Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Me “Vetvendosjen”,diçka nuk është në rregull !

by

Nga Fahri Xharra/
“As një qeveri nuk ka vepruar me minoritetet ashtu siç ka bërë Millosheviqi në Kosovë, ku ka vrarë, dëbuar dhe ka ushtruar gjenocid“.Kështu ka deklaruar në një intervistë për televizionin e parë publik gjerman ARD, zëvendëspresidentja e Parlamentit Evropian dhe raportuesja për Kosovën Ulrike Lunaçe, e cila ka ftuar edhe njëherë pesë vendet anëtare të BE: Spanjën, Rumaninë, Qipron, Greqinë dhe Sllovakinë të njohin shtetin më të ri evropian, Republikën e Kosovës (Fadil Gashi, Dhjetor2014)”
“Është lindja e një shteti të ri. Ky është gjithmonë një rrëfim i rëndësishëm. Dhe për shkak të një gjykimi të gjatë e të vështirë, një rruge të gjatë e të vështirë nëpër të cilën Kosova ka udhëtuar për t’u bërë e pavarur, është e një rëndësie të posaçme.
Gjithashtu e ardhmja e Kosovës do të ndërlidhet shumë me stabilitetin e Europës Jug-Lindore. Kështu që kjo është një ngjarje shumë e madhe. .( Richard Holbrooke, gazetaezpress.com ,2008)”
Vetvendosja për ikjen masive nga Kosova !
“Megjithatë ky emigrim që po merr përmasa të ekzodit nuk do të ishte i mundur pa korporatat në Evropën perëndimore që kanë nevojë për fuqi të lirë punëtore së cilës nuk i paguajnë sigurim social, shëndetësor e pensional. Për më tepër, qeveritë e djathta perëndimore, si zakonisht, u mundësojnë korporatave që t’i përdorin emigrantët shqiptarë që punojnë në të zezë si armë sulmi kundër sindikatave vendëse atje” ka shkruar Albin Kurti)
Kerry: Kosova në mesin e vendeve të “vijës së zjarrit” mes Rusisë dhe SHBAsë://illyriapress.com/( Shkurt,2015_)
”Cdo shqiptar e ka detyre tia presi rrugen se keqes,mos lejoje qe ne te paraqitemi perara botes si nje komb fetar dhe aq me keq si terrorist,por si nje komb qe kemi qene gjithmone si shqiptar me shume besime dhe percaktime dhe me tolerance absolute .Cdo shqiptar duhet te distancohet nga e keqja ,dhe cdo shqiptar duhet te punoje me ata shqiptare qe kane nis te indoktrinohen me ideologji te hueja …Ketu sot punohet me te madhe per te perzene Ameriken nga Kosova dhe ne duhet ti hapim syte! Nese ne kete dite do te fillojne edhe akte konkrete kunderamerikane sic nxisin ata qe paguajn , per nje kohe te caktuar edhe Amerika mund te largohet .Asnje nuk do te rri ne nje vend qe shpreh mosmirenjohje, mosdurim dhe armiqesi,asnje nuk do te rri perjetesisht ne mardhenje miqesore artificiale!
I mencuri i ruan miqte qe i ka, dhe shton miq te ri cdo dite ; I mencuri edhe armiqt i ben miq, ndersa budallai le qe s’i ruan miqt por edhe miqt i ben armiq!
Ne sot kemi si bekim dhe si shpetim nje miqesi qe na mbron nga egersira e madhe Rusia ,le ta mirnjohim,le ta cmojme dhe le te kultivojme miqesine e perjetshme!( Pa miq ne nuk jemi ne vijen e zjarrit por ne mes te zjarrit ,Xhabir Alili)”
Vetvendosja per bombat e NATO-s , Serbisë !
Visar Ymeri” Ai thotë se bombardimet e NATO-s në Kosovë gjatë vitit 1999 po bëheshin për interesa personale të shteteve anëtare të këtij pakti.”
“Mos he burrë ( Visar Ymerit), për nderë te lirisë bëhu me i sinqertë dhe më i falemnderueshëm! Kosova nuk ta falë këtë gabim !(fxh)”

Mbështetja amerikane për pavarësinë e Kosovës ka qenë rezultat i marrjes së një qëndrimi shumë të fuqishëm nga Presidenti Clinton dhe disa prej këshilltarëve të tij më të lartë se populli i Kosovës nuk mund të mbetet më nën shtypjen serbe. Një drejtësi e thjeshtë ndërkombëtare kërkohej që atyre t’u jepej shansi për të vendosur për çështjet e tyre. Ngjarjet që sollën pavarësinë e Kosovës janë të gjata dhe shkojnë prapa shumë e shumë dekada, natyrisht. Por përpjekjet moderne për pavarësinë vërtet qëndrojnë tek mbështetja e Presidentit Clinton dhe ekipi i tij i lartë këshillëdhënës. Kjo nuk do të ndodhte pa mbështetjen e SHBA’së dhe lidershipit të saj në intervenimin e NATO’s, dhe mbështetja e saj e plotë për pavarësinë më së fundi gjatë procesit të negociatave ka dërguar aty ku jemi sot
“Vetvendosja na habiti !
Në minutën e 60-të të këtij dokumentari, Ymeri thotë: “Unë mendoj që regjioni është shumë i rëndësishëm gjeostrategjikisht, kështu që Kosova është vend potencial që siguron prezencën e tyre në regjion”.
Ai vazhdon me prononcimin e tij tek pjesa 1 orë e 13 minuta e dokumentarit ku thotë: “Unë konsideroj që bombardimi që bënë Ndërkombëtarët dhe Perëndimi në vitin 1999 kundër Serbisë u bë i mundshëm për interesa gjeostrategjike që mundë t’i kenë pasur shtetet e Perëndimit dhe në veçanti SHBA-ve”.
Pra sipas Vetëvendosjes, në këtë rast sipas liderit të ardhshëm të saj, Visar Ymeri, SHBA-të dhe vendet tjera të Perëndimit, nuk kanë bombarduar Serbinë, për ta shpëtuar popullin shqiptarë të Kosovës, nga shfarosja, por për të shtrirë ndikimin e tyre politik, ekonomik dhe ushtarak në këtë pjesë të Evropës. (lajmi.net)
Me nje te rame dy te vrame te Visarit ” 1.POSHTERIMI I NDIHMES AMERIKANE DHE 2.NJOLLOSJA E LUFTES SE UCK–se. Kur Amerika paska luftuar per interesa te veta, ne te marret i paskem humbur 15 000 veta ne lufte per budallaki !
Vetvendosja dhe flamuri i Kosoves !
Kjo i bie shul shqip qeshtu: Vladeta Kostiqi dhe Shpend Ahmeti nuk e njofin shtetin e Kosovës dhe simbolet e saja! dhe ashtë e vërtetë kjo..”
Kur kryetari i Graçanicës, Valdeta Kostiq ishte pyetur nga gazetarët se a do ta vendoste flamurin e Kosovës në zyrën e tij, përgjigja e tij ishte me një kundërpyetje.
“Unë do të përgjigjem me kundër pyetje: a ia keni bërë të njëjtën pyetje Shpend Ahmetit?”, tha Kostiq, duke iu referuar kryetarit të Prishtinës, Shpend Ahmeti, që në zyrë mban flamurin kombëtar shqiptar, por jo edhe atë të shtetit të Kosovës.
Motivin dinë ata, që varrosën të afërmit. Ushtarët e UÇK-ës. Të dhunuarat. Invalidët e luftës. Ata që u burgosën. Ata që presin akoma të pagjeturit. Ata që u deportuan me tren drejt Bllacës dhe ata që dremitën maleve. Ata që u deportuan me autobus drejt Shqipërisë apo ata që u dëbuan në këmbë, me qerre apo me traktorë. Ata që u rrahën. Ata që kaluan muaj nëpër tenda. Fëmijët. Pleqtë, gratë. Qindra mijëra mërgimtarë. Ata që i gjetën shtëpitë e tyre si rrënoja. Apo në djegie e sipër. Apo të shkrumbuara tërësisht. Apo duke u dalë fjollat e fundit të tymit. Ata që gjetën shtëpitë pa orendi. Ata që me ndihmën e jashtme rindërtuan shtëpitë. Ata që iu hodhën njëri tjetrit në përqafim, kur panë të gjallë njëri tjetrin. Ata që u dëbuan fytyrëngrysur dhe që u kthyen fytyrëqeshur. Ata që pritën me lule ushtritë perëndimore…Pra, gati të gjithë e dinë, edhe ata që panë këtë mjerim vetëm në televizor, por, sidoqoftë, ndonjë ka nevojë të mësojë dallimin mes mikut dhe armikut. Ky përvjetor, duhet kremtuar për të treguar mirënjohjen e sinqertë. Ditë e vetëdijesimit.!( Lis Bukuroca )
Me keqardhje për një parti që pritnim shumë !
Gjakovë .26.02.15

Si e njoha Tomë Mrijajn?

by

Prof.Dr.Riza Sadiku/*
Për studiuesin Tomë Mrijaj, kisha mësuar përmes shkrimeve të tij, dhe prej shokut tim të ngushtë asokohe, tani i ndjeri Mrsc. Jetish Kadishani. Ai me fliste shpesh për Tomën, i cili, jo vetëm e kishte ndihmuar financiarisht, për botimin e disa librave. Ndihmë të konsiderueshme i kishte dhënë në sigurimin e dokumenteve dhe sugjerimeve të ndryshme, për kompletimin e librave.
ë atë kohë, për këtë person qysh në fillim krijova një respekt dhe simpati pa e njohur nga afër, duke thënë me vete: Çfarë fati të mirë ka Jetish Kadishani, që po bashkëpunon me një personalitet dhe figurë atdhetare, me zemër kaq të madhe!? Si nuk pata edhe unë një fat të tillë, që të njoh ndonjë Tomë si Jetishi!?
Vitet kalojnë dhe një ditë prilli të vitit 2004, papritmas troket në derën e zyrës time të punës një djali ri. Mbasi e hapa derën, shoh para meje, një djalë elegant, i cili, ndër të tjera me pyet: A jeni ju Prof. Dr. Riza Sadiku!? Me buzëqeshje fisnike dhe me pak habi iu përgjigja pozitivisht. I porsaardhuri, me ofroi një ftesë, ku ndër të tjera më tha: “I nderuari Profesor Sadiku! Për ju kemi një vizë garancioni, për të udhëtuar drejt Gjermanisë. Është fjala, se në muajin Qershor, do të mbahet në Hamburg Simpoziumi Shkencor, kushtuar të Djathtës Shqiptare, me të cilin rast do të përkujtohen me nderime e respekt edhe përvjetorët e nacionalistëve të shquar, si: Ing. Xhaferr Devës, Kapidanit të Mirditës Dr. Mark Gjomarkut dhe shumë figurave të tjera të lënë me qëllim, në pluhurin e harresës…”
Ai kërkoj nga unë, që brenda 10 ditëve të përgatis temën e referatit, për të marrë pjesë në Simpoziumin në fjalë. Djaloshi i ri, kishte qenë njeri ndër organizatorët e Simpoziumit. Ai quhet Besim Morina. Pasi e mora ftesën, lajmërova mikun tim Jetish Kadishanin, i cili, kishte marrë të njëjtën ftesë sikurse unë. Nga kolegu im mësova, se në Simpozium do të marrin pjesë shumë veprimtarë të dalluar nga mërgata shqiptare e Evropës dhe Amerikës, në mesin e të cilëve është edhe studiuesi T. Mrijaj nga Nju Jorku. U gëzova, që do të marrë pjesë edhe J. Kadishani dhe do të kem rastin të njoh nga afër edhe Tomë Mrijajn.
Pas të gjitha përgatitjeve, udhëtimi u realizua në fillim të qershorit, kurse Simpoziumi u mbajt me 10-11 qershor 2004, në të cilin morën pjesë përfaqësues nga të gjitha trojet etnike shqiptare, pra edhe nga Çamëria, si dhe shumë intelektual dhe veprimtarë të dalluar nga mërgata shqiptare, në mesin e të cilëve edhe publicisti Mrijaj.
Para se të filloj Simpoziumi, si zakonisht, pjesëmarrësit mblidhen në hollin afër sallës, ku do të mbahet Simpoziumi, aty shoh një person të veshur në mënyrë solemne dhe të kompletuar, sipas normave bashkëkohore, duke u takuar me shume njerëz. Takimet ishin shumë të përzemërta dhe të sinqerta. Në një moment pash edhe J. Kadishanin, duke u përqafuar me atë personalitet, i cili, i takonte me modesti të gjithë pjesëmarrësit. Atëherë mendova se ai person do të jetë Tomë Mrijaj i “Jetishit”. Pa u hamendur, unë u afrova afër Jetishit, me të cilin rast me njoftoi me Tomën. Ishte një takim shumë i ngrohtë, i perzemërt dhe i sinqertë.
Gjatë qëndrimit 4-5 ditor në Hamburg, me Tomën patëm edhe disa takime shumë të përzemërta dhe miqsore, gjatë të cilave këmbyem disa libra në mes veti, adresat dhe numrat e telefonave. Ndarja me Tomën në Hamburg, ishte shumë e ngrohtë dhe miqsore. Ai, gjithnjë ndaj Jetishit dhe meje tregoj një kujdes të veçantë.
Në vitin 2005, udhëtova zyrtarisht për SHBA, për mbledhjen e materialeve të ndryshme, nga veprimtarët e dalluar të mërgatës shqiptare, lidhur me realizimin e ekspozitës tematike; “Amerika për Kosovën”, në kuadër të së cilës me fakte dhe argumente ishte parapa prezantimi i veprimtarisë kombëtare të mërgatës shqiptare në administratën amerikane, lidhur me zgjedhjen e çështjes mbarëkombëtare, në veçanti asaj të Kosovës.
Për qëllimet e lartcekura, përveç Çikagos vizitova edhe Detroitin, bazë e fortë e nacionalizmës shqiptare, në të cilin qytetet ka shumë veprimtarë të dalluar të çeshtjes kombëtare. Ne Detroit, përveç personaliteteve të njohura kombëtare, rol të rëndësishëm në afirmimin e çeshtjes mbarëkombëtare, kanë luajt edhe institucionet fetare shqiptare: si ai bektashian, mysliman, dhe në veçanti ai katolik i udhëhequr nga Dom Anton Kçira.
Pasi i vizitova disa personalitete kombëtare dhe institucione fetare shqiptare, Teqen Bektashiane e cila në atë kohë udhëhiqej nga Baba Arshiu, Xhaminë Myslimane e udhëhequr nga themeluesi i saj, Imam Vehbi Ismaili, iu drejtova Tomë Mrijajt, për të vendosur kontakte me Kishën Katolike Shqiptare Shën Pali, të cilën e drejtonte në atë kohë Dom Anton Kçira. Kërkesës time studiuesi Mrijaj, iu përgjigj pozitivisht. Kështu duke iu falënderuar atij, unë me Hafëz Jusuf Azemin dhe Ajet Rushitin (të cilit me shoqëronin), vizituam Kishën, përfaqësuesit e të cilës na pritën si delegacion zyrtar, me të cilin rast na dhuruan disa materiale të vlefshme për nevojat e ekspozitës.
Pas Detroitit, vizitova Nju Jorkun, me të cilin rast përsëri e angazhova Tomë Mrijajn, për të më përgatitur dhe koordinuar vizitat në Arkivin e Organizatës Politike të Lidhjes se Tretë të Prizrenit në mërgim, Sekretar i Pergjitheshëm i të cilës është aktivisti i palodhur Tomë Mërijaj, Arkivin e redaksisë së gazetës “Dielli” dhe Arkivin e redaksisë së gazetës “Illyria”, i cili, përsëri kërkesave të mia iu përgjigj, pa përtesë dhe me vullnet.
Toma, duke sakrifikuar, përveç kohës së lirë, ai për t’i bërë shërbime muzeut dhe kombit, bëri edhe shpenzime financiare, për me i vizitu vendcaktimet, të cilat njëra me tjetrës kishin distanca të mëdha hapësinore, por duke e falënderuar këtë aktivist zemërbujar, arrita të realizoj hulumtimet në ato institucione, për të mbledh shumë materiale dhe foto interesante, për nevojat e ekspozitës: “Amerika për Kosovën”.
Në vitin 2007, përsëri shkova në Nju Jork, për me vazhduar hulumtimet, nëpër organizata tjera politike dhe personalitete të veçanta, të cilët janë marrë me çështjen e afirmimit dhe zgjidhjes së çeshtjes kombëtare të Kosovës.
Këtë vit mjerisht në Nju Jork përjetova një infarkt të rëndë kardiologjik (por falë kushëririt tim Feti Sadiku, i cili menjëherë ndërhyri, duke me dërguar në një spital kardiologjie), unë sot jam në mesin e të gjallëve. Kur miku im Tomë Mrijaj dëgjon këtë lajm, ka ardhur të më vizitoj në spital, në ditët më të vështira, që përjetova. Ai gjithnjë më ka dhënë përkrahje morale dhe materiale. Pra, në këtë rast tek unë u vërtetua më së miri fjala popullore: ”Shoku i mirë në ditë të vështira”. Pra, ky shok dhe mik për mua është Tomë Mrijaj.
Në vitin 2010, përsëri me përfaqësuesin e Muzeut dhe të Ministrisë të Mërgatës (Diasporës), me qëllim, grumbullimin e marrjen e disa eksponateve origjinale nga Batalioni “Atlantiku”, kemi vizituar Nju Jorkun. Edhe kësaj radhe publicisti i palodhur Mrijaj, u angazhua për mbledhjen e eksponateve për nevojat e Muzeut. Gjithashtu miku i Tomë Mrijajt, antari i Organizatës Balli Kombëtar me qendër në Nju Jork, zoti Tomë Jakaj, me këtë rast i dhuroi Muzeut të Kosovës, një numër të eksponateve origjinale, të rëndësishme për ekspozitën e lartcekur.
Përmes Tomë Mrijajt, munda të siguroj në vijim kontakte pune me disa veprimtarë të dalluar të mërgatës shqiptare. Ai aktivizoj edhe lidhjet zyrtare shtetërore, përmes bashkëshortës së tij Liza Mrijaj, e cila asokohe punonte si Shefe e Stafit në Zyrën e Bashkisë së Yonkers-it në Nju Jork. Aty pata rastin dhe fatin e madh të takohem me Kryetarin e Bashkisë së Yornkes-it Philip Amicone dhe stafin e tij, i cili na priti ngrohtësisht. Kryetari i Bashkisë, në saj të ndërhyrjes direkte të Shefes së Stafit Liza Mrijaj, na krijoi mundesinë që ekspozitën: “Amerika për Kosovën”, ta hapim falas në ambientet e Muzeut të Qytetit Yonkers.
Tomë Mrijaj, kujdes të tillë nuk ka treguar vetme ndaj meje, por ndaj të gjithë atyre që i ka pas shokë dhe miq. Ai këtë zemërbujari e ka treguars edhe me studiuesin dhe mikun e tij të ngushtë Mrsc. Jetish Kadishanin, i cili dy here e ka vizituar Nju Jorkun, për të hulumtuar mbi historinë dhe kontributin e diaposrës shqiptare në Amerikë dhe çështjen kombëtare në tërësi.
Me siguri ka pas edhe shumë “Jetisha e Riza”, tjerë, për të cilët me zemërgjerësi është kujdes Tomë Mrijaj, deri sa ata kanë qëndruar ne SHBA. Një mikpritje të tillë dhe kujdes të veçantë, Tome Mrijaj, ka treguar ndaj, delegacionit të Kosovës i udhëhequr nga Prof. Dr. Muhamet Shatri, Ramë Manaj dhe Ruzhdi Panxha, gjatë qëndrimit te tyre dy javor në Nju Jork, me rastin e marrjesë të Arkivit të Lidhjes së Tretë të Prizrenit në mërgim, lidhur me prurjen e materialeve të Lidhjes se Prizrenit, nga Nju Jorku, në Prishtinë, në fondet e Arkivit të Kosovës, për të cilin ka shkruar gjerësisht mediat.
Tomë Mrijaj, është treguar i kujdeseshëm dhe gjithëmonë bujar e i gatshëm për të financuar botime me përmbajtje kombëtare ndaj miqve dhe shokëve, si në SHBA dhe në vendlindje. Studiuesi dhe publicisti Mrijaj si intelektual bashkëkohorë për çeshtjen kombëtare, ka dhenë e jep kontribute të veçantë me botimin e disa veprave nga fusha e historisë, ku spikasin tematikat e persekutimit komunist të figurave të shquara të nacionalizmit në SHBA dhe vendlindje, të cilët nuk janë studiuar dhe botuar deri me tani.
Kushdo që i ka lexuar me kujdes serinë e veprave të tij origjinale, sheh se ato përmbajnë në vetvete jetëshkrime interesante, të personaliteteve të nacionalizmës shqiptare, të anatemuara nga regjimi komunist, të cilat figura e pasurojnë historinë tonë kombëtare.
Gjithashtu publicisti i mirënjohur Mrijaj, ka shkruar edhe një numër të madh artikujsh për veprimtarët e dalluar të çeshtjes kombëtare, si: Kapidanët e Mirditës ndër shekuj, Themeluesin e Kishës së Parë Katolike Shqiptare në Amerikë Mons. Dr. Zef Oroshin (1912-1989), Dom Anton Kçirën, Kapiten Gjon Destanishen, Marie Shllaku, Prof. Rexhep Krasniqin, Kolonel Abaz Kupin, Prof. Zef Neken, Ndue Perlleshin, Ukë e Shaban Sadikun, Sadik Ramë Gjurgjevikun, Alush Leshanakun, vëllezërit Ndue dhe Pjetër Jakun, Prof. Luan Gashin, e shumë personalitete të tjera (Për më gjerësisht mund të shikoni biografin e Tomë Mrijajt)…
Aktivisti i palodhur i çështjes kombëtare shqiptare Tomë Mrijaj, në bazë të shënimeve dhe materialeve që posedoj, si Sekretar i Përgjithshëm i Lidhjes së Tretë të Prizrenit në mërgim (1962), ka përgatit dhe kanë dërguar, në emër të Lidhjes së Prizrenit së bashku me Kryetarin e saj, zotin Ismet Berishën shumë rezoluta, shkresa dhe telegrame, të personalitetëve të ndryshme të administratës amerikane dhe organizatave të ndryshme ndërkombëtare, për gjendjen e popullit shqiptar nën regjimet komuniste, sidomos për gjendjen e popullit shqiptare të Kosoves, ka marrë pjesë në shumë takime, me përfaqësues të administratës amerikane, në të cilat objekt i bisedave ka qenë çeshtje shqiptare në përgjithsi dhe ajo e Kosovës në veçanti.
Ai ka marre pjesë në të gjitha demonstratat dhe protestat, të organizuara në Nju Jork, Washington, Detroit, etj., kundër dhunës serbe në Kosovë, dhe gjithashtu ka dhënë kontribute të veçanta financiare familjeve të ndryshme në Kosovë gjatë vitëve 1990-1999. Aktivisti Mrijaj, ka dhënë kontribute të veçanta edhe për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, UCPMB-n dhe Ushtrinë Kombëtare, për çlirimin e trojeve etnike, e shumë kontribute tjera, që unë nuk jam në dijeni.
Vlen të theksohet, sipas asaj që më ka treguar i ndjeri Jetish Kadishani, se studiesi dhe publicisti Tomë Mrijaj, gati në të gjitha veprat e botuara të Jetish Kadishanit, ka dhënë kontribute të konsiderueshme financiare, për të dalë në dritë veprimtaria botuese e tij.
Këtë zemërgjerësi, zoti Mrijaj e tregoj sëbashku me Tomë Jakajn, kur i informova se dua të botoj librin kushtuar mërgatës shqiptare të Amerikës: “Amerika për Kosovën”. Menëjeherë të dy bashkëatdhetarët, dhanë kontribut të konsiderueshëm financiarë, për botimin e librit. Me siguri miku im Mrijaj, falë bujarisë karakteristike, kontribute të tilla ka dhënë edhe për shumë autor të librave, për të cilët unë nuk jam në dijeni, mbasi Toma si modest, asnjëherë nuk permend veprat e bamirësisë…
Publicisti bashkëkohorë Mrijaj, është njeri ndër ideatorët dhe organizatoret kryesor të Simpoziumeve të së Djathtës Shqiptare, të cilat mbahen çdo vit, prej vitit 2004, nëpër qendrat e ndryshme të territoreve etnike shqiptare dhe diasporë, në të cilat marrin pjesë me kumtesa, perfaqesus nga të gjitha trojet shqiptare, duke përfshi këtu edhe Çamerinë.
Kujtojmë, se deri me tani janë botuar 12 vëllime me kumtesa te mbajtura në çdo simpozium, ku një volum i shtypur përmban 800-1000 faqe. Në çdo botim, ai ka dhënë kontribute të veçanta financiare, të cilat sipas tij do të vijojnë edhe në të ardhmen, deri në realizmin e andrres së çdo shqiptari bashkimin e të gjithë trojeve shqiptare në një Shqipëri Etnike Demokratike. Kjo ishte edhe fjala e mbylljes së z. Mrijaj, në Simpoziumin e XII të radhës, të mbajtur në qytetin historik të Gjakosovës, në muajin gusht të vitit 2014.
Nga i gjithë ky përshkim i shkurtër, që ceka më lart, për mendimin tim, prej kur e njoh studiuesin Mrijaj, shihet se është një personalitet me prejardhje prej familjes me tradita kombëtare, gjatë tërë jetës, me gjithë qenien e tij shpirtërore, morale dhe intelektuale, është angazhuar për afirmimin, sensibilizimin, ndërkombtarizimin dhe zgjidhjen e çeshtjes mbare kombëtare në tërësi, dhe në veçanti të Kosovës. Për këto arsye, ai ka qenë i ndjekur edhe nga regjimi komunist i kohës, duke qenë i detyruar ta lëshojë edhe vendlindjen.
Qysh nga koha, kur ka dalë në mërgim, Toma kurrë nuk e harroi jo vetëm familjen, por as çeshtjen kombëtare, për të cilën u angazhua në të gjitha mënyrat dhe format, pa kursyer dijen, kohën dhe mjetet financiare. Gjithashtu ai, ka kontribuar për daljen në dritë të disa dhjetra veprave te autoreve te ndryshëm, ka kontribuar në ndërtimin e institucioneve fetare te gjitha konfesioneve. Mendoj, se kontribute të tilla kanë ndikuar në afrimin edhe më të madh të tolerancës ndërfetare me shqiptarëve.
Personalitetet të tilla universale, janë të rralla në mesin e popullit shqiptare, si Tomë Mrijaj, andej si i tillë meriton të zej vendin e merituar, në mesin e personaliteve më të shquara kombëtare, në historinë më të re të popullit shqiptare.
23 Shkurt, 2015, Prishtinë
* E dergoi per Diellin-Beqir Sina/

Tropoja-PLAGET E QYTETIT NE TRANZICION

by

INTERVISTA/ Flet mësuesi tropojan Gëzim Prengzi/
-Sot në Bashkinë e B.Currit në bazë të dhënave të zyrës së punës ka 1490 të papunë që trajtohen me përkrahje sociale/
– Mbeten të pazgjidhura problemet e fshatit në lidhje me ujin e pijshëm dhe për vaditje/
– Potencialet intelektuale të Tropojës duhet ta ngrejnë zërin e tyre që ta çojnë në vendin që meriton/
– Politikanë, gazetarë a njerëz me kulturë që pa e njohur aspak apo për qëllime diskriminuese ndonjëherë i përcajtojnë tropojanët si ‘’veriorë’’/
– Mungesa e reanimatorit bën që të sëmurët duhet të dërgohen për Gjakovë, Kukës e Tiranë/
– Pushteti vendor në këto vite nuk ka bërë punë e duhur për rregullimin e mosmarrëveshjeve për tokën
-Hera e parë që procesi i legalizimeve ecën normalisht/
-Gjakmarrja, ku 10-vjeçarin e parë të tranzicionit të rrethin e Tropojës ku humbën jetën rreth 200 djem tani situata është krejtësisht e qetë/
– Sot qyteti i B.Currit ka afërsisht 60 emigrantë të cilët pjesa më e madhe tyre kanë shkuar në Francë/
– Institucionet e drejtësisë në rrethin e Tropojes si kudo në Shqipëri janë ndër më të përfolurat/
– Gjatë viteve të tranzicionit sipërfaqja pyjore është përballur me diegiet dhe prerjet pa kriter/
– Në rrethin e Tropojes të drejtat e grave respektohen dhe është një shembull i mirë në këtë drejtim/
– Shkollat e rrethit të Tropojes kanë bibliotekat e tyre por nuk mund të themi se ato janë plotësisht të përshtatura me shijet dhe moshën e fëmijeve/
Nga Albert Z. ZHOLI/
Tropoja, rrethi verilindor i Shqiperisë me sipërfaqe 1043 km2 dhe popullsi 21600 banorë që kufizohet në veri verilindje me Kosoven dhe viset shqiptare në Mal të Zi dhe lidhet me to me qafat e kufirit shqiptaro-shqiptar, qafa e Borit, qafa e Vranicës, qafa e Ali Çelës, qafa e Morines, qafa e Prushit, vendlindja e Eposit të Kreshnikëve, vatra e ndezur e kryengritjeve dhe ngjarjeve historike kyçe në pika kyçe të historisë sonë kombëtare me heronj e dëshmorë në periudha të ndryshme të historisë. Tropoja e resurseve natyrore e intelektuale, kulturore e sportive, letrare artistike dhe figurave politike, pas viteve 90 përballet me lëvizjet demografike dhe largimit të potencialeve njerëzore intelektuale drejtë qendrës së vendit dhe Diaspores kanë bërë që popullsia e saj sot të jetë në më pak se gjysmën e asaj të vitit 1990, është përballur në këto vite tranzicioni shpesh me ngjarje të dhimbshme dhe të pamerituara, me iluzione dhe etiketime të pabazuara aq sa denigruese po aq kundërvënëse për hir të politikës jodinjitoze të gjithë klasës politike shqiptare.
Cilat janë problemet e pazgjidhura?
Është e pafalshme për gjithë qeveritë e pas viteve ’90 që gjendja e rrethit të Tropojes të jetë ashtu siç është sot, megjithëse është bërë një punë e mirë ne rrjetin e rrugëve që lidhin B.Currin me Kosoven, me Valbonen dhe Hasin, mbeten të pazgjidhura problemet e fshatit në lidhje me ujin e pijshëm dhe për vaditje si dhe problem i spitalit të B.Curri-it duke mos patur mjekë të të gjitha specialiteteve dhe mungesën e reanimatorit çka bën që të sëmurët duhet të dërgohen për Gjakovë, Kukës e Tiranë. Potencialet intelektuale të Tropojes duhet ta ngrejnë zërin e tyre që ta çojnë në vendin që meriton Tropojen me vlerat e saj njerëzore, politike, ekonomike, turistike, kulturore, historike e arsimore, lagrë disa ‘’kokave të ndritura’’ politikanë, gazetarë a njerëz me kulturë që pa e njohur aspak apo për qëllime diskriminuese ndonjëherë i përcajtojnë tropojanët si ‘’veriorë’’.
1. Tropoja aktualisht sa banorë ka, sa shkolla, sa spitale dhe sa librari?
– Tropoja e 21600 banorë, nga këta Bashkia e B.Currit ka 8367 banorë. Tropoja ka 31 shkolla, 24 shkolla 9-vjeçare, 6 shkolla të mesme të bashkuara, gjimnazi ‘’Asim Vokshi’’ dhe një shkollë 9-vjeçare pilot ajo ‘’Ali Podrimja’’ në B.Curri. Tropoja ka 1 spital në qytetin B.Curri, qendra shëndetësore në çdo lagje të qytetit dhe qendër komune me mjek familje dhe ambulacë në çdo fshat të rrethit.Përveç bibliotekës së qytetit B.Curri dhe ato në qendër të komunave, në qytetin e B.Currit ka 4 librari që shesin libra të fushave të ndryshme, artistike, shkencore, politike, historike etj.
2. Cilat janë problemet e qytetit në drejtim të legalizimeve, si po zhvillohen ato?
– Në lidhje me legalizimet ka disa probleme që kanë të bëjnë me pronësinë mbi tokën pasi qyteti i B.Currit është i ndërtuar në ish-fshatin Kolgecaj dhe pronarët e ligjshëm të tokës kërkojnë kompensimin e tokës së tyre. Zyra e rrethit që merret me problemet e legalizimeve shprehet se ‘’ procesi i legalizimeve ecën normalisht sipas udhëzimeve që kemi nga qendra e prefekturës Kukës ku ata varen.
3. Sa është papunësia në këtë qytet dhe cilët janë sektorët kryesorë të punësimit?
– Sot në Bashkinë e B.Currit në bazë të dhënave të zyrës së punës ka 1490 të papunë që trajtohen me përkrahje sociale. Të punësuarit e qytetit janë të punësuar në sektorë kryesorë si në atë të arsimit, shëndetësisë, ndërmarrjes së shfrytëzimit të H/C Fierzë dhe vijnë më pas ata të sektorit të rendit public dhe të atij privat.
4. Cilat janë problemet e pronësisë mbi tokën, si është shpërndarë toka në këtë zonë?
– Rrethi i Tropojes është një rreth që ka pak tokë bujqësore, 7387 Ha tokë, toka është shpërndarë në kufinjtë e vjetër. Ka patur probleme në zonat ku janë ndërtuar sektorë të ndryshëm dhe objekte si dhe në disa fshatra ku para hyrjes në kooperativë kanë zbritur nga fshatra malore për në ato fushore dhe pas vitit 1990 pronarët e tokës kanë paturmosmarrëveshje me të ardhurit aty. Pushteti vendor në këto vite nuk ka bërë punë e duhur për rregullimin e këtyre mosmarrëveshjeve çka ka bërë që një pjesë e këtyre fshatarëve të detyrohen të largohen ose të ngelin të ngushtuar në ato vende.
5. A ekziston fenomeni i gjakmarrjes?
Fenomeni i gjakmarrjes pothuajse në Tropoje nuk ekziston. Me gjithë situatat e dhimbshme të 10-vjeçarit të parë të tranzicionit të rrehtin e Tropojës ku humbën jetën rreth 200 djem tani situata është krejtësisht e qetë. Tropojanët e kanë kuptuar se kthesat historike në vendin tonë kanë qenë gjithnjë të dhimbshme të cilat kanë patur si katalizator politikën. Tropojanët e kanë kuptuar tashmë se kthesat historike në vendin tonë kanë qenë gjithmonë të dhimbshme dhe kanë patur katalizatorë politikën gjithashtu kanë mësuar se duhet të shmangen nga politika që organizon grupazhe në sherbim të qëllimeve të tyre politike. Sot në Tropoje nuk ka asnjë fëmijë të ngujuar siç pretendohet në ndonjë media.
6. Sa emigrantë ka qyteti dhe sa ndikojnë ata në ekonomitë familjare?
– Sot qyteti i B.Currit ka afërsisht 60 emigrantë të cilët pjesa më e madhe tyre kanë shkuar në Francë dhe mundësia e tyre nuk është aq e madhe për të ndihmuar familjet e tyre në B.Curri. një pjesë tjetër që kanë shkuar prej vitesh në vende të zhvilluara kanë ndihmuar dhe kanë ndikuar pozitivisht në ekonominë e familjeve të tyre.
7. A ka dëmtime të pyjeve, si ruhen pyjet? Shkatërrimi I dikurshëm, prerjet pa kriter a janë ndaluar?
– Rrethi i Tropojes është i favorizuar përsa i përket sipërfaqes pyjore, ajo ka 43140 ha pyje, masivet më të mëdha janë ato të pyjeve të gështenjes, të ahut dhe të pishës. Gjatë viteve të tranzicionit sipërfaqja pyjore në një pjesë të madhe të saj është përballur me diegiet dhe prerjet pa kriter, shpeshherë djegiet janë bërë me dashje dhe për të marrë insvestime gjoja për rigjenerimin e tyre por një veprim I tillë ka qenë një katastrofë natyrore. Këto kanë ndodhur edhe në zonat turistike siç janë: Parku Kombëtar I Valbones dhe zona të tjera të rrethit. Këto vitet e fundit ka një lloj frenimi përsa I përket dëmtimit të pyjeve. Jo vetëm shteti por edhe organizatat joqeveritare dhe shkollat duhet të bëjnë një punë më të madhe për sensibilizimin e opinionit për vlerën e madhe që kanë pyjet duke bërë që të ndërpritet dëmtimi I sipërfaqes së gjelbër.
8. Institucionet e drejtësisë a kanë funksionuar sipas parimeve dhe a ka patur probleme sin ë tërë drejtësinë shqiptare, si korrupsion etj?
– Institucionet e drejtësisë në rrethin e Tropojes si kudo në Shqipëri janë ndër më të përfolurat. Kjo vjen ngaqë pothuajse në shumë raste të veprave penale dhe të tjera nuk është dhënë dënimi I merituar për shkak të korrupsionit çka ka bërë që rastet të jenë të përsëritura dhe besimi te këto organe ka rënë. Mosqënia në lartësinë e duhur e këtyre organeve për të vepruar sipas parimeve bëhet shkak për përsëritje të veprave kriminale dhe rasteve të dëmtimit të pasurisë shtetërore e private.
9. Gratë si respektohen, a është një shoqëri e civilizuar në drejtim të drejtave të grave apo ende një shoqëri konservatore? A ka gra në drejtim të isntitucionet shtetërore dhe në ato të qeverisjes vendore?
– Në rrethin e Tropojes të drejtat e grave respektohen dhe është një shembull i mirë në këtë drejtim, ato janë të integruara në të gjitha sferat e jetës ekonomike, shoqërore e sociale. Në këtë drejtim them se shoqëria jonë është e civilizuar në këtë drejtim dhe është shumë larg asaj konservatore. Ndryshe nga opinioni i gabuar dhe shpesh i përgjithësuar që ekziston me termin ‘’Veriu’’, tropojanët janë një shembull i mirë i përqafimit të shpejtë të së resë dhe evolimit të shpejtë kulturor larg dogmave të paragjykimit dhe shkeljeve të së drejtës së grave. Gratë në rrethin e Tropojes sot janë drejtuese në institucionet e mjekësisë, në shkolla dhe drejtuese të degëve ekonomike në Bashki e Komuna dhe në gjitha sferat e jetës.
10. A vijnë libra jashtëshkollorë në zonën tuaj dhe sa janë të lidhur nxënësit me këto libra?
– Shkollat e rrethit të Tropojes kanë bibliotekat e tyre por nuk mund të themi se ato janë plotësisht të përshtatura me shijet dhe moshën e fëmijeve. Një ndihmesë të madhe për të qenë më afër preferencave të tyre është ‘’Biblioteka Lëvizëse’’ e cila ka bërë një punë mjaft të mirë, gjithashtu edhe biblioteka e qytetit të B.Currit për plotësimin e mungesave që kanë bibliotekat në shkolla.

Shperngulja e madhe nga Sanxhaku i Nishit

by

Nga Fahri XHARRA/
“Unë e njoh Shqipërinë dhe shqiptarët më mirë se popullin tim. Mirëpo kini kujdes! Shqiptarët janë të vegjël dhe të varfër, e as nuk janë punëtorë të mirë. Ose janë shefa (eprorë) të mirë ose hajdutë të shkathët…… Një ditë nëse do të ndaheni r nga kullotat e pafundme të Perandorisë, do ta hani njëri-tjetrin në atë Shqipërinë tuaj të vogël e të varfër!”(Talat Pasha )
Shfarosja e shqiptarëve bëhej në mënyrat dhe metodat më mizore dhe më barbare,për çka dëshmojnë edhe vet serbët; por kjo dëshmi i kishte edhe maipulimet e veta Për mënyrën e shpërnguljes së shqiptarëve një mësues i atëhershëm i Leskovcit, Josif H. Kostiqi shkruan: „ka pasur shumë turq ( lexo shqiptar)të cilët zhveshur e zbathur, nëpër të ftoftit më të madh të dhjetorit, nëpër borë i lanë në Leskovcë shtëpitë e tyre me plotë gjëra. Atë natë shumë fëmijë me qerre apo në djep në krahët e nënave kanë vdekur nga të ftoftit e madh deri sa familjet turke ( lexo shqiptar) kanë hikur përgjat luginës së lumit Morava nëpër të ftoftit më të madh. Pranë rrugës gjatë grykës së Gërdelicës, deri ke Vranja dhe Kumanova, nga janë tërhequr familjet turke (lexo shqiptar ) shihen fëmijët e hudhur, të vdekur, dhe pleqtë e ngrirë. Tërheqja ishte tragjike, buajt dhe qetë i tërhiqnin ngadalë qerret nëpër borë, e saja kishte pak.. .dhe kështu kryhej spastrimi etnik në marrë veshje me Turqinë.
Për të qenë ironija edhe më e madhe në disa raporte dlie akte të pushtetit te ri theksohet se shqiptarët gjatë shpërnguljes e kanë plaçkitur popullsinë serbe ( ???) . Serbët janë mjeshtër të manipulimeve, e ne kurrësesi t`jemi së paku në nivelin mbrojtës Kur e lexon këtë raport të kohës të shkruar nga vetë ata s`ke se si të krijon bindje që shqiptarët ishin të harruar edh nga vet Zoti “ “nga ushtarët tanë të cilët i ndiqnin turqit ( lexo shqiptarët) pas thyerjes së tyre në Gërdelicë, në Pirot dhe Vranje, kam ndëgjuar se kanë hasur në grupe të të hikurve të turqve (?) ne gjendjen më të mjerë, atë që kishin marrë nga pasuria me vete për ta shpëtuar e kishin hudhur rrugës për të ikur më lehtë. Shumë shtazë nga lodhja dhe uria janë gjetur gjatë rrugës të ngordhura, ose nga akulli dhe rrëshqitja, të copëtuara. Fëmijë të hudhur, të humbur ose gjysmsë të vdekur nga lodhja dhe uria. Disa ishin të enjtur dhe të fryrë. Disa i lëshonte shpirti atëherë kur tanët i ushqenin, ….. SI DUKET TMERRI , NDRYSHE.?
E mbi të gjitha , mashtrimi i botës vazhdonte edhe në mënyra tjera se gjëja shqiptarët ne tokat e tyre , po janë shumë më të knaqur se sa në Serbi . Por Branisllav Nushiqi
( shkrimtari serb ) në një vend shkruan: „… është e kotë se as çerkezi dhe as shqiptari të dëbuar nga Serbia nuk e ndiejnë veten në Kosovë si në shtëpitë e tyre të vjetra. Të gjithë muhaxhirët vajtojnë për vendet e tyre të vjetra”.
Shqiptarët janë shpërngulur në kushte shumë të vështira në dimër të viteve 1877—1878, masivisht, kanë lanë shtëpitë dhe gjënë e gjallë, me fëmij në dorë, këmbë pa ushqim, zbathur e zhveshur. Pasardhësit e parë të muhaxhirëve gjithnjë e kanë në kujtim shpërnguljen e tyre dhe pohojnë se me rastin e hikjes se disa kanë harruar edhe fëmijët e vegjël në djep. Shpërngulja ishte e tmerrshme dhe e vështirë. Shumë prej tyre janë ngrirë nga të ftoftit dhe kanë vdekur gjatë rrugës. Me rastin e hyrjes të ushtrisë serbe në disa pjesë të territoreve të çliruara janë gjetur shumë vendbanime të zbrazta dhe krahina të tëra.19 Shpërngulja e tyre fillon qysh në luftën e parë të pasuksesshme me 1876 dhe gjer në fund të vitit 1878 e edhe më vonë. Në një raport shkruhet se në krahinën e nahijes së Leskovcit me rastin e depërtimit të ushtrisë serbe në „Pustoreçki arnautlluk” kanë qenë 53 fshatra shqiptare me 2700 shtëpi, të cilat kishin mbetur vendbanime të shkreta pa banorë, përveç ndonjë familjeje shqiptare që kishte ikur në mal.
Popullata e dëbuar shqiptare nga Sanxhaku i Nishit,kryesisht u vendos ne territorin e Kosoves së sotme,disa u vendosen ne territorine e Maqedonisë e shum prej tyre te mjerë perfunduan jasht Kosoves,përtej Bosforit,ne shkretëtirat e Anadollit e me gjer.

(Për lexuesit më kurreshtar , më poshtë i gjeni emrat e vendbanimeve shqiptare të Sanxhakut të Nishit , të dëbuar nga serbët …..
Kështu sipas nje shënimi historiografik nga periudha 1800 e deri ne vitin 1875 cek se qarqet ushtarakedhe qeveritare serbe i larguan nga viset e lartepermendura dhe nga Lugina e Moraves,siq thot aty,rreth 150.000 banor shqiptare. Popullsia shqiptare ne trevat e Sanxhankut te Nishit, ishte e vendosur kryesisht ne keto vendbanime:
-Alikinci,Alabana,Arbanashka,Arbanashci,Araqa,Hasanovci; -Balltiqi,Barllova,Bajshtica e Eperme,Bajshtica ePoshtme,Balinovci,Baca,Banjska,Bajqiqi,Bajqinca,Buci,Borova,Banja e Repanjes,Bajqinovci,Bardyzi,Banja,Babviqevci,Babatica,Babishevci,Banjabara,Bajra,Batushica,Barlova,Berila,Bedila,Bellanica,Belibregu,Bellotini,Bellobr egu,Bellanovci,Berxhika,Beselica,Berbatofci,Bellpola,Belegu,Bubavci,Berjana,Beashtica ePoshtme,Binovci,Bllaca,Boka,Borovci,Borinci,Bojniku,Bunovci,Bogujevci,bujanovci,Bugujevci(ne rrethin eJabllanices),Buzhurana,Breznica,Bresternavi,Brallova,Brajshori,Branina,bresi,Brezniqiqi,Breznica,Bullatovci,Buqinca,Bublica,Bufca,Burevica,Burinci,Bud eci,Bumbereku,Bullaini,Bukollrami,Bukozhani,Bukovagllava,bushtrani,Buqinca,Byqmeti i Eperm,Byqmeti i Poshtem,Byqmeti i Mesem,Bugunuvci; -Cervaneku,Cernoverni,Cerrcavci i Eperm,Cerrcavci i Poshtem,Cerrnatova;
Çestelina,Çiftliku,Çokoti,9nje ne qarkun e Nishit e nje ne Jabllanic),Çukovci; -Dankoviqi,Devotini,Dedinca,Devqa e Eperme,degermeni,Dediqi,Dekutina,Deshullovci,Dedishka,Dikovci,Dllugojnica,Dobratiqi,Debrejance,Dobrasheva,dobridolli,Dragideli,Dragusha eEperma,dragusha e Poshtme,Dranica,Dragobuzhda,draganci,drevina,Drenova,Drenci,Drenovci,Dubrava,Dubranja,Dubnica,Durnjaci,Dubova,Dugidelli,Dugolluka,Dublica,dukati,Drugalevci,Dubulevi; -Gazdara,Gajtani,Gabinca,Graica,Granica,Gesolica,Gegla,Gerguri(ne Jabllanic),Gerguri(ne rrethin teProkuples),Gojnofci,Gopnja,Gollaku,Govori,Grabofci,Gragoqevci,Grabovica,Gerbafci,Grebolica,Gllasoviku,Gllasnoviqi,Gradni,Gunjaraku,gurivica,Gubetini,gurgurofci,gurgurova,Gurgora;
-Gjemnica,Gjelekari,Gjelekara,Gjaka e Eperme,Gjaka e Poshtme,Gjukella,gjorgjefci,Gjushica,Gjingjusha,Gjurkofci,Gjurefci,Gjikolli,Gjurgjefci;
-Hergaja,Huruglica e Eperme,Huruglica e Poshtme; -Igrishta(e Vranjes),Igrishta( e Pusta Rekes),Ivankulla,Ivanja,Izumna; -Jabuqa,Jakofci,Jashanicae Eperme,Jashanica e Poshtme,Jellashinca; -Kamenica,Katundmorina(rrethi iNishit),Komotena,Kumareva,Kallabofci,Katuni,Kacabaqi,Katiqi,Kapiti,Klaiqi,Klisurica,Konjufci,Koprani,Konxheli,Korbevci,Kodra,Konjuva,Konjuhi,Kojqiqi,Koqane,Kremenata,Kertoku,Krivaqa,Krushevica,kerqmara e Eperme,Kerqmara e Poshtme,Kovanlloku,Kutllovci i eperm,Kutllovci I Poshtem,Kuqi,krushevica,Kutllova,Kutllat,Kozmaqi,Koznica,Kordinci i Poshtem,Kordinci i Eperm,Kastrati,Kallabovci,Kalimanca,Koshareva,Konjina;
-Legatica,Lebofci,Levqa e Eperme,Lebana,leci,Leskovabara,Lepanja,Leboshtica,Letovnishte,Leturna,Lumeqi,Lepenica,lipovica,Lusha;Llallinca,Llazalla,Llapashtica,Llozana,Llozna,Llopetinca,
Llugiqi,Llumnica,Llukova,Llugari;
Manistirishta,Masurica,Magashi,Mazareqi,Maleivci,Makovci,Magova,Magarenja,marovci,maqedonci,Maqestena,Magjera,Maqina,Maqkovci,Matarova,Matajevci i madh,Matajevci I Vogel,Merqezi,Megja,Maqkovci,Mekishi,Merofci,Mesgraja,Megjuana,mehanja,Mealica,Mernica,Medveci,(Merqa,Mellova,Merveshi,Mekishi,Meshica,Merkonja,Merlak u,Merkoviqi),te gjith keta emra ne kllapa jan me (e paza pasM),Megjurova,Milina,Miroqica,Mikullofci,Mikulani,Mirovci,Miroshevci,Milivojci,Miskiqi,Mirosllavi,Mirinca,Mihalica,Molla eKuqe,Momqilli,Mugosha,Muzaqa,Muqena,Muleviqi;
-Novosella,Neredovci i Eperm,Neredovci i Poshtem,Negosavla,Novosella( nje ne qarkune e Toplices e nje ne at te vranjes),Neveda,Nelaku,Nesushta;
-Orlishte,Orana,orlana,Oraqi,Obertinca,Obllaqina,Ostrogllava,Obarda,Orashci;
-Paqarada,Parada,Pasjaqa,Pasjaqa(Nish),Pavllovci,Pallata,Pashici,Petrovci,pevatica,Perunika,Pestishi,pestini,Petrila,Pertata,Peqenci,Pokofci,Pervetica ,Peroshtica,Pllana e Madhe,Pllana e Vogel,Plakova,Plloqniku,perkatesishtPllashniku i Eperm,Pllashniku i Poshtem,Poterzhani,Popofci,Popova,Poturqoi,Pareqi,Pollomi,Pollomi(nje ne qarkun ee Vranjes e tjetri te Prokuples),Prebeza e Eperme,Prebeza e Poshtme,Prekoqna,Pretreshnja,Prekodelli,Prekedini,Prevallci,Preboji,Preseka,Prekopqellnika,Prekopuca,Prekorogja,Prekashtica,Preobrazhenja,Preopollci,Piskala,Pishteva,Pustoshillova,Pustovojllovci,Pukovci,Pupovica; -Qyqalla,Qunglla;
Radeci,Radovci,Rabovci,Rafuna,Rakovica,rashka,Rashica,Rastelica,raqa,rasuhaqa,Ramabaja,Ramnishta,Ravnishori,Ravnareka,Rashevci,Rataji,rastavica,Ruman ovci,Raputofci,Rastavica,Rasturrula,ragjenovci,Radinovci,Ramadeni,Relinci,Reqica e Eperme,Reqica e Poshtme(ne Toplic),Teqica e Leskovcit,Retkocerii Eperm,Retkoceri i Poshtem,Resinci,Ribinci,Rudari,rukofci,Runjiku,Rubofci;
-Samakova,Sellova,Seoce,Sekicolli,seqinica,Selishta,Sekiraqa,Sllavnica,Sllamniku,Sllabniku,Sllatina,Siarina,Slishani,Slivnica,Slivova,Simnica,Sinanova ,Sodarca,Skobari,Skoverqa,Statovci,Stublla,Stashillova,Starasella,Starobanja,Surdulica,Suvidolli,Suvojnica,Suvamorava,Sudimla,Svinjisishte,Sfirca,Svinjarina,Sfarqa e eperme,Sfarqa Poshtme,Sagonjeva,Samarinci,Sagorjeva,Studenci,Spanca,Smrdani,Stropska,Smiloviqi,Stullca; -Sharprinci,shahiqi,Shqrrlinci,Shahinovci,shatra e Eperme,Shatra e Poshtme,Sharci,Shanalluka,Shuliqi,perkatesishtShylyshi,Shillova,Shipovci,Shishmanovci,Shirokonjeva,Shulemaja,Shushnjaku,Shtullca;
-Talirofci,Terstena,(Ternava e Poshtme,Ternave e Eperme,Ternava(Nish),terpeza,Terrha,Termkolli,Terbunja e Eperme,Terbunja ePoshtme,Ternavillazi) te gjith keta emra ne kllapa jan me e-paza pasT,Tena,Tihofci,Toqani,Toverlani,Toshi,topllaci,Topanica,Togaqevci,Treqaku,Trebinja,Tullari,(Jabllanic),Tullari(Prokuple),Tmava,Turjana,Tupalla,Tupalla(Nish),Turqica,Tubuzhde; -Umi,Uzllok,Ushi;
-Vardeniku,Vardini,Vasiqevci,(Verbica,Verbova,Verbovci,Vertopi) keta emra ne kllapa jan me e-paza pas V,Vrella,Vagermeni,Veqa,Vllasa eEperme,Vuqaku,Vishesella,Vitosha,Vllahinja,Vllasa(e Prokuples),Vllasa(e qarkut te Vranjes),Vllahova,vova,Vojllovci i Eperm,Vodica,Vojiznova,Verbovcii Eperm,Vrezhina ePoshtme,Visoka,Vershefci,Vranovci,Vuqjaku,Vukojefci,Vuqa,Vujanova,Vujiznova(Nish); -Zagragja,zaravinja,Zllatokoni,Zakishenje,Zuqa,Zllata,Zubuvci,Zebica;
-Zhapska,Zhegrova,Zhdelova,Zhinipoyoku,Zhitorogja,Zhuqa,Zhuqi.
-Qytetet:Prokupla,Kushumlia,Leskoci,Vranja,Nishi,Sharqoj Sheherqoj(Piroti),Bellapallanka,Tërni. Gjithsej:551 vendbanime.Mirpo ekzistojn edhevendbanime te tjera.Numri i te cilave sillet rreth 700 vendbanime. ”(Te dhenat nga Stefan L.Popoviq-Putovanje po Novoj Serbiji.Beograd,1950,).

RIKTHIM PAS 25 VJETESH

by

Niko Dhales dhe Avni Delvina rikthehen pas 25 vjetësh me një ekspozitë të përbashkët/
TIRANE, 24 Shkurt/- Dy artistët e talentuar, Niko Dhales dhe Avni Delvina, rikthehen pas 25 vjetësh më një ekspozitë të përbashkët në Tiranë.
Me mbështetjen e Ambasadës Italiane në Tiranë, të dy artistët kthehen pas 25 vjetësh sepse kanë shumë eksperienca të reja artistike për na treguar përmes ekspozitës “25 vjet më pas”, me akuarele dhe grafika, e cila do të çelet në ambientet e Muzeut Historik Kombëtar më datë 25 shkurt, ora 18.00.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri në datën 1 mars.
Artisti Avni Delvina lëvron grafikën, i njohur në Shqipëri dhe në Itali, ku ka ekspozuar një seri grafikash me tematikë nga drama 50-vjeçare e komunizmit.
Delvina thotë se pasojat e asaj periudhe ne i ndiejmë në çdo hap dhe në jetën e përditshme të sotme për cilën nuk ndihet shumë krenar, por “megjithatë unë përfaqësoj një familje patriote që gjithmonë i ka sytë nga Shqipëria dhe shpresoj se gjërat do të bëhen më mirë, pasi ne të kemi për të hedhur edhe disa hapa dhe do të kalojmë disa vjeçarë duke bërë restaurime”.
Niko Dhales është mjeshtri i peizazhit, jeton dhe ekspozon në Paris, në gjininë e akuarelit.
Është nga artistët e paktë të liçencuar për të pikturuar në Montmartre.
Piktori Niko Dhales në Shqipëri ka qenë i afirmuar si mjeshtër i peizazhit.
Ai ka qenë anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve.
Kthehet me shumë nostalgji pas 25 vjetësh me artin e tij në Shqipëri