Archives for March 2024

Peticionistët po bëjnë luftën e gabuar për tema të cilat absolutisht nuk i zotërojnë.

Një përgjigje shkencore për mohuesit e vjetërsisë së gjuhës shqipe.

Nga Mathieu AREF , albanolog, Universiteti i Sorbonës, Paris

(mat.aref@ëanadoo.fr)

Mos vallë të gjithë ne Shqiptarët duhet të përvetësojmë këndvështrimet e tyre të gabuara ndaj paraardhësve tanë PELLAZGËT dhe gjuhën e tyre SHQIPEN aktuale ? Ja një pjesë të shkurtër e Historisë së vërtetë, një vepër që më ka kushtuar 50 vjet studime dhe hulumtime të pa ndërprerë.

Më duket pikëlluëse ky peticion, antidemokratik, kundër lirisë së shprehjes dhe mbi të gjitha një manovër për të ardhur keq nga ana e tyre. Akademikë të tillë që shtypin “fjalën publike” dhe “mbytin lirinë e shprehjes”, nuk ekzistojnë në Evropën Perëndimore. Kështu pra në këtë mënyrë Shqipëria nuk do të anëtarësohet në Bashkimin Evropian…në qoftë se nuk ndryshon ideologjinë e saj.

Para së gjithash, këta pseudoakademikë zgjodhën për të vënë në dyshim dy pikat thelbësore të kombit shqiptar : mosnjohjen e Pellazgëve si paraardhës të vërtetë të popullit shqiptar dhe përgënjeshtrimin e lashtësisë së gjuhës pellazgo-shqiptare. Është e paimagjinueshme disa akademikë dhe disa zyrtarë shqiptar mund të nisë një peticion për të vënë në pikëpyetje këto dy aspekte thelbësore të specifikës sonë unike në Evropë, pa dhënë as më të voglin provë dhe argument, as referencën më të vogël të çfarë ata pohojnë : vetëm për të kënaqur veten dhe të kënaqin bindjet e tyre ideologjike. Kjo kundërshton çdo studim të denjë nga njerëz që pretendojnë se janë “shkencëtarë”.

Për më shumë se 50 vjet kam studiuar gjërë e gjatë origjinën e të parëve tanë dhe atë të gjuhës sonë. Falë studimeve dhe kërkimeve të mia, analizave të thelluara, referencave të pakundërshtueshme të mbështetura nga një tezë e dorëzuar në Universitetin Sorbonne të Parisit, arrita të hedh dritë të re mbi Historinë dhe gjuhën e paraardhësve tanë prestigjioz që Akademia e Tiranës i ka fut në baltinë për të kënaqur bindjet e saj të rreme dhe për të bërë kështu të lumtur armiqtë tanë të trashëguar. Me sa duket pseudoakademikët tanë bazohen në konsiderata politike apo gjeopolitike në vend që të mbështetet në argumente dhe metoda shkencore të besueshme dhe të padyshimta.

Pse atëherë këta pseudoakademikë zgjodhën Ilirët dhe jo Pellazgët si paraardhës të tyre kur emri “Ilirë” u shfaq vetëm pas shekullit të VII para erës sonë ? Pse atëherë, në të njëjtën kohë, refuzojnë të pranojnë lashtësinë e gjuhës shqipe në atë që quhet, padrejtësisht, sistemi “indo- evropian” kur një ekip shkencëtarësh amerikanë sapo kanë pohuar se gjuha shqipe është një nga gjuhët më të vjetra në Evropë ? Pa prova apo argumente bindëse këta pseudoakademikë i lejojnë vetes të mohojnë origjinën tonë të vërtetë, të përgënjeshtrojnë lashtësinë e gjuhës sonë, të tradhtojnë atdheun tonë dhe të tallen me popullin tonë !

Përpara se t’u përgjigjem “shkencërisht” (dhe jo me “fjalë” bosh…në një peticion) këtyre dy pikave thelbësore, më duhet t’u them të gjithë këtyre censuruesve të improvizuar se ata po bëjnë luftën e gabuar për tema mbi të cilat absolutisht nuk i zotërojnë dhe që peticioni i tyre është tinëzar sepse i fusin të gjithë në të njëjtin thes.

Për më tepër, nuk e kuptoj pse dhe si njerëzit që e quajnë veten “shkencëtarë” bazohen tek autorët modernë për të shkruar Historinë e popullit shqiptar kur këta autorë vetëm përsërisin gabimet e paraardhësve të tyre historianë ?! Ata gabohen rëndë sepse preferojnë të imitojnë të tjerët (edhe nëse e kanë gabim) sesa të shkruajnë vetë historinë e tyre duke kryer studime dhe kërkime të duhura dhe të thelluara dhe duke iu referuar burimeve më të lashta të Antikitetit, për të mbështetur seriozisht punën e tyre duke përdorur metodat e kërkimit shkencor. Por veç kësaj dhe për të rënduar më tej rastin e tyre është e qartë se duke zgjedhur të rishkruajnë

Historinë e vendit të tyre bazuar në kritere të papërshtatshme dhe në gabime të dukshme historike (të bëra nga autorë modernë) po bëjnë lojën e armiqve të Shqipërisë për arsye të ndryshme. Së fundi, kur politika apo gjeopolitika ndërhyn në historinë e një vendi është e qartë se diçka po ndodh që nuk është në asnjë mënyrë për të mirën e këtij vendi : kur ideologjia ndërhyn apo përzihet me Historinë, ajo e vret Historinë. Atëherë si mund për historinë dhe gjuhën tonë ti konsiderojmë si të dyshimtë dhe në favor të Greqisë : pozicioni historik dhe gjuhësor të Akademisë së Tiranës ? Kjo është një tradhti e vërtetë ndaj popullit, historisë së tij, gjuhës së tij dhe mbarë Kombi Pellazgo-shqiptar.

Tani do të trajtoj shkurtimisht të ashtuquajturin problem të Pellazgëve dhe të Gjuhës së sotme shqipe të ngritur nga Akademia e Tiranës. Sigurisht që teza ime është revolucionare (si askush nuk e ka bërë deri me sot) sepse vë në pikëpyetje origjinën e Greqisë si dhe “sistemin indo- evropian” të gjuhëve evropiane ku gati gjysma e shteteve dhe popujve të Evropës nuk janë “indigjenë” por e kanë prejardhjen nga kontinenti fqinj i Azisë. Kjo pikë e fundit më detyron të filloj më poshtë me “Gjuhësinë” përpara se të flas për Historinë Pellazgo-Shqiptare.

Gjuhësia moderne është një disiplinë e vonshme dhe bazat e saj u vendosën në fund të shekullit të 19-të. Ithtarët e kësaj disipline, duke mos arritur të gjenin gjuhën amtare të Evropës, kanë krijuar artificialisht një gjuhë bazë : “indo-evropianën”. Të gjithë këta gjuhëtarë për afro 150 vjet u mbyllën në kullën e tyre të fildishtë, domethënë disiplinën e tyre. Në fakt puna e tyre nuk ishte multidisiplinare dhe do të kërkonte, për të qenë e besueshëm, ndihmën e disiplinave të tjera : parahistorisë, historisë, arkeologjisë, antropologjisë, kronologjisë, mitologjisë… Popujt dhe gjuhët e tyre ishin të përziera pa marrë parasysh historinë e tyre, prejardhjen etnike, gjuhët e tyre stërgjyshore, paraqitja e tyre kronologjike në Evropë, etj. Të gjithë këta elemente përbëjnë një “bazë shkencore” për fillimin e çdo pune shkencore dhe në fund të së cilës ndërhyjnë “studimet gjuhësore”, duke përfshirë studimet semantike, sintaksore, morfologjike, fonetike, fonologjike, krahasuese, etj. Fatkeqësisht, “puna multidisiplinare” nuk u krye dhe studimet u bazuan në mënyrë specifike në “gjuhësi”. Por që në fillim, për shkak të mungesës së gjetjes së “gjuhës amtare” të vërtetë të Evropës (e cila mund të gjendej vetëm në Evropë), studimet gjuhësore morën një rrugë të gabuar që mund të çonte vetëm në një qorrsokak të vërtetë. Fatkeqësisht, nëse gjuhëtarët e parë do të ishin përqendruar me shumë ngulm në gjuhën shqipe (që unë e konsideroj një “fosil e gjallë” të vërtetë), ne nuk do të ishim në këtë gjendje. Ata nuk do të kishin “shpikur” indo- evropianishten dhe nuk do të kishin shkuar në Azinë Qendrore apo Indi për të gjetur “sanskrishtën” ose “tokharishtën”. Gjithçka që mund të bënin ishte ta konsideronin “shqipen” si një gjuhë më vete… prandaj u vendos në raft. Aty i ndaloj shpjegimet e mia sepse është shumë e gjatë për të dhënë të gjitha shpjegimet e nevojshme këtu (referojuni librave, tezës dhe artikujve të mi). Fundi i këtij paragrafi është një tranzicion i mirë për të folur për Pellazgët dhe “gjuhën” e tyre.

Pellazgët sipas të « gjithë autorëve antikë » konsiderohen si pararendësit të Helenëve dhe jo stërgjyshërit e tyre. Qytetërimi që autorët modernë e kanë quajtur “mikenas” nuk ka ekzistuar kurrë me këtë emër sepse i vetmi qytetërim parahelen që ka ekzistuar para shfaqjes së Helenëve ishte « Qytetërimi pellazg ». Për më tepër, autorët e lashtë dinin vetëm emrin e « qytetit » të Mikenës dhe nuk folën kurrë për një « qytetërimin miken », një shpikje e pseudo- arkeologut Heinrich Schliemann, i cili gjatë gërmimeve të tij në qytetin e Mikenës në Argolis (ish pellazgjik me ekselencë para pushtimit helen) zbuloi një thesar të cilin ia atribuoi “Agamemnonit”. Për shkak të emrit “Miken” ai dekretoi se ishte një qytetërim mikenas (1650 deri në 1100 – i datuar nga arkeologët dhe historianët modernë) të cilin ai e konsideronte helen : të gjithë arkeologët, historianët dhe gjuhëtarët modernë morën më pas

pretendimet e Schliemann-it si një e vërtetë tingulluese dhe gabimi ende vazhdon pa u vënë në pikëpyetje asnjëherë… përveç nga unë… dhe logjika matematikore e studimeve dhe kërkimeve të mia të thelluara ! Por askush nuk e ka vënë re se ka pasur një periudhë e quajtur “Epoka e Errët” (-1200-800 pes) që mbeti totalisht e heshtur aty ku nuk dimë absolutisht asgjë…nga rrjedh edhe termi “e errët”. Si mund të konsiderojmë se Helenët rrjedhnin nga mikenasit kur ata janë shfaqur vetëm pas kësaj periudhe ku nuk kemi asnjë gjurmë nga Helenëve. Si mund të dalin nga « hiçi »?! Për më tepër, Helenët dhe Dorianët nuk përmenden në poemat epike (Iliada dhe Odisea) dhe veçanërisht në “Katalogun e enëve” të Iliadës ! Nga ana tjetër, në Iliadë Zeusi konsiderohet « mbret, Dodonas dhe Pellazg ». Më pas, sipas Porfirit, biografi i Pitagorës i cili para se të vdiste kishte pohuar se Zeusi quhej « Zan » (në gegënisht « zan, zani » = zë, zërri në toskërisht). Këtë e vërtetojnë priftërinjtë e Dodonës, të cilët interpretuan “Zanin” e Zeusit nga shushurimat e gjetheve të « Lisit të Shenjtë ». Pse lisi « i shenjtë » ? Sepse ka shumë të ngjarë të ishte një “reminishencë” e së kaluarës parahistorike të Pellazgëve që kishin jetuar nëpër « shpella ». Prandaj i kam quajtur “Shpellazg” = Popujt e shpellave : etnonim që e zbulova falë një prapashtesës përcaktuese pellazge (e rruajtur vetëm nga Armenët sepse Shqiptarët e kanë humbur ka kohë) që përcakton një « popull » dhe ku « lëndet » e Lisit i ushqenin Pellazgët gjatë bredhjeve të tyre parahistorike.

Për më tepër, për të demonstruar lidhjen e dukshme midis Pellazgëve dhe Shqiptarëve të sotëm, duhet të dini se poemat epike (Iliada dhe Odisea) ishin « poema të traditës gojore pellazge »… prandaj shumica e antroponimeve, eponimeve, toponimeve, toronimeve…të Iliadës (poema më e vjetër se Odisea) mund të interpretohen shumë saktë nga gjuha shqipe/gegë (referojuni Leksikut tim të përfshirë në tezën time dhe i futur në librin tim të parë “Shqipëria… »). Apo gjëjmë ndonjë gjurmë helene para shekullit VIII ? Sigurisht jo…dhe shumë zbulime dhe pohime të tjerë dhe shumë referenca (mbi 900 në tezën time) i kemi në tezën time dhe librat e mi. Këto pak indikacione apo zbulime janë vetëm një pjesë e vogël e të gjitha studimeve dhe kërkimeve të mia kushtuar Pellazgëve dhe gjuhës shqipe për më shumë se 50 vjet të jetës sime.

Ja tani në paragrafin në vijim TË GJITHA faktet dhe gjestet thelbësore të parë nga vetë qytetërimi helen : një qytetërim i uzurpuar, i monopolizuar, i modifikuar dhe i manipuluar për të shërbyer interesat e pushtuësve Helenë pas shekullit të 8-të para erës sonë.

Para shekullit të 8-të para erës sonë nuk kemi asnjë gjurmë të ekzistencës së Helenëve. Ja ngjarjet historike dhe kulturore që ndodhën PAS shfaqjës të pushtësve Helene :

Duhet shënuar një fakt domethënës : sipas arkeologëve popullsia e Atikës/ Athinë është katërfishuar ndër 50 vite, nga vitet 800 deri 750 para erës sonë ! Ky emigracion eshtë nje shembull që verteton pushtimin grek në ato kohe. « Kjo datë në fakt korrespondon me atë të paraqitjes së pushtuesve helenë ».

Nga shekulli të 8-të dhe përtej (në çfarë do të bëhej Greqi), ndryshime të rëndësishme shoqërore dhe kulturore po dalin në pah nga të ashtu quajtura shoqëri mikeniane. Ne jemi larg nga çfarë janë quajtur «Minoanë ose Egjeo-Kretasë » (nënkuptohet nga autorët modernë, gabimisht, paraardhës të Heleneve !), të cilët në këtë kontekst nuk kanë asgjë të përbashkët me Helenët si historikisht apo etno-gjuhësisht.

Zhdukja e mbretërisë dhe vendosja e Tiranisë. Ky eshtë një shembull tjetër që verteton ndreçimin politik et shteterorë nato kohë.

Shfaqja e hyjnive të reja të panjohura nga Homeri, si ajo e Dionisit.

Lëvizjet e kolonizimeve do të kenë filluar rreth vitit 775 para Krishtit (datë e

disktueshme, në parim 60 vite zbritje) drejt deteve të perëndimit (Korfuzi, Italia, Marselia…) dhe rreth viteve 700-680 para Krishtit drejt brigjeve të Azisë së Vogël dhe Detit të Zi. Kjo është epoka e krijimit të korridoreve të famshëm tregëtarë (“emporion”) dhe “Apoikoi” (“kolonitë”).

Praktika e djegie së të vdekurve (pellazge) zëvendëson atë të varosjes së të vdekurve edhe të quajturit te vetë Mikenas.

Qytetërimi i Hekurit zëvendëson atë të Bronxit (Pellazg). Homeri në poemat e tij flet shpesh për hekurin, ndërkohë që Mikenasit (Pellazg) nuk e njihnin përdorimin e këtij metali në atë kohë të herët.

Shfaqja e shkrimit alfabetik nga fundi i shekullit VIII para Krishtit, i cili konkretizohet vetëm nga fundi i shekullit VII dhe pastaj në shekullin VI para Krishtit me botimin e Iliadës dhe Odisesë nën tiraninë e Pizistratit (jetonte rreth viteve 600-527 para erës sonë). Përveç kësaj, këto poema kanë vazhduar të “zbukurohen” dhe të ripunohen deri në epokën aleksandrine (shekulli III pes), periudhë gjatë të cilës ato janë transkriptuar përfundimisht. Te Homeri nuk ekziston asnjë aluzion për ndonjë lloj shkrimi alfabetik.

Alphabeti ishte i quajtur fenikas nga Herodoti (V, 58). Duhët shënuar që para Plinit, Diodori i Siçilës (< -90/ > +30) ka folur për atë alfabet. Ironia është se alfabetet (greke, etruske dhe latine) që thuhët që rrjedhnin nga alfabeti i mbiquajtur “fenikas” ishin në të vërtetë me origjinë pellazge. Grekët e uzurpuan atë alphabet e ripunuan për të shkruar gjuhën e tyre baza e të cilës ishte pellazgjistja përzierrë me gjuhet e pushtuësve Helen : çfarë nuk shpjegohet falë gjuhës shqipe e konsideroj si « helene ». Diodori i Sicilës (Biblioteka historike – III, 67 ; V, 74 dhe vijim § V. 3. c.) nga ana e tij tha se që nga fillimi, ky alfabet u quajt “gërmat pellazge” dhe se ky nuk ishte fenikas. Ai shtoi se Fenikianët kanë shërbyer si rrip transmetimi, dmth që ata ua kanë marr Pelazgëve në ishullin Kretë, kthyën më të në Feniki (ku u kanë veshur çdo germa një emër fenikas : Alif, Beit…) dhe pastaj e transmetuan tek Helenët (në Tebë të Beotisë) më anën e fenikasit Kadmos (Kadmi) i cili emër shpjegohet në gjuhën e sotme semito-arabe « kadem » = i ardhuri, ai që erdhi. Sipas përfundimet të studimeve të mia unë them që me ardhjën e pushtuesve Helenë Pellazgët kishin humb përdorimin e shkrimit në qjuhën e tyre. Helenët kanë bërë çmos për të zhdukur një pjesë të madhe të gjurmeve pellazge dhe përvetësuan një pjesë tjetër.

Iliada dhe Odisea : poema të traditës gojore pellazge.Këto janë botuar nga Pisistrati në mes të shekullit VI para erës sonë. Falë poemave epike (Iliada dhe Odisea), të përcjella nga Pellazgët (të cilësuar «hyjnorë» në Iliadë X/429), pushtuesëve të rinj Helen, sot dimë se çfarë gjuhe flisnin popujt autoktonë (Pellazg), të cilët banonin në «vendin që do të bëhej Greqi» (Herodoti I/56,58 – II/50,52 VIII/44). Kjo gjuhë e Perëndive («e ndryshme nga ajo e njerëzve» d.m.th e grekëve – cf. Iliada I/ 379 – 415) ashtu siç e cilësonte Homeri, gjuha e «Zeusit pellazg dhe dodonas» (Iliada XVI / 233, 234), është më se e gjallë : gjuha shqipe e sotme (sidomos gegënishtja), e ruajtur pothuajse e paprekur falë maleve të paarritshme të Shqipërisë veriore qysh prej mijëvjeçarësh. A nuk është ajo gjuhë, sot, një lloj «fosile e gjallë», e cila na sjell provën se këta Pellazg ishin pikërisht stërgjyshërit e Thrako-Ilirëve dhe të pasardhësve të tyre të fundit, Shqiptarët të sotëm ? Gjuha shqipe a nuk arrin të dekriptojë apo të deshifrojë shumicën e emrave të mitologjisë (e mbiquajtur greke) si dhe teonimet, eponimet, toponimet, oronimet dhe antroponimet të Iliadës/Odisesë dhe të një pjese të madhe të toponimeve të Europës dhe në veçanti të rajonit danubo-ballkano-egjeas ?

Gjuha e Pellazgëve ishte përbërësi kryesor i Helenëve të lashtë (nëpërmjet Ionianët : « Pellazg të kthyër në Helen pasi zotëruan greqishtjen », na tregon Herodoti). Kjo do të thotë me një fjalë « Pellazgët dygjuhësh » që kanë pruar një ndihmë të madhe

logografeve helen në transkriptimin të poemave pellazge në gjuhën që do u bente greke.

Ndërtimi i tempujve prej “guri” fillon vetëm nga shekulli VII para erës sonë. Tempujt e lashtë : dy “Heraia” të Argosit dhe të Olimpit ishin të ndërtuara mbi një bazament tullash të thara dhe me kolonada prej druri ! “Naos”, pjesë të një tempulli nuk është aspak i një kohe më të mëparshme se fundi i shekullit VII pes. Vendi i shenjtë i Delfit kushtuar Apollonit, fillon të vizitohet në shekullin VIII para Krishtit, por tempulli i Apollonit u ndërtua vetëm në shekullin VII pes. I djegur në vitin 548 pes, ky tempull u rindërtua rreth vitit 510 pes. Nën tiraninë e Klistenit (vitet 600-570 pes) Delfi u bë vendi i shenjtë më i madh i gjithë greqisë.

Stilet arkitekturore u shfaqën fillimisht me Spartanët/Dorian në shekullin VII pes (stili dorik) pastaj me Jonianët në shekullin VI pes (stili jonik) dhe më në fund stili korintian në shekullin V pes. Nga viti 725 pes fillon arti orientalizues.

Stili gjeometrik u shfaq me « qeramikën ». Kulmi i tij vendoset në vitet 770-750 pes (Dipilon, Lefkandi).

Kremtimi i Lojrave Olimpike të para fillon në vitin 776 para erës sonë dhe Lojrave Pitike në vitin 582 pes. Panathinasit janë themeluar në vitin 566 pes. Te Homeri nuk ekziston asnjë kremtim të këtij lloji.

Një lloj lufte e re zhvillohet në Greqi me shfaqjen e Hopliteve : armatim i ri (hoplon, porpak, antilabe, knemide) dhe një formë e re luftimi (Falanga).

Polisi, sipas disa autorëve, u shfaq në shekullin VIII pes dhe sipas disa të tjerë në shekullin VI. E drejta e qytetarisë u vendos përfundimisht për Athinën vetëm në shekullin VI pes.

Shfaqja e perëndive të reja, midis tyre Dionisi dhe Pani ; mbretërit-poetë, ndër të cilët Orfeu dhe Muza (nismëtarë të qytetërimit grek, sipas vetë Heleneve) ; ose të heronjve të rinj, midis tyre Herakliu dhe Tezeu i cili sipas disa autorëve ishte krijuesi i sinocizmit athinas.

Legjenda e DEUKALIONIT u krijua për të fshirë plotësisht të kaluarën pellazge, një përmbytje që fshin gjithçka para heleneve, në mënyrë që të fillohet nga zero. Kështu, si me magji, doli në dritë Heleni djali i Deukalionit dhe i Pirrhas : Helen, eponimi i stërgjyshit të Helenëve. Ky mit i Deukalion (homologu i « Nuhit/Noe» të Biblës) u formua në një kohë relativisht të vonshme.

LUFTA E TROJËS, kjo luftë e përshkruar në Iliadë nuk është ajo që ne besojmë edhe që kemi mësuar deri tani nëpër librat shkollore dhe universitare për disa arsye të zhvilluara në tezën time. Sipas arkeologëve, në vendin e qytetit antik të Trojës gjenden disa shtresa, më të rëndësishmet prej tyre janë ato të fundit : TROJA VI (-1750-1300), VII a, (-1300-1180), VIII (-950-85), IX (-85 deri më sot). Ajo që ka të bëjë me Luftën (hipotetike) të Trojës sipas arkeologëve të bazuar nga Eratostenes do të zinte shtresën VII a. Por llogaritja e Eratostenes dhe e arkeologëve janë vetëm llogaritje hipotetike pa asnjë bazë historike apo shkencore. Prandaj, ne nuk kemi asnjë shkrim historik që na jep një datë të saktë dhe të gjitha llogaritjet e arkeologëve “modern” devijojnë dhe rrotullohen rreth asaj të astronomit, matematikanit dhe gjeografit helen Eratostenes (- 276-194) që nuk është veçse një llogaritje probabiliteti që nuk ka bazë shkencore. Prandaj GJITHÇKA sillet rreth datës (të gabuar) të Eratostenit (-1193-1194). Por në nivelin historik nuk gjejmë asnjë gjurmë nga Helenëve në këtë interval kohor sepse fillimet e vërteta të shfaqjes së pushtuesve helenë ndodhen pas shekullit – 800 para erës sonë (që përshtatet me shtresën VIII të arkeologëve). Aq më tepër që pas datës së dhënë nga Eratosthenes ka pasur një periudhë të heshtur prej “katër shekujsh të ashtuquajtur “të errët” (-1200-800)” ku nuk kemi asnjë gjurmë që verteton ekzistencës të Helenëve. Këta të fundit, gjatë pushtimit të Trojës së lashtë (në fund të

sh. të VIII), e quajtën atë qytet antik : “Ilion” dhe në të njëjtën kohë e quajtën « Iliadë

» (nga “Ilion” !) poemën epik të “lashtë” i titulluar “Zemërimi i Akilit” nga autorët e lashtë. Kjo periudhë e “Ilionit” është “shtresa e tetë” e arkeologëve : data e pushtimit Helen (-700-680) të Azisë së Vogël perëndimore. Ata transpozuan një luftë të lashtë trojane, të rrëfyer në poemin Iliadë, në luftën e tyre të pushtimit të Azisë së Vogël perëndimore, atë të « Ilionit » (helen).

Pas të gjitha këtyre ngjarjeve që u shfaqën pas shekullit të 8-të pes : « si » dhe « pse » autorët moderne e kanë ngritur gabimisht shfaqjen dhe ekzistencën të Heleneve shumë herët në shkallën e moshëve të kaluar : 2000/2500 vite pes !! Kjo Histori false e pushtuësve Helen është më i madhi mashtrim historik i Humanitetit.

PS : « Emri Ilir » nuk u zhduk, por vetëm ai i “Pellazgëve” me ardhjen e pushtuesve helen të cilët kanë bërë gjithçka për të mos lënë asnjë gjurmë nga Pellazgëvesi dhe…emri i tyre. Disa Pellazgë u integruan dhe u asimiluan në këtë hapësirë të re e krijuar nga pushtuesit helen, por për t’i shpëtuar këtij pushtimi dhe asimilimi shumica e Pellazgëve u nisën në veri të Greqisë për t’u bashkuar me fiset e tjera pellazge…pjesa tjetër u assimilua (JONËT, Pitagora, Aristoteli, etj… ishin pellazg të “helenizuar”). Rrjedhimisht, pak nga pak me zhdukjen e “emrit” të Pellazgëve, të gjitha këto fise të veriut të Greqisë, duke përfshirë edhe Pellazgët që ikën nga Greqia, u quajtën “POPUJ TË LIRË” duke nënkuptuar “jo të nënshtruar Helenëve” pushtuesit e rinj të Pellazgjisë. Të gjitha këto fise pellazge ishin të shpërndara në të gjithë veriun e Greqisë si dhe në gjthë pjesën tjetër të juglindjës të Evropës dhe u grupuan në principata ose mbretëri të vogla që merrnin « emrin e fiseve » që u nënshtroheshin princave ose mbretërve që secili kishte emrin e vet : « Teuta mbretëresha e Ardianëve », « Genti mbret i Labeatëve » por asnjëherë Teuta mbretëreshë ilire apo e Ilirëve apo Genti mbret ilir apo i Ilirëve : kjo vlen edhe për Enkeletë, Taulantët, Dassaretët, etj. Ky emërtim « i lirë » u kthye në « etnonim ». Ky popull pellazg “kurrë” nuk e quajti veten “Ilirë” (por « i lirë »), ishin “të huajt” që i quajtën kështu ! Helenët, pastaj Romakët, e përhapën këtë emër në të gjithë Evropën deri me sot. Kur ata ishin vetëm një popull « i lirë » dmth jo i nënshtruar por të quajtur me emrin e tyre të veçantë (pellazg) : popull « i lirë, jo i nënshtruar », siç e kemi vërejtur…dhe jo një etnonim i vërtetë sepse ishte një dhe i njejti popull !

Gazeta-Nacional.com

Nga: Hysen S.Dizdari

Studjues e Historisë e Filatelisë/

Me daten 7 mars 2024 në Jubileun e 115 vjetorin të shkollës Normale Elbasan, me financimin e Fondacionit, “Hasan Prishtina”, në muzeun e kësaj shkolle e cila sot mban emrin : “Luigj Gurakuqi” u vndosë busti i patriotit Hasan Prishtina.

Zoti ,Mehmet Prishtina , pasëardhës i kësaj familje, Drejtori i Fondacionit “Hasan Prishtina” dhe financuesi i këtij busti gjatë ceremonisë së inagurimit theksoi : “ Një nga drejtimet kryesore të veprimtarisë patriotike të Hasan Prishtinës ka qënë ,zhvillimi i arsimit kombëtarë shqiptarë ,prandaj ai që në vitin e parë të kësaj shkollë ,në vitin 1909 ,financoi bursat e studimit, për mbi 50 nxënës nga të gjtha krahinat e Kosovës pranë kësaj shkolle.Prandaj sot unë jam, shumë i gëzuar se patrioti Hasan Prishtina është kthyer në shtëpinë e vet.”

Patrioti, Hasan Bej Prishtina, ishte, ideologu i rilindjes sonë kombëtare, udhëheqës politik, organizator i kryengritjeve kundër pushtuesve, diplomat, mendimtarë i madh, por dhe një arsimdashës i madh.

Ai ka dhënë një kontributë, madhorë për ngritjen dhe zvillimit të arsimit kombëtarë shqiptarë.

Hasan Prishtina , rridhte nga një familje,shqiptare, atdhetare e patriotike,shumë e pasur,e cila kishte edhe pozita të larta në qeverisjen e Vilajetit,Kosovës e Selanikut. Babai i tij Ahmeti Beu ,ishte një nga organizatorët e Lidhjes Shqiptare të Prizerenit ,prandaj në vitin 1880 u internua nga qeveria osmane në ,Tarabuzan të Anadollit së bashku me krerë e tjerë të Lidhjes Shqiptare të Prizerenit.

Hasan Prishtina , pasi përfundoi shkollën e ultë,ruzhdijes në Vushtri, vazhdoi gjimnazin në gjuhë greke në Selanik, ku jetonte familja e tij.Në këtë gjimnaz,ai perveç gjuhës greke mësoi edhe gjuhë frenge, aty u njoh me veprat e iluministve francezë si, Monteskie, Zhak Zhak Rusos, Volterit e tjerë.

Pas gjimnazit ai përfundoi shkollën e lartë në Degen:Drejtësi në Stambollë, ku punojë disa vite në administraten turke. Në vitin 1908 – 1912, u zgjodhë deputet i sanxhakut Prishtinës në Parlamentin Osman.Gjatë shkollës lartë për drejtësi në Stambollë u njoh dhe në vitin 1909 u martue me Znj.Igballe Çekrezin nga Stambolli e cila kishte arsimin e lartë në drejtësi e zotëronte disa gjuhë të hueja.

Hasan Prishtina ,duke qenë vet i shkolluar në shkollat më të mira të kohës tij, e zotërues e disa gjuhve të hueja, e kuptojë rolin e madhë që luan arsimi dhe shkolla në edukimin, patriotik e atdhetarë të brezit të ri. Prandaj gjithë jeten e tij ai dhe bashkshortja e tij i kushtuan ,një kujdes të veçantë ,hapjes shkollave dhe arsimimit të brezit të ri.

Aktivitetin e kontributi i tij për hapjen e shkollave e fillojë në vitin 1908 dhe vazhdoi gjatë gjithë jetës tij.

Vlen për tu theksuar akti i tij bujar e fisnik, ku në vitin 1909 me mbeshtetjen e tij, financiare dërgojë rreth 50 nxënës, nga gjitha trevat e Kosovës për të vazhduar Shkollë Normale në qytetin e Elbasanit, kur e gjithë shkolla kishte vetem 140 nxënës. Por kuntributi tij vazhdon më tej, kur ai dërgojë edhe 25 nxënës të tjërë nga Kosova, për shkollim e studime në Austri e Hungari, në degët, tregtare, ekonomi, bujqësi e tjerë.

Një kontributë tjëtër madhorë i Hasan Prishtinës e veçanarisht i bashkëshortes tij,Znj.Igballe Prishtina , ishte hapja e shkollës për vajza në Vushtri në vitet 1915-1918, krahas hapej shkollave ajo organizoje edhe kurse për garatë shqiptare, për muzikë,për rrobaqepsi, për guzhinjere. Etjerë

Shkollën e mesme Normale e Elbasanit u hap për herë të parë më 1 dhjetor 1909. Për hapjen e saj kishte vendosur Kongresi Elbasaniti cili u mbajt nga data, 2-10 shtator 1909.

Duke vlersuar kontributin e tij për arsimin shqiptarë ish Drejtori i Shkollës Normale të Elbasanit patrioti Luigj Gurakuqi, në Gazeten: “Bashkimi i Kombit”-Nr.25 të vitit 1910, theksonte: “Rroftë atëdhetar i shkelqyer Hasan Be Prishtina !Po rroftë për jetë ky atdhetar i lartë, ky engjell i Shqipërisë së mjerë !Historia e Kombit tonë me shkronja të arta , me shkronja të shkelqyera , do të shkruaj në ndër faqet e saj,sherbimet e mëdha , të cilat asht tue bamun deputeti i adhurueshëm, ndër deputetët ,t,onë, Hasan be Prishtina në fushën e atdhesie !”

Ne vitin 1979 ,në 70 vjetorin e hapjes së kësaj shkolle, me një vendim të Ministrisë Arsimit të kohës u krijue një komision i posaçem për mbledhjen e dekumentacionit dhe hapjen e muzeut të kësaj shkolle si vater e arsimit kombëtarë shqiptare. Pas vitit 1993 ky muze u rikonceptua, dhe në bashkëpunim me AQSH, u plotësua me dekumente arkivore , dhe sot ky muze ka një fond prej, 5000 dekumentash original e fotokopje, si libra, revista, rregjista shkolle, deftesa, protokolle të këshillit pedagogjikë, kujtime të normalistve katolog, fotot e mësusve dhe nxënsve të kësaj shkolle tjerë.

Me rastin e 7 marsit 2024 ,përshëndes, mësuesit e nxënsit e kësaj shkolle me :

Këngën e shkollës Normale të Elbasanit:

Përqark me kodra

kundrejt me male

an’e kand

prej valve t’Shkumbinit

T’rrethon natyra

moj shkoll’ Normale

gurr e paçmueshme

përparimi

Refreni:

Ti rrofsh e qofsh

moj shkoll’ Normale

rrofshin bijt e saj bujarë

ti o gjithësi përveç ti fale

që ta ndjeki me nder

çdo shqiptar

Sadik Bejko/

Në gjithë këtë historinë me Princ Lekën, simbolin e familjes mbretërore shqiptare, status që në Shqipëri është i bazuar mbi një ligj të parlamentit shqiptar, ka një pështjellim. Nuk them që mos të japin lajme dhe nga ato që janë për në faqet e shtypit rozë, por rangun mbretëror të njohur me ligj duhet ta respektojnë.

Shqiptarët kanë një familje me status mbretëror… familje në rang të lartë. Rangu është një lloj pushteti që duhet respektuar. Rangu mbrohet nga ato që quhen rregulla të pashkruara, po që në një shoqëri të mirë, janë të detyrueshme sa edhe ligjet e shkruara. Rangu është pushtet.

1.

Cilët janë njerëzit që kanë atributin e pushtetit?

Një kryeministër, një ministër… janë njerëz të pushtetit të zgjedhur, pushtet që të detyron me sanksione, me ligje, me gjykata, me polici që t’u bindesh verdikteve të tyre.

Atribute pushteti ka dhe një ekspert, një specialist në një fushë të dijes a të tregut. Një specialist i shquar i tregut, një gazetar i shquar, një bankier, një profesor me tituj shkencorë… është njeri që ushtron pushtet, pushtetin e dijeve si ekspert i një fushe të caktuar. Ai këshillon, bën analiza, jep mendime të çmuara, bën parashikime, por sado me vlerë, këto ide nuk e kanë fuqinë ligjore që domosdoshmërisht të jenë të detyrueshme të vihen në jetë.

Personat e tretë në pushtet janë njerëzit në rang. Një baron, një kont, një princ, një Papë, një Kardinal… një kryepeshkop, një përfaqësues i familjes mbetërore i njohur me ligj, quhen njerëz në rang. Ata nuk janë si njeriu me pushtet shtetëror, si një kryebashkiak a ministër. Nuk kanë as fuqi intelekti si specialistët. Mbase nuk kane as pasuri të konsiderueshme. Por ata kanë atë që quhet rang i lartë. Janë njerëz të rangut, të një shkalle shoqërore të respektueshme.

Në një shoqëri shqiptare të proletarizuar nga mendësia marksiste… siç është Shqipëria… respektohet vetëm pushteti shtetëror. Pushteti shteteror shqiptarët i ka dhunuaruar në shekuj, me ndëshkime skllavëruese e me lënie në mizerje e varfëri. E prapë shqiptarët e kanë frikë shtetin më shumë nga Zotin. Pushteti baraz Perëndia.

Në botë krahas ligjeve të shkruara, kanë fuqi, respektohen dhe rregullat e pashkruara.

Në vitet ’60, në revoltat e studentëve të Parisit kundër Presidentit De Gol, u rreshtua dhe filozofi Zhan Pol Sartër. Kur i thanë De Golit ta burgosim Sartrin, De Goli tha: Nuk burgoset Volteri! Sartri ishte një njeri i pushtetit intelektual. Që respektohet, edhe kur gabon.

Frederiku i madh i Prusisë, atyre që i ankoheshin pse e mbante pranë Volterin, u përgjigjej se ai është njeri i aristokracisë së mendimit. Se thoshte Vlhelmi i madh ka tri aristokraci, aristokracia e fisit, kontët, markezët, baronët, dukët, aristokracia e pasurisë, bankierët… dhe aristokracia e mendimit… filzofët, Gëtet, Shilerët, Bethovenët…etj.

Shqiptarët duhet të mësohen se një shoqëri e mirëstrukturuar, duke respektuar strukturat e saj të pushtetit, respekton veten, statusin e saj si shoqëri e organizuar në shkallën më të lartë.

Ne mbetemi peng i të fortit të radhës… jo i hierakive strukturore, të cilat dhe në mos qënçin të detyrueshme me ligj, janë të detyrueshme nga një ligj i të qënit shoqëri xhentëlmenësh, shoqëri e sjelljes së mirë.

Në një shoqëri të sjelljes së mirë, xhentelmenësh, dikush që humbet, pranon humbjen. Në një shoqeri të sjelljes së mirë, babai pranohet dhe me të metat, kufizimet e tij. Nuk vritet babai nga bijtë në shtëpinë e tij. Po nuk të pëlqejnë sjelljet e babait tënd, tani që nuk je në moshë minoreni, por edhe minoren të jesh, dil nga ajo shtëpi… shko, ndërto jetën tënde, larg tij.

2.

Të vij te dy personazhet që më shtynë të bëj këtë shënim.

Një aktore si Elia Zaharia, nuk është e shenjtë. As princ Leka nuk është i shenjtë. Janë njerëzorë, të gabueshëm. Madje për nga statusi shoqëror që kanë janë më të ekspozueshëm ndaj sjelljeve që zënë faqet e para të shtypit rozë.

Të gjithë e dimë se aktorët, njerëzit e showbizit, janë në faqet e para të këtij shtypi.

Edhe Princat, qofshin ata dhe me rangun më të lartë mbretëror si ata të Anglisë, nuk mbeten më pas në histori rozë… ndonjëherë dhe të dyshuar për histori të dënueshme…

Historia e Lekës dhe e Elias është dhe historia e Rangut tonë mbretëror… me pak ngjyra roze. Me pak dramacitet. Edhe njerëzit e rangut më të lartë, në jetën e përditshme, në mëkatet e tyre, janë tokësorë.

Pse shqiptarët janë kaq të prekur nga kjo histori rozë? Pse një histori rozë kaq të rendomtë… një histori tokësore… e bëjnë kaq dramatike… dhe pse me kaq duf prej rajaje prej njerëzish të mllefit revolucionar… mbrehen në inate, bërtasin në ekrane egërsisht që mbretërit duhen shkuar në gijotinë?

Shqiptarët kështu na dalin krejt të shpëlarë nga një shoqëri e të qënit e fisnikëruar. Fëmijtë vrasin  babain që i rriti, e varrosin në truallin e po atij burri, babai që mirë a keq i ushqeu,  i rriti.

Po kështu shumë gazetarë bëhen palë me një grua që jo vetëm e dhunon burrin, por e fyen, e poshtëron, i përmend shkollimin, i pëmend bukën e gojës, i shqyen rrobat e trupit. Dhe ku ndodh kjo? Ku banon kjo grua, bashkë me vajzën, me babanë e saj? Këta banojnë në shtëpinë e atij që e dhunojnë. Në pallatin mbretëror.

Për fatin tim të keq, pashë një grua artiste që fliste me fjalorin më të ultë se të atyre fshesareve që fshijnë udhët e kryeqytetit. Pashë një artiste aq të shfytyruar. Një të shkolluar dhe zonjë me përvojë jo të paktë jetësore. Gjithmonë në emisionet televizive shohim gra nga rruga, me histori fatkeqe, gra që i mëshirojmë.

Tani po shohim një grua arti. Një grua që vjen nga ajo që quhet elita më e lartë e Tiranës. Nëna e saj artiste, ajo vetë artiste, babai i saj profesor.

Si ndodhka ky mjerim që kjo zonjë e elitës së madhe të Tiranës nuk dallohet në gjuhë, në sjellje nga një grua e periferive?

Dhe ky burrë, princ Leka e ka lënë në pallatin e tij ish-gruan ku ajo po banon përkohësisht bashke me të atin. Me partneren e tij të re është strehuar diku gjetkë. Sa të kryhen procedurat ligjore të divorcit. Por nuk mund ta takojë të bijën se ish-gruaja rrëmben drurin… Për të ardhur keq.

Televizonet e Tiranës, që pëlqejnë telenovela turke, gjejnë rast të shajnë familjen mbretërore, shajne historinë e tij, shajnë para ardhësit e tij. Kjo është një fabul e lashtë, e rrëfyer me zell që nga koha e Kongresit të Përmetit. Pa pa pa… Sa të këqinj që janë këta mbretërit edhe kur u lirojnë pallatin e tyre ish-grave dhe kur i tolerojnë ata që i shajnë e i shtyjnë …

Përrallat me partizanin Meke që shkel me opinga pallatin e mbretit, në televizionet e Tiranës ende vazhdojnë.