
Astrit Lulushi/
Dhe çfarë është vdekja? A e ke parë veten të vdesë? Unë e shoh çdo ditë të copëtohet. Dhe asgjë tjetër. Thjesht nuk ka rëndësi. Ju nuk do të gjunjëzoheni për t’u lutur për veten në shtratin e vdekjes. Pse? Sepse ju keni tendosjen në ju, vetëm se është injektuar në mënyrë të gabuar. Për mua është tallje. Bëj humor me të derisa të mbarojë. Kaloj dëshirën e fundit në vdekje. Nuk ankohem si ndonjë memec i punësuar. Absurde. Mendoj se e kam thënë. Deti dhe toka zbehen. Pulset rrahin në sy, duke mbuluar shikimin. Shoh detin. Heq dorë nga mendja me humor. Hijet e drurit notojnë në heshtje gjatë paqes së mëngjesit. Brenda bregut dhe më larg pasqyra e ujit – e zbardhur, e përçmuar nga këmbët e nxituara. Gjoksi i bardhë i detit të zbehtë. Sforcimet e binjakëzimit, duke bashkuar kordat, fjalët e bardha shkëlqejnë në valën e zbehtë. Një re mbulon diellin ngadalë, tërësisht, duke hijezuar gjirin me një gjelbërim të thellë. Padukshmëri. Kënaqësi fantazmë, e palosur: e parfumuar me myshqe, në kujtesën e natyrës. Kujtimet rrethojnë trurin e përgjumur. Në ëndërr, në heshtje, frymë e përkulur me fjalë të fshehta. Sy vezullues, për të tundur e përkulur shpirtin. Qiri fantazmë për të ndezur agoninë. Dritë fantazmë në fytyrën e torturuar. Fryma me zë të lartë kërcet nga tmerri, ndërsa të gjithë luten në gjunjë. Më lër të jem, më lër të jetoj. Zgjohem. Asnjë fjalë më shumë për këtë temë.
Shteti me ngjyrën e tij të kuqe në rritje. Nuk mund ta kuptoj fare. Pse ndiejmë se jemi trajtuar në mënyrë të padrejtë. Duket se fajin e ka historia. Titujt krenarë trokasin mbi kujtesë triumfin e këmbanave të tyre të pacipë. Rritja e ngadaltë dhe ndryshimi i dogmave si mendime ndryshe, kimi yjesh të pasosur. Simboli, zërat e bashkuar, duke kënduar me zë afirmues; dhe pas këngës zëri që kërcënon me mburrje. Tallje boshe. Turma njerezish ikin, duke përçmuar. Pa dyshim, boshllëku i pret të gjithë ata që thurin erën për mbrojte në orën e konfliktit me heshtat dhe mburojat e tyre.


Presidentja e Kosovës, Dr. Vjosa Osmani-Sadriu, e hapi konferencënGjatë fjalimit hyrës të konferencës, Presidentja Vjosa Osmani-Sadriu vlerësoi se diaspora jonë është një aset shumë i çmuar dhe pjesa më e bukur e jona si komb. Ajo theksoi mbështetjen socio-ekonomike dhe politike të diasporës në etapa të ndryshme historike.
Mike Bailey, Ekspert Ndërkombëtar nga Izraeli, Folës KryesorFolësi kryesor i ditës hapës, Mike Bailey e filloi fjalimin e tij duke përshkrurar shembullin e Izraelit në bashkë-krijim me disaporën, si një nga modelet më praktike për cilindo shtet dhe cilendo diasporë. Ai theksoi se marrëdhënia me diasporën është e dyanshme dhe se përfitimet i gëzojnë të gjitha palët.
Joshua Mike nga USAID në Kosovë përshëndeti pjesëmarrësitShefi i zyrës për rritje ekonomike të USAID në Kosovë përshëndeti të pranishmit, duke dhënë vlerësimet më të larta për qytetarët e Kosovës dhe diasporën. Ai tha se ndihet jashtëzakonisht i lumtur kur dëgjon për diasporën që kthehet për të investuar dhe sjellë talentin e tyre në Kosovë.
Fjalime nga Bashkë-Kryetarët e Bordit të GERMIN, Anila Hyka-Smøgrav dhe Avni Mustafaj Anila Hyka në fjalën e saj tha se kombin tonë dhe diasporën na bashkon dashuria, vendosshmëria, dhe besimi. Smøgrav inkurajoi audiencën që të mbjellin fara të reja të bashkëpunimit dhe ndërveprimit.Ndërkohë, Avni Mustafaj filloi fjalimin duke theksuar që Pavarësia e Kosovës është një mrekulli dhe se Kosova është vendi më demokratik në rajon, duke i bërë të gjithë shqiptarët në Diasporë ta gëzojnë këtë sukses.


Ministrja Rozeta Hajdari mori skenën për një fjalë rastiNë ditën e dytë ishte prezente edhe Rozeta Hajdari, Ministre e Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë. Në fjalën e saj, ajo theksoi se si përmes teknologjisë dhe investimeve kapitale, komunitetet e diasporës mund dhe janë duke kontribuuar në zhvillimin e vendit amë, duke krijuar vende të reja pune.
Zv. Kryeministrja dhe Ministrja për Punë të Jashtme dhe Diasporë, Donika Gërvalla-Schwarz u bashkua në konferencë në mënyrë virtuale nga Gjermania. Ajo prezantoi shkurtimisht rrugëtimin e saj të deritanishëm si dhe sfidat nëpër të cilat ka kaluar gjatë jetës mbi 20 vjeçare në mërgatë si dhe kthimit në Kosovë në vitin 2021, për t’i shërbyer institucioneve të Kosovës. Znj. Gërvalla-Schwarz tha se e kupton shumë mirë jetën në mërgatë dhe dëshirën e vullnetin e bashkatdhetarëve për të kontribuuar në vendin amë. Në këtë drejtim, ajo shtoi, është duke u bërë një punë e madhe nga ana e qeverisë për të mundësuar kanalizimin dhe transferin e kapitalit njerëzor dhe financiar nga diaspora në Kosovë.
Pas ministres, kishim kënaqësi që të dëgjonim fjalimin e ndërmarrëses së shquar, Mirela Sula e cila përmes fjalimit të saj na bëri të kuptojmë që në jetë gjithçka është e mundur, duke u nisur nga shembulli i saj personal. Nga emigrimi si i një e re në Britani e deri tek suksesi me Global Woman Club & Magazine. I kemi dëgjuar performancat e tij, por jo edhe fjalimet. Kitaristi i njohur Petrit Çeku, në këtë sesion të “Diaspora Flet”, tregoi edhe një talent tjetër të tij, humorin. Ai shpalosi një pjesë shumë interesante të rrugëtimit të tij, nga mësimet e para për gitarë në Prizren e deri tek skenat më të mëdha botërore. Ndërkohë, gazetari i njohur nga diaspora, Bahri Cani tregoi për vitet kur raportonte për luftën në Kosovë dhe se si kjo periudhe e ka ndikuar formësimin e tij. Ai tregoi gjithashtu se si iu desh të bëj një ndryshim rrënjësor – i shtyrë nga i biri në raportim në periudhën e COVID-19. Shumë pak njerëz kishin dëgjuar më parë për Rita Kastratin, e cila në erdhi në “Diaspora Flet” nga Londra dhe tregoi për angazhimin e saj në UN Women si delegate e Britanisë së Madhe dhe ndërmarrëse në fushën e teknologjisë në një moshë të re.
Bujar Nushi, inxhinier dhe hulumtues, Ambasador i Kombit – i shpallur nga Republika e Shqipërisë, foli për angazhimin e tij nga Holanda me Fondacionin Salih & Isa Nushi, me qëllim zhvillimin e arsimit, shkencës dhe kulturës në qytetin dhe regjionin e Mitrovicës. Ndërkohë, Teuta Vodo, ligjeruese në Sciences Po – Paris, shpalosi përpara audiencës jetën profesionale, peripecitë e zhvillimit akademik e profesional në diasporë si dhe vullnetin dhe përvojën e kontributit në Shqipëri në qeverisje dhe shoqëri civile. Gëzim Qadraku, një tjetër i ri në diasporë, tregoi me çiltërsi se si e ka përjetuar krizën e identitetit përderisa rritej në Itali si imigrant nga Kosova. Kjo krizë kishtë bërë që ai të zbuloj një talent të ri – shkrimin, përmes së cilit u bë njëri nga autorët më të lexuar në
Pas fjalimeve u diskutua me Komisionet e Kuvendit për dy tema të rëndësishme si: Diplomacia Publike dhe Qasja Institucionale për Fuqizimin dhe Shfrytëzimin e Organizatave të Komunitetit të Diasproës. Arbreshë Kryeziu-Hyseni, Kryetare e Komisionit për Punë të Jashtme dhe Diasporë prezantoi punën e komisionit në këtë drejtim dhe planet për të ardhmen. Osman Osmani, Kryetar i shoqatës Prointegra, partner i konferencës, prezantoi disa kërkesa nga diaspora drejtuar qeverisë dhe kuvendit lidhur me lehtësimin dhe heqjen e barrierave administrative për mërgimtarët, mbështetjen e mësimit plotësues të gjuhës shqipe jashtë vendit, etj. 
Realizohen dy vizita në terrenPas vizitës në Kuvendin e Kosovës, pjesëmarrësit e konferencës patën mundësi që të bëjnë një vizitë tek zyret e kompanisë 



