Mjerimi shoqëror, nxitës i krimit në familje

December 10, 2016 by dgreca

Nga Raimonda MOISIU/Dhuna në familje është tashmë një çështje serioze në shoqërinë e sotme shqiptare, dramë njerëzore e sociale, e cila po neglizhohet dukshëm nga shoqëria dhe drejtësia. Kjo lloj dhune prek gruan dhe anëtarët e familjes e të gjitha moshave. Kur dhuna është e pranishme në familje, gruaja dhe fëmijët janë të parët që preken e lëndohen, keqtrajtohen dhe vriten. Për aq kohë, sa jeta e gruas dhe e fëmijëve është e pasigurtë në komunitet e shoqërinë tonë, të gjithë ne si shoqëri jemi të pasigurtë. Lufta kundër dhunës ndaj gruas, krimit në familje dhe mbrojtja e fëmijëve (ardhmërisë), është sfida e një shoqërie demokratike. Ngjarjet monstruoze dhe horror të krimit ndaj gruas, fëmijëve dhe familjes, kanë tronditur mbarë opinionin publik shqiptar në çdo qelizë të saj dhe janë në pikën më kritike në vendin tonë, përgjatë gjithë vitit 2016-ë. Natyra e krimeve horror të dhunshme, që ndodhën fundjavën e kaluar, me vrasjen e një gruaje, hedhjen e bashkëshortes dhe nënë e dy fëmijëve nga kati i katërt, Liljana Rukos në Fier, dhe krimit tjetër monstruoz mbytja në gjumë i të miturve në familjen Toshi, Korçë, konstaton dukshëm shkallën e aktivitetit kriminal të dhunshëm e krimit të egër, ku shpërbërja e familjes mendoj se është shkaku themelor i kushteve social-ekonomike, varfërisë afatgjatë dhe varësisë së saj në përqindjen më të madhe ndaj krimit. Këto lloj krime horror tregojnë se sa kokëfortë është realiteti i dhimbshëm i katastrofës morale dhe sociale, në një botë e shoqëri, ku po lulëzon agresiviteti, urrejtja, hakmarrja, dhunë fizike dhe verbale, sharje, frikë, tmerr monstruoz, dramë dhe dhuna mashkullore e shpeshtë dhe e pandalshme ndaj grave dhe familjes, degradimin e dhunëshëm të përsonave që janë pjesë e familjes, njëkohësisht edhe pjesë e shoqërisë, përballja e këtij realiteti me obskurantizmin e mentalitetit shqiptar dhe pasojat e mjerimit shoqëror,-si nxitës të krimit në familje. Mjerimi moral lind Trishtimin! Mjerimi shoqëror nxit Krimin! E ndryshoka njeriun këtë qënie njerëzore e hyjnore me kaq shpirt të bukur. Sa shumë janë shtuar të mjerët në atdheun tim! Bashkë me varfërinë e tyre dhe trishtimin, ulëritjet e përditëshme për të mbijetuar, janë rritur edhe njerëzit me streset e ditës, nuk ekziton më shpirt, por ka deformim të trajtës jetësore dhe deformim të shpirtit njerëzor, një problem i mprehtë e therrës social e tragjedi njerëzore mbarëkombëtare. Njerëzimi i botës moderne vazhdon të vrasë mendjen për t’i dhënë përgjigje një pyetje të thjeshtë. Është krejt e thjeshtë dhe merita e njerëzve të botës së artit, ku jeta ka përfshirë një pjesë prej nesh, është në formulimin e kësaj pyetjeje, përgjigja e së cilës shoqërohet me miliona e miliona argumente, që nuk rreshtin, sikurse janë objektet qiellore të universit. Cila është pyetja? Ja ta formuloj e shpjegoj në detaje; “Si është e mundur që atë qënie njerëzore, së cilës bota njerëzore i ka thurrur aq poezi, këngë lirike, dhe dasme,-gruan- atë qënie po ashtu kjo botë njerëzore përpiqet ta poshtërojë në botën e pështirë të thashethemeve apo në punë, t’ia nxijë jetën veçmas në familje, e dhunon fizikisht e verbalisht, ta gjymtojë e vrasë, ndërsa ata meshkuj sado xhahilë e të vrazhdë të jenë treguar kulturisht, kur është puna te këngët e poezitë e dashurisë, “dorëzohen’, duke i kënduar botës femërore me tinguj të dhimbshëm shpirti!

Kujt? Pikërisht GRUAS!

Kësaj jete njerëzore, të cilës i përgjerohen bijtë, dhe për të janë gati të xhindosen meshkujt e elipsit të saj, vetëm sapo dikush të shprehë një sharje për të. Gruas, kësaj qënie që ka dëgjuar mijra e mijra vjet, fjalë përgjëruese dashnorësh të përvëluar për të, dashnorë që japin pasurinë, ofiqet, burrërinë deri dhe kanë tradhëtuar atdheun vetëm për të hyrë njëherë të vetme në shpirtin e saj. Mirëpo lind pyetja dhe dilema: “Çfarë po ndodh me gratë e thjeshta punëtore apo shtëpiake që punojnë për familjet e tyre, rolet e tyre në familje e shoqëri, pështjellimi shpirtëror dhe përçmimi mashkullor, dhuna psikologjike dhe fizike, që ushtrohet ndaj tyre mes ndjenjës e nënshtrimit epshor dhe shfrytëzimi seksual i trupit, të fajshmes e së pafajshmes, rrahjes dhe masakrimit horror vrasës të tyre nga bashkëshortët dhe meshkujt e tjerë të familjes dhe jetës së tyre. Vrasjet e tmerrshme të Liljana Rukos dhe fëmijëve të familjes Toshi, brenda një dite, janë tregues që bindin masën e gjerë të shoqërisë se dhuna ndaj grave dhe fëmijëve, është jo vetëm çështje sociale, por edhe një sinjal alarmi që duhet të shqetësojë më shumë se kurrë shoqërinë shqiptare. Sinjal që shteti, shoqëria civile, drejtësia dhe shoqëria shqiptare të mos rrinë spektatorë, ndërsa dhuna shtohet në jetën e përditshme të grave, fëmijëve dhe krimit në familje. Dhuna ndaj grave dhe krimi në familje po kontribuon në shpërbërjen e familjes dhe në mungesën e respektit të dashurisë njerëzore për shenjtërinë e jetës në të gjitha kushtet dhe fazat e saj. Dominança e dhunës mashkullore dëmton familjet në të gjitha brezat, mjeron dhe varfëron komunitetin, përforcon format e tjera të dhunës në shoqëri, kufizon rritjen ekonomike dhe minon zhvillimin. Ndaj të njëjtin mendim me miken time, shkrimtaren e shquar Flutura Açka, e cila thotë se “ Dhuna në familje e vrasja e grave është një alarm mbarëkombëtar, por nuk është fenomen shqiptar!” Është mëse e vërtetë që nuk ndodhin vetëm në Shqipëri. Edhe këtu në Amerikë, ndodhin krime të tmerrëshme në familje, shuhet një familje e tërë nga njerëzit e familjes, biles disa ngjarje horror familjare, janë bërë lajme mediatike botërore, për nga dhunë psikologjike, verbale, fizike, masakrimi e deri te vrasje e grave dhe fëmijëve. Po, është mëse e vërtetë, sipas shkrimtares, ka një ndryshim, në masat që merren jashtë! Sepse Te ne mbizotorën HESHTJA! Së pari ne duhet të thyejmë Heshtjen! Krime të tilla kthehen në diskutime psikologjike të krimit duke përfshirë rishikim të marrëdhënieve ndërmjet personalitetit, intelektit, sëmundjes mendore dhe sjelljes së dhunëshme, zgjedhje racionale e teori rutinë këto për shkakun e integrimit të krimit, që bëhen jo vetëm material për gazetat, analistët, shoqatat joqeveritare, drejtësinë e politikën, etj, por dalin në konkluzionin se të gjitha veprimet e njeriut duke përfshirë edhe dhunën, vrasjen, masakrimin, injorancën, pedofilinë dhe perversitetin janë produkte racionale të vendimmarrjes në nivel individual! Por unë mendoj se tendenca që po shohim në krimet e dhunëshme së fundmi në familje, ndaj gruas e fëmijëve është e nxitur kryesisht edhe nga një faktor tjetër; mjerimi shoqëror, që për mendimin tim, është faktor nxitës i krimit në familje. Pra jeta e grave, vajzave, fëmijëve dhe e familjeve është tejet dramatike dhe forma më diskriminuese dhe shkelje e të drejtave të tyre, dhuna ndaj tyre shkakton mjerim shoqëror të pallogaritur, shkurton jetën dhe gra të panumurta që i gërryen dhimbja e ankthi nën kërcënim e frikë për jetën e tyrë, të fëmijëve dhe të familjes. Për gati dy dekada kam jetuar në një lagje me familjen Toshi, lagja nr 4 e Korçës, e njohur ndryshe edhe si Lagja e Birrës. Naum Toshin dhe familjen e tij i njoh shumë mirë. Sigurisht krimi horror që ai bëri, më tronditi shumë mua këtu në Amerikën e largët dhe jo vetëm qytetin tim të Korçës, por edhe opinionin mbarë shqiptar, krim me përmasa tronditëse e shokuese, që nuk mund të gjesh fjalë për ta përshkruar këtë horror çnjerëzor, fati i keq dhe tragjedia e atyre fëmijëve të mitur. Gjendjen sociale ekonomike dhe psikologjike pak a shumë e njoh të familjes Toshi, falë kjo si banore dhe e profesionit tim si mësuese në shkollën e asaj lagje. Pra, mendoj, se në anën tjetër të spektrit të këtij krimi monstruoz ndaj dy fëmijëve të mitur, qëndrojnë “krenare” gjurmët dhe pasojat e mjerimit shoqëror që në formimin parësor të personalitetit. Variablat si varfëria, pabarazia sociale, dhuna fizike, sociale e morale, krimi dhe diskriminimi, inferioriteti maskilist, injoranca dhe arësimimi, papunësia, imoraliteti, dhe pasioni kronik në fëmijërinë e herëshme, -varte qentë dhe macet e lagjes në pemë, – tregojnë në një farë mënyre se çfarë e mbizotëronte jetën e tij. Pikërisht, shumë pranë shtëpisë së horrorit aktual, kanë ndodhur në një hark kohor prej disa vitesh -disa krime të kësaj natyre; ndodhi vrasja e nxënëses time Mirela Gora, krim dhe inçest në familje, nga babai i saj, vrasja e Liljana Arapit, së cilës një plak 84 vjeçar i preu kokën dhe trupin e saj e hodhi në landin e plehrave në të dalë të qytetit të Korçës. Një nënë e re korçare, banore e asaj lagje, përfundoi në pranga për një krim që askush më shumë në botë do e ndjejë përjetë, shpirti i saj i mjerë; rrahu fëmijën e saj të mitur derisa vdiq! Dhe po një nënë tjetër, edhe kjo banore e Lagjes 4, mbyti dy fëmijët e saj e më pas u vetëvra, duke u hedhur në rrotat e makinës, ndërsa një vajzë e re e bukur e brishtë, një studente e shkëlqyer me medaljen e artë vrau veten, se nuk kishte një grusht para, të vazhdonte studimet. Kjo është tmerrësisht e frikëshme, e dhimbëshme, tragjike dhe dramatike! Që këtu fillon epidemia mjerane edhe kësaj tragjedie, pasojat e ambientit dhe njerëzve që e rrethonin. Janë krime monstruoze që kanë simbolikën e natyrën përbashkët; Krim në familje! Në diskursin publik dhe social vërejmë dy pamje të dhunës dhe krimit; njëra që është e justifikuar nga varfëria ekstreme dhe kërkesat e ambientit rrethues, çastit, kushteve social-ekonomike, dhe tjetra nga mjerimi shoqëror, që lind gjithashtu shtypjen, përbuzjen dhe nxit eleminimin fizik. Njëherë e një kohë thuhej se varfëria shkakton krimin, por sot mendoj se krimi po shkakton varfërinë. Shpërbërja e familjes ka çuar në një shkallë të lartë të dhunës në familje. Rezultatet e disa politikave sociale e familjare për familjet me prindër të divorcuar, nëna apo baba që i rritin vetë fëmijët, braktisje të familjes nga bashkëshortët, varfëria ekonomike etj, plagë e drama sociale, po paguajnë “çmimi të dhimbshëm e dramatik”, për këtë, me një rritje të krimit e dhunës në familje, me krimin e të miturve dhe të rriturve. Vërejmë se sistemi i drejtësisë penale po shërben gjithnjë e më pak, në dënimin e krimeve monstruoze, duke i liruar keqbërësit para kohe, faktorë kryesorë në këtë tendencë të rritjes së dhunës e krimit. Pra në diskursin publik e social vërejmë dy qasje konkurruese; njëra është qasja tradicionale e zbatimit të ligjit, që tregon mënyrën se si të merren me dhunën e krimin, duke vënë në zbatim politikat agresive e të forta të ligjit nëpërmjet burgosjes dhe dënimeve të rrepta. Nga ana tjetër unë mendoj në lidhje me atë qasje që quhet rehabilitimi social i krimit të dhunëshëm. Kjo qasje ka tendëncën ta shohim krimin si të shkaktuar nga plagët sociale dhe mjerimi shoqëror, shërimin e tyre nëpërmjet programeve dhe politikave sociale, duke kërkuar shkaqet e dhunës e krimit që në rrënjë. Faktikisht shoqëria ka nevojë për të dyja qasjet të kombinuara me njëra tjetrën; zbatimi i ligjit dhe politikat e programet sociale për familjen e shoqërinë. Shteti e shoqëria duhet të ndërrmarrin hapa konkretë e të rreptë ndaj kriminelëve e keqbërësve, sikundër kemi nevojë edhe për programet e politikat sociale, për të parandaluar sa të mundemi dhunën ndaj gruas, fëmijëve dhe familjes, të ruajmë e mbrojmë brezin e ri e të sotëm, që të mos bëhen shkelësit kronikë të së nesërmes. Vrasja e Lilana Rukos së ndjerë, erdhi si rezultat i mbështetjes së pamjaftueshëm sociale dhe implikimin e kompleksiteti me fuqinë e arrogancës të moszbatimit të drejtësisë e ligjit, nga gjykatat e korruptuara. Bota mashkullore jo se nuk e do gruan, E do pafundësisht. Ato këngë e poezi dashurie që kanë lindur janë aq shumë sa të krijohet përshtypja se raporti i dashurisë së mashkullit për gruan, në raport me të anasjelltën, nuk ka të krahasuar. Bota mashkullore e do gruan, por e do atë në botën hyjnore të artit, por pse sillet aq keq pa burrërri në jetën e përditëshme…! Opinioni publik shqiptar, prindërit dhe fëmijët janë të shokuar, të tronditur, të frikësuar, të terrorizuar dhe të shqetësuar, për të “Mos Paç Fatin e Liljanës”, -shprehet gazetarja Rudina Xhunga në një shkrim të saj, që unë do i shtoja, “Mos paçim fatin e atyre fëmijëve të mitur”,që nesër, të mos na mallkojë historia. Është jashtëzakonisht e rëndësishme që Drejtësia, Policia e Shteti, të identifikojnë e skedojnë personat me prirje të tilla, të çlirojnë duart e kryqëzuara, të thyejnë heshtjen, e të përmbushin me përkushtim;detyrimet morale, sociale, ligjore, shtetërore, dhe të drejtat e gruas dhe fëmijëve, për të qenë të lirë, të sigurtë e të mbrojtur. Të mbrojmë fëmijët, gruan dhe familjen, t’i themi ndal dhunës dhe vrasjes së tyre, ata janë pasqyra e shoqërisë, reflektimi e shpresa e së ardhmes, ndal dhunën e vrasjen e tyre, krimit në familja, siguria dhe garancia për të ardhmen e një familje e brezi të shëndetshëm fizikisht, moralisht e qytetarë të denjë të shoqërisë me ngrohtësinë, edukimin dhe dashurinë ndaj tyre, për vete e shoqërinë në tërësi.

Raimonda MOISIU

Shkrimtare & Publiciste

SHBA

IPG Prize recognises young research talent

December 10, 2016 by dgreca

This year’s prize was presented to Dr Edor Kabashi of the ICM Brain & Spine Institute, Paris, for his research into developing new laboratory models of MND in order to identify shared mechanisms of degeneration./

by Dr Brian Dickie/

I firmly believe that the quality of research is only as good as the researcher doing it, which is why the MND Association places a lot of emphasis on providing opportunities to attract, train and retain the brightest and best investigators in the UK and Ireland to develop their careers in MND research. These range from our ‘entry level’ PhD Studentships through to our successful Clinical Fellowships (funded jointly with MRC) and our more recent Non-Clinical Fellowship programme, offering opportunities to outstanding young researchers at a variety of career stages.

It’s also one of the reasons why the Paulo Gontijo International Medicine prize, presented at the Symposium Opening Session, is always an early highlight for me. I’ve had the privilege of serving on the International Judging Committee for the award since it was first linked with the Symposium in 2011, with a focus on acknowledging outstanding work by young researchers under the age of 40. It’s a tough job selecting the winner, the quality of the research is such a high standard and the applicants’ CVs are incredibly impressive, with many already internationally recognised figures in the MND research world.

This year’s prize was presented to Dr Edor Kabashi of the ICM Brain & Spine Institute, Paris, for his research into developing new laboratory models of MND in order to identify shared mechanisms of degeneration. Understanding the common processes that go wrong in degenerating motor neurons, no matter the original cause of the disease, will provide opportunities to develop treatments that could be effective in all forms of the disease.

Each year, the prize winner is invited to give a presentation on their research. Dr Kabashi focused on his team’s work on developing cell culture and zebrafish models which carry human MND-causing genes. Using these approaches, he has been able to demonstrate that disruption of a cellular process known as autophagy is a common consequence of the disease. By co-incidence, Dr Kabashi’s award comes in the same year as the Nobel Prize for Medicine has been awarded to Prof Yoshinori Ohsumi for his groundbreaking work into the mechanisms of autophagy.

Dr Kabashi and his team have also demonstrated that different causes and risk factors for MND can interact to cause a ‘double-hit’ on the autophagy process, leading to much more severe damage.

edor-kabashi-and-team-for-ipg-prize-blog-resized

Dr Kabashi (centre) with his research team

“It is truly a great honour to receive this award” said Dr Kabashi. “These innovative zebrafish models we are developing in the lab are allowing my team to identify shared pathogenic mechanisms in motor neuron diseases, with great potential to identify therapeutic strategies to halt neurodegenerative processes, in order to properly treat ALS/MND”

SHQIPTARET E ÇIKAGOS, PROTESTE PARA KONSULLATES GREKE

December 10, 2016 by dgreca

– Dita Nderkombetare e te Drejtave te Njeriut ne Çikago u shenua me nje proteste paqesore per te drejtat e Çameve.

-Ne kete proteste mori pjese edhe lokja çame, 94 vjeçare Emine Lluri, e lindur ne Margelliç te Çamerise./

– Protestes i priu Kryetari i Komunitetit Shqiptaro-Amerikan ne Illinois, z. Bujar Breznica.

Komuniteti Shqiptaro-Amerikan ne Illinois (AACI), sot me 10 Dhjetor, 2016 shenoi Diten Nderkombetare Te Drejtave te Njeriut me nje proteste paqesore per te drejtat e Çameve. Protesta u zhvillua para Konsullates Greke ne Chicago ne prani te nje pjesmarrje te konsiderueshme nga te gjitha trojet shqiptare dhe me mbeshteje te shoqatave shqiptare qe veprojne ne Illinois. Protestes i priu Kryetari i Komunitetit Shqiptaro-Amerikan ne Illinois, z. Bujar Breznica. Ne proteste moren pjese aktiviste dhe anetare te spikatur te ketij komuniteti, nder ta z. Fevzi Sylejmani, z. Riza Milla, kryetari i Shoqates Cameria, z. Ilir Ademi, dhe figura te tjera te shquara. Ne kete proteste mori pjese edhe lokja 94 vjeçare Emine Lluri, e lindur ne Margellic te Çamerise.

Ne fjalimin e tij, kryetari i komunitetit, z. Breznica, vuri theksin tek te drejtat e shqiptareve nga Çameria, duke kerkuar nga Qeveria Greke, si shtet i bashkesise Evropiane, te respektoj te drejtat e Çameve, duke filluar me lirine e levizjes, te drejten e kthimit te Çameve ne pronat e tyre, abolimin e ligjit te luftes dhe pranimin e Gjenocidit mbi Çamet ne vitin 1946-48. z. Breznica vazhdoi, “sot ne mesin tone kemi gjyshen Emine, e cila ka lindur ne Margelliç te Çamerise, dhe e cila sot edhe si qytetare e Shteteve te Bashkuara te Amerikes nuk ka drejte te kthehet ne Çameri dhe te vizitoj vendin e saj te lindjes. Kjo ndodh edhe pse Greqia eshte anetare e Bashkimit Evropian.”

Kurse kryetari i Shoqates Cameria, z. Ilir Ademi, vuri theksin ne historine e Çameve dhe shpernguljen e tyre me dhune ne vitin 1946. z. Ademi tha, “Ne Çamet sot jemi te shperndare ne vende te ndryshme te botes, dhe nuk kemi te drejte te vizitojme vendet e baballarve tane ne Çameri, lere me t’i marrim pronat tona atje. Greqia duhet te njoh Gjenocidin Çam, t’i lejoje Çamet te kthehen ne pronat e tyre dhe te lejoje gjuhen Shqipe ne Çameri.”

Protesta e mbyll me disa parolla per te drejtat e Cameve dhe me nje leter te drejtuar Konsullates Greke ne Chicago.

Kosova, në pritje për goditjen nga Gjykata Speciale

December 10, 2016 by dgreca

Skenës politikë në Kosovë, së shpejti do t’i shtohetedhe një subjekt politik, me emrin Alternativa. Ilir Deda dhe Mimoza Kusari-Lila, janë dy nga emrat që tash për tash dihen si pjesë e këtij subjekti. Në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, Ilir Deda flet në lidhje me fazën e themelimit të Alternativës, si dhe komenton zhvillimet aktuale në lidhje me demarkacionin, liberalizimin e vizave, zgjedhjet e lira si dhe efektet e Gjykatës Speciale për krime lufte, e cila do të nisë punën nga viti 2017.

Ne Foto: Ilir Deda gjatë intervistës në studio për Radion Evropa e Lirë /

Radio Evropa e Lirë: Zoti Deda, që kur lëshuat Lëvizjen Vetëvendosje, ju patët paralajmëruar formimin e një subjekti të ri politik. Ku qëndrojnë, aktualisht, punët rreth themelimit të këtij subjekti apo partie politike?

Ilir Deda: Kur e kam lëshuar Lëvizjen Vetëvendosje, pata thënë se do të angazhohem në krijimin e një subjekti të ri politik, i cili do të nënkupton ri-rreshtim të njerëzve të politike dhe të atyre që nuk kanë qenë në politikë, me të cilët e ndajmë vizionin e njëjtë për shtet-ndërtim. Subjekti është në proces të themelimit. Emri është Alternativa. Tash jemi në fazën e krijimit të këshillave iniciues në nivel komunal.

Do të dalim në publik në atë moment, të cilin ne e konsiderojmë se është më i përshtatshëm për ne.

Radio Evropa e Lirë: Nëse mund të flasim për emrat. Kush e përbën këtë Alternative të re politike?

Ilir Deda: Politika e emrave në Kosovë na ka sjellë në situatën, në të cilën jemi. Kjo është një temë e imponuar. Mendoj që neve na duhet një ndryshim rrënjësor politik, ku do të ketë njerëz me kredibilitet gjithandej dhe të dëshmuar në fushat e tyre. Këta njerëz janë duke ardhur apo janë duke u bërë pjesë e ndërtimit të subjektit të ri politik. Në fund të fundit do të jetë vizioni se si e shohim ne Kosovën. Kjo çështja e emrave pak është e tejkaluar, sepse shiheni edhe 17 vjet pas luftës ne kemi përfunduar në një kornizë të njëjtë të debatit me probleme, të cilat po thellohen.

Me një izolim të Kosovës, me humbje të shumë mundësive që i ka ofruar viti 2016 dhe koncepti i ri politik, mendësi të re politike dhe qasje tjetër në politikë dhe politikë-bërje. Kjo çështja e emrave është një kornizë, e cila është imponuar në Kosovë që prej pas luftës, sepse në fund të fundit, partitë politike nuk mund të jenë klub i njerëzve medial, por duhet të jetë besimi në vizionin e përbashkët, e sidomos në zgjidhjen e problemeve që i ka Kosova dhe kjo është ajo që do të na bashkojë të gjithëve në këtë fazë dhe fazat e ardhshme.

Radio Evropa e Lirë: Cilit spektër politik i takon Alternativa?

Ilir Deda: Kjo do të definohet e gjitha në konventën kur do të prezantohet Alternativa. Është pjesë e konsultimit dhe vendimmarrja do të jetë e përbashkët. Nuk do të jetë qëndrim i imi apo i Mimoza Kusarit, apo dikujt tjetër. Do të jetë vendim i përbashkët.

Radio Evropa e Lirë: Nëse mund të kalojmë edhe në disa çështje aktuale… Si e shihni ju tani problemin e Demarkacionit të kufirit me Malin e Zi, i cili po ndikon drejtpërdrejt në vendimin për mosliberalizimin e vizave. Si e shihni zgjidhjen?

Ilir Deda: Gati një vit e gjysmë merremi me demarkacionin dhe Qeveria e Kosovës nuk ka sens politik dhe bllokimi i jetës politike në Kosovë me çështjen e demarkacionit është edhe bankroto i politikës aktuale, sepse humbja e liberalizimit të vizave sivjet, do të thotë që ne me vite nuk do ta kemi mundësinë për lëvizje të lirë. Kjo, kryekëput për shkak të paaftësisë së politikës së Kosovës që ta zgjidhë një problem çfarë është demarkacioni. Tash po del që kontestuese janë 2 mijë hektarë.

Unë nuk mund të besoj se si një qeveri nuk është e aftë që të ndërtojë konsensus për zgjidhjen e një kontesti, i cili i ka 2 mijë hektarë që të përfitojmë, sepse kjo është mundësia e fundit, faktikisht, për qytetarët e Kosovës që të marrin dhe gëzojnë të drejtën për lëvizje të lirë në kontinentin ku jetojnë.

Humbja e kësaj mundësie do të jetë bankroto i politikës së Kosovës dhe do të na fusë në një situatë ku ne nuk do ta dimë se kur do të kemi mundësi që të jemi afër liberalizimit të vizave. Në Evropë po ndodhin ndryshime të thella, të cilat nuk janë domosdo pozitive për Kosovën. Shkurtpamësia e qeverisë së sotme po na e humb mundësinë, për të cilën shumë e shumë njerëz kanë punuar që të jemi afër të drejtës që e gëzojnë qytetarët e tjerë në Evropë.

Radio Evropa e Lirë: Ku e shihni zgjidhjen, te konsensusi politik mes pozitës dhe opozitës?

Ilir Deda: Çdo problem ka zgjidhje. Edhe çështja e demarkacionit ka mundur të zgjidhet në konsensus ndërmjet qeverisë dhe partive opozitare. Nuk ekziston vullneti në anën e qeverisë që të vijë deri te një konsensus i tillë dhe ata, ose kryeministri në vend që ta kërkoj fajtorin tek opozita, ai duhet që fajin dhe përgjegjësinë ta marrë vetë.Ai nuk është i gatshëm që t’ia shtrijë dorën e pajtimit një pjese të popullit të vet që përfaqësohet nëpërmjet opozitës parlamentare që të zgjidhet ky problem, pra çështjen e demarkacionit.

Radio Evropa e Lirë: Sa herë që shtrohet çështja e mungesës së konsensuseve politike dhe pamundësia e marrjes së vendimeve për çështje të mëdha, ngrihen edhe dilemat nëse vendi ka nevojë për zgjedhje. Sa e shihni ju si zgjidhje opsionin e zgjedhjeve nëse nuk tejkalohen këto pengesa?

Ilir Deda: Çështja më brengosëse për ne, si shtet, dhe si popull në Republikën e Kosovës ka të bëjë me izolimin e shtetit të Kosovës, humbjen e kredibilitetit, me bankrotimin e politikës dhe me mundësinë e humbjes së popullit. Nëse e shohim se çka na pret vitin e ardhshëm, ne duhet të jemi shumë më shumë të mobilizuar si politikë për atë se si do të sillemi me procesin e Gjykatës Speciale. Ndërsa, një qeveri, e cila nuk është e aftë që t’i zgjidhë problemet e qytetarëve, duhet të dorëhiqet.

Nuk mund të ketë imponime të vullnetit politik në Kosovë. Edhe data e zgjedhjeve duhet të jetë rezultat i konsensusit politik.

Radio Evropa e Lirë: E përmendët Gjykatën Speciale dhe efektet. Si duhet të sillet politika e Kosovës në raport me këtë Gjykatë, sipas jush?

Ilir Deda: Tash, këtu në opinion diskuton një lloj debati se kush do të jetë i akuzuar. Mendoj se nuk është me rëndësi se kush do të jetë. Ajo do të jetë një goditje e fortë në proces të marrëdhënieve ndërkombëtare, sepse ne nuk e kemi përfunduar shtetësinë në nivelin ndërkombëtar. Imagjinojeni se çfarë do të bëjë Rusia me disa vende tjera, me Serbinë, në momentin që të vijnë aktakuzat.

Për këtë është me rëndësi që të ekzistojë konsensusi politik se si do të sillemi si politikë gjatë aktakuzave që do të ngrihen vitin e ardhshëm. Si do ta menaxhojmë politikisht atë fazë dhe cili do të jetë mesazhi ynë si brenda ashtu edhe jashtë Kosovës?! Por, kjo do të jetë konsensuale. Nuk mund të jetë mesazh i parcializuar. Këtë po e them unë se është shumë sfiduese, sepse luftërat dhe krimet në ish-Jugosllavi janë duke u harruar për vendet e tjera, kurse po hapet një kapitull kur një Gjykatë gjysmë ndërkombëtare do të merret kryekëput me Kosovën dhe vetëm me shqiptarët e Kosovës dhe ata të Shqipërisë dhe është një etnike, çka është jo pozitive.

Në këtë gjysmë izolimi, në të cilin jemi dhe me shtetësi të papërfunduar. Me politikë jo kredibile, unë nuk po them se do të goditet shtetësia e Kosovës, por do të jetë në nivel ndërkombëtar një goditje për ne dhe ne duhet ta kemi përgjigjen për këtë.

Për këtë arsye na nevojitet menaxhimi politik, sjellja e brendshme dhe jashtë Kosovës dhe mesazhi që dërgojmë janë jashtëzakonisht të rëndësishme.

Por, duke e parë nivelin e njerëzve, të cilët e udhëheqin Kosovën, nuk e shoh vullnetin tek ata që të ndërtojnë një konsensus të tillë.(Zijadin Gashi- REL)

CIA: Qëllim i hakerëve rusë ishte zgjedhja e Trumpit

December 10, 2016 by dgreca

Agjencia CIA ka konkluduar se Rusia kishte ndërhyrë në zgjedhjet amerikane, gjatë muajit të kaluar, për të ndihmuar që presidenti i zgjedhur, Donald Trump, të fitoj në garën për Shtëpinë e Bardhë, ka raportuar mbrëmë e përditshmja Washington Post.

Ky raport i gazetës u botua pasi presidenti amerikan, Barack Obama, ka urdhëruar hetim të thellë lidhur me sulmet kibernetike, që ndodhën gjatë zgjedhjeve, ndërsa të gjeturat pritet t’i dorëzohen atij deri më 20 janar, kur i kalon mandati në Shtëpinë e Bardhë.

Duke cituar zyrtarë anonimë të Shteteve të Bashkuara, Washington Post ka raportuar se Agjencia Qendrore e Inteligjencës (CIA) ka konkluduar se Trump ishte qëllim i Rusisë, pas identifikimit të individëve me lidhje në qeverinë e Rusisë, të cilët faqen në Internet, WikiLeaks, e kanë furnizuar me mijëra emaila të vjedhur nga Komiteti Kombëtar Demokratik, nga shefi i fushatës presidenciale të Hillary Clintonit dhe persona të tjerë.

Individët ishin të njohur si pjesë e operacionit më të gjërë rus që syonte forcimin e Donald Trumpit dhe zvogëlimim e gjasëve të zonjës Clinton, për t’i fituar zgjedhjet.

“Është vlerësim i komunitetit të inteligjencës se qëllim i Rusisë ishte ta favorizoj një kandidat ndaj tjetrit, ta ndihmoj Trumpin që të fitoj”, e ka cituar gazeta Washington Post, një zyrtar të lartë amerikan.

Ky zyrtar, po ashtu, ka thënë se “kjo është pikëpamje me konsenzus”.

Presidenti Barack Obama ka thënë më herët se ia kishte tërhequr vërejtjen presidentit të Rusisë, Vladimir Putin, se do të ketë pasoja për këto sulme. Por, Putin i ka hedhur poshtë akuzat për ndërhyrje në zgjedhjet presidenciale të Shteteve të Bashkuara.