Lushnje ktheu tek tradita
-Një fatkeqësi që po mbush varrezën e qytetit me mermer të kuq e të bardhë deri nga Siçilia. Aq sa një Lushnje tjetër po ngrihet me kangjella e trëndafila në luginën e përroit të Darsisë. Një Lushnje e begatë varrezash.
Nuk shkon dot atje, ka plot fytyra të rinjsh që qeshin. Janë datime të tmerrshme. Pak jetë. Vite të ikura kot…
Nga Ilir Levonja/
Ajo që më trishton sot është fakti që qyteti im është i tëri një skenë debatesh mbi krimin, vrasjet në rrugë, klanet, zonat e influencës, droga dhe hakmarrjet. Ka qënë një bukuri shçirtërore rrugicash plot barzilok, mëllagash e menekshesh, skelave të hardhive dhe kopshteve me të njoma ku dominonte era e nënexhikut apo e mëndrës. Kush ka jetuar rrethinat, pasi ai qytet aty e ka zanafillën e traditën, nga buzët e kodrave të Darsisë e deri tek lirishtat e fushës nga ana e Plukut dhe Savrës. E ka akoma në hundë aromën e këtyre. E ndjen akoma hijen e hinxave, të kolipseve, vidheve, blirit etj.., që fatkeqësisht sot janë zevendësuar me palmat e Arabisë. Atyre që u është mbushur mendja se me pallatet e larta kanë kapur qiellin, kanë humbur një here e përgjithmnoë Lushnjen e vërtetë…, atë pra të rrugicave dhe avllive. Nga memoria ime është e tëra një bukuri djemsh e vajzash, ku tek-tuk dallonte ndonjë rrugaç lagjeje. Me jakën përpjetë, këpucë me taka të larta e llapë përpara, pantallona kauboj e ca favorite a cullufe të gjata. Por aq ishin, madje edhe sherrin e kishin me namus. Dilnin tek e tek në sy të shoqërisë dhe ndaheshin gjërat. Jetën nuk ja merrnin kërkujt. Jeta ishte e shenjtë. Kjo fal një mendësie a kulture prindërore që shpesh edhe sot e gjen të përmbledhur në pak fjalë, jemi soj me hakikak.
Një qytet që i ka hapur derën skraparliut, vlonjatit, permetarit, korçarit, dibranit, kuksianit, tropojanit etj.
Krimin e vërtetë e bënte shteti. Duke sjellur vit më vit të internuar, apo armiqtë e klasës. Duke mbushur Gjazën, Gradishtën, Bedatin, Savrën, Zhamën, Çermën, Grabianin. Qyteti kishte një paqje brenda një fjale të dhënë darsiane dhe urtësie fusharake. Nje respekti reciprok ku i gjendeshin njëri-tjetrit. Por këto vitet e fundit, duket se tradita e virtytet janë mundur. Herë më herë del tradita, mbaj mend se si në 1997-ën u mblodhën një grup burrash, të shpëtonin qytetin. Kam qënë edhe unë si kronist, vëzhgues, por më gëzonte fakti që fjala po merrte peshë. Megjithëse nga jashtë na gjuanin me kallashnikov. Pastaj erdhi një moment forca e mundi fjalën. Në mes ishin partitë. Kësisoj edhe produktet ishin monstruoze. Nuk dua t’i përmend. Por nëse ka mbetur akoma një intelektual atyre rrugëve duhet të flasi hapur, partitë me taktikat e tyre kanë një haraç të madh në këtë kalvar krimesh.
Dhe ka vetëm një rrugë për rikthimin tek identiteti, biseda mes burrave të fiseve. Janë prindër që kanë jetuar të dy kohët. Djemtë e tyre, gjykojnë shkurt, ndofta nga që aktualisht aty dominon një kulturë e varfër, dukja. Në mes është një botë e tërë rryshfeti. Eshtë e vërtetë, krerë të policisë janë infromatorë, gjykatësit mezi presin të vriten. E thonë shpesh, kokat hëngshin. Eshtë një kulturë e bastarduar emërimesh me vendet e punës, aq sa gjithkujt gjithçka i duket e pamundur dhe e kërkon zgjidhjen tek arma, droga, prostitucioni me dhunë. E kërkon tek ikja. Ndaj duket e varfër fjala për ndihmë e siguri tek shteti. Aty shteti ka vdekur njëherë e përgjithmonë. Ndaj duhet urtësia e burrave.
Demokracia, qytetit tim, ia bëri si dhuratë këtë amulli konfliktesh mes grupeve. Sado kërkesës për ndihmë nga shteti, ta dini është një formalizëm për të kaluar radhën. Edhe pse janë prindër të dhunuar, ruajnë në një qoshe të shpirtit hakmarrjen. Planifikojnë se si e qysh, madje diskutojnë familjarisht. Dhe rrallë mund të qëlloj të gjesh një pjestar ku të mendojë ndryshe. Aty vërtetë ka filluar një luftë e heshtur. Më saktë është rizgjuar. Monstruoziteti eshtë kulturë bisedash e ditës. Si mund të vrasim, si të prostituojmë, ku të mbjellim drogë etj. Kjo është një fatkeqësi sociale, që sot gëlon në lagjen poshtë, e që shumë shpejt do të gëlojë në lagjen sipër.
Një fatkeqësi që po mbush varrezën e qytetit me mermer të kuq e të bardhë deri nga Siçilia. Aq sa një Lushnje tjetër po ngrihet me kangjella e trëndafila në luginën e përroit të Darsisë. Një Lushnje e begatë varrezash.
Nuk shkon dot atje, ka plot fytyra të rinjsh që qeshin. Janë datime të tmerrshme. Pak jetë. Vite të ikura kot. Sot mund të ishin baballarë. Shumë prej tyre gjyshër. Dikush i vrarë në mes të sheshit. Dikush i vdekur nga të rrahurat në hyrjen e pallatit. Dikush në Milano a Torino. Dikush i therur. Dikush në mes së turmës në një tubim politik. Dikush sapo dilte nga puna. E dikush duke shkuar në plazh me familjen. Një keqardhje. Një jetë absurde. Humbje që të këpusin shpirtin kur shikon moshën. Dhe nuk e di se çfarë fuqie mbinatyrore të ulesh e t’i përulesh. T’i bësh bashkëqytetarët e tu të ndalin dorën karshin njëri-tjetrit, t’i kthehen jetës dhe respektit për shoqi-shoqin. Nuk e di. Por një dëshirë ma thotë tek ajo më e thjeshta, arsyeja. I qani jetët bashkë. Dhe mjaft u shuat. Sepse çfarë keni humbur e çfarë do humbni, nuk u kthehet më.
Blood Bath in Iraqi Kurdistan

By David L. Phillips/
Iraqi security forces and Iranian-backed militias are preparing to attack Kirkuk in a bid to punish Iraqi Kurds who support independence. The United States must not allow Iraqi Kurds to be slaughtered, nor can it allow a war between anti-ISIS coalition members. The Trump administration should immediately propose a ten-kilometer buffer zone between the sides and dispatch a high-powered envoy to help mediate differences.
The situation is urgent.
Iranian-backed forces deployed to the Kirkuk front-line overnight. Militias include the Badr Brigade, Khorasan and Tafoof units, as well the notorious Asa’ib Ahl al-Haq, wearing police uniforms. They have been joined by members of the Iraqi Federal Police, Anti-Terror troops, and members of the 9th Division’s Armor Brigade.
Today, Prime Minister Heider al-Abadi delivered an ultimatum to the Patriotic Union of Kurdistan. The ultimatum demands that the Kurds:
– Hand-over control of the Kirkuk airport.
– Relinquish the K-1 air base, also known as Kaywan.
– Surrender all oil fields in Kirkuk province.
– Allow the return of the Iraqi army to all places where they were stationed before ISIS invaded in 2014.
– Remove Kirkuk Governor Najmaldin Karim from his position.
The six-point ultimatum includes a deadline of early Sunday morning. Abadi threatens to attack if the Kurds do not comply.
Prime Minister Nechirvan Barzani of the Kurdistan Regional Government (KRG) has called for calm. “All standing issues should be dealt with through negotiations and peaceful means,” said Barzani. “Our calls for dialogue and negotiations must not be answered with threats, amassing forces and preparations for war.”
But Kurds are preparing for the worst. About 6,000 peshmerga – “those who stand before death” – are being rushed to the front-line, strengthening the line of defense should fighting erupt by design or by accident.
The situation is extremely volatile. Abadi does not control the myriad of militias deploying to Kirkuk. Their backers in Iran could try to provoke hostilities. An incident could cause a spiral of deadly violence, leading to full-bore war.
A buffer zone would keep the sides apart. In parallel, the U.S. needs to play a mediation role.
Brett McGurk, the Special Presidential Envoy for the Global Coalition to Counter ISIS, is the architect of America’s policy in the region, which supports Baghdad and favors Iran. Someone with more credibility, objectivity, and gravitas is needed to mediate.
Washington should stand by its friends, rather than placate its adversaries. The United States and the KRG have cooperated seamlessly since 1991. Beginning in 2014, U.S. military assistance was invaluable to the peshmerga who prevented ISIS from overrunning Iraq. Peshmerga paid a heavy price. More than 2,000 died fighting ISIS.
Kurds and Americans share values as well as strategic interests. Thousands of U.S. service men and women have died or been injured in Iraq. However, not a single American soldier has died in Iraqi Kurdistan over almost three decades.
According to House Resolution 534, introduced by Congressman Trent Franks (R-AZ), “The people of the Kurdistan Region of Iraq have a right to determine their status as a sovereign country. [They] meet the criteria for self-determination…and state recognition.”
The Trump administration faces a clear choice: Support the government of Iraq, which is a proxy for Iran, or stand by the Iraqi Kurds, who are stalwart allies and profoundly pro-American.
Not only can the United States help prevent the current showdown from escalating into war. Only the U.S. has the clout to negotiate a friendly divorce between Iraqi Kurdistan and Baghdad, ensuring U.S. interests as well as peace and stability in the region.
David L. Phillips is Director of the Program on Peace-building and Rights at Columbia University’s Institute for the Study of Human Rights. He served as a Senior Adviser and Foreign Affairs Expert to the State Department during the administrations of President Clinton, Bush, and Obama. He is author of several books on the Middle East including Losing Iraq: Inside the Post-War Reconstruction Fiasco and The Kurdish Spring: A New Map for the Middle East.
“Takimet e Gjeçovit”, në emblemën e Lirisë dhe Pavarësisë
-Në Zym të Hasit, zonë e kufirit ndërshqiptar Kosovë-Shqipëri, mbahen “Takimet e Gjeçovit”, manifestim tradicional letrar, kulturor e shkencor, me pjesëmarrës nga të gjitha hapësirat e kombit dhe diaspora shqiptare/
-Presidenti Thaçi: Hasi dhe Zymi, emblema të lirisë dhe pavarësisë së Kosovës. At Shtjefën Gjeçovi ishte në kontakt të vazhdueshëm me ideatorin e pavarësisë së Shqipërisë, Hasan Prishtinën, me Dedë Gjo Lulin, Bajram Currin, Azem Bejtën dhe patriotë tjerë të kohës/
-Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI/
ZYM, 14 Tetor 2017/ Në Zym të Hasit, zonë kufitare me Shqipërinë në rajonin e Prizrenit, u përmbyllën sot veprimtaritë treditore “Takimet e Gjeçovit”, në edicionin e 46-të të këtij manifestimi tradicional letrar, kulturor e shkencor, me pjesëmarrës nga të gjitha hapësirat e kombit dhe diaspora shqiptare. Sot, pjesëmarrës në maniifestim ishte edhe Presidenti i Republikës së Kosovës, Hashim Thaçi.“Hasi dhe Zymi janë emblema të lirisë dhe pavarësisë së Kosovës”, vlerësoi ai.Presidenti i Kosovës tha se është i nderuar që merr pjesë në manifestimin kulturor tradicional “Takimet e Gjeçovit” këtu në Zymin legjendar, në këtë vendbanim emblematik të Hasit.“Jam në Hasin e besës, bujarisë dhe sakrificës në të gjitha periudhat e historisë së Kosovës”, theksoi presidenti Thaçi.Ai tha se Zymi ka një histori të veçantë, ngase ky emër lidhet me punën e palodhshme të patriotit të shquar të fazës së vonë të Rilindjes Kombëtare, me emrin e Shtjefën Gjeçovit.“Një intelektual me mendje të rrallë, At Shjefën Gjeçovi ishte figurë poliedrike: arkeolog, etnograf, mbledhës i folklorit, autor i disa librave e mbi të gjitha mbledhës dhe sistemues i ‘Kanunit të Lekë Dukagjinit’, i kësaj kryevepre, që njihet si kod juridik dhe zakonor i shqiptarëve për një kohë të gjatë”, u shpreh Thaçi.
Presidenti i Kosovës shtoi se At Shtjefën Gjeçovi i përket plejadës së patriotëve më të shquar të tre dekadave të fillimit të shekullit njëzet.“At Shtjefën Gjeçovi ishte në kontakt të vazhdueshëm me ideatorin e pavarësisë së Shqipërisë, Hasan Prishtinën, me Dedë Gjo Lulin, Bajram Currin, Azem Bejtën dhe patriotë tjerë të kohës. Prandaj idetë e tij përparimtare për unitetin kombëtar pavarësisht bindjeve fetare, përhapja e librit shqip, lidhjet me intelektualët dhe patriotët e kohës, bënë që ai një ditë vritet në pritë nga qarqet antishqiptare, në vitin 1929”, theksoi presidenti kosovar.Thaçi tha se Zymi i Hasit njihet si vend me natyrë të egër, por edhe si vend nga ku dolën figura të mëdha kombëtare si Pjetër Bogdani, Katarina Josipi, Anton Pashku dhe shumë intelektualë që me veprën e tyre ndikuan në emancipimin e këtyre viseve.“Hasi i figurave madhore historike, kulturore e kombëtare hapi një kapitull të ndritur në kohën e luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Hasjanët nuk hezituan asnjë çast t’i bashkohen luftës çlirimtare”, theksoi presidenti Thaçi, duke shtuar faktin se Hasi ishte arteria kryesore për sjelljen e armatimit në Kosovë, por edhe të luftëtarëve të lirisë.“Hasi ishte fushëbeteja e luftërave të mëdha. Hasi ishte kjo arenë e fushëbetejave që nxiti edhe komunitetin ndërkombëtarë të mendoj seriozisht për Kosovën”, shtoi Thaçi, ndërsa theksoi se, “sot, përballë bjeshkëve të Pashtrikut legjendar, kujtojmë me respekt dhe përkulemi para të gjithë dëshmorëve të Hasit të rënë për lirinë dhe pavarësinë e vendit”.Ai falënderoi të gjithë banorët e Hasit për kujdesin dhe përkrahjen e treguar për luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.“Dëshiroj që edhe në rrafshin personal, edhe në atë institucional, t’ju falënderoj secilin prej jush, çdo familje këtu, që jeni kujdesur për të gjithë luftëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, që i hapët shtëpitë, u treguat bujarë, u treguat trima”, u shpreh presidenti Thaçi. “Jam vet dëshmitar i përpjekjeve tuaja në fshatin tuaj, në kohë me shi, me borë… ditën, natën… por vullneti, shpresa, optimizmi, guximi juaj në fund fituan mbi represionin e ushtrisë dhe policisë serbe”, theksoi presidenti Thaçi.Presidenti i Kosovës shprehi konsideratë për të gjithë ata intelektualë e veprimtarë që mbajtën të gjallë manifestimin letrar, kulturor e shkencor “Takimet e Gjeçovit”.Në mesditën e sotme zhvillohet defileu i shoqërive kulturore-artistike nga Hasi: “Katarina Josipi” e Zymit, “Malësori” e Gjonajt, “Muharrem e Xhevat Qenaj” e Romajës, dhe “Pjetër Bogdani” e Krumës, të cilat do shfaqin edhe një program të përbashkët.Manifestimi vijon me shënimin e 80 vjetorit të lindjes së shkrimtarit Anton Pashku, me orën letrare që mban emrin e tij, ku lexojnë 15 poetë nga viset etnike shqiptare. Anton Pashku lindi në 8 janar të vitit vitin 1937 në fshatin Grazhdanik të Hasit të Thatë, afër Prizrenit. Vdiq në Prishtinë dhe u varros në vendlindje, në 31 tetor 1995.
Para se të përmbyllen “Takimet e Gjeçovit” me Mikpritjen Zymjane bëhet ndarja e katër çmimeve tradicionale: Plaketa “Pena e Pjetër Bogdanit”, Plaketa “Pena e Shtjefën Gjeçovit”, Plaketa “Pena e Anton Pashkut” dhe “Unaza e Katarina Josipit”.Gjatë dy ditëve të kaluara në “Takimet e Gjeçovit 2017” poashtu ishte Mikpritja Zymjane dhe u bënë vizita monumenteve të kulturës në Zym të Hasit. Sipas axhendës së organizatorëve, 12 tetori ishte “Dita e bukës zymjane” me tribunën shkencore “Furrëtaria dje e sot”, me Panairin e ushqimeve dhe veshjeve tradicionale, me ekspozitë artistësh shqiptarë nga trevat etnike e diaspora, me promovimin e tre librave – “Veshjet në Zym të Hasit” e autorit Frrok Kristaj, “Copëza jete” e Arbnora Kolgjerajt dhe “Fjala e mekur” e Nikollë Kërhanajt, me dhënien e çmimeve “Amfora ilire”, ndërsa 13 tetori ishte dita e tryezës së rrumbullakët me temën “Trashëgimia kanunore te shqiptarët” dhe me promovimin e veprës së Ramazan Bogdanit “Folklori koreografik i Hasit”.
“Takimet e Gjeçovit” mbahen çdo tetor. Në Zym të Hasit të Thatë, më 14 tetor të vitit 1929, nga okupatorët serbë u vra prifti i devotshem, arkeologu, etnografi, shkrimtari, dramaturgu, speleologu, përkthyesi, pedagogu e atdhetari i spikatur Atë Shtjefën Konstantin Gjeçovi – Kryeziu, të cilin zymjanët e varrosën në oborrin e Kishës së Shën Prenës në fshatin Shëngjergj të Hasit. Kjo figurë poliedrike la mbi 75 vepra, duke filluar nga “Kanuni i Lekë Dukagjinit” (e mblodhi dhe e kodifikoi Gjeçovi), “Agimi i Gjydetnis”, “Trashegime thrrako-ilirijane” e shumë të tjera, prej të cilave deri më tash i janë botuar rreth 25. Në një nga “Takimet e Gjeçovit”, akademik Mark Krasniqi theksonte se “Zymi dhe në përgjithësi Hasi i kanë dhënë njerëz të mëdhenj kombit, kurse Gjeçovi, pas Ungjillit, në rend të ditës kishte çështjen kombëtare, duke marrë pjesë edhe vetë si luftëtar me armë në dorë në luftën e Vlorës më 1920”.
DHUNIMI I GAZETARIT NË KOSOVËN E LIRË-LAJM I KEQ!
Nga Sinan KAMBERAJ/ Shpreh keqardhje tê thellë për sulmet fizike që ndodhen kohëve të fundit mbi gazetarët në Kosovē. Siç u njoftua, i fundit ndodhi pardje mbi njērin prej gazetarëve më të mirë e më të guximshëm në Kosovë, Vehbi Kajtazit.
Dhunuesi duhet të ndëshkohet simbas Ligjit. Në të kundërtên, për moszbardhen e krimit, turpi bie mbi pushtetin, duke lënë hapësirë për dyshim se struktura të tij mund të qëndrojnë mbrapa këtij akti barbar.
Kajtazi, gazetar hulumtues, redaktor i Portalit prestigjioz ‘Isajderi’, bashkë me kolegun e tij, Pajtim Olluri, drejtor i Portalit, (i cili kohë më parë u sulmua poashtu mizorisht), kanë kritikuar rreptë kriminalizimin e çdoditshëm të shumë hallkave dhe strukturave të shtetit të Kosovës. Tashmë êshtë shumë e qartë se struktura kriminale nē pushtet, ose të lidhura me pushtetin (me ‘Hymnin’ e tyre -“Pronto” në gojē), po ua nxijnë jetën qytetarëve të pafat shqiptarë, të “zënë peng” brenda kufijve të Kosovës.
Këta hajdutë janë edhe injorantē.
Si analfabetë që janë, ata nuk e dijnē se ‘Lajmësi’(pra gazetari) ishte i mbrojtur me shekuj, edhe me Kodin Moral – Juridik Shqiptar – Kanunin e Lekë Dukagjinit! (“Lajmêsi nuk vritet”, thotë një Nen i Kanunit).
Le të kujtojmë me kētë rast se vetēm në vendet me regjime diktatoriale dhunohen e vriten gazetarët.
Breza të tërë të gazetarëve shqiptarë, përgjatë pesë decenieve, janë vrarë e dhunuar nga ana e regjimit serb në Kosovē.
Është lajm i keq, lajmi i dhunimit të gazetarit në Kosovën e Lirē!

