Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

ATA VUEJTEN SI KRISHTI…

by

Nga Fritz RADOVANI*

■“E PREMTJA E ZEZË NË SHQIPNI KA FILLUE ME 29 NANDOR 1944…/

     DHE, KA ME VAZHDUE DERISA TË MBAROJË KOMUNIZMI !”/  Don Dedë MALAJ 1959/

 ■1.Don Mark XHANI (1909 – 1945) I kerkohet me u shpifë per Imz. Frano Gjinin, po Ky nuk pranoi… E mbysin në tortura e trupin ua hjedhin qejve të Mirditës. Ishte 36 vjeç.

 ■2.At Papa PANDI (1910 – 1945) E marrin forcat e Ndjekjes në Korçë dhe e fusin në një pyll, ku i presin koken me sopatë. Ia vune koken tek Kryqi mbi gjoks. Ishte 35 vjeç…

 ■3.At Josif PAPAMIHAJLI (1912 – 1946) Ishte nga Elbasani. E dënojnë dhe e dergojnë në kampin e Maliqit… Aty e mbysin tue zhytë në baltë se nuk mohonte Krishtin. 34 vjeç.

 ■4.Don Mark BICI (1909 – 1946) E mbysin në tortura në hetuesi të Oroshit. Ishte 27 vjeç.

 ■5.At Bernardin PALAJ (1894 – 1946) E mbysin në hetuesi tek Konvikti “Malet tona” tue e torturue me korrent elektrik. E varrosin në oborr tek qershija… Ishte 52 vjeç…

 ■6.At Serafin KODA(1893 – 1947) Nuk pranon me akuzue shokët, e mbyt hetuesi 54 vjeç.

 ■7.Vlla Gjon PANTALIA (1887 – 1947)Nuk dishmon asgja per Jezuitët… Ishte në hetuesi tek Kisha e Fretenve, e hudhin nga kompanjeli se gjoja desht me ikë. Ishte 60 vjeç.

 ■8.Don Nikoll SHELQETI (1892 – 1947) E dënojnë dhe e nisin per në kampin e Bedenit të Kavajës… Atje policët e kampit e zhysin nder baltat e knetës, ku jep Shpirtë 55 vjeç…

 ■9.Don Dedë PLANI(1889 – 1948) Prifti i Dukagjinit qendron e nuk pranon asnjë akuzë.

Zhdukun edhe dosjen se nuk ka asnje firmë nga Prifti, dhe e mbysin 59 vjeç…

 ■10.Don Nikoll LASKAJ (1898 – 1948) Vdes nder baltat e kampit Bedenit. Ishte 50 vjeç.

 ■11.Don Aleksander SIRDANI (1891 – 1948) Ishte dijetar… E masakrojnë në hetuesinë e Koplikut, ku edhe e zhysin nder pusat e zezë… Ishte 57 vjeç. Bashkë me Té ishte edhe…

 ■12.Don Pjeter ÇUNI (1914 – 1948), i cili pëson të njajtin rrezik në moshen 34 vjeçare…

 ■13.Don Anton MUZAJ (1921 – 1948) Sëmuret nga tbc, dhe e lirojnë me vdekë 27 vjeç…

 ■14.Don Ejëll DEDA (1917 – 1948) Torturohet në burgun e Fretenve dhe vdes 31 vjeç…

 ■15.Don Jakë BUSHATI (1890 – 1949) E zhysin hetuesit e Lezhës në ujë të ftohët deri në bel, po nuk pranon asnjë akuzë… E lanë aty derisa vdes në moshen 59 vjeç.

 ■16.Don Kolec PRENNUSHI (1902 – 1950) E torturojnë me korrent elektrik në hetuesi, nuk pranon “Statutin e Kishës” nga shteti, i shkatrrojnë zemren. E lirojnë e vdes 48 vjeç.

 ■17.Imzot Jul BONATTI (1874 – 1951) E sjellin nga Italia, e dënojnë dhe e dergojnë në një manikomjo të Durrësit, ku aty gjoja e shkyejnë të sëmurët. Dijetari ishte 75 vjeç…

 ■18.Don Matish LISNA (1924 – 1956) Ishte puntor në fermë. E helmatisin e vdes 34 vjeç.

 ■19.Don Vlash MUÇAJ(1892 – 1963)Ishte nga Kruja. E arrestojnë, vdes në tortura 71 vjeç.

 ■20.Don Mikel BELTOJA (1935 – 1973) Dënohet me vdekje: “Ka fye diktatorin Hoxha”.

Ditën e vrasjes e shkyjnë per gjymtyrësh kriminelat Shyqyri Çoku me shokë… 38 vjeç.

 ■21.Don Prenkë NIKÇI (1921 – 1974) Nuk pranon me mohue Zotin nder mbledhjet me fshatarë… Ishte në punë në fabriken e çimentos në Krujë, ku e hudhin nder kazana…

 ■22. Don Mark HASI (1920 – 1981) Hetuesi Nesti Kopali i mberthen gjuhën me thikë për tavolinë në hetuesi… Në 1968 dënohet prap 25 vjetë, dhe vdes në Ballsh 61 vjeç…

 ■23.Don Lazer JUBANI (1925 – 1982) Helmohet nga agjentët e sigurimit. Ishte 57 vjeç…

 ■HAPNI DOSJET E KRIMINELAVE !

Shikoni gradat e tyne, dekoratat dhe rrogat që shteti komunist oriental, vazhdon edhe sot me ua pague edhe trashigimtarëve të tyne bashkë me shperblimet e krimeve!

■HAPNI DOSJET E GJENOCIDIT… Aty do të gjeni edhe Dosjet e Martirëve dhe të Atyne Atdhetarëve, që shumica u mbyten dhe vdiqën nder tortura mizore…

■SHIKONI ME KUJDES MOSHAT E TYNE…

DHE, DO TË BINDENI PSE VDIQËN, IDEALI I TYNE ISHTE ATDHEU E FEJA! KURRË MOS HARRONI SE: ATA VUEJTEN SI KRISHTI !

 Shenim: Nga libri “KKSH perballë Gjenocidit komunist 1944 – 1991” Autor FR. 2013.

Melbourne, 24 Mars 2016.

* Botohet me rastin e se Premtes se Madhe.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ZEMRA E PLAGOSUR E QYTETIT SIMBOL, I KTHYER NË KRYEQYTETIN E GJITHË EVROPËS

by

(Nuk është vetëm selia e burokracisë, por edhe vendi ku përcaktohen fatet e miliona njerëzve)/

Shkruar nga FEDERICO FUBINI-  “Corriere della Sera”/Askush nuk do t’i besonte sigurinë e Washingtonit policisë së Distriktit Kolumbia ose shërbimeve të fshehta të Virgjinias. Askujt nuk do t’i shkonte ndër mënd të mbronte kështu Shtëpinë e Bardhë ose Kongresin e SHBA-s e, megjithatë, është saktësisht ajo që ndodh në Bruksel. Kryeqyteti i Bashkimit Evropian është selia e Aleancës atllantike, një qytet në qendër të një sistemi të 508 milion njerëzve e të një ekonomie të madhe si ajo e Shteteve të Bashkuara, por i mbrojtur si një ngulim i vjetër fushor. Mbrojtjet e saj thonë gjithshka mbi ngurimin e Evropës për të pranuar rolin politik që, poshtërsisht, edhe vetë islamistët i kanë njohur nëpërmjet gjakut të derdhur dje.

Në Bruksel përcaktohet në këta muaj e ardhmja e milionë të ikurish sirianë dhe ajo e monedhës së dytë të botës. Angela Merkel luan me kancelerinë e Berlinit dhe vendin e saj në librat e historisë. Ndërkaq siguria është në duart e autoriteteve belge e të Krahinës Bruksel-Kryeqytet. Kjo do të thotë se as nuk mund të mbështetet në një trupë policie të bashkuar – në qytet veprojnë gjashtë forca të ndara, mbi bazë rajonale e klientelare – dhe as mbi një shërbim të fshehtë të krahasueshëm me atë të një fuqie të mesme perëndimore. Mbas sulmeve të Charlie Hebdo në Paris në janar 2015, qeveria belge zbuloi se i mungonin 150 nga 750 agjentëve të zbulimit ; që atëherë ka marrë 42 por, shkruan Politiku, mbeten në stërvitje për së paku dy vjet.

Ndoshta problemi është se Brukseli është shumë gjëra së bashku, bashkon shumë kundërshti në një hapësirë më të vogël se Milano. Popullsia arabe ka filluar të vijë në vitet 50 nga Maroku, Tunizia e Algjeria së bashku me ato italiane, turke dhe portugeze : të gjithë të pajtuar në Vendet e tyre për minierat apo uzinat e çelikut të Valonias. Sot janë 300.000 brukselas të besimit mysliman, pak më shumë se një e katërta e banorëve të kryeqytetit ; nga 2013 Valonia, krahina frengfolëse, ka riemëruar pushimet e krishtlindjes në shkolla si “leje dimërore”, për të mos prekur asnjë ndjeshmëri. Shumica e madhe e myslimanëve bashkëjeton në paqe me bashkësitë e tjera. Ka një pakicë të dyshimtë, mjaft të gjërë, që i ka siguruar mbulim terroristit Salah Abdeslam në Molenbeek, gjysmë ore me biçikletë nga Komisioni i BE. Aty pranë, në tregun e thertoreve të Anderlehtit, është vështirë të gjindet edhe një njeri i vetëm me origjinë evropiane në një turmë prej stadiumi.

Në Bruksel mund të ecet ndërmjet një blloku ndërtesash e një tjetri e të ndryshojë gjuha në zyrat (nga frengjishtja në flamandçe). Edhe më shpesh, në një shëtitje prej pesë minutash, ndryshojnë aromat dhe rrobat e kalimtarëvet, nga kravatat e firmuara tek dollomaja salafite, tek festja fisnore e Kongos. Kulla Madou, nga ku fuksionarët e Konkurrencës së Komisionit BE vendosin t’ardhmen e bankavet italiane, brënda është përsosmërisht sterile. Praktike dhe e thjeshtë në stil të përsosur eurokratik. Jashtë është e mbështjellur nga popullsia myslimane e Saint Josse, demografikisht vërshuese dhe gjithënjë e më shpesh e radikalizuar tek të rinjtë në kërkim të identitetit.

Nga ana tjetër e lagjes evropiane, mbrapa krahëvet të Parlamentit të ri e të stërmadh, rrugët kryesore të Ixelit janë plot kafene të shijes franceze e të rinj të diplomuar në çdo qoshe t’Evropës. Por rrugicat e vogla janë të mbushura me Internet kafè të vjetëruara, ku bijtë e të mërguarvet marokenë apo bengalezë kalojnë netët gjithmonë mbi të njëjtit siti web në arabisht.

Brukseli është tepër kompleks, i rëndësishëm dhe simbolik për t’a quajtur atë të djeshmin një sulm vetëm kundrejt Belgjikës. Deri edhe armiqtë tanë, tragjikisht deklarojnë me një veprim lufte, se ky është kryeqyteti politik i Evropës dhe ka ardhur koha për qytetarët ashtu si për qeveritë t’a trajtojnë si të tillë. Brukseli kishte muaj që pregatitej për këtë ditë. Për Krishtlindje qeveria belge kishte shpallur deri edhe një shtetrrethim të gjatë ; megjithatë dje, më shumë se një orë mbas masakrës së parë në aeroport, askush nuk u kujtua të mbyllej metroja për të parandaluar goditjen e dytë.

T’i lihet siguria e Brukselit qeverisë belge dhe policive të saj rajonale është sikurse të mëtohet që qeveria greke dhe peshkatarët e Lesbos të mbarështojnë vetëm valët e refugjatëve. Duhet një forcë e sigurisë evropiane gjatë kufijve dhe në qendrën nevralgjike të Bashkimit. Terroristët, që kanë goditur zemrën e Bashkimit, duket se i kuptojnë këto kundërshtí më mirë se ne vetë evropianët. Duke shpërthyer bombat në aeroportin e Zaventemit dhe në metrò, dy hapa larg Komisionit dhe Parlamentit BE, e trajtojnë Brukselin – në mënyrën e tyre të tmerrshme – si kryeqytetin e Shteteve të bashkuara t’Evropës. Do të shihet shpejt nëse përgjigja do të jetë në lartësinë e duhur. Ose nëse mbas lotëvet do të mbizotërojnë ende ikjet iluzore mbas mureve apo kufijve të vegjël, pikërisht atje ku armiqtë tanë do të donin të na mbyllnin.

“Corriere della Sera”, 23 mars 2016    E përktheu Eugjen Merlika

           

Hebrenjtë dhe Vlora

by

Nga Gëzim Llojdia/

1.Editori i gazetës” Dielli” SHBA,Dalip Greca  më ngacmoi një temë strehimi i hebrenjve në Vlorë, dhe Shqipëri:”Kam marre një letër nga Izraeli, ku kërkohet një shkrim, qe mund ta gjesh burimin ëe Muzeun e Vlorës, shkruan editori, Greca, në një mesazh përcjellë kohë më parë, pas një letre që ai ksihte marrë nga Izraeli.

Jakov Sollomoni, Izrael:Unë ju falënderojë për informacionin e gjere qe jepni përditë dhe për figurat me vlere kombëtare te kujtuar e të haruar ,here pas here .Unë do tu isha tepër mirënjohjes te bënit një shkrim sado te shkurtër për te vetmin hebre, Josef Kantozin, i cili dy here rresht se bashku me plot patriote vlonjate i priti me patickën e tij  italianet pushtues ne 1920 dhe mori pjesë edhe ne luftën e shtate  puseve .Ai ka qene komisari i pare i policisë me 1924 ,i qeverise se Fan Nolit dhe shume i vlerësuar prej tij . Fotoja e tije ka qene për vite me radhe ne muzeun historik te Vlorës ,kur ishte ne Skele me poshtë shkrimin:”  Josef Kantos, luftëtar i vitit 1920 .Këtë foto e kane  marre nga familja jone sepse ai ishte vëllai i sime gjyshe dhe dajo i babës . Ne librin tim te dyte i kam kushtuar edhe një tregim te shkurtër .A nuk ia vlen te shkruhet për te ,kur ai ishte aq patriot për një vend ku nuk ka lindur ,por ishte vetëm shtetas me kombësi  hebreje ?  Ai ka qene shok armesh me Avdurahman Cirakun e Koci Selfon, patriote te njohur, i pari vlonjat dhe tjetri nga Gjirokastra .Çiraku ka edhe një këngë ku thuhet se ai rrezoi avionin italian ne fushën e Peshkopisë.Ka dhe një kënge për këtë ngjarje:Në fushë të Peshkopisë /ra balloni  i Italisë/Aeroplanin kush e shtiu/Trim Avdurahman Aliu/Ai mbante dy mbiemra.

2.Edhe pse hebrenjtë kanë jetuar në Shqipëri për shekuj me radhë, ka pak  nga  prania e tyre. Por ka një arsye shumë të  rëndësishme për ta vizituar hebrenjtë. Për shkak të besa, kodi i shqiptarëve e nderit dhe mikpritjes, të dy feve të  myslimanët dhe të krishterët që rrezikuan jetën e tyre gjatë Luftës së Dytë Botërore për strehimin dhe për të shpëtuar popullatën lokale hebreje si dhe shumë qindra refugjatëve nga vendet e tjera evropiane. 4 vjet më parë  Esther Hecht ishte në Shqipëri   dhe përgjatë muajve prill maj ajo  pa dhe shkroi gjatë për vendin që strehoi hebrenjtë gjatë luftë së përbotshme. Nën titullin:Traveler hebre: Albania.

Çfarë thotë më tej Esther Hecht?Ky vend që është pak më e vogël se Maryland është i bekuar me kohë e mirë të bollshme, male të pyllëzuara, liqene, lumenj dhe qindra milje nga plazhet joshëse. Fshatrat e gurit kapen për shpatet e maleve sikur të ngrira në kohë, por në qytetet bregdetare, ndërtesave të banimit dhe hotelet janë në rritje me një ritëm frenetik për të plotësuar kërkesat e diellit-uritur evropianët.

Hebrenjtë gjithë Ballkanit ishin të lidhura nga familja e ngushtë dhe lidhjet tregtare. Ata që janë në Shqipëri, ishin veçanërisht të afërt me hebrenjtë në Korfuz, Janinë, Artës dhe qytete të tjera, hebrenjtë mund të ketë ardhur në Shqipëri burime që përshkruajnë anije romake me robërit judenj, rrugës për në Romë, që lahen deri në brigjet jugore të vendit. pasardhësit robërit ‘mund të ketë ndërtuar sinagogën në portin jugor të Sarandës në shekullin e pestë C.E. Pak dihet prej atëherë e deri më 1281, kur një grup i vogël i tregtarëve hebrenj që tregtojnë  në kripë  të kenë jetuar më në veri në qytetin port të Durrësit, i  cili ishte një lidhje e rëndësishme në rrugën e tregtisë në mes të Romës dhe Stambollit.Në shekujt 15 dhe 16, bashkësia çifute përbënte një të tretën e banorëve të Vlorës, pastaj qyteti kryesor administrative dhe ushtarake. Judenj kishin ardhur në Vlorë nga Franca, Korfuzi, Spanjë dhe Napoli. Ata ishin eksportuesit e tekstileve dhe artikuj lëkure dhe tregtohen edhe në tokën bujqësore.Në shekullin e 17, Vlore rënë dhe Berat u rrit në rëndësi. Ndjekësit e Shabbetai Zevi, Mesia të rremë, u vendosën atje.

3.Ka shumë pak informacion në lidhje me hebrenjtë në Shqipëri nga 1700 në rreth 1860. Një konvertuar pak për të Islamit apo Krishterimit. Por në shekullin e 19-hebrenjtë kanë ardhur nga disa qytete greke, sidomos Janines, dhe u vendosën në disa qytete, duke përfshirë Gjirokastër, Delvinë, Vlorë, Berat, Elbasan, Korçë, Shkodër dhe Krujë.Në vitin 1912, hebrenjtë kanë marrë pjesë në luftën për pavarësi. Pas vitit 1928, kur Shqipëria u bë një monarki, shumë hebrenj u vendos atje nga Greqia, përsëri sidomos nga Janinës. Ata përfshihen farmacistë, mjekë dhe tregtarët. 1930 Regjistrimi tregon 204 hebrenj.

Në vitin 1935, Leo Elton, një gazetar britanik, vizitoi Shqipërinë dhe raportoi për Judah Magnes, presidentit të parë të Universitetit Hebraik të Jerusalemit, që Shqipëria ishte një strehë ideale për Judenjtë dhe mund të bëhet përfundimisht një shtëpi kombëtare çifute.Pasi Hitleri erdhi në pushtet, hebrenjtë nga Gjermania, Austria, Çekosllovakia dhe Polonia  erdhën në Shqipëri. Kështu filloi shpëtimin i shquar.Italia pushtoi Shqipërinë më 7 prill, 1939, dhe më pas pushtuan Jugosllavinë, aneksuar pjesë të mëdha të Kosovës, duke përfshirë edhe Prishtinën. Në vitin 1942, hebrenjtë nga Prishtina u vendosën në Berat;,të tjerët u transferua në Shkodër, Tiranë dhe Elbasan. Disa bashkuan me partizanët.Kur gjermanët pushtuan Shqipërinë në verë të vitit 1943, situata u përkeqësua për hebrenjtë, sidomos refugjatët. Shumë u fshehur nga shqiptarët. Kur në pranverë të vitit 1944 gjermanët kërkuar që krerët shqiptarë të dorëzojnë listat e hebrenjve, e kishin refuzuar, duke premtuar mbrojtje hebrenjtë. Vetëm një familjes, Arditis, u gjet dhe u deportuan.

Deri në janar të vitit 2011, 69 shqiptarë u njohur si kombet e drejtë nga Yad Vashem në Jerusalem.Pas luftës, ka pasur disa 180 hebrenj në Shqipëri. Disa u largua në fund të viteve 1980, dhe në vitin 1991, kur u hapën kufijtë, u nis për në Izrael.Jacob Sallomon u lind në vitin 1943 në Vlorë, ku i ati dhe gjyshi ishin tregtarët leckë. Pavarësisht ndalimit të fesë, ai kujton festuar të gjitha festat. Shërbimet janë mbajtur në shtëpinë e madhe-tezen e tij. Kur Sallomon ishte në klasën e pestë, ai udhëtoi për në një qytet tjetër me dy djem të tjerë që do të rrethpritet.Ai shkoi në Izrael në vitin 1991. Familja e tij ishte një nga një duzinë dërguar në jug në Beer-Sheba, të tjerët u dërguan në Karmiel në veri. Pavarësisht nga distanca, të dy grupet mbeten të ngushtë.Sallomon, të cilët shpesh viziton vendin ku ka lindur, beson se vetëm një pjesë të vogël të hebrenjve ka mbetur në Shqipëri, një vend me 3 milion, por hebrenjtë kanë ardhur nga vende të tjera, duke përfshirë edhe Kosovën. Një lider i komunitetit në Tiranë, vlerëson se ka 40 deri 50 hebrenj shqiptarë, duke përfshirë rreth 20 fëmijë, kryesisht në kryeqytet. Shumica janë të angazhuar në biznes, dhe ata të gjithë e njohin njëri-tjetrin dhe të festojnë festat së bashku, por nuk kanë asnjë shkollë çifute apo varrezat.

Në vitin 2010, Chabad hapur Hechal Shlomo sinagogë (011-355-4-225-3470) në Tiranë, emërimin Rabbi Yoel Kaplan me bazë në Selanik, në Greqi-verior “Shefi Rabbi” të Shqipërisë. Kaplan llogarit se Shqipëria ka 200 hebrenj dhe disa qindra më shumë me lidhjet hebraike. Ai kryen shërbime Shabbat, kur në Tiranë, zakonisht pa një minyan. Kaplan në plan të mbajë shërbimet e Lartë Festa në sinagogë, në 17/1 Ismail Qemali, përballë rezidencës së Hoxhës mëparshëm. Ai gjithashtu shpreson të marrë një komplot për varrezat hebraike.

Në qendër të qytetit, në kryqëzimin e Abedin Dino dhe Vangjel Pandi, një shekullit të pestë sinagogë të madhe C.E. që më vonë u kthye në një kishë është gërmuar. Sipas arkeologëve izraelitë, vendndodhja sinagogë në zemër të qytetit të lashtë do të thotë se komuniteti hebre ishte e madhe dhe të mirë-për-bërë.Katet mozaik në bazilikën qendror dhe në një dhomë anësore përmbajnë simbole të tilla si një Menora dhe një imazh i ngjan arkën e shenjtë Katet mbahen të mbuluara për mbrojtje. një fotografi mund të shihet në Muzeun Arkeologjik një bllok larg.Vlorë, një qytet i madh me milje të plazheve me rërë, ishte qendra e jetës hebraike në Shqipëri në kohët moderne, edhe pse mbetet pak për t’u parë. Në vitin 1912, Shqipëria shpalli pavarësinë e saj këtu.Nëse në hyrje të qytetit nga jugu, nga Uji i Ftohtë, të ketë të drejtë (në lindje), në unazë e një park të bukur me një monument të pavarësisë dhe varri i Ismail Qemalit, themeluesit të modern Shqipëri. Sinagoga më e madhe e qytetit dikur qëndronte këtu në mes të dy shtëpive.Nga ana e djathtë në Muzeun Historik dhe për të marrë majtas e dytë. Pas rreth 100 jard, Rruga e Hebrenjve (rruga Judenjve), rreth 150 oborre të gjatë, është në të djathtë. Ajo fillon në afërsi të një qendre të lojrave me një kullë orën. Një pllakë në një ndërtesë në të majtë liston familjet që jetonin këtu. Disa ishin këpucarë; të tjerët kishin dyqane të tekstilit. Një pllakë ngjitur njofton se rruga është “i mbrojtur nga shteti.”Së fundi, kthehet në rrethrrotullimi Skela dhe me makinë në veri përgjatë plazhit në një zonë të quajtur Triport. Këtu thuhet se çifutët e dëbuar nga Spanja në vitin 1492 zbarkoi në Shqipëri.Nga Vlora, vazhdojnë në veri të Fierit dhe më pas në lindje të Beratit. Qyteti i saj i vjetër, në shpatet e pyllëzuara të maleve Tomorrit me pamje nga lumi Osum, është një Site Trashëgimisë Botërore të njohur si “qyteti i një mijë dritareve.” Shtëpitë e saj të bardhë me dritare të përshtatur në dru të errët duket të jenë grumbulluar njëra mbi tjetrën . Gjatë periudhës osmane, Berat ishte një qendër e madhe e Ëoodcarving.Si Vlore, Berat ka rrugë një judenjve në qendër, e quajtur Rruga Hebrejt, pingul në Antipatrea.Nga Berati, të vazhdojë në veri me anë të Lushinje të Elbasanit, e cila ka një qytet të rrethuar me mure interesante të vjetër që përdoret për të mburremi një sinagogëTirana është një qytet zvarrisës, të gjallë dhe të gjallë me më shumë se 600.000 banorë. Në ditët e nxehta, banorët i takë kokë për kafene hije në natyrë në periferi të qytetit. Përveç nga sinagoga, pothuajse vetëm kujtim i jetës hebre është një pllakë në Muzeun Historik Kombëtar liste familje shqiptare që fshihen hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Në Shpëtim në Shqipëri: njëqind për qind e hebrenjve në Shqipëri shpëtuar nga Holokausti (Brunsëick Press), Harvey Sarner shkruan historinë e hebrenjve në Shqipëri, nga koha romake deri në vitin 1991.Besa: Myslimanët që shpëtuan hebrenjtë në Luftën e Dytë Botërore nga Norman H. Gershman (Syracuse University Press) përmban fotografi të shpëtimtarëve dhe anekdota të shkurtër në lidhje me secilin. Portretet janë ekspozuar në Yad Vashem në Jeruzalem dhe në selinë e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork.Historiani shqiptar Apostol Kotani është duke kërkuar fonde për të shkruar një version të përditësuar në anglisht të hebrenjve të tij në Shqipëri.

Shabbetai Zevi, mistiku shekullit të 17-të, u dëbua nga sulltani osman në Ulqin (Mali i Zi), në veri të Shqipërisë. Në vitin 1676, Zevi i shkroi kryetarit të komunitetit në Berat kërkuar që libra High Festa lutjes të dërgohet tek ai.

Dijetari Gershom Sholem shkruante se Zevi vdiq dhe u varros në Ulqin. Por Itzhak Ben Zvi, presidenti i parë i Izraelit, besonte se Zevi vdiq në Berat, dhe në periferi të qytetit ka një vend të quajtur Varri i Çifutit (Varri i hebrenjve).

Kotani dhe arkeolog shqiptar  Korkoti argumentojnë se Zevi vdiq në Fterrë, një fshat afër Sarandës, dhe u varros në një kodër të quajtur Galile.

Managing Security in Kosovo and the Western Balkans

by

Spech of the President at the Atlantic Council

 BY AHTIFETE JAHJAGA/*

Seventeen years ago to this day, in this capital and those of NATO European allies a courageous decision was made to intervene on humanitarian grounds to stop the war crimes and the ethnic cleansing committed on Albanians in Kosovo by Serbia’s state apparatus.

 The decision to conduct a bombing campaign against military targets, to stop Serbia’s repression and force its withdrawal from Kosovo made much history.

For the first time in the history of the North Atlantic alliance, it fought a war on the grounds of regional security. Not for territory, not for resources, but for principles: against a state whose sovereignty lost legitimacy when it began to persecute and repress its citizens on grounds of their ethnicity.
The brutality unleashed in Kosovo at the dawn of the 21st century was not unknown to leaders in Europe and the United States. It followed the carnage in Rwanda and much closer to Kosovo, in Bosnia.

They weighted heavily in the minds of decision-makers. It challenged all of us to think to what use were the alliances, unions of nations, conventions, laws and charters if we were repeatedly failing to protect the unprotected from systematic state-sponsored violence?

In Kosovo, they lived up to their names and aims. The intervention stopped the war and brought Kosovars the much sought peace and freedom.

The international community – the UN, NATO and a plethora of international organizations – heavily engaged in peacekeeping duties and in institution-building as they helped steer Kosovo to democracy and free market economy. About one million refugees returned home in the first days after the conflict ended.

After almost 10 years of active international involvement in what has been a remarkable journey of state-building, Kosovo declared independence in 2008, and as we approach our first decade as an independent state I can confidently say that we have managed to recover, to overcome, to move forward.

By and large, our ability to progress from the state of war to rule of law in a short span of time was a direct outcome of the security established on the ground and the determination of the American and European allies to stay committed to peace and stability in the Balkans.

This security was provided by fifty thousand NATO troops deployed initially in Kosovo, a country of 2 million in a territory the size of Connecticut that would be a guarantor of peace, and thousands of UN police officers who set up the parameters of law and order.

Security and the exit strategy were tightly linked to the foundation of the new security institutions that we were to create, guided so generously by the international community. It relied on creation of trust, certainty and predictability.

We have assumed responsibility for the safety of all in Kosovo through the Kosovo Police, a trusted institution that reflects the ethnic balance in Kosovo.

We are in the process of transforming our rapid response force into the Kosovo Armed Forces, a defense force that reflects the ambitions and the interests of the country and is being created in a gradual and phased approach, in line with a detailed review of our security sector that embraces NATO standards.

In this next phase of completing the trappings of the sovereign state responsible for its own security, our intention is to build a flexible and modern defense force that will be an asset to the regional security and would help to maintain Europe’s peace.

Due to this gradual handover, only 3000 NATO troops are now on the ground and they no longer conduct patrols or man checkpoints. But their presence remains an important cornerstone of security in the Balkans, because even after 15 years of active engagement, there is unfinished business in the region.

We recognize that most of the challenges that stand on the way of Balkan countries’ road to accession in NATO and EU are internal – such as the existence of the endemic corruption, the economic monopoly of powerful elites and other consequences of bad governance and incomplete rule of law and they are potent threats.

But what we must also recognize is the huge leap that the region has made in the past two decades, the kind of progress that would have been impossible without a European and North Atlantic integration perspective on the table.

 That has been our overarching incentive to reform, to engage with one another, to even make progress where one would have been unimaginable several years ago.

The attention required today in the Balkans is no longer one of emergency. It is one of adopting to the Balkans the model Europe already tested and tried successfully half a century ago.Our strategic goal is membership in NATO and the European Union, a goal shared by the majority of the political spectrum in Kosovo.

We see no alternative to it and while I know that our efforts are complicated by the non-recognition of four NATO members and the sometimes-stalled reforms at home, I would like for us to think ahead and really see this momentum as an opportunity to change the course of history for the Western Balkan countries.

With one exception in the region, our shared vision is to become part of the larger umbrella of security because we are convinced that that is the only way that will guarantee a lasting peace and stability.

NATO’s recent decision to offer formal membership to Montenegro is the much-needed positive step, as is EU’s decision to grant membership status to Albania and Serbia and to sign the Stabilization and Association Agreement with Kosovo as the first step toward the European integration.

We can never consider security separated from the political situation, which we also have made serious efforts to address in large part because of our aspirations to join the EU and in Kosovo’s case NATO.

Despite the animosities that still hold and the difficulty to engage in dialogue with one’s former enemy, the governments of Kosovo and Serbia are trying to normalize the relations in the EU-brokered process.

This effort has been far from perfect. The lack of tangible implementation and the ambiguity that has surrounded it have not been helpful, but the two countries have been bound by EU conditionality to resolve their disputes before either state can be considered for membership.

To Kosovo that means full recognition of its independence by Serbia before Serbia can join the EU. Anything short of recognition would reverse decades of investment and efforts to pacify the Balkans and to set it on the road to prosperity.There is no time for enlargement fatigue. The Western Balkans countries have come halfway and we are in need of another push that would set us off on a path to the kind of progress that cannot be reversed.

EU and NATO integration are not a cure for all, I agree, but without this option clearly and firmly on the table our future becomes uncertain.

The vacuum, the limbo in which we find ourselves currently has opened up an opportunity to powers and agendas that have traditionally sought to undermine any chance of success in the Balkans and beyond.

Today we find ourselves squeezed between Russia’s anti-West policy and various Islamist agendas, which seek to exploit the pent up frustration, the isolation, the lack of economic prosperity, the general stagnation.

Too much has been invested in the stability of Kosovo, Bosnia, Albania, Macedonia, Montenegro and Serbia. We are all finally getting our act together but we need help to stay the course. We do not seek shortcuts and our path to EU and NATO should continue to be conditioned with our ability to fulfill the important criteria, but we must not lose sight of what is of strategic importance. 

We are an integral part of Europe and we must be treated as such. Today, the citizens of Kosovo are the only people in Europe who cannot travel visa-free to the rest of Europe. The only other country where they can travel without a visa is Turkey.

We are eager to be seen as an added value, to be part of Europe’s solutions and not a generator of problems.

And we vow to do our part.

Let me make a security-related example. In the past four years, Kosovo’s institutions have effectively confronted the challenge posed by the foreign fighters, citizens of Kosovo who have joined ISIL.

In 2013 and 2014, about 200 Kosovo citizens travelled to Syria and Iraq, which makes us one of the top countries with the number of foreign fighters per capita.

We have been uncompromising in our approach as soon as we became aware that we, too, had been affected by this phenomenon. Our first reaction has been to learn everything – from recruiters down to their finances and routes, learning about their ties and their intentions.

We have acted swiftly and decisively against the ones that have returned, putting them through our legal system.

On recruiters, we have been on the mark. Arrests have led us to several dozens of imams with connections to Macedonia and Albania. We have shut down illegal mosques and NGOs that have acted as fronts for their activities, especially in money laundering and indoctrination.

This challenge to our security has had another immediate effect. We have renewed some old partnerships and have started some new ones, particularly in our immediate neighborhood that have led to major arrests.
We have updated our laws and approved new ones to ensure that our sovereignty and legal independence does not become a catalyst for those seeking to pursue this path.
Cooperation has been key as has been the realization that we must do our own homework. Despite the presence of NATO troops and the largest EU rule of law mission, it was our law enforcement agencies that took the responsibility to make Kosovo the European frontline of fighting the terrorist network.

Before I conclude, let me offer a few thoughts on our most recent challenge.

We examined several questions today on the anniversary of the Kosovo intervention against the backdrop of another crisis at the gates of Europe.  

As I speak, there are Syrian refugees, as well as migrants from strife-stricken countries from the Middle East and beyond, that have amassed in Europe’s most fragile territory, in no man’s land between Greece and neighboring Macedonia, and now most recently Albania.  

There are assumptions that Albania and Kosovo are next as refugees and migrants scramble to find new routes to take them north to Western Europe, which is their main destination.

I join the Prime Minister of Albania to say that we will not open our borders – not for the lack of will, but because of our inability to offer the needed care – but we will also not erect walls.

The suffering of the Syrian refugees feels very close to our skin. During Kosovo’s war, one million Kosovo Albanians – half of Kosovo’s population – were expelled from their homes.
We were forced in neighboring countries, where despite the fears that refugees from Kosovo may somehow take over their countries – we were welcomed with open arms. Some 600,000 refugees were taken in by Albania, which had very limited resources being one of the poorest countries in Europe. In Macedonia, too.

But three months later, when US-led intervention stopped the Serbian aggression, one million refugees rushed back to their homes. I remember aid agencies in panic about landmines and the destruction left behind by the war. 

But to the refugees who never wanted to leave their homes, this moment of return to their homes could not have come fast enough.

They all went back to their homes in less than 2 weeks after the war ended.

   In this debate, we must be reminded that refugees are a consequence of the war. To stop their flow we must address the cause that pushed them to leave in the first place.

We need to remember that they are people forced to leave their homes and nobody wants to ever leave home. No one wants to be somebody else’s burden.

And while we’re all learning that there is no one single way to address migration and that every European country will deal with it in its own way, we must ensure that our resources and our action are joint.

Thank you very much for your attention!

 *Spech of the President at the Atlantic Council

 

FLET INVA MULA, DIVA E MUZIKES OPERISTIKE

by

Arti nuk ështe lluks por është domosdoshmëri e nje shoqërie të iluminuar’’ -tregon  Diva e muzikes klasike, Soprano Inva Mula /

Histori Suksesi nga Liliana Pere/Intervistë/*

Profili i Inva Mulës/

Jemi mësuar që emrin e Sopranos së madhe te Muzikës klasike Inva Mula ta shoqërojmë me krenari me shprehjen ‘’Diva e Muzikës Operistike’’;‘’Ikonë bukurie fizike dhe zëri te madh te mahnitshëm’’. Melodia e muzikës së saj sot kumbon hareshëm dhe gëzon zemrat e artëdashesve kudo ku ajo deputon. Inva eshte nje artiste lirike operistike e spikatur shqiptare . ‘’Nje emer  kult’’.Ajo ka një karrierë të  suksesshme , me famëe botërore dhe zeë  nje vend tëe rëndesishëm përkrah shumë, sopranove  lirike operestike. Inva Mula qëndron ne rradhët e para  te gjenerates meraviloioze te  personaliteteve te muzikes klasike  sopranove të shquara botërore.Kritikët e artit dhe të operas në Shqipëri dhe në mbarë botën e kanë vlerësuar teknikën, vokalin, zërin dhe interpretimet dramatike të saj ne shkallen sipërore. Inva Mula është njohur per vlerat si soprano, famën e saj si interpretuese klas e artit operistik dhe është e admiruar ne arenën ndërkombëtare .Inva është e njohur dhe e dalluar në botën e artit  në përgjithësi për një nga portretizimet më te çuditshme operistike në historinë e filmit.

Inva Mula lindur ne Tiranë , vajza e dy personaliteteve te shquara te artit Shqiptar Z. Avni dhe Znj.Nina Mula, personalitete të nderuar, emri i te cilëve zgjon shume respect dhe dashuri tek të gjithe shqiptarët.Dëshira e cdo njerit prej nesh eshte te jetëe modeli me i mirë  i prindërve te vet.Historia  e Invës me dashuri  per këngen dhe muzikën,  fillon qysh ne fëmijerinë e saj , rrodhi natyrshëm  sepse  prindërit e saj  ishin artistë, këngëtarë operistikë.Ata duke dalluar talentin e saj , mirëdukuan dhe mirëorjentuan me dashuri tek Inva një  formim te shkëlqyer artistic, ndjenjën e fortë të punës , përkushtimit  dhe të  sakrificës për artin, seriozitetin dhe profesionalizmin duke e kthyer ëndrën per artin nje refren kënge të bukur qe jetohet c’do ditë.Talenti i gërshetuar me nje punë permanente plot sakrifica, bënë qe Inva te punonte shumë vokalisht per zërin dhe këngën. Fjala e prindërve te saj ngelet gjithmonë në memorjen e Invës: ‘’Nëse do vërtetë të bëhesh këngëtare lirike duhet të mësosh teknikën vokale. Nëse jo, do ngelesh në nivel amator dhe kjo nuk mjafton për t’u bërë dikushi në art dhe muzike‘’

Këngëtarja Inva Mula ka studiuar kanto dhe piano  në qytetin e saj të lindjes të Tiranës, Shqipëri ne Universitetin e  Arteve .

-Në vitin 1987 ajo fitoi konkursin Cantante Albania në Tiranë

-Në vitin 1988 fitoi konkursin George Enescu në Bukuresht.

-Në vitin 1991 në shtator, Sopranoja Inva Mulla-  largohet nga Shqipëria  per në Bukuresht, ku ajo paraqitet ne nje konkurs dhe del fituese me  çmimin  në Enesku Konkursin George.

-Në vitin 1992 ajo fitoi Grand Prix Madama Butterfly në Barcelonë

-Në vitin 1993 në maj ajo mori një çmim në konkursin e parë Plaçido Domingo i Konkurrencës Opera International në Paris, ne Konkursin e parë Ndërkombëtar Voice .

-Në vitin 1996 ajo  deputon në opera Luigi Cherubini-së Médée në Compiègne në Francë.

-Ne filmin e vitit 1997 Inva Mula është emër i njohur prej kineastëve perëndimorë si zë Diva Plavalaguna (luajtur në ekran nga Maiwenn Le Besco)

-Në vitin 1998 Ajo u kthye për opera Georges Bizesë La Jolie fille de Perth  .

-Në vitin 2001, ajo vazhdon koncertet ne Itali, në Teatro alla Scala dhe Rigoletto në Verona Arena, duke performuar  Falstaff Verdin .

-Në vitin 2005 ajo regjistroi Puçinit La Rondine me Angela Gheorghiu për EMI dhe për prodhimin faze, u zhvillua Gheorghiu në rolin kryesor e Magda gjatë shfaqjeve në Tuluzë dhe Paris.

-Në vitin 2007, ajo deputon suksesshëm ‘’Adina në L’Elisir d’amore’’ në Toulouse.

-Në vitin 2009 ajo këndoi ne rolin kryesor në Mireille Gounod e me Operës së Parisit në Palais Garnier, me nje profesionalizem te larte.

Jehona  e kënges se Invës  me tenorin e famshëm, Plácido Domingo International Voice në një koncert të Opera-Garnier në Paris, ka qene nje ngjarje e regjistruar nën koncertin e parë Konkursi Gala në të cilën ajo këndoi Qui la voce sua Soave nga Bellini i Puritani dhe duets nga L’Elisir d’amore, Don Giovanni dhe La Traviata .

Mula- dhe Domingo kane përsëritur programin në Bruksel, Mynih, dhe Oslo.

Suksesi dhe fama vazhdon te përhapet ne Europë

Ajo fitoi brohoritjet per pastërtinë mahnitëse vokale dhe një teknikë, të sigurt te lëmuar, dhe projektimi muzikore e një linjë të qëndrueshme.

Ajo është një soprano lirike me aftësi të forta në bel Canto dhe coloratura pjesë,

Inva është veçanërisht e vlerësuar për shfaqjet e saj në Mozart. vargu i saj është mjaft I gjerë se ajo edhe këndon rolet e lehta te Verdit, të tilla si Nanetta në Falstaff dhe Gilda në Rigoletto, por edhe Violetës në La Traviata.

Rolet te tjera në repertorin e saj janë te shumta , dhe te gjitha te sukseshme.

Ajo më vonë ka dhene koncerte të ndryshme me tenorin e famshëm në Bastille Opera në Paris, dhe në Bruksel për Europalia Meksikës, në Mynih dhe në Oslo.

Mula ka kënduar në Lucia di Lammermoor, La Boheme, dhe Manon.

Ajo është gjithashtu një Violetta e njohur në La Traviata, dhe ka kënduar në shumë qytete në mbarë botën, duke përfshirë Tokio, Bilbao, Orange, Trieste dhe Toronto.

Ajo është e shoqëruar shpesh nga pianisti french-shqiptar Genc Tukiçi.

Diva e muzikes klasike , Sopranoja Inva Mula, do te performoje ne Kontinentin Amerikan gjate muajit Mars  ne TOWN HALL NYC. dhe ne muajin Prill do te vazhdoje koncertet ne Toronto te Kanadase. Ketij koncerti sa unik dhe madheshtor I bashkohet  dhe pianisti virtuoz Genc Tukiçi  dhe dirigjentin Famos Maestro.

*Inva është anëtare e Akademisë Botërore të Artit dhe Shkencës.

Inva Mula tregon përjetimet e kësaj ngjarje, duke u ndalur edhe tek aktiviteti artistik, Shqipëria dhe shqiptarët, si dhe duke dhënë një mesazh të qartë:

Vendi ynë duhet të bëjë më shumë për të përfituar nga arritjet e shquara të shqiptarëve në të gjitha fushat dhe kudo në botë.

Ju lutem ndiqni Bashkebisedimin:

-E dashur Inva. Ju jeni larguar nga vendlindja ne moshën 28 vjet.  Vazhdoni të  jeni ne një udhëtim  pafund gjeografik , artistik, drejt suksesit brilant, duke u adoptuar perfekt me  diversitet kulturash , cila eshte lidhja juaj me Shqiperinë?

– Lidhja ime me Shqiperine është ne cdo moment pasi ajo është lidhje qe egziston fuqishëm në qëien time . Me gjithë rrugëtimet e mija , me gjithe vitet e kaluara jashtë nuk më’eshte zbehur aspak kjo ndjenjë e te qënurit afer dhe larg vendlindjes .Rruga e suksesit eshte si nje shteg pa fund ku nje ditë nuk i ngjan tjetrës dhe me kerkesën dhe deshirën qe kudo qe performoj të lë nje gjurmë dhe zeri im te kujtohet gjatë .

– E dashur Inva. Debutimi juaj qysh moshën 16-vjeçare, duke vazhduar te punoni me këmbëngulje, te merrni mësime  në piano dhe te studioni muzikën seriozisht.Sa mbështetës kanë qënë  prinderit tuaj dhe vecanerisht  nëna jote ne rrafshin professional  me vizionin e saj per një artiste të ardhshme?

– Fati më ka përkedhelur duke me dhuruar prindër te mrekullueshëm , kam kaluar fëmininë më të lumtur dhe të gjitha kujtimet e mija më te bukura lidhen me kete moshë . Feminisë time nuk i ka munguar asgjë por cdo gjë shkonte ne harmoni dhe bashkë me gjellët e shijshme te mamasë sime jam rtitur me tingujt e muzikës së pjanos se vjetër ku sapo mbaronte babai me kompozimet fillonte te studjonte motra ime per orë te tëra ne piano . Aty kam parë si kanë lindur krijimet me te bukura te kengeve te babait te cilat kane qene emocione te perjetuara ne menyre permanente kur paprimtas babai fillon te shkruaj kenge per mua dhe keto emocione i perjetova ne moshe shume te re ne skene . Mendoj kjo ishte dhe dhurata me e bukur qe me bene prinderit , me dhanë besimin dhe forcuan nga dita ne ditë kurajon time për te përballuar skenën e madhe ku unë vazhdoj deri ne ditët e sotme .

L.P.

E nderuar Znj Inva . Si  ëshëe bashkepunimi artistik i  Invës me kolegët, artistët, ne Komunitetin me zë të artistëve ? Kush eshtë burim force per te perballuar sfidat ne rrugën e artit , për arritjen e nje suksesi dhe shkelqimi permanent ne skenë, duke ju falur nje kenaqësi gëzim, dhe ovacion sallave te mëdha , të cilat fokusohen “ne nje ikonë bukurie dhe zëri të magjishëm? ‘’

***

Sigurisht qe jemi te rrethuar nga kolegë te njohur ose jo por une gjithmonë jam munduar te mësoj nga te gjithë .kam përfituar nga natyra ime kurioze per te seleksionuar cfarë është e bukura dhe e mira dhe si mund ta msterjalizosh atë ne artin tim . Duke bërë nje retrospektivë të rrugëtimit tim artistik them qe skena më ka rritur dhe forcuar si njeri. Sa më të sigurt e ndjenja veten ne skenë aq me shume ndjehesha e sigurt ne jetë . Si duket te mua artisti forcoj njeriun dhe njeriu krijoj artistin .

– Znj.Inva.Mjeshteria juaj per menaxhimin e suksesit është për tu admiruar. Sa krenare jeni për emrin që keni krijuar, dhe arritjet tuaja profesionale si interprete e shkëlqyer  operistike , e dhe si regjizore e re produksionesh ?

– Menaxhimi i suksesit eshte nje histori më vete , ne fakt ate duhet ta bejne njerëz te specializuar te cilët dhe udhëheqin suksesin si dukuri. Une vetëm kam bere hapat e mija me modesti dhe me kembë në tokë , kjo më ka bërë qe suksesi im te jetë i bazuar ne vlera dhe jo vlerësime .

– Znj.Inva. Është vërtetësi, se elementet që ju zotëroni , bukurinë, butësine , talentin ndihmojnë interpretimin, bashkë me   gjuhen  e trupit, personazhi dhe ngjarja  futet brenda jush, dhe afeksioni i  publikut është i madh  per kete alternim te bukur , te ndjerë. A ju bën ju të memorizoni  epokën dhe episodin që jeni  duke përjetuar në interpretim?

– Duke intrpretuar personazhe te ndryshme më bën te përjetoj jete te ndryshme , shumë prej tyre dhe fund tragjik. Jam futur ne brëndesi te këtyre personazheve duke u mundur ti kuptoj dhe te gjej forcën e tyre . Më ka bërë shumë përshtyje që shume prej heroinave te mija kane sakrifikuar per dashurinë dhe i kam bërë vetes nje pyetje qe edhe ne jetë ështe femra që duhet gjithmonë te sakrifikojë ne jetë ?

-E nderuar Znj Inva. Arti është përkushtim, A eshte i baras vlershëm  ne aspektin shpirëror dhe obligativ me familjen tuaj duke patur parasysh dhe punën me orare te tejzgjatura, lodhjen,intensitetin e provave e më tej ?

– Arti eshte përkushtim , ai nuk bëhet nëse nuk je e rrethuar nga njerëz që të duan dhe të kuptojnë per mua binomi familje , art është shumë i lidhur , është nje medalje me dy faqe ku të dyja ushqejnë njëra tjetrën , sakrifikohen për njëra tjetrën dhe e duan njëra tjetrën .

– Znj Inva. Cdo te thote te jesh sot te jesh  artist në Shqipëri , dhe artist me famë ne Botë? Ku eshte diferenca , e mbështetur mbi arësye, ju pyes si intelektuale kësaj here  duke pasur parasysh prioritetet qe jepen muzikës dhe artit ketu dhe jashtë Shqiperisë ?

– Sot artistët shqiptar jane te lirë te shprehen kudo . Nuk flasim më për barriera te cilat i kanë provuar brezat e prindërve tanë ku nuk kishin te drejtën e nje pasaporte për të udhëtuar madje dhe unë e kam njohur këtë periudhë në fillimet e karierës simé dhe e di sa pengesëe madhe është kjo.Sot te paktën artisti shqiptar eshte qytetar i lirë te udhëtoj dhe te perballohet me konkurencën e madhe që egziston në tregun artistik .

Por sidoqoftë puna duhet te jetë  individuale , e madhe , serioze dhe e përkushtuar dhe rastet i kemi me artistët e mrekullueshëm qe kemi sot ne botë .Persa i përket nje politike shtetërore në mbështetje te fuqishme të artit nuk ka ardhur akoma koha fatkeqësisht : ketu më kujtohet nje thënie e Churcillit kur i thanë se do reduktoheshin investimet në art ai u pergjigj:

‘’Po përse luftuam ! Pra kjo ka të bejë me traditën dhe vizionin e atyre qe na drejtojnë . Arti nuk ështe lluks por është domosdoshmëri e nje shoqërie të iluminuar’’ ,

– E dashur Inva. Sa krenare jeni per emrin që keni krijuar dhe arritjet tuaja profesionale si interprete e shkelqyer  operistike dhe si regjizore e re produksionesh?

– Persa i perket deshires sime per produksione jashte karieres si interprete eshte shume e madhe . Mendoj qe me ekperiencen e sotme kam shume per te thene dhe ideja per te qene regjizore e nje produksioni ne TOB ishte si nje domosdoshmeri per tu shprehur artistikisht ndryshe dhe kenaqesia qe morra nga kjo eksperience ishte e madhe . Besoj se donvazhdoj ne kete rruge pasi vertete me terheq pa mase .

– E nderuar Znj Inva .Tashmë u mbushën vite që jetoni dhe punoni larg Shqipërisë. Si e keni shikoni jeten  mes atdheut dhe pjesës tjetër të botës? A mund të thuhet se,kemi kaluar  me shume se   dy dekada pas hapjes së vendit, Shqiptarët janë tashmë qytetarë të botës?

– Sigurisht qe nuk me ben krenare e gjithe kronika e zeze qe e lexojme ne shtypin tone por jo vetem . Me vjen vertete keq perse Shqiperia paraqitet e tille por me vjen akoma me keq kur shqiptret bejne kronike te zeze ne vendet ku jetojne jashte vendit . Kjo eshte e dhimshme dhe nje plage e rende e cila nuk ka tendence te permiresohet dhe kjo dukuri me trishton pa mase .

– E dashur Inva. Gjithsesi unë do të doja  mendimin tuaj  ne lidhje me profesionin grua dhe evolucionin e tyre ?

–Ne kete bote te trazuar qe po jetojme roli i gruas eshte fuqi , shprese dhe dashuri .

Ne jemi force e madhe dhe jam e lumtur qe gruaja shqiptare ne historine e saj ka kaluar jo pasakrifca te jete e lire .

Inva Mula:

Ju faleminderit per intervistën.

Liliana:Faleminderit nga zemra ikona e artit klasik Inva Mula .Je nderi dhe krenaria eGruas Shqiptare ne Bote dhe e gjithe Kombit tonë. Ishte kënaqesi dhe obligim të bisedoja me ju. Ju uroj suksese në vazhdimesi.

 Bisedoi: Dr. Liliana Pere

International Organization.

Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP

***

*MOS HARRONI: NË TOWN HALL NYC 26 MARS 2016 ORA 7 e 30/

Gazeta DIELLI njofton komunitetin Shqiptar në SHBA se me 26 Mars 2016, Sopranoaj me famë botërore Inva Mula do të performojë në një koncert Gala, në sallën presitigjioze të Town hall NYC. Të pranishëm në këtë koncert do të jenë gjithashtu pianisti virtuoz Genc Tukici dhe dirigjenti i mirënjohur Maestro Bujar Llapaj.

Në këtë koncert madhështor do të interpretohen disa nag perlat e muzikës sonë si dhe Jare të Shkodrës, që konsiderohen gjithashtu si krijime të cmuara e të papërsëritshme.

Në këtë Event janë gjithashtu të ftuar edhe tre artistë të supertalentuar:

– Dëshira Ahmet Kerliu, Soprano

– Kreshnik Zhabjaku, Baritone

– Riad R. Ymeri, tenor

Adresa:

123 43 rd .St

New York, NY 10036

Biletat Shiten në Ticketmaster si-Inva Mula in new York ose em telefon 866-448-7849 800-745-3000

Per me shume Info vizitoni kwtë Website:artistcpromotions.org/events

***

The internationally recognized soprano Inva Mula , will  perform live in Town Hall NYC, accompanied by Symphonic  Orchestra conducted by maestro Bujar Llapaj and virtuoso  pianist Genc Tukici. The name of the show will be :  For my beautyful Country   (Per ty Atdhe)

The program will include some of the most beautiful albanian  songs of all times, and some of the most unique form of “Lover  song” ( Jare )that comes from the city of Shkodra . All the  materials are testfully  and artistically arranged by the most  well known Albanian musicians and composers.  Also featuring as guests,

Deshira Ameti Krliu, Soprano

Kreshnik Zhabjaku, Baritone

Riad R. Ymeri, Tenor

Tickets sold on Ticketmaster.

Tickets  also sold by phone at:

Automated Line   24/7   866-448-7849

or Live Line                        

 800-745-3000

Ask for “Inva Mula In New York”

www. artistcpromotions.org/events