Archives for September 2022

KOLAZH SHQIPËRIE NË METROPOLIN ÇIKAGO

September 5, 2022 by s p

-mbresa të kaltra-

Nga Eda & Visar Zhiti

Nuk është vetëm gëzim i beftë që në metropolin e madh botëror, në Çikagon mahnitëse, në “downtown”, ku grataçielet shkojnë deri lart midis reve, me arkitekturë atraktive, ndryshe nga njëra-tjetra, objekt studimi për arkitektët kudo, – arkitekte është dhe vajza për të cilën do të flasim, – me rrugët e mbivendosura si në një “fantashencë”, ja, liqeni qetësues, më i madh se Adriatiku dhe Joni bashkë, afër tij, përmes asaj dritnaje marramendëse, në një lokal të vogël, të ndriçuar mirë, Art Studio & Art Galery, W Armitage Ave, do të gjenim imazhe nga Shqipëria jonë.

Ishte hapur ekspozita e fotografisë artistike, eksperimenale, me një titull të gjetur “Dritë dielli dhe Mëndja” (Sunlight & The Mind). Rilindasit tanë fotografisë i thoshin “dritëshkronjë”

Njëra anë e paretit të sallonit të artit ishte mbushur me fotografitë e vajzës shqiptare, Katra Seferi, imazhe të kapura prej saj, por dhe të bashkuara me fantazi duke krijuar kompozime me kuptim nga vendet ku ajo ka qenë, në Amerikë dhe Europë.

Ja, kolazhi fantastik i Shqipërisë së saj, male dhe det dhe perëndim dielli “si një minierë floriri” më kujtoi vargun e një poezie, dallgë dhe gjire si guacka të hapura dhe re, ku është kjo pamje kështu, Zvërneci dhe jo vetëm, pranë amfiteatri antik i Butrintit, më pas ndërtesa të reja, të pambaruara, beton agresiv, blerime qetësuese më tej dhe lule të verdha sikur t’u jetë thërrmuar dielli mesdhetar përsipër dhe një siluetë njerëzore në majë mali, Mos harroni njeriun!

Nga është vajza me emrin shqiptar Kaltra, pyesin të pranishmit. Dhe lexojmë në korrnizën e varur në anë të eksponateve të saj:

…ka lindur në Shqipëri, po me edukim artistik multidisiplinor në Çikago, Duke qenë dhe në Shqipëri dhe në Romë, Kaltra hyri në mjediset kulturore, ku gjeti piktakimet frymëzuese dhe pasionin për mjeshtërinë artistike. Së fundmi Kaltra është fokusuar në zhvillimin teknik professional përmes mediumeve të ndryshme. Ka kryer studimet Bachelor në shkencën e arkitekturës në Universitetin e Çikagos në Illinois në 2019. Gjatë studimeve të saj ajo mësoi të dizenjojë peizazhe të qytetit duke përdorur fotografinë, pikturën, vizatimet dhe modelet dixhitale 3D. Pas diplomimit Kaltra ekspoloroi artin e hapësirës përmes lenteve të brendshme dhe të jashtme si arkitekte projektuese, dizenjuese e fasadave me alumin, etj.

Salla mbushet me të rinj e të reja, me fëmijë e të rritur, mes tyre është dhe autorja, Kaltra Seferi, e bukur, me luledielli në duar. Po kjo qenka mami, duket si shoqja jote, dëgjojmë, babi ky, dashamir i artit tënd.

Dalin dhe hyjnë të tjerë, raca të ndryshme që këtu s’kanë pse të bëjnë përshtypje, qeshin bashkë, miqëisht njëlloj, marrin nga gotë vere a birre, bisedojnë, bëjnë foto të fotove, ja, disa nga temat e Kaltrës, “Treni në botën tjetër”, “Perëndim i egër, i egër”, “Zvërnc i ripërfytyruar”, “Italia” me kupolat e Romës dhe Firences e të famshmen “Ponte Vechio”, “Barcelona”, “Park city”, “Chicago”, ku kontrastet janë në një plan, në një barazi shqetësuese.

Në paretin tjetër të “Art Space”, përballë atyre të Kaltrës janë fotografitë, të gjitha blu, të një djali fare të ri, Sam Bulleit, i lindur në 1998, lexojmë biografinë e tij në kornizë, artist shumëdisiplinor, është nga Louisville, CY, jeton në Çikago, ndjek Bachelor në artet, punon me fotografinë në media dhe libra, ai sikur endet në një botë konfuze, shpesh me ironinë dhe cinizmin e imazhit. I mbyllur nga pandemia e Covid-19, me fotot në këto dy vite, ai i iku kufijve të apartamentit të tij duke u bërë pjesë e së përbashkëtës. Dhe kishte sjellë pamjet nga një video game për “playStation 4”, ku elaboronte një hartë të botës reale të Japonisë, me operime të inteligjencës artificiale, fotogarfi rrëmbyese, duke të bërë, sit ë thuash pjesë e tyre, e ndjesisë etj, etj.

Menaxherja e sallonit të artit u jep fjalën dy të rinjve, Kaltrës dhe Samit, flasin shkurt dhe mençur, të sinqertë dhe duartrokiten po aq sinqerisht nga të pranishmit.

Kur dolëm në Çikagon fantastike të natës, me atë pluskim të pambarimtë dritash që përzjeheshin me yjet, si të ishin ndërkohë dhe vazhdim i ekspozitës, që porsa pamë, bota e të rinjve, po thoshim, tërheqëse në thellësitë e pasionit dhe mendimit të ri, shpesh e kuptueshme nga ne, më kurajoze, më e pastër dhe më turbulluese, ku përvoja jonë u bëhet mbështetje, por më shumë dashuria jonë dhe prej tyre ne marim vrull dhe ide, aq sa të vjen të thuash: na merrni dhe ne, të vijmë pas jush me kohën, të mos mbetemi pas…

Gjithsesi faleminderit për sonte, Sam, edhe ty, Kaltra, që solle dhe kaltërsi Shqipërie në metopolin e madh, në qendër, në Çikago, si për të ma thënë që vendlindjen e mbartim me vete, ajo nuk na pengon, përkundrazi e bëjmë pjesë të botës siç dhe është, që më shumë se sa me artin, nuk bëhet me tjetër…

Po afronte mesnata. Në atdhe ka zbardhur dita e re…

SHENJTORJA NËNË TEREZA, SHQIPTARËT DHE SHTETI I TYRE PËRGJYSMË…

September 5, 2022 by s p

Nga Visar ZHITI/

Dita e shenjtërimit të Nënë Terezës tashmë është festë e të gjithëve, e shpallur zyrtarisht dhe vërtet në atë ditë ajo përkujtohet, duhet të ketë veprimtari kushtuar asaj, homazhe, konferenca, botime, koncerte, etj, etj.

Vepra e saj humanitare, bëmat edhe fjala, i kanë kaluar kufijtë, nuk është thjeshtë një misionare e madhe katolike, as vetëm fituesja e Çmimit “Nobel” për Paqe, e konsideruar, me gjuhën e sotme, si “investitorja e dashurisë”, ‘Industrialiste e buzëqeshjeve”, etj, duke e quajtur si gruan më të njohur të planetit, Nënën e Botës, etj.

Pse? Sepse në fund të fundit, me gjithë zhvillimet mahnitëse, kur jeta dhe botkuptimi shkencor, vetë shkenca, artet, janë modernizuar pabesueshmërisht shumë, shekulli XX dhe XXI ka sjellë çudira edhe në përditshmëri të paimagjinuara dot më parë, njeriu eksploron atomin dhe qelizën, po kështu hapësirat qiellore dhe galaksitë, dhe vetveten të gjithë, ndërkaq e kërkon Zotin gjithandej, i duket sikur nuk e gjen, po është e thjeshtë, edhe sipas mendimit të vjetër aristetolian që s’ka pasojë pa shkak, pra dhe gjithë ky krijim universal ka dhe krijues, etj, etj, por një gjë ka mbatur e njëjtë, njerëzit më shumë se gjithçka kanë nevojë për dashuri dhe buzëqeshje, pra njerëzimi. Këtë mori si detyrë Shenjtja Nënë Terezë. Këtu mbase fillon për ne misteri shpirtëror i Krijuesit Suprem, te dashuria dhe buzëqeshja.

Edhe unë kam shkruar për Shenjten tonë Nënë Tereza: Modeste skajshmërisht, e varfër po aq skajshmërisht, nga ana materiale e kam fjalën, dinjitoze gjithmonë deri në madhështi të brendshme, Nënë Tereza, Shenjtorja moderne, pa asnjë lloj biznesi, pa shpikur asgjë, pa udhëhequr asnjë vend e, (nëse ka personalitete që futen në histori me dhunë, duke bërë plojë të madhe e dalin prej andej duke i zvarritur statuja), pra, pa zbuluar ligje të fizikës, megjithese rizbulon zjarrin e shpirtit me shkencën e mrekullisë së besimit, pa shkruar epopera, veç lutej me mërmërima, duke investuar dhëmbje, Ajo u bë e përbotëshme, u bë vetë botë.

Të futesh në dashurinë e gjithëkohshme të botës me të vetmen gjë që ke:

dashurinë, të cilën e ke kthyer në profesion dhe njëherësh ta mbash atë në lartësitë hyjnore, duke bërë të besohet se po aq shumë ajo është dhe njerëzore, e përditëshme, në Tokën tonë.

Të rrish në kujtesën e njerëzimit, madje në thelbin e ndërgjegjes së tij, me dobësinë tënde të shndërruar në fuqinë tënde, të vëna në lëvizje nga shpirti ashtu si duart që ledhatonin me dhëmbje duke dhuruar shpresë, ngazëllim dhe besim. Dashuria dhe drita të rimarrin kuptimin që kishin në zanafillë dhe që kanë përjetë. Sa më shumë shenjtëri Nënë Tereze në qytetet tona, në shtëpitë tona, në shpirtrat tanë!

SHENJTJA NËNË TEREZË ËSHTË SHQIPTARE,

POR SA JANË SHQIPTARËT TË NËNË TEREZËS?

Kjo është çështje. Është çështje laike. Pyetja që kam bërë më herët dhe e bëj. Për një të vërtetë njerëzore, është marrëdhënia jonë midis nesh, Të nisemi nga vetja, nga tjetri, tek shteti. Në fund të fundit edhe Nëna Tereza porosiste: do të rregullosh botën, filloje nga shtëpia jote, rregullo atë, duaje, buzëqesh. Që një ushtarak i madh amerikan e përsëriste me ata të misionit të tij: do të rregush botën, rregullo shtratin tend në fillim. Nga e vogla të dalim tek e madhja, janë bashkë pazgjidhmerisht me njëra-tjetrën.

Shenjta Nënë Tereza është shqiptare, bijë e popullit shqiptar, me prindërit nga Prizreni dhe Gjakova në Kosovë, lindi në Shkup, në Maqedoninë e sotme të Veriut, të Jugut për ne, babain ia helmuan kur kthehej nga Beogradi si veprimtar i çëshjes shqiptare, nëna i vdiq në Tiranë në Shqipëri, e keqtrajtuar nga diktatura që sundonte atëhere, Nënë Tereza ndjeu Thirrjen dhe u bë murgesh:e katolike, shërbeu gjithë jetën në Indi për më të varfërit e me të varfërve, hapi shtëpi dashurie siç i quante ajo shtëpitë e mëshirës, të bamirësisë në shumë vende të botës.

U bë e përbotshme si shëmbëlltyrë, emblematike, shenjtore. Vendet më të lidhura me atë, kuptohet, janë Vatikani, Selia e Shenjtë së pari, së cilës i përkiste; India e madhe si vendi i punës, ku adhurimi për të është jashtzakonshëm dhe prej saj dhe për shqiptarët; Maqedoni e Veriut, e Jugut për ne përsëris, për Shkupin ku lindi, që kërkojnë t’ia ndërrojnë kombësinë duke qenë të padrejtë me shqiptarët, shpesh dhe aggressive; Kosova e prindërve të Nënë Terezës dhe bashkë me të Shqipëria si shqiptare që është. Duke qenë një komb me dy shtete tani, Republika e Shqipërisë dhe Republika e Kosovës kanë privilegjin e përkatësisë së saj, heronjtë ashtu si dhe historinë e kemi të përbashkët, Gjergj Kastrioti Skënderbeun dhe pushtimi 5 shekullor otoman, Buzukun, Bogdanin, Frashërllintë e mëdhenj, Ismail Qemalin dhe Isa Boletinin, Luftën II Botërore, pushtimin sërish, bashkimin dhe ndarjen, po kemi gjuhën dhe zakonet të përbashkëta, letërsinë dhe artet dhe ardhmërinë euroatlantike të përbashkët, dhe Shenjten Nënë Tereza, pra kemi dhe përparësinë të bëjmë për të më shumë se të tjerët, siç marrim nga shenjtëria e saj ta shpërndajmë dhe të dimë t’ia tregojmë botës, që Shenjten Nënë Tereze, që ju dhamë, e meritojmë…

Në Kosovë janë bërë të njohura veprimtaritë, jo vetëm ato të Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë, por dhe ato shtetëroret, Presidencialet, dhe të përbashkëta, përnderime e tubime, konferenca shkencore, botime, koncerte, takimet dhe në shkolla, etj, etj.

Po në Tiranë? Është 25 vjetori i shkuarjes në amëshim i Shenjtes Nënë Tereza dhe 5 Shtatori i gjashtë i kanonizimit të saj si shenjte.

Nis që nga aeroporti “Nënë Tereza”. A ka ndonjë shenjë aty, që të na e përkujtonte, një pllakat a drita, as lule të freskëta në shtatoren e saj, aq të trishtë? Vitin që shkoi, e mbaj mend, asgjë.

Mësomë të dua! – lutej Nënë Tereza. Të mësojmë të duam. Po Presidenti i Republikës? Edhe pse me emër festiv mysliman, ai duhet ta dijë që Nënë Tereza edhe kur lutej thoshte “vëllezërit e mi myslimane”, ka bashkëpunuar me ta, madje është dhe nismëtare në ringritjen e Kryegjyshatës Bektashiane në Tiranë.

Paraprakisht nuk ka ndonjë lajm për ndonjë veprimtari a fjalë. Unë jam i prirur të nëpërmend se në prag të kësaj date, ai largoi nga zyrat e presidencës një punonjës të shkëlqyer të saj, Edvin Shvarc, me diplomë amerikane, zotërues gjuhësh të huaja, përkthyes, që kishte punuar me 4 presidentë të tjerë para Bajramit, ndërkaq biri dhe vazhdues i përkthyesit brilant, që i dha shkëlqim gjuhës shqipe, Robert Shvarc, hebre, siç është dhe Krishti. Më erdhi vetvetiu kjo lidhje, Shqipëria është vendi proverbial që i mbrojti dhe u dha strehë hebrenjve kur përndiqeshin nga nazifashistët. A thua kështu do të niste festimi presidencial në Tiranë për Shenjten Nënë Tereza?

Dhe s’kam si të mos kujtoj, e pamundur, lidershpin shqiptar, qeveritarët dhe politikanët e lartë në ditën e senjtërimit të Nënë Terezës, 6 vjet më parë në Vatikan. Janë po ata dhe tani, të pa ndryshueshëm.

Isha atje, kreu i ambasadës së Shqipërisë pranë Selisë së Shenjtë, në Vatikan edhe unë. Natyrisht rrugëtimi im nga i burgosur politik i diktaturës në atë detyrë të lartë, është dhe simbol i ndryshimeve të ndjeshme posdiktatoriale.

Ja, disa nga shënimet e mia:Po i risjell:

SHENJTËRI NGA 5 SHTATORI I SAJ

Erdhi. Sa dritë kishte ajo ditë! Në një nga dritaret e pëfaqësisë, në katin e dytë të një pallati të vjetër në Rrugën “Ottaviano” 43, kishim vënë një portret të madh të Nënë Terezës, që dukej sikur e qeshura e saj e bënte më të ëmbël ajrin dhe pelegrinët apo turistët e shumtë ndalnin, e fotografonin dhe vazhdonin në turma të shkonin për te sheshi më i bukur i të gjithë botës katolike, para Bazilikës “San Pietro”.

Isha vetëm në ambasadë, bashkëpunoja me time shoqe, punonim deri pas mesante, dërgonim relacione të shpeshta në Ministrinë tonë të Jashtme, në Tiranë dhe në Sekretarinë e Shtetit të Vatikan.

Do të mblidhej e gjithë bota atë ditë të shenjtë. Vendet që lidheshin më shumë dhe drejtpërsëdrejti me Nënë Terezën, Shqipëria e para me Kosovën, Maqedonia e Veriut, për ne Maqedonia e Jugut dhe India do të kishin delegacionet më të mëdha shtetërore, edhe mbi 20 veta. Vendet e tjera jo. Do të vinin kryetarë shtetesh, president, mbretër, nobelistë…

Ambasadori i Maqedonisë së Veriut më tha një ditë pas njërës nga meshat në Bazilikë se s’dinte nga t’ia mbante, ata të qeverisë së tij donin që të vinin që të gjithë në ceremoni, po me të tutë si i keni punët ju, – më pyeti.

Edhe unë s’di nga t’ja mbaj, – i thashë, – s’do të vijë asnjëri…

Lejomëni të rrëfehem. Nga Presidenca s’kishte përgjigje a do të vinin. Edhe nga Parlamenti. Kryeministri do të vinte, por jo delegacion shtetëror, ja ashtu vetëm, me grupin e tij. Me Ministrin e Jashtëm, mbase. Nga Sekretaria e Shtetit të Vatikanit donin të dinin sa vetë do të vinin, nga Shqipëria, cili do të ishte kryetari i delegacionit shtetëror? Nëse nuk vinte presidenti? Kabineti i tij absurdshëm po bashkëpunonte me nunciaturën, jo me ambasadën e vet. Erdhi në kohë një listë nga Kryeministria, do të vinte Kryeministri, bashkëshortja, Ministri i Jashtëm dhe nja dy drejtorë të asaj ministrie. Pastaj më vjen një listë e gjatë, ku presidenti i Republikës, si kryetar delegacioni do të ishte në krye të nja 25-30 vetave, bashkëshortja, stafi i tij, këshilltarë, roje, vetura. etj. Pra s’kishte vend më për të tjerë, sipas tyre. Një ditë a dy para ceremonisë dëgoi listen e vet parlamenti, do të vinte Kryetari pa bashkëshorten, me një këshilltar e nja dy deputetë. Nga opozita asnjë lajm për pjesëmarrje. Gjithsesi kordinuese dhe bashkëpunuese e drejtpërdrejtë duhej të ishte dhe është vetëm Ministria e Punëve të Jashtme

Sekretaria e Shtetit të Vatikanit më mirëkuptonte dhe priste e qetë çdo sugjerim timin, kërkesë apo shkresa që anullonin njëra-tjetrën, siç më vinin nga atdheu.

Dhe mbërriti delegacioni shqiptar, tre krerësh, presidenti me të vetët, sa shumë, që s’donin të kishin punë me askënd, veç me piceritë e Romës, kryeparlamentari, jo dhe aq shumë në grup, kryeministri – korrekt me pjesëtarët e dërgatës së tij. Ishin vendosur në hotele të ndryshme, pa paqe midis tyre.

Ndërkaq Dioqeza e Prizren-Prishtinës kishte organizuar një koncert të madh në Romë, i ndihmova dhe unë me adresa dhe lidhje, në një kishë të famshme me artistë shqiptarë nga e gjithë bota, që vërtet ishin të shkëlqyer. Na mblodhi dhe na frymëzoi Nënë Tereza, thoshim. Mes spektatorëve pafund ishin të gjitha copërat e delegacionit tonë, edhe nga opozita, por kurrsesi bashkë.

Dhe ja, mëngjezi i shenjtërimit, me emocione të mëdha e me shqetësime ende më të mëdha. U kërkua nga policia italiane dhe protokolli që makinat e delegacionit shqiptar si për çdo delegacion shtetëror, të ishin në rresht bashkë. Ata të presidencës, vetë presidenti u alarmuan, erdhi me vrap një me kostum të zi e kravatë, s’ishte presidenti, po një i dërguar i tij, se makina e tyre, ajo e presidentit duhej të ishte e para, gati bërtiste, i mbytur në djersë nga vrapi, e sqaruam se para tyre nuk ishin as makinat e Kryeministrit e as të Kryetarit të parlamentit, kursesi e ministrit të jashtëm, por ato të policisë italiane dhe, sipas protokollit, pas tyre vinte makina e ambasadës së Shqipërisë pranë Selisë së Shenjtë. Zyrtarisht ju jeni te parët. Mezi u qetësua ai dhe shpura.

Si shumë po vepron qoftëlargu mes nesh, thosha me vete këtë varg të Nënë Terezës. “Qoftëlargu” ajo i thoshte djallit shqip.

U futëm në Vatikan, vargan vaturash të zeza, nga portat pas dhe do të dilnin në shesh duke kaluar mespërmes brenda Bazilikës mahnitëse të Shën Pjetrit. Sheshi ishte plot, një det me njerëz dhe me flamuj nga e gjithë bota. Skuqnin flamujt u bukur të Shqipërisë. Ja, dhe ata të Kosovës. Rojet e palëvizura zviceriane me shtiza në dorë, me uniformën me ngjyra, të stilizuara nga Mikelanxhelo.

Delegacionet shtetërore po zinin vendet e caktuara për to afër altarit të madh, përballë kardinalëve.

Pa i folur njëri-tjetrit u ulën në rreshtin e parë presidenti shqiptar me bashkëshorten dhe pranë saj bashkëshortja e Kryeministrit me Kryeministrin, Në rreshtin e dytë – Kryetari i Parlamentit, ndërsa në vendin e Ministrit të jashtëm ishte ambasadorja në Romë. E zura e para, tha. Vendet tona si diplomat i kishin zënë ata të shpurës së klanit të presidentit dhe bisedonin me zë të lartë, aq sa delegacionet e tjera kujtuan se po grindeshin.

Nejse. Rëndësi ka dielli. Shkëlqente mahnitshëm. Në taracat sipër, mes statujave të shumta, kamerat e gazetarëve nga e gjithë bota, edhe nga Shqipëria e Kosova. Kori i madh kishtar, muzika gregoriane, po ngriheshin nëpër ajrin biblik. Erdhi procesioni i bardhë me Papa Françeskun. Një mallëgjim hyjnor na mbushte shpirtrat.

Filloi mesha e shenjtë. Kanonizimi i Nënë Terezes tonë. U tha që është shqiptare. Kur erdhi koha që, sipas ritualit në meshë, i duhej dhënë dora njëri-tjetrit në shenjë paqeje, në gjithë atë shesh me mbi 100 mijë veta, vetëm presidenti shqiptar nuk i dha dorën kryeministrit të tij dhe e anasjellta.

Ndërkaq do të ndodhte dhe një si incident, le ta themi, por me Maqedoninë. Në broshurën e meshes së shenjtë, të shpërndarë ndër të pranishëm, në biografinë e Nënë Terezës, në anglisht ishte shkruar që ka lindur në Shkup dhe në kllapa ishte shtuar: (Shqipëri). Ambasada e Maqedonisë së Veriut, e Jugut për ne, protestoi, Shkupi s’është në Shqipëri, por kur lindi Nënë Tereza, në 1910, Shkupi ishte Sanxhak shqiptar dhe ende s’ishte shpikur Republika e Maqedonisë. Zyrtarët e Vatikanit kërkuan ndjesë, broshura s’kishte kohë të rishtypej, pas fjalës Shkup, emri Shqipëri në kllapa, u nxi, por ashtu tërhiqte më shumë vëmendjen. Nuk di si ndodhi ky gabim, që s’ishte aq gabim, nuk besoj se u bë qëllimisht, por e ndolli një e vërtetë historike.

Nuk po zgjatem më. Thjesht rrëfeva. Një kujtim, një përvojë jo vetëm imja. Thuhet se çdo popull ka qeverinë që meriton, po dhe çdo qeveri ka popullin që meriton. Ajo që ndodh lart, përëritet poshtë, diku si komedi e diku si dramë, shpesh duke ndërruar vendet ngjashëm.

Kujtojmë në ditën e Shenjtes Nënë Tereza, si qortim dhe si mundësi përmirësimi. Të shtetit dhe të popullit të tij. Po, po, mund të mësojnë dhe duhet qoftë dhe nga një njeri i vetëm, kur është “Nënë Terezë”. Ndërkohë të mos harrojmë më të rëndësishmen, pse jo dhe me krenari, megjithëse Nënë Tereza predikon përuljen, por dhe kjo të bën krenar, që shqiptarët i dhanë botës sërish një shenjtore, tani moderne të shekullit XX, që u kanonizua 6 vjet më parë në shekullin që jemi. Të marrim çdo ditë prej saj besimin e lartë, vullnetin e paepur për punë, këmbënguljen dhe arritjen, nga plagët tek yjet, shenjtërinë, por dhe thjeshtësinë dhe nga ato që nuk blihen, sado kapitalist i pasur qofsh, nuk kostojnë asgjë dhe janë gjithçkaja: dashuri dhe buzëqeshje. Për një jetë më të bukur dhe Atdhe më të çmuar e të dashur. Amen!

Opozitarizmi si kulturë e munguar

September 5, 2022 by s p

Opozitarizmi është kulturë e munguar në Shqipëri , dhe jo vetëm në Shqipëri ,e ndofta prandaj është kaq e vështirë ekzistenca dhe mbijetesa e tij edhe pse është një nevojë kaq jetike e munguar dhe e domosdoshme.

Në vënde si Shqipëria ku mungojnë rregullat dhe standartet e ku lehtësisht liria ka si derivat ose kaosin ,ose frikën ,fenomeni i mungesës së opozitarizmit bëhet shqetësues pasi e shpie vendin dhe të drejtat në lakun e krizave të thella shoqërore, morale madje edhe ekzistenciale.

Kur hedh sytë nëpër histori të afërta dhe të largëta sheh se sa i vetmuar , mohuar dhe dhunuar është “ zëri që kundërshton “, ai që nuk dakortësohet me të gjithë dhe me gjithçka por mbetet si një tentativë e vazhdueshme për dëgjim dhe respektim të principeve apo parimeve individualiste prej të cilave lind evoluimi.

Pikërisht këtu zë fill e nis logjika që i jep frymë opozitarizmit.

Si një instrument që nuk i nënshtrohet grupit i cili jo gjithmonë ka të drejtë opozitarizmi bëhet embrion i një të drejte që hesht, i një të drejte që nuk duhet të dhunohet, i një të drejte që duhet të mbrohet.

E keqja jo rrallë herë “ përqafohet” nga turma, madje e kundërta është e vërtetë ajo vetëm sa e nënshtron atë pêr shkak të dy elementëve fatkeqë që mbisundojnë sjelljet njerëzore ; servilizmi dhe të qenit sipërfaqsor.

Edhe kur turma thërret dhe duartroket për dikë ( mungesë thellimi dhe të menduari) , kjo jo gjithmonë është për tju gëzuar .

Si ta ndihmosh opozitarizmin ?!

Kjo nënkupton të jesh objektiv në perceptimin e realitetit, të njohësh problemet jetike që prekin dhe përndjekin jetët, të dallosh të keqen , të ndihmosh fatkeqin, të jesh i vërtetë dhe realist, të dëgjosh “ zërin që s’ flet dot “ të jesh me të drejtat e të drejtëve në një botë ku jo çdo e drejtë e fituar / dhuruar është realisht e drejtë.

Mund edhe të duket teorike renditja ;1, 2, 3 por opozitarizmi është edhe logjikë .

Opozitarizmi dhe e vërteta jane gjithmonë bashkë dhe e vêrtetë do të thotë fakt, ngjarje, përjetim, rrëfim, përllogaritje e të gjithave dhe dëshmi me çdo mjet e tyre .

Opozitarizmi dhe mos heshtja ecin paralel , nuk ka armik më të madh të opozitarizmit se heshtja .

A nuk heshtën të drejtat e shqiptarëve për infinit vjet ?!

Dhe rezultati ishte nënshtrimi i tyre ndaj dhunës fizike dhe ekonomike për pa limit vjet .

Opozitarizmi ka partner ndershmërinë dhe principet ;ato në familje , miqësi , shoqëri, organizatë ,etj. Duket teori por janë të drejtët ata që dhunohen më shumë në shoqëritë kur rolin e mbrojtësit të të drejtave e bëjnë jo pak herë pikërisht dhunuesit e tyre.

Opozitarizmi dhe besueshmëria janë dy koncepte që kanë si bazë objektivizmin . Pra për sa kohë ekziston e vërteta : si fakt , si dokument , si dëshmi, si akt ,si zë që ngre krye dhe ZË ,opozitarizmi merr shtigjet e lirisë që vazhdimisht cungohet nga errësira përballë ; ajo e iluminimit të rremë, dhunës , mohimit dhe denigrimit .

Ndaj duhen dëgjuar viktimat e dhunës , ata që nuk flasin, flaken, denigrohen ,ata sistemi i gjatë i pa lirisë i la të pa zë, të pa shkollë, të pa shpresë , të pa krahë .

Dhe vonë nuk është kurrë të fillohet nga ata sepse e drejta flen mbi plagë të vjetra dhe të reja .

Kurrë nuk është vonë për t’u kthyer aty ku zinxhirët e fajeve kanë zënë ndryshk prej lotëve të neglizhencës edhe të harrimit .

Opozitarizmi është filiz lirie!

Marjana Bulku

JETA DUHET PARË ME BUKURITË QË TË SJELL…

September 5, 2022 by s p

Piktorja Estela Ruka në një intervistë për Diellin ne Vatrës dhënë Editorit Sokol Paja, zbulon detajet e ekspozitës së saj të pikturave, që do jetë e hapur 30 ditë nga 1 – 30 Shtator 2022. Ekspozita është hapur në Nyack Library. Ekspozita ka 34 punime dhe shumica janë piktura në stilin abstract. Fuqia e mesazhit dhe ndjenjave vijnë nga shijimi i së bukurës…

NJË EKSPOZITË, DY VITE PUNË, PASION E PËRKUSHTIM

Një nga zhanret e Artit që unë e dua shumë është dhe Piktura, gjë që brenda meje ishte si një dëshirë për ta realizuar. Duke qënë se profesioni im bazë me të cilin punoj akoma është Mjeke Stomatologe, gjatë kohës në Shqipëri nuk gjeta mundësinë ta zhvilloja. Të pikturosh apo të bësh art është edhe çështje frymëzimi, dhe ndoshta këtë frymëzim e gjeta në Amerikë, ku gjërat shkojnë më të planifikuara dhe më në sinkron në përgjithësi. Ekspozita ime e hapur pikërisht më 1 shtator 2022 është një punë e dy viteve rresht me pasion e përkushtim.

JETA DUHET PARË ME BUKURITË QË TË SJELL…

Mesazhi që përcjell është se jeta duhet parë me bukuritë që të sjell që nga natyra, muzika, njerëzit e afërm, shoqëria, dhe duhet të jemi falenderues ndaj Zotit dhe ndaj njëri-tjetrit, dhe ti falim momente sa më të bukura artistike dhe njerëzore njerëzve tanë të shtrenjtë, shoqerisë , kolegëve, pra të gjithëve. Ekspozita do jetë e hapur 30 ditë nga 1 – 30 Shtator. Ekspozita është hapur në Nyack Library. Ekspozita ka 34 punime dhe shumica janë në piktura në stilin abstrakt. Mua më pëlqejnë ngjyrat e forta në pikturë pasi kanë dinamikë të fuqishme zhvillimi.

LIDHJA E NJERIUT ME TË BUKURËN…

Njerëzit e duan artin në shumë zhanre të tij, është pikërisht lidhja që ka njeriu me të bukurën, njëlloj si me muziken që ështëe pavdekshme dhe lidhet direkt me ndjeshmëritë e njeriut, ashtu dhe me pikturën, artin pamor të së bukurës. Këto dy vitet e fundit kanë qënë vite të vështira pasi ishte një kohë e gjatë pandemie dhe njerëzit u mbyllën për muaj me radhë, nuk patëm mundësi argëtimi, mbledhjesh në gëzime të përbashkëta, udhetime etj. Unë gjeta një mënyrë për të kaluar kohën time duke hequr mendjen nga lajmet dhe shumë gjëra që të stresonin në atë kohë, dhe kjo ishte piktura me orë të tëra. Sinqerisht ishte e vetmja gjë antistres që bëja.

NGA BUZËQESHJA QË I FAL NJERËZVE…

Të jesh Ambasadore e paqës për mendimin tim puna fillon që nga buzëqeshja që i fal njerëzve, komoditeti që i krijon atyre që në komunikim, të bësh më të mirën në atë punë që bën, ndërkohë nëse ke një talent në art, ta ndash atë me të tjerët për ti krijuar sa më shumë kënaqësi dhe gëzime. Ideja që në daten 11 Shtator të bëja ftesa për njerëzit në ekspoziten time, nuk ishte vetëm promovimi i ekspozitës , por një takim kryesisht me shqiptarë të diasporës, për të folur edhe për arritjet e tyre në Amerikë, njohjen në komunitet, përcjelljen e një mesazhi të madh që nga Skënderbeu yne, bashkimi bën fitoren, kjo në kontekstin e ndihmës reciproke të shqiptarëve.

SHQIPTARËT SI KRIJUES, SI ARTISTË

T’ju tregojmë miqve tanë me kombësi të ndryshme se shqiptarët janë krijues, janë punëtorë, jane njerëz largpamës, dhe të ngrejmë vlerat tona të edukuara që nga familja, gjysher e stergjysher, e deri tek fëmijet tanë si tradita, gjuha, historia e vërtetë shqiptare dhe vlerat kombëtare. Në ditën e promovimit dhe takimit me bashkëatdhetarë do jenë shumë miq e koleg Amerikanë të ftuar në komunitetin tonë për tu njohur më mirë me Shqipërine dhe shqiptarët. Zëri i Shqipërisë në botë duhet të dëgjohet si i barabartë dhe i vlerësuar. Zëri i Shqipërise në diasporë jemi pikërisht ne shqiptarët, dhe kemi përgjegjësi jo vetëm për familjet tona por edhe për vendin tonë që ta përfaqësojmë denjësisht. Shpresoj që 11 Shtatori të jetë një takim frytëdhënës artistik.

VATRA PËRKUJTOI ME NDERIM, LUTJE E PËRSHPIRTSHMËRI NËNË TEREZËN, SHENJTOREN E KOMBIT SHQIPTAR NË 25 VJETORIN E KALIMIT NË AMSHIM

September 4, 2022 by s p

Sokol Paja/

New York më 3 Shtator 2022 – Federata Panshqiptare e Amerikës Vatra përkujtoi me nderim, lutje e përshpirtshmëri 25 vjetorin e kalimit në amshim të Shenjtores së Kombit Shqiptar, Nënë Terezës, nënës së dashurisë, sakrificës, besimit e shpresës në Zot dhe respektit e dinjitetit për qëniet njerëzore. Në një ceremoni solemne të organizuar posaçërisht nga Federata Vatra, me pjesëmarrjen masive të udhëheqësve të Vatrës e vatranëve më të spikatur, të mbështetur dhe nga përfaqësuesit më të dënjë të komunitetit shqiptar në New York e më gjërë, Vatra tregoi edhe një herë lidership të padiskutueshëm si organizimi patriotik e kulturor më i fuqishëm në të gjitha diasporat shqiptare kudo në botë për organizime në nderim të figurave të shquara të kombit, datave e ngjarjeve të shënuara për identitetin, kulturën dhe historinë e kombit shqiptar. Nën prezantimin e Editorit të Diellit, në kumtesën hapëse të ceremonisë në nderim të Nënë Terezës, kryetari i Vatrës PhD Elmi Berisha ndër të tjera theksoi se: “Shënjëtorja e trungut tonë vazhdon të jetë frymëzim, motivim dhe engjëll mbrojtës i njerëzimit dhe pa dilema ne si komb dhe personalisht besoj se besimi i jonë në zot dhe lidhja shpirtërore me Hyun na lidhë edhe më fuqishëm përmes shënjëtores sonë. E Shënjta Nënë Tereza, është simbol i dashurisë dhe i përkushtimit ndaj njerëzimit (sidomos ndaj atyre që kishin më së shumti nevojë), por edhe ndaj Zotit. Ajo e lidhi përkushtimin ndaj njeriut me përkushtimin ndaj Hyjit, duke krijuar simbiozën e dashurisë së përhershme, të cilën ia dhuroi njerëzimit” tha ndër të tjera z.Berisha. Presidenti i Nderit të Vatrës z.Agim Rexhaj përshëndeti ceremoninë e nderimit ndaj Nënë Terezës duke u treguar të pranishmëve detaje nga vizita në shtëpinë e Motrave të Nënë Terezës në Bronx 25 vite më parë kur Nënë Tereza kaloi në amshim dhe përpjekjet e vazhdueshme së bashku dhe me patriotë të tjerë në punën e madhe për ngritjen e shtatoreve të Nënë Terezës në viset shqiptare dhe solli ndërmend ndihmën për ndërtimin e Katedrales së Prishtinës “Nënë Tereza” ku me Marjan Cubin kryetar të mbledhjes së fondeve u arrit një shifër rekord mbi 2 milion dollarë. PhD Ines Murzaku në kumtesën e saj u ndal te gjashtë revolucionet e Nënë Terezës: Revolucioni i Lutjes, Vuajtjes, Varfërisë, Shërbimit, Shpresës dhe Brishtësisë. Ndër të tjera studiuesja Murzaku u ndal te Revolucioni i Brishtësisë – Ku dashuria zëvendëson hidhërimin. “Nënë Tereza e mësoi butësinë në moshë të re. E reja Gonxhe ishte e rrethuar me shumë butësi nga familjarët e saj, veçanërisht nga e ëma. Familja e nënës nuk ishte familja e përsosur; ishte një familje e zakonshme me të metat dhe papërsosmëritë e saj. Por besimi dhe butësia e tyre e zakonshme doli të ishte transformuese dhe e jashtëzakonshme në ndikimin që do të kishte te shenjtoria e ardhshëm dhe butësia që ajo do t’u ofronte falas të gjithë atyre që do të prekte. Së dyti, Nënë Tereza e praktikonte butësinë teologjikisht. Kjo ishte butësi nga identifikimi me arketipin (Jezusin) dhe Marinë. Veç kësaj, ajo ishte një butësi e zbatueshme ndaj kujt po i shërbente. Ajo, me butësi, identifikohej me të gjitha kategoritë e njerëzve që u shërbente dhe të cilëve shoqëria donte t’i hidhte poshtë. Ajo jetoi dhe ishte një me ta, duke shkuar në nivelin e “errësirës” dhe të varfërisë së njerëzve të cilëve u shërbente; ajo lehtësoi barrën e njerëzve duke e bërë errësirën e tyre me butësi. Teologjia e nënës për të buzëqeshur është e lidhur me revolucionin e saj të butësisë” citoi ndër të tjera PhD Ines Murzaku. Gazetari Frank Shkreli në kumtesën e tij “Amerika për Nënë Terezën – rastësi apo dora e Zotit në veprim “prej sot je bijë e Amerikës” tha ndër të tjera se: “Komuniteti shqiptaro-amerikan kishte lidhje të ngushta, dashuri dhe respekt, pa kushte, për veprimtarinë në shërbim të varfërve në botë dhe për personin e Nenë Terezës gjatë afër 50-viteve të fundit të shekullit të kaluar. Në të vërtetë – dukej sikur e mbarë Amerika – pa dallim feje dhe pa dallime politike — ishte në dashuri me këtë murgeshë shqiptare, me trup të vogël, por me shpirt dhe zemër të madhe – e cila i kishte caktuar vetes misionin e jetës së saj për t’u kujdesur për “më të varfërit e të varfërve në botë.” Kjo dashuri e Amerikës me Nënë Terezën kishte filluar në vitin 1960 – që shënon vizitën e parë të saj në Shtetet e Bashkuara. Vizita e parë e Nenë Terëzës në Amerikë është e datës 7 Nëntor, 1960” tha ndër të tjera z.Shkreli. Amerikanët e kanë vlerësuar dhe e vlerësojnë gjithnjë veprën dhe personin — Gonxhen e shqiptarëve dhe shën Nënë Terezën e Amerikës dhe të botës. Ajo ishte shpallur Qytetare Nderi e SHBA, një titull i dhënë Nenë Terezës shumë vite më parë nga Presidenti republikan Ronald Reagan, kujtoi z.Shkreli. Studiuesi Dr. Paulin Marku ndër të tjera në kumtesën e tij u shpreh se: “Nene Tereza na jep mundësinë te njohim nga afër dhe te hyjmë ne jetën e njeriut te urte e te dashur qe fale lutjeve, sakrificave dhe ndihmave për popuj te ndryshëm hyri ne zemrën e secilit. Kjo është një dhunti e Zotit qe pa sponsor, pa propagande televizive dhe mediatike apo lobim te kishës katolike, ajo arriti te ketë impakt pozitiv ne mbare globit. E them botërore sepse veprimtaria e Nene Terezës ishte e atille dhe gjithashtu po aq e gjere dhe e ndjeshme për shtresa te ndryshme sociale-ekonomike dhe kulturore, tek fëmijët, pleqtë, te sëmurë, te varfrit, neper popuj te dhunuar dhe te frustruar nga luftra te ndryshme, si dhe për përpjekjet e vazhdueshme qe te ngrejë raporte jo vetëm shpirtërore e religjione por edhe institucionale ne mbare boten” tha ndër të tjera studiuesi Dr. Marku. Gazetari Sinan Kamberaj në kumtesën e tij dha detaje nga takimi me Nënë Terezën dhe vizita e saj në New York. Ai kujtoi për të pranishmit: “Nënë Tereza falënderonte për fjalët e mira dhe uronte pa ndërprerë. Për një çast pata ndjesinë se fytyra e saj ishte një mishërim i të gjitha fytyrave të nënave shqiptare, një fytyrë tipike e atyre plakave fisnike, të cilave, sa më shumë që u rëndojnë vitet mbi supe, fytyrat u bëhen gjithnjë e më ëngjëllore, duke rrezatuar ngrohtësi qiellore. Në këtë çast ajo uroi në gjuhën shqipe: “Zoti e baftë mirë”!” citoi ndër të tjera gazetari Kamberaj. Ceremonia e nderimit për Nënë Terezën Shenjtoren e Kombit tonë në Vatër u përmbyll me një koktejl të organizuar posaçërisht nga patrioti Toni Musaj i cili mbështet Federatën Vatra e gazetën Dielli në çdo organizim. Federata Vatra dhe Gazeta Dielli i shprehin mirënjohje të veçantë z.Toni Musaj dhe z.Adem Belliu me televizionin “Kultura Shqiptare” të cilët ndjekin Vatrën dhe aktivitetet e saj në çdo organizim dhe veprimtari, me profesionalizëm dhe bujari.