dgreca – Page 2686 – Dielli

Libri “Bab’ Tahiri i Kosovës : (Tahir Curran Kerrnaja)” i dhurohet kryetarit të Vatrës

July 2, 2016 by dgreca

“Bab’ Tahiri , ka qenë një patriot e atdhetar , anti komunist, i cili gjithë jetën dhe veprën e vet ia kushtoi kombit dhe Atdheut, Kosovës e trojeve shqiptare, duke skarifikuar çdo gjë – prej nga jeta e tij në Shqipëri, Kosovë dhe së fundi rrugëve të kurbetit, në SHBA edhe kur atij iu rrezikua edhe jeta”, tha Dr. Buçaj./

Nga Beqir Sina/NEW YORK CITY : Studjuesi e poeti kërrnajas, Halil Zeq Hajdaraj, u dhurojë dje Vatranëve, librin me përshkrime Bab’ Tahiri i Kosovës : (Tahir Curran Kerrnaja) . Dhurata e librit të Hajdarjat, në lokalin “Çakori” në Bronx, Nju Jork, u shoqërua me një diskutim rreth aktivitetit dhe veprimtarisë së Bab’ Tahirit, si e thërrisnin Tahir Curran – Kërrnajën, shqiptarët e Amerikës, dhe nënshkrimet e autorit për miqt e tij vatranë – Kryetarin e Federatës Pan Shqiptare Vatra, Dr. Gjon Buçaj, anëtari i Keshillit z. Zef Bala, Advisory Board Sejdi Husenaj dhe Zef Përndocaj.

Ndërsa, foli për figurën e Bab’ Tahirit, në SHBA, duke falenderuar me këtë rast edhe autorin, e librit Halil Hadaraj, kreu i vatranëve në SHBA, Dr. Buçaj, gjeti rastin t’i drejtojë atij vetëm fjalë , përgëzuese përzgjedhjen e materialeve të pasqyruara në libër.

“Bab’ Tahiri , ka qenë një patriot e atdhetar , antikomunist, i cili gjithë jetën e vet ia kushtoi Kombit dhe Atdheut, Kosovës e trojeve shqiptare, nën sundimin sllavo-komunist, duke skarifikuar çdo gjë – prej nga jeta e tij në Shqipëri, Kosovë dhe së fundi rrugëve të kurbetit, në SHBA edhe kur atij iu rrezikua edhe jeta”, tha Dr. Buçaj.

Me këtë rastë Sejdi Husenaj, i cili ishte dhe organizatori i këtij, takimi, solli nga njohja e tij, disa kujtime nga më të vështirat, dhe më në rrezik të jetës së Bab’ Tahirit, në Nju Jork, ku ai jetonte.

“Bab’ Tahiri, tha Husenaj, ia kushtoi gjithë jetën kuazës së atdheut të tij. Tahir Kërnaja, i njohur nga shqiptarët si “Babë Tahiri”, ose njeriu i demostratave në Shtetet e Bashkuara për Kosovën dhe të drejtat e tyre në trojet etnike, ishte në ato vite të errëta, trim dhe frymëzues, edhe për brezin e sapoardhur të shqipëtarëve në SHBA, simbas mikut të tij veprimtarit Sejdi Husenaj.

Husenaj, kujtojë një rast pikërishtë, në një kohë kur UDB-ja, Jugosllave po eleminonte një e nga një në Perëndim të gjithë kundërshatarët politikë të regjimit, me një efikasitet dhe mizori që linte pas dhe KGB-nën ruse, “Tahir Kërnaja, tha ai ishte në një lagje të Nju Jorkut, cak i një sulmi të egër fizik, nga persona të panjohur, sa desh i morën edhe jetën atij”.

Zef Balaj, një vatran i orëve të para ka komentuar dhe rikujtuar pjesë nga jeta e shqiptarëve të Amerikës, partiotëve dhe atdhetarve, anti komunistëve të përbetuar në mërgim, duke folur edhe për kontributin e tyre, historik në dekada për çështjen shqiptare.

Libri me përshkrime :”Bab’ Tahiri i Kosovës : (Tahir Curran Kerrnaja)” në vend të parathënies nisë me një letër të Preisdenti historik të Kosovës, të ndjerin Ibrahim Rugova më 15 Shtator 2002, drejtuar Familjes së gjerë Kërrnaja, vëllezërve Sejdi dhe Zabit Bytyçi, zotni Harry Bajraktari, zotni Rrustem Geci, Profesor Sami Repishti, shqiptarëve të Nju Jorkut, dhe Amerikës, me rastin e vdekjes së veprimtarit Tahir Kërrnaja, ku ai shpreh ngushëllimet e thella të tij dhe popullit të Kosovës.

Më pas libri ka Bab Tahirin në mesin e bashkëatdhetarëve, disa kujtime dhe rrëfime nga ata që e kanë njohur nga afër Tahir Kërrnajën, faksimile, letra dhe dokumeta drejtuar kancelarive dhe personaliteve botërore, për Kosovën dhe shtypjen e shqiptarëve nën sundimin e Jugosllavisë, dhe disa shkrime të gazetes shqiptaro amerikane – Illyria, gazetës Dielli dhe Bota sot, në SHBA.

Materiali i botuar në këtë libër, përbëhet nga disa përshkrime të botuara edhe më parë, ku përfshihen disa memorandume të rëndësishme, drejtuar kancelarive, dhe organizatave botërore më prestigjoze të asaj kohe si OKB-ja e tjerë, letra e telegrame drejtuar presidentëve të shteteve më të mëdha të botës, përfshirë Shtëpinë e Bardhë, Brukselin, Bonin, Londër, Tiranën dhe Beogradin, e tjer, artikuj për Kosovën në gazetat më të njohura të kohës, shqiptare dhe të huaja, fletushka të shpërndara nga patrioti i flakët Tahir Kërnaja, të cilat u shpërndanë nëpër sheshet e qendrat e Uashingtonit dhe New Yorkut.

Në libër theksohet se si shqiptarët e Amerikës së bashku me disaporën shqiptare në botë, dolën në mbrojtje të të drejtave të shkelura, dhe se si këta shqiptarë u bënë zëri i shqiptarëve për lirinë e shqiptarëve etnikë, që ishin të shtypur në ish Jugosllavi, e cila nuk egzistonë më, mbas shkërmoqjes së saj.

Libri ka edhe disa rrëfime mbi “Vrasjen e Qemal Stafës” në kontekst të emrit të Tahir Kërrnajës. Vdekjen e paralamëruar e Bab Tahirit, ushtarit të kombit lajmëtarit të lirisë, si e quan autori, 30 vjet bashkëpunim me prof. Peter Prifti, polemikat në internet pas vdekes se Tahir Kërrnajës, dhe delegacionin që përcolli eshtrat e Bab Tahirit, nga Amerika në Kosovë, e tjer.

Në ballinë libri ka një fotografi të vjetër bardh e zi të Bab Tahirit me plis në kokë duke pozuar para protretit të një shqiptare të Kosovës studenten heroinë Hanife Berisha, e varë më 27 Nëntorë 1968 nga dora e UDB – Juogosllave.

Në koopertinën e fundit është Halil Zeq Hajdaraj, si autori i nëntë librave:”Bajram Hazir Rrogami : monografi : sipas kujtimeve të Rrustem Rrogamit” 2001-“Plepi lakuriq : fabula dhe humor, 2003,“Pas gjuetie : vjersha dhe fabula për fëmijë 2008-“Gashi i Gurit / monografi, 2010-“Kukuli dhe kukuljanët / monografi 2010-“Fjalor shqipnisht-shqip / 2012-“Bab’ Tahiri i Kosovës : (Tahir Curran Kerrnaja) / Halil Z. Hajdaraj; Miranda Goleci”-“Mungesë informacioni; gozhda dhe sharra; Grepi dhe karremi; Ankesa e veshit / Halil Z. Hajdaraj”- “Fabula ; [poezi] / Halil Z. Hajdaraj”

Leter Presidentit Nishani: Miratoni Çmimin “Musine Kokalari”

July 2, 2016 by dgreca

Organizata e Gruas Shqiptare Amerikane The Women’s Org. “Hope & Peace”, New York, SHBA/

I nderuar President i Republikës së Shqipërisë Z. Bujar Nishani,/

Kërkesë për miratimin e Çmimit “Musine Kokalari”/

I nderuar President Nishani!/

Në emër te organizatës së gruas shqiptare – amerikane The Women’s Organization “Hope & Peace” me qendër në New York, organizatë që punon vullnetarisht për të drejtat e gruas dhe fëmijëve, kundër dhunës në familje apo institucione publike, dhe kundër trafikimit të qënieve njerëzore, po ju paraqesim kërkesën tonë si më poshtë.

Ne si organizatë gruaje në SHBA, kërkojmë nga ana Juaj Miratimin e Çmimit “Musine Kokalari” për gratë e vajzat shqiptare kudo ndodhen, e që japin kontribut të jashtëzakonshëm për të drejtat e gruas e fëmijëve, kundër dhunës e trafikimit njerëzor, përshi ketu edhe gruan ish të burgosur e të persekutuar politike nga rregjimi komunist në Shqipëri.

Në këtë Çmim të nominohem zonja e zonjusha shkrimtare, gazetare, producente filmash e dokumentarë, skenariste shqiptare apo edhe të huaja që punojnë me guxim e kurajo për evidentimin e lartësimin e figurës së femrës shqiptare kudo në botë, përfshi Shqipërinë, Kosovën, Malin e Zi, Çamërinë, Preshevën, Bujanvcin, Strugën etj.

Ne përzgjodhëm për të vlerësuar femrën shqiptare me Çmimin “Musine Kokalari”, pasi ajo ka qenë një Heroinë shqiptare, dhe një figurë shumë dimensionale, simbol i paqes dhe qëndresës së femrës shqiptare gjatë diktaturës komuniste në Shqipëri,

Nëse Ju Z. President e miratoni kërkesën tonë, ne jemi të gatshme të bashkëpunojmë për evidentimin e vajzave dhe grave shqiptare ish të burgosura, të internuara dhe të persekutuara politike nga rregjimi komunist në Shqipëri, Kosovë e më gjerë.

Gjithashtu ne mendojmë që Çmimi “Musine Kokalari” të ndahet një herë në vit pranë Zyrave të Presidencës në Shqipëri.

Duke përfunduar shpresojmë që kërkesa jonë të meret në konsideratë.

Me respekt

Mimoza Dajçi

Ish themeluese e Org. së Gruas ish të Persekutuar Poltike të Shqipërisë.

Themeluese e Org. “Hope & Peace” në SHBA

Aktiviste e të drejtave të njeriut

Gazetare e pavarur

Dekoruar më datë 25 Qershor 2016 nga Presidenti i Bashkisë në Bronx, New York – Z. Ruben Diaz Jr. me Medaljen ” Për Merita të Veçanta”

New York,29 Qershor 2016

RINI E SHKËRMOQUR NËPËR BURGJE

July 2, 2016 by dgreca

GËZIM ÇELA në dy libra: “Klithma e një nëne” dhe “Nga burgu i Spaçit drejt lirisë”/

Nga Kadri Tarelli /

Në mes të muajit Qershor 2016, në odeonin “Nikolin Xhoja”, në mjediset e teatrit “A. Moisiu” të Durrësit, Klubi i Shkrimtarëve dhe Artistëve të qytetit bregdetar, organizoi një veprimtari të bukur dhe shumë mbreslënse, kushtuar dy librave me tregime: “Klithma e një nëne” dhe “Nga burgu i Spaçit drejt lirisë”, të autorit Gëzim Çela. Vetë shkrimtari, i cili mbajti mbi shpinë 21 vjet e 8 muaj burg, me rini të rronitur e coptuar ndër vite, provoi prangat dhe birucat, goditjet dhe torturat, qëndresën dhe mbijetesën, njërëzore e mbinjerëzore, fizike dhe shpirtërore, dhe nuk u thye, “Rrnojti për me tregue”, doli në liri, erdhi mes nesh dhe na rrëfen disa copëza jete të thërmuar nëpër skëterën e sistemit komunist. Burgu i gremisi enderrat, i zbardhi flokët, i veniti bukurinë (Sytë e zinj dhe vetullat e gjata të djaloshit të ri, mund t’i lakmojë çdo model bukurie në botë), por nuk e theu dashurinë për jetën, të vërtetën dhe të bukurën, nuk ia mposhti as trupin e cfilitur, as edhe shpirtin e tij të lirë.

Vetë titujt e dy librave janë këmbana që gjëmojnë e rënkojnë, për për të mbajtur zgjuar zgjuar ndërgjen e kombit për çka i ndodhi bijëve të tij. Mjafton vetëm tregimi i parë, “Klithma e një nëne”, në librin me të njëjtin emër, që të ndjesh dridhje e morrnica në trup, edhe në mes të vapës së këtij qershori. Tregimet, qoftë edhe veç e veç, i bëjnë librat thëngjilj zjarri, që të përcëllojnë ndër duar, kur njihemi me tmerret në birrucat e hetuesisë, torturat e paimagjinueshme, dënimet e sajuara e të pamerituara, veprimet e xhelatëve që i zbatonin. Po në emër të kujt!? Aty mes fjalësh e fjalish, në lot e rënkime, në gjak e mundime, në fyerje e dhunime, përjetojmë tragjedinë më të madhe që pësoi kombi, i ndarë e i përçarë nga absurdi “Lufta e klasave”, që e katandisi popullin, në të mirë e të liq, në atdhetarë e armiq, në besnik e tradhëtar, në fitues e sundimtarë dhe në vuajtës e të vrarë, të mbetur pa emër e pa varr.

Ç’mallkim na ndjek që po mbetemi të ndarë? Vallë a ishim e jemi të gjithë shqiptarë? Këto pyetje të tmerrojnë, kur i mendon dhe i përjeton cilido, edhe pas kaq vitesh. Ma merr mendja, nuk ka krim më të madh që i është bërë shqiptarëve, se zbatimi i këtij ligji të zi, ideologjik e politik, që brohoritej dhe bekohej nga diktatura, sepse e keqja nuk mbaronte vetëm tek burgu. Ajo vazhdonte nëpër kampet e internimit, dhe “njolla”, “armik i klasës”, u ngjitej e trashëgohej jo vetëm për familjarët, por edhe për farefisin. O zot ç’marrëzi, të bësh armik popullin tend! Dhe përse!?

Përmbajtjen dhe analizën letrare – artistike të këtyre dy librave e ka në dorë vetë lexuesi. Ai ka privilegjin të gjykojë mbi forcën dhe bukurinë letrare të fjalës, vërtetsinë e ndodhive, ku jeta dhe vdekja ishin kaq ngjitur, njëra pranë tjetrës. Këndonjësi ka mundësi të kuptojë dhe të shijojë mesazhet hyjnore e njerëzore, që dalin nga zemra e një të riu që vuan absurdin e kohës, si një thirrje e oshëtimë që ta dëgjojë njerëzia. Ndërsa dua të ndalem tek kuvendi i miqëve, krijuesve, dhe bashkëvuajtësve të shumtë, durrsak dhe të ardhur edhe nga Tirana, Kavaja, Vlora, etj, të cilët nderuan Gëzimin në këtë festim të tij, sot në moshën 81-vjeçare.

Me dhimbje e lot në sy u përcoll në video, kënga “Nëna Roza”, kënduar nga tenori i njohur Kastriot Tusha. Nënë Roza është nëna e “heroit” tonë Gëzim Çela, e cila për dhjetëra vite, me trasta në dorë e ndoqi të birin, qeli më qeli e burg më burg. Jeta e kësaj nëne, si e mijëra nënave të tjera, frymëzuan muzikollogun, shkrimtarin dhe poetin durrsak Zini Beqiraj, të kompozojë muzikën, të hartojë edhe tekstin, si hymn për qëndresën, dhimbjen, pritjen dhe kalvarin e vuajtjeve, për rininë e djalit të shkërmoqur burgjeve, sepse donte liri. Kur përjeton melodinë e kësaj kënge dhe tregimet e librit, cilido prej nesh bën pyetjen më të sinqertë që del vetiu: “Kush e kishte dhimbjen më të madhe, djali i mbërthyer në hekura, apo nëna përtej tyre?” A jemi në gjendje, si prindër e fëmijë, nënë e bir, motër e vëlla, shok apo mik, t’i japim vetes një përgjigje?

Me mjaft interes u ndoq fjala e organizatorëve dhe pjesëmarrësve në këtë kuvend miqsh, shokësh, mes tyre edhe letrarë, poetë, shkrimtarë e krijues të njohur, të cilët përcollën copëza njohjeje dhe përjetime nga jeta, përshtypje nga tregimet e librave, të cilat janë fletë të shkëputura nga kalendari jetësor i Gëzimit, që veç emrin pati Gëzim, se jeta e tij kaloi e hidhur farmak e pelin. Ata që morën fjalën ishin të shumtë, po përmend disa prej tyre: Nikolla Spathari, Simon Miraka ardhur nga Tirana, Zini Beqiraj, Vladimir Muça, Sami Velçani, Laureta Petoshati e ardhur nga Vlora, Fatmir Minguli, Nazmi Roli ardhur nga Kavaja. Meri Lalaj, shoqe e vjetër e Gëzimit, sot ka ardhur nga Tirana, duke sjellë përshëndetjet edhe të artisteve të njohura, Margarita Xhepa dhe Roza Anagnosti, të cilat si lushnjare të herëshme, e kanë njohur në rininë e tyre Nënë Rozën dhe vetë të birin, por që sot nuk mundën të jenë të pranishme në këtë ditë të madhe për Gëzimin.

Poeti i njohur Agim Bajrami i frymëzuar nga tregimi “Çibuku me tul buke”, enkas për këtë takim, krijoi poezinë “Llulla prej buke”, të cilën e recitoi me mjaft ndjenjë e bukuri artistike, duke përcjellë njerëzishëm emocione të forta mallëngjimi e trishtimi:

-Llullë e vjetër burgu,

Me bukë prej urie,

Prej teje edhe helmi

Kishte tjetër shije

………………..

Llullë e tharë e shkreta,

mushkëritë farmak.

Me ty edhe unë vetë ,

vij të tymos pak.

Në fund të takimit Gëzimi falënderoi pjesëmarrësit, nuk foli për jetën e tij. Përse duhen trazuar plagët, që dhembin sapo i fryn pluhrin e një jete të shkatëruar? Ai e di mirë, madje më mirë nga ne, se vragat e torturave në trup mbyllen e shërohen, ndërsa të shpirtit, duken sikur mbulohen, por nuk harrohen. Në këtë rast, Gëzimi i kurseu fjalët dhe përshëndeti me poezinë “Ëndërrime nga qelia”. Kur i dëgjova këto vargje, dhe i përsërita nga libri, çuditem dhe më vjen keq, pse gëzimi nuk ka lëvruar këtë gjini letrare. Janë vetëm katër të tilla të vendosura mes tregimeve, por që kanë shumë frymëzim, ndjenjë, dashuri dhe harmoni të lakmueshme edhe për poetët me emër. Po citoj vetëm katër vargje:

-Jo, më mirë po iki, po kthehem në qeli.

S’dua të jem si tymi, por me gjak si ti.

Ndonjëherë n’u kthefsha, nëse s’m’ ke harruar,

Dua t’puth me zjarr, jo me zemër të shuar.

Askush nga ne, apo ata që nuk e provuan burgun, internimin dhe ferrin komunist, nuk mund ta përfytytojmë durimin, guximin dhe vetmohimin e Gëzimit dhe bashkëvuajësve të tij, që gjetnë forca të mbijetojnë e të ngadhënjejnë mbi vdekjen. Ç’forcë i ka mbajtur gjallë, veç ata e dinë. Mbase këtu gjejnë vend fjalët e shkrimtarit A. Solzhenicini, që e bëjnë njeriun të fortë të përballojë edhe fatkeqësi të tilla: “Kur i keni marrë një njeriu çdo gjë, ai nuk është më në dorën tuaj. Ai është i lirë”.

Gëzimi ishte i burgosur, por mbeti me shpirt të lirë.

Takim festiv per femijet dhe rinine

July 2, 2016 by dgreca

Njoftim/

Me date 15 Korrik 2016, nga ora 10:00am – 4:00pm ne adresen P.S. 144, 2545 Guther Ave., Bronx, NY 10469, Rev. Que English organizon nje takim festiv per femijet dhe rinine. E pranishme do te jete edhe Miss. New York-u Serena Bucaj.

Ky event do te shoqerohet me muzike, ushqime e argetime te ndryshme.

Per me shume inofrmacion mund te telefononi ne numrin e telefonit: (718) 231 – 1033

BREKSIT APO BREKSIK?

July 2, 2016 by dgreca

Nga Dr. Islam Lauka/*

Termi breksik të vjen në mendje kur lexon analizat e “ekspertëve” shqiptarë mbi Breksitin. Është kombinim i fjalës “Breksit” me atë “eksik”. Kjo e fundit në kuptimin “i, e mangët”, për shembull eksik në mend, e la sëmundja eksik, etj. Me ndonjë përjashtim të rrallë, autorët e këtyre analizave marrin guximin të etiketojnë zgjedhësit britanikë si izolacionistë, irracionalë, budallenj.

Zëvendëskryeministri i Shqipërisë, Niko Peleshi, në një artikull të tij, shkruajti të zezë mbi të bardhë se “Breksiti ishte një dështim i racionales, përballë iracionales, të arsyeshmes, përballë të paarsyeshmes”. Ai nuk e thotë përse i përdor dy çifte fjalësh me të njëjtin kuptim, racionale-e arsyeshme; iracionale-e paarsyeshme, dy fjalë shqip e dy të huaja, mbase, i duket se kështu shfryn më mirë mllefin e tij ndaj britanikëve të paarsyeshëm. Më tej, ai shkruan se Breksiti “ishte produkt i një çorodie sociale që i bënte të pavlerë të gjithë argumentet pro qëndrimit.

Me një lehtësi të habitshme, “ekspertëte divanit”, në Shqipëri, të gjitha përgjegjësitë i shkarkojnë tek populli britanik, duke e nxjerrë të larë BE-në dhe eurokratët e Brukselit. Skllavë të skemave bardh e zi, ata nuk e shtrojnë, pa lëre më t`i përgjigjen pyetjes, përse, sa herë që merret mendimi i popullit, pra sa herë që organizohen referendume, si rregull, vota popullore shkon kundër elitave teknokratike të Brukselit? A mos ka njëfarë tëhuajsimi të tyre nga populli, nga hallet dhe shqetësimet e tyre? A mos vetë projekti europian ka nevojë, jo për ndërhyrje kozmetike, por më radikale, për ta bërë atë më të afërt me njerëzit, me popujt dhe specifikat e tyre?

Në rolin e kasandrave,“ekspertët” tanë parashikojnë gjithfarë skenarësh të zi, thelbi i të cilëve mund të përmblidhet në idenë fikse të tyre se, me daljen nga Bashkimi Europian, Britania e Madhe, në të vërtetë, del nga historia.

Ende pa dalë mirë rezultatet e Breksitit, Kryeministri Edi Rama, i frymëzuar nga “sukseset” e tij mbresëlënëse si krijues i “mbërrimë”, përfshirë dizajnimin e fanellës së kombëtares së futbollit, në shkrimin e tij, “Britania, Bashkimi Europian, Shqipëria”, botuar me 24 qershor 2016, tashmë, si politolog, dizajnoi të ardhmen e kontinentit dhe të krejt planetit, duke i qarë hallin Londrës se, pas Breksitit, ajo nuk doli as më e fortë, as më e qartë.

Në kurthin e analizave ideologjike, skematike dhe të thjeshtëzuara, ranë jo vetëm ata që pretendojnë se i dinë të gjitha dhe janë kompetentë për gjithçka, siç hiqen politikanët tanë , por edhe analistë që, prej kohësh, njihen si ekspertë në fushën e marrëdhënieve ndërkombëtare.

Duke zgjedhur izolacionizmin, thekson njëri prej këtyre analistëve, Britania e Madhe do të ketë statusin e njëjtë me atë të shteteve europiane, që nuk janë anëtare të BE-së. Në këtë logjikë, ai parashikon se jashtë Bashkimit Europian, Britania e Madhe do të jetë më e dobët përballë Rusisë në marrëdhëniet dypalëshe.

E pakta që mund të thuhet është se të dyja këto teza, janë shumë të diskutueshme, për të mos thënë të paqëndrueshme. Britania e Madhe, vërtet, nuk është Perandoria e dikurshme, megjithatë, edhe sot ajo mbetet një ndër fuqitë e mëdha. Është fuqi bërthamore, anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit, themeluese dhe një ndër shtyllat e Aleancës së Atlantikut të Veriut (një nga pesë vendet e NATO-s që shpenzon mbi 2% të GDP-së për mbrojtjen). Ajo është ekonomia e katërt në botë, GDP e saj përbën dyfishin e asaj të Rusisë. Eshtë pjesë e Komonuelthit, ku bëjnë pjesë 53 shtete, simbol i të cilit është Mbretëresha Elisabeta e Dytë.

Statusi i një fuqie të tillë, nuk mund të konsiderohet i njëjtë me atë të shteteve të tjera, jashtë BE-së, si Shqipëria, Maqedonia, apo edhe Zvicra. Për shkak të potencialit të saj, Bashkimi Europian ia ka nevojën Britanisë së Madhe, ashtu si Londra ka nevojë për Brukselin. Breksiti nuk duhet kuptuar si shkëputje e plotë e Britanisë nga Europa. Më shumë, ai shtron nevojën e një marrëveshjeje të re midis tyre.

E paqëndrueshme duket edhe teza për raportet e ardhshme midis Britanisë së Madhe dhe Rusisë. Historikisht, politika britanike ndaj Rusisë u është nënshtruar dy parimeve kryesore: Britania e Madhe nuk ka miq as armiq të përjetshëm, ajo ka interesa të përjetshme dhe moslejimi i ndonjë fuqie tjetër që të dominojë Europën kontinentale. Në varësi të tyre, sipas rastit, Britania e Madhe ka luftuar, por edhe ka bërë aleancë me Rusinë. Në shekullin e XIX-të ajo kryesoi koalicionin që çoi në kapitullimin e Rusisë në luftën e Krimesë (1853-1856) dhe ishte në rivalitet të ashpër gjeoplolitik me të, lidhur me Lindjen e Largët dhe Azinë Qëndrore. Në gjysmën e parë të shekullit të XX-të, në të dy luftërat botërore, ishte aleate me të.

Pas anëtarësimit në NATO dhe, më vonë, në BE, politika e jashtme britanike, si rregull, ka ndjekur politikat dhe strategjitë e këtyre dy organizatave, por pa harruar identitetin dhe specifikat e veta.

Është fakt i njohur se brenda BE-së, Londra ka qenë midis kryeqyteteve më aktive për ashpërsimin e qëndrimit ndaj Rusisë, që nga ndërhyrja e kësaj të fundit në Gjeorgji në vitin 2008 dhe aneksimi i Krimesë në vitin 2014. Burokracia e Brukselit, krahasuar me qëndrimin e Londrës, ka qenë shumë më e ngadaltë, më apatike, dhe përgjithësisht, më e butë ndaj Moskës. E “çliruar’ nga proçedurat e ngurta të Brukselit, mbase, politika dhe diplomacia britanike, mund të jenë më efektive në raportet me Moskën.

Megjithatë, Londra dhe kryeqytete të tjera europiane, janë të ndërgjegjshme se pa SHBA, qëndresa e tyre ndaj Moskës është iluzion. Konsolidimi i NATO-s, nënshkrimi i Partneritetit Atlantik për Tregëti dhe Investim, si dhe forcimi i bashkëpunimit të gjithanshëm me SHBA, janë rruga e vetme që garanton suksesin në përmbajtjen e ambicieve shoviniste të fuqisë së ripërtërirë ruse. Sa u takon mësimeve që nxirren nga Breksiti, përgjithësisht, “ekspertët” tanë, duke satanizuar Britaninë e Madhe, përsërisin përfundimin se për Shqipërinë, integrimi europian, nuk ka alternativë. Kjo është mantra që e dëgjojmë çdo ditë, tash 25 vjet. Ky përcaktim, mendohet se është bërë në bazë të një analize shumëplanëshe e shumënivelëshe dhe Breksiti, vështirë se i shton atij ndonjë element të ri.

Në gjykimin tim, ajo që duhet të mësojmë nga Breksiti është: së pari, dakort në parim, për integrimin e Shqipërisë në BE, por duke vënë në plan të parë interesat tona kombëtare e shtetërore. Për vlera flasin edhe britanikët, por për të vepruar, ata nisen nga interesat e tyre. Ata nuk ia kanë dhënë as nuk ia japin besën kujt tjetër, veç vendit të tyre. Ne që nisemi nga “vlerat” dhe që herë ia kemi dhënë besën “babës së vatanit” (Sulltanit), herë “babait të popujve” (Stalinit) deri edhe Mao Ce Dunit në Lindjen e Largët, dihet ku kemi përfunduar. Së dyti, britanikët, me gjasë, janë të çliruar nga gjuha dhe mendimi i dyfishtë, pavarësisht se Xhorxh Oruelli, që i trajtoi këto nocione, në librin e tij “Viti 1984”, i përket këtij populli. Ata thonë dhe mbrojnë atë që mendojnë. Ata votojnë për atë ide që e kanë për zemër. Duket se për ta është jonormale që të votojnë për një ide dhe në praktikë të zbatojnë një tjetër, siç bëjnë shumë prej nesh, por sidomos politikanët tanë. Së fundi, duke qenë një popull i lië dhe i civilizuar, britanikët votuan, jo siç u thanë të tjerët, përfshirë edhe Presidentin Amerikan, Barak Obama, por, siç e gjykuan dhe e ndjenë ata vetë.

Mundet që zgjedhja e tyre të rezultojë e gabuar. Këtë askush nuk mund ta dijë tani, bile as politikanët dhe ekspertët tanë që bëjnë kasandrën. Vetëm e ardhmja do ta dëshmojë. Por edhe kur gabon, populli i pjekur di të sillet me dinjitet. Dhe me dinjitet di të korrigjohet, pa u kapur me thonj e me dhëmbë pas zgjedhjes së bërë, qoftë edhe me referendum, duke respektuar kështu, në radhë të parë, vetveten. Sepse britanikët e dinë mirë se çmimi të cilin popujt i vënë vetes, është çmimi që respektojnë edhe të tjerët.

*Dr. Islam Lauka/*, diplomat, pedagog,President i Qëndres Shqiptare të Studimeve Amerikane e Britanike