Archives for February 2023

Prek Cali në 78 vjetorin e pushkatimit të tij

February 16, 2023 by s p

Bujar Leskaj/

78 vite më parë, heroi kombëtar shqiptar, Prek Cali doli në “besë të komunistëve të pabesë”, të cilët pak javë më pas, së bashku me 13 shqiptarë të tjerë, e ekzekutuan në Zall të Kirit në periferi të Shkodrës. Ekzekutimi u drejtua nga Petar Bulatoviç.

Prek Cali e kaloi tërë jetën e tij duke luftuar kundër pushtuesve, duke përfshirë osmanët dhe më së shumti serbo-malazezët kundër të cilëve ai mbrojti integritetin territorial të Shqipërisë së bashku me luftëtarë të tjerë kelmendas. Më vonë në vitin 1945, ai udhëhoqi kryengritjen antikomuniste të Kelmendit.

Mehmet Shehu pas prangosjes së Prek Calit, i thotë: “T’u thafshin krahët Prek që nuk bashkëpunove me ne, se do e kishe mbyllur historinë tënde me shkronja ari”.

Por Prek Cali, ia ktheu me fjalë, të cilat vite më vonë u vërtetuan katërcipërisht: “S’ka çfarë më duhet jeta nën hijen e Trobojnicës (Flamuri Malazez), ma mirë me u kalbë në dhe’, e historia një ditë ka me na nderue, por ti atëherë Mehmet ke me qenë turpi i saj, ndërsa Malësorët ndera e saj”.

Respekt dhe mirënjohje kryengritjes antikomuniste te Kelmendit dhe prijësit Prek Cali, 137 të vrarë, 345 të burgosur dhe 41 familje të internuara.

European University of Tirana secures global quality accreditation

February 16, 2023 by s p

Press release from QAA/

The European University of Tirana (EUT) has become the first institution in Albania to achieve global accreditation from the Quality Assurance Agency for Higher Education (QAA), the UK’s independent quality body and a global leader in quality assurance for higher education.

The global accreditation is awarded to international institutions who have passed the QAA’s rigorous International Quality Review (IQR), which measures global institutions against international quality assurance standards set out in Part 1 of the Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (ESG).

The review took place virtually between 24-27 May 2022 and was completed by a team of three independent reviewers. In making their conclusions, the review team confirmed that EUT meets all 10 of the internal quality assurance standards in the ESG.

The review team also identified a number of features of good practice including:

• the robust quality assurance framework, systems and processes, their effective implementation and the engagement of staff at all levels,

• the active engagement of, and extensive contribution made by, external stakeholders to the design, delivery and monitoring of academic programmes, principally but not exclusively through the Labour Market Boards,

• and the provision of individualised advice and guidance to prospective students that informs their decision making.

Prof. Dr. Tonin Gjuraj, rector of EUT said: “The award of international accreditation from the UK Quality Assurance Agency is the fulfillment of an aspiration dated 10 years ago, when the European University of Tirana confirmed its ambition to undergo an international review process for its second institutional accreditation. I am pleased to see that our efforts in enhancing quality assurance and building a quality culture in our institution received an excellent review from one of the most reputable agencies. We are thankful to the QAA team for making this the most valuable and worthwhile experience, and we are excited to be part of the QAA membership network, which provides robust support for our further quality enhancement endeavors”.

Vicki Stott, QAA’s Chief Executive said: “This is an excellent achievement by the European University of Tirana that demonstrates their commitment to following international best practice standards in quality assurance. The IQR process has supported EUT to reflect on its approach to managing the quality of the student experience and provides confidence to prospective international partners in the quality of the University’s quality assurance processes.”

The University has obtained QAA institutional accreditation for a period of five years, subject to a satisfactory mid-cycle review. This allows them to display QAA’s IQR Accreditation Badge, demonstrating that their quality assurance procedures are comparable with international best practice. Through achieving QAA global accreditation, EUT is also eligible to become a QAA International Member. International Quality Review is carried out in QAA’s capacity supporting the development of higher education quality internationally, including activity to support QAA Members and collaboration with international partners.

By securing global accreditation from QAA, international institutions can clearly spotlight their quality standards internationally, and more easily open dialogue with institutions outside their own country.

You can read the European University of Tirana’s full report on our website. You can also find out more about the IQR process. If you are interested in your institution signing up and wish to discuss this further, contact a member of the QAA Global team on accreditation@qaa.ac.uk.

Ends

Notes to editors

1. For further information, contact Kevin McStravock, Lead Policy Officer (Nations & Europe) on k.mcstravock@qaa.ac.uk.

2. The European University of Tirana (EUT) was licensed by the Albanian Council of Ministers in September 2006. EUT’s mission is to provide students with a high-quality education based on the most updated scientific research; provide knowledge to the Albanian society through teaching, creativity, the use of best scientific achievements, as well as labour market and international partnerships.

3. The outcome of the EUT international quality review can be found at https://www.qaa.ac.uk//en/training-and-services/iqr/published-iqr-reports.

4. IQR has been specially developed to provide international institutions with an independent peer review, through which they are measured against the 10 standards for internal quality assurance of the ESG, the quality assurance framework adopted across 48 countries in the European Higher Education Area. The ESG are respected worldwide and have influenced the development of quality frameworks across Africa and the ASEAN region, and the development of a global language of quality assurance. You can find out more about International Quality Review and global accreditation at www.qaa.ac.uk/iqr.

5. The expert team that reviewed the European University of Tirana comprised Professor Jeremy Bradshaw (chair), Ms Hannah Doe (student reviewer) and Professor Anca Greere (international reviewer).

6. International Quality Review is overseen by QAA’s IQR Accreditation Panel who consider recommendations made by QAA review teams in order to determine whether an institution should be awarded institutional accreditation. You can read more about the international experts who make up the Accreditation Panel here.

7. QAA is the independent quality body for UK higher education. It is a higher education charitable company, which is limited by guarantee and whose UK and international members are representative organisations of the higher education sector. More information on QAA’s work is available on www.qaa.ac.uk.

8. QAA is a founding member of the European Network for Quality Assurance in Higher Education (ENQA), a full member of the International Network for Quality Assurance Agencies in Higher Education (INQAAHE) and has observatory status with the Asia-Pacific Quality Network (APQN).

9. For further information on QAA’s International Membership, visit https://www.qaa.ac.uk/traini…/qaa-international-membership.

Shkolla Shqipe Zvicër/ Hapet edhe pika shkollore në Laufen të Kantonit të Basellandit!

February 16, 2023 by s p

… Nuk ka gjë më të bukur se kur Pavarësia e Kosovës festohet me hapjen e një pike shkollore. Siç ndodhi me 15 mars 2023 në Laufen të Kantonit të Basellandit.

Mësuesja Taibe Meha me nxënësit e Shkollës Shqipe në Laufen të Kantonit të Basellandit

“Shkolla Shqipe” në Zvicër është bërë sinonim i suksesit, kryefjalë e përpjekjeve në rrugëtimin kombëtar, sa më shumë shkolla, aq më shumë nxënës dhe mësues në orët mësimore të gjuhës dhe kulturës kombëtare. A ka gëzim më të madh se në prag të festës së Pavarësisë së Kosovës të hapet një pikë shkollore, e cila bënë bashkë fëmijët shqiptarë nga të gjitha trojet, të cilët me familjet e tyre jetojnë në Laufen të kantonit të Basellandit.

Dhe kjo e mërkurë e datës 15 shkurt 2023 solli buzëqeshje në fytyrat e këtyre vogëlushëve të cilët të lumtur, të gëzuar u ulën në bankat shkollore të “Shkollës Shqipe” në Zvicër, duke e rritë jo vetëm numrin e nxënësve por edhe duke u përkushtuar, që sa më mirë ta mësojnë gjuhën amtare. Çdo gjuhë është vlerë e shtuar por gjuhën e nënës nuk e zëvendëson gjë. Ajo ka kuptim ndryshe, ka domethënie tjetër, prandaj është obligim moral dhe kombëtar i prindërve që të kujdesen në këtë drejtim më shumë për fëmijët e tyre.

Edhe pse klasa ku zhvillohej mësimi, ishte një klasë e vjetër ajo u zbukurua nga fëmijët shqiptarë, të cilët me buzëqeshjen e tyre herë shikonin librat dhe herë mësuesen duke dhënë një shenjë se ishin të gatshëm të fillojnë betejën e madhe me shkronjat e shqipes. Edhe mësuesja me vështrimin, me gatishmërinë e saj, dukej se po i thonte, që së bashku në këtë rrugëtim do të dalin faqebardhë. Dhe këtë gëzim e përjetuam edhe ne që ishim prezent në klasën e shkollës shqipe në Laufen. Gëzimi ishte i pa përshkruar nga të gjithë, por edhe nga prindërit të cilët i shoqëronin fëmijët e tyre deri te dera e shkollës.

Edhe pse ditë shkurti, dielli kishte pushtuar këtë qytezë, një diell që ngrohte zemrat e nxënësve që kishin përqafuar me aq dashuri librin e gjuhës shqipe. Nora, Ayani, Isaku, Aulona, Lijana, Suad, Hana, Tara, Era, Edioni, Meriem, Melek, Jon, Aylin, Hira, Selma e shikonin mësuesen me një gëzim të veçantë sepse për ta dhe bashkëmoshatarët e tyre kishte filluar një ditë e re, një ditë ku ata do të mësonin edhe gjuhën shqipe.

Një angazhim në shërbim të arsimit shqip, në shërbim të shkollës shqipe, koordinatori i “Shkollës shqipe” në Zvicër, Vaxhid Sejdiu, së bashku me mësuesen Taibe Meha dhe nxënësit e shkollës shqipe në Laufen, të lumtur me librat në dorë.

Dhe fare në fund duke ju dëshiruar nxënësve dhe mësueses suksese pafund urojmë dhe apelojmë te të gjithë bashkatdhetarët që fëmijët e tyre t`i dërgojnë në shkollën shqipe.

“Shkolla Shqipe” – Zvicër

Sektori për informim

See Insights and Ads

Boost post

All reactions:

Mbi Idenë e Lirisë

February 16, 2023 by s p

Viliem Kurtulaj/

Nëse për qenie të tjera në tokë liria është mundësia e gjallimit, jetesës ose e lulëzimit kudo, për njerëzit kuptimi i lirisë është diçka tjetër, më shumë se kaq. Liria për njeriun nuk është thjesht mundësia e plotësimit të dëshirave të veta, pasi dëshirat mund të jenë orekse dhe orekset janë të determinuara. Ajo çka është e determinuar, është e përcaktuar, dhe, për pasojë, nuk mund të jetë e lirë. Liria e njeriut është pikërisht dalja jashtë të determinuarës, jashtë orekseve.

Njeriu është qenie aktive në botë sepse është i lirë. Pra, është botëndërtues. Njeriu e krijon botën duke mohuar veten, shoqërinë, natyrën etj. Kur njeriu nuk ka çfarë të mohojë më, ai barazohet me veten. Njeriu i mohon të gjitha duke njohur gjithçka. Si pasojë e unikalitetit që ka liria te njeriu, ndryshe nga kafsha e cila përshtatet me botën, njeriu e krijon botën. Kafsha është pasive në botë, njeriu është aktiv në botë. Kur njeriu përshtatet me botën, ai rrezikon të mos jetë më subjekt.

Sipas Kojeve-it, mohimësia është vetë thelbi i lirisë. Fuqia prodhuese e mohimit është se çliron. Çdo përkufizim tjetër do të ishte “natyralist” dhe do të humbte dallimin e njeriut, qenie e lirë, dhe kafshës, qenie e përcaktuar. Kojeve-i në librin e tij Introduction a la lekture de Hegel, shkruan:

“Nëse liria është ontologjikisht mohimësi, kjo ndodh sepse ajo mund të jetë dhe të ekzistojë vetëm si mohim. Mirëpo, që të mund të mohohet duhet që të ketë diçka për t’u mohuar: një e dhënë ekzistuese. (…) Liria nuk qëndron në zgjedhjen mes dy të dhënave: ajo është mohimi i së dhënës, qoftë si e dhëna që jemi ne vetë (si kafshë ose si “traditë e mëshiruar”), qoftë si ajo që nuk jemi (dhe që është bota natyrore dhe shoqërore). (…) Liria që realizohet dhe shpallet si veprim dialektik ose mohues është për këtë arsye thellësisht krijim. Sepse të mohosh të dhënën pa përfunduar te hiçi, do të thotë të prodhosh diçka që nuk ekzistonte ende; por ajo çka quajmë ‘të krijosh’ është tamam kjo”.

Duke qenë se njeriu është qenie me mendim dhe nuk vepron vetëm instinktivisht, atë mund ta shohim si projekt në botë. Si projekt për të realizuar veten dhe botën. Si projekt që bën histori dhe jo që i përshtatet historisë. Pra, njeriun mund ta shohim si ide filozofike. Vetëm njerëzit konsiderohen mendimtarë. Mirëpo, ashtu siç thotë Kojeve-i, e vërteta e një ideje filozofike matet me realizimin e saj historik. Përveç të tjerave, është dështimi i realizimit historik ajo që hodhi poshtë të vërtetën e idesë filozofike të marksizmit. Në dallim nga të gjitha qeniet e tjera, njeriu nuk mund të bëjë dot pa mohimin për të qenë njeri. Nëse “gjëja”, për të qenë, ka nevojë vetëm të jetë, për njeriun, që të jetë, është e domosdoshme të mos jetë (këtu duhet të kuptojmë se për njeriun, “të jesh” = “të jesh diçka”). Liria ka për thellësi të vetën mohimësinë ose, siç thotë Sartre: fuqinë për të “asgjësuar”.

Që një njeri të jetë i tillë duhet të jetë i “lirë” në konceptin e lirisë që parashtruam më lart. Ky koncept lirie nuk mund të arrihet pa mohimësi nga njeriu. Pra, të jesh i lirë, është mundësia, guximi, vullneti të thuash “jo” dhe të veprosh në atë mënyrë, sigurisht atëherë kur duhet ose kur mendon ti se duhet. Njeriu i thotë “jo” (mohon) natyrës, objekteve dhe subjekteve që e rrethojnë, i thotë “jo” sistemeve politike dhe ekonomike, i thotë “jo” edhe vetes, dhe mund të arrijë deri te mohimi i vetes (vetëvrasja).

Njeriu, si modus, nuk përkufizohet vetëm me bashkimin dhe lidhjen e një fryme me një trup, ide e të cilit ai është, por edhe me fuqinë e shprehjes dhe prodhimit që përbën këtë modifikim. Pra, njeriu dallon nga njeriu tjetër me fuqinë me të cilën zhvillon format e shprehjes së veprimeve dhe mendimeve të veta, me mënyrat si i përjeton fenomenet e natyrës dhe ato të shoqërisë, me mënyrën si e shpreh atë që përjeton trupi dhe mendja e tij.

Nuk e di nëse njeriu është prodhim i lirisë apo liria prodhim i njeriut, por edhe nëse do ta shihnim nga një qasje etike, shtegu ku do të dilnim do të ishte i njëjtë. Mendimi në qasjen etike ngrihet jo në gjykimin e tjetrit, por mbi aftësinë tënde për të prodhuar, mbi fuqinë tënde. Mirëpo siç thamë më lart, njeriu kur prodhon ose krijon diçka në botë, ai mohon diçka. Kur prodhon një ide liberale, mohon një ide konservatore apo etatiste; kur prodhon një ide socialiste, mohon një ide kapitaliste, etj. Shpeshherë njeriu mohon edhe mosekzistencën e mendimit ose hapësirën boshe. Mendimi etik është fuqi për të prodhuar. Mënyra prodhuese e njeriut është e ndryshme nga ajo e kafshës. Njeriu, për të qenë i lirë, duhet të prodhojë në harmoni me natyrën e tij si njeri. Nga një qasje etike, njeriu prodhon ose merret me atë që është krijuar, për të prodhuar pa fund. Sipas John Locke, njeriu duhet ta mendojë veten dhe botën e vet si diçka që është kryekëput prodhim i natyrës së tij, prodhim artificial.

NJË VIT MË PARË BIDEN URDHËRONTE AMERIKANËT TË LININ UKRAINËN: ÇFARË KEMI MËSUAR QË ATËHERË?

February 16, 2023 by s p

Nga FEDERICO RAMPINI/

Data është 10 shkurt 2022. Saktësisht një vit më parë. Joe Biden atë ditë u intervistua nga Lester Holtper për televizionin NbcNews. Flet për mësymjen e mundëshme ruse të Ukrainës. Mesazhi i tij më I fortë është ky: “amerikanët e mbetur në atë vënd duhet t’a lenë menjëherë. Intervistuesi e nguci: a ekziston ndonjë skenar në të cilin Biden-i do të shihet I detyruar të dërgojë ushtarë, për të siguruar zbrazjen e qytetarëve të tij? Biden-i është kategorik: “Jo. Nga ana tjetër e kufirit është një nga ushtritë më të mëdha të botës. Nëse amerikanët e rusët do të fillojnë të shtien kundër njëri tjetrit, është një luftë botërore”

Sot këto fjalë janë harruar, ose duket se i përkasin një të shkuare të largët. Shkaktojnë pyetje të natyrave të ndryshme. Me atë qëndrim të përmbajtur, Biden-i a mund t’i ketë dërguar një shenjë të rrugës së lirë mësymjes? Putini mund t’a ketë ndërpretuar atë deklaratë të 10 shkurtit 2022 si një pranim të mbuluar se Ukraina i përkiste sferës së ndikimit rus e Shtetet e Bashkuara nuk do të kishin lëvizur as edhe një gisht për t’a ndihmuar?

Duhet kujtuar edhe konteksti perëndimor: Biden kishte lajmëruar aleatët evropianë që mësyemja ishte e ngutëshme, dhe ata nuk i kishin besuar. Por pyetjet më të rëndësishme , saktësisht 12 muaj më vonë, janë të tjera. Përse asnjëri – pikërisht asnjëri – nuk përfytyroi që fuqitë e Ukrainës do t’i kishin qëndruar një vit të tërë nën bombardimet e pandërprera, shi raketash të përbindëshme, agresionit të një ushtrie, në numër shumë eprore? E së fundi: çfarë do të kishte ndodhur nëse evropianët do të kishin patur arsye… në hamendësimin e arsyetësisë së Putinit? Në çfarë bote do të jetonim sot nëse mësyemja do të kishte mbetur vetëm një kërcënim?

Përgjigja më duket e padyshimtë. Në këtë çast Putini do të kishte stërfituar, madje pa humbur as edhe një ushtar. Nëse vetëm do të shmangëte mësyemjen. Le të kthehemi me kujtesën një hop mbrapa, për të rindërtuar klimën e fillimit të shkurtit 2022. Mosbesimi evropian mbi përgatitjet e një mësyemjeje ruse. Vargu i drejtuesve në oborrin e Carit, të gatshëm për të bërë lëshime të stërmëdha. Madje edhe n’Amerikë, pesha atëherë ndikuese e rrymave të realpolitikës që donin t’i jepnin Moskës një veto mbi bashkëngjitjen e Kievit NATO-s, duke e kthyer Ukrainën në një jastëk të paanshëm dhe filorus. Ai fillim i shkurtit 2022 qe një çast “magjik”, në të cilin Rusia do të mund të ushtronte ndikimin e saj më të madh pa i hyrë ferrë në këmbë. Të përfytyrohet një histori e ndërsjelltë – një mësyemje vetëm e kërcënuar e kurrë e kryer – jep idenë e gjithshkaje ka shkatërruar Putini, përveç sa e sa jetëve të pafajshme: një rol i ndryshëm për Rusinë në botë, një Perëndim më miqësor e deri edhe i përkulshëm kundrejt tij. Hollësi përfundimtare, Cari ka bërë copë e çikë mitin e vetvetes si një strateg i madh.

Në fillim të shkurtit 2022, alarmi i lëshuar nga shërbimet e fshehta anglo-amerikane mbi përgatitjet e një agresioni të menjëhershëm, likuidohej nga qeveritë evropiane si propagandë kundër-ruse. Shumë parapëlqenin përqafimin e shpjegimit zyrtar të Moskës, simbas të cilit trupat e grumbulluar në kufi të çonin në një manovër të madhe. Dhe vetë Zelenski në fillim ishte mosbesues kundrejt lajmeve që i sillnin Washingtoni e Londra.

Për të shmangur që Putini të kalonte nga “manovrat” në akte, u mobilizua një botë e tërë. Vizita, telefonata, të gjithë kishin diçka për t’i ofruar. Nderim, respekt, dukshmëri, besim, por edhe lëshime konkrete e thelbësore në rrafshin gjeopolitik, për të qetësuar zgjerimshmërinë ruse. Ishte një garë për të marrë seriozisht teorinë simbas së cilës Putini ndjehej “i rrethuar”, pra vepronte i shtyrë nga një lloj ndiesije të natyrshme pasigurie, që duhej shëndoshur, duke i dhuruar një sferë ndikimi më të gjërë. Kançelari gjerman Olaf Scholz tha qartë e rrumbullak se Bashkimi Evropian do të zgjerohej më së shumti deri në Ballkan, pastaj mjaft. Emmanuel Macroni, që pak kohë më parë kishte deklaruar “vdekjen trunore të NATO-s“, vinte në dyshim madje edhe zgjerimin e BE në Ballkan, të populluar nga sllavët që ishte i gatshëm t’u a dhuronte Rusisë.

Era e appeasement – përkulja apo lëshimet – nuk frynte vetëm mbi Evropën Perëndimore. Më 13 shkurt 2022 shkruanja në Corriere për një “plan B” në diskutim në Washington, një listë lëshimesh Putinit. Bideni kishte një të vetmen përparësi, të qëndronte sa më larg konfliktit, të shmangëte çdo lloj pështjelljeje. Ish ambasadori i Barack Obamës në Moskë, Michael McFaul, kërkoi një “pakt të madh me Putinin për të shmangur luftën”. Dy nga qëndrat e studimeve strategjike më të dëgjuara nga Shtëpia e Bardhë dhe revistat gjeopolitike të klasës drejtuese amerikane, foreign affairs e Foreign Policy, mundoheshin për të gjetur kompromise për t’i ofruar Putinit. Ndërmjet këtyre një “finlandizim” të Ukrainës, një term që kujtonte paanësinë e detyruar Finlandës për të siguruar Bashkimin Sovjetik gjatë viteve të para të luftës së ftohtë. Mbinte edhe hamëndja e një bashkëbisedimi të madh me Putinin për të bashkërenduar me të garanci të ndryshme mbi sigurinë e Rusisë, mbi modelin e Marrëveshjeve të Helsinkit në gjysmën e dytë të viteve Shtatëdhjetë. Për të frymëzuar lëshimet, ishte ndërmjet të tjerash, edhe një mosbesim i thellë në aftësinë e Perëndimit për të kundërvepruar në një zë ndaj mësymjes së një Shteti sovran. Në ballin e snksioneve të ardhëshme e të mundëshme për t’u marrë, për shembull, Scholz nuk kishte pranuar të vinte në lojë gazsjellësin Nord Stream 2. Duke parë vartësinë e Evropës nga Rusia për 55% të furnizimeve me gaz, Washingtoni nuk besonte se mund t’i bindëte evropianët të shkëpusnin atë lidhje të kërthizës.

Putini ishte në një pozitë të lakmueshme: me një prestigj në shkallën më të lartë, shumë drejtues perëndimorë të përgjunjur, të gatshëm t’i lejonin një të drejtë zotërimi mbi vëndet ish satelite të BRSS, që shpejt kërcënoheshin për t’u kthyer së qëni Shtete të varura nga Rusia. Mbas Ukrainës: Gjeorgjia, Moldavia, e më pas një ditë ndoshta Balltikët, nëse do të funksiononte kërcënimi për të bërë levë mbi “mbrojtjen e pakicave rusofone”. Nëse Putini do të kishte mbetur në gjëndjen e kërcënimit, të bluff-it, të një lufte vetëm të mundëshme, sot do të ishim duke përsiatur rilindjen e një perandorie ruse, me NATO-n në pështjellim, një Perëndim të poshtëruar, një Bashkim Evropian të detyruar t’i nënështronte çdo kandidaturë të ardhëshme pëlqimit të një fqinji mujshar.

Së fundi një vërejtje mbi faktin se përse askush më 10 shkurt 2022 nuk e mori seriozisht skenarin e një lufte të zgjatur për dymbëdhjetë muaj, pa një fitimtar, me një ushtri të mrekullueshme ruse në vënd qëndrim, pavarësisht nga ndryshimi i dukshëm. (Ndërmjet kllapash: me çdo gjasë teoria e luftës-rrufe, dhe e popullsisë ukrainase që do të kishte pritur me krahë hapur trupat e “çlirimit” të dërguar nga Putini, i është dhënë nga presidenti rus Xi Jinpingut në takimin e famshëm dy palësh në Lojrat Dimërore të Pekinit). Befasia mbi qëndresën ukrainase nuk rrjedh vetëm nga cilësia e ndihmës ushtarake që Kievi ka marrë nga NATO: gjithmonë pak e gjithmonë me vonesë, sepse 12 muaj mbrapa ende nuk ka një barazi të vërtetë të fuqive, aq më pak në rrafshin ajror e raketor. Shtrëngimet e vëna nga NATO e pengojnë Ukrainën t’i përgjigjet me raketa raketave. Inferioriteti është teorizuar dhe detyruar nga Washingtoni. Por të gjithë kemi mbetur robër të një mëdyshjeje të lashtë të demokracive: që dyshojnë nëse dijnë t’a bëjnë luftën. Një stereotip i lashtë e kokëfortë i përshkruan regjimet autoritarë si më të përshtatëshëm për të duruar në kohë të gjata vuajtjet dhe flijimet e luftërave. Megjithatë luftërat më të rëndësishme të historisë sonë (lufta e parë dhe e dytë botërore) i kanë fituar gjithmonë demokracitë kundër diktaturave.

“Corriere della Sera”, 13 febbraio 2023 E përktheu Eugjen Merlika