Nga Rafael Floqi-Michigan/
Michigan, Hillary Cinton kishte besuar se do të fitonte në Michigan. Por ç ‘ndodhi?Edhe pse ajo ka marrë vota mes votuesve me ngjyrë, ajo nuk arriti një diferencë të madhe si në shtetet e tjera, një dukuri që i bëri të gjitha sondazhet e paravotimit në Michigan të duken gënjeshtare. Është fakt, që Sanders siguroi gati 6 nga 10 votues në zgjedhjet primare të Partisë Demokratike në Michigan, dhe besohet se kjo kryesisht, nga fakti që ai kundërshtonte efektet e traktatit të tregtisë ndërkombëtare, që perceptohet në Michigan-in industrial si burimi i largimit të vendeve të punës nga SHBA dhe i eksportimit të tyre në vende të tjera si në Meksikë apo Kinë.
Pikërisht Sanders fitoi Michigan më 8 Mars me afërsisht më shumë se 20 për qind të votave, vetëm në sajë të këtyre votuesve të zhgënjyer të jakave blu të Michigan-it, por edhe duke marrë vota prej disa grupeve kryesore, ndër ta edhe nga komuniteti afrikano-amerikan në Detroit dhe Flint. Gabimi kryesor i kompanive të sondazheve ndodhi pasi ato e vlerësuan këtë komunitet, si tërësi, si një mbështetës klasik të Clinton-ëve qysh nga vite 90-të. Por zgjedhjet treguan, se Sanders fitoi më shumë vota në mes të rinjve edhe të këtij komuniteti. Një element tjetër që influencoi në fitoren e tij ishte dalja masive e paparë në votime e mbi 2 milionë votuesve, gjë që tregon se mesazhet për ndryshim rezononin.
Por, edhe pse Hillary Clinton, mori më shumë delegatë prej zgjedhjeve paraprake në Michigan dhe në Misisipi të martën në mbrëmje, Bernie Sanders, duke fituar Michigan-in, ka arritur një fitore të rëndësishme sa masive aq edhe simbolike, gjë që ka të ngjarë ta rigjallërojë fushatën e tij, duke e shtyrë garën presidenciale mes demokratëve edhe për disa javë, nëse jo edhe për disa muaj të tjerë, duke i siguruar kështu Sanders edhe mbështetjen e duhur financiare.
“Ajo që ndodhi sonte,… tregon se fushata ime është e fortë në çdo pjesë të vendit”, tha Sanders në fjalën e shkurtër pas fitores të martën në mbrëmje në Florida. “Ne besojmë se kemi ende zona të forta.”
Ndoshta debati mes dy fushatave në Michigan u mbështet në politikat e “bail-out” të industrisë së automobilave që mbrohej si histori suksesi nga Clinton, por që nuk i prekte aktualisht drejtpërdrejt zgjedhësit, dhe mesazhit të bail-out të bankave dhe të kompensimit, që u duhet marrë atyre, për të zgjidhur problemet e sigurimeve shoqërore, të medicare apo të pagesave për arsim të lartë falas. Nga ana tjetër, Clinton, por edhe Sanders, i mëshuan skandalit të gjendjes së ujësjellësit të Flintit, duke sulmuar kryesisht guvernatorin republikan Rick Snider. Debat që ka vlerë në përballjen me republikanët, por jo midis dy kandidatëve. Në anën tjetër, theksimi tej mase i krizës së Flintit në media, synonte të bënte për vete elektoratin me ngjyrë, duke lënë të nën kuptohet si një nënvlerësim për të varfrit dhe njerëzit me ngjyrë, por në fakt, vetëm fajësonte dhe nuk jepte zgjidhje për problemin.
Duke pasur parasysh këtë kthim shquar të Sanders në Michigan – ku shumica e sondazheve e quante atë të humbur me 20 % dhe tani sheh se ka mundësi fitoreje edhe në një pjesë shtetesh të mëdha, industriale, shumica të grumbulluar në Midwest, ku pozicioni Sanders tani duhet të konsiderohet i qëndrueshëm, duke supozuar se ai do të vazhdojë të ngacmojë sërish me mesazhin kundër tregtisë të lirë që e katapultoi atë në krye të shtetit Wolverinave, më shumë se sa vetë idetë utopike e një revolucioni socialist ala danez. Kur dihet se në Danimarkë dhe vendet skandinave niveli i taksimit është 40%, i pa imagjinueshëm për Amerikën.
Por, duke pasur parasysh rritjen e fundit që Sanders siguroi në ditët e fundit në Michigan – për të mos përmendur opinionet pozitive, që ai mund të marrë në Ohio dhe kudo tjetër, nga fitorja e Michigan-it, një sondazhi i CNN tregon një prirjen e tij për të fituar me 30 pikë, ç’ka e bën të vështirë për të shuar krejtësisht shanset e tij, siç do ta dëshironte znj. Clinton. E njëjta gjë vlen edhe për Illinois, i cili, ashtu si Ohio, voton më 15 mars, si dhe për Wisconsin që voton më më 5 prill dhe Pensilvani-në më 26 prill.
Duke lënë mënjanë aspektet më teknike të asaj ç’ka do të thotë “fitore e Sanders”, fitorja e Michigan-it e bën shumë më të vështirë për njerëzit e Clintonit që ta zhvlerësojnë atë, si një kandidat rajonal, apo si dikush, i cili mund të fitojë vetëm, shtetet e vogla e jo shumë demokratike që kryesisht mbajnë caucas (koukaz).
Fitorja e shquar në New Hampshire më shkurt 9 e Sanders, para së martës mbrëma, ishte në fitore që u zhvlerësua në mënyrë efektive nga njerëzit e Clinton-it, si thjesht një fitore në shtetin e tij të lindjes (e ngushtë dhe mjaftueshme). Ndërsa fitorja në Kansas dhe Nebraska duket si shumë e pakuptimtë, për shkak të dominimin të vazhdueshëm Clinton në sigurimin e numrit të delegatëve. Fitoret e Sanders në Kolorado dhe Minesota – dy shtete të mëdha – u nënvlerësuan për shkak se ato ishin me kaukaze, çka cilësohen si më liberale dhe pro- Sanders, sesa zgjedhjet e drejtpërdrejta paraprake.
Por Michigan-i është një shtet, ku askush – as edhe Clinton – me gjithë mbështetjen në elektoratin afroamerikan, që ka mbështetur gjithnjë Klintonët, nuk besohej se do të fitohej nga Sanders. Michigani është një shtet i madh, shumë më i larmishëm se sa Iowa apo New Hampshire. Clinton u përpoq me shumë vështirësi për të fituar por s’mundi. Dhe kaq….
Edhe pse fitorja Sanders praktikisht i siguron atij fonde, që kjo garë të vijojë deri në prill në primari deri në Pennsylvania-së në fund të këtij muaji – dhe, ndoshta, mund të zgjasë deri në zgjedhjet në California më 7 qershor, ajo ende nuk e ndryshon matematikën themelore të numrit të delegatëve. Dhe, aty, Clinton ruan një avantazh të konsiderueshëm.
Fitorja e ngushtë e Sanders në Michigan i dha atij vetëm shtatë delegatë më shumë sesa Clintonit, ndërkohë që fitorja e saj masive në Misisipi i dha asaj një avantazh prej 25 delegatësh. Nata e kaluar shënoi një numër më shumë se 18 delegatësh për Clintonin.
Kryesimi i saj me numrin e delegatëve duke marrë parasysh edhe kur superdelegatët pazgjedhur dhe të pashprehur, do t’i shtohen kësaj përzierjeje – arrin në 650, gjë që tregon, se ajo tani, është në gjysmën e rrugës për sigurimin e gjysmës së 2,383 delegatëve të nevojshëm për të siguruar zyrtarisht emërimin e partisë.
Dhe kështu, prapë Clinton mbetet e favorizuar për të marrë nominimin. Por, të martën, në një natë, kur fushata e Clinton shpresonte të bënte një hap të madh përpara në shtypjen e “kryengritjes Sanders”, ajo bëri një zbythje pas.
E megjithatë, tani për tani, gara vazhdon – dhe do të vazhdojë edhe për shumë kohë. Dhe ky është një lajm shumë i mirë për Sanders, dhe një lajm i keq për Clinton, edhe pse nuk mund të quhet një fitore si e Pirros, (çdo krahasim çalon) padyshim…është një sukses i pabesueshëm i tij.