Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Archives for September 2023

A ka pasur gisht Serbia në vrasjen e Avni Rustemit?

by

Dr. Hasan Bello/

Më 20 prill 1924 deputeti Avni Rustemi i paraqiti Kuvendit Kushtetues kërkesën për një leje tremujore. Ai mendonte të zhvillonte një udhëtim në ShBA. Por legata amerikane ia refuzoi vizën. Një rast shumë i rrallë për kohën, duke e shpallur atë si shqiptarin e parë “non grata” për qeverinë amerikane. Kjo për shkak të tendencave antikushtetuese të organizatës “Bashkimi”, siç ishte eleminimi fizik i kundërshtarëve politikë.

Atentati kundër kryeministrit të kohës, A.Zogu në shkallët e parlamentit, në shkurt të 1924 kishte si autorë Beqir Valterin, por në fakt nga hetimet rezultoi se organizator dhe stërvitës i tij kishte qenë A.Rustemi. Gjithashtu, anëtarët e organizatës “Bashkimi” u jepnin me zor deputetëve kundërshtarë vaj ricini, që t`i zinte diarrea dhe të diskretitoheshin në sytë e popullit. Për të gjitha këto amerikanët kishin informacion të plotë.

Vrasja e Avni Rustemit ndodhi në një moment kur situata politike mes pozitës dhe opozitës ishte shumë e tensionuar. Ajo ngjasonte me një shesh ku ishte derdhur benzinë…Sipas versionit zyrtar dhe shtypit të kohës thuhet se, rreth orës 16:00-17:00 të 20 prilli 1924, ai po shkonte në shtëpinë e ministrit të Arsimit, Fahri Gjilani, kur në “Varrezat e Pashës” afër Pazarit të Ri, u qëllua nga Isuf Reçi, i cili njihej si mullixhi i Esat Toptanit. Pas disa ditësh ai ndërroi jetë. Trupi i tij u balsamos nga dr.Sezai Çomo dhe më 28 prill u nis nga Tirana në Durrës për tu transportuar drejt Vlorës me vaporin jugosllav “Beograd”.

Më 29 prill kortezhi mortor i shoqëruar nga përfaqësuesit e opozitës, deputetë dhe ndonjë ministër i qeverisë së koalicionit mbërriti në Vlorë. Ajo që dihet është fakti se, trupi i të ndjerit u përdor politikisht për të ndezur gjakrat e popullit, ushtarakëve dhe nënpunësve të ndershëm dhe për t`i hedhur ata kundër qeverisë. Ky ishte sipari i një grushti shteti, i cili njihet edhe si “Revolucioni i Qershorit”.

Por kush ishin të interesuar për vrasjen e A.Rustemit dhe një luftë civile mes shqiptarëve?

Sipas botimit me dokumenta nga arkivat ruse “Marrëdhëniet sovjetiko-shqiptare (vitet 20-30 të shek.XX)”, të përgatitur nga Prof. Lenina Zhila dhe Prof. Vlado Popovski shtrohet një pistë e re. Në një dokument të zbulimit sovjetik për “Komitetin e Kosovës” dhe ngjarjet politike në Shqipëri në vitin 1924, për vrasjen e Avni Rustemit shkruhet: “Kah mesi i këtij prilli, Avni Rustemi u plagos rëndë dhe tashmë ka vdekur. Nuk mund të anashkalohet fakti se vrasja e tij qe inspiruar nga agjentura serbe në Shqipëri.”

Kjo pistë përputhet edhe me disa informacione të mbledhura nga prefekti i Shkodrës, Abedin Nepravishta, i cili më 10 prill 1924 informon Zyrën Sekrete pranë Ministrisë së Brendshme se një person që kishte marrëdhënie konfindenciale me konsullatën jugosllave i kishte deklaruar se, brenda dhjetë ditësh po përgatiteshin disa atentate kundër personave me rëndësi. Në fillim prefekti nuk e kishte besuar vërtetësinë e këtij informacioni, por kur kishte ndodhur vrasja e dy turistëve amerikanë në pyllin e Mamurrasit, ai kishte filluar ta merrte seriozisht.

Pas vrasjes së A.Rustemit, personi në fjalë ishte takuar përsëri me prefektin e Shkodrës, duke i konfirmuar faktin se, si vrasja e amerikanëve ashtu dhe ajo e A.Rustemit ishin organizuar nga konsullata jugosllave, e cila përgatitej të eleminonte edhe disa personalitete të larta politike si A.Zogu, Luigj Gurakuqi etj. E gjitha kjo bëhej për të destabilizuar situatën politike dhe për t`i çuar shqiptarët drejt luftës civile. Megjithëse vrasja e A.Rustemit, për shkak të veprimeve të tij, ishte vetëm çështje kohe.

GJERGJI IM!

by

Visar Zhiti/

Nuk e kisha parë, që nga atëhere, kur e sollën në burgun e Qafë-Barit, kur ai ishte vetëm 16 vjeç, ndërsa unë isha duke pritur lirimin, pas shumë vitesh vuajtje të dënimit.

– Kaq i vogël, gjimnazist, në burg politik, e nga është?

– Nga Durrësi. Donte të arratisej, i vetëm, e kapën në Liqenin e Pogradecit, në kufi…

Guximi i tij s’kishte qenë thjeshtë një aventurë adoleshenti, por bindje, të ikte nga diktatura idiote shqiptare në Perëndim, atje ku ishin liria dhe dija, kështu ëndërronte, por nuk pati fat.

Fati i erdhi në burg. Bëhet një amnisti e detyruar, që atë “e kapi” dhe e lirojnë prej moshës fare të re dhe pritën të bëhej 18 vjeç që ta burgosnin prapë. Kur e sollën sërish në Qafë-Bari, unë ndërkaq kisha dalë dhe s’u pamë më.

…Dhe shëmbet Muri ndarës i Berlinit, befas, kështu na u duk neve, ra perandoria komuniste dhe diktatura në Shqipëri u zhbë dhe ai doli sërish nga burgu…

Është Gjergji, Gjergj Hani, bashkëvuajtësi, jeton në Tiranë, duhej takuar patjetër, nuk ishte vetëm malli, kisha biseduar me të së voni, nga larg, me këto mjetet moderne, ishim shkruar, i lexoja meditimet dhe esetë e tij, ia dija sinqeritetin dhe mençurinë, konservatorizmin dhe idetë, që shkonin lart, jo te shteti, se janë ca që atë kanë lartësinë më të madhe, por në Qiell, në universin me mistere dhe shpirt.

Gjergji tani mbart përvojën e 20 viteve në Itali, punën në një gazetë të djathtë atje dhe dëshirën serioze t’i shërbejë vendit të tij. Demokracisë, konservatorizmit, madje, ashtu pa bujë e urtësi e me guxim qytetar të bashkojë të djathtën shqiptare, pse jo, edhe pse duket e pamundur dhe të sjellë atë që ka munguar në politikën shqiptare, frymën perëndimore të të burgosurve të ndërgjegjes, të të pushkatuarve të idealit, megjithese e di që të mbyt duhma e enverizit, e atyre që e kanë ende idol enverin, edhe pse u duket se bëjnë ndryshe, por ia hedhin veç vetes, kanë mbetur trutredhur si në socializmin e parë, kur ngjireshin nga hosanatë e tyre të pështira si shëllira e djathit me tallona…

Nuk pranojnë të mësojnë asgjë nga mëshira Kristiane, feja është opium për popullin, besojnë me kokëfortësi, puna e tyre kjo, por duan të përtallin të tjerët që s’janë si ata, vuajtjen nën sistemin e tyre duke mbetur vetë të përtallurit proverbialë si dje dhe sot dhe me çdo kusht duan ta asgjesojnë kundërshtari me plumb, bajontë dhe qytë, tani me pengesa e shpifje dhe zilira siç kanë mësuar në zboret e realizmit socialist, ku ishin oficerë rezervë të Partisë, po fali, o Zot se s’dinë ç’bëjnë!

Ndryshimin mund ta sjellim së bashku, thotë Gjergji, vetëm nuk mundet askush, tha dhe gjatë fushatës për kryetar të PD-së, kur mbeti vendi bosh dhe i tillë duket ende. Nuk doja postin, por desha të zgjoj, ngulmon i qetë, desha të tregoj që ne jemi dhe e dimë çfarë bëhet…

Dhe rrinte dinjitoz dhe modest përballë njerëzve, jam njeri nga ju, u thoshte, pyetjet tuaja janë dhe të miat.

Do përgjigjemi se bashku ashtu siç jemi dhe përgjegjës…

E ç’mund të thoshim më parë në takimin tonë? Trashedentalja, metafizika janë shqetësime të Gjergjit.

E dëgjoja me ëndje. Mirësia i lodronte në fytyrë dhe dritëhijet e pasdites, por dhe të mendimit filozofik, sytë vështronin shumë më përtej, me një trishtim nga ato të mosshpresës, por ai ka më të fortë jetën e brendshme se përditshmërinë, edhe pse nuk i shmanget asaj, e ka të qartë ç’është mbijetesa dhe ç’është jeta e vërtetë, për këtë kulturë është, politikë të moralit dhe moral të politikës. I njeh ata eunukë të socrealizmit, aktivizimin sharlatan të tyre, mbrojta më e mirë është sulmi, i ka mësuar Stalini ata, dhe “fletë-rrufetë” e dikurshme i rimojnë dhe i zbardhin në bejte demokratike, est-etika e tyre trashanike, etika-e-lindjes-së-kuqe, sa kurajo kanë marrë nga Kina tani, po thoshim, të vjen keq, por edhe turp, kur ata s’kanë as turp e as nuk skuqen nga e kaluara e tyre, edhe pse janë ende të kuq dhe dinë të nxijnë… Duhej të flisnim dhe për këtë dukuri, që po bën çmosin të duket… dhe nduket. Ka një ndotje tjetër të mjedisit mendor, kur humbësit banalë kreshpërohen si fitimtarë dhe duan të sundojnë realitetin si të ishte veç i tyre, si i lënë trashëgim nga enveri, madje duke e quajtur veten donkishotërisht si nga ana e drejtë e historisë, kur s’janë të drejtë as me ata që kanë pranë. Dhe ia dalin… Do t’i vuajmë si kapterat e burgut, vazhdimi pandemik i tyre janë, por kafshimet prej qensh s’na dhëmbin më, kështu po thoshim. Fali, o Zot, se s’dinë ç’bëjnë, apo e dinë shunë mirë, po thoshim.

Ne do vazhdojmë në rrugën tonë, njerëzisht, thjeshtë… nuk do marrshojmë, do ecim, me ëndrrën prej dore…

Shoh Gjergjin përballë si për të marrë forcë prej tij. Hija e borsalinës i bie mbi fytyrë si një metaforë dhe më dukej se përhapet gjithandej për mirë. Dhe më vjen të them:

– Sa vonë është vendi ynë dhe ti je shpejt, Gjergji im!

Dëshmi ESP?

by

Astrit Lulushi/

Perceptimi ekstrasensional (ESP) i referohet shqisave ose “fuqive” që nuk janë provuar nga shkenca e pranuar. Këto mund të përfshijnë telepatinë, psikometrinë, paranjohjen ose retrokognicionin. Kërkimet më të hershme shkencore të regjistruara në ESP u kryen nga Joseph Banks Rhine në vitin 1930. Megjithëse asgjë nuk u vërtetua, Rhine ndihmoi në krijimin e meritave shkencore të studimit të ESP.

“Paranjohja” është aftësia për të “shikuar” ngjarjet e së ardhmes, ndërsa “retronjohja” është aftësia për të parë të shkuarën. Shpesh, retronjohja lidhet me pretendimet për të ditur për “jetat e kaluara”.

ESP përgjithësisht përfshihet në lëndën më të gjerë të “parapsikologjisë”. Studimet parapsikologjike përfshijnë gjithashtu shikime fantazmash dhe elementë të tjerë të mbinatyrsjëm.

Psikologu kanadez, James Alcock, është një nga kritikët kryesorë në botë të ESP dhe parapsikologjisë. Ai jep leksione, shkruan dhe kryen eksperimente që hedhin poshtë pretendimet e ESP.

“Psikometria” është aftësia e dukshme për të “kanalizuar” njohuritë e njerëzve ose ngjarjeve. Joseph Rodes Buchanan e shpiku për herë të parë termin në vitet 1840.

ESP zakonisht quhet “shqisa e gjashtë”. Studiuesit e ESP shpesh argumentojnë se shqisa e gjashtë është e natyrshme tek të gjithë por disa janë më të aftë ta përdorin atë.

Psikologia amerikane Nancy Myer pretendon se është konsultuar për 300 hetime policore në vitet 1980 dhe ka dhënë informacion të dobishëm në 80% të tyre. Është e qartë se policia e besoi atë sepse e thërriste vazhdimisht. Pas Luftës së Dytë Botërore, Leonid Vasiliev kreu një kërkim zyrtar mbi ESP për Joseph Stalin dhe qeverinë Sovjetike. Vasiliev tha se ishte i suksesshëm, megjithëse programi u ndërpre.

Megjithëse Joseph Rhine dhe Laboratori i tij i Parapsikologjisë ishin zyrtarisht të lidhur me Universitetin Duke, organizata pasardhëse, Qendra Kërkimore Rhine, është një organizatë e pavarur, jofitimprurëse.

Kur Elizabeth Cornish nga New Jersey u gjet e përdhunuar dhe e rrahur për vdekje në banesën e saj, policia kishte pak pista derisa iu drejtua psikologes Nancy Weber. Weber u tha atyre të shikonin lart tek fqinji në katin e sipërm, John Reece, i cili më vonë rrëfeu.

Me siguri i keni parë ato letra që kanë një rreth, një shenjë plus, tre vija me onde, një katror dhe një yll. Ato quhen “kartat Zener” sipas krijuesit Karl Zener, i cili i shpiku ato për të përcaktuar aftësitë psikike.

Nga viti 1966 deri në vdekjen e saj në vitin 2012, Irene Hughes i huazonte rregullisht ekspertizën e saj psikike Policisë së Çikagos. Hughes punoi kryesisht për të gjetur personat e zhdukur.

Gati gjysma e të rriturve në SHBA besojnë në ekzistencën e ESP në një farë mase, me shumë që pretendojnë se e kanë përjetuar atë.

Kartat Zener funksionojnë duke përzier me 25 karta, pesë për secilin simbol. Personi zgjedh një kartë, e shikon atë dhe personi përballë tij merr me mend simbolin. Eksperimentet kanë treguar se hamendja është shumë më tepër se 20% që të konsiderohet “shans”.

CIA u përfshi në eksperimentet ESP në 1978 duke punuar me Agjencinë e Inteligjencës së Mbrojtjes (DIA) në Projektin Stargate. Projekti u mbyll në vitin 1995.

“Psi” u shpik nga Joseph Rhine në vitet 1930 si një zëvendësim për “psikikën” që tingëllon më pak shkencore. Psi, pra, lidhet me çdo aspekt të ESP.

“Telepatia e ëndrrave” ose aftësia për të komunikuar me një person tjetër ndërsa ëndërron, ka pasur një pranim të zakonshëm. Pas eksperimenteve, në vitin 1920, Sigmund Freud shkroi se komunikimi nëpërmjet ëndrrave është i mundur.

Në vitin 1938, spiritualisti amerikan Edgar Cayce, pohoi se Atlantis do të gjendej “afër Biminit” në 1968 ose 1969″. Një strukturë e madhe u gjet në ujërat e Biminit në vitin 1968.

Sipas një sondazhi të YouGov, 34% e të anketuarve besojnë se kanë pasur një përvojë psikike. Dallimi është i ndarë në gjini; 40% të grave që ndjejnë psi, dhe vetëm 29% të burrave.

Joseph Rhine përshkroi eksperimentet e tij dhe të tjera të ESP në librin e tij të vitit 1934, Exstrasensory Perception After Sixty Years. Rhine argumentoi se ai kishte vërtetuar shkencërisht ekzistencën e ESP. Në një eksperiment të CIA-s të vitit 1984 për shikimin në distancë, një oficer shkroi “Planeti Mars: një milion vjet p.e.s., një shoqëri e përparuar po vdiste nga një apokalips”. Studimet dhe përpjektet për të shkuar në Mars vazhdojnë.

KRYETARI I KOMUNËS SË PRESHEVËS Z.SHQIPRIM ARIFI VIZITON VATRËN MË 17 SHTATOR 2023

by

Kryetari i Komunës së Preshevës Z.Shqiprim Arifi do të zhvillojë një vizitë zyrtare në Federatën Pan-Shqiptare të Amerikës Vatra ditën e Dielë më 17 shtator 2023 në orën 11 am.

Ai do të zhvillojë një bashkëbisedim në Selinë Qendrore të Vatrës me vatranët dhe komunitetin shqiptar në New York e më gjërë.

Ftohen mediat dhe komuniteti që të marrë pjesë.