Archives for May 2024

Kostandin Kristoforidhi…

May 23, 2024 by s p

Ledio Xhoxhi/

Më 22 maj 1827, në Elbasan, lindi Kostandin Kristoforidhi, lëvrues dhe studiues i gjuhës shqipe, veprimtar i Rilindjes Kombëtare në fushën e arsimit dhe të kulturës. Nga viti 1847 ndoqi gjimnazin “Zosimea” të Janinës. Më 1857 shkoi në Stamboll dhe hartoi një “Memorandum për gjuhën shqipe” për të treguar nevojën e një pune të re me përkthimet shqip. Qëndroi në Maltë deri më 1860 në një seminar protestant, ku ndërkohë përfundoi përkthimin e “Dhiatës së Re” toskërisht e gegërisht. Më 1861 deri më 1865 u vendos si mësues në Tunis (Tunizi), ku hyri në marrëdhënie me përfaqësuesin e Shoqërisë Biblike të Londrës, në Stamboll. Më 1866 botoi përkthimin e parë gegërisht “Katër Ungjijtë dhe punët e Apostujve” dhe vijoi për shumë vjet përkthimet nga Shkrimi i Shenjtë: “Psallmet” (toskërisht 1868, gegërisht 1869, “Dhiata e Re” (gegërisht, 1869; toskërisht, 1870), “Të bërët dhe të dalët” (toskërisht 1880), “Fjalët e urta të Solomonit” etj. Që nga vitin 1870 udhëtoi disa herë nëpër Shqipëri për të mbledhur fjalë e shprehje nga goja e popullit, për të përhapur librat e vet dhe për t’u mësuar bashkatdhetarëve shqipen e shkruar. Veprimtaria e Kostandin Kristoforidhit u përqendrua në dy fusha të lidhura ngushtë: në fushën e gjuhës dhe të arsimit shqip. Më 1867 botoi “Abetaren” gegërisht, më 1868 toskërisht dhe libra të vegjël për nxënësit. Ai nxori në dritë vlera të visareve të gjuhës së popullit, dha ndihmesë për pastërtinë e gjuhës dhe dëshmoi se dialektet e shqipes nuk kishin dallime të mëdha. U nda nga jeta në vitin 1895.

NFF FILM PRESENTATIONS

May 23, 2024 by s p

Fan Noli’s Dream USA

Director/Producer: Ilir Ikonomi

Duration: 15 min

Documentary based on the book Apostle (Part One) by Ilir Ikonomi, spanning over Noli’s first 14 years in America from 1906 to1920, when he left the US to go to Albania.

Albanian Virgin – Germany Belgium, Albania, Kosova

Duration: 120 minutes Luana, a young girl in the mountains of Albania, contends with the traditional social role and her inner inclination to challenge and rise above it.

Inane – Albania

Duration: 90 minutes – The shadows of the past haunt Sara, a windowed wife, who is visited by her long lost love.

Open Door – Albania

Duration: 78 minutes – Two sisters embark on a husband-finding search in Albania where they must clarify the pregnancy of the younger sister before going back home to their father, a man beholden to tradition.

I Love Tropoja – Albania

Duration: 90 minutes – A bank agent gets a promotion except that means he has to relocate to Tropoja, believed to be one of the most dangerous towns of Northern Albania.

Stars of the Future – Albania

Duration: 90 minutes – In a nursing home, the daily routine is disrupted by a newcomer who is placed there on a re-education charge by the authorities.

Love, Lies, and Newspaper -USA

Duration: 86 minutes -The attempt of two people to find their soulmates in the modern era by going through advertisements and newspapers.

Hive (Zgjoi) – Kosova

Duration: 1 hour 24 minutes

Fahrije’s husband has been missing since the war in Kosovo. She sets up her own small business to raise her kids in a patriarchal society while having to make a crucial decision. Winner of three main Sundance Film Festival Awards 2021

Sofia – Albania

Duration 1 hour 33 minutes – A young Serbian girl visits Albania in search of the roots of an old story about her Grandpa during the war of 1941. She falls in love with an Albanian – starting “an impossible” relation between two nations divided by war.

SHORTS

A Child – Kosova

Duration: 20 minutes – A couple who is trying to conceive bring to surface husband’s hesitation for fertility testing.

Uninvited – USA

Duration: 20 minutes – Fleeing the chaos and unrest, a group of Albanians cross the Southern border with Greece and end up in the (merciless) hands of the Greek patrol unit.

Hospitality – USA

Duration: 15 minutes

Mikpritja explores the theme of forgiveness as a man comes to New York seeking to avenge his family and gets an invite by the very person he intended to take out.

The Shot – USA Albania

Duration: 20 minutes – An Albanian farmer is seeking immortality by a photograph. He is in for a surprise that could cost him his life.

Waves – Albania

Duration: 15 minutes

The sacrifices of immigrant sailors in Albania’s waters

Ismail’s Dilemma – USA

Duration: 30 minutes- In Nazi occupied Albania, Ismail, a poor peasant, who is sheltering two Jewish men at home, is torn between “Besa” the code of honor and protecting his family, as the Nazis come looking for them in the village.

The Feast of the Grave – Kosova

Duration: 15 minutes – A lonely man living on top of a hill finds himself under the ruins of an earthquake – an ominous sign for what is to come.

DOCUMENTARIES

Bekim Fehmiu – Albania Kosova

Duration: 60 minutes – The life and film career of the greatest Albanian actor from Kosova, Bekim Fehmiu, through interviews and clips of his movies.

Doda – North Macedonia

Duration: 85 minutes – The Viennese scholar and groundbreaking scientist, Frantz Baron Nopcsa, who was nearly crowned King of Albania, and whose experience and adventures were intertwined with his partner and secretary, Bayazid Elmas Doda.

The Bride with the Black Veil – Albania

Duration: 52 minutes – Musine Kokalari – the profile with some dramatization of a pioneer of democratic ideals and one of the first women to draft a political manifest. She was deemed a threat by Albania’s communists and received a harsh sentence

Light, Gjon Mili – Albania

Duration: 30 minutes – Albanian born photographer, Gjon Mili, best known for his work published in Life magazine, experimented with strobe light photography and light painting photography. His collaborations with Picasso have produced over thirty iconic images.

The Letters of Independence – Albania

Duration: 52 minutes – The declaration of independence by the brilliant minds who created the first alphabet of the Albanian language in the city of Manastir in 1908.

Our Lady of Shkodra – Great Britain, Albania

Duration: 60 min

Butterflies – Albania

Duration: 90 minutes

The untold story of 21 women in the concentration camps f communist Albania

ANIMATIONS

Ethnophobia – Albania, Greece

Duration: 15 minutes – Survival, clash and symbiosis all accompanied by bursts of joy and pain as a result of man’s internal need to pick out and exaggerate differences even though similarities are obviously greater.

Exit 2 The Game – France

Duration: 13 minutes – Exit follows a Pencil that gains consciousness while in the factory and looks everywhere to find the exit to his freedom. Inadvertently, it makes some terrifying realizations.

The Dream – USA

Duration: 5 minutes – Inspired by Mjaftore Keraj poem “The wave girl”. Through the technique of metamorphosis, a flying bird turns into a boy who falls in love with the girl of the waves. With playful imagination, the boy, now an old man, dreams of her swept away in eternal longing love.

SPARK – USA

*Not in Competition

Duration: 88 minutes

The story of a silent hero’s struggles for justice.

Ernest Koliqi…

May 23, 2024 by s p

Ambasador Flamur Gashi/

Në çdo qytet të Dardanisë, Maqedonisë, në Preshevë, Medvegjë, Bujanoc, në Malit të Zi dhe kudo ku ka dhe jetojnë shqiptarë është meritore të ketë shkolla, rrugë, sheshe dhe shtatore me emrin e themeluesit dhe përhapësit të arsimimit kombëtar në këto anë.

Si çdo datë të lindjes së tij, në mirënjohje të thellë kujtojmë atë që mundësoi hapjen e shkollave shqipe në Dardani dhe në trojet e tjera etnike shqiptare, të mbetura jashtë Shqipërisë së vitit 1912, Ministrin e Arsimit Ernest KOLIQI.

Ai që ndërmorri misionin për hapjen e shkollave shqipe në Kosovë dhe trojet tjera shqiptare në Maqedoni të Veriut, Luginë të Preshevës, Mal të Zi dhe Çamëri, ka qenë intelektuali, studiuesi, publicisti dhe shkrimtari i njohur Ernest KOLIQI, i cili në atë kohë (1939 -1942), ishte Ministër i Arsimit të Shqipërisë.

Në vitin shkollor 1941–1942, në Dardani-Kosovë u hapën 173 shkolla fillore, 3 të mesme dhe disa gjimnaze të ulëta. Ndërsa në nëntor të vitit 1941, u hap Shkolla Normale në Prishtinë.

Në fillim, në këtë mision u angazhuan 80 mësues. Në mesin e këtyre mësuesve kishte edhe mjaft të rinj nga Kosova që ishin shkolluar në Shqipëri, por që nuk kishin mundur të ktheheshin më parë në Kosovë. Ky numër më vonë arriti në 264, ndërsa në vitin shkollor 1943 – 1944, ky numër u rrit në 400.

Po në këtë vit shkollor mësimet i vazhdonin mbi 25 mijë nxënës. Këto shkolla u bënë vatra të diturisë dhe atdhedashurisë.

Më këtë mision të jashtëzakonshëm, Kryeministri i Shqipërisë, Mustafa (Merlika) KRUJA dhe Ministri i Arsimit Ernest KOLIQI, kishin ngarkuar intelektualin dhe pedagogun gjirokastrit, Ali HASHORVA. Ishte ky mision arsimor, atdhetar e vizionar që mishëronte programin e madh të “Rilindjes Kombëtare”, për përhapjen e diturisë e përparimit, zgjimin dhe ngritjen e ndërgjegjës kombëtare.

Emrat e Kryeministrit Mustafa KRUJA dhe Ministrit të Arsimit Ernest KOLIQI, janë të skalitur thellë në guret e themelit të arsimit kombëtar!

Pa kontributin e tyre madhor, e vështirë është të imagjinohet se si do të ishte gjendja e arsimit dhe e kombit tonë në përgjithësi jashtë kufijve të Shqipërisë zyrtare…

MBRESA NGA NJË TAKIM KRIJUESISH

May 23, 2024 by s p

Llazar Vero/

Shoqata Mbarëshqiptare Social-Kulturore “Bijtë e Shqipes” në Filadefia organizon një veprimtari me një grup krijuesish, që jetojnë në këtë qytet dhe në afërsi të tij. Salla në katin e dytë të bibliotekës në 625 Red Lion Rd, Huntigton Valley, PA 19006, kishte shumë kohë që nuk kishte parë një veprimtari ku të ishin bashkë një grup kaq i madh krijuesish dhe dashamirës të librit. Është fjala për një veprimtari të organizuar nga Shoqata Mbarëshqiptare Atdhetare-Kulturore “Bijtë e Shqipes”, me qendër në këtë qytet, me poet prozator dhe historianë, që jetojnë në Filadelfia dhe në afërsi të saj.

Na nderuan me pjesëmarrjen e tyre dhe zotërinjtë Nju Jorku, Konektikat dhe Nju Xhersi.

Kjo shoqatë ka një traditë të pasur në këtë fushë të veprimtarive të saj. Ndër vite janë promovuar autorë dhe krijues të tjerë, jo vetëm nga Filadelfia dhe shteti i Pensilvanisë por edhe nga shtetet të tjera të SHBA-ve. Por pastaj pasoi një “heshtje”, që kishte arsyet e veta të pakundërshtueshme, si pandemia e Koronavirusit, përqëndrimi pastaj i gjithë energjive dhe kohës në përfundimin e punimeve në ndërtesën madhështore për qëndren e re kulturore të kësaj shoqate.

Këto dhe të tjera arësye më të vogla, krijuan një boshllëk, në organizimin e veprimtarive kulturore të këtij lloji. Duket sikur humbi durimi që të pritej deri në përfundimin e këtyre punimeve, që janë në fazën e fundit dhe kryesia e shoqatës vendosi organizimin e një takimi të gjerë me krijues dhe dashamirës të fjalës së shkruar, të letërsisë dhe historisë.

Dhe ja, më 18 Maj 2024, në orën 02.00 PM, në këtë bibliotekë, filloi veprimtaria më e gjerë që ka zhvilluar kjo shoqatë, përsa i përket numrit të krijuesve. Kryetari i shoqatës z. Dritan Matraku, e hapi këtë veprimtari duke theksuar se është e vërtetë që kemi shumë autorë në këtë veprimtari, por qëllimi është që t’i njohim nga afër këta dhe botimet e tyre, për të mbushur sadopak boshllëkun e krijuar në vitet e fundit.

Pastaj fjalën e mori bashkatdhetari ynë z. Lutfi Brami, që prezantoi vëllimin e tij të pare poetic “Erë e dalldisur”. Udhëtimi i penës së tij, vite të shkuara, është një bashkësi proze dhe poezie, gazetarie dhe historie, dhe ja më në fund, vendosi t’i mbledh poezitë në një vëllim që është pritur mirë nga lexuesit. Ai falenderoi bashkëshorten, fëmijët dhe shokët që e nxitën për botimin e këtij vëllimi.

Hatem Dervishaj ka një përvojë më të gjerë në krijimtarinë letrare, ku ndërthuret proza dhe poezia. Edhe në fushën e botimeve ka një përvojë të mirë. Mund të përmëndim nga botimet e tij “Mallkimi i hijeve”, “Eremiti”, etj. që janë pritur mirë nga lexuesit.

Gjithashtu, në këtë aktivitet ishte i pranishëm dhe pershendeti shkrimtari i njohur dhe autori i shumë botimeve për fëmijë, z. Gaqo Bushaka.

Një autore e re afrohet tek mikrofoni dhe mes emocioneve flet për përvojën e parë si nënë e re, që e nxiti, frymëzoi të botoi një vëllim për fëmijë me mendimin dhe dëshirën se si mund t’i edukojmë më mirë fëmijët shqiptarë në Amerikë. Kjo është Ana Kasëmi. Urimet më të mira Ana!

Pastaj e merr fjalën Vlashi Fili që ka botuar këtë një çerek shekulli 26 libra, në gjini të ndryshme, histori, poezi, prozë e shkurtër, roman dhe publicistikë. Është pritur ngrohtë nga lexuesi dhe organet dhe organizmat e specializuara e kanë vlerësuar me disa çmime letrare. Ai nuk ka qenë në krijimtari të lirë në të gjithë këto vite, se për gati 22 vite ka qenë i “punë suar” pranë Shoqatës Atdhetare-Kulturore Shqiptare-Amerikane “Bijtë e Shqipes”. E them të “punësuar” se të rralla kanë qenë ditët kur nuk i ka kushtuar kësaj shoqate 2-3 orë. Për 20 vite ka qenë sekretar i kësaj shoqate. Por ora në jetën e Vlashit ka vlerë të plotë, falë ndërgjegjes, disiplinës, vullnetit dhe talentit të tij. Për këtë, veç të tjerave, dëshmonë krijimtaria letrare e tij. Pra, siç thamë: 26 vepra letrare. E theksojmë këtë, jo vetëm si numër, por edhe për nivelin artistik të tyre. Vulën e vlerësimit të kësaj veprimtarie letrare ia dha “The Mundus Artium Press”, një organizatë jo fitimprurëse që ka si mision evidentimin dhe vlerësimin, e shkrimtarve bashkëkohës ndërkombëtar.Të themi të drejtën ky është një nder dhe vlerësim jo vetëm i Vlashi Filit por edhe për letërsinë shqipe në tërësi dhe shoqatën tonë në veçanti. Është vlerësim për rigjallërimin e letersisë që kemi nevojë, të letërsisë që sjellë jetën në faqet e librit.

Për krah Vlashi Filit për numrin e librave të botuar është autori Hys Hasa që ka botuar 26 libra të karakterit historik, social dhe edukativ. Është një punë shumë e madhe që vetëm një intelektual dhe atdhedashës e këmbëngulës mund ta realizoi. Me mijëra orë pune kërkuese, studiuese dhe realizuese për tema që kryesisht vërtiten në të shkuarën e largët dhe të afërt, në aktualitetin e jetës së një njërzve që i do, që i njeh e që i bashkojnë vlerat njerëzorë, intelektuare dhe atdhetare të Kukësit të tij dhe më gjerë .

Mozaikun e autorëve pjesëmarrës në këtë veprimtari e plotësuan më poshtë autorë si Neil S. Zebib, që vjen në këtë takim me një libër modest për fëmijë (nga 1-100 vjeç) në anglisht me titullin: “Plant a Tree”, por me vlerë mjaft edukuese e kuptimplotë për brezin e ri.

Edhe Haki Ҫollaku, Sami Zaimaj, Sotir Goxhaj erdhën në këtë takim me nga një libër të botuar dhe për të cilët kemi folur në takime të mëparëshme.

Peshën më të madhe në numër në këtë veprimtari kushtuar jetës letrare në Filadelfia zënë një vend nderi zonjat. Mund të përmendim këtu Premisa Kërthin me vëllimin poetik të saj, Mirjana Kina me vëllimin “Jeta në vargje”, Suzana Vangjeli libri me perralla per femije “Aventurat e Lulit”. Midis tyre mund të veçojmë zonjën Majlinda Paja me pesë botime në poezi dhe prozë, Eva Dori me tre botime, Erlinda Pysqyli që ka botuar dy libra dhe ka në përgatitje librin e tretë.

Në fund të paraqitjes së krijuesve kryesia e shoqatës shtroi një koktejl për të gjithë pjesëmarrësit.

Nje pershendetje e vecante shkon per sponsorizuesit dhe kontribuesit, Solly Pizza z. Andi Goxhaj, Sofika’s Bakery, znj. Sofika Sota Dushi, Anila’s Kitchen, znj. Anila Tahiraj, z.Eduart Zeneli (dhurues i buqetave me lule), z. Lutfi Brami per dhurimin e librave, znj. Majlinda Pajaj (embelsira) dhe znj. Manjola Korriku (embelsira & dekori). Falenderojme Kryesine e Shoqates “Bijte e Shqipes” qe e organizuan kete veprimtari!

Filadelfia, 5/20/2024

Llazar Vero anëtar i KD të Shoqatës “Bijtë e Shqipes” dhe ish kryetar i shoqatës.

Jezusi është shpëtimtari i tyre, Trump është kandidati i tyre

May 22, 2024 by s p

Përktheu Rafael Floqi nga Peter Smith, AP

Teksa Donald Trump po e mbush gjithnjë e më shumë fushatën e tij me deklarata të krishtera, ndërkohë që shkon drejt një nominimi të tretë presidencial republikan, mbështetja e tij është po aq më e fortë se kurrë mes ungjillorëve dhe të krishterëve të tjerë konservatorë.

“Trump mbështet Jezusin dhe pa Jezusin, Amerika do të bjerë”, tha Kimberly Vaughn nga Firence, Kentaki, teksa iu bashkua mbështetësve të tjerë të ish-presidentit duke hyrë në një tubim fushate pranë Dejtonit, Ohio.

Shumë nga bluzat dhe kapelat që u veshën dhe u shitën në mitingun e marsit, shpallën slogane fetare si “Jezusi është shpëtimtari im, Trump është presidenti im” dhe “Zoti, armët dhe Trump”. Këmisha e një burri thoshte: “Bëni Amerikën përsëri të perëndishme”, me imazhin e një Jezusi të ndritshëm që vendos duart e tij mbështetur mbi supet e Trumpit.

Shumë pjesëmarrës thanë në intervista se besonin se Trump ndante besimin dhe vlerat e tyre të krishtera. Disa përmendën kundërshtimin e tyre ndaj abortit dhe të drejtave LGBTQ+, veçanërisht ndaj shprehjeve transgjinore.

Askush nuk shprehu shqetësim për sjelljen e kaluar të Trump ose paditë e tij të tanishme mbi akuzat penale, duke përfshirë akuzat se ai u përpoq të fshehte pagesat e parave për një aktore porno gjatë fushatës së tij të vitit 2016. Mbështetësit e shihnin Trumpin si një religjion të shanseve të dyta.

Dhe për shumë, Trump është një kampion i krishterimit dhe patriotizmit.

“Unë besoj se ai beson te Zoti dhe te ushtarakët dhe gratë tona, në vendin tonë, në Amerikë”, tha Tammy Houston nga New Lexington, Ohio.

“Unë e vendos familjen time në rend të parë dhe në një shkallë më të gjerë, është Amerika e para,” tha Sherrie Cotterman nga Sidney, Ohio. “Dhe unë do të harxhoja çdo ditë të javës për një president që e di haptazi se ka nevojë për forcë nga Zoti mbi të tijën.”

Në shumë mënyra, kjo është një histori e njohur.

Rreth 8 në 10 të krishterë ungjillorë të bardhë e mbështetën Trumpin në vitin 2020, sipas AP VoteCast, dhe anketës së vërtetuar e votuesve të Pew Research Center zbuloi se një pjesë e ngjashme e mbështeti atë në 2016.

Por kjo është një fushatë e re dhe kjo mbështetje ka mbetur e qëndrueshme – edhe pse votuesit republikanë në zgjedhjet e hershme paraprake kishin disa kandidatë të krishterë konservatorë për të zgjedhur, asnjëri prej të cilëve nuk u përball me problemet ligjore dhe akuzat për sjellje të pahijshme që demokratët i bënë Trumpit. Në garat paraprake republikane në Iowa, New Hampshire dhe Karolinën e Jugut në fillim të këtij viti, Trump fitoi midis 55% dhe 69% të votuesve të bardhë ungjillorë, sipas AP VoteCast.

Trump madje kritikoi një konkurrent, guvernatorin e Floridës, Ron DeSantis, për nënshkrimin e kufizimeve strikte të abortit në ligj. Në vitet e kaluara, disa zëvendësues të Trumpit e kanë portretizuar Trumpin si miqësor me komunitetin LGBTQ+.

Trump ishte i vetmi kandidat republikan që u përball me shumë akuza penale, duke filluar nga akuzat se ai komplotoi për të përmbysur humbjen e tij në zgjedhjet e vitit 2020 deri në gjyqin e tij aktual mbi akuzat se ai falsifikoi të dhënat e biznesit në kërkim të paligjshëm për të ndikuar në zgjedhjet e 2016 me para për të heshtur deri te aktorja porno Stormy Daniels. .

Trump ishte gjithashtu i vetmi kandidat i GOP me një histori sipërmarrjesh në kazino dhe dy divorce, si dhe me akuza për sjellje të pahijshme seksuale – njëra prej tyre e konfirmuar nga një vendim i gjykatës civile.

Votuesit kryesorë republikanë ende zgjodhën me shumicë dërrmuese Trump.

Kjo ka frustruar një pakicë evangjelistësh konservatorë, të cilët e shohin Trumpin si një pozicion të papenduar, duke përdorur Biblën dhe seancat e lutjeve për foto. Ata e shohin atë si pa besim të vërtetë dhe duke u përballur me akuza serioze për sjellje të pahijshme, ndërsa bën fushatë me retorikë nxitëse dhe ambicie autoritare.

Karen Swallow Prior, një autore e krishterë dhe studiuese letrare, e cila ka folur kundër përqafimit të Trump nga ana e ungjillorëve të tjerë, tha se kjo mbështetje në 2024 është e njohur, por “e intensifikuar”.

Në të kaluarën, ajo tha se mbështetësit e Trump shpresonin, por nuk ishin të sigurt që Trump ndante me ta besimin e tyre të krishterë.

“Tani mbështetësit e tij besojnë veten,” tha ajo. “Pavarësisht nga fakti që Trump lëkundet qartë për abortin dhe ai lëkundet për çështjet LGBTQ, ato gjëra thjesht injorohen, ato thjesht janë fshirë nga narrativa.”

Në tubimin e Ohajos, disa pjesëmarrës cituan besimin e tyre se Trump ka ndjekur rrugën e krishterë të pendimit dhe fillimit të një jete të re.

“Ne të gjithë kemi ardhur nga mëkati. Jezusi u ul me mëkatarët, kështu që ai do të ulet me Trump, “tha Vaughn. “Nuk ka të bëjë me atë se nga erdhi Trump, ka të bëjë me atë se ku do të shkojë dhe ku po përpiqet të na çojë ne.”

Mitingu i Ohajos, si eventet e tjera të Trump, shfaqi një regjistrim të himnit kombëtar të kënduar nga disa prej të dënuarve për krime në lidhje me sulmin e 6 janarit 2021 në Kapitol, të cilët Trump i quajti “patriotë”.

Në hyrje të tubimit, një grup shpërndau pamflete duke i nxitur të pranishmit që të “besojnë te Jezu Krishti për shpëtimin e tyre ” dhe të mbështesin “patriotët e J6”.

Caleb Cinnamon, 37 vjeç, nga Dejtoni, u identifikua si i krishterë dhe tha se kundërshtimi i abortit është një përparësi kryesore. Ai përmendi tre emërimet e Trump në Gjykatën e Lartë, të cilët rezultuan vendimtarë në vendimin e vitit 2022 për përmbysjen e precedentit Roe kundër Wade që kishte legalizuar abortin në mbarë vendin.

“Donald Trump është me të vërtetë presidenti i parë i cili jo vetëm që ka shprehur një qëndrim kundër abortit, por edhe ka vendosur një veprim prapa tij, “tha ai. “Republikanët që nga vitet 1990 thoshin ‘Ne do ta bëjmë këtë për abortin’ dhe më pas ata nuk e bënë.”

Jody Picagli nga Englewood, Ohio, tha se besimi i saj katolik dhe pikëpamjet mbi abortin janë qendrore.

“Unë jam një person që mbështes të drejtën për jetën,” tha ajo. “Kjo është e madhe për mua. Dhe thjesht morale. Unë mendoj se busulla morale është kaq e gabuar tani. Dhe ne kemi nevojë për fe dhe kishë këtu”.

Ajo pranoi se, me dorëzimin e Gjykatës së Lartë mbi çështjen e abortit tek shtetet, bën që një president i ardhshëm si Trumpi mund të mos ndikojë në ligjin e abortit.

“Por unë e di që ai kurrë nuk do të shkojë në një klinikë aborti dhe ta vizitojë atë, siç bëri zëvendëspresidentja jonë,” tha ajo, duke aluduar në turneun e Kamala Harris në një klinikë të Planifikimit Prindëror në Minesota në mars.

Mbështetësit e krishterë të Trumpit përmendën gjithashtu çështje jofetare – që nga politika e jashtme tek emigracioni te çmimet e karburantit dhe inflacioni.

Robert Jones, president i Institutit të Kërkimeve për Fenë Publike dhe autor i librave mbi supremacinë e bardhë në krishterimin amerikan, tha se mbështetja e fortë ungjillore për Trump nuk është befasuese. Por ai tha se në një sondazh të PRRI të vitit 2023, më pak se gjysma e ungjillorëve të bardhë thanë se aborti ishte një çështje kritike për ta personalisht. Më shumë se gjysma thanë se pesë të tjera ishin një çështje kritike, duke përfshirë trafikimin e qenieve njerëzore, shkollat publike, rritjen e çmimeve, emigracionin dhe krimin.

“Një nga mitet më të mëdha rreth mbështetjes ungjillore të bardhë për Trump është ideja se ka të bëjë me abortin dhe ata po votojnë për Trumpin”, tha Jones.

Ai shtoi se retorika e Trump për emigrantët që “pushtojnë vendin dhe ndryshojnë trashëgiminë tonë kulturore” rezonon me audiencën e tij.

Slogani “Make America Great Again” i bën jehonë një “vizioni etno-fetar të një Amerike të krishterë të bardhë, mezi nën sipërfaqe”, tha Jones.

Ai pranoi se linjat racore nuk janë absolute, me Trump që tërhiqte mbështetës të zinj si senatori i Karolinës së Jugut, Tim Scott.

Mitingu i Ohajos përfshiu një shumicë dërrmuese të të pranishmëve të bardhë, por me disa të zinj dhe grupe të tjera etnike të përfaqësuara.

Në fillim të këtij viti, Trump goditi disa duartrokitje duke folur me një audiencë konservatore në konventën e Transmetuesve Kombëtarë Fetarë.

“Ne do të mbrojmë të krishterët në shkollat tona, në ushtrinë tonë dhe në qeverinë tonë”, tha Trump. “Ne do ta mbrojmë Zotin në sheshin tonë publik. … Unë do të mbroj përmbajtjen që është pro Zotit.”

Trump premtoi një task forcë federale për të luftuar “persekutimin kundër të krishterëve në Amerikë” dhe “helmin toksik të ideologjisë gjinore”, duke thënë se “Zoti krijoi dy gjini, mashkull dhe femër”.

Tubimet e Trump marrin simbolet, retorikën dhe axhendën e nacionalizmit të krishterë, i cili zakonisht përfshin një besim se Amerika u themelua për të qenë një komb i krishterë dhe kërkon të privilegjojë krishterimin në jetën publike.

Trump miratoi një botim biblik që përfshin dokumentet themeluese të SHBA-së dhe tekstet e këngës “God Bless the USA” të Lee Greenwood.

“Kjo është një Bibël posaçërisht për një lloj audiencë ungjillore të bardhë që e sheh veten si trashëgimtarët e ligjshëm të vendit,” tha Jones, duke cituar një sondazh të PRRI-së të vitit 2023, në të cilin rreth gjysma e ungjillorëve të bardhë ranë dakord se Zoti e synonte Amerikën si një tokë të premtuar për të. të krishterët evropianë.

Eventet e fushatës së Trumpit kanë ndjesinë e një shërbimi adhurimi. Ish-presidenti ka shpërndarë një video “God Made Trump” që e përshkruan atë në terma mesianik. Jones tha se Trump ndërton mbi temën mesianike me deklarata si: “Ata(demokratët) nuk janë pas meje, ata janë pas jush. Unë thjesht po u qëndroj në mes të rrugës.”

Por Mark DeVine, një pastor baptist jugor dhe profesor seminari nga Birmingham, Alabama, shkroi në revistën online American Reformer se të krishterët konservatorë mbështesin Trump sepse “demokratët e zgjedhur dhe burokratët e pazgjedhur që shërbejnë për demokratët” kanë një axhendë “të keqe” për çështje që variojnë nga aborti, tek gjinia, kufiri dhe bllokimet pandemike që i mbanin kishat të mbyllura.

“Trumpistët duan të mbrojnë veten, fëmijët e tyre, komunitetet e tyre dhe kombin që duan nga zgjimi, sulmi totalitar që tani është duke u lëshuar mbi ata aty ku jetojnë, punojnë, studiojnë, luajnë dhe adhurojnë”, shkroi ai.

Në mitingun e Ohajos, disa thanë se besonin se kombi ose dokumentet e tij themeluese, si Ligji i të Drejtave, kishin origjinë të krishterë, megjithëse historianët kundërshtojnë pohime të tilla.

Disa mbështetës të Trumpit shprehën shpresë për një Amerikë më të krishterë.

Thomas Isbell nga Greensboro, Karolina e Veriut, i cili ka ngritur kabina shitëse për vite në mitingjet e Trump në të gjithë vendin, tha se këmisha e tij “God, Guns & Trump” janë objekti më i shitur.

“Ky është një vend i krishterë,” tha ai, duke shtuar se nëse do të ishte president, ai do të lejonte vetëm adhurimin publik nga të krishterët.

“Ne nuk do të ngremë asnjë tempull, për asnjë perëndi tjetër në vendin tonë,” tha ai.