Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

A Muslim country that loves America

by

By Frida Ghitis*/

Tirana, Albania (CNN)In this time of dispiriting headlines  when Islamist terrorists target Christian children and their mothers on an Easter Sunday outing in Lahore, Pakistan; when an American presidential candidate advocates stopping Muslims from coming to the United States; when ISIS terrorists have just killed dozens in Brussels; when the very possibility of peaceful coexistence sometimes seems remote, there is a place that may just restore our faith in the future: Welcome to Albania.

The small Muslim majority nation in the Balkans, a region that until recently was synonymous with political turbulence, is a model of inter-religious coexistence. And it is also one of the most pro-American countries on Earth.How did that happen? The answer contains important lessons for America on the global stage.

Walk around the airy streets of the capital Tirana and ask people what they think about the United States, and you will be met with almost uniform responses of admiration, respect and gratitude.Just as uniform is the reaction to the U.S. presidential election.

Albanians say they are not following the primaries closely, but they react without hesitation when they hear the name “Trump,” with some laughing, some shaking their heads, and others wincing. Most have not heard of Ted Cruz, and seem enthusiastic about a possible Hillary Clinton presidency. But when it comes to Trump, reaction is a mixture of disbelief, amusement and revulsion. “He seems a little crazy, but clever,” Aurora Xhixha, a microbiologist, told me. “Selfish,” is how Endri Hasanaj described him.

Discussing Trump’s call to stop Muslims from entering the United States, Adelina Bego, a doctor, sounded pained. “Here in Albania we live together, without considering religious differences,” she said. “We have seen America as the symbol of democracy, a symbol to emulate.” Trump’s proposal, she said, would destroy that symbol.

U.S. secretaries of state from James Baker to John Kerry have received rock star treatment in Albania. Republicans and Democrats are admired here by people of all parties and religions. And the reason, in a word, is integrity.

American foreign policy, which so often suffers from the conflict between ideals and practical considerations, has found here a merger of idealism and action.

Albanians fell in love with the United States in 1919, when world leaders gathered at the Paris Peace Conference to redesign the world after World War I dismantled the empires that had held sway over much of the planet. President Woodrow Wilson stood up for Albania, stopping a plan to dismember the country and hand the pieces to its neighbors, Italy, Greece and Serbia.

That’s why in Tirana today you can see Wilson’s statue on Wilson Square.

Albanians, who endured the most repressive of Communist dictatorships under Enver Hoxha, admired the United States as a beacon of freedom, approved of Ronald Reagan’s “Tear down this wall” words, and deeply valued the efforts of the George H.W. Bush administration, which helped pave their path to NATO. In 1991, some 300,000 Albanians chanting “USA! USA!” came out to hear Secretary of State James Baker declare that “Freedom works.”

Affection for America grew passionate when Bill Clinton led a NATO operation next door in Kosovo to save ethnic Albanians from a genocidal campaign. Clinton is a superstar in Kosovo and here. Years after that war, George W. Bush visited Tirana. Back then, Tirana’s socialist mayor, Edi Rama, famously declared “Albania is for sure the most pro-American country in Europe, maybe even in the world.” Rama is now Prime Minister.

America’s close ties with Albania have not prevented Washington from speaking honestly to a country still riddled with problems, including entrenched corruption. But the consistency of American behavior, putting action behind its words, has given it a measure of moral authority among the people.

You might think a Muslim-majority country is a poor candidate to be America’s cheerleader, but Albania is uniquely suited to emulate the United States. As much as two-thirds or more of the population is estimated to be Muslim, but coexistence, tolerance and patriotism figure much more prominently than religion.

Centuries of invasions and foreign conquerors have made the need to unite take precedence over private religious differences. And Muslims here have some of the most strikingly moderate views of any Muslim-majority country — about one-fifth are Bektashi, followers of a moderate Sufi sect, while others follow Fethullah Gulen, U.S.-based Turkish advocate of modern democratic Islam. Most others are just as moderate. There are relatively few mosques in town, and I have only seen a handful of women wearing hijab, the veil, much less a burqa.

A member of the tiny Jewish community, meanwhile, told me he has seen no anti-Semitism here. Last December, when Prime Minister Rama visited Israel, with which Albania has very good relations, Israel’s prime minister praised Albanians’ actions during the Holocaust, noting that Albania is the only European country with more Jews after than before World War II.

During the Hoxha dictatorship, religion was forbidden and brutally suppressed. Today, the constitution guarantees freedom of religion. Albanians are proud of their tolerance and coexistence. True, extremism is not completely alien; a number of Albanians have joined ISIS. But extremism is undoubtedly rarer here than in the Middle East or even Western Europe.

Ultimately, the brand of Islam widely practiced in Albania is more easily compatible with America. But I believe it’s clear that the foundation of Albanian affection for the United States is America’s integrity in its actions toward Albania and the Albanian people, standing up for them, upholding America’s own pluralistic democratic standards, and not apologizing for helping them gain their freedom.

In a presidential campaign season where the rhetoric has too often been about fear and looking inward, this is a lesson worth remembering.

* Frida Ghitis is a world affairs columnist for The Miami Herald andWorld Politics Review, and a former CNN producer and correspondent. Follow her @FridaGhitis. The opinions expressed in this commentary are hers.

 

VIZITA E LULZIM BASHES NË VATËR, KONVENTA E EDI RAMËS DHE DIASPORA E AMERIKËS

by

Me 20 mars 2016 Kryetari i demokratëve shqiptarë, Lulzim Basha, i shoqëruar nga bashkëshortja Aurela, deputetet Jorida Tabaku e Gent Strazimiri dhe Ish Ambasadori Shqiptar në Londër-Mal Berisha, bashkëbiseduan për 3 orë me vatranët./

NGA DALIP GRECA*/

Kryetari i Partisë Demokratike të Shqipërisë Z. Lulzim Basha, i shoqëruar nga bashkëshortja Aurela, nga deputetët Jorida Tabaku e Gent Strazimiri dhe ish Ambasadori i Shqipërisë në Londër Mal Berisha, kanë lënë si takim të fundit atë me Vatrën, siç u shpreh ai “Qershia mbi Tortë”-ëmbëlsira për në fund.Takimi u realizua ditën e Dielë, 20 Mars 2016, nga ora 3 deri në 6 pasdite. Kryetari i demokratëve iu është përgjigjur miqsisht kritikave të vatranëve pse Vatra u njoftua për takimin vetëm një ditë me parë dhe pse u la për në fund ky takim?!

Në fakt Vatra është një institucion që mbart historinë më të spikatur të Shqiptarëve të Amerikës dhe askush nuk mund ta zëvendësojë atë, askush nuk mund ta anshkalojë Vatrën, askush nuk mund të tentojë bashkim të diasporës pa Vatrën, askush nuk mund të lozë me Vatrën, qofshin këta edhe nga ata që bëjnë dredhi për Kryebari, thënë më shqip, që përpiqen të luajnë rolin e “kryepleqëve” të komunitetit, pa i zgjedhur kush, e pa e pasë statusin e “kryeplakut”. Federatës me emrin simbolik”Vatra Shqiptare” e pagëzuar me këtë emër nga Faik Konica, do t’i mjaftonin 104 vite histori monumentale,që nga themelimi, do t’i mjaftonin fushatat e mëdha për shpëtimin e Kombit në vitet ’20-45, kur e patëm humbur Pavarësinë; do të ishte i mjaftë përfaqësimi i Vatrës në Konferencën e Paqës në Paris, Pranimi i Shqipërisë në Lidhjen e Kombeve(realizuar nga ish Kryetari i Vatrës Fan S. Noli), Organizimi dhe financimi i Diplomacisë së Shtetit Shqiptar nga Vatra, kur nuk kishim shtet (përfaqësimi dinjitoz me Dekanin e Diplomacisë në Washington Ministrin Faik bej Konicën), botimi për dekada i librave shqip dhe dërgimi i tyre në Shqipëri, organizimi i shkollave shqipe në SHBA dhe ruajtja e gjuhës kombëtare dhe traditave, Lobimi për Shqipërinë tek miqtë amerikanë dhe Europianë, Huaja Kombëtare që shpëtoi Shqipërinë, Organizimi i Fondit të studentëve që nga vitet ’20-30 të Shekullit XX dhe sot,dërgimi i Trupave vullnetare të Vatrës për të ruajtë kufijtë jugorë të Shqipërisë dhe pjesmarrja e tyre në Luftën e Vlorës, dërgimi i Bandës Muzikore të Vatrës në vitet ’20 në Shqipëri dhe krijimi i Bandës muzikore të Shtetit Shqiptar, lufta pa kompromis kundër diktaturës komuniste për 50 vite,etj …dhe sikur fare të mos punonte Vatra sot, ajo mbetet një monument historik që nuk mund ta anashkalojë askush këtu në SHBA apo shtetarët që venë e vijnë, apo ata që telekomandojnë që nga Tirana dhe mendojnë për konventat e Diasporës, pa Vatrën. Dikush ka hartuar një listë me organizata kryetarësh fiktivë, lista me shoqata katundesh a krahinash,me përfaqësues që s’dihet se kë përfaqësojnë dhe këtë e paraqesin si bashkim komunitetit!

Çudi, duket se koha përsëritet me reminishencat e para 100 viteve, Kur Faik Konica konstatonte: “Që më 1896 e gjer më 1910, kam parë disa dyzina shoqëri shqiptarësh të lindin, të vikasin, të rriten pak dhe të vdesin. Pyes veten, Pse? Pa dyshim një nga shkaqet e para është karakteri i shqiptarëve, të cilët si individualistë të mësuar të rrojnë dhe të veprojnë veç e veç, nuk janë të zotët të lidhen për një qëllim të përbashkët, të dëgjojnë dhe të pyesin njeri-tjetrin”.

– Faik Konica, gazeta “Dielli”, Nr 51, viti 1912…(Katundet, qytetet, krahinat u bashkuan dhe krijuan Vatrën. Po Sot, të kthehemi prapë tek katundet?)

… Pas takimit të Vatrës me Lulzim Bashën nëpër Komunitet nisën sërish diskutimet e thekura të shqiptarëve nëpër kafenetë: Pse presin vetëm demokratët këta të Vatrës dhe nuk presin socialistët?! Përse nuk e presin Edi Ramën?

Natyrisht që Vatra është e të gjithë shqiptarëve, por ajo nuk do ta marrë për dore Kryeministrin t’i tregojë derën dhe t’i lutet “Aman, eja në Vatër”. Nëse ai do ta ndjente “peshën historike” të Vatrës si monument i shqiptarëve të Amerikës, natyrisht që do ta gjente vetë derën, por nuk i intereson. Madje ai po tenton që të organizojë në të ardhmen jo të largët edhe një Konventë me diasporën në Tiranë, ç’ka e ka biseduar gjatë takimit të fundit në Nju Jork me një pjesë të besuarish të tij, e tenton këtë edhe pse i ka hequr diasporës së Amerikës shërbimin më elementar, atë Konsullor, me traditë më shumë se 100 vjeçare, që nga viti 1921. Ai do të mbahet mend si Kryeministri që mbylli Konsullatën në Nju Jork.

Kur Kryeministri erdhi në vizitën e parë pas marrjes të Mandatit, në shtator 2013, Vatra e respektoi dhe një përfaqësi e saj me Kryetarin, sekretaren dhe Editorin, shkuan dhe e takuan në rezidencën e tij të përkohshme në Hotel në prani të Ambasadorit Ferit Hoxha. Folën hapur, i paraqitën edhe një Promemorje me shkrim, që në thelb kërkonte: Dekomunistizim të Shoqërisë shqiptare, dekriminalizim, drejtësi të pavarur, hartimin e  Ligjit të lustracionit, realizimin e integrimit real të shtresës së ish të përndjekurve,luftë kundër korrupsionit,dënimin e krimeve të Komunizmit, dhe hartimin e një Ligji real për pronat, pa harruar dhe problemet e çështjes kombëtare, përfshi dhe Çështjen Çame. Z. Rama, ironizoi kërkesën e Vatrës për luftë kundër Komunizmit dhe simboleve të tij, duke u shprehur”Kjo lufta kundër komunizmit ka mbaruar me vdekjen e Enverit…” Se sa kishte mbaruar komunizmi e pamë kur Ministrat e Ramës përkuleshin para fotografive të Enver Hoxhës dhe vetë Rama rrethohej nëpër festat e së majtës me portrete të diktatorit.Që nga ajo ditë, Rama, e ka harruar Vatrën dhe Promemorien e saj…Ai i bën takimet në mënyrë ilegale në Nju jork,shkon në bazat e tij tek Rusët e gjetkë, apo mbledh një grup të përzgjedhur prej tij për të “qarë hallet e Diasporës”, ku natyrisht përjashtohet Vatra….

***

…Por le të kthehemi tek kronika e takimit të së Dielës të 20 marsit 2016 të mysafirëve demokratë me vatranët mikpritës.Kryetari i Vatrës e ka pritë në hyrje të ndërtesës grupin e mysafirëve, që iu printe Basha. Natyrisht që salla e Vatrës ishte e vogël për një takim të tillë, ku një pjesë e vatranëve qëndruan në këmbë. Në këtë takim kanë ardhë edhe përfaqësues të degëve të Vatrës jashtë Nju Jork-ut, si nga dega e Michiganit(zv/kryetari Mondi Rakaj) dhe e  Hartfordit(Zv/Kryetari Ilir Kola).

Kryetari i Vatrës dr. Gjon Buçaj u ka uruar mirëseardhjen mysafirëve.Ai tha se me z. Basha jemi takuar dhe herë të tjera, këtu në Vatër, por edhe në Tiranë. Z. Basha e ka vizituar Vatrën në vitin jubilar të 100 vjetorit, ndërkohë që ka pritur grupe të Vatrës në Tiranë, siç ishte dhe rasti kur ai fitoi Bashkinë e Tiranës si Kryebashkiak, apo rasti i dekorimit nga Presidenti Nishani i vatranëve martirë etj.

Dr. Buçaj i ka njohur mysafirët me veprimtaritë e Vatrës, të cilat nga 100 vjetori kanë shënuar një rritje të dukshme, ç’ka ka shtuar edhe numrin e degëve, edhe rritjen e numrit të vatranëve.Vatra, tha dr. Buçaj, nuk e ka sot luksin e figurave të mëdha të ish themelusve dhe drejtusve të saj eminentë, si Fan S. Noli e Faik Konica, Kristo Kirka e Kristo Dako,Bahri Omari e Kostë Cekrezi, Aqif Përmeti e

Kolë Tromara, e të tjerë, por ajo asnjëherë nuk e ka ndalë punën e saj për çështjen Kombëtare. Shtëpia e Vatrës e ka pasë dhe do ta ketë derën hapur për bashkatdhetarët që vijnë nga vendlindja.Ne ndjehemi krenarë kur bashkatdhetarë, të zgjedhur, politikanë,intelektualë,shkrimtarë, gazetarë, kryetarë komunash, nga Lugina e Preshevës, Bujovci, Prishtina,Tirana, Malësia dhe Ulqini, Tetova dhe Shkupi, e kanë bërë shtëpinë e Vatrës si një ndalesë të domosdoshme për çështjen Kombëtare. Kush punon mirë për Kombin dhe forcimin e demokracisë ka pasë dhe do ta ketë mbështetjen e  Vatrës.

Ne tha z. Buçaj, e kemi përgëzuar Qeverinë e Partisë Demokratike, kur ajo ka punuar mirë për çështjen Kombëtare, por edhe e kemi kritikuar për probleme e qëndrime që nuk përputhen me ato të Vatrës, siç është psh ndërtimi i varrezave greke në tokën shqiptare, problemi i pronave, korrupsionit,lufta kundër krimit etj.

Të njëjtën gjë bëmë edhe me qeverinë e Edi Ramës. Ia thamë fare shkoqur në takimin e shtatorit 2013, se nëse do të punonte për Kombin, do të luftonte pa kompromis kundër korrupsionit, do të luftonte krimin, do të vendoste drejtësi në kthimin e pronave pronarve të ligjsshëm, do të dekomunistizonte Shoqërinë dhe do t’i hapte rrugën lustracionit,Vatra do ta mbështeste. Por ai e harroi takimin me Vatrën dhe i ktheu shpinën asaj.

Vatra, tha kreu i vatranëve, ka shërbyer si  një urë e fortë lidhjeje për forcimin e marrdhënieve amerikano-shqiptare,që në fillesën e këtyre marrdhënieve, dhe po ashtu ka dhënë kontribut të veçantë edhe në këto 25 vite të pasrrëzimit të Komunizmit.Ne tha dr. Bucaj, e mbështesim fort punën e ambasadorit amerikan në Tiranë z. Donald Lu, për reformën në drejtësi, Byronë e Hetimit, luftën kundër korrupsionit etj.

Takimi i demokratëve me vatranët ka qenë i hapur dhe debati i lirë. Palët kanë folë drejtëpërsëdrejti, pa dorashka, pa i fshur asgjë njëri-tjetrit.Vatranët kanë bërë edhe kritika të forta për përmirësime në punën e Partisë Demokratike.

Në debat janë përfshirë shumë nga pjesmarrsit, me mesazhe, pyetje, sugjerime e alternativa. Kanë folë dy nënkryetarët Agim Rexhaj dhe Asllan Bushati, Lek Mirakaj dhe Mithat Gashi, Nazo Veliu, Musli Mulosmanaj, Muhamet Omari, Marjana Bulku, Ylli Dosku, Uka Gjonbalaj,Mimoza Dajçi, Bashkim Musabelliu, Ndoc Gjergji, e të tjerë.

Lekë Mirakaj, anëtar i Këshillit të Vatrës, ish i përndjekur politik i regjimit komunist, i tha z. Basha se duhet të kenë më shumë besim tek ish të përndjekurit.Bijtë dhe bijat tona, tha ai, janë shkolluar në Amerikë dhe Europë. Aktivizojini ata. Lufta për dekomunistizimin e shoqërisë, duhet bërë pa kompromis dhe jo me fushata. Rikthimi i hijes së Enver Hoxhës është bërë në sytë tuaj. Ju nuk kishit çfarë prisnit kur një Ministër i Qeverisë së Majtë, siç ishte ai i Drejtësisë, Nasip Naço, përulej para Enver Hoxhës, ju atëherë duhej ta braktisnit Parlamentin (siç vepruat me Prengën) dhe të vinit kusht se pa shkarkimin Ministrit enverist nuk ktheheshit në Parlament. Do të kishit edhe mbështetjen e ndërkombëtarëve pasi mbronit një kauz të drejtë.

Nënkryetari i degës së Vatrës së Michiganit Mondi Rakaj, përcolli mesazhin e degës së Michiganit,të vatranëve të asaj dege dhe në veçanti të kryetari Alfons Grishaj. Elisa Malile, mbesa e vatranit të vjetër Vagjel Lacho, shefe e financave pranë zyrës së Senatorit amerikan Gary Peters në Michigan, i ofroi bashkëpunim kryetarit demokrat në emër të zyrës së Senatorit.

Mithat Gashi, anëtar i kryesisë së Vatrës, në fjalën përshendetëse, ndau me pjesëmarrësit një aktivitet të Zoti Bashës para 19-vjetësh në lidhje me Kosovën. Z. Gashi, theksoi, “Në mars të vitit 1997, unë shkrova një peticion për gazetën ‘The Neë York Times’ në lidhje me paskatësitë e raportimeve që gazeta bënte për Kosovën, dhe Z. Basha është një ndër nënshkruesit e këtij peticioni, pra aktiviteti i tij për çashtje kombëtare fillon qysh kur Z. Basha ishte student në Hollandë.” Ne fjalën e tij, Z. Gashi tha: Duhet të theksojmë që të gjitha të mirat dhe të këqijat që ka tejkaluar dhe po kalon populli shqiptar janë si rrjedhojë e politikanëve që kanë qeverisë vendin tonë gjatë këtij një-çerek shekulli. Kam disa shqetësime për të cilat nuk kërkoj përgjëgje, por shpresoj të reflektoni mbi qendrimin e Partisë Demokratike në lidhje me keto tema, disa prej të cilave u përsëritën gjatë kësaj bisede: 1.Vartësia e tepërt e qytetarit shqiptarë në institucionet shtetrore: Qytetaret kanë krijuar përshtypjen se po të veshën me karrigen e shtetit, pasurohesh. Kjo është si rrjedhojë e propogandave partiake që u bëhet votuesëve, sidmos gjatë procesit elekoral. E keqja është se çdo punë shtetërore, lidhet me mbështetjen politike që një qytetarë i jep apo nuk u jep një partie politike gjatë fushatës zgjedhore. Qytetarët kanë përshtypjen se po të fillojnë një punë në shtet, do të pasurohen dhe do të rregullojnë gjendjen ekonomike.Vartësia në këtë mënyrë në institucionet shtetrore nuk e zhvillon ekonominë e vendit. Kjo lidhet me shqetësimin tjeter;

2.Pasurimi i zyrtareve më të lartë të qeverisë që kalon çdo cak të normales dhe etikës njerëzore. Ministra dhe zyrtarë të lartë që kanë qenë dhe janë në qeverisje kanë akumuluar pasuri dhe po të përdorim metodat më të fundit statistikore do të diltë që propabiliteti i akumulimit të miliona dollarëve në një kohë shum të shkurtër  të dhjetra zyrtarëve të shtetit shqiptarë është jashtë normalës.

3.Vonimi i ngritjës së një tribune gjyqsore për të gjykuar krimet e komunizmit: Kanë kaluar 25 vjet dhe ju dhe kryesia e Partisë Demokratike duhet të keni një pozicion të kthjelltë mbi këtë çështje.Dekomunistizimi i vendit nuk mund arrihet pa një tribunë gjyqësore që të merret me krimet e komunizmit, të paktën për hirë të historisë, dhe për hirë të së vërtetës;

4.Kthimi i pronës, i tokave, që sistemi komunist i konfiskoi me dhunë: Ligji 7501 u vu në korrik të vitit 1991 në kushte jo normale, ku 170 deputetë socialistë (komunistë), 75 deputetë të Partisë Demokratike (një pjesë ish-komunistë) dhe 5 të Omonia-s. Brenda 8 ditëve u moren vendime, për të cilat, edhe nga ana teknike nuk kemi informata të kthjellta se sa deputetë ishin pro dhe sa ishin kundra, por dihet që të gjithë deputetët kanë qenë të ndikuar nga mentaliteti komunist sa i përket konceptit të pronës private.

  1. Forma e regjimit: Ne vitin 1997, në kushte të vështira dhe të papërshtatshme u krye një Referendum. Shumë burime tregojnë se votat ishin me shumicë në favor të Morarkisë, por pati manipulime.Pavaresisht bindjeve te mija politike sa i përket formës së regjimit, duhet të përsëritet referendumi.Populli ka të drejtë që me vota të lira të vendosë formën e regjimit.
  2. Se fundi, është keqardhje që Reforma në drejtësi, për të cilën, debatohet sot, është presion nga Amerika, dhe jo vullnet politik i shqiptarëve….

Zoti Basha në fjalën e tij përshëndetse ka falenderuar Vatrën, kryesinë dhe strukturat e saj për punën e vazhdueshme kombëtare për më shumë se një shekull. Ne ndjehemi vatarnë mes jush, tha Basha dhe duke drejtuar vështrimin nga bashkshortja, ai tha se familajrisht jemi me Vatrën. Aurela është mbesë vatrani, gjyshi i saj ishte aktiv në Vatrën e Nolit dhe të Konicës.
Kryetari Basha i ka njohur vatranët me alternativën e PD për të nxjerrë vendin nga kriza dhe për t’iu kthyer shpresën shqiptarëve.

Pasi përshkroi me detaje vizitën e tij në Departamentin e Shtetit, takimin me Miqtë e Shqipërisë, kongresmenë e senatorë, takimin me Këshillin e Atlantikut, Basha tha se tre janë çështjet kryesore, për të cilat ai dhe delegacioni i tij diskutuan dhe morën mbështetjen e Shteteve të Bashkuara: 1- Dekriminalizimi, 2- Reforma në drejtësi dhe 3- Zgjedhjet e lira e të ndershme.

Ai denoncoi Qeverinë Rama: “Kjo qeveri e di që gjykimi popullor po të bëhet sot, apo të ardhmen e afërt dhe do ta nxjerrë menjëherë në opozitë. Ndaj po merr të gjitha masat që t’i rrethojë zgjedhjet e ardhshme me kriminelë dhe me paratë e korrupsionit.

Ato 1 miliard e 200 milionë dollarë që i mungojnë buxhetit të shtetit, që nuk u bënë kurrë shkolla, spitale, rroga e pensione e që i bien 400 dollarë për frymë; nga ato 400 dollarë për frymë, këta mendojnë se ditën e zgjedhjeve duke iu ndarë nga 20 apo 15 dollarë për frymë do t’i blejnë edhe katër vitet e ardhshme. Po ta shikojmë vetëm matematikisht, është një biznes i mirë, apo jo?! Merr 400 për vit e kthe 20 për katër vjet, tha Basha.

Por sigurisht është rrënim, shkatërrim i pakthyeshëm i Shqipërisë dhe shanseve të saj për të ecur përpara. Prandaj, zgjedhjet e lira dhe të ndershme janë domosdoshmëria numër një që Shqipëria të ecë përpara dhe këtu kam kërkuar dhe kam marrë mbështetjen e plotë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës”, deklaroi Basha. Më tej, kreu demokrat sqaroi:“Çfarë do të kërkojmë ne konkretisht?
Së pari, votim dhe numërim elektronik për të kufizuar mundësitë e krimit dhe njerëzve të pushtetit që vijnë me trastat e korrupsionit që të blejnë apo intimidojnë votuesit, që të blejnë apo intimidojnë numëruesit e votës.

Së dyti, kufizimin e përdorimit të parasë në fushatë. Duke parë modele edhe të financimit 100% të partive politike nga financat publike dhe kriminalizimin e financimit privat.

Dhe së treti, auditimin strikt të partive politike, jo sa marrin por sa shpenzojnë. Po të shohësh se çfarë shpenzojnë e kupton se interesat e tyre të lidhura me interesat e oligarkëve mundësojnë që në fushatat elektorale të hidhen miliona e miliona euro në çdo qytet, me një qëllim, kapjen dhe blerjen e vullnetit të qytetarëve.

Por parakusht për këtë është zbatimi i ligjit të dekriminalizimit, nxjerrja e kriminelëve jashtë Parlamentit, jashtë bashkive dhe zyrave të tjera të pushtetit ku kanë ardhur e ku tashmë janë të paligjshëm në raport me legjislacionin e vendit, në raport me ligjin për dekriminalizimin.

Reforma në drejtësi, po jo ashtu siç e do kryeministri, që t’i presë këmbët, duart, gjuhën drejtësisë në mënyrë që të mos veprojë aty ku duhet të veprojë sa më parë, ku është lufta,kundër korrupsionit. Por një drejtësi të pavarur, profesionale, të trajnuar nga SHBA-të. Një Byro Kombëtare të Hetimit që detyrë të parë të kenë vënien para drejtësisë të zyrtarëve të nivelit të lartë që vjedhin shumat e parave në nivele të tilla marramendëse. E duke bërë këtë deprivojnë fëmijët dhe familjet shqiptare nga buka e gojës, nga vendet e punës dhe nga zhvillimi. Këto janë tre çështjet për të cilat në Uashington kam marrë jo vetëm mirëkuptim por edhe mbështetje të madhe”, u tha Basha vatranëve. Basha foli edhe për shfrytëzimin e resurseve të diasporës në përgjitëhsi dhe Vatrës ën Vecanti. Ai tha se Partia Demokratike do të tentojë të çojë në Parlament 35 për qind të rinj.

Drejtuesit dhe anëtarët e VATRA-s dhanë mbështetje dhe inkurajuan vazhdimin e aksionit politik të opozitës duke ofruar dhe ndihmën e tyre.

* Botuar në Diellin e printuar, mars 2016, me titull: LULZIM BASHA: NUK MUND TA MENDOJ NJË VIZITË NË AMERIKË PA U TAKUAR ME VATRANËT

 

Një korrespondencë me shkrimtarin francez Andre Malraux

by

Sami I. Repishti/

318 Washington Street/

Hempstead, New York, USA/

27 mars 1968/

Shkelqesise se tij/

Andre Malraux/

Minister Shtetit i Ngarkuar me Çeshjet Kulturore/

Palais Royal/

3, rue de Valois/

Paris 1-er, France/

Zoti Minister,

Me lejoni t’Ju drejtohem me kete leter duke qene se po punoj per nje teze te titulluar: Andre Malraux dhe dialektika e rendit dhe e unit te thelle tek njeriu. Kjo teze do te mbrohet ne Universitetin e Qytetit te Nju-Jorkut.(C.U.N.Y.)

Qekurse kam ardhur ne Shtetet e Bashkuara (ku jap mesim frengjishten ne nji shkolle te ciklit te mesem), i rihyra studimeve te nderprera prej kohesh dhe po rilexoj vepren tuaj me vemendjen qe i kushton nje i ri ne moshe nje me te madhi. Paradoksi ketu qendron ne faktin se ne romanet tuaja, ku heronjte luftonin per nje ideal komunist, has nje burim frymezimi per nje njeri si une, te cilit i eshte dashur te afirmoje dinjitetin e vet njerezor ne luften kunder komunizmit.

Gjithe rinine e kam kaluar ne vendin tim te lindjes, Shqiperia, ku kam pare tere skenat çnjerezore te tmerrit fashist te Luftes se Dyte Boterore. I ri, pjesemarres i Rezistences, u ndodha me 1945 perballe nje ideologjie totalitare dhe nje qeverie qe e quanin “pushteti i popullit”. Realiteti qe perjetova dermoi shpresat e mia, dhe me vullnetin per t’i qendruar besnik vetvetes, iu kundervura rendit te ri te vendosur. Me quajten “rebel”. E pranova kete cilesim dhe krejt pasojat qe rrodhen: dhjete vjet tortura, burg, kampe perqendrimi dhe pune te detyruar. Me 1959, kalova, me arme ne dore, kufirin.

Qe ne leximet e parate romaneve tuaja, nje jete e tere u shpalos para syve te mi. Gjate studimit, perjetova çaste te tera te pervojes sime te dhimbshme, dhe me se nje here poshteruese, prej te torturuari, te burgosuri, te stermunduari. Por nga ana tjeter edhe çaste ekzaltimi te luftetarit. Dhe pikerisht, tek has ate jete te pasur e te fuqishme, vendosa –nje pohim ky krejt i veçante e personal qe po bej- te ndryshoj programin e studimeve te mia, nga shkencat ekonomike ne studimin e letersise. Ndjeva se “udhetimi i shkurte qe me kish mbetur per te bere”, i filluar diten kur thashe me gojen plot nje “Jo!” te nderuar, e njekohesisht fatale, kunder rendit komunist, nuk mund te vazhdonte veç po qe se kthehesha ne nje bote ku mjedisi ushqen deshiren e thelle per solidaritet e vellazeri.

Zhvleresimi njerezor i organizuar nga komunistet ne kampet e perqendrimit te Shqiperise poshteroi te burgosur ne numer te madh; shume u vrane, u vetevrane, me menyra nga ma te llahtarshmet. I poshtrurar dite e nate, une vete, me se nje here, pyesja veten nese ata qe mbijetojne aty ishin pa moral. Sepse vetevrasja eshte nje akt. Te jete valle paburreri te mbijetuarit ne nje kamp perqendrimi? Nese nuk e leshon veten e mbahesh, te jete valle nje akt i padenje per nje njeri? Sepse te jetosh ne nje kamp perqendrimi eshte vete ferri. Te perballosh torturen, te sotmen e te nesermen, ta perballosh ate çdo dite qe pason, dhe kete per dhjete vjet me rradhe, eshte ne fund te fundit nje agoni shume me e thelle se ajo e vdekjes. Veç per te vdekur nuk arrin dot te mesosh, ndonese vetvrasja eshte ne çdo rast nje akt çlirimi. Dakord! Por ama, t’i besh balle ketij tundimi te forte, per mendimin tim, eshte me e veshtire.

Nje dite, pasi kisha bere pese vjet nga i gjithe denimi prej dhjete vjetesh, me shpune ne zyren e Sigurimit te Shtetit. Pas “pershendetjeve”, me vune perpara per te firmosur nje deklarate pendimi, me ane te se ciles duhej te pranoja “mekatin” tim se i isha “kundervene zhvillimit historik per krijimin e shoqenise shqiptare te lire e pa klasa”. Pas pergjigjes sime te menjehereshme mohuese, oficeri reagoi duke me pyetur:”Domethene, ti je gati te sherbesh gjysmen tjeter?” U pergjigja :”Po!”. Dhe keshtu do te ndodhte.

Jam i sigurte se ne ate çast, nuk isha plotesisht i ndergjegjshem per çka po ndodhte ne ate zyre. Por isha shume i bindur ngapese  vitet e burgimit qe kisha bere deri atehere, se çdo fjale, çdo veprim iardhur nga ana tjeter e barrikades duhej hedhur poshte a priori.Kjo duket e pakuptimte, veçse idejaper te mos rene ne ujdi me “murtajen”ikishte rrenjet thelle ne urrejtje dhe ushqehej nga neveria. Ishte shndrruar ne mesim te veçante, absolut, te paprekshem qe udhehiqte jeten time dhe me lejonte te mendoja e veproja. Pa dyshim, ate çast, njeriu nuk ka si peshon gjerat; thjesht vepron shpejt e energjikisht, gjer ne ekzaltim. Por ate dite –dhe me kujtohet shume mire- preka thellesite e lumturise sime tek veprova si njeri i lire. Kurre me pare nuk kisha zgjedhur me te tille vendosmeri kushtet rrethanore per shkaterrimin tim. Ndjeva per nje çast se isha zot i fatit tim. E me pas, serishe burgu…!

Po si mund te mos ushqesha me neveri! Ne nje bote te marre, ku degradimi dhe shkaterrimi i njeriut perpunohen me perkujdesje shkencore, kam pare si fshikullohen te lenet nga mendte, si mbyten pleqte, si i linin te vdisnin urie burra e gra. U thyenin gjymtyret, sidomos kembet, te denuarve me vdekje qe prisnin te ekzekutoheshin, dhekete, si “mase paraprake”. Kam pare fshatare te piqeshin si cope mishi mbi qymyr te prushte, gra te pashkolle gozhduar ne dysheme si mbi nje kryq, te rinj te tredhur, te gjymtuar, te sakatuar. Kam pa malesore madheshtore, te  detyruar te ecin kembezbathur ne oborrin e akullt, dy mije burra e gra qe nuk i linin te shkonin ne banje, nderkohe qe e vetmja  pompe uji merrte dite te tera per t’u ndrequr. Kampare kriminele ordinere se si nxiteshin per te rrahur e poshteruar “politikanet”, e sidomos intelektualet; kam pare nje ushtar me kryet e shtypur nga nje mase e madhe guri pesedhjete kileshe leshuar mbi te nga nji oficer, pasi u plagos fatalisht nga gardistet e kuq sepse u orvat te arratisej…, dhe po ashtu mizorine qe ndiqte pas cilindo qe mundohej t’i shkonte tjetrit ne ndihme.

Edhe vete e kam pervuajtur nje gje te tille, kur nje dite, me ndihmen e dy ish gjimnazisteve leshova ne qeline e nje te denuari me vdekje racionin  tim te kotheres se perditeshme. Me kapen ne veprim e siper. Dhe sa here qe me terhiqnin zvarre per ne qeli, pasi me kishin torturuar egersisht ne zyren e oficerit te ngarkuar per “rehabilitim”, sa here qe vija ne vete, degjoja shokun tim te denuar tek i lutej me pergjerim e me lot autoriteteve, se duhej te torturonin ate per pasojat e “krimit” te kotheres, dhe jo mua. Dhe ai ze –qe me kumbon i qarte dhe sot e kesaj dite ne vesh- me vinte qe larg si zeri i Shpetimtarit.Ishte pohimi me plot gojen dhe i pa krahasueshem i pranise se dashurise vellazerore e te perjeteshme, dhe e kam rinjohur e ndjere sa here qe poshtersia e “murtajes” merrte permasa te llahtarshme.

Nje dashuri e tille ka qene, mendoj, pika e nisjes se rikthimit tim ne jete, “pajtimi me faren njerezore”. Nena ime e moshuar kishte kaluar dy vjet ne nje kamp perqendrimi, e izoluar, dhe e vetmuar. E kam pare si keqtrajtohej nga gardistet e kuq sa here qe afrohej per te me pare permes shufrave te hekurt. Dhe e tille ka qene prane meje, tethemi, gjate gjithe kohes. Diten kur do lija kampin, hasa para portes nenene nje miku te burgosur. U afrua, dhe per here te pare pas dhjete vjetesh, ndjeva embelsine e nje dore nene tek perkedhelte te mijat; e nuk dija ç’t’i thoja te shkretes plake. Me kishte ngulur syte, e turbulluar dhe e permallur.

Me pas, nje shofer kamioni u tregua i gatshem per te me shpene gjer te qyteti me i afert. Nuk folem rruges; hidhte veshtrimin nga une, dhe une perpiqesha te buzeqeshja. Me ne fund, e falenderova. Atehere fillova te kuptoj se e tere pjesa tjeter e botes ishte tashme e huaj per mua.

Perveç nenes sime! E shterngova fort ne krahe. Qau. Nuk shkembyem nje fjale.Por e ndjeja aq prane meje. Qekurse isha ndare nga shoqeria, ajo kishte qene per mua personi i pare qe me mbante te permballur me pranine e saj, jo sepse ishte nena ime; edhe vellezerit e motrat e mija ishin aty; po gjithçka qe ndryshe me ta, me to. Kurse me te, me nenen time, kish ndodhur si me mua, kishte qene e burgosur se bashku me mua, permbrenda meje, ajo, nje banore e botes qe e vetme, kishte bere te mundur komunikimin njerezor; ajo nuk ishte si te tjeret, nje e huaj. Kishte tek ajo krijese e moshuar nje si aureole pafajesie, pafajesi e mjaftueshme per te perligjur revolten qe me ziente permbrenda, dhe qe ta merrja ne mbrojtje, revolte e drejte dhe sigurisht njerezore. E doja nenen siç donja perligjjen e aktit tim. Me te dhe permes saj fillova proçesin e “pajtimit”, pa mundur dhe pa dashur ta plotesoj.

Dy vjet ma vone, i shpetova mbikeqyrjes komuniste te qytetit ku banoja, braktisa nenen dhe çava kufirin. Nuk mund t’i nenshtrohesha nje gjendjeje qe kerkonte shkaterrimin tim per hir te jetes; parapelqeva te vdes, per te mos e pare veten te shkaterruar. Doja gjithashtu te arrija “pajtimin” ne nje bote te ndryshme, ku nuk do te kisha para syve figurat e urryera te xhelateve. Eshte tmerrsisht e mundishme te lexosh gazetat e te degjosh mbledhjet e detyrueshme dhe te perditeshme te nje propagande qe kerkon te mbaje fort ne dore monopolin e trajtimit njerezor, pasi ke jetuar ate gjendje per dymbedhjete vjet me radhe. Te pakten, te mbijetuarit e kampeve naziste e paten kenaqesine dhe sigurine per te mos i pare kurre me me sy xhelatet, nje kenaqesi kjo qe as une, as shoket emi, nuk kishim si ta shpresonim.

Ata qe me kane mbetur, jane shoket.Kur mendoj per ta, veç besoj, se bashku me Kassnerin* se “…shoket e Kines, varrosur te gjalle, miqte e Rusise me sy te nxjerre, miqte e Gjermanise perreth meje me litare ne fyt”, vellezerit e Shqiperise me kembet e thyera para se te ekzekutoheshin jane te vetmit banore te nje bote te pa shkalluar, dhe se zerat e tyre jane te vetmet te denja per t’u degjuar, te vetmet qe deshmojne per madheshtine dhe nderin e te qenit njeri……

Z.Minister,

Kam dy pyetje sidomos, te lidhuna ngushte me vepren tuaj qe me interesojne shume:

1) Marksizmi, a ishte per ju ne vitet e Fatit te Njeriut (1923) forma e vetme e protestes dhe e aventures, tashme te konsumuara, por simbolikisht te vlefshme per ate epoke?

  • Ne ditet tona, kur te gjitha doktrinat politikeduken te konsumuara, çfare do te ishte ajo qe do na shtynte per te vepruar apo shprehur simbolikisht protesten tone kunder Fatit te Njeriut? Çfare orientimi duhet te marrim ne sot per rikrijimin e njeriut?

Do te isha shume i lumtun ne se ju Zoteri, do te kishit miresine te me ndriçoni ne keto dy pika. E merrni besoj me mend gezimin qe do ndjenja nese do merrja nje pergjigje nga ana e juaj.

Ju lutem Z. Minister, pranoni shprehjet  e konsiderates sime me te larte.

(firma) Sami Repishti

Pergjigje:

Ministri i Shtetit per Çeshtje Kulturore

3 rue des Valois

Paris 1-er, France

 

17 prill 1968

Zotit Sami Repishti

318 Washington Street, Hempstead, New York, USA

I nderuemi Zotni,

Letra e juej me ka permallue.Ashte e para leter qe marr nga Shqiperia; nuk ashte e para qe pershkruen fatkeqesite. Por besoj se e kuptoni qe me iu pergjegje me terma te pergjitheshme pyetjes suej te dyte, nuk do te ishte diçka serioze. Do te duhej nji bashkebisedim i gjate, e ma shumenjohuni se ato qe kam sot per Fatin.

Per pyetjen e pare: po! Ne ate kohe, vetem vullneti revolucionar (jo vetem marksizmi) do te mundesonte mobilizimin e mbrendshem per te cilin bahet fjale.

Sinqerisht i jueji: (firmue) Andre Malraux

———————————————————————————————————-

(Shenim: Botue si “shtese” e volumit: Sami Repishti.Dialektika e rendit dhe e rebelimittek Andre Malraux. (Onufri, Tirane, 2011) Perkthimi shqip i origjinalit frengjisht ashte nga Z.Fotaq Andrea)

Klientja amerikane, një falenderim prekës për avokatin shqiptar, Ylber Dauti

by

Albert (Ylber) Dauti, një avokat i suksesshëm shqiptaro-amerikan, ka marrë së fundi, një letër të bukur dhe mirënjohëse nga një kliente amerikane. Një letër të cilën po e ndan me ne.Letra falenderuese, e shkruar me dorë, u dërgua rreth dy javë mbasi çështja e saj u mbyll me sukses, duke e lënë klienten të lumtur dhe me një shpresë të re për jetën.

Ja teksti i përkthyer i letrës që mund të dallohet edhe nga imazhi i origjinales:

I dashur Albert,

Ishte kënaqësia ime që ju njoha gjatë këtyre viteve. U takova me ju në një nga momentet më tronditëse të jetës sime dhe ju vazhdimisht më bëtë të mos harroj se gjithshka do të mbarojë ashtu si e kishte parathënë Zoti për mua. Këshillat tuaja më ndihmuan që të qendroj e fortë edhe kur dukej se gjithshka po kthehej kundër meje. E di që mbase po mendon që keni bërë thjesht punën tuaj, por ju keni bërë shumë më tepër se punën tuaj. Ju patët besim te unë dhe luftuat për mua. Kjo ndoshta do të jetë një çështje te cilen do ta mbani mend me kalimin e kohës. Rastit kur një vajzë u lënda në një lokal dhe ndonëse shanset nuk jepnin pothuajse asnjë shpresë, (dhe pala tjeter kishte një avokat pa karakter) ne përfunduam me një gjykatës të përkryer që na ndihmoi të mbyllim çështjen me marrëveshje për një dëmshpërblim shumë më të madhe sesa prisnim. Mbase nuk e dini, por mua, kjo histori e çmendur, me dha nje shans të dytë në jetë – më ndihmoi që ta nis jetën nga e para. Një fat që nuk do ta kisha pasur nëse nuk do të isha takuar me ju. Do t’ju jem përjetë mirënjohëse.

Faleminderit,

Laura Morrissey

Faton Bislimi, Pjesë e Grupit Evropian të Akademisë së Lidershipit Transatlantik në Washington

by

Si pjesë e grupit evropian të 22 kandidatëve të përzgjedhur nga e gjithë Evropa për të qenë pjesë e programit prestigjioz “Marshall Memorial Fellowship” (MMF) të Fonit Marshall të Gjermanisë në Shtetet e Bashkuara, të marten për Washington, DC, ka udhëtuar edhe Faton Bislimi, Koordinator për Politika dhe Marrëdhënie Rajonale në Zyrën e Kryetarit të Komunës së Gjilanit, Lutfi Haziri.  Bislimi është I vetmi shqiptar nga Evropa që është pjesë e këtij programi këtë vit, dhe një ndër shqiptarët e pakët që studimet postdiplomike në fushën e zhvillimit ndërkombëtar I ka përfunduar në Universitetin e Harvardit. Tani, në përfundmin të doktoraturës në shkenca politike në Universitetin e Albertës, ai është përzgjedhë për programin MMF me motivacionin se është “pjesë e liderëve të rinjë nga Evropa në marrëdhëniet transatlantike,” sic thuhet në letrën e përzgjedhjes nga Dr. Donfried, Presidente e Fondit.

Gjatë programit tre-javor, Bislimi do të ketë rastin të takojë shumë personalitete të rendësishme të politikbërjes në SHBA, duke përfshirë kongresmenë, kryetarë qytetesh, drejtorë fondacionesh, kryeredaktor gazetash, si në Washington, DC, në Chicago, Chattanooga, Miami, dhe New York.

“Unë jam krenar që më është dhënë mundësia të jem pjesë e këtij programi prestigjioz,” ka thenë Bislimi, dhe “do të përpiqem, që gjithë gjithëherë, të përfaqësoj vendin dhe popullin tim në mënyrën më të mire të mundëshme,” ka shtuar ai.

Në grupin evropian, pjesë e të cilit është Bislimi, ka professorë universitetesh, gazetarë, anëtar të parlamentit, themelues e drejtues të institucioneve joprofitabile, kryetar komunash, zyrtarë qeverishë nga shumë shtete të Evropës si Spanja, Italia, Kroacia, Gjermania, Holanda, Britania, Serbia, Bosnja, Polonia, Ukraina, etj.

I kënaqur me përzgjedhjen e Bislimit në këtë program është shprehur edhe Kryetari Haziri. “Eshtë ndër për Gjilanin edhe për Kosovën që kemi një njeri si Faton Bislimi që na përfaqëson në një program kaq të rendësishëm në ndërtimin e mëtutjeshem të marrëdhënieve transatlantike,” ka thenë Haziri. “Gjenerata e re dhe profesionistë si Bislimi janë shpresa më e mire për të ardhmen tone,” ka shtuar ai.

Kurse, Bislimi nga Washington, DC ka shpjeguar se në secilin takim në këtë program do të promovojë Komunën e Gjilanit, duke u filluar kështu një proces të ri të bashkëpunimit në mes Gjilanit dhe qyteteve që do t’i vizitojë ai si pjesë e programit MMF në SHBA.

Fondi Marshall i Gjermanisë në SHBA është themeluar para mëse 40 viteve dhe program i tyre i Akademisë së Lidershipit Transatlantik ka mëse tridhjetë vite që organizohet përmes programit Marshall Memorial Fellowship që i përzgjedhë 22 kandidatë nga Evropa të cilët vijnë në SHBA dhe 22 kandidatë nga Amerika që shkojnë në Evropë, me qëllim të përgatitjes së gjeneratës së re të ekspertëve dhe liderëve në fushën e marrëdhënieve transatlantike. Përndryshe, përzgjedhja e Bislimit për pjesëmarrje në këtë program, të dizajnuar e sponzoruar nga dy vende kryesore në politikën globale si SHBA dhe Gjermania, vlerëson lartë punën e tij të deritashme në ngritjen dhe zhvillimin e marrëdhënieve transatlantike, vecanërisht në mes në SHBA-ve e Kanadasë dhe Kosovës.

Faton Bislimi ka mëse trembëdhjetë vite që punon intensivisht me lobin shqiptar në SHBA, duke krijuar marrëdhënie të shkëlqyeshme me shumë autoritete të Kongresit dhe Administratës Amerikane, duke përfshirë edhe punën e tij në Komitetin për Marrdhënie me Jashtë të Kongresit të SHBA-ve gjatë verës së vitit 2003 dhe 2004.