Satirë nga Rafael Floqi
Në një shfaqje spektakolare, ku drama dhe satira përzihen në një koktej të çuditshëm, Ilir Beqaj, ish-ministri i Shëndetësisë dhe i “pafajshmi” i momentit, është bërë protagonist i një komedie të zezë që do t’ia bëjë Jul Çezarit të duket si një shfaqje e teatrit të fëmijëve. Pasi, me prangat e hedhura si aksesor mode, Beqaj është i ftuar në një sfilatë publike që ka ngjallur më shumë pyetje se një pyll i paprekur nga qytetërimi. Po pse e bëjnë këtë? Ose, më e rëndësishmja, kush e pëlqen këtë show?
Javën e kaluar të martën dhe të mërkurën, pas një orë të tërë përgatitjeje dhe skenografisë, Ilir Beqaj paraqitet para kamerave si një protagonist i detyruar në skenën e Kuvendit. Si një aktor i ftuar, i veshur me xhupin e tij të mrekullueshëm dhe duar të lidhura si të ishin të zënë në një reality show të kohës së diktaturës, ai hyn në Komisionin Hetimor të Shëndetësisë. I përhumbur nga hapat e tij të kujdesshëm, duke u munduar të fshehë prangat pas një “planifikimi artistik”, Beqaj tenton të shpëtojë dinjitetin e tij, por diçka duket se nuk shkon. Por reagimet publike janë të ndara: ata që ndihen të tronditur dhe ata që u gëzohen këtij spektakli.
Për disa, kjo është një pjesë e një “kompensimi” që duhej bërë për arrestimin e turpshëm të ish-presidentit Meta. Për të tjerët, kjo është një shfaqje teatrale për të kënaqur një turmë të uritur për drejtësi. Po ashtu, ka nga ata që thonë: “Vërtet, askush nuk e di se ku shkojnë ato miliona për koncesionet, por sigurisht që do të kënaqemi të shohim një njeri të hedhur në ferrin e kamerave, të derdhë lot e të mund të na tregojë se çfarë ndodhi.”
Në këto kushte, një pyetje që lind është: A është ky një shfaqje që synon të nxisë urrejtjen, apo një mundësi për të ndihmuar ndonjë përpjekje të vërtetë për drejtësi? Nëse e pyesni Beqajn, duket se ka vendosur që kjo të jetë një shfaqje për t’u ndjerë mirë me vetveten, një “self-help” show ku duhet të tregojë se çfarë është bërë me paratë që përfunduan në duar të dikujt tjetër.
Pat kaluar mesnata, të mërkurën anëtarët e Komisionit Hetimor për Sterilizimin janë ende në Kuvend. Përfaqësuesit e opozitës kërkojnë që të shtyhet afati i komisionit që skadon këtë të enjte dhe përpara tij të dëshmojnë kryeministri Edi Rama dhe biznesmenia Vilma Nushi. Anëtarët e mazhorancës kërkojnë që fillimisht të dëshmojë ish-ministri i shëndetësisë, Ilir Beqaj ndërsa janë kundër thirrjes së Ramës dhe shtyrjes së komisionit. Ndërkohë Beqja vijonte të qëndronte në një ambient tjetër të kryesisë së Kuvendit. KJo ka bërë që deputeti demokrat Saimir Koreshi të thotë me ironi në komision: “Ju lutem njoftoni burgjet që të mos mbyllin derën se na mbeti Beqaj në Kuvend”.
Dhe pastaj, si për ta turbulluar akoma më shumë këtë situatë, për të nxitur akoma më shumë ndjenja, Beqaj bëri gafën e tij më të madhe – një “shfaqje të vogël” mëngjesin e së enjtes. Ndërkohë që parlamenti bëhej skena e një debati të nxehtë, ai ndërhyn si një regjisor i paftuar, duke u përpjekur të intimidonte deputetët e opozitës. Nuk kishte asnjë nevojë për këtë, por ai e bëri – duke hedhur poshtë çdo mundësi për një përfundim normal të ngjarjes dhe duke u bërë përsëri “ylli” i kësaj tragjedie televizive.
“Mbylle gojën!” – nuk e dimë nëse ai ka ndonjë diploma në menaxhimin e situatave të tensionuara, por kjo është padyshim një lëvizje që e bën atë të duket si një mbret i vërtetë, që kontrollon çdo aspekt të ‘spektaklit’. Dhe, e dini çfarë? Regjimi është aq i aftë, saqë ai mund të bëjë që një të burgosur të duket si i ftuar VIP.
Të gjithë e kuptojnë që ky skandal është pjesë e një loje më të madhe – një lojë që kërkon të tregojë se kush e kontrollon kujtesën popullore dhe si mund të manipulohet ajo, duke e kthyer Beqajn në një “martir” të sistemit. Dhe ndërkohë që ai bëhet protagonisti i një shfaqjeje të pafund, paratë që vazhdojnë të derdhen për koncesionet në shëndetësi, vazhdojnë të shkojnë te ata që mund të thonë “Ne jemi gjithmonë të sigurt”, e ndërsa populli vazhdon të konsumojë këtë shfaqje të madhe.
Në fund, kjo është një histori për të treguar se sa thellë ka rënë qytetërimi i shoqërisë sonë. Se si, për të ruajtur kontrollin e turmës, duhet të sakrifikosh individët dhe t’i shfaqësh si kukulla që luajnë rolin e viktimës, përderisa ata që i ke vendosur atje vazhdojnë të luajnë lojën e pushtetit dhe parave. Dhe kush është regjisori? Mund të jetë cilido, por nën parulla të tilla si “Mos kini frikë nga fjala e lirë”, është mëse e qartë se të gjithë luajnë të njëjtën lojë, ndërsa ne shikojmë, pa mundur ta ndryshojmë skenarin.
Pikërisht kjo i bën edhe më të rënda pamjet me duar të lidhura. Ajo i nxjerr zbuluar si një film i paramenduar nga një regjisor që ka ndër mend spektaklin. Dhe cili është qëllimi: Ta kënaqë oreksin e turmave me denigrimin e Beqajt, ndërkohë që paratë që vazhdojnë derdhen për koncesionet nuk i ndërpret askush.
