Archives for September 2024

Dita e parë e shkollës shqipe “ Gjuha jonë” në Filadelfia

September 23, 2024 by s p

Bijtë e Shqipes/

Zyrtarisht fillimi i vitit të ri mësimor 2024-2025, u shënua në datën 15 shtator 2024, por faktikisht sot ishte dita e parë e mësimit në shkollën “Gjuha Jonë”. Gumëzhinte dhe ndihej në cdo kënd të shkollës sonë të re, ëmbëlsia dhe ngrohtësia e zërave të nxënësve . Nxënësit e klasave të para të ndrojtur, pak të frikësuar kërkonin mbështetje te një shok i njohur, apo te mësueset e tyre. Nxënësit e klasave të mëparshme gjenin shokët e klasës dhe grupoheshin së bashku. Rreth 80 nxënës u ulën sot në bankat e shkollës sonë. Mësueset e shkollës : znj. R. Bardhi, R. Bani, M. Sotiri, A. Muzhaqi, E. Janji mirëpritën dhe i drejtuan nxënësit në ambientet e reja. Në cdo klasë nxënësit treguan për pushimet me familjet e tyre dhe emocionet e përjetuara, kënduan këngët shqip që kishin mësuar u prezantuan me njëri- tjetrin, kujtuan ditët e javës, muajt, numëruan dhe gjenin gjëegjëza të bukura me ose pa foto. Ish- nxënës të shkollës sonë, Bora Vladi, Gabriel Liti, Sara Shehu, Abigail Rrapaj, dhe nje pjese e mire e prinderve ndihmuan vullnetarisht mësueset dhe nxënësit e rinj së bashku me anëtarët e Këshillit Drejtues të Shoqatës me regjistrimet e reja dhe me shpërndarjen e librave. Për herë të parë nxënësit tanë do të studiojnë me librat Gjuha Shqipe dhe Kultura Shqiptare për diasporën të ndarë në dy nivele. Këto libra do të siguroheshin nga shoqata nën kujdesin dhe ndihmën e cmuar të biznesmenit z. Arian Begaj dhe do të transportoheshin falas nga Kompania e transportit Monte Kristo Shipping, Inc. ne pronesi te biznesmenit z. Edmond Zykaj. ( Sa i madh dhe i gjerë është shpirti i shqiptarit të vërtetë!). Por dhurata të bukura do të merrnin nxënësit e klasave të para dhe nxënësit e rinj nga sipermarresi Z. Eldion Pajollari. Eldion Pajollari- State Farm Insurance Agent : cantat e shkollës dhe mjetet mësimore. Ky eshte viti i dyte qe Eldioni i dhuron falas femijeve çantat e shkolles. Falenderimi kalon në kufijtë e mirënjohjes për gjithë ata që mundësojnë mësimin e gjuhës shqipe gjeografikisht larg trojeve shqiptare.

Shumë emocione dalloheshin te prindërit të cilët këshillonin fëmijët e tyre që të ndiqnin rregullat e shkollës, të mësonin sa më shumë nga gjuha e trashëguar në breza. Faleminderit dhe të bekuar qofshi ju prindër që përpiqeni të ruani gjuhën tuaj te pinjollët dhe i besoni shkollës “ Gjuha Jonë”. Falenderojme znj. Aurora Pando qe mundesoi per sot sjelljen e pakove me patatina per nxenesit.

Pak të shqetësuar, por të qeshur dhe të gëzuar nxënësit tanë sot. Edhe pse dikush fliste më shpejt dhe më saktë shqip, edhe pse dikush duhet të mendohej para se të kthente përgjigjen, ata të gjithë e dinin sot se ishin shqiptarë dhe i përkisnin këtij komuniteti dhe rrënjët e tyre ishin përtej oqeanit.

Dr. Nexhat Rexha, mjeku i famshëm nga Gjakova

September 23, 2024 by s p

Arben Iliazi

Në kongresin Botëror të Urologëve, Paris 2007, do të merrte pjesë edhe një mjek i vecantë nga Kosova, me punimin e tij origjinal “Trajtimi i gurëve me ESEWL në ureter”. Kongresistët botërorë mbajtën frymën nga ajo që panë: Dr. Nexhat Rexha demonstroi një risi në urologjinë evropiane, thyrjen e gurëve në veshka me një metodë jo-invazive, pa kirurgji, duke përdorur valë elektromagnetike. Ishte një teknologji mjekësore e avancuar dhe mjaft efikase, kurorëzim i një pune 7 vjecare.

***

Për një arsye shëndetësore, që nuk e zgjidha dot në Tiranë, trokita një ditë në spitalin e thyerjes së gurëve në veshka në Gjakovë. Doktor Nexhat Rexhën e gjeta në studion e tij, të gatshëm për konsulta. Më priti me dashamirësi dhe me një qetësi të admirueshme, duke më sqaruar në detaje për gjithçka. M’u duk garanti i vërtetë shkencor i veshkave të mia dhe shkova menjëherë në sallën e operacionit, pa u menduar gjatë. Dhe pas një ore kuptova se fjalët që qarkullonin për këtë doktor të famshëm nuk ishin mit. Për mjekë të tillë, me potencial kreativ e human, ka shumë nevojë shoqëria e sotme shqiptare, që ta shndërrojnë talentin e tyre në art. Pasi ky lloj arti është në të vërtetë një tjetër fe, që i falet vetëm Njeriut!

Dr. Nexhat Rexha nuk është vetëm një veteran i UÇK-së, por edhe një veteran i mjekësisë në Kosovë. Një jetë e tërë kushtuar tërësisht urologjisë. U lind në Gjakovë më 18 dhjetor 1958. Shkollën fillore dhe Gjimnazin e ka kryer në vendlindje. Fakultetin e mjekësisë e ka kryer në Prishtinë në vitin 1984. Prej asaj kohe ka kryer detyrën e mjekut në shtëpinë e shëndetit në Gjakovë. Specializimin e ka filluar në klinikën e urologjisë në Prishtinë 1988-1990. Në vitet 1990- 1992 ka vazhduar dhe ka përfunduar në Lubjanë specializimin në urologji. Ka filluar punën si urolog në kuadër të kirurgjisë në spitalin e Gjakovës dhe pas një viti ka themeluar repartin e urologjisë, në kushte të okupimit. Në vitin 1998, Dr. Rexha ka marrë pjesë në kongresin e urologëve Sllovenë, me punimin “Trajtimi endoskopik me incisionit të obstruksioni primar i qafës së qeskës urinare”. Studimet post-diplomike i ka përfunduar në Zagreb më 2005 ku ka marrë titullin “Magjistër i urologjisë”. Ndër momentet më të rëndësishme të karrierës së tij veçojmë marrjen e titullit “Doktor i Shkencave”, si dhe emërimin si Shef i Shërbimit të Imazherisë së Urgjencës, pranë Spitalit të Ri në QSUT. Që prej vitit 1996 është anëtar i shoqatës europine EAU dhe pjesëmarrës në të gjitha kongreset: Londër, Paris, Stockholm, Milano, Vienë, Gjenevë, Stamboll, Munchen, Madrid etj. Edhe pse oferat për të punuar në vendet perëndimore nuk munguan, pa hezituar aspak, Dr. Rexha u kthye në Kosovë, megjithëse mundësitë për kërkime shkencore ishin shumë të pakta dhe në Perëndim mund të fitonte dhjetë herë më shumë.

“Nuk mund të them se qëndrova vetëm për patriotizëm. Nuk e di, por në vendlindjen time, këtu te bashkëqytetarët e mi, e ndjej dhe e dashuroj më shumë profesionin tim”, thotë doktori me sinqeritet e modesti.

Puna për thyerjen e gurëve në veshka, ureter dhe qeskë urinare me valë elektromagnetike kish filluar vitin 2000 në poliklinikën private në Gjakovë. Më vitin 2011, Doktori hapi spitalin privat urologjik ”Mendja e Integruar Mjekësore” në Gjakovë, së bashku me zonjën e tij, Dr. Shpresa Rexha, anesteziologe-reanimatore, si dhe me Dr. Ardian Jusufi urolog dhe Dr. Avdyl Hoxha urolog. Në Tetor 2013, në bashkëpunim me urologët nga Hamburgu, Dr.Tobias Pottek dhe Dr.Rainer Schmidt, filloi punën në spitalin “M.I.M” në Gjakovë, me thyerjen e gurëve në veshka me URS fleksibil me Stone Laser dhe operimin e prostatës me Green Laser. Ndihmë të pa kursyer në ngritjen e nivelit profesional të spitalit M.I.M.ka dhënë Prof. Hendrik Van Poppel EAU Adjunct Secretary General – Education
University Hospitals of the KULeuven. Në Shtator 2016 Dr. Rexha mori pjesë me punimin për operimin e Prostatës me GreenLight LASER: Procedurë minimale invazive për trajtimin e hiperplazisë beninje të prostatës, duke përdorur teknologjinë GreenLight LASER për rezultate të shpejta dhe të sigurta. Thyerjen e gurëve në veshka me Endoskopi – StoneLight LASER: Metodë e avancuar për thyerjen dhe largimin e gurëve në veshka me ndihmën e endoskopit dhe StoneLight LASER. ESEWT.

Në Takimin e 4-të të Seksionit EAU të Urolithiasis (EULIS 17), i cili u mbajt në Vienë të Austrisë më 6 tetor 2017, Dr. Nexhat Rexha prezentoi sërish, me detaje të reja, punimin shkencor mbi “Trajtimi i gurëve ureteral me ESEWL”, e cila ngjalli jo pak interes në rrethet e urologëve.

Përshkrimi i fotografisë nuk është i disponueshëm.

Dr. Nexhat Rexha (i pari nga e djathta) në Kongresin Europian të Urologjisë, Milano 2023

Prof. Asoc. Dr. Baton Kelmendi: Kolegji i Kirurgëve të Kosovës, partneritet me Sanford Medical Center Fargo, North Dakota, SHBA, dhe Kolegjin Amerikan të Kirurgëve

“Mjekësia në Kosovë po bën përparim të dukshëm vitet e fundit. Tashmë duket se është definuar një platformë dhe rruga drejt transformimit, duke themeluar qendra të reja ekselence, dhe klinika specializimesh të avancuara”, thotë mjeku i njohur Prof.Asoc. Dr. Baton Kelmendi, me të cilin patëm një bisedë të lirë, në rrethana miqësie, në një bar të Prishtinës.

Mund të themi se Kolegji i Kirurgëve të Kosovës, ku bën pjesë edhe Dr. Nexhat Rexha, është duke bërë punë të jashtëzakonshme jo vetëm në edukimin e vazhdueshëm, në perfeksionimin e teknikave dhe qasjeve moderne operative. Shëndetësia e Kosovës mund të përparojë kur të integrohet përvoja globale në vizionin dhe misionin e transformimit të shëndetësisë. Duhet të jetë partneritet i vërtetë, i ndërtuar përmes diplomacisë dhe miqësisë mjekësore”, thotë Baton Kelmendi, kirurg i fëmijëve dhe koordinator i kursit ATLS (Kursi i menaxhimit të traumës). Kolegji i Kirurgëve të Kosovës, në partneritet me Sanford Medical Center Fargo, North Dakota, SHBA, dhe Kolegjin Amerikan të Kirurgëve, po krijon formatin e kurseve të rregullta ATLS në Kosovë, që edhe në bashkëpunim me SHSKUK dhe autoritetet tjera përkatëse do të aftësojë dhe certifikojë profesionistët shëndetësor me standardet më të larta të dhënies së kujdesit shëndetësor.

Pikërisht nga ky partneritet me Stanford Medical Center Fargo, është duke u ngjizur Kursi “Advanced Trauma Life Suppor”, njofton Dr. Kelmendi, duke u shprehur se ky do të jetë fillimi i një bashkëpunimi të vazhdueshëm, që do të mundësojë trajtimin bashkëkohor të traumës në Qendrën Spitalore dhe Spitalet Rajonale. Në botën moderne, trajtimi i traumës është i paimagjinueshëm pa principet e ATLS, principe këto që shpëtojnë jetë.

Jemi shumë të gëzuar që në Kongresin e Katërt Klinik, që do të mbahet më 26-29 Shtator, do të prezantojmë programin shkencor më të pasur deri më tani, kumton më tej Dr. Kelmendi. Krahas prezantimit të përparimeve më të fundit klinike dhe shkencore, ne gjithashtu do të mbajmë gjashtë simpoziume të specializuara dhe ‘hands-on’ kurse mbi temat e mëposhtme: Kirurgjia e kancerit të gjirit, Trauma, Trajtimi bashkëkohor i plagëve, Endokirurgjia vaskulare, Kirurgjia estetike, Kirurgjia Maksillofaciale.

Kongresi do të jetë një mundësi të jashtëzakonshme për të përcjellë ligjëratat nga kirurgët liderë botërorë dhe për t’u lidhur me kolegët anembanë globit, si dhe liderët e industrisë shëndetësore.

Për dekada të tëra, sistemi i pareformuar dhe i keqfinancuar shëndetësor në Kosovë, ka bërë që mjekët të punojnë në kushte të papërshtatshme dhe të mos ofrojnë shërbim cilësor. Sot mjekësia ka investuar në teknologji, ka udhëzues të praktikës klinike, të përshtatura me mundësitë që ka sistemi, ka protokolle të trajtimit të sëmundjeve dhe edukim në vazhdim. Por Kosova mbetet një vend që ka një nga densitetet më të ulëta të mjekëve në kontinent për kokë banori. Kjo do të thotë se vendi ka 2.3 mjekë për një mijë banorë, një nga normat më të ulëta mes 47 vendeve që përbëjnë Këshillin e Evropës.

Shkolla Shqipe “Alba Life” Në Bronx Filloi Vitin Akademik 2024-2025

September 23, 2024 by s p

Nga Keze Kozeta Zylo/

18 Vjet Shqip pa u ndalur nëpër Nju Jork

Edhe shqyp na thanë se Zoti/ për shqyptarë Shqypninë e fali/ se sa t’enden stina e moti/

do ta gzojn kta djalë mbas djali.

Pas Fidanishtes së parë të Shkollave Shqipe në Staten Island, Brooklynit, të shtunën edhe Bronxi hapi dyertë për vitin akademik 2024-2025.

Misioni Kombëtar vazhdon pa u ndalur nëpër Nju Jork, e konkretisht prej kaq vitesh në Bronx atje ku lulëzon një komunitet i madh shqiptarësh ku u mirëpritën dhjetra nxënës për të vazhduar shkollën shqipe.

Shkolla Shqipe në Bronx me disa klasa e ushtron mësimin shqip në shkollën publike amerikane “Christopher Columbos” High School në 925 Astor Ave, Bronx NY ku më duhet të theksoj mikpritjen e madhe që na bën kjo shkollë që nga drejtoresha e saj zonja Julie Nariman, një edukatore e shkëlqyer në NYC, drejtore dhe themeluese e Shkollës së mesme për Gjuhën dhe Inovation në Bronx.

Natyrisht ndihemi shumë të sigurtë dhe të mirëpritur dhe nga policët e shtetit amerikan që janë aq miqësor dhe professional me nxënësit e dashur në mjediset e kësaj shkolle.

Në ditën e parë të shkollës pati nxënës të rinj të cilët shoqëroheshin nga prindërit plot dëshirë dhe respekt për Shkollën Shqipe “Alba Life”.

Zoti Qemal Zylo që mban titullin e lartë: Kalorësi i Urdhrit të Flamurit, themelues dhe drejtor i TV dhe Shkollave Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit iu uroi të gjithë nxënësve, prindërve dhe mësuesëve vit të mbarë. Z. Zylo i ftoi prindërit të vinë pranë këyre shkollave dhe të punojmë së bashku për të realizuar ëndrrën e Rilindasve për të mësuar cdo shqiptar Gjuhën Shqipe, pasi ikjet biblike nga Atdheu e dramatizojnë asimilimin e shqiptarëve në dhera të huaja. Ai iu foli për punën kolosale të Alba Life në këto 18 vite, përhapjen e shkollave në gjithë Nju Jorkun dhe në Online, rritjen dhe interesin e madh që po vazhdojnë prindërit të kenë për të ardhur dhe kjo natyrshën është fal bashkëpunimit profesional me mësueset dhe nxënësit. Mësueset përshëndetën të pranishmit e shumtë dhe me dashuri shoqëruan nxënësit e tyre nëpër klasa. Në klasat e mësueseve Helenës, Erindës dhe Albanës të gjitha mësuese profesioniste dhe të përkushtuara, mësimi filloi me mirëseardhjen e tyre dhe detyrat që do të kenë gjatë vitit për të mësuar Gjuhën Shqipe.

Që pesë vjece që jam futur në shkollë vazhdoj ditën e parë ta kem emocionante, të magjishme, edhe pse tani në rolin e mësueses me vështiësitë e veta, por cdo vit e mbaj mend dhe kete ndjesi më japin dhe nxënësit që ulen pranë këtyre bangave në shkollën publike amerikane sidomos, kur vijnë për herë të parë.

Prindërit i sjellin pranë kësaj shkolle prestigjioze në Bronx për të mësuar Gjuhën Shqipe, historinë, kulturën dhe traditat e mrekullueshme. Ata ndihen krenar me mësueset, shkollën që iu afron këto mundësi të mëdha për Gjuhën Shqipe dhe natyrisht si themelues na shtojnë detyrat dhe përgjegjësinë e madhe për ta ushtruar këtë Mision Kombëtar në lartësinë e duhur profesionalisht dhe atdhetarisht.

Ndonëse për ne si themelues dhe mësues vështirësitë janë të panumërta, që me sigurimin e nxënësve, ardhjen e nxënësve të rinj, bisedimet me prindërit për t’i sjellë fëmijët e tyre pranë shkollave, sigurimin e librave, sjelljen e tyre nga Tirana, marrjen e mjediseve në shkollat publike, pasi filozofia jonë e drejtimit ka qenë: “Shkolla do shkollë, mjedis shkolle dhe jo gjithëfarë mjedisesh të tjera”.

Takimi me Presidenten e Kosovës znj. Vjosa Osmani

Ndonëse ishim në ditën e parë dhe ashtu si deri në ditën e fundit mësimin e kemi të shenjtë, ose super të shenjtë, shpesh nuk shkojmë kur marrim ftesa nëpër aktivitete të shumta që marrim si media Alba Life, sidomos në këto orë të mësimit. Këtë radhë e shkelëm vetëm për Kosoven, presidenten Vjosa Osmani si përfaqësuese e shtetit të Kosovës shkuam me nxënësit, prindërit dhe mësuesit dhe të gjithë ata që kishin mundësi. Fjalimi i presidentes Vjosa Osmani do të ngelet shumë mbresëlënës pasi ishte për Gjuhën Shqipe, identitetin tonë kombëtar dhe mbrojtjen e saj. Natyrisht Alba Life edhe pse e përfaqësuar me një shkollë të Bronxit dhe me një mësuese të nderuar nga Brooklini Fatlinda Bajçinca Gashi bashkë me dy nxënëset e saj, kishte disa radhë të auditoriumit që i mbushte me bluzat me simbolin e Shkollave Shqipe. Në këtë ditë u nderuan me medaljen presidenciale të Kosovës z. Qemal Zylo themelues dhe drejtor i shkollave dhe mësuese Entela Muda me plot meritë në Staten Island me një përvojë të gjatë dhe bashkëpunimi besnik ndaj Alba Life dhe Misionit Kombëtar. Po ashtu u nderuan dhe nxënëset si Dastida Gashi, Eliona Shala, Sara Memaj, Klestia Xama, Venera Burga, Fiona Vucetaj, natyrisht në bazë të numrit që u dha nga z. Gjonaj kur ne shkuam në sallë, pasi më parë nuk e dinim që do të vlerësoheshin dhe nxënës.

Shkollat Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit janë bërë frymëzim dhe në mjaft hapje të shkollave të tjera në Diasporë dhe është e moralshme që vitet e saj 18 vjeçare, skrupuloze dhe të suksesshme të mos përzihen me tipe “mësimesh” që u hap sot këtu dhe u mbyll nesër atje… Mos të përzihet me ego të sëmura tipa “kaposh” që servilosen nëpër pushtete dhe vetëshpallen lider të Diasporës ku askush nuk i ka votuar dhe nuk i ka dëgjuar kurrë për bëmat e tyre…

Në shoqërimin si “triumfatorë” kur hynë në sallën që shoqëronin zonjën Vjosa Osmani mungonte Alba Life. Këtë lloj “statusi” nuk e kemi pasur kurrë merak, por meqënse ishte bërë një organizim I tillë me shoqëruesa, doemos është ndjesi e pështirë. Prindërit, mësuesit ngelen të befasuar për lënien në hije të shkollave shqipe “Alba Life” në gjithë Nju Jorkun. Kjo ra në sy dhe u bë shumë shqetësuese, prandaj nëse ftohen shkollat shqipe organizuesit duhet të mbledhin në tyrezë të përbashkët themeluesit për hartimin e një programi rreth aktivitetit, sepse luanit thotë populli t’i jepet pjesa që i takon. Edhe pse z. Gjonaj ishte organizuesi kryesor unë ende nuk e besoj qe ai i la në hije shkollat “Alba Life”. Unë besoj tek ndonjë të vetëshpallur si lider që janë shumë herë më mbrapa, në hapjen e shkollës shqipe dhe nuk mund të krahasohet me Alba Life, por ja që atje në presidium i thirrën shumë më para nesh duke i mbivlerësuar sikur të jenë themeluesit e shkollave Shqipe në gjithë Diasporën, apo duke parakaluar para auditoriumit me egon e shfrenuar dhe të “madhështisë”, kur në fakt këta lider të vetëshpallur nuk i kemi parë për pikë kontributi pranë nesh. Jo vetëm që s’i kemi parë, por vendosin gurë nën rrota për t’i shkatërruar. Sidoqofte njëherë tjetër dhe shume shpejt do të flas rreth fenomenit të bërrylave që mjerisht është e pandashme midis nesh…

Nuk mund të ftosh në këtë aktivitet prindërit e Alba Life dhe nxënësit e saj duke iu thënë troc deri dhe nëpër statuse si: ju ftojmë të vini cdo të shtunë në shkollë tjetër nën emrin tim. Kjo është vërtetë corientim, poshtëruese, jo dashamirësi, jo mbështetje dhe u kuptua qartë se aktiviteti dukej sikur ishte në shërbim të një shkolle tjetër që fillimisht na ka kërkuar aq ndihmë si ta hapte.

Sinqerisht kurrë, kurrë s’do ta bëja një gjë të tillë, duke i rrëmbyer punën tjetrit dhe ta ndërtosh lavdine tënde në kurrizin tonë…

Dhënia e librave të Abetares me nga 10 për cdo shkolle, ishte shumë konfuze, u krijua një gjendje tensionuese ku u ngritën pa radhë, pasi të vetëshpallurit u thirrën që në fillim morën librat dhe drejtues të tjerë dukej se nuk po merrnin libra. Ardhja e prindërve, nxënësve për të marrë librat krijoi tension të paparë, rrëmujë, radhë të madhe saqë Presidente Osmani me të drejtë u detyrua të largohej. Kjo gjendje krijoi irritim ndër prindër, nxënës, prandaj si drejtues të Alba Life e kemi ngritur nëpër isntitucione që ardhja e librave duhet bërë ligjore nga shteti amë dhe Kosova dhe jo të jepen dhuratë nga 10 libra sa për t’u dukur. Shtroj pyetjen po nxënësit e tjerë nuk duan abetare?

Sidoqoftë më duhet të them publikisht dhe të dokumentuar se TV dhe Shkollat Shqipe “Alba Life” u themeluan në shërbim të Kosovës dhe Gjuha Shqipe e Kombit tim e bën ato të mos e ndalojnë këtë Mision të shenjtë.

Të punosh në këtë shkollë nga më prestigjiozet është nder, përkushtim dhe detyrim moral. Ne ndihemi të gëzuar që shumë mësues, prindër, nxënës i kanë qëndruar besnik këtij misioni ashtu sic duhet të veprojë cdo shqiptar e bir shqiptari. Ajo që mësojmë nga ky Institucion arsimor kulturor është meritokracia. Këtë e mësuam mirë dhe e ndjemë nga afër, kur Parlamenti dhe Senati i Nju Jorkut u cuan në këmbë për këtë punë kolosale të Shkollave Shqipe “Alba Life”, dhe u dëgjuan zërat tanë, u vlerësua MESIMI SHQIP Në NEW YORK DHE Në ONLINE. Kjo ndodhi për herë të parë në historinë e Diasporës Amerikane, që të dëgjohen gjuha shqipe në gojën e politikaneve amerikanë të votuar nga 18 milionë nju jorkez, ku u nderua me një sezion të vecantë. Kjo ndodh sepse ne punojmë bashkë për një qëllim madhor dhe amerikanët e kanë në kulturën nderimin e punës vullnetare dhe të dobishme. Shpresoj shumë që vendi ynë, liderët e vërtetë apo dhe të vetëshpallur që s’duhet të pranohen pa vota se është dhunim i demokracisë të mësojnë nga vendet më të zhvilluara, më të civilizuara të mësojnë nga Burrat e vërtetë të Kombit dhe Diasporës sidomos ata që janë votuar masivisht për 18 vite nga prindërit, nxënësit dhe mësuesit dhe i përhapën shkollat Shqipe në gjithë Nju Jorkun duke sakrifikuar dhe privuar që mund të bënin jetën e tyre sa më “lluksoze” private…

Urime dhe le të vazhdojmë të ecim pa u ndalur krah për krah si 36 Shkronjat e Alfabetit Shqip pranë Shkollave Shqipe “Alba Life” Ambasador i Kombit!

Këta nxënës dhe jo vetëm Alba Life, ku dhe për shumë shkolla të tjera të hapura në Diasporë kemi shkruajtur reportazhe, filmuar, fotografuar meritojnë shumë e më shumë, sepse bashkë e mbrojmë më shumë amanetin e të parëve dhe Kombin.

Ndërsa punoja, takoja nxënësit e Alba Life apo prindërit e shumtë më dukej se në auditoriume dëgjoja zërin brilant të Gjergj Fishtës që s’do të shuhet sa të ketë shqiptar mbi dhe si:

Edhe shqyp na thanë se Zoti,

për shqyptarë Shqypninë e fali,

se sa t’enden stina e moti,

do ta gzojn kta djalë mbas djali.

Dita e parë e shkollës ishte plot me dritëza perëndie, dritëza shqip që të motivon për ta vazhduar Misionin Kombëtar që tashmë hymë në vitin e 18-të pa u ndalur.

21 shtator

Bronxc New York

“Kultura” e fyerjes dhe shpifjes si narracion i “së vërtetës” dhe krijimi i ambientit të helmët social

September 23, 2024 by s p

Enver Sulaj/

1.
Në kohën kur rrjetet sociale ia hapën rrugën secilit që ta shfytëzojë lirinë e shprehjes dhe paraqitjes publike, edhe mënyra e komunikimit ka ndryshuar rrënjësisht; ka ndryshuar edhe perceptimi publik gati për gjithçka. Duket se nuk ka më një kriter të pranueshëm apo një koncensus social se çka është e mirë e përgjithshme, e çka jo; çka është vlerë, e çka jo. Shpesh, edhe më të informuarit, që kanë një përgatitje shkollore solide dhe një përvojë jetësore e profesionale, mbeten pa gojë para realitetit të tillë. Përderisa në sistemet totalitare janë mekanizmat shtetërorë që kontrollojnë të gjitha poret e jetës, sot, në kohën e zhvillimit të rrufeshëm teknologjik, është edhe armata e rrjeteve sociale, e organizuar mbi baza të ndryshme, që, njëjtë, si diktatura, e ushtron njëfarë kontrolli ose në rastin më të mirë përpiqet ta kontrollojë e orientojë mendimin publik. Kjo intensifikohet në kohë zgjedhjesh e lobingu për çështje të caktuara, nga mekanizma shtetërorë, por edhe grupe të ndryshme interesi.

2.
Duke dëgjuar këto ditë një “këngë” që po qarkullon në rrjetet sociale, ku fyhet rëndë Kryeministri i Kosovës, z. Albin Kurti, ndërsa jo rrallë hasim edhe postime me fyerje e shpifje, për gjithçka që i bie ndërmend armatës së rrjeteve sociale, njeriu normal s´ka se si të mos tmerrohet e të pyes: Kah po shkojmë si shoqëri? Ku janë institucionet, shtetërore, OJQ-të, shoqatat e organizatat e ndryshme, institucionet kulturore, arsimore etj.? A është heshtja si zgjidhje? Absolutisht jo! Si të veprojmë, pra? Thjesht, të flasim e të shkruajmë me përgjegjësi e argumente, duke mos qëndruar në heshtje në zonën e komoditetit e të komformizmit, sepse dikur mund të bëhet vonë. Së paku, të ngrisim zërin kundër fyerjeve, shpifjeve, pohimeve të pargumentuara dhe kërcënimeve për mendimin ndryshe, si „kulturë“ komunikimi. Kjo po krijon një ambient të helmët social, që po na vret të gjithëve ngapak e përditë! E, më e keqja është, se ne kujtojmë se gjithçka është në rregull dhe nuk e konsiderojmë veten përgjegjës për të reaguar në situata të tilla, duke menduar se janë të tjerët që kanë përgjegjësi edhe për ne.

3.
Mentaliteti i konformizmit dhe heshtjes, sidomos të intelektualëve, nuk ka vend në shoqëritë që synojnë përqafimin e vlerave demokratike. Si i tillë, ky mentalitet, që buron nga logjika e të pushtuarit dhe të nënshtruarit, duhet të çrrënjoset një ditë e më parë, për të demaskuar konjukturat klienteliste të çdo krahu e ngjyre, nepotizmin dhe njëfarë organizimi patriarkal që synon privilegje pafund për vete e familjarët e vet, ndërsa qytetarët i sheh si pjesë të makinerisë së votimit. Shprehja e lirë e mendimit, pa fyerje, sharje e kërcënime është e drejtë e secilit, në të kundërtën, ne shkelim parimet bazë të demokracisë dhe sigurisht bartim edhe përgjegjësi. Pra, nuk duhet të lejohet shpërdorimi i fjalës së lirë dhe instrumentalizimi i saj nga makineria e propagandës politike, që, në mungesë arsyetimesh e alternativave për zgjidhjen e drejtë të problemeve të vendit, nxisin fyerjen e shpifjen, duke shpërfaqur profile të papranueshme morale e politike. Vota buron nga mendimi i lirë e gjykimi i ftohtë, pa helm në shpirt e urrejtje për njëri-tjetrin.

Peozia lirike shqipe

September 23, 2024 by s p

Gjon F. Ivezaj/

Në lëtërsinë e vjetër shqipe gjejmë fort pak vjersha lirike. Edhe ato pak poezi që kemi janë në pjesën ma të madhe vjersha të përshpirshtme. I pari poet shqiptar që botoi vjersha lirike është Pjetër Budi. Ky, në veprën e përkthyeme që mban titullin „Doktrina e kërshtenë”, botue më 1618 në Romë, shtypi afër dy mije vargje, të ndame në 19 vjersha. Budi âsht i pari që përdori tetërrokshin tonë popullor të tipit trokaik. Këto poezi, sadoqë në pjesën dërmuse janë përkthye e përshtate prej italishtes e latinishtes, me ndonji vjershë origjinale aty këtu, kanë randësi të madhe historike për poezinë shqipe. Mbas këtyne vijne viersha e shkurtë e Luke Bogdanit dhe ajo e Lukë Sumës, botue si peng nderimi në fillim të veprës së Pjetër Bogdanit. Këto dy vjersha u botuen më 1685. Poezia lirike shqipe shënon nji hap përpara drejt zhvillimit të saj me cfaqjen e poetit të talentuem Pjetër Zarishit dhe bejtexhijve si: Ibrahim Nezimi, Hasan Zyko Kamberi, Muhamet Kyçyku etj. Mirëpo, lulzimi i vërtetë i poezisë sonë fillon në periodën e Rilindjes, sadoqë poezia shqipe pat ba disa hapa të suksesshme edhe ma parë mbatanë Adriatikut, ndër Arbëreshët e Italisë. Kjo poezi pat fillue të zhvillohet qysh kah fundi i shekullit XVII me veprimtarinë që zhvilluen poetët: Nilo Katalano, Nikollë Brankati, Nikollë Filia, Jul Variboba etj. Porse, si u theksue ma nalt, poezia shqipe mbështetet mbi baza të shëndosha
qysh nga viti 1836, kur botohet poema e parë shqipe „Këngët e Milosaos” e de Radës. Tematika e re, të cilën solli de Rada me këtë vepër, zuni nji vend ma të gianë në veprat e tij të mavonshme. Me cfaqien e
Naim Frashërit në letërsinë shqipe, poezia lirike zuni nji vend të randë-sishëm dhe c’prej kësaj kohe ajo shenoi suksese të njimbasnjishme.
Mbas Naimit, veprojnë nji varg poetësh të tjerë si Ndre Mjeda, Cajupi, Filip Shiroka, Luigi Gurakuqi, Mihal Grameno, Asdreni, Ali Asllani, Lasgush Poradeci, Fan Noli, Hilë Mosi, Kristo Floqi, Migjeni etj., veprimtaria e nji pjese të të cilëve kalon edhe në shekullin tonë.

Gjatë Rilindjes, poezia lirike shqipe iu kushtue gati kryesisht lëvizjes se atëhershme kombëtare. Frymëzimet kryesore të sai qenë lufta për liri dhe dit ma të lume. Shumica e poetëve të asaj kohe si De Rada, Naimi, Vaso Pasha, Mihal Grameno etj. Qenë njiherit udhëheges dhe luftarë të paepun të lëvizjes clirimtare. Ata luejtën rol të madh jo vetëm
me veprat që krijuen, por edhe tue themelue shoqni, tue drejtue gazeta, tue hapë shkolla etj. Deri në vitin 1825 poezia shqipe kishte ba njifarë zhvillimi të vogël, porse në rrugën e saj ajo kishte hasë në shum pengesa. Deri në këtë kohë ajo qe nji poezi ku mbisundojshin përkthimet dhe përshtatjet me
karakter fetar. Ma vonë ajo fitoi përherë ma tepër edhe karakter origjinal. Edhe poezia e shekullit XVIII qe në filim nji poezi me frymë fetare.
Mirëpo, dalngadalë në te filloi të zajë njifarë vendi edhe jeta e popullit.
Kjo vlen në rend të parë për poezinë e Jul Varibobës. Sa i përket krijimit të poezisë lirike shipe me frymë laike, kjo meritë i përket Ibrahim Nezimit e sidomos Hasan Zyko Kamberit. Në krijimet poetike të këtyne dy viershëtorëve, jeta shqiptare filloi të zajë nji vend të dukshëm. Mi-
rëpo, poezia e bejtexhijve e shekullit XVIII e XIX pat pësue nji ndikim
të madh prej letërsisë orientale dhe gjuhës së pushtuesit. Përpos kësaj, ajo në pjesën dërmuese pat karakter fetar.

Poezia lirike e Rilindjes solli tema të reja. Poetët de e lavruen këte, i kushtuen kujdes të madh pastrimit të gjuhës prej fjalëve të hueja. Kjo tematikë, që filloi me krijimet e de Radës, zuni vendin kryesor me veprat e Naimit, të cilat filluen të botohen tue fillue prej vitit 1886.
Naimi trajtoi temat aktuale të asaj kohe, tue i këndue atdheut të vet, bukurive dhe pasunive të saj, jetës së popullit punues. Në fillim të shekullit XX, letërsia e Rilindjes kaloi në realizëm me cfaqjen e Cajupit.