dgreca – Page 1324 – Dielli

«DIELLI DHE RRËKERAT» DHE TAKIMI ME RAMIZ ALINË

August 1, 2018 by dgreca

NGA FASLLI HALITI/

Viz. S.kamberi «Artist i Popullit»________________________________

Të paskan tmerruar ata lushnjarët. Ç’duan të thonë ata me këtë “sa pa qenë tepër vonë”? Domethënë sa pa të fut në burg. Më tha Ramiz Alia, sapo u futa në zyrën e tij në KQ________________________________

TAKIMI ME RAMIZ ALINË PËR KRITIKËN E 10 GJIMNAZISTËVE KUNDËR POEMËS «DIELLI DHE RRËKERAT»

Kërkova të takohesha me shokun Ramiz Alia që ishte sekretar i Komitetit Qendror për ideologjinë.

Pas dy-tre kërkesash u takova me të.

Ilo Kodra më tregoi zyrën e shokut Ramiz. Trokita dhe u futa.

Në zyrë ishte shoku Ramiz dhe Hamit Beqja. Me të më parë shoku Ramiz shprehu habinë:

-Ti qenkë Faslli Haliti?

Unë të përfytyroja më të moshuar. Ti qenke i ri.

Unë atëhere isha 37 vjeç.

Hamit Beqja më tha të hiqja pardesynë mbasi zyra ishte e ngrohtë. Unë nuk e hoqa pardesynë, pasi xhaketën e kisha të vjetër. Ai më thotë përsëri:

-Po hiqe xhaketën se bën ngrohtë.

-Mirë e kam – i them.

-Po hiqe – më thotë.

-S’ka gjë se mirë e kam – i them.

Ndërhyri shoku Ramiz:

-Lere Hamit, lere, se myzeqarët edhe në mes të korrikut rrinë me fanela leshi.

U ula.

Hamit Beqjen e kisha përballë. Në krye të tavolinës në formë T-je qëndronte shoku Ramiz.

Në fillim biseduam për gjëra të zakonshme. Më pyeti për familjen. Mua më ishte tharë buza nga emocionet. Gjatë bisedës buza po më lëngëzohej. Më thotë:

-Ka diell Myzeqeja?

-Ka, si s’ka – i them.

-Të paskan tmerruar ata lushnjarët. Ç’duan të thonë ata me këtë “sa pa qenë tepër vonë”? Domethënë sa pa të fut në burg?

Pastaj shtoi me seriozitet.

-Mirë, mirë. Ne nuk jemi dakord me atë pjesë të kritikës që të bëhet në planin politik e personal. Për këtë do t’u heqim vërejtje atyre shokëve të gazetës “Shkëndija” dhe atij shokut të Komitetit të Partisë që përgjigjet për gazetën. Kritika që të bëhet për poemën qëndron, është e drejtë.

Ndërkaq shoku Ramiz nxjerr nga sirtari i tavolinës së tij, gazetën “Zëri i Rinisë ku ishte botuar poema dhe gazetën “Shkëndija” ku ishte botuar kritika e 10-të gjimnazistëve.

Më thotë:

-A bëjmë një diskutim krijues?

-E bëjmë – i them.

Diskutuam për poemën dhe kritikën.

Në kritikë thuhej se unë bëja thirrje me qitje të largët për përmbysjen e pushtetit popullor. Kjo ishte insinuata në planin politik. Në kritik thuhej gjithashtu se unë kërkoja vilë, kjo ishte insinuata në planin personal.

Kishte dhe insinuata të tjera. Kritika ishte vepër e përbashkët e H. Ç. Dhe e Razi Brahimit. Ndihmesë të madhe në përpilimin e saj kish dhënë padyshim edhe Gazmend Kongoli, konformisti, shkrimtari mediokër, Demka i sekretarit të Komitetit të Partisë, servili i

e prorëve, pederasti i demaskuar publikisht.

Më pyeti shoku Ramiz:

-Ky titull “Dielli dhe rrëkerat” mos ta kujton pak atë thënien “uji nga lart vjen i kulluar, por turbullohet rrugës?”

-I jam ruajtur kësaj. E dija që këtë e ka kritikuar shoku Enver – i them shokut Ramiz.

-Këtë s’kishe se si të mos e dije ti – më thotë shoku Ramiz.

Në të vërtet unë s’e dija që Enver Hoxha e kishte kritikuar, por ma bëri të ditur poeti Fatos Arapi, kur unë i dhashë poemën ta lexonte për të dhënë ndonjë mendim ose sugjerim. Dhe ai më sugjeroi që titullin e poemës ta ndryshoja, t’i vija një titull tjetër, sepse shprehjen se uji nga lart vjen i kulluar, por e turbullojnë rrugës të cilën e kishin thënë klerikët në gjyq dhe, Enver Hoxha me ta mësuar, e kishte kritikuar thënie e tyre. Atëherë i hoqa poemës titullin «Burimi dhe rrëkerat»dhe i vura titullin «Dielli dhe rrëkerat».

Pastaj shoku Ramiz më tha:

-Ti Faslli, kap tema të mprehta dhe bën mirë. Më kanë pëlqyer disa poezi të tuat në revistën “Nëntori”. Vetëm duhet të kesh një gjë parasysh. Duhet që këto tema të mprehta të trajtohen saktë nga nga ana ideologjike. Kritika të integrohet, të shkrihet në gjithë poezinë. Nuk duhet që një strofë të jetë pozitive dhe tjetra negative. Pozitivja dhe negativja të shkrihen në një, në tërë poezinë.

Ndërhyn Hamit Beqja:

-Lenini ka thënë se « jeta ka tmerret e veta. Po u more me këto tmerre, tmerron dhe të tjerët veten edhe ».

-Stalini, pasi kish lexuar poemën «Bataku» të Demian Biedni e cila merrej me anët e errëta të jetës i tha ati se ai kishte rënë vetë në batak.

-I ditke mirë këto, më thotë Shoku Rmiz! Pra duhet të jesh më i saktë ideologjikisht. Me këtë nuk dua të them që t’i hedhësh verës ujë, domethën të mos e zbusja kritikën.

Kjo shprehje më dha zemër. Edhe habija e Ramiz Alisë se unë i dija mirë vërejtjet që i bëheshin Demjan Bjednit nga Komiteti Qëndror i PKBS, personalisht nga Stalini, tek i cili poeti ankohej se i bëheshin kritika tendencioze, më dha zemër. Fillova të bisedoj më lirshëm, më me guxim. Ramiz Alia m’u duk shumë i komportueshëm, shoqëror, gati liberal. Me të mund të bisedoje gjërë dhe thellë. Ndjehej shpirti tolerant i tij. Me mendje krahasova pritjen që më bëri Rrap Gjermeni, me pritjen që po më bënte Ramiz Alia. Ku njëri, ku tjetri.

-Edhe një gjë të kesh parasysh, – më thotë Ramiz Alia. – Partinë nuk duhet ta fetishizomë, apo jo?

-S’e kam fetishizuar – i them – ja e kam konkretizuar:

“Partia dhe Enveri kanë vënë dorën aty ku pikon” i lexova gjithë strofën. Më thotë me seriozitet:

-Që ti je një poet i talentuar, kjo s’ka diskutim.

Më bëri përshtypje ky vlerësim i Ramiz Alisë. Edhe më erdhi mirë, por edhe se si m’u duk, sikur…

Tani pas 17 vjetësh më duket sikur unë e politizova bisedën. Nuk e di në se kam të drejtë, por kështu m’u duk.

Ramiz Alia kishte folur mirë për disa poezi të miat, sidomos për ciklin e nëntorit të vitit 1971 dhe të vitit 1972.

I pari përshtypjet e Ramiz Alisë, m’i tha Dritëro Agolli në prani të Nirvanës, gruas sime duke ecur drejt Radio Tiranës, ku Dritëroi po shkonte për të dhënë një intervistë. Dritëroi më tha se për poezitë e mia atij i kishte folur Ramiz Alia, se i kishte vlerësuar ato. Atë ditë Dritëroi më foli me entuziazëm për krijimtarinë time. Këtë vlerësim të Dritëroit unë e mora si diçka etike. Meqë unë isha me gruan, ai në sytë e saj, më foli me superlativa për poezitë.

Edhe Kadareja pasi lexoi kritikën për poemën më tha se:poema është në rregull, se për të i kishte folur mirë Ramiz Alia, kur kishte shkuar në shtëpinë e tij që ta uronte për lindjen e vajzës, Besianës. Në bisedë e sipër për letërsinë, ra fjala për poetët e rinj. Ramiz Alia, më pyeti për ty nëse të njihja apo jo. I thashë se e njoh, se jam kujdesur për botimin e librit të parë «Sot». Dhe ja tani shoku Ramiz më foli vetë direkt për poezitë e botuar në revistën «Nëntori».

Xhevahir Spahiu gjithashtu, më tha atëherë se për këto poezi të revistës «Nëntori», kryeredaktori i «Zërit të popullit», Dashnor Mamaqi, kishte folur me entuziazëm para gazetarëve të Zërit…

Kjo poezi na duhet, iu tha Mamaqi gazetarëve.

Në fund të takimit shoku Ramiz më tha:

-Pra jemi dakort me kritikën që të bëhet në planin ideologjik, por nuk jemi dakort me kritikën që të bëhet në planin politik e personal. E kupton?

-E kuptoj – i them.

Takohemi. Më rrok në qafë. U ndam . Dola nga zyra. Poshtë në korridor më priste Kiço Blushi, i cili më shoqëroi gjatë gjithë peripecisë.

Një diçka.

Kiço Blushi insistoi dhe më nxiti që unë ta ngrija zërin kundër asaj kritike ultra denigruese. Bile i vinte inat që unë nguroja të takohesha me shokun Ramiz. Një nga arsyet që guxova të takohem me Ramiz Alinë ishte edhe nxitja e Kiço Blushit. Por nxitja më e madhe qe çasti kur Kiço më tha:

-Bisedoja një ditë me Ismail Kadarenë për punën tënde Faslli. Ismaili më thotë:

-More Kiço, pse është tulatur kaq shumë Faslliu, sikur të ketë ndonjë grup dhe ai të jetë kryetari i tyre.

I them Kiços duke qeshur:

-Si, si? Unë grup? Vërtetë kështu tha Ismaili?

-Po. Kështu tha. – Të betohem.

Të nesërmen kërkova takim me shokun Ramiz.

Ecja dhe mendoja. Para sysh më kalonin të gjitha telashet.

Pas leximit të kritikës së pashembullt që mund të ishte bërë për ndonjë krijues.

Kadare më thotë, mos u mërzit o Faslli Haliti. Mjafton të mos ia kemi me hile Partisë.M’u duk mjaft e sinqertë, inkurajuese kjo thënie e tij dhe me një formulim që tregonte afërsi shoku, vëllai, madje. Sapo dola nga Komiteti Qëndror, bëra një copë rruge me Kiço Blushin.

-Hë, – më thotë, si vajti takimi.

-Shumë mirë, – i them, – shumë mirë.

Ecëm gjer te sheshi i Skënderbej. Aty u ndava me Kiçon.

Afër Lidhjes së Shkrimtarëve, përballë Kinema “Republika” takoj Ismail Kadarenë. Ishte me Luan Qafëzezin.

Hë, më tha, u takove me shokun Ramiz? U takova, i thashë. Si të priti? Shumë mirë, i them. Ç’të tha? Më pyeti se mos titulli i poemës të kujton pak atë thënien se uji nga lart vjen i kulluar por turbullohet rrugës?

Kjo është e vërtetë, tha Kadare, pavarësisht se këta snuk duan ta pranojnë…

Unë u habita që Ismaili foli kështu në sytë e Luan Qafëzezit.

Po tjetër, më pyeti Ismaili. Tjetër, më tha, se nuk ka dyshim që ti je një poet i talentuar. Por të duhet të shprehesh më qartë kur trajton tema të guximshme, siç është lufta kundër shfaqeve të burokracisë apo kur kritikon kuadro të nomenklaturës…

-Po për Razi Brahimin të pyeti. Më pyeti, si s’më pyeti.

U habita që shoku Ramiz më pyeti për Raziun e zi, Gazmend Kongolin dhe për Hasanin, konatin e zëvendës ministrit të Ministrisë së Punëve të Brendshme.

Ç’kanë këta me ty?, më pyeti. Nuk e kuptoj, i them.

Po me Ismailin ç’kanë? Razi Brahimi e ka inatin me Ismail Kadarenë. Pse ç’ka Raziu me Ismailin? Raziu ka një urrejtje biologjike për Ismail Kadarenë. Po këta dy të tjerët, Gazmendi dhe Hasani, ç’kanë ? Këta mbajnë anën e Raziut. Po Gazmendi si sillet me ty? Çkaaaaaa, i them duke e zvarritur fjalën çka.

Po pse e vë dorën në zjarr, për atë maskara, mor Faslli Haliti, më tha Kadareja i cili i njihte mirë këtë xhongler, ambicjozt, xheloz dhe me karakter bitum.

***

Kur u ktheva në Lushnjë, më rrethuan shokët. Shtëpia u mbush plot. Djali im Helidoni që ishte i vogël, tre-katër vjeç, nuk e kuptonte pse vinin kaq shumë njerëz ato ditë në shtëpi. Manjola, vajza e mitur, gjithashtu. Plaka, nëna ime, e kuptonte se diçka e keqe vërtitej. Ajo rrinte me gjak të ngrirë. Po kështu dhe gruaja ime, me të cilën bisedoja gjithçka.

Në qytet qarkullonin lloj-lloj mendimesh, fjalësh, supozimesh, pohime, mohime.

Dashamirësit thoshin se me porosi të Ramiz Alisë, mua më sollën me «Benz» nga Tirana në Lushnjë.

Ramiz Alia nuk e di ku ka kokën e vet, u thoshte me nervozizëm përkrahsve të poemës, vëllai i sekretarit të parë të komitetit të partisë që duke qenë vëllai i anëtarit të KQPPSH, anëtar i Presidiumit të Kuvendit Popullor i cili ishte në dijeni të disa zhvillimeve për të cilat nuk dinin gjë njerëzit e thjeshtë. Kritikuesit e poemës, beniaminët, militantët e komitetit të partisë dhe të sekretarit të parë, kishin përhapur versionin se mua nuk’më kishte pritur fare Ramiz Alia, se më kishin nxjerrë me shqelma nga zyra e tij

Por e vërteta qëndronte ashtu siç e tregova unë më sipër.

Shkurt 1973

PJEPRI I MADH

Gusht 1973

Mora në kooperativë një pjepër të madh, gati dhjetë kile. Më shumë e mora për bukuri, për të kujtuar ato vite kur xhaxhai binte nga Spolata pjepra dhe shalqinj të mëdhenj që na gëzonin shumë ne fëmijëve.

Doni u kënaq shumë kur e pa. Donte ta mbante para duarve, por pjepri ishte i madh, i rëndë. Shtëpia u mbush me erë të mirë. Nëna u kënaq. Mbase dhe asaj iu kujtuan ato vite kur ajo ecte nëpër bostanin e kopshtit dhe këpuste me dorën e saj pjeprin që i pëlqente më shumë.

Shtëpia binte erë fshat.

Doni luante me pjeprin si me një lodër origjinale që e kënaqte me formën, ngjyrën e verdhë dhe erën e mirë. Atë e tërhiqnin të tria. Unë i gëzohesha kënaqësisë së tij.

KANA ME UJË TË FRESKËT

Po gjatë gushtit

Punoja në Barbullim. Gjatë gjithë verës, pas prashitjes, vapën e drekës e kaloja nën hijen e fikut të Mendu Beut. Kurse pjesëtarët e brigatës së arave e kalonin vapë në shtëpite e tre

Fiku ku unë veroja ishtë një fik i madh, i vjetër, plot degëza të thata, me hije të freskët. Nën të, të kapte veriu. Një veri i kulluar që vinte nga fushat i pastruar nga plepat, nga i gjithë blerimi. Fiku ndodhej në një kodër të bukur që rrihej e lahej nga veriu. Beu s’e kishte zgjedhur kot këtë kodër për ta mbjellur me fiq, ftonj, vreshta. Nuk e kishte mbjellur më kot fikun aty.

Kur shtrihesha nën fik mbrapsht me fytyrën lart. Shikoja fikun, degët dhe degëzat e tij. Para se të më kapte gjumi e shikoja gjatë atë kurorë dhe shihja në të lloj-lloj figurash që krijonin degëzat, boshllëqet, lojët e dritës.

Por fiku nuk kishte kokrra, kishte vetëm hije.

Një ditë më ndodhi diçka që unë nuk e mora vesh kurre.

Atë ditë kisha prashitur shumë misër hamullor. Vapa më ra në kokë. S’doja asgjë tjetër veç ujë dhe gjumë. Djersët më lanin gjithë trupin. Dukesha si një copë akulli që shkrinte. Sapo vajti ora e pushimit nxitova për tek fiku im mbi kodër. S’e zgjata. U shtriva mbrapsht me qëllim që veriu të më rrihte fytyrën e skuqur si tullë e sapo dalë nga kamina. Kisha një etje të lemerishme. Atë pagure me pak ujë që kisha me vete e piva. Uji i asaj pagureje më ndezi më shumë. Bëja të flija, s’më zinte gjumi. Nuk më linte etja. Dy buzët e mia ishin bërë si dy duna rëre të shkrumbuara. Megjithatë gjumi më zuri se isha i rraskapitur. Lodhja fitoi mbi etjen. Kuptova se lodhja më shpëtoi disi nga etja.

Kur më doli gjumi u çova. Ç’të shoh. Tek koka rrinte një kanë me ujë të freskët paksa e veshur, me pika djerse që binin poshtë si ca gjallesa që të shlodhnin me lëvizjet e tyre.

E kapa kanën e ujit me atë urgjencë që ka i eturi. Gati e piva të gjithë. Mora pak frymë dhe fillova të pi përsëri. Pashë që kana prej qelqi u tha.

E kisha pirë të gjithë me etje. Buzët nuk i kisha më të shkrumuara, të thara nga zhegu i vapës.

Kush të ma kishte sjellë atë kanë, atë çini, atë brokë me ujë të freskët? Kjo nuk m’u duk vetëm një çudi, por dhe. diçka i kalonte caqet e habisë dhe futej në kufijtë e përrallës.

Vërtetë ajo kanë me ujë të freskët te koka që më erdhi në kulmin e etjes, mund të merrej nga kushdo një ndodhi e pastër, e gëzueshme, si e zbritur nga qielli si një përkujdesje e ndonjerit nga pjesëtarët e brigatës së arave.që ma kish sjell te koka që kur të zgjohesha, të shuaja etjen… Kana mbulohej plot me pika uji që rridhnin poshtë si larva…

Pas kësaj u përpoqa që të mësoja se kush e kishte sjellë atë kanë me ujë të freskët. Gjatë përpjekjes për të mësuar se kush ishte njeriu që ma kishte sjellë, më zuri gjumi, një gjumë i thellë nën freskinë e hijes së fikut të Mendu Beut..

Kur u zgjova më vajti mendja se atë kanë me ujë mund të ma kishte sjellë Feruzja, një vajzë e re që mbase kishte konsideratë për mua ose i vinte keq që unë nga arsimtar isha bërë bujk, që kisha lënë nxënësit, që kisha lënë shkumësin me të cilin shkruaja temën e mësimit të ditës në dërras të zezë, dhe kishte rrokur kazmen për të prashitur, vaditur, për të hapur kanale, shkurt që bëja të gjitha punët që kishte kooperativa.

Sa i çuditshëm është njeriu. Mbase ajo vajzë që kishte kosideratë për mua a diçka përtej konsideratës, mbase ishte ajo që më kishte sjellë kanën me ujë të freskët në kohën e shpirtit, siç i thonë dhe ja unë nuk e mësova kurrë se kush ishte ajo, të paktën për ta falënderuar.

Pas dite filloi përsëri puna. Ali Krasniqi, shoku që më mbante afër më solli një shportë me fiq të zinj e të bardhë. Më gëzoi shumë. Do të shkoja në shtëpi me atë shportë apo kaçile. Sa do të gëzoheshin Lola dhe Doni. Sidomos Doni. Ai do ta merrte kaçilen. Do të lëvizte me të nëpër shtëpi gjersa të lodhej. Pastaj do të dilte t’u thoshte shokëve të shkallës se babai kishte sjellë fiq nga fshati.

Dal çdo gëzim e përhapte. Vetëm kështu e shijonte më shumë ai gëzimin që kishte.

Gëzimi i djalit dhe nderimi i fshatarëve

kooperativistë më përtërinin, më gjallëronitm më mbushnin me forca të çuditshme. Që nga kodra ku veroja në drekë shihja poshtë arat e mbjella me misër. Degët e misrit luanin me flladin e ndajnatës. Gjallëroheshin dhe ai gjallërim i tyre më përfshinte dhe mua.

Puna në bujqësi nuk më pengonte të mendoja për poezinë gjatë prashitjes apo korrjes. Kisha boll kohë të mendoje, por jo të shkruaja… Kur Esenini filloi punë në një shtypshkronjë si radhitës, ankohej se ai nuk kishte kohë mendonte, pa le të shkruante…

NJOFTIM MORTOR

August 1, 2018 by dgreca

KA NDERRUAR JETE NE MICHIGAN LLESH LUKETE GRISHAJ/

Familja Grishaj lajmeron se miqte, te afermit, Komunitetin se Llesh Lukete Grishaj nderroi jete ne moshen 85 vjecare,me 1 Gusht 2018,ne Shelby Township,Michigan.Djali Franzi me familje dhe me djemte e axhave qesin hatrin te enjten me date 2 Gusht ne Wujek Calcaterra 25 Mile Van Dyke prej ores 2-9.Mesha e Drites do mbahet diten e Premte, me date 3 Gusht ne 10 am ne Kishen Katolike Shqiptare te Shen Palit.Ceremonia e varrimit do jete pas meshes ne Resurrection cemetery 17 Mile Garfield.

PS:Llesh Grishaj eshte babai i Vatranit Franz Grishaj dhe xhaxhai i Alfons Grishaj

*Federata Panshqiptare e Amerikes VATRA dhe Gazeta “DIELLI” i percjellin ngushellimet me te thella Familjes Grishaj.

“VETING”

August 1, 2018 by dgreca

Nga Astrit Lulushi/

‘Vet’ është tkurrje figurative e veterinarit, që filloi të përdorej në mesin e shekullit të 17-të. Veterinerët ato kohëra, por edhe sot, trajtonin edhe njerëz. Forma e fjalës, që do të thotë “trajtim i një kafshe”, erdhi disa dekada më vonë. Sipas fjalorit anglisht të Oxfordit, përdorimi më i hershëm i fjalës ‘vetting’ i përket vitit 1891 – dhe përdorej kryesisht në kontekst të kalërimit. (Ai e verifikoi kalin para garës”, ose “duhet ta verifikosh atë kalë para se të garojë”, etj.) Në fillim të viteve 1900, ‘vetting’ filloi të përdorej si sinonim për “vlerësim”, veçanërisht në kontekstin e kërkimit të gabimeve. Një personazh i Rudyard Kipling thotë për një batalion ushtarësh – Kjo është turma jonë … Ata janë verifikuar (vetted), dhe tani po i shpërndajnë nëpër postet e tyre. Përmes dekadave të fillimit të shekullit të 20-të, fjala ‘vetting’ ishte kryesisht një britanizëm dhe u bë mjaft e përhapur gjatë viteve 1930, veçanërisht për të treguar ekzaminimin e kandidatëve për pozita ushtarake, si dhe inspektimin e dorëshkrimeve ose fjalimeve para se të bëheshin publike. Gjatë dy dekadave të ardhshme, shprehja ‘vetting’ kaloi Atlantikun, duke mbërritur në Amerikë. Revista Time në Nju Jork e përdori fjalën ‘vetting’ për ‘verifikim’ për herë të parë në vitin 1945, por vetëm në kontekstin e një citimi nga libri “The Anatomy of Courage”. Pastaj po kjo revistë më 1959 e përdori fjalën ‘vetting’ në një artikull mbi zgjedhjen e një drejtori të ri për Filarmoninë e Los Anxhelosit,

‘Vetting’ shfaqet edhe një herë në vitet 1960, dhe pastaj disa herë në vitet 1980. Gazetari William Safire fillimisht u përpoq t’i bëjë një ‘vetting’ kolonës së tij “On Language” në vitin 1980. Në përgjigje të një ankese të një lexuesi se revista “Newsweek” e kishte përdorur fjalën ‘vetting’ dy herë brenda dy javësh, Safire vuri në dukje se disa fjalorë e kanë atë dhe se britanizmi është në modë në përdorim në Amerikë sot. Ai i kushtoi një kolonë të dytë kësaj fjale në vitin 1993, duke thënë se shprehja është e saktë për përdorim në anglishten e Amerikës. Që nga ajo kohë, gazeta New York Times filloi ta përdorte shprehjen më shpesh, veçanërisht në lidhje me të emëruarit e presidentit të atëhershëm Bill Klinton për poste publike, të cilëve u duhej të kalonin në një proces ‘vetting’ a verifikimi.

Me dashje ose jo, Shqipëria sot është përfshirë nga një ‘vetting’. Pas gati 30 vjetësh vëzhgimi e ndihma, Perëndimi më në fund vendosi se me sistemin e korruptuar juridik, vendi nuk del dot nga bataku ku ka rrënë. Kërkesa është e hapur; duhen njerëz të përshtatshëm, të përkushtuar për të bërë më shumë se po bëjnë tani, dhe të vjedhin aspak. Duhen njerëz që ta kuptojnë drejtësinë ashtu siç është, e drejtë, sepse nëse nuk janë shumë të mëdhenj për vendin që zënë, ata janë shumë të vegjël për ‘të, dhe duhet të ikin.

21 VJET NGA PETICIONI SHQIPTARO-AMERIKAN DREJTUAR PRESIDENTIT KLINTON

August 1, 2018 by dgreca

KORRESPONDENCE.- “ Peticioni Shqiptaro-Amerikan për Gjendjen e Shqiptarëve në Ballkan” drejtue Presidentit William J.Clinton- Shtëpia e Bardhë, Washington,D.C../

Ridgefield, CT.- “Presidenti William J. Clinton Thekson Prioritetin Amerikan Ndaj Shqipërisë dhe Kosovës” ashtë titulli i gazetës ILLYRIAtë New York-ut me datën 20 gusht 1997. Ky shkrim i gazetës shqiptaro-amerikane u botue mbasi u ba publike korrespondenca me Shtëpinë e Bardhë për “problemin shqiptar, kryesisht Kosovën”…

Në muejin maj 1997, u themelue Këshilli Kombëtar Shqiptar-Amerikan (KKSHA) i motivuem nga keqësimi i gjendjes në hapësinen shqiptare të Ballkanit. Detyra kryesore e Këshillit (KKSHA) ka qenë ngritja e zanit të bashkësisë shqiptaro-amerikane në mbrojtje të interesave gjithëshqiptare në Ballkan. E rrezikueme nga dy fqinjtë, serbët në Veri dhe grekët në Jug, Republika e Shqipërisë mori tatëpjetën dhe ra në nji gjendje kaosi politik të rrezikshëm që shkatërroi strukturën shtetnore të vendit dhe rrezikoj nji luftë civile përfundimet e së cilës ishte e vështirë me u parapa. Flitej për nji “revoltë leniniste” në bashkëpunim me bandat e paligjëshme, nji kombinacion eksploziv….

Në Kosovë, urrejtja psikopatike serbe shkaktonte vrasje e shkatërrime të përditëshme me qellim dëbimin e popullsisë shqiptare nga ajo Krahinë dhe përvetësimin e Kosovës si tokë serbe njiherë e përgjithmonë.

Në Maqedoni, autoritetet qendrore maqedonase zbatojshin politikën e tyne raciste anti-shqiptare tue mohue edhe të drejtat ma fillestare të popullsisë shqiptare në atë republikë, nji grup kombëtar që përban ma shumë se 30 përqind të popullsisë së përgjithëshme të republikës. Ishte viti i mbrapshtë 1997 në vendin tonë! Shqipëria kishte nevojë për ndihmë!

Në Greqi, mohimi total i të drejtave të elementit autokton shqiptar në atë vend, banorë kryesorë të krahinës së Çamërisë, kryhej me paturpësinë ma të madhe. Edhe vizitat familjare të popullsisë çame në trojet stërgjyshore mbas dëbimit të dhunëshëm të viteve 1944-45 u këputën pa asnji spjegim. Vaji dhe lotët e viktimave çame as ndigjohej as shihej nga bota e shurdher dhe e verbët. Çamët kishin nevojë për dritë! Në SHBA u ndez nji dritë!

Për këte qellim, KKSHA vendosi të dergojë nji Peticion dhe të kerkojë nji audiencë me Presidentin W.J.Clinton me shprehë qartas gjendjen kritike të krijueme për të gjithë shqiptarët në Ballkan; mënjifjalë versionin shqiptar të së vertetës! Nevoja për nji veprimtari të organizueme në sherbim të atdheut shqiptar u paraqit si nji domosdoshmëni kategorike. Për këte qellim, dhe vetëm për këte qellim –e jo për rivalizim!- u themelue Këshilli Kombëtar Shqiptaro-Amerikan-The Albanian American National Council (KKSHA/NAAC) me qendër në Washington,D.C.

Me inisiativën e KKSHA, me datën 11 qershor 1997, Koalicioni i Shoqatave Shqiptaro Amerikane Fetare. Kulturale dhe Civike, i formuem për këte qellim, i drejtoi nji Peticion Presidentit të SHBA-s, W.J.Clinton, tue kerkue përkrahjen e Qeverisë Amerikane në zgjidhjen e drejtë dhe të shpejtë të problemit shqiptar, dhe veçanërisht atij kosovar, me njohjen e pavarësisë së Kosovës nga zgjedha shekullore serbe. Ma poshtë do të lexoni tekstin e plotë të Peticionit anglisht (përkthye shqip) dhe të firmuem nga “personi i autorizuem” nga të gjitha shoqatat, Dr. Sami Repishti, presidenti i parë i i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan (KKSHA). Me datën 8 gusht 1997, Dr.Repishti mori këte përgjegje me spjegimet e Presidentit Clinton (lexo ma poshtë).

Njikohësisht, nji Peticion i dytë i u drejtue Zonjës Madeleine K. Albright, Sekretare e Shtetit e SHBA-së, me tri kërkesa për Administratën Amerikane lidhun me Kosovën, të botueme në gazetën ILLYRIA (N.Y.) të datës 20 gusht 1997.

************

Teksti i përkthyem shqip i “Peticionit Repishti” drejtue Presidentit W.J.Clinton :

Nr. 1

“ Koalicioni i Shoqatave Shqiptaro-Amerikane Fetare, Kulturale dhe Civike

1825 I Street N.W. Suite 400 Washington, D.C. 20006 *

P E T I C I O N

I nderuemi William Jefferson Clinton

President i Shteteve të Bashkueme të Amerikës

Shtëpia e Bardhë

1600 Pennsylvania Avenue

Washington, D.C. 20500 11 qershor 1997

I nderuemi Z. President:

Na, të nënshkruemët, qytetarë të Shteteve të Bashkueme të Amerikës me prejardhje shqiptare, dhe pjestarë të shoqatave fetare, kulturale dhe civike shqiptaro-amerikane,i lutemi Qeverisë së Shteteve të Bashkueme të Amerikës të luaj nji rol ma aktiv në Shqipëri me qellim që të sjellin paqën, stabilitetin, dhe prosperitetin në atdheun e të parëve tonë.

Koalicioni i jonë paraqet të gjithë seksionet e kombit shqiptar prej shtatë miljonë në Ballkan, nji rajon ku vetëm shqiptarët mbeten akoma nji popullsi etnike e ndame në republika të ndryshme;Shqipëria, Kosova, Serbia, Mali i Zi, Maqedonia dhe Greqia.

Dy javë ma parë, në Holandë, ju deklaruet se asnji komb demokratik nuk do të përjashtohet nga bashkësia atlantike. Ky ashtë nji vision i madh për nji të ardhme të ndritun! Shqiptarët janë njeni nga popujt ma të vjetër të Europës. Megjithate, fryma e ndryshimeve që vjen sot mbi të gjithë kontinentin nuk e ka prekë këte vend.

Lutemi na ndihmoni!

Në Shqipëri, kaosi i fundit dhe mosstabilizimi i shkaktuem nga vështirësitë ekonomike dhe mungesa e eksperiencës në ndërtimin e institucioneve demokratike rrezikon jetën e 3- 4 milionë qytetarëve shqiptarë që jetojnë me frikë të vazhdueshme. Ata sot kërkojnë ndihmën tuej, dhe na nuk duhet të ju a mohojmë!

Na jemi plotësisht të bindun se ashtë në interesin edhe të Shteteve të Bashkueme me luejtë nji rol ma aktiv për nji rregullim politik ma të qetë në Shqipëri, tue eliminue kështu nji element madhor të mosstabilitetit në atë vend.

Në Kosovë, shumica e popullsisë prej afër dy miljonë shqiptarë vazhdon të jetë objekt sulmi për abuzim dhe mohim të të drejtave të tyne dhe lirive fillestare, siç janë e drejta e arsimit, sherbimet shëndetsore, siguria personale dhe punësimi objekte sulmi nga rregjimi diktatorial serb i S.Miloseviqit. Megjithëse vendi i jonë ka qenë në front të bashkësisë ndërkombëtare të kundërshtimit të rregjimit të shtypjes së Milosheviqit në Kosovë, nji rol ma vendimtar nga ana e Shteteve të Bashkueme ashtë pa dyshim i nevojshëm. Gjendja në Kosovë po keqësohet me shpejtësi, dhe mundësitë e nji shpërthimi rriten çdo ditë.

Na jemi plotësisht të bindun se ashtë në interesin e Shteteve të Bashkueme me luejtë nji rol ma aktiv për rregullimin paqësor e politik në afrimin e shqiptarëve – pala e damtueme,- dhe rregjimit shtypës të Beogradit. Emnimi i nji ndermjetësi amerikan –si në Qipro- do të ishte shumë i efektshëm në eliminimin e mundësive që krijojnë mos-stabilizimin në atë zonë.

Në RFJ të Maqedonisë, numri i madh i shqiptarëve që jetojnë atje vuen nga mohimi i të drejtës për trajtim të barabartë, përfaqësim të barabartë dhe pjesëmarrje të barabartë në Administratën vendëse dhe qendrore. Megjithëse shqiptarët përbajnë ma shumë se nji të tretën e popullsisë së përgjithëshme, pjesëmarrja e tyne në Administratë ashtë minimale. Këto dy vitet e fundit, masa drastike qeveritare janë marrë me pengue zhvillimin e arsimit shqip për studentë shqiptarë; shembull: rasti Universitetit privat i Tetovës.

Na jemi plotësisht të bindun se ashtë në interesin e Shteteve të Bashkueme me ushtrue presionin e duhun pranë Qeverisë Maqedone të respektojë të drejtat e popullsisë shqiptare, ose të humbasë mbështetjen e Shteteve të Bashkueme.

Pakica shqiptare banojnë sot edhe në Serbi, Mal të Zi dhe Greqi, fati i të cilave ashtë lanë në duert e tri autoriteteve respektive. Në Serbi dhe në Mal te Zi, forcat politike lokale shqiptare përpiqen me vështirësi me veprue mbrenda sistemit politik të tanishëm, por ata gjinden para qendrimit mohues të shumicës, qellimi final i të cilëve ashtë asimilimi i tyne.

Në Greqi, pakica shqiptare gjindet përballë asgjasimit të plotë. Asnji libër shqip, mësues ose shkollë ashtë e lejueshme për arsimimin e fëmijve të pakicës së shtypun shqiptarë (të njohun si Çamë). Të gjitha përpjekjet e bame me thye këte shtypje asfiksuese kanë dështue, për arsyen e thjeshtë se autoritetet greke refuzojnë të njohin edhe prezencën fizike të kësaj pakice fatkeqe.

Na jemi plotësisht të bindun se ashtë në interesin e Shteteve të Bashkueme me përdorë influencën e saj pranë Qeverisë Greke, tue theksue faktin se nji padrejtësi e këtill ashtë e papranueshme për bashkësinë ndërkombëtare, dhe nuk ashtë në interesin e marrëdhanjeve të mira në mes të dy vendeve fqinje.

Në këte angazhim të shtatë miljonë shqiptarëve në Ballkan dhe përpjekjesh me ba nji histori te re në vendet që ata banojnë, ata kërkojnë me marrë pjesë në ndertimin e nji bote të re, “nji rrjet global qellimesh, dhe ligjor”; ata kanë nevojë për ndihmën e Amerikës me gjetë rrugën ma të mirë me arrijtë këte pikësynim. Na shpresojmë se ky Komb i Madh Amerikan që jemi na sot, nuk do të shgënjej popujt që vuejnë.

Shqiptarët janë të lodhun nga tirania, paligjëshmënia dhe udhëheqsit që qellimisht anashkalojnë interesat e popullsisë. Megjithëse nuk ka nji hartë që tregon suksesin, ata shpresojnë në ndërtimin e nji shoqënie të re ku e drejta e jetës, lirisë dhe prosperitetit kuptohen si të verteta që nuk mund të mohohen. Ata duen të jenë “…pjesë e nji sistemi ndërkombëtar i bazuem në parimet demokratike që përfshijnë të gjithë”, ashu si e theksoi Sekretarja e Shtetit Madeleine K. Albright.

Në këte përpjekje të tyne, shqiptarët meritojnë përkrahjen e plotë të Shteteve të Bashkueme dhe të bashkësisë ndërkombëtare.

Me respektin ma të plotë,

Sami Repishti, Ph.D.

(firmë e autorizueme)

Shoqatat pjesëmarrëse:

Albanian American Bektashi Monastery

Albanian American Roman Catholic Communities

Albanian American Islamic Center

Albanian Orthodox Archdiocese in America

Democratic League of Kosova in the United States

Foundation “Ded Gjo Luli”

Foundation “Plave –Gusinje”

National Albanian American Council (NAAC)

PanAlbanian Federation of America “VATRA”

Patriotic Association “Dibra”

*Adresa e “Koalicionit” ashtë ajo e Sekretarisë së Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, Ëashigton, D.C.

————————————–

Nr. 2

Përgjigjja e Presidentit W.J.Cliton:

Shtëpia e Bardhë

Washington

8 gusht 1997

Sami Repishti, Ph.D.

President

National Albanian American Council

Suite 400

1825 I Street, N.Ë.

Washington, D.C. 20006

I nderuemi Sami:

Ju falënderoj për letrën tuej të datës 11 qershor në lidhje me situatën e Shqiptarëve etnikë në Ballkan. Shqipëria ka arrijtë në nji pikë kritike gjatë rrugës saj drejt demokracisë, dhe qetësimi i kaosit që mbizotënon atje që nga mueji i marsit ashtë nji përparësi e politikës sonë të jashtëme.

Na mendojmë që ashtë me randësi me veprue së bashku si nji bashkësi ndërkombëtare; prandej, Administrata e ime po punon ngushtësisht me partnerët tonë Europianë, tue përfshi edhe Organizatën për Sigurimin dhe Bashkëpunimin në Europë, me ndihmue ringritjen e institucioneve demokratike dhe me përmirësue situatën e të gjithë Shqiptarëve. Shtetet e Bashkueme po përkrahin me ndihma humanitare dhe kanë marrë vendim me kontribue menjiherë $1 miljon për organizatën e Kryqit të Kuq Ndërkombëtar, si dhe $2.5 miljonë për Programin Ushqim për Botën të OKB-së.

Administrata e ime ashtë njikohësisht e shqetësueme edhe për abuzimet e të drejtave të njeriut, veçanërisht në lidhje me Kosovën. Shtetet e Bashkueme përkrahin përpjekjet e popullit të Kosovës me sigurue për vete respektin e të drejtave të njeriut me mjete paqësore dhe demokratike. Për këte qellim, këto kohët e fundit na kemi hapë Zyrën e Agjensisë së Informatave të Shteteve të Bashkueme, në Prishtinë. Pa ndërpremje na kemi kërkue nga Qeveria e Serbisë të pushojë politikën e saj shtypse, dhe kemi përsëritë shqetësimin tonë me autoritetet e Beogradit në nivelin ma të naltë. Respekti për të drejtat e njeriut në Kosovë ashtë nji element kyç i sanksioneve tona kundër Serbisë, dhe do të vazhdojë, deri sa të bahet nji përparim thelbësor Shtetet e Bashkueme nuk do të normalizojnë marrëdhanjet diplomatike me Beogradin. Për ma tepër, na do të vazhdojmë me kundërshtue anëtarsinë e Beogradit në institucionet ndërkombëtare.

Unë due të ju siguroj se Administrata e ime ashtë e angazhueme me punue për promovimin e të drejtave të të gjithë qytetarëve të Ballkanit, si dhe me vazhdue përpjekjet tona drejt nji zhvillimi të demokracisë, dhe rivendosjes së rendit publik në Shqipëri.

Edhe nji herë, ju falënderoj për interesimin tuej aktiv në këte problem me randësi.

Sinqerisht

Bill Clinton (firma)

——————————————————–

(Fotokopje e origjinalit anglisht)

———————————————————–

Nr. 3

New York.- E merkurë, 20 Gusht 1997

Kryetari i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, prof. Sami Repishti, në një letër që i dergon Sekretares së Shtetit, Madeleine K. Albright, në prak të takimit të saj me presidentin e Republikës së Kosovës, Dr. Ibrahim Rugova, parashtron tri kerkesa-opsione që do të duhej t’i shqyrtonte Administrata amerikane me qellim të gjetjes së mënyrës për zgjidhjen e çeshtjes së Kosovës:

Qeveria e Shteteve të Bashkuara të emërojë një të derguar të posaçëm që do të mundësonte një takim midis përfaqësuesve shqiptarë dhe serbë, me qellim të ndërmjetësimit për një zgjidhje të pranueshme për të dy palët. Në gjetjen e këtij ekuilibri, prestigji i Qeverisë së Shteteve të Bashkuara është i pazevendsueshëm
Qeveria e Shteteve të Bashkuara të marrë inisiativën për mbajtjen e një Konference Ndërkombëtare mbi Kosovën, në të cilën problemi i Kosovës do të kishte një trajtim të drejtë si parakusht për një zgjidhje të pranueshme përtë dy palët.
Po qe se “taktikat” e bashkëpunimit vazhdojnë nga ana e Serbisë, atëherë kërkojmë nga Qeveria e Shteteve të Bashkuara dhe nga bashkësia ndërkombëtare që të njohin Republikën e Kosovës si një Shtet Sovran, kufinjtë e të cilit do të jenë të pacenueshëm, dhe se kjo Republikë do të pranohej si anëtare e Organizatës së Kombeve të Bashkuara.

Politika paqësore e Dr. Ibrahim Rugovës është nji garanci e qellimit paqësor të shqiptarëve, se do të jenë loajalë ndaj bashkësisë ndërkombëtare.

Këshilli Kombëtar Shqiptaro Amerikan është formuar një vit më parë me qellim të avancimit të çeshtjes shqiptare në Washington,D.C. dhe të informimit të Administratës, anëtarëve të Kongresit dhe politikanëve amerikanë për problemet gjithëshqiptare. (Gazeta Illyria, New York)

—————————————————————————————————-

(Botohet për herë të parë)

Projektuesi i sillosëve të grurit në portin e Durrësit dhe… përfituesi i tyre

August 1, 2018 by dgreca

Nga Shefqet Kërcelli/Nuk ka qytetar durrsak ose vizitor të huaj, që gjatë kalimit në portin e Durrësit, mos ti ketë rënë në sy prania e katër hinkave të mëdha metalike ose shkurt sillosëve të grurit.

Të vendosur fillimisht në molin nr. 5 të portit, këto sillosë nëpërmjet grykave të tyre të stërmëdha, kanë shkarkuar me mijëra ton grurë apo drithëra të llojeve të ndryshme, por dhe ngarkesa të tjera rifuxho.

Tani keto konstruksione metalike solide janë vendosur në molin nr.2 të portit, ku vazhdojnë të shkarkojnë tonelata mallra rifuxho, duke i futur arkës së shtetit miliona e miliona $.

Po kush është ideuesi dhe projektuesi i këtyre pajisjeve dobiprurëse?

Ai është inxhinjeri i talentuar Shpëtim Prodani, që gjithë jetën e tij e kaloi mes projekteve, skicave e zbatimit të tyre në port e më gjerë. Ing.Shpëtimi lindi në Durrës më 2.11.1950. Mbasi kreu studimet në Fakultetin e Inxhinjerisë mekanike, Universiteti i Tiranës, {1969-1974}, në vitin 1975 filloi punë në portin e Durrësit, ku për vite me radhë punoi në disa sektorë si, oficina mekanike, byroja teknologjike, etj.

Në bashkëpunim me kolegë, por dhe individualisht, ka realizuar dhjetra projekte, është autor dhe bashkëautor në prodhimin e elektrovincave portualë, autor në projektimin e vincave stacionarë për mallrat e lëvizshme në port dhe stacione trenash, bashkëautor në projektimin e pontileve të ndryshëm në bregdetin e Jugut, etj.

Por një nga veprat e tij dobiprurëse për portin dhe ekonominë e vendit janë sillosët për shkarkimin e grurit, një vepër mbi 37 vjecare, që pamvarësisht agjentëve atmosferikë e shfrytëzimit maksimal po i qëndron kohës. Cilido nga ne sheh cdo ditë, se si këta sillosë mbushen me grurë dhe furnizojnë vendin dhe Ballkanin.

Por mjaft qytetarë, nuk e dinë se për këto vepra ka harxhuar netë pa gjumë, inxhinjeri Shpëtimi, sa në tavolinat e projektimeve, aq dhe në shtëpi.

Zonja Shpresa, bashkëshortja e inxhinjerit kujton atë kohë, kur punohej për këtë vepër, ku shpesh herë e ndihmonte dhe ajo për të detajuar këtë vepër inxhinjerike.

Për arësye se ishte djali i Gjeneral Muhamed Prodanit, veprat e tij nuk janë promovuar. Por, Shpëtimi s’ka nevojë për titujt dhe gradat e njerëzve dritë shkurtër, pasi mendja dhe shpatullat e tij i kanë dhënë vendit vepra të pavdekshme, të cilat flasin vetë, ashtu si disa shokë e kolegë të tij në Port, kantier e Flotë Tregëtare.

Inxhinjeri mëndjendritur Shpëtim Prodani punoi në port deri në vitin 1991, me disa ndërprerje kohore në Institutin e Studimeve dhe projektimeve në Ministrinë e Transportit.

Në vitet 1991-1993, punoi në parkun e eksportit si kryeinxhinjer. Pas kësaj, me iniciativën e tij u ngrit një nga kompanitë e para në fushën e spedicionit, Kompania “Dyrrahspeed ShPK”. Ashtu si në fushën e projektimit e zbatimit, dhe në fushën e biznesit, dolën në pah aftësitë e vecanta të Shpëtimit, të cilat shënun një histori suksesi.

Ndërkohë Ing.Shpëtimi është ndër themeluesit dhe aksioner i kompanisë së parë të sigurimeve “Sigma SH.A” dhe Bankës Popullore. Por, Inxhinjeri i punës, projekteve e sakrificave ndërroi jetë para kohe, më 4 janar të vitit 2004, duke mos shijuar punën dhe veprat e tij, të cilave ju kushtoi shumë vite jetë.

Gruaja e tij Ing.Shpresa, djali Jonadri që ecën në gjurmët e të jatit, vajzat Evisi e Lela, që jeton në SHBA, kanë të drejtë të krenohen me veprat e babës së tyre, inxhinjerit të papërkulur, që u përball ashtu si një kapiten anije me dallgët e jetës, duke mos ju dorëzuar kurrë atyre.

Por, ajo që duhet të theksojmë është se në cdo vend kapitalist, si në SHBA e gjetkë, pasuria ka burim pronën e familjes, të trashëguar brez pas brezi, dhe të drejtën e autorit për shpikjen e bërë. Kujtojmë Fordin dikur, ose Microsoft, Google, Aple, etj. sot.

Nuk ta merr kush pronën dhe pasurinë intelektuale kollaj në shtetet e zhvilluara.

Po këtu ke ne cndodh?! Po të kishte shtet ligjor, familja e Inxhinjer Shpëtimit, duhet të ishte nga të parat familje milionere me djersën e ballit.

S’mjafton titulli “Qytetar Nderi” i Durrësit. por duhet të njihet dhe pronësia intelektuale e mjaft inxhinjerëve, montatorëve e novatorëve të vendit tonë, që i kanë dhënë të ardhura shtetit. Kështu fiunksionon kudo në botë.

Ndërsa tek ne është paradoks, njihet cdo lloj pronësie, por jo ajo intelektuale.

Shënim:Të zgjeruar jetën dhe veprën e Ing. Shpëtim Prodanit e gjeni tek “Antologjia e Detarisë Shqiptare”, vëllimi i II-të, faqe.375-377.