizave që kanë sjellë vendimet e tij të këqija dhe arrijnë në përfundimin se ai është i paaftë.

Epo, besoj z. President se më duket që i lexova sondazhet dhe se edhe demokratët kanë një mesazh të qartë për Biden si ajo kënga e vjetër që ma kujtoi ai gazetari me emrin Jack.

Hit the road J….

Dita e fundit e dy të dënuarve me vdekje – 17 korrik 1977

July 17, 2022 by s p

Nga Bedri BLLOSHMI/

Të dielën e 17 korrikut familja erdhi për takim por unë s’doja të dilja. E çfarë t’u thoja? 35 ditët pas vendimit i kisha kaluar në një dëshpërim që s’thuhet. S`më ndihmonte asnjë shpresë. Thonë se njeriut i dhimbset mbi të gjitha koka e vet, por kjo, në atë rast, për mua s’vlente. Kisha një dhimbshuri kaq të madhe për Vilin, pasi qysh në vegjëli e kisha pasur idhull. Dhe marazi më i madh, po e përsëris, ishte që do t`i pritej në mes pasioni për të shkruar e për të lexuar, të cilit i sakrifikonte edhe gjumin. Nga ana tjetër, sapo kishte krijuar familje, madje një muaj pas arrestimit ishte bërë me vajzë.

Çfarë t`i dëshiroja po të shpëtonte, veç burgut 25 vjeçar që më priste mua, nën shkopinjt e gomës e duke shtyrë vagona në galeri? Isha tërësisht i asgjësuar nga kjo mynxyrë që na kishte rënë kaq papritur. Dhe çudi, ndjeja mall për jetën e mjeruar që posa kishim lënë pas. Për ato biseda mes tij e xhaxhait, për fjalën e tyre të pjekur, së cilës i bashkohesha duke iu gëzuar që ishim bashkë në mbrëmje. Ah, si mundën e ma morën këtë vëlla? Si ia punuan Gencit të gjorë atje në zyrë? Me çfarë e droguan apo mashtruan, të pabesët? A me të dyja bashkë? Përplasja kokën ndër duar, dhe vetëm shokët e hallit të përbashkët që kisha pranë, me fjalë të ngrohta, më jepnin një arsye për t`i rezistuar vuajtjes së madhe.

Gjyqi ishte me dyer të mbylluara. Familjarëve tanë u ishte mohuar prania. Dera për ta ishte e mbyllur. Në sallë ishin të pranishëm vetëm sigurimsat dhe antarë partie. Të gjithë me ftesa në dorë. Mendoja se, edhe takimi do të ishte një poshtërim tjetër për mua, me ata që do vëzhgonin dhe mund të ndërhynin, prandaj refuzova të dilja në takim. Por, shokët e dhomës me detyruan që t’i takoja; diçka t’iu shpjegoja ose të paktën t’i shikoja edhe një herë. Në dhomë ishin tre burra, të cilët kishin qenë edhe më përpara brenda me babain dhe xhaxhain tim, e tani po riburgoseshin si të ridënuar. Më thonin që familja ka nevojë për kurajo, prandaj dil takoi, mos i lër në dëshpërim.

Kështu dola, në dhomën e ndriçuar dobët dhe u pamë, por me hekurat që na ndanin. Pashë fytyrën e mamasë dhe të motrës, dhe mbrapa tyre ishte kryetari i degës Merdar Hasa, shefi i hetuesisë Selim Caka, hetuesit Lulo Ymeri dhe Nevruz Hamiti si dhe disa civilë-rrozga të tjerë. Nga ana ime, prapa krahëve, kisha nja tre a katër policë. Mamaja dhe motra vetëm qanin. Në hapësirën mes hekurave, më merrnin duart, m’i fërkonin, m’i afronin në faqe e, i puthnin. Më në fund, mamaja e mbytur në lot, foli: “Ç’është kjo hata që na gjeti o bir? Erdhëm në gjyq dhe na përzunë. Mbas ca ditësh dëgjuam në fshat, se ishit dënuar të tre me vdekje, pushkatim. U kërkova këtyre të takoj përpara Vilsonin, që t’i jepja sihariqin që është bërë me vajzë”.

Më pushtonte kokën mbas vetes por ç`e do, fytyra ime haste në hekura e jo në gjoksin e mamasë time. Aty ja ktheva: “Mos u mërzisni dhe ti mos shpreso se do ta takosh Vilsonin, sepse ai është mbas kurrizit tim, i lidhur kokë e këmbë, dhe këta, sa të ikni ju, shumë shpejt do ta shuajnë”. Gjatë takimit, isha më shumë i egërsuar se sa i dhembshur, prej prezencës së atyre mbrapa, duke vazhduar pa mëshirë: “Dhe ti mjaft lotove para këtyre, se këta atë duan, të të shohin duke qarë e të kënaqen se ja arritën qëllimit. Ikni shikoni hallet tuaja, mbani veten e qëndroni të fortë, tani do të jetoni me fatin tonë!”. Mamaja psherëtiu mes lotëve dhe më tha: “Mos fol ashtu Bedri. Ai s’ka bërë asgjë të keqe, vetëm libra e libra lexonte, ah, mos kanë faj ato librat e shkretë? Se asgjë të keqe s`ka bërë…” I thashë për të fundit herë: “Mama, mbase prandaj është këtu ku është, se s’ka bërë asgjë”. Në çast kryetari i degës ndërpreu takimin, dhe unë iu ktheva kurrizin menjëherë…

Në mbrëmje, në dhomën ku isha unë, kur po dilnim për në banjo, erdhi Selim Caka (shefi i hetuesisë). Të gjithë lëvizën vendit, kurse unë vazhdova të rrija ulur siç isha, pa luajtur asnjë gisht. Ai m’u drejtua: “Ti kulak, çke që s’ngrihesh në këmbë?” Unë vazhdoja të qëndroja ulur. Ai ulëriti dhe, unë, përsëri ashtu ulur, i kthehem: “Në këmbë çohem kur të kem frikë … ose respekt. Për ty, as njërën as tjetrin nuk e kam.”

“Mirë, – më tha, – erdhi përgjigja nga Gjykata e Lartë, ti e ke dënimin aq sa ta dhamë ne, 25 vjet njëher për njëherë. Në atë moment, e vetmja gjë që nuk më interesonte ishte vetja ime, ndaj e pyeta për vendimin e Gencit dhe Vilsonit.

“Jo, – më tha, – për ata, asnjë ndryshim.” Më pas, mori një të dënuar dhe ia çoi Gencit në birucë. Mesa kuptova ia çuan për t`i treguar bisedën time me shefin e hetuesisë. U dëgjua një zhurmë dhe, disa çaste më vonë, dëgjova policin që i tha në telefon dikujt: “Thërrisni urgjentisht mjekun”, si duket Gencit i kish’ rënë të fikët nga lënia në fuqi e vendimit me vdekje. Ndërkohë në dhomë, policët më ushqyen me forcë pasi kisha ditë që nuk e prekja ushqimin. Më pas e mora vesh pse-në. Menjëherë më zuri një gjumë i thellë e, i rëndë. Të nesërmen, siç bëja çdo ditë në mëngjes, të parën gjë, hodha si gjithmonë sytë nga birucat e tyre; ashtu i rënduar siç isha, patjetër nga droga në ushqimin e djeshëm. Me dëshpërim vura re se polici, që i ruante vazhdimisht, mungonte. Këpucët që i linin jashtë, mungonin. Dita e 35 e mundit dhe vuajtjeve, në pritje të zbatimit të vendimit, kishte marrë fund ashtu si jeta e tyre. Zhurma e zinxhirëve, prej 35 ditësh, që tringëllonte nëpër korridorin e errët nuk dëgjohej më, as kollitja e tyre tek dera e banjës, saherë hynin e dilnin. I kishin marrë përgjithmonë, tinëz meje. M’u nxi zemra dhe më ra të fikët. Tani, për ne, mbetej ta varrosnim dhimbjen në zemër, përgjithnjë.

18 Korrik 1977

Mbas të fiktit, i hapa sytë me shumë vështirësi, më dhimbte gjithë trupi; koka sa nuk po më pëlciste, kyçet e duarve dhe të këmbëve nuk i ndjeja. Në birucën që më kishin çuar, për të mos dëgjuar për të fundit herë zërin e dy të dënuarve, Rustem Dashi po më rrinte tek koka i shqetësuar. Jemi nga i njëjti fshat dhe të dënuar bashkë. Lëviza me zor dhe munda të mbështetesha në mur. E dija se, Rustemi kishte qenë në birucë në 30 ditët e fundit me Vilsonin. Isha i shqetësuar të dija se çfarë amaneti mund të kishte lënë Vilsoni dhe çfarë ka përjetuar në momentet e fundit kur erdhën ta merrnin. Nuk prita dot derisa e takova Rustemin. Ai u përlot. “Bedri, të rrish shtrirë 35 ditë lidhur kokë e këmbë është shumë e vështirë. Trupi të bëhet plagë, duart më keq; nga era e rëndë e helmetës në kokë, trullosesh. Djersa i rridhte mbi plagë, prej vapës përvëlonjëse. Dorën e majtë e kishte gati të nxirë nga prangat, qysh prej hetuesisë në Tiranë. Kërkonin ta dërgonin në Belgjikë me mision te daja juaj. Këtë më tha. Disa herë, kishte ardhur vetë Kadri Hazbiu në birucë, por Vilsoni nuk pranoi asnjëherë.”

“Rustem, këto i di se kam folur në mur me Vilsonin dhe Gencin; unë dua çastet e fundit, kur e morën nga biruca.” Rustemi më tregoi: “Atë natë nuk hëngri edhe pse iu luta, pasi i kishte ardhur ushqim nga familja. Ha pak Vili nga dora e mamasë tënde e mos u mërzit, s`dihet çfarë ka vendosur Zoti, – i thashë. Ai ma preu jo, më tha se do të hante më vonë. Dhe kështu, e ktheva me kurriz nga dera. Rrinte i heshtur, i mpirë. Pas ca orësh u dëgjua fishkëllima e hekurave të derës së korridorit. Unë kisha filluar të dremitja por sa i dëgjova që erdhën, brofa në këmbë. Korridori zhurmonte nga hapat e tyre; në fillim hapën derën e Gencit. U dëgjua zhurma e prangave. Mendova se i kishte ardhur falja dhe po e zgjidhnin.

U mbyll biruca e tij e, u hap dera përballë. Aty vetëm heshtje; as fjalë, as lëvizje, asgjë! Pas pak hapat u drejtuan nga ne, hapet biruca jonë dhe me vete u binda se erdhi falja. dera doli shefi i hetuesisë, Selimi. Brenda u futën dy policë. Kryetari i Degës, Merdar Hasa nuk hyri, qëndroi në korridor, i shoqëruar nga disa civilë. U ngrita në këmbë dhe u tërhoqa pas murit. “Zgjoje”, më thërret polici. “Nuk po fle”, i thashë unë. Atëhere foli Vilsoni. “Rustem, më kthe pak. E mora vesh pse kanë ardhur, sot mbushen 35 ditë, dhe kështu sot më mbarojnë torturat së qëndruari shtrirë i prangosur kokë e këmbë”.

Axhemi (përgjegjësi i policëve) me çelës në dorë, ia hoqi prangat e këmbëve, ia hoqi dhe zinxhirin që bashkonte këmbët me duart. E ngritën në këmbë, i vendosën një litar tek prangat e duarve dhe ia kaluan rreth trupit. Unë vetëm dridhesha. Cepin tjetër të litarit e mbante dikush tjetër. “Hajde”, thirri një nga ata. I mora xhaketën dhe ia hodha krahëve. Vilsoni bëri një gjysëm hapi, u ndal e, u kthye nga unë: ‘Rustem, – më thotë me atë zërin e tij burrëror, – ma bëj hallall, më ke shërbyer kaq ditë. Do të lë një amanet, se ti do dalësh më shpejt nga burgu se Bedriu.

Ti e pe gjyqin si u bë e, si vajti. Unë s`kam pranuar asgjë pasi nuk bëra asnjë krim. Thuaju në shtëpi se nuk i turpërova. Diana me gocën të shikojnë punën e tyre. Ky qe fati im. Nuk e zgjodha unë. Lamtumirë Rustem’. Unë shtanga i mbërthyer pas murit. Ikën. Kërciti përsëri dera e jashtme ndërsa veshët e mi gumëzhinin papushim: ‘Rustem ma bëj hallall…thuaju….që nuk i kam turpëruar… Diana të shohë punën e saj… me vajzën… që s`e kishte parë me sy. Kishin kaluar ca kohë me këto zëra në vesh, kur papritur hapet biruca për të marrë mëngjesin. Nuk më hahej. I lutem policit që të më largonte nga ajo birucë, nuk rrija dot më. Më nxorrën duke lënë pas Vilsonin me fjalët e tij, batanijen dhe tasin e supës në cep të birucës.”

Me njerën dorë Rustemi mbante cigaren e me tjetrën fshinte lotët që i rridhnin mbi faqe; dhe, unë, që e dëgjoja, kisha dalldisur fare nga kjo botë. Rustemi më tregoi se kishte qenë 5 ditë në birucë me Gencin. Ishte i llahtarisur ngase nuk kishte parë asnjëherë një njeri të lidhur kokë e këmbë ashtu si Gencin. “Edhe pse ishte i tronditur, Gencit i thashë: ‘çfarë the ashtu në gjyq, pse e bëre këtë?’ Ai ishte i lotuar dhe nuk më ktheu asnjë përgjigje. Kërkoi nja dy a tri herë rojes t’i sillnin shefin e hetuesisë, Selim Cakën, por ai nuk u duk asnjëherë. Këto fjalë m’i tha me lot në sy”.

ERDHËN VILSONI ME GENCIN…

July 17, 2022 by s p

Visar Zhiti/

Në 17 korrik, në mesditë, në fshatin Bërzeshtë të Librazhit, pati veprimtari mbarëkombëtare me rastin e 45 vjetorit të pushkatimit të dy poetëve, Vilson Blloshmi dhe Genc Leka, në natën e gjatë të diktaturës. Të ftuarit ishin nga e gjithë Shqipëria e nga diaspora në botë.

Ngjarja bëhet gjithnjë e më madhe, ajo është pjesë e kujtesës së popullit, mësim i historisë së tij, ndërkaq dy martirët lanë si testament poezinë e tyre, pjesë e poezisë së lirisë.

Fjala e Visar Zhitit si bashkëvuajtës burgu dhe koleg i tyre në poezi, u nis nga Çikagoja, nga Amerikë dhe mbërriti në Atdhe dhe u lexua në fshatin Bërzeshtë. Është sinteza e qëllimit dhe e kumtit të veprimtarive, është si një britmë dashurie, jehona e së cilës i kalon ato gryka e male, dhe duhet të dëgjohet kudo, ta njoha bota atë tragjedi e atë qendresë krenare, është jona dhe ato xixëllima të zjarrta poezie janë dhe nderi i moralit tonë.

Fjala e shkrimtarit Visar Zhiti.

TË DASHUR VILSON BLLOSHMI DHE GENC LEKA!

Po ju drejtohem juve së pari, se ju ndjej të gjallë gjithmonë!

TË DASHUR ENRIETA, BIJA E VILSONIT, ENKELEJDA, BIJA E GENCIT,

FAMILJARË DHE TË AFËRT TË TJERË!

BASHKËFSHATARË TË BËRZESHTËS!

TË PRANISHËM TË ARDHUR NGA KUDO,

TË NDERUAR ORGANIZATORE TË SIMPOZIUMIT,

Është me shumë rëndësi ky takim dhe vendi ku mblidhet. Na kanë thirrur dy poetë, dy heronj, në truallin e tyre, te shtëpia, të denja për këtë pelegrinazh mbarëkombëtar.

Ju jemi shumë mirënjohës, së pari që bëhet kjo veprimtari, do ta quaja dhe mision, me ngjan dhe me një meshë të shenjtë, dhe faleminderit për ftesën. Për atë që ndjeva, mbase fjala më e saktë është: U trondita. Por dhe ndjeva krenari. Dy skaje që ata të dy fare mirë i bashkojnë, si poetë dhe si heronj.

Dua të përsëris atë që thoshte një poet tjetër i madh, europian, Senator i Përjetshëm në Parlamentin Italian, Mario Luzi: Ne jemi ajo që kujtojmë.

Ne sot jemi Vilson Blloshmi dhe Genc Leka! Dhe jo vetëm ne këtu. Dhe sa më shpejt të na bashkohen të tjerë, aq më shpejt si popull do të jemi më pranë ëndrrës dhe Europës së kulturuar.

Jemi mbledhur për të folur për poezinë e tyre. Është e shkruar me gjak si rrallë kush tjetër nëpër botë e ka një poezi kështu. 45 vjet më parë, në 17 korrik ata i pushkatoi diktatura, më e egra në të gjithë perandorinë komuniste. I zgjodhi si më të mirët, më shpirtbukurit, se ishin poetë dhe ndillnin lirinë e munguar, se përhapnin fjalën poetike, plot dhimbje, të ndaluarën, të përshpirtshmen, ishin të parakohshëm, guximtarë.

Dhe unë guxoj të them se nuk ishin të pafajshëm, siç është zakon të thuhet nëpër përkujtimoret posdiktatoriale. Jo, ishin fajtorë hyjnorë, kundër së keqes, kundër regjimit shtypës, kundër mashtrimit, realizmit socialist pa shpirt dhe atyre që i shërbyen atij, nga radhët e të cilit dolën dhe ata që bënë akt-ekspertizat e poezisë së tyre, që, qoftë dhe pa dashje, u rënditën me skuadrën e pushkatimit.

Vilson Blloshmi dhe Genc Leka dhe sivëllezërit e tyre nuk kanë poezi të pafajshme, siç duan të thonë djallëzisht. Poezitë e tyre janë me mëkate para poemave që i këndonin sistemit vrastar, diktatorit, partisë-shtet. Poezitë e tyre janë ndryshe, në fund të fundit nderojnë poezinë shqipe. Me poezitë tona i tregojmë vetes dhe botës që ne qëndruam, u munduam të ishim njerëz, kur ishte e vështirë, madje dhe poetë, kur nuk na lejohej.

Unë kam shkruar në librat e mi si qëndruan para ekzekutimit Vilson Blloshmi dhe Genc Leka, kanë dalë fakte. Qenë të pathyeshëm. Heronj mitikë. Shpirtrat e tyre nga balta e përgjakur, e rrethuar me tela me gjëmba, shkuan menjëherë ndër yje. Dhe u bënë yje për të pikuar dritë për të ardhmen, për të treguar drejtimin.

Kur më erdhi ftesa për në Bërzeshtë, po shkoja në një vend europian për të marrë pjesë në një festival botëror poezie, në Rumani, që edhe ai vend e ka vuajtur diktaturën, burgjet, por jo nga shkaku i poezisë dhe atje nuk ka poetë të pushkatuar…

Shkova që ta çoja poezinë tonë atje, nga ferri në lartësitë e saj olimpike. Kur shikoja poetët e mbledhur nga bota, të rinj, të moshuar, gra të bukura, mungonte poeti i Ukrainës nga shkau i luftës, më shfaqeshin mes tyre fytyrat e Vilsonit e të Gencit… por dhe të Dom Lazër Shantoja, i pushkatuari i parë i klerit katolik ashtu siç pushkatuan dhe Baba Ali Tomorin, bektashian, të dy poetë, m’u nepërmend dhe rebeli Trifon Xhagjika, më jepni një top t’i bie sistemit tuaj, thirri ai në gjyq, apo Havzi Nela, me të cilin isha në burgun e Spaçit, i varuri i fundit në të gjithë perandorinë komuniste.

Në burg kam njohur dhe vëllain e tyre, Bedri Blloshmin, qëndrestar, shkëmb, në Amerikë, në New York kam takuar një Blloshmi të ri, Ilir, dua të them se janë fis rrënjë-fortë, të përhapur tashmë. Madje historiani Ago Agaj, në një libër të tij, i nxjerr si pasardhës të atij që serbët e quajtën Milosh Kopiliq, atentatorit shqiptar të Sulltan Muratit të Parë në betejën e Kosovës në 1389.

Unë kam njohur dhe djalin e lirikut Genc Leka, edhe të motrën. Kam qenë nxënës, kur vajta në shtëpinë e saj në Lushnjë, ishte gruaja e një mësuesi tonin, banonin ku fillonte zona e internimeve, na mbajtën në drekën e përmortshme…

Nuk i dija ata. Por emrat e tyre tani, Vilson dhe Genc, kumbojnë si në një baladë europiane, ia thashë dhe poetit Sadik Bejko këtë dhe ai i vuri si titull të librit që shkruajti për ta, me aq vlera dhe rëndësi. Edhe bashkëvuajtësi ynë, shkrimtari Zyhdi Morva kishte botuar një roman për ta. Etj, etj.

Në festivalin botëror të poezisë në Rumani, në qytetin Craiova, m’u desh të flas para pjesëmarrësve nga bota dhe kamerave të televizonit vendas, jam këtu, thashë, dhe për Vilson Blloshmin dhe Genc Lekën, ata s’mundën të vinin… i pushkatuan në moshën e Krishtit afërsisht, por ata janë gjithkund, ku është gjaku i poezisë, në çdo libër poeti, kudo ku ata mblidhen…

Kjo zemër hidhet si një zog i vrarë

Si det me dallgë shpirti me ballada…

Shkruante Genc Leka, atëhere kur s’lejohej kështu. E ka treguar fatin e tij dhe ç’mbante përbrenda.

Nëse nuk munda brengës t’i bëj ballë,

Zjarr përsëri unë kam në shpirt të djegur.

Nëse më i vdekur jam nga çdo i gjallë,

Mirë pra, m’i gjallë jam se çdo i vdekur.

Shkruante Vilson Blloshmi. Para 17 korrikut kobzi të 1977. E si të mos shtangësh para këtyre vargjeve. Kanë sinqeritet rrëqethës, superb, dhimbje dhe pamposhtmëri, janë testament dhe epitaf, janë credo, janë dhe deri ajo që po bën dhe ky simpozium, si vazhdim i porosisë së tyre.

Vargje të tilla duhen shkruar rrugës për në shtëpinë e tyre, mureve, kështu kam parë vargjet në shtëpinë e një poeti nobelist në Siçili, duhen futur në tekstet shkollore, duhen gdhendur gurëve, në mermer bashkë me të poetëve të tjerë e shkrimtarëve, sa rilindas dhe modernë, që bashkarisht sollëm “letërsinë tjetër” nga burgjet dhe internimet, të vërtetën dhe moralin që mungonin dhe, e theksoj, nga së bashku, me të gjithë, iu dha Shqipërisë frymë dhe dritë.

Një herë, në një festival tjetër poezie, “Ditët e Naimit”, kur autobuzi me poetë nga shumë vende të botës, që nga Tetova kaloi kufirin me Maqedoninë e Veriut, e Jugut për ne, për të vazhduar veprimtarinë në Krujë, isha dhe unë me time shoqe dhe djalin, u lutëm që të ndalnim në Librazhd, te monumenti i tyre, një kryevepër, ato kokë të mëdha bronzi si dy planete mbi suprinën e ujit si vetë kujtesa. Kur u treguam poetëve të tjerë ç’kishte ngjarë me dy kolegë të tyre në Shqipëri, shtangën dhe s’patën më fjalë. Dhe ndoshta ndjenë më fort ç’do të thotë poet. Dhe poezi.

Vilsoni dhe Genci na thërrasin për pelegrinazh shpirtëror dhe kujtese sublime. Duhet shkuar andej nga ata na tregojnë…

Jam i sigurtë se tubimet për Vilson Blloshmin dhe Genc Lekën nuk do të jenë vetëm që t’i përkujtojë dhe nderojnë si martirë të fjalës në poezi, ata të nderuar janë për jetë, dhe as vetëm që të nxjerrin vlerat e poezisë së tyre antologjike, por dhe që të shërbejnë për të njohur veten më shumë, si popull, dhe ç’do të bëjmë për më tej. Me lirinë dhe poetët e saj. Prandaj duhet jehona… Jo thjeshtë në media. Por brenda gjithsecilit. Si frymëmarrje. Edhe pse nuk do të jemi dot të gjithë të pranishëm. Por ne aty jemi.

Vërtet unë për shumë arsye nuk erdha dot, por për të gjitha arsyet jam aty me ju dhe po dëgjoj. Rëndësi ka se ç’do të bëhet më pas…

Së fundmi dua të përsëris ç’ka thënë një shkrimtar nobelist, i cili ka qenë në kampin shfarosës, nazist të Aushvicit, pra bashkëvuajtës, hebreu hungarez Imre Kertész.

Sipas tij “Holokausti, – pra përndjekja, sipas meje, – është një përvojë universale… që nuk ndan, përkundrazi bashkon… dhe …ka krijuar një kulturë”, – thotë ai, – e cila tashmë s’mund të mohohet se ka ardhur dhe vjen ende, dhe letërsia e kësaj kulture mundi të frymëzojë Shkrimet e Shenjta dhe tragjedinë greke – dy kolonat e kulturës evropiane, – në mënyrë që realiteti i pafalshëm të mund të lindë faljen ose vetë shpirtin dhe katarsisin.

[…] Cilido që kërkon të bëhet pjesë e këtij shpirti, duhet të tejkalojë, midis shumë provave, dhe atë të përballimit moral dhe ekzistencial me holokaustin” (kupto: përndjekjen.)

Në vend të emrit të nobelistit, vini emrin Vilson Blloshmi ose Genc Leka ose Arshi Pipa, tuajin, timin, plagët, lotët tanë. Se këtë porosi duhet të japë dhe Bërzeshda sot. Suksese!

Përqafime të gjithëve nga larg, nga Çikago, SHBA, por dhe nga afër, nga zemra.

Juaji,

Visar Zhiti.

Të edukosh përmes ndëshkimit…

July 16, 2022 by s p

Erion Muça/

“Gjobë për këtë e gjobë për atë…të zesh mend se kështu e do ky popull se nuk merr vesh ndryshe..”

Por a janë identifikuar, analizuar vlerësuar sa dhe si duhet të gjitha format dhe menyrat parandaluese përmes ndërgjegjësimit, sensibilizimit dhe edukimit këshillues dhe rekomandues të popullatës për të mos arritur tek ndëshkimi?!

3 janë fazat e ndryshimit të sjelljes njerëzore që instancat përkatëse kryesisht institucionet publike duhet të marrin parasysh para ndëshkimit.

1. Gatishmëria për të ndryshuar sjelljen :

A i keni burimet dhe njohuritë për të bërë një ndryshim të qëndrueshëm me sukses dhe a keni pilotuar mjaftueshëm duke përdorur metoda të ndryshme deri në kuadër shterues për të nxjerrë konkluzionin që ndëshkimi është zgjidhja?

2. Pengesa që frenojnë ndryshimin e sjelljes:

A ka ndonjë gjë që ju pengon të ndryshoni situatën a i keni identifikuar dhe analizuar ato e keni dalë në rezultate që penalizimi është shpëtimi ?

3. Arsyet që sjellin rikthim në sjelljen e mëparshme :

Çfarë mund të shkaktojë një kthim në një sjellje të mëparshme?!

A kanë ndikim faktorë të tillë si: Trajtimi i barabartë para ligjit?! Arritja e një situate ideale të funksionimit të konkurencës në treg?! Trajtimi arbitrar i paligjshmërisë, abuzimit dhe zhgënjimi nga sa më lart?! Mungesa e ndjeshmërisë sociale dhe verifikimit shterues të situatës në plan të gjere për ta kuptuar atë bazuar në më shumë sesa objektivi apo përmbushja e qëllimit individual në shpërfillje të pasojave të gjithanshme që qëndrojnë pas ?

Ndëshkimi vjen pas ezaurimit të këtyre 3 fazave..

A është kaluar dhe kalohet përmes tyre për të mbërritur tek ndëshkimi?! Unë nuk besoj se zgjidhet menyra më e lehtë për ndryshimin e sjelljes. Ndëshkimi si menyrë lë të paditur dhe me mendjen e vet shkelësin dhe mbush arkën e shtetit me para për shpenzimin e të cilave asnjëherë nuk ka patur transparencë.

“Çifti i lumtur” – kur kinematografia komuniste sulmonte klerin dhe ideologjinë fetare në Shqipërinë totalitare

July 16, 2022 by s p

Sokol Paja/

Filmi komedi “Çifti i lumtur” është një ndër filmat e shumtë me metrazh të gjatë prodhuar më 1976 në Shqipërinë komuniste ku sulmohen klerikët, feja, institucionet klerikale dhe ideologjia fetare. Regjimi komunist pasi i zhduku fizikisht dhe institucionalisht klerikët dhe institucionet e fesë, me qëllim që të zhdukte besimin fetar edhe nga ndërgjegja e njerëzve, realizoi një sërë filmash, shfaqjesh të ndryshme, botime, mbrëmje muzikore, shfaqje teatrale, simpoziume shkencore ateiste, ekspozita etj. Komunistët e kishin të qartë: në çdo veprimtari jetësore të shoqërisë moniste, në çdo veprimtari institucionale të segmenteve të kontrolluara nga partia-shtet dhe në çdo sektor prodhimi nga qëndrat e punës e deri te koperativat e fshatit, feja duhej luftuar e goditur me çdo mjet e çdo kusht. “Çifti i lumtur” është një rast tipik i një filmi të prodhur me detaje të imtësishme të luftës që regjimi komunist ushtroi ndaj klerit dhe besimeve fetare në Shqipërinë ateiste për afro 50 vjet. Fabula e paraqitur në skenar filmi është e thjeshtë: Dy të rinj që i përkasin besimeve të ndryshme fetare vendosin të martohen me njëri-tjetrin, por hasin në kundërshtinë e babait të djalit i cili paraqitet në film si konservator edhe pse në ndërmarrje dhe qëndrën e punës hiqej si përparimtar i madh. Në thelb të filmit qëndron dhe shigjetohet feja si vrasëse e ndjenjave të dashurisë ndërmjet dy të rinjve, feja si pengesë për normalizimin e marrëdhënieve mes njerëzve në komunizëm dhe si pengesë për unitetin shoqëror dhe ndërtimin e socializmit. Ideologjia fetare dhe ideologjia komuniste nuk mund të jetonin së bashku, ndaj regjimi komunist zhduku gjithçka që nuk ishte në përputhje me parimet e marksizëm-leninizmit mbi të clat funksionoi Shqipëria për afro 50 vjet. Në fabulën e filmit “Çifti i Lumtur” propaganda ateiste vë përballë dy të rinj sikur ishin me prejardhje nga dy fe të ndryshme dhe se ishte pikërisht feja që pengonte të rinjtë të martoheshin, familjet të pranonin dashurinë dhe shoqërinë të kishte unitet e zhvillim. Në filmin komedi që zhvillohet në Shkodër aty ku dhe feja ishte pjesë shumë e rëndësishme e jetës shoqërore dhe institucionet klerikale ishin shumë të konsoliduara, propagandistët komunistë antifetarë vënë përballë dy familje dhe dy prindër njëri konservator që refuzon lidhjen por që është i rrethuar nga gruaja dhe halla, të cilët kërkojnë që dashuria të aprovohet mes djalit të tyre dhe një vajze nga feja tjetër. Filmi komunist ateist e nxjerr babain që mbron fenë si konservator dhe sikur bën gjithçka për të nxjerrë justifikime që kjo lidhje mes dy të rinjve të bëhet e pa realizueshme. Me këmbënguljen e të gjithëve dhe kryesisht të kolektivit punonjës, dhe brigadieri i ndërmarjes që luhet në film nga Paulin Preka, babai konservator pranon fejesën dhe lidhjen e dy të rinjve. Pra në film paraqitet se ishte Partia ajo që e bëri të mundur këtë akt bashkimi të dashurisë së dy të rinjve dhe çliroi rininë nga feja. Partia ishte kudo. Partia ishte gjithçka për kohën. Personazhi i Hallës i luajtur në film mjeshtrisht nga V.Nino sipas projektimit dhe udhëzimit nga propaganda ateiste e kohës, akuzon dhe fajëson fenë në film duke thënë se feja është diçka e kotë. Në një leksion familjar Halla në film tregon një histori kur ishte 15 vjeçare dhe dashuronte një djalë të fesë tjetër dhe gjoja sipas Hallës kur e mori vesh babai i saj e kishte dërguar te klerikët. Në dialogun e saj me klerikun që do ta shëronte vajzën e re, Halla në film kujton se kleriku e kishte pyetur se: a je me Perendi apo me dreq të zi? Sipas hallës Kleriku i kishte deklaruar familjes se vajza ka dreqin në bark përderisa ka dëshirë me ndërru fenë. Për këtë duheshin bërë lutje sipas Hallës me qëllim që dreqi të zhdukej nga barku i fëmijës. Klerikët në film paraqiten përfitues, ngacmues, si ngatërrestarë të familjeve që pengonin dhe s’lejonin fëmijët të ndërronin fenë në emër të dashurisë. Kleriku në film, në rrëfimet e hallës tregohet ngacmues dhe përfitues i situatës familjare teksa vajzën e re e quan : “Ma zot se Zoti”. Halla tregon se ishte 15 vjeç në moshën që vlerësoi dhe e pa sipas propagandës komuniste se feja ishte diçka e kotë. Gjatë gjithë diskutimit në film, feja etiketohet si ish-feja. Sipas Hallës në film, familjet që besonin dhe ishin të lidhura fort me besimin fetar dhe institucionet e klerit dhe feja si ideologji shkatërronin individin dhe e privonin atë nga liritë e tij. Filmi “Çifti i lumtur” si shumë filma të tjerë komunistë, është kryekupt një propagandë antifetare që në thelb kishte synim të denigrojë fenë dhe të promovonte revolucionin socialist dhe të renë përparimtare socialiste siç quhej për kohën në diktaturë. Komunistët në Shqipëri dhe i gjithë aparati shtetëror me qëllim që të fshehnin dështimet, mjerimin e skllavërimin e popullit, propagandonin dhe bënin lavazh truri skllevërve të rrethuar në tela me gjemba. Komunistët në kinematografi e akuzonin fenë si veprimtari antikombëtare, antishkencore, fenë si instrument të politikave të huaja në Shqipëri etj. Në filmat me bazë familjen ose shoqërinë, propagandistët komunistë e shigjetonin fenë si një pengesë të zhvillimit të rendit të ri komunist, feja si zakon i keq në shoqërinë ateiste komuniste dhe akuzohej si e dëmshme për shoqërinë që kishin ndërtuar komunistët. Në shumë filma të realizuar në periudhën e diktaturës komuniste feja paraqitet si ideologji reaksionare, si pengesë për çelikosjen dhe unitetin popull-parti në Shqipërinë diktatoriale. Në shumicën e filmave të prodhuara gjatë regjimit komunist nga Kinostudio “Shqipëria e Re”, feja, kleri, institucionet dhe ideologjia fetare denigrohen pa mëshirë duke i etiketuara si të lidhura me prapambetjen, mashtrimin dhe armiqësinë e Shqipërisë.