• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for May 2023

In Memoriam – Hekuran Zhiti’s Embrace

May 2, 2023 by s p

Rafaela Prifti

On the 112th birth anniversary of Hekuran Zhiti, let’s take a moment to let him know he is appreciated and remembered but most of all embraced. Should you wish to pick up one of his poems, read or watch one of his comedies or dig in his acting abilities on stage, you would be well served by reading  Perqafimi i Dy Kundershtareve ( The Two Rivals Embrace ). The poem calls for reconciliation to bring an end to a fratricidal war ravishing through Albanians engaged in the global military conflict from 1939 to 1945. During World War II Hekuran Zhiti had close friendships on both sides: the nationalist and communist forces and was devastated by the enormous loss of human lives. The division was deeply personal. His older brother joined the nationalist movement to protect the homeland while his younger brother was one of the young men who had promptly answered the call to join the Albanian partisan fighters. While his beliefs did not align with the communist ideas, Hekuran Zhiti moved in the same circles as Albanian diplomat, writer and politician. Mithat Frasheri who prioritized the national ideals. Contrary to the satirical poem Epopeja e Ballit Kombetar (1944) that diminishes the leaders of the National Front through parody, Hekuran Zhiti’s creation, which is published around the same time, Perqafimi i Dy Kundershtareve (The Two Rivals Embrace) draws attention away from politics and ideology lamenting the nation’s woes. Two opposing views of the same event. One politically charged, the other humane. And politics won. In 1946 being labeled “a pacifist”, the poet who mourned the dead from either side with equal compassion as Albanians, was thrown in jail for a year and a half. What shaped him was his upbringing and his education, what solidified his views was his love of the nation that he placed over any ideology. This is the embrace of Hekuran Zhiti, as relevant in the political landscape of Albania today as it was when he wrote the poem, that arguably defines his legacy.     

Hekuran Zhiti was born on April 13, 1911 in Milova, Skrapar by the Tomorr mountain. The family home is no longer there. His father Hasan, an Albanian patriot of Bektashi faith, was ardent in the education of his three sons, Maksut, Hekuran and Ahmet. Thanks to a state scholarship, Hekuran attended a top school for educators Shkolla Normale e Elbasanit in 1927. His gift for poetry writing and theater were carefully nurtured and with the encouragement of renowned teachers of this institution, Hekuran formed a theater group. At times he would write and be the leading role on the school productions paving the way for his later, short, yet successful career as an actor.

As part of the education curriculum of the vocational Elbasan School, students went on cross country trips. Hekuran’s class trip included Shkodra, the birthplace of Father Gjergj Fishta, a brilliant political figure and man of cloth of the Franciscan order. Meeting him in person had such an impression on the young Hekuran, as he later describes in his memoirs. The author of thirty-seven literary publications, Father Gjergj Fishta is known as “the Albanian Homer”. The most astounding work in Albanian literature is Lahuta e Malcis‘, Shkodra, 1937 (The Highland Lute) Hekuran’s older brother Maksut Zhiti, an educator and graduate of the same school had his own copy of the book where on the inside he signed his name in beautiful handwriting. It is a prized possession of the Zhiti family with double layers of significance and one that would put their lives in danger had it been discovered to be at home at the time. “Gjergj Fishta’s book was banned by Albania’s communists. As if that wasn’t enough, it had the signature of my uncle who had been arrested and eliminated without trace by the authorities,” says Hekuran’s son, Visar Zhiti, Albanian writer, poet, translator, journalist, and diplomat.

Upon graduation Hekuran worked as a teacher in Roskovec of Fier and Pogon of Gjirokaster where he taught for several years. Later in Berat, he was a fixture in the city’s art scene. Hekuran was writing poetry and dozens of sketches and plays where he was often the leading role. At the end of Word War II Hekuran had the opportunity to flee Albania as did hundreds of Albanians who had embraced a national driven platform. He did not leave. He saw himself in that “embrace” that he described in the poem and he stayed in Albania perhaps refusing to believe the cruelty and vengeance that communists were capable of and would unleash onto the opponents. His brother Maksut dies in custody of the police believed to have been tortured. His remains have not been found. After being released from prison in Berat, Hekuran moves his family to Durres. He is not allowed to work on the docks and is assigned to do road maintenance for the city. With the help of some reasonable individuals in the administration, he starts teaching in Karbunare of Lushnja to support his wife and four children. Since his life passion was the stage, he starts artistic groups in the village that soon bring attention to him and he is called to found the professional Variety Show (Estrada) of the city. Hekurani became one of the founders of the Lushnja troupe. He worked as a professional actor from its inception in 1961, until he was forced to retire in the 1970s as another wave of restrictions hits the artists and intellectuals. He remained vulnerable as his biography was “stained” and his record followed him wherever he went. Although he continued to write sketches and skits for the professional troupe of Lushnje, Hekuran was not allowed to publish any of his serious work. 

The imprisonment of his son, Visar, was a very hard blow for Hekuran.  He passed away in Lushnje on March 1989. The town where he had brought laughter through comedies and skids and where he helped found a center of professional comic actors could not go to pay respects at his funeral. Since the authorities considered him an enemy, going to the funeral was a risky business, as some witnesses recall. So Hekuran Zhiti took the embrace with him. Visar says that today his father has his rightful place in the Albanian literature. Despite the deprivation and affliction brought upon him, the broad genre of comedy is his father’s favorite. A collection including seven of his comedies and a play has been released by Eugen Publishing House in Albania. Whether through publications, paintings, street names and titles, Hekuran Zhiti is honored and memorialized in various ways.  Yet it’s his embrace of loving the nation that deserves the attention of Albanian’s today.   

Filed Under: ESSE Tagged With: Rafaela Prifti

Udhëheqësi dhe strategu i pavdekshëm i maleve tona Dedë Gjon Luli

May 2, 2023 by s p

Age Ivezaj,

New York/

Ngritja e flamurit tonë, simbolit më të shenjët, në duart e trimave malësor në malin e Deçiqit është përpjekje e lëvizjes mbarë kombëtare, për ti dhënë fund zgjellës së robërisë shekullore.  Kryengritja ka një rëndësi të madhe historike , sepse kjo ishte  zëdhënëse e drejperdrejt e rilindjes kombëtare dhe idealeve të tyre për tu dal zot trojeve shqiptare që ishin të okupuara, kur vet egzistenca e kombit tonë ishte në rrezik. Qëllimi i kryengritje  kishte plane të kristalizuara kombëtare, me kërkesa të qarta para vetes dhe para botës, para miqve dhe armiqve, ata donte ta nxjerrin vendin nga robëria shekullore, ta bëjnë Shqipërin e pamvarur dhe te çoj ne fund amanetin e kryeheroit tonë Gjejrgj Kastirot- Skendërbeut. Kryengritja e Malësisë ishte pjesë e lëvizjes mbarë kombëtare dhe e para kryengritje me qëllim të caktura  për të mbrojtur tërësine toksore dhe administrative të popullit shqiptar.                                                                                                                Kryengritja filloj me 24 Mars 1911 kur  Dedë Gjon Luli bashk me 17 djem të zgjedhur nga Hoti e Gruda  sulmuan postet kufitare në Traboin e Rapsh. Turqit u nxunë në befasi, menduan se aty ishte një ushtri dhe dorzohen, kryengritesit marrin armatimin dhe municjonin që ishte aty, kjo është edhe fitorja e parë e kryengritjes. Kushtrimin i pushkëve dhe luftës u përhap në Grudë, Këlmend, Triesh e Kojë, kurse Marash Uci kushtrimonte Shkrelin e Kastratin. Brenda pak ditësh kryengritja u përfshi në të  gjitha krahinat e Malësisë së Madhe dhe Dukagjinit, numri i kryengritësve nga 17 veta arriti ne 3000  e më vonë forcat e malësorve numronin më tepër se 10,000 luftar.  Kjo luftë nuk ishte kryengritje e 5 ose 7 maleve të Malvsise , por  e të gjitha maleve të  mbi Shkodës e nën Shkodrës, ishte lëvizje mbarë kombëtare dhe e kordinuar me kryengrirtsat  e Kosovës të udhhequr nga prisat:  Isa Boletini, Bajram Curri, Hasan Prishtina, Idriz Seferi Azem e Shote Glica e të tjerë, por edhe nga intelegjenca shkodrane, Hilë Mosi, Luigj Gurakuqi  Risto Siliqi, Luigj Bumci, Ndre Mjeda, Nikollë Kacorri dhe të tjerë që më vonë do ti përjetësoj At Gjergj Fishta në kryeveprën e tij “Lahta e Malesise”,  ku i paraqet malvsoret stoik e te pathyesheme:    

“Se me djem çi i kam mas veti

Dede Gjon Luli, kaçabeti

Si ka Krali, si ka mreti

Si ka toka , si ka deti.”                                                                       

Dedë Gjon Lulu  luftonte bashk me trimat e vet te pathyeshëm, në istikamet e  Rapshës, Shipshanikut, Dinoshës, Qaftv të Uglës, Qepur, Koplik, Prroi i Thatë, Selcë, Vukël, Brojë Shalë, Shosh, Shkrel e Kastrat. Ata ishin betuar per të mbrojt trojet shqiptare me çdo kusht, edhe me jetën dhe gjakun e vet. Kjo luftë ishte vetëm një pjesë e frontit të përgjithëshme që kishte përfshi të gjitha malet e Malësisë. I mbarë populli, i  madh e i vogël, gra pleq e fvmijë, kush me pushkë e  kush me kmesa u bënin rrezistencë sulmeve të taborreve turke. Malësoret bënin luftë të pabarabat me ushtrinë e madhe turke të cilët kishte armatim të përsosur për kohën. Trimëria e luftarëve të Hotit, Grudës, Trieshit, Kojës, Këlmendit, Kastratrat e Shkelit dhe betejat qe zhvilluan Malësorët  tronditi përfundimisht themelet e Perandorisë Osmane që ishte në përfundimin e saj.                                                                                                                                                                          

Shpalosja e  flamurit tonë kombëtar me 6 Prill 1911 në malin e Deçiqit  është kulminacioni i Rilindjes  tonv kombëtare, kur Nik Gjelosh Luli shpalosin flamurin e Gjergj Kastriotit- Skenderbeut  pas 476 vjiteve  të robërisë. Ngritja e flamurit  ishte kulmi i vetdijes kobmëtare dhe i përpjekjeve të deri athershme për të dalë nga robëria shekullore,  për t’i dalur zot vendit, mos të lejojnë coptimin e trojeve shqipare dhe të  ndalojnë pazarlleqet e diplomacis evropjne qysh me traktati e Shën Stefanit e deri te kongresi i Berlinit. Strategu i Malësisë së Madhe Ded Gjon Luli se bashku me luftarët Malësor  ngrihen si një fuqi shiptvrore e ushtarake  për të ndalur të keqen që i kanosej popullit tonë. Kjo ishte levizje  mbarë kombëtare  për ti dhënë fund robërise dhe për ta bërë Shqipërinë “ Zonjë në vete” ashtu si e thoshte Vaso Pasha. Kryengritja e Malësisë së Madhe është përpjekje  për të cliruar vendin nga të huajt dhe për të formuar shtetin e lirë shqiptar. Për lidhejt e forta të kryengritësve dhe prisave të tyre Dedë Gjon Lulit, Mehmet Shpendit , Luigj Gurakuqit , Hasan Prishtina, Ismail Qelamilit dhe me parin përparimtare nga të gjitha viset e Shqipëris dëshmon kuvendi historik i Greçës që u mbajt  prej 12 deri me 23 Qershor 1911 në pllajën e Greçës së Trieshit, kund u mblodhën prisat nga të gjitha krahinat e Shqipërisë. Kuvendi doli me një program mbarë kombëtar dhe iu paraqit qeverisë Xhonturke (turqëve të rinj), fqinjëve tonë sllavë dhe fuqive të mëdha.  Memorandumi i Greçës u formulua nga Ismail Qemali dhe Luigj Gurakuqi, ata nxorrën njv broshur që u quajt ndryshe  “ Libri kuq “ për shkak të kopertinave. Në 12 pika parashtrohej një program për autonominv e Shqipërisë, ashtu sic ishte konceptuar edhe në platformën e lëvizjes kombëtare që nga koha e Lidhjes së Prizrenit në vitin 1878.  Se ç ka kerkonin shqiptarët me sv miri e thotë kënga popullore që i dikohet Dedë Gjon Lulit:

“Dedë Gjon Luli shkruan nji letër 

Bedri Pashës ja ka çua,

Se Shqipnia nuk don tjetër

Veç don vetin me sundua”

Ky memorandum ka rëndësi të veçant, sepse del nga gjiri i kryengritjes e vet populli, ishte nevoj jetike për tu dalur zot trojeve dhe për të mbrojtur Malësinë si pjesë të trungut shqiptarë. Ky ishte edhe një grusht i rëndë për shtetet fqinje që e mohonin karakterin e vërtet kombëtar të lëvizjes  shqiptare. Malesorët ndolleshin në mes të dy zjarreve, nga njëra antë ata ishin të sulmuar nga taborret tuke, kurse Sëbia dhe  Mali i Zi bënin ç’mos dhe me dredhi, mundoheshin t’i përçajnë shqiptarët. Kërkesat e memorandumit t Greçes i drejtoheshin përfaqsuesit diplomatik  të turqisë në Cetinë Sefedin beut. Në atë kohë kur turqit dhe Malazezët kërkonin që malësorët të heqin dorë nga çlirimi i krahinave të tyre. Kral Nikolla, hilexhi dhe i pabesë, me dinakëri u mundua ti përçaj shqiptarët në baza fetare dhe ti përdori ata në favot të vet. Në takimin që pati me Dedë Gjon Luli ai i tha se flamurin e tij e njeh gjithe bota dhe malësorët duhet të luftojnë me flamurin e Malit te Zi, por Deda kategorikisht e kundërshtoj dhe i tha:” jo besa se na kemi flamurin tonë dhe kurr nuk do të luftojmë nën asnjë flamur tjetër, pa ju e kemi filluar luftën dhe pa ju do ta mbarojmë, se nuk duam që lirin t’ja kemi borxh askujt, duam me e fitua me gjak dhe me e gëzua vet”. Që nga ajo dite Mali i Zi u mundua me e sabotua kryengritjen në të gjitha anë, ajo  priste dobsimin e perandorisë osmane, që më vonë ta uzurpoj tërë Malësinë dhe ta marri edhe Shkodrën. Por shpalosja e flamurit kombëtar me 6 prill 1911 ne malin e Deçiq i përgënjeshtroj ëndrrat e iluzionet e tij, keshtu që nga ajo ditë  jo vetëm që ua ndërpreu të gjitha ndihmat kyengritëseve, por u mundua në çdo mënyre të shuaj kryengrijen e  tyre.                                                                                                                                                                  

Kryengritja e Malësisë se Madhe është gur themeli i shtetit shqiptar, kjo ishte një frymëzim me sakrifica mbinjerzore  e burrave dhe burrneshave që ishin të vendosur te japin jetën e tyre për të dëbuar hordhit osmane nga toka arbërore. Ajo kishte për qëllim kryesor, ti jepte fund robërisë shekullore, për ta realizuar lirinë dhe pavarësinë territorjale shqiptare si komb e shtet i pavarur  shqiptar.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Pas betejave dhe rezistencës së fort kryengritja u shua, por lufra nuk pushoj, ajo mori hov anembanë Shipërisë dhe nuk u ndal derisa një vit më vonë, plaku i urtë Ismail Qemaili, nga ballkoni i godinës pranë sheshit te skeles detare ne Vlorë, ngriti flamurin  e Gjergj Kastriotit- Skënderbeut dhe shpalli pamvarsinë e Shqipërisë  me 28 Nëntor te vitit 1912.                                                                                                                                    Pushtuesit osman, fuqit e medha dhe fqinjët tonë sllavë që uzurpuan tokat tona, fatkeqsisht, e shkëputën nga trungu shqiptar Malësinë e Dedë Gjon Lulit dhe gjysmën e tojeve  etnike i lanë jashtë kufirit politik të shtetit amë.                                                                                                                                                                  Malazezët dhe askush tjetër kurr nuk mund ti përça shqiptarët në baza fetare sepse na jemi vellezër të një gjaku, dhe bij te Shqipërisë. Dashuria e pafund për atdheun tonë nuk do të shterret derisa të rrjedhi gjak shqiptarit në damarët tonë. Këtë e dëshmua malesorët se  janë aty kur ka nevoj vendlindja, pa marre parasysh distancen hapsinore, sikurse edhe me 5 Mars te këtij viti kur pjesmarrja e mërgatës në votime ishte vendimtare në fitoren e “Forumit Shqiptar” që ishte faktor i rëndësishëm për të ardhmen e Malësisë.                                                                                                                                                               Zgjelljet lokale në Tuz për malësorët në diasporë ishin një kushtrim për ti dal zot vendit dhe vërtet ata u përgjigjen ashtu si e thoshte Fan Noli;

“Mbahu nënë e mos kij frikë

Se i ke djemt në Amerikë”.

Lavdi kryengritjesë Malësisisë dhe deshmoreve të saj që u flijuan për liri e bashkim të Shqiperise!

Lavdi flamurit tonë  kuq e zi, simbolit të Gjergj Kastriotit -Skendërbeut, idolit , nderit dhe krenarisë së shqiptarizmit.

Zoti i bekoftë shqiptarët!

Filed Under: Kronike Tagged With: Age Ivezaj

7 MAJ 2023 DO FESTOHET DITA E LIRISË SHQIPTARE NË “KENSICO DAM PLAZA” NË WESTCHESTER

May 2, 2023 by s p

Më 7 Maj 2023, nga ora 2 pm-4 pm do të organizohet “Dita e Lirisë Shqiptare” në një ndër parqet më të bukura të New York-ut, në Kensico Dam Plaza – në Westchester. Veprimtaria e organizuar nga Shoqëria Kulturore – Artistike Kelmendi, Familja Mrnacaj dhe Counti Ekzecutive Westchester si “Dita e Lirisë Shqiptare”, është një aktivitet patriotik, social, kulturor e përkujtimor, që i kushtohet, simbolit të demostrateve antikomuniste Nik Mrnacaj. Kjo ditë simbolike, e kthyer tashmë në Ditë – Kalendar për Lirinë dhe Flamurin shqiptar, sjellë në këtë datë përkujtimore jo vetëm komunitetin shqiptar, por edhe përfaqësues të pushtetit lokal si dhe të liderëve politik. Kjo ditë e veçantë sjellë në kujtesën e shqiptarëve të Amerikës qëndresën e nacionalistëve shqiptaro-amerikanë, që nuk i pushuan asnjëherë përpjekjet për ta sensibilizuar Amerikën për persekutimin që ushtronte shteti komunist shqiptar ndaj familjeve nacionaliste shqiptare.

Filed Under: Komunitet

7 UDHËTIMET E REPORTERIT REUBEN HENRY MARKHAM NËPËR SHQIPËRI RRËFYER NË GAZETËN AMERIKANE MË 1931 — PJESA E PARË : “ARRITJET E SHQIPËRISË NUK DUHET TË KRAHASOHEN ME ZVICRËN APO HOLANDËN, TË CILAT KANË QENË TË LIRA PËR SHEKUJ, POR ME ATË QË AJO VETË ISHTE DJE DHE PARDJE”

May 2, 2023 by s p


Reuben Henry Markham (1887 – 1949)
Reuben Henry Markham (1887 – 1949)

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 2 Maj 2023

“The Christian Science Monitor” ka botuar, të shtunën e 17 janarit 1931, në ballinë dhe në faqen n°5, rrëfimin e parë të reporterit amerikan Reuben Henry Markham rreth 7 udhëtimeve që ai ka realizuar asokohe nëpër Shqipëri, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Shqipëria po ecën përpara drejt progresit

Burimi : The Christian Science Monitor, e shtunë, 17 janar 1931, ballinë dhe faqe n°5
Burimi : The Christian Science Monitor, e shtunë, 17 janar 1931, ballinë dhe faqe n°5

Përparim i ngadalshëm, por i pagabueshëm, pavarësisht pengesave të shumta

Gjuha e përbashkët po zhvillohet

Në fushën e rendit, vendi është tashmë një nga më të sigurtit në Ballkan për udhëtime

Nga R. H. MARKHAM

Korrespondenti i stafit të The Christian Science Monitor

Tiranë, Shqipëri — Shqipëria po përparon. Progresi është me të vërtetë i ngadalshëm, por i pagabueshëm. Kushdo që e viziton rregullisht vendin, siç e bën autori i këtij artikulli, gjithmonë sheh prova bindëse për këtë.

Për të vlerësuar atë që po arrijnë liderët e Shqipërisë, duhet të krahasohet vendi siç e gjen sot, jo me Zvicrën apo Holandën, të cilat kanë qenë të lira për shekuj, madje as me Bullgarinë, të çliruar 50 vjet më parë, por me atë që vetë Shqipëria ishte dje dhe pardje.

Krijimi i shtetit të pavarur të Shqipërisë ishte një arritje shumë heroike, që kërkonte një besim të madh, sepse Shqipëria kishte shumë pak gjëra në fillim. Në radhë të parë është jashtëzakonisht i varfër ekonomikisht. Padyshim që ka pasuri të mundshme. Nëse zhvillohet mirë, ajo mund t’u ofrojë prosperitet njerëzve që e banojnë. Por në fakt është dëshpërimisht e varfër. Duket si dollapi i Nënës Hubard.

Megjithatë, populli i Shqipërisë duhet të gjejë para për rrugë, shkolla, ura, një forcë policie, një ushtri dhe një trupë administrative gjyqtarësh, zyrtarësh, prefektësh, etj. Për shkak se janë kaq të varfër dhe shumë prapa, kanë nevojë të veçantë për fonde të mëdha për shtetin, por për shkak të varfërisë së tyre mund të paguajnë pafundësisht më pak taksa se popujt e tjerë me më pak nevoja.

Përballje me detyrën gjuhësore

Për më tepër, shqiptarët nuk kishin një gjuhë të vendosur. Me rritjen e nacionalizmit në Evropë, kombeve iu desht të formonin gjuhët zyrtare, të pranuara përgjithësisht. Dhe Shqipëria tani është përballë kësaj detyre.

Pastaj tradita shqiptare është dëshpëruese. E kaluara ekonomike dhe politike e Shqipërisë nuk ishte shumë e rëndësishme. Pronarët e mëdhenj e mbanin vendin në nënshtrim ekonomik, duke përjetësuar varfërinë, ndërsa krerët e fiseve dhe “fisnikët” e privilegjuar e sundonin vendin në një mënyrë të padrejtë dhe kapriçioze.

Shqipëria po ecën përpara drejt progresit

Është e rëndë, por e drejtë të thuash se Shqipëria ishte një vend i çdo lloj anarkie dhe kapriçoje. Nuk kishte gjykata të mira, kishte një administratë të neveritshme, një injorancë thuajse të patejkalueshme midis masave dhe një përçarje e plotë.

Kësaj duhet t’i shtohen edhe grindjet fetare. Shqiptarët ortodoksë shiheshin nga shumë bashkatdhetarë të besimeve të tjera si grekë dhe deri më sot shumë shqiptarë të krishterë i quajnë vëllezërit e tyre myslimanë turq. Ky është termi i zakonshëm. Dhe le të mbahet mend se shqiptarët myslimanë i shtypën dhe keqtrajtuan të krishterët. Në shumë raste, armiqtë më të këqij të shqiptarëve kanë qenë shqiptarët.

Natyrisht, në rrethana të tilla njerëzit filluan ta shihnin forcën si autoritetin suprem, sepse zakonisht ishte. Dhuna mbizotëroi dhe u përgjigj me dhunë, kështu që burrat shkuan të armatosur, përçmuan ligjet dhe morën drejtësinë në duart e tyre. Njeriu duhet të përpiqet të kuptojë se çfarë idealesh solli kjo gjendje. Dhe veçanërisht në mesin e një populli të cilit qeveria turke i privoi absolutisht të gjitha librat dhe të gjitha shkollat. Shumë prej shqiptarëve janë ushqyer keq për dekada dhe një administratë kaotike dhe grabitqare e bëri të padobishme për këdo që të mblidhte më shumë se ç’duhej për të ngrënë.

Kërkohet besim

Nga një material i tillë shqiptarëve iu desh të bënin një shtet të begatë modern. Përpjekja kërkonte besim, sakrificë, devotshmëri dhe heroizëm. Por këto nuk kanë munguar dhe është duke u bërë përparim. Për shembull, është duke u formuar një gjuhë e përbashkët, mbizotëruese. Nuk do të krijohet menjëherë. Ajo do të vazhdojë të pësojë shumë ndryshime. Fjalët dhe format do të luftojnë për një kohë të gjatë për vende në ato shtëpitë e thesarit shoqëror më të sigurt nga të gjitha, gjuhën, por nuk paraqiten vështirësi të pakapërcyeshme.

Shqiptarët kanë mësuar të gjithë të kuptojnë njëri-tjetrin dhe qarkoret e dërguara nga qeveria e Tiranës janë të kuptueshme edhe në pjesët më të errëta të mbretërisë. Gradualisht po përgatiten dhe shtypen edhe tekstet shkollore. Po shfaqen shumë gazeta dhe revista.

Në fushën e rendit ka pasur arritje të mëdha. Pa diskutim që Shqipëria është aktualisht një nga vendet më të sigurta në Ballkan. Njerëzit vazhdimisht udhëtojnë nëpër të natën dhe ditën. Plaçkitja është praktikisht e panjohur. Administrata është imponuar gjithashtu në çdo cep të mbretërisë. Në Shqipëri nuk dominojnë më krerët e fiseve, as pashallarët dhe bejlerët despotikë.

Komunikimet përmirësohen

Qeveria e Tiranës është autoriteti final dhe i padiskutueshëm. Kjo është një gjë e re për vendin. Nëse dikush udhëton tani nëpër male, sheh kulla dhe kështjella të vjetra në të cilat jetonin bejlerët dhe pashallarët që ishin tiranë të bukur dhe kapriçiozë që mbanin njerëzit e thjeshtë të pafuqishëm në duart e tyre. Ajo situatë është shfuqizuar plotësisht. Dhe të gjithë në Shqipëri i thonë me gëzim dikujt sot se nuk u frikësohen më bejlerëve. Natyrisht, nuk dua të them se nuk ka pasur bejlerë të drejtë dhe të dobishëm. Ka vërtet shumë që kanë bërë shumë për Shqipërinë, por vetë sistemi ishte feudalizëm në rastin më të keq dhe shfuqizimi i tij është një fitim i madh.

Komunikimi në Shqipëri vazhdon të përmirësohet. Ky është një problem shumë i vështirë, sepse lumenjtë e Shqipërisë janë tekanjozë dhe shumë të rrezikshëm. Nevojiten shumë ura jashtëzakonisht të forta. Por ato janë duke u ndërtuar dhe edhe pse gjysmë duzine nga më të rëndësishmet kanë mbetur për t’u përfunduar, tashmë ka komunikime më të mira në qark të pakrahasueshme se kurrë më parë në histori.

Edhe në aspektin fetar Shqipëria ka bërë progres. Islami është çliruar nga çdo lidhje administrative me Lindjen dhe Kisha Ortodokse Shqiptare vetëudhëhiqet, ndërsa marrëdhëniet mes katolikëve romakë, myslimanëve dhe të krishterëve ortodoksë janë bërë të përzemërta. Nuk ekziston pothuajse asnjë intolerancë fetare.

Është formuar një Bankë Kombëtare, një monedhë kombëtare po imponohet gradualisht, është ndërtuar një kapital kombëtar, është trajnuar dhe organizuar një ushtri kombëtare.

Sigurisht, e gjithë kjo nuk është veçse korniza e Shqipërisë. Është një fillim i varfër dhe modest. Kushtet ekonomike janë të këqija dhe gjendja financiare është në fakt e pasigurt. Ka shumë për të bërë. Por gjëja e rëndësishme është se kaq shumë është bërë kaq mirë. Dhe praktikisht e gjithë kjo brenda pesë viteve, sepse më parë një revolucion ndiqte një tjetër dhe gjithçka ishte e pazgjidhur.

Shqipëria e vogël po mëson të ecë. Sido që të jetë, është në këmbë. Dhe kur kishte kaq shumë njerëz dhe rrethana që punonin për ta mbajtur atë poshtë, nuk mund të mos gëzohemi që po qëndron dhe që jep çdo premtim për të përparuar përgjatë rrugës së përparimit.

Filed Under: Histori Tagged With: Aurenc Bebja

VATRA TELEGRAM NGUSHËLLIMI ANËTARIT TË KRYESISË TASIM RUKO PËR HUMBJEN E VËLLAIT

May 2, 2023 by s p

E nderuar familja Ruko

I dashur miku ynë Tasim

Me keqardhje mësova lajmin e largimit nga jeta të vëllait tuaj të shtrenjtë Çajup Ruko. Në emër të Federatës Pan- Shqiptare të Amerikës VATRA, të gazetës Dielli, në emër të të gjithë vatranëve e të familjes sime ju përcjell ngushëllimet tona më të sinqerta e më të dhimbshme për humbjen e vëllait tuaj të shtrenjtë e të dashur Çajup Ruko.

Ai luftoi fisnikërisht për jetën deri në çastet e fundit.

Zoti ju dhashtë forcë për të përballuar dhimbjen, zinë e trishtimin në këto ditë të vështira për mbarë familjen.

Të gjithë bashkë si vatranë jemi pranë jush e familjes Ruko, familjarëve, miqve e dashamirësve tuaj në këto momente ndarjeje pa kthim.

Çajup Ruko pushoftë në paqe e përjetësi.

Lusim Zotin për shpirtin e tij.

I pikëlluar

Pranë jush dhe me nderime

Kryetari i VATRËS

Elmi BERISHA

Filed Under: Vatra Tagged With: Tasim Ruko

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 50
  • 51
  • 52
  • 53
  • 54
  • 55
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • Kontributi shumëdimensional i Klerit Katolik dhe i Elitave Shqiptare në Pavarësinë e Shqipërisë 
  • Takimi i përvitshëm i Malësorëve të New Yorkut – Mbrëmje fondmbledhëse për Shoqatën “Malësia e Madhe”
  • Edi Rama, Belinda Balluku, SPAK, kur drejtësia troket, pushteti zbulohet!
  • “Strategjia Trump, ShBA më e fortë, Interesat Amerikane mbi gjithçka”
  • Pse leku shqiptar duket i fortë ndërsa ekonomia ndihet e dobët
  • IMAM ISA HOXHA (1918–2001), NJË JETË NË SHËRBIM TË FESË, DIJES, KULTURËS DHE ÇËSHTJES KOMBËTARE SHQIPTARE
  • UGSH ndan çmimet vjetore për gazetarët shqiptarë dhe për fituesit e konkursit “Vangjush Gambeta”
  • Fjala përshëndetëse e kryetarit të Federatës Vatra Dr. Elmi Berisha për Akademinë e Shkencave të Shqipërisë në Seancën Akademike kushtuar 100 vjetorit të lindjes së Peter Priftit
  • Shqipëria u bë pjesë e Lidhjes së Kombeve (17 dhjetor 1920)
  • NJЁ SURPRIZЁ XHENTЁLMENЁSH E GJON MILIT   
  • Format jo standarde të pullave në Filatelinë Shqiptare
  • Avokati i kujt?
  • MËSIMI I GJUHËS SHQIPE SI MJET PËR FORMIMIN E VETEDIJES KOMBËTARE TE SHQIPTARËT  
  • MES KULTURES DHE HIJEVE TE ANTIKULTURES
  • Historia dhe braktisja e Kullës së Elez Murrës – Një apel për të shpëtuar trashëgiminë historike

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT