Archives for November 2023

Nderimi i heronjve të Amerikës: Një reflektim i ditës së veteranëve

November 11, 2023 by s p

Nga Rafael Floqi

Ndërsa kombi ndalon për të respektuar Ditën e Veteranëve, është një moment për të reflektuar mbi sakrificat e jashtëzakonshme të bëra nga burrat dhe gratë që kanë shërbyer në Forcat e Armatosura të Shteteve të Bashkuara. Përtej barbekjuve dhe paradave, përtej dekorimeve. Me ngjyrat të kuqe, të bardhë dhe blu, qëndron një mirënjohje e thellë për ata që kanë kushtuar jetën e tyre për të mbrojtur parimet mbi të cilat është ndërtuar kombi ynë amerikan.

Dita e Veteranëve nuk është thjesht një ditë pushimi nga puna apo shkolla; është një ditë për të njohur guximin, përkushtimin dhe sakrificat e miliona njerëzve që kanë veshur uniformën amerikane. Është një mundësi për të shprehur vlerësimin tonë të përzemërt për individët që kanë qëndruar në rrugën e vështirësive për të mbrojtur liritë që ne i duam.

Me afrimin e Ditës së Veteranëve, unë reflektoj mbi guximin dhe sakrificën e pamatshme të shfaqur nga ushtarakët tanë. I urti G.K. Chesterton dikur tha: “Guximi është pothuajse një kontradiktë në terma. Do të thotë një dëshirë e fortë për të jetuar, duke marrë formën e gatishmërisë për të vdekur.”

Duhet një individ i jashtëzakonshëm që të lërë komoditetin e shtëpisë, për të shërbyer në ushtri, duke mishëruar trimërinë dhe vetëmohimin e shfrenuar. Veteranët janë heronj që meritojnë mirënjohjen tonë më të thellë.

Veteranët e kuptojnë lidhjen unike dhe ‘esprit de corps’ që rrënjos shërbimi ushtarak. Kalimi nga role shumë intensive, shpesh stresuese, në jetën civile mund të jetë i frikshëm. Shumë veteranë përballen me plagët e luftës, të dukshme dhe të padukshme. Si komunitet, është detyra jonë kolektive të sigurojmë që ata të marrin mbështetjen dhe kujdesin që meritojnë.

Historitë e veteranëve tanë janë po aq të ndryshme sa edhe kombi të cilit i kanë shërbyer. Nga fushat e betejës së Luftës së Dytë Botërore deri në shkretëtirat e Irakut dhe malet e Afganistanit, udhëtimi i secilit veteran karakterizohet nga një ndjenjë e thellë e detyrës dhe një dashuri për vendin e tyre. Është ky vetëmohim që ne nderojmë në Ditën e Veteranëve – një gatishmëri për ta vënë vendin mbi veten, për të përballuar fatkeqësitë me vendosmëri të palëkundur dhe për të mbrojtur vlerat që e bëjnë Amerikën një fener shprese për botën.

Në një botë që shpesh duket e ndarë, Dita e Veteranëve shërben si një kujtesë e fuqisë unifikuese të shërbimit. Veteranët vijnë nga të gjitha sferat e jetës, që përfaqësojnë rrugën e pasur të kombit tonë. Ata janë burra e gra, të rinj e të moshuar, nga etni, fe dhe prejardhje të ndryshme. Lidhja e tyre e përbashkët është një përvojë e përbashkët shërbimi, sakrifice dhe përkushtimi ndaj një kauze më të madhe se ata.

Ndërsa shprehim mirënjohjen tonë, është thelbësore të pranojmë se udhëtimi nuk përfundon kur uniforma del në pension. Shumë veteranë përballen me sfida ndërsa kalojnë në jetën civile, duke filluar nga lëndimet fizike dhe çështjet e shëndetit mendor deri te vështirësitë në gjetjen e punësimit kuptimplotë. Mbështetja e veteranëve tanë shkon përtej një “faleminderit” të thjeshtë – përfshin sigurimin që ata të kenë burimet dhe ndihmën e nevojshme për t’u riintegruar me sukses në shoqëri.

Në përkujtimin e Ditës së Veteranëve, le të reflektojmë edhe për përgjegjësinë që ndajmë si komb për t’u kujdesur për ata që kanë mbajtur barrën e luftës. Kjo do të thotë jo vetëm ofrimi i shërbimeve të aksesueshme të kujdesit shëndetësor dhe shëndetit mendor, por edhe krijimi i mundësive të punësimit, mbështetjes arsimore dhe një komuniteti që kupton dhe vlerëson sfidat unike me të cilat përballen veteranët.

Përballë dallimeve politike dhe ndarjeve shoqërore, Dita e Veteranëve ofron një moment uniteti. Është një ditë për të lënë mënjanë mosmarrëveshjet tona dhe për t’u bashkuar si një komb për të nderuar ata që kanë mbrojtur parimet mbi të cilat u themelua Amerika. Sipas fjalëve të Presidentit John F. Kennedy, “Ndërsa shprehim mirënjohjen tonë, nuk duhet të harrojmë kurrë se vlerësimi më i lartë nuk është të thuash fjalë, por të jetosh sipas tyre”.

Pra, ndërsa ngremë flamujt tanë dhe marrim pjesë në ceremoni, le ta bëjmë këtë me një kuptim të thellë të sakrificave të bëra nga veteranët tanë. Le t’i nderojmë jo vetëm me fjalë falënderimi, por me veprime që tregojnë përkushtimin tonë ndaj idealeve për të cilat ata kanë luftuar. Ndërsa festojmë Ditën e Veteranëve, le të jetë një katalizator për një ndjenjë të ripërtërirë uniteti, mirënjohjeje dhe një angazhimi kolektiv për të mbështetur ata që kanë shërbyer me nder dhe dallim.

Kjo dëshirë e madhe e emigrantëve shqiptarë për të kontribuar në Luftën e Parë Botërore nën flamurin e SHBA u realizua kur Qeveria Amerikane beri regjistrimin e atyre që ishin të afte për luftë. Në këtë mobilizim, u regjistruan rreth 4.800 shqiptarë, ndërsa numri i përgjithshëm i të mobilizuarve ishte 24 milion. Për çdo person, u plotësuan kartelat individuale ku shënohej numri i kartelës, data e mobilizimit, emri, mbiemri, viti i lindjes, vendi i lindjes, vendi i banimit dhe të tjera të dhëna. Gjithsej 4.793 vete. kur Fan Noli afro 80 vjet më parë mbante një fjalim përpara emigrantëve shqiptarë që inkuadroheshin si rekrutë në ushtrinë amerikane, ai tha në praninë e gazetarëve: “Ne, shqiptarët, i kemi një borxh të madh Amerikës, sepse na ndihmoi në dhënien e Pavarësisë”. Dhe duket se nga fjalët e Fan Nolit shumë shqiptarë jo vetëm u inkuadruan në radhët e ushtrisë amerikane, por madje dhanë edhe jetën për të.

Tani publikohen emrat dhe historitë e 14 ushtarakëve më të famshëm shqiptarë që u inkuadruan dhe luftuan në ushtrinë amerikane. 14 ushtarakët shqiptarë kanë qenë pjesë e ushtrisë amerikane në të dy luftërat botërore madje dy prej tyre ishin pjesë e kësaj ushtrie edhe gjatë luftës në Irak ku humbën edhe jetën. Sotir Noke, është ndoshta një nga ushtarakët e parë shqiptarë që është inkuadruar në ushtrinë amerikane.

Ai ishte pjesë e kësaj ushtrie gjatë Luftës së Parë Botërore dhe mori pjesë rregullisht në luftimet që bëri ushtria amerikane në Francë. 11 nga ushtarakët shqiptarë që kanë shërbyer në ushtrinë amerikanë qenë pjesë e saj gjatë konfliktit më të madh ushtarak në historinë e njerëzimit. Por në numrin e madh të ushtarëve amerikanë të rënë në luftë nuk mungojnë edhe shqiptarët.

Jorgji Josifi, ishte pjesëtarë i aviacionit amerikan gjatë Luftës së Dytë Botërore. Van Sotir Christo është përfaqësuesi më tipik i plejadës së emigrantëve shqiptarë që patën sukses në SHBA. Një shkrimtar për nga zanati, Christo, i ikur nga Korça që një vjeç, arriti të shërbejë në Luftën e Dytë Botërore me gradën “petty officer” në një aeroplanmbajtëse. Por grada më e lartë në karrierën e tij jo ushtarake ishte ajo e vitit 1990, kur senatori aktual dhe ish-kandidati për president John Kerri e propozoi për ambasador të SHBA-së në Shqipëri. Por Christo nuk arriti të fitojë votat në Kongres kundrejt William Rajerson. Christo njihet si një nga figurat më interesante të botës intelektuale shqiptare në SHBA dhe një mik i afërt i Fan Nolit. Shqiptaro-amerikani Spiro Kosta u bë pjesë e ushtrisë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore menjëherë pas futjes së saj në luftë. Llambi Qiriazi, i lindur në një fshat të Kolonjës, ai emigroi drejt SHBA-së në moshë fare të re. Në vitin 1943 ai u regjistrua në radhët e ushtrisë amerikane së bashku me disa të afërm të tij. Ai mori pjesë në shumë luftime të ushtrisë amerikane në Evropë ku mori edhe medalje nderi. lazar Papen kishte emigruar në SHBA që në moshën 12-vjeçare. I shkolluar në kolegjet ushtarake amerikane, ai mbante gradën kolonel. Spiro Koço, ishte një nga shqiptarët e shumtë që u mobilizua në radhët e ushtrisë amerikane gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai kishte emigruar në SHBA që në moshë shumë të vogël. në vitin 1942 ai futet në rradhët e ushtrisë amerikane dhe mori pjesë në shumë luftime në disa fronte. James Pashko kishte lindur në SHBA nga prindër shqiptarë, të cilët kishin emigruar në SHBA në vitet ’20. ai u mobilizua në radhët e ushtrisë amerikane menjëherë pas futjes në luftë në vitin 1942. Ai kishte qenë pjesë e ushtrisë amerikane gjatë luftimeve të tyre me trupat gjermane në Gjermani. Ervin Dervishi

Ervin Dervishi është edhe shqiptari i parë që u vra në Irak në gusht të vitit 2004, jo si pjesë e formacionit ushtarak shqiptar që ndodhet në Irak, por si pjesë e trupave amerikane. I emigruar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në vitin 1999 së bashku me familjen e tij ai do regjistrohej vetëm pak kohë më vonë trupat ushtarake amerikane. Ai u vra gjatë një prite nga forcat terroriste irakiane.

Lindi në vitin 1983, në Lezhë dhe në Shqipëri. Në vitin 1997 Gentiani bashkë me familjen e tij emigroi në SHBA. Pas zhvendosjes në SHBA, Gentiani ndoqi në Warren shkollën e mesme Warren Woods Tower High School. Në prill të 2002-shit përfundon Shkollën e Këmbësorisë dhe më pas u regjistrua në marinën ushtarake të SHBA-së dhe u bë pjesë e në luftimet për çlirimin e Irakut. Në nëntor të vitit 2004 ai gjen vdekjen nga një sulm i rebelëve irakianë.

Ne kete dite te Veteraneve ne nderojmë njerëzit e guximshëm në forcat tona të armatosura, të cilët na tregojnë kuptimin e udhëheqjes shërbëtore në mbrojtjen e lirisë sonë brenda dhe jashtë vendit.

Bashkohuni me ne për të nderuar 16.5 milionë veteranët amerikanë dhe shqiptaro -amerikane mes nesh duke marrë pjesë aktive në parada dhe ceremoni lokale këtë te shtunë.

Në mbyllje, falënderoj të gjithë veteranët, të kaluar dhe të sotëm. Trimëria juaj shërben si një fener shprese. Zoti i bekoftë veteranët tanë, amerikane shqiptaro amerikane dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Kurti në Paris: Projekti i ndarjes apo shkëmbimit të territoreve ka dështuar

November 11, 2023 by s p

B. H. | RTKlive/

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se projekti i ndarjes së Kosovës apo shkëmbimit të territoreve ka dështuar, por ka pranuar se ideja nuk ka vdekur ende.

Ai gjatë diskutimit me temën “Krijimi i paqes dhe ndërtimi i një bote më të sigurt” në Forumin e Paqes në Paris, ka thënë se ashtu siç Moska nuk është e lumtur me shpërbërjen e Bashkimit Sovjetik, po ashtu edhe Beogradi nuk ka qenë aq i lumtur me shpërbërjen e Jugosllavisë, ndonëse në fakt vet e ka shkaktuar një gjë të tillë.

“Tani jetojmë në një epokë ku ky projekti i këmbimit të territoreve ka dështuar. Por besoj që ideja nuk ka vdekur ende dhe shoh se kudo që takohem dëgjoj presidentin e Serbisë që angazhohet për një gjë të tillë sepse fantazia mund të mos jetë reale, por e kushtëzon të menduarit dhe sjelljen apo veprimtarinë e palëve”, ka theksuar Kurti.

Ai më tej ka thënë se “njerëzit që kanë parë ëndrra për shumë vite për ndarjen e Kosovës apo shkëmbim të territoreve është shumë e vështirë të braktisin këtë nostalgji e këtë trishtim dhe të angazhohen në zgjidhje që do të ishte demokratike e evropiane.

“Ky projekti i këmbimeve të territoreve ka pasur homolog edhe në Kosovë, nga një nga pararendësit e mi sepse në atë kohë është parë si një rregullim i shpejtë midis liderëve autoritar që flasin për popullin si familje e tyre e për territoret e shteteve sikur të ishin prona të tyre. Kjo ka pasur një lloj shije monarkie që nuk ekiston më, por përkundër dështimit të projektit si të tillë, më duhet ta pranoj se ideja ekziston ende, mirëpo pa ndonjë gjasë të madhe që të hyjë në fuqi”, ka nënvizuar Kurti.

Kurti: Terroristët e sulmit të 24 shtatorit janë të lirë në Beograd

Kryeministri Albin Kurti gjatë diskutimit “Krijimi i paqes dhe ndërtimi i një bote më të sigurt” në Forumin e Paqes në Paris, ka përmendur agresionin e Serbisë përmes grupeve terroriste e paramilitare më 24 shtator, ku u vra rreshteri i Policisë së Kosovës, Afrim Bunjaku.

“Para më pak se 2 muaj patëm një lloj agresioni nga një grup terrorist paramilitarë, ku është vrarë një polic i Kosovës. Sigurisht ky grup i mbështetur nga Serbia ka dashur të shkaktojë përshkallëzim të një mase më të madhe, si pretekst që ushtria serbe të hyjë në Kosovë, pasi kemi 48 baza ushtarake serbe afër kufijve tanë”, ka thënë Kurti.

Ai tha se shumica dërrmuese e sulmuesve të këtij akti terrorist janë të lirë në Serbi, duke përfshirë edhe liderin e atij grupi, Milan Radoijiçiq.

“Për sigurinë e vendit tonë duhet të merremi me këto grupe që duan të jenë si Wagneri, që duan të shkaktojnë destabilizim, dhe njëkohësisht duhet të fokusohemi në situatën gjeopolitike ku nuk kemi alternativë sepse nuk duam të kemi alternativë përpos BE-së dhe NATO-s, por ka vende që mendojnë dhe bëjnë tjetër ndryshe”, ka shtuar kryeministri.

Ai ka thënë se është e qartë që Federatës Ruse i kanë pëlqyer shumë këto akte për destabilizim në Ballkan, për të larguar vëmendjen nga lufta në Ukrainë.

“Në secilin konflikt me të cilin ballafaqohemi sot, Rusia e Irani nuk janë pasiv. Këto luftrat hibride nuk kanë kufizim tokash, kudo ku shohim konflikt të ri, ka disa superfuqi që duan ta shohin atë konflikt në flakë dhe investojnë që ai të zgjasë”, ka shtuar Kurti.

Kryeministri Kurti sot paraqitet në panelin e Forumit të Paqes në Paris

Në ditën e dytë të Forumit të Paqes në Paris, duke filluar prej orës 10:00, kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti do të zhvillojë një diskutim në kuadër të temës “Krijimi i paqes dhe ndërtimi i një bote më të sigurt”, njofton Kryeministria.

Ky diskutim do të moderohet nga Pascal Boniface, Drejtor i Institutit francez për Çështje Ndërkombëtare dhe Strategjike (IRIS).

Kryeministri Kurti po qëndron në kryeqytetin francez që nga e enjta, ku është pritur edhe nga presidenti francez, Emmanuel Macron, në kuadër të edicionit të gjashtë të Forumit të Paqes në Paris.

PROMOVIM I LIBRIT SHËN PALI NË DYRRACH… I Prof. THANAS GJIKA

November 11, 2023 by s p

Dega e Federatës Vatra Worcestër MA organizoi takimin e radhës më 9 nëntor te Restoranti STOP CAFFE & GRIL, 255 Park Ave.

Takimin e hapi Z-nja Effi Qeleshi, kryetare e degës së Vatrës, e cila midis tjerash tha:

Mirëmbrëma të nderuar anetarë të degës së Vatres Worcester, ju miqtë tanë, ju falenderoj per pjesemarrjen në këtë takim që ia kushtojmë Promovimit të librit të Prof. Thanas Gjikës “SHEN PALI NE DYRRACH – KORRIGJIM I DISA SHENIMEVE DHE HARTAVE TEK DHIATA E RE”.

Takimin e organizojmë në prag të festave 28-29 Nëntori dhe për të përshëdetur Kryesinë e Federatës VATRA për vizitën tek Selia e Shenjtë, ku iu dhurua FortLumturisë sëTij Papa Franceskut monumenti në miniaturë i Shën Nënë Terezës, bijës së Kosovës, duke shqiptuar fjalët: “KOSOVA DUHET NJOHUR SHTET I PAVARUR”.

Falenderoj Zotin Hasan Dalipi, pronarin e parë të STOP CAFFE, i cili e filloi traditën e krijimit të gostive për bashkimin e shqiptarëve të të gjitha trojeve në këtë lokal. Po ashtu falenderoj dhe pronarët e rinj Zonjen Loreta dhe Zotin Vangjush Andoni, që duan ta vijojnë këtë traditë duke na dhënë rast të shpalosim vlerat tona në këtë ambjent të bukur, ku serviren ushqime te fresketa e të shijshme dhe muzikë.

Libri i Thanas Gjikës është një studim shumëvjecar ku argumentohet puna misionare e Shën Palit në trojet ilire. Aty korrigjohen shumë shënime sqaruese te “Dhiata e Re” lidhur me problemin se kur dhe ku u shkruan letrat dhe ungjijte që përmblidhen brenda këtij libri të rëndësishëm, që është ndër librat më të lexuar në botë. Po ashtu Thanasi ka argumentuar më saktë se studiuesit e tjerë se kur filluan e kur mbaruan katër udhëtimet misionare të Shën Palit. Per udhetimin e trete e te kater ai argumenton vizitat e punës së Shen Palit në qytete ilire, që nuk janë përmendur në studimet e mëparëshme dhe nuk jane shenuar në asnjë hartë të “Biblës”.

Për sqarime më të plota do të flasë vetë studiuesi Thanas Gjika. Pas tij zonja Julia Gjika do të lexojë disa nga krijimet e saj që spikatin për nivelin artistik. Eshtë e tepërt të shtoj se bashkëshortët Gjika janë ndër veprimtarët më të spikatur dhe më prodhimtarë të komunitetit tonë të Massachussets-it.

Prof. Thanas Gjika ndër të tjera tha:

Ndjehem i nderuar që në promovimin e librit tim marrin pjesë krahas anëtarëve të degës së Vatrës dhe disa miq si Zonja Margi Beqiri me Z. Agim, çift i ardhur në Amerikë nga Çamëria Martire para viteve 90-të, biznesmenë të suksesshëm që na kanë ndihmuar ne të riardhurve në shumën drejtime. Po ashtu përmend vëllezërit Delia dhe zonjat e tyre, Ilir Melkën, Alex e Viollca Bandillin, Besim e Lumtor Vrapin me bashkëshortet, Ladi e Zina Gulkën, Meri e Halim Flamuraj, miqtë e vjetër Argjir Thomollari e Andrea Këthi dhe banorët e Illyrian Gardens Kristaq e Violeta Kristani, Lejla Sadikaj dhe Rajmonda Civici e cila ka ardhur vizitore nga Korça pranë nënës së saj Lefteri Robo.

Gjatë historisë populli ynë është abuzuar prej qeverive të shteteve pushtuese edhe prej disa qeverive të shteteve që nuk na kënë pushtuar drejtpërdrejt. Na kanë tjetërsuar territore, na kanë asimiluar pjesën më të mëdhe të popullit, na kanë shtrembëruar historinë, na kanë mohuar shumë vlera kulturore që i kemi pasur. Prandaj ne shqiptarët e sotëm duhet të ecim në rrugën e rilindasve tanë, të punojmë me ngulm për t’i rizbuluar vlerat tona dhe për t’i vënë ato në vendin e vet.

Në një nga librat më të rëndësishëm të kulturës botërore, tek Bibla, nuk pasqyrohen në shënimet sqaruese dhe në hartat e këtij libri vizitat e Shën Palit në trojet ilire.

Këto pasaktësi e kanë dëmtuar dhe vijojnë ta dëmtojnë rëndë historinë e fillimeve të krishtërimit në plan botëror e sidomos në rajonin e Ballkanit Perëndimor, ku jetonin fiset ilire, ku sot vijojnë të jetojnë shqiptarët, pasardhësit e tyre. Këtij rajoni i është mohuar përhapja e besimit të krishterë prej Sh Palit dhe nxënësve të tij.

Para se të vija në ShBA, më 1996 me lotarinë Green Card e kisha lexuar Dhjatën e Re dhe shumë pjesë të Dhjatës së vjetër të përkthyera shqip e të botuara para Luftës së Dytë Botërore nga Shoqëria Biblike e Londrës. Kisha dëgjuar se tradita gojore e Kishës Shqiptare Ortodokse dhe Kishës Shqiptare Katolike e ka pranuar gjithnjë se Shën Pali, predukuesi më i rëndësishëm i besimit të krishter, e kishte përhapur këtë besim edhe në trojet ilire, sot të banuara nga ne pasardhësit e tyre, shqiptarët. Kjo traditë ka qenë krijuar duke u mbështetur në gojëdhëna të popullit shqiptar dhe në thëniet e vetë Shën Palit:

1. Prej Jerusalemit e përqark gjer në Ilirik kam përmbushur shpalljen e ungjillit të Krishtit. (Rom 15:19);

2. Kur të dërgoj Arteman, ose Tikikun, bëj cmos për të ardhur tek unë në Nikopoli, sepse vendosa të dimëroj atje. (Ti 3:12):

3. Titi [shkoi] në Dalmaci. (2Tim 4:10).

Këto tri fakte nuk janë interpretuar në shënimet sqaruese të tekstit biblik dhe nuk janë pasqytuar në hartat e udhëtimeve misionare të Shën Palit. Për më keq akoma prej kohësh në libra të ndryshëm shkruhet se krishtërimin tek ilirët e shpunë misionarët që shkuan prej Romës. Studimi im vërteton se në trojet ilire besimin e krishter e solli Shën Pali me nxënësit e tij, që në mes të shekullit të parë, pra se për ilirët e shqiptarët besimi i krishter ka qenë e është besim autokton po ashtu si për maqedonët, helenët e romakët e lashtë.

Përveç vërtetimit të faktit se Shën Pali krijoi kishat e para në fshatra dhe ne qytete ilire si Sarda (Shurdhahu) në Provincën e Ilirikut, në qytetin e lirë Dyrrach (Durrës), në Përmet e Nikopol të Epirit, kam korrigjuar dhe shumë gabime në shënimet sqaruese te Dhiatës së Re lidhur me problemin se kur e ku u shkruan librat e shenjtë dhe se kur filluan e kur mbaruan katër udhëtimet misionare të Sh. Palit.

Pasi erdha në ShBA mësova anglisht në shkollë mbrëmjeje dhe bleva botimin The Nelson Study Bible, NKJV Gen. Ed. Eral D. Radmacher Th.D. THOMAS NELSON Publisher, Nashville TN. 1997. Kopjova në skeda nga ky botim shënimet që jepeshin për problemin se kur e ku ishin shkruar librat e Dhiates se Re, vola dhe disa botime të tjera dhe krijova një skedar me shumë skeda. Në shënimet sqaruese të botimeve të ndryshme të Dhiates se Re jepeshin data dhe vende të ndryshme për kohën e vendin e hartimit të letrave e librave të apostujve. Këto shënime, për mua si studiues, ishin parregullsi që e ulnin nivelin shkencor të botimeve biblike, sepse praktikisht një letër nuk mund të shkruhet në disa vende dhe kohë të ndryshme, por shkruhet në një datë e në një vend të caktuar, atje ku autorit i lind problemi/et që trajton në atë letër. Kopjova shënimet sqaruese për këto probleme nga shumë botime anglisht, italisht, spanjisht e frengjisht në disa botime Bible, Study Bible, Comentary of the Bible. Nxora shënime edhe për jetën e Sh.Palit nga biografia voluminoze e studiuesve Rev. Conybeare W. J. And Rev. Howson J.S. The Life, Times and Travels of St. Paul. Two volumes in unabridged. New York: E. B. Treat & Co. 1869. Askush nuk ishte ndalur të komentonte vargjet Rom 15:18-19, ku Pali kishte pohuar se kishte punuar deri në Ilirik (gr. mehri tu Illyricu), se kishte dimëruar apo jo në Nikopol të Epirit si kishte vendosur (Ti 3:12) dhe se kur e që ku e kishte nisur Titin për Dalmaci (2Tim 4:10).

Në disa botime gjeta se në hartën e U3M të Palit shënohej vajtja e tij nga Seleniku (Thessalonica) në bregun e detit Adriatik dhe kthim në Selenik; diku vajtja nga Seleniku në Durrës e zbritje drejt jugut deri në Korint (Corinth), diku tjetër shënohej vajtja nga Seleniku drejt veriut duke iu afruar liqenit të Shkodrës e kthim në Selenik, por pa shënuar asnjë emër qyteti (këto harta i kam riprodhuar në fund të librit).

Shkrova një artikull ku analizova letrën kanonike Romakëve. Provova se kjo letër, ashtu si kishin thënë para meje dhe disa studiues të tjerë, ishte letër e përbërë nga dy pjesë të ndryshme, dhe se pjesa e parë, që përfshinte kap 1-15 (Rom 1-15) ishte një letër e plotë e shkruar në qytetin Dyrrach gjatë punës misionare në qershor –korrik të vitit 56, kurse pjesa e dytë që përfshinte kap 16 (Rom 16), ishte shkruar në portin Kenkrea (Cenchreae) të Korinthit në mars të vitit 57 pasi i kishte ndodhur komploti i judenjve (Acts 20:3). Vajza ime, Ani, e përktheu artikullin 20 faqesh në anglisht dhe ua dhashë ta lexonin disa pedagogë të katedrës së Teologjisë dhe të Historisë në Atlantic Union College, Lancaster MA, ShBA. Këta më inkurajuan duke më thënë se tani, pasi është hapur Shqipëria mund të vijnë prej aty të dhëna të reja të panjohura më parë, të cilat do të ndikojnë për interpretime të reja të disa problemeve.

Më tej u njoha me studimet e historianëve Daniel Farlati, Michail Lequien, Faik Konica, Fan Noli, Hyacinthe Hecquard, Edwin E. Jacques, të cilët kishin shfrytëzuar dhe pranuar si fakt real se Sh. Pali kishte krijuar kishën e qytetit Dyrrach dhe se ai kishte emëruar nxënësit e tij Apolo (Apolos) dhe Cezar (Caesar), peshkopë të asaj kishe. Ky fakt dëshmohej në Menologun Grek të Sirletit. Nxora të dhëna të reja nga analizat e fragmenteve Heb 12:1-13:25; 2Cor 10:1-13:13; nga letrat kanonike Titit (Titus) dhe 2Timoteut (2Timothy), etj dhe arrita të krijoja e botoja shqip studimin Kur dhe ku u shkrua Dhiata e Re, MEDAUR Tiranë 2007, 503 f. të pajisur me një përmbledhje anglisht 33 f. Në këtë studim korrigjova shumë shënime sqaruese që ishin në botime të Biblës lidhur me kohën e vendin se kur e ku ishin shkruar librat e DhR dhe se kur kishin filluar e kur kishin përfunduar katër udhëtimet misionarë të Sh. Palit. Rezultatet e këtij studimi i mirëpriti Peshkop Joan Pelushi, Mitropolit i Korçës, i cili hartoi edhe hyrjen e studimit.

Përmbledhjen anglisht e analizuan dhe e pranuan Dr. Norman Wendth, President i Atlantit Union College, Lancastër MA, ShBA dhe pedagogët e Katedrës së Teologjisë së këtij kolegji. Ata sponsorizuan botimin e librit. Ky studim u prit mirë në Shqipëri. Gjatë promovimit, që u mbajt në Tiranë te Muzeu Historik Kombëtar Tiranë e mbështetën historianët Prof. Viron Koka, Prof. Jorgo Bulo, Prof. Muharrem Dezhgiu, Prof. Seit Mancaku, etj. Po ashtu, gjatë vizitës që i bëra në shtëpi Prof. Kristo Frashërit, i cili ishte marrë para meje me këtë problem, më uroi: “Të lumtë mendja, që e realizove këtë studim”. Mirëpo studimi u la në heshtje prej institucioneve shkencore shtetërore të Shqipërisë.

Shtatë vjet pas botimit të këtij studimi, për të tërhequr vëmendjen e kryesisë së Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, hartova dhe botova në shqip biografinë Shën Pali punoi dhe në brigjet e Adriatikut, OMSCA-1 Tiranë 2014, 496 f. shoqëruar me një përmbledhje në anglisht 43 f. Këtë studim e mirëpritën midis tjerëve edhe Prof. R. Dean Davis – shef i Katedrës së Teologjisë në Atlantic Union College ShBA dhe Prof. Akad. Jorgo Bulo. Vlerësimet e tyre i botova brenda librit në shqip dhe anglisht. Botimi i këtij studimi u sponsorizua prej Ing. Gordon B. Lankton, pronar i fabrikës NYPRO, Clinton MA. ku kisha punuar dy vjet në turnin e tretë. Z. Lankton dha ndihmën e tij financiare pasi dëgjoi vlerësimet e Prof. R. Dean Davis se ky studim ishte shkencor dhe vlente të botohej shqip e anglisht.

Z. Visar Zhiti, Drejtues i Ambasadës së R. Shqipërisë pranë Selisë së Shenjtë, pasi e lexoi dhe e vlerësoi studimin tim, më 26 tetor 2015 e dorëzoi zyrtarisht një kopje të tij te Biblioteka Apostolike e Vatikanit. Kjo bibliotekë shumë e pasur, ku ruhen libra që nga shekujt e parë AD, e ka shumë të vështirë të pranojë për ruajtje libra të rinj. Rev. Msgr. Cesare Pasini, Prefekt i Bibliotekës Apostolike, pasi dëgjoi vlerësimet e V. Zhitit dhe lexoi vlerësimet anglisht të Prof. R. Dean Davis dhe të Prof. Akad. Jorgo Bulo dhe pa hartat e U3M (ang 3-rdMJ) dhe U4M (ang 4-thMJ) të Sh. Palit në fund të librit, e pranoi si vepër me vlerë dhe e depozitoi në fondet e asaj biblioteke. Ky akt u krye në prani të zonjës Asllani, Drejtoreshë e Bibliotekës Kombëtare të Tiranës, që u ndodh në atë takim. Mirëpo përsëri asnjë institucion shkencor shtetëror i Shqipërisë ose Italisë, etj, nuk tregoi interes për të popullarizuar arritjet e këtij studimi. Edhe përpjekjet e mia pranë Akademisë së Shkencave të R.Sh., për ta përkthyer në anglisht, nuk dhanë rezultat.

Në vitin 2022 botova studimin Disa Korrigjime në shënimet sqatuese dhe hartat e Dhiatës së Re Botimet Jozef 320 f., botim që u promovua me sukses tek Kisha e Shen Gjon Pagezorit në Mërqi të Lezhës dhe pastaj te Muzeu Historik Kombëtar Tiranë. Mbështetur në të dhënën e historianit Marin Barleti, se princi Pal Dukagjini runate në shtëpinë e tij monumente prej mermeri ku ishin të dukshme gjurmët e punës së Shën Palit që predikonte në popull, e përmirësova hartën e U3M duke e shpënë vijën deri në Sardë, qytet antik që kishte qenë kryeqyteti i Dukagjinëve në kohën e Marin Barletit. Mirëpo as ky botim, ku janë argumentuar edhe më mirë rezultatet e mia, nuk pati jehonë në institucionet zyrtare të shkencës në R.SH. edhe pse e vlerësuan Prof. Dr. Dom Nikë Ukgjini, Peshkop Joan Palushi Mitropolit i Korcës, Dr. Eris Rusi, Dr. Neli Naco, studiuesi Fotaq Andrea, etj.

Heshtja e derisotme e institucioneve shkencore dhe kishtare shqiptare dhe atyre botërore ndaj rezultateve të mia, lidhur me përcaktimet e kohës e të vendit se kur e ku u shkruan librat e DhR dhe se kur filluan e kur përfunduan katër udhëtimet misionare të Sh Palit, mendoj se shkaktohet nga ideja se rezultatet e mia dëmtojnë biznesin e shitjes së miliona kopjeve të Biblës, që kanë harta e shënime sqaruese të gabuara. Por pranimi i rezultateve të mia dhe reflektimi i tyre në botimet e ardhshëm të Biblës e të Dhiates se Re, do të sjellë shumë shpejt një përmirësim të dukshëm në botimet biblike. Duke qenëse rezultatet e mia i kanë pranuar studiues amerikanë e shqiptarë, se këto shënime dhe harta janë më të sakta e të argumentuara shkencërisht, hartova dhe botova më 2023 variantin e ri që po promovojmë sot Shën Pali në Dyrrach, Korrigjim i disa shënimeve dhe hartave tek Dhiata e Re Botimet Jozef 340 f., të cilin duhet ta përkthej e botoj anglisht për të tërhequr opinionin shkencor ndërkombëtar.

Në këtë studim pasurohet në mënyrë të ndjeshme jeta dhe aktiviteti misionar i Sh Palit, Sh. Lukës, Sh. Pjetrit, etj dhe i shoqëruesve të tyre. Ky studim ka rëndësi sepse për herë të parë argumentohet karakteri autokton i krishtërimit midis popullsisë iliro-shqiptare duke treguar rolin e kishës së qytetit Dyrrach (Durrës) në fillimet e Krishtërimit. Me punën e tij si predikues, krijues kongregacionesh të krishtera e hartues letrash, që Sh Pali kreu në qytetin Dyrrach gjatë verës së vitit 56 dhe pranverës së viteve 62 e 63, pra gjatë Udhëtimit të Tretë e Udhëtimit të Katër Misionar, e ktheu këtë qytet ashtu si Efesin, Thessalonikun, Korinthin, në një qendër të rëndësishme të krishtërimit, që ai po përhapte në Provincat Romake të Mesdheut Lindor.

Rezultatet e këtij studimi vlen të diskutohen gjerësisht në sesione shkencore ku të marrin pjesë specialistë të Biblës dhe botues të saj, me qëllim që të arrihet në përcaktime sa më të saktë në shënimet e cdo shkrimi të shenjtë të Dhiatës së Re përsa i përket kohës e vendit të hartimit të tyre dhe datave se kur filluan e kur mbaruan katër udhëtimet misionare të Sh Palit, etj.

Ju faleminderit për vëmendjen.

Gjatë ngënies së darkës poetja Julia Gjika lexoi disa nga krijimet e saj. Salla u emocionua dhe e duartrokiti disa herë…

Albanian Independence Day Celebrations

November 11, 2023 by s p

*Flag-Raising Ceremony*/

Date: November 27, 2023

Time: 2:30 P.M.

Location: Wall Street (Charging Bull), Bowling Green, New York, NY, 10004

*_OPEN TO THE PUBLIC_*

*City Hall Celebration*

Date: November 28, 2023

Time: Doors open at 5:30 P.M.

Location: New York City Hall, City Hall Park, New York, NY, 10007

_*RSVP NEEDED*_

LETRA E LUIGJ GURAKUQIT PËR LA STAMPA (KORRIK, 1912) : “REVOLTA USHTARAKE TURKE NUK ËSHTË GJË TJETËR VEÇSE PASOJË DHE REZULTAT I KRYENGRITJES SONË…”

November 11, 2023 by s p

Nga Aurenc Bebja*, Francë – 11 Nëntor 2023

“La Stampa” ka botuar, të martën e 9 korrikut 1912, në ballinë, letrën ekskluzive të Luigj Gurakuqit mbi kryengritjen shqiptare dhe revoltën ushtarake turke, të cilën, Aurenc Bebja, nëpërmjet blogut të tij “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :

Kryengritja shqiptare dhe revolta ushtarake turke

Ballinë : La Stampa, e martë, 9 korrik 1912, ballinë

Nga një agjitator shqiptar marrim letrën e mëposhtme, ku synimet dhe objektivat e lëvizjes shqiptare dhe të prononcimit ushtarak evidentohen me fakte :

Rezerva (Heshtja) rigoroze, që na imponohet ne shqiptarëve nga ngjarjet e sotme, ndoshta vendimtare për fatin e atdheut tonë, si dhe frika se mos u jepet mundësia gazetave turke dhe miqve të tyre të hedhin akuza të reja dhe të vjellin bile më shumë kundër kryengritjes sonë, e nxitur, sipas tyre, nga të huajt dhe e mbështetur nga Italia, më bëri të hezitoja dhe të reflektoja disa herë përpara se t’i drejtohesha një gazete italiane dhe t’i lutesha Zotërisë Suaj, për pak hapësirë, midis rubrikave të periodikut autoritar (serioz), këtyre pak vëzhgimeve të mia për ngjarjet e rënda që kanë tronditur Turqinë ditët e fundit dhe kanë vënë në rrezik ekzistencën e saj. Por, duke e menduar më mirë, jam bindur gjithnjë e më shumë në idenë se çdo rezervë (heshtje) tashmë është e kotë, pasi askush nuk do të dojë më të besojë insinuatat e paturpshme turke dhe turkofile, veçanërisht në lidhje me nxitjen dhe mbështetjen e qeverisë italiane për kryengritje tonë; meqenëse tashmë është e njohur për të gjithë, dhe e dëshpëruar në disa raste nga ne shqiptarët, që Italia, e pa kënaqur me dëshirën për ta bërë vitin e kaluar, si i nderuari Cirmon, karabinieri turk, vazhdon të respektojë edhe këtë vit, jo një neutralitet të rreptë, por një qëndrim armiqësor ndaj nesh, duke arritur deri aty sa të na ndalojë kalimin e lirë nëpër territorin e saj.

***

Prandaj kanë thënë se, ndërkohë që qeveria turke përpiqet të kufizojë revoltën aktuale të ushtrisë në vetëm disa oficerë shqiptarë dhe përpiqet t’i japë asaj karakterin e një rasti sporadik dhe lokal, qarqet evropiane përkundrazi priren të besojnë se ajo është ekskluzivisht ushtarake dhe e pavarur nga kryengritja jonë. Epo, e përsëris, as njëri dhe as tjetri nga këto dy versione nuk është i vërtetë; sepse, në kundërshtim me atë që mendohet në qarqe të caktuara evropiane, ishin dhe janë pikërisht oficerët shqiptarë që dhanë sinjalin e revoltës dhe që agjituan kundër abuzimeve të Komitetit “Bashkim dhe Përparim” dhe kundër diktaturës së Mahmud Shefqet Pashës; Revolta me të vërtetë u përhap në Komitet dhe vazhdoi rastet e rebelimit taktik dhe të hapur në garnizonet e Ohrit, Dibrës, Elbasanit, Korçës, Shkodrës, Janinës, Delvinës, Gjirokastrës, Selanikut, Serrës, Dedeagaçit (Aleksandropolit), Konstandinopojës dhe Smirnës.

E gjithë kjo, për mendimin tim, duhet të mjaftojë për t’i dhënë besim pohimit tim; por mund të shtoj gjithashtu, pa frikë se mos gaboj dhe kundërshtohem, se edhe sikur të mos kishte as edhe një shqiptar në mesin e oficerëve të trazirave, gjithmonë duhet menduar se kryengritja e tanishme, për arsye të ndryshme, nuk është gjë tjetër veçse pasoja dhe rezultat i kryengritjes sonë. Në fakt, oficerëve turq, për të vendosur një hap kaq të rëndë dhe për të ndërmarrë një veprim kaq të rrezikshëm, duhet domosdoshmërisht një bazë operacioni dhe mbi të gjitha duhet të jenë të sigurt se populli nuk do të jetë armiqësor ndaj tyre. Por ata nuk mund ta gjejnë këtë pikë mbështetjeje te kombësitë e tjera të Perandorisë; dhe aq më pak mund të mbështeten në simpatinë dhe ndihmën e popullatave turke fanatike dhe brutalizuese, të cilat nuk përbëjnë një bërthamë kompakte në asnjë provincë të Turqisë, por janë të shpërndarë andej-këtej pa mundur të përbëjnë kurrë një shumicë të fortë në asnjë pjesë. Dy grupet etnike më të forta, më të ndërgjegjshme dhe më të shkathëta në Perandori janë kombësitë shqiptare dhe arabe; por arabët e gjejnë veten shumë larg qendrës së aksionit, që është Turqia europiane, ndaj të vetëm shqiptarët mbeten mjeshtra të fushës dhe arbitra të situatës. Pra, asnjë iniciativë nuk mund të ndërmerret dhe asnjë ndryshim nuk mund të ndodhë në Turqi pa bashkëpunimin dhe mbështetjen e shqiptarëve.

As nuk dua që dikush të besojë se unë jam i pari që shpall këtë të vërtetë të thjeshtë dhe të padiskutueshme; ish-sulltan Abdul Hamidi, i cili favorizonte shqiptarët dhe mbështetej tek ata, e kishte perceptuar dhe njohur shumë mirë; e madje u detyrua ta pranonte e ta konfirmonte edhe vetë Mahmud Shefqet Pasha, i cili në një fjalim që mbajti, rreth një vit më parë, në Dhomën e Deputetëve, nuk ngurroi të deklaronte nga tribuna parlamentare se “Shqipëria nuk mund të jetojë (?) pa Turqinë, por që as Turqia nuk mund të ekzistojë pa Shqipërinë!”. Më shumë se kushdo, për këtë janë të bindur tiranët e vegjël të Komitetit “Bashkim dhe Përparim”; dhe pikërisht për këtë dekretuan shkatërrimin e kombësisë sonë, si të vetmen pengesë për lakminë dhe ambicien e tyre; dhe pikërisht për këtë arsye prej katër vitesh përdorin terrorizmin më brutal dhe kryejnë lloj-lloj eksesesh e dhune ndaj nesh për të na kthyer në Turqi dhe më pas na kanë si instrumente të lehta në duart e tyre. Do të shtoj, për ata që nuk e dinë, se nën kujdesin e të ashtuquajturës qeverisje kushtetuese, nën këtë formë të re tiranie më të poshtër dhe më të neveritshme se ajo e mëparshme, në Shqipëri u bënë katër ekspedita ushtarake, pas së cilave mizoritë më brutale dhe padrejtësitë më famëkeqe u kryen kundër popullit tonë dhe kundër kombësisë sonë. Në vitin 1909, Xhavit Pasha shkatërroi rajonin e Lumës; në vitin 1910, Shefqet Turgut Pasha marshoi kundër krahinës së Kosovës dhe e shkatërroi me zjarr e me top; në vitin 1911, vetë Turgut Pasha luftoi kundër Malësorëve dhe, nën goditjet e tij, shtëpitë e tyre u sheshuan dhe pyjet e të korrat e tyre u shkatërruan; dhe këtë vit, që shpresojmë të jetë i fundit, radhën e ka Ismail Fazil Pasha, i cili ka zëvendësuar gjeneralin Abdullah Pasha në Shqipëri, i cili nuk pranoi të marshojë kundër shqiptarëve, ashtu siç nuk pranon tani të marshojë nga Smirna kundër oficerëve rebelë.

***

Cilido qoftë qëllimi përfundimtar i revoltës së tanishme ushtarake, kjo e vërtetë mbetet gjithmonë e pakundërshtueshme dhe vërtetohet deri në pikën e provës, domethënë, vetëm me shpresën e ndihmës dhe bashkëpunimit tonë oficerët osmanë guxuan të rebelohen dhe se është pas kryengritjes kërcënuese shqiptare që guxuan të ngriheshin kundër plotfuqishmërisë së Xhavitëve, Talatëve, Haxhi Adilëve, Nazimëve, Ejub Sabrive dhe kusarëve të tjerë të bandës së Selanikut! Dhe si një konfirmim tjetër i asaj që them, mjafton të përmend përsëri mënyrën se si ndodhi revolucioni tjetër ushtarak katër vjet më parë, pikërisht në këto ditë, që më pas na dha këtë lloj kushtetute. Edhe atëherë, si sot, revolta shpërtheu për herë të parë në Manastir, edhe atëherë, si sot, u pasua nga simpatia dhe bashkëpunimi pak a shumë i drejtpërdrejtë e aktiv i oficerëve të garnizoneve të tjera; por vetëm në sajë të ndihmës së shqiptarëve kryengritësit triumfuan dhe fituan. Në ditët e para, tirani i vjetër i “Yldiz Kiosk” nuk ishte shumë i prekur dhe as nuk mendoi të dorëzohej; në të vërtetë ai kishte dërguar gjeneralin Shemsi Pasha në Manastir me urdhër të rreptë për të shtypur revoltën dhe për të ndëshkuar rebelët. Por ai nuk mundi më të rezistonte për asnjë çast dhe akordoj menjëherë kushtetutën kur njëzet e pesë mijë shqiptarë, të mbledhur në Ferizaj, kërcënuan se do të marshonin kundër Kostandinopojës.

Me gjithë këtë, nuk dua të them se revolta e sotme ushtarake është një me revolucionin tonë dhe se të gjithë oficerët rebelë kanë simpati të sinqertë për lëvizjen tonë dhe mbështesin, siç është shkruar, të gjitha kërkesat tona kombëtare.

Ndoshta shumë prej tyre u nxitën të ndiqnin në heshtje oficerët e mirë shqiptarë, jo vetëm me synimin për të përmbysur Komitetin lakmitar, që e solli perandorinë në buzë të greminës, por edhe, e ndoshta më shumë, për të shmangur, me një ndryshim politik, rrezikun kërcënues shqiptar, siç kishte bërë katër vjet më parë, për të penguar zbatimin e programit të Revalit. Mund të ndodhë edhe që ata, në fund të fundit, të jenë të gatshëm të na shpërblejnë me të njëjtën mosmirënjohje të zezë me të cilën na shpërbleu Komiteti “Bashkim dhe Përparim” dhe të ndjekin gjurmët e tij në sjelljen e tyre ndaj shqiptarëve; por e gjitha kjo për ne ka pak rëndësi. Ne jemi të kënaqur me revoltën ushtarake, sepse ajo u zhvillua kundër armikut të përbashkët dhe do të përpiqemi ta mbështesim dhe ta ndihmojmë për aq kohë sa të na përshtatet; por këtë herë jemi të armatosur mirë kundër çdo lajke dhe nuk do të lejojmë më të bindemi e të joshemi nga premtimet e lehta; ne e gjejmë veten të aftë ta shfrytëzojmë situatën vetë dhe të mos e lëmë veten të shfrytëzohemi. Që nga viti i kaluar ne kemi hartuar programin tonë dhe nuk mund të ketë asnjë ndikim që mund të na bëjë të tërhiqemi nga kërkesat tona kombëtare, të formuluara në dymbëdhjetë artikujt e cituar nga Shkëlqesi e Tij Ismail Bej Qemal në intervistën dhënë korrespondentit të “Echo de Paris” në Londër, të cilën “La Stampa” e raportoi në numrin aktual të datës 3 të këtij muaji.

Për t’iu dhënë një përgjigje adekuate atyre që akuzojnë luftëtarët tanë për pasiguri dhe inkoherencë dhe që akuzojnë revolucionin tonë për mungesë drejtimi dhe qëllimi të mirëpërcaktuar, unë theksoj për “dëshirat” tona se ato nuk janë formuluar në mbledhjen e fundit të liderëve shqiptarë në Junik, siç kanë shkruajtur disa gazeta; por datojnë në vitin e kaluar dhe vinin nga pena e zotërisë tim Ismail Bej Qemali. Ato gjenden në “memorandumet” e shqiptarëve, të njohura me emrin “Libri i Kuq” i të cilit po ju dërgoj një kopje, të cilën unë vetë e kisha miratuar vitin e kaluar nga asambleja e përgjithshme e krerëve shqiptarë të mbledhur në Gerçë me datë 23 qershor : dhe unë vetë, së bashku me katër delegatë të tjerë Malësorë, u paraqitëm, disa ditë më vonë, tek ministrat e jashtëm rezident në Cetinje. Ky “memorandum” u miratua qysh atëherë nga të gjithë liderët shqiptarë të Kosovës dhe tre javë më vonë u pranua edhe nga kryengritësit e Shqipërisë së Poshtme të mbledhur në Tepelenë, të cilët më pas ua paraqitën konsujve evropianë në Vlorë. Kuvendi i Junikut bëri thjesht disa ndryshime të vogla në formë për t’i dhënë kërkesave tona një karakter më të theksuar të autonomisë administrative : por ato mbeten gjithmonë të njëjta dhe tregojnë se ne po ndjekim një objektiv shumë të qartë dhe të vendosur dhe se po punojmë drejt zbatimit të tij pa paqartësi dhe pa hezitim.

Për sa i përket situatës sonë të brendshme dhe kushteve të përgjithshme të politikës evropiane, ne nuk i shtyjmë pyetjet tona më tej dhe nuk e kemi të vështirë të vazhdojmë të jetojmë të bashkuar politikisht me Turqinë; por me një Turqi të drejtë, liberale, moderne, në të cilën populli shqiptar mund të zërë vendin që i takon, si shtylla e perandorisë në Evropë dhe se na njeh të drejtat tona kombëtare dhe na lë të qeverisim sipas zakoneve dhe traditave tona, ashtu siç e kërkojnë nevojat e popullit tonë dhe zhvillimi e përparimi i atdheut tonë.

Duke u kujdesur për interesat tona, ne do të bëjmë çmos që të mos neglizhojmë as ato të Perandorisë, prandaj do të përpiqemi ta çlirojmë atë nga zgjedha tiranike e Komitetit “Bashkim dhe Përparim”, i cili e ka çuar atë në skajin e greminës; por…dashuria për Turqinë nuk mund të na bëjë të humbasim mendjen deri në atë pikë sa të na detyrojë të shikojmë rrënimin e saj si spektatorë apatikë, me rrezikun që të mbetemi të varrosur nën rrënoja. Ne gjithmonë kemi treguar dhe do ta tregojmë sërish me fakte se nuk kemi qëllime të këqija kundër integritetit të Turqisë; përkundrazi, ne jemi të gatshëm t’i japim të gjitha përpjekjet tona për riorganizimin dhe përparimin e saj; por nëse ajo tashmë është duke menduar për vetëvrasjen dhe duke bërë gjithçka që mundet për të shpejtuar fundin e saj dhe për t’u larguar nga bota evropiane, duhet të dihet se ne nuk kemi dëshirë ta ndjekim atë në varrin aziatik.

Kjo është arsyeja pse ne e ndiejmë detyrën të përgatitemi për një eventualitet të tillë: dhe nëse realizohet një ditë, pavarësisht përpjekjeve tona për ta shmangur atë, ne do të jemi në gjendje t’i bëjmë Mahmud Shefqet Pashës të kuptojë se Shqipëria mund t’ia dalë vetë dhe mund të jetojë edhe pa Turqinë.