Shkrimtari Ismail Kadare flet për Agjencinë e Lajmeve AFP, gjatë qëndrimit në Jerusalem/
Shumë herë është parashikuar si fitues i çmimit “Nobel” për letërsinë, por nuk e ka fituar ende. Dhe romancieri shqiptar, Ismail Kadare, nuk e ka problem nëse nuk ndodh. Emri i tij është përmendur aq shpesh si një laureat i mundshëm i çmimit “Nobel”, saqë në një intervistë që shkrimtari 79-vjeçar i dha AFP-së në frëngjisht, në Jerusalem, tha se “njerëzit mendojnë se e kam fituar tashmë”. Kadare, romancieri dhe poeti më i mirënjohur i Shqipërisë, ishte në qytet për të marrë Çmimin e Jerusalemit për veprën që shpreh dhe paraqet më mirë idenë e lirisë së individit në shoqëri, çmim i cili më parë është fituar nga autorë të tillë si Arthur Miller, Haruki Murakami dhe Ian McEwan. Çmimi jepet në hapjen e Panairit Ndërkombëtar të Librit në Jerusalem, që mbahet çdo dy vjet, dhe është ngjarja më e madhe kulturore e Izraelit, e cila këtë vit ka tërhequr më shumë se 200 botues nga 20 shtete. Ky çmim është një tjetër nderim për këtë autor, veprat e të cilit janë përkthyer në dhjetëra gjuhë dhe i cili konsiderohet si një nga shkrimtarët më të mëdhenj të gjallë në Europë. Lindur në vitin 1936 në qytetin malor të Gjirokastrës, Kadare ka fituar çmime të tjera prestigjioze, përfshirë këtu çmimin e parë “International Man Booker” në vitin 2005. Ai krijoi një modus vivendi jo të lehtë me autoritetet komuniste derisa përpjekjet e tyre për të shfrytëzuar reputacionin e tij, në 1990 e shtynë atë të kërkonte azil në Francë, sipas një biografie të shkurtër në website-n e “Man Booker Prize”. Romani i tij i parë, “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, u botua në 1963 dhe më pas u përkthye në frëngjisht në 1970, duke ndezur interesin europian dhe ndërkombëtar mbi veprën e tij. Që atëherë ai ka shkruar mbi 50 romane, ese dhe përmbledhje tregimesh të shkurtra, midis tyre “Kronikë në gur” (1971) dhe “Pallati i ëndrrave” (1981), me një pjesë të madhe që preknin përvojën e shkuar të shqiptarëve dhe regjimin totalitar që provuan. Për Kadarenë, koncepti i lirisë është një pjesë e lindur e veprës së shkrimtarit. “Kjo është më se e vërtetë. Nëse jeni një shkrimtar profesionist ose normal, në një mënyrë apo tjetrën ju po shkruani në shërbim të lirisë. Të gjithë shkrimtarët e dinë, e kuptojnë ose e ëndërrojnë që vepra e tyre do të jetë në shërbim të lirisë”, i tha Kadare AFP-së. Por ai refuzoi t’i përgjigjej pyetjes mbi lirinë në lidhje me palestinezët që jetojnë në pjesën e aneksuar lindore të Jerusalemit. “Nuk ia kam bërë vetes këtë pyetje. Unë jam shkrimtar. Shkruaj letërsi”, tha Kadare. “Unë vij nga një prej atyre pak shteteve të botës, të cilët i ndihmuan hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Besoj se numri i hebrenjve atje u rrit nga 200 në fillim të luftës në 2000 në fund të saj”. “Populli i ka mbrojtur gjithmonë hebrenjtë, qoftë gjatë periudhës së mbretërisë, komunizmit apo pas tyre. Ja përse nuk e kam menduar këtë problem këtu”, tha Kadare mbi konfliktin për dekada me radhë me palestinezët.
Mjeshtri i fjalës Stefan Cvajg
Nga Flora Nikolla/- “Përmes jetës sime janë turrur tërë kuajt e murrmë të apokalipsit, revolucion dhe zi buke, zhvlerësim paraje dhe terror, epidemi dhe emigracion”, shkruante në biografinë e tij artistike ‘Bota e djeshme’, shkrimtari austriak Stefan Cvajg, i ndarë tragjikisht nga jeta 73 vjet më parë.
Ai i dha fund jetës bashkë me gruan e tij të dytë, me 22 shkurt të vitit 1942, në Brazil, ku dhe kishte emigruar pasi ishte tronditur nga ardhja e nazizmit në fuqi dhe nga fitoret e tij.
Shkrimtari me famë botërore lindi në Vjenë në vitin 1881. Ai studioi filozofi dhe histori letërsie, ndërsa në vitin 1904 mbaroi doktoratën për filozofi dhe arte të bukura në Universitetin e Vjenës.
Cvajg shkroi novela dhe tregime, si edhe shumë biografi të figurave të njohura të historisë botërore, ndër të cilat më e famshmja është biografia e Mary Stewart (Maria Stjuart), si edhe ajo e perandoreshës Mari Antuanete. Ato që e bënë të famshëm në mbarë botën ishin novelat, të cilat me psikologjinë e tyre depërtojnë vazhdimisht në karaktere të shumta lexuesish.
– Disa nga librat më të fundit të Cvajgut të përkthyera në shqip – Mjeshtri i fjalës, Stefan Cvajg, është një nga autorët më të kërkuar nga lexuesit shqiptarë, gjë që ka shtyre shtëpitë botuese shqiptare, që çdo vit të sjellin në shqip veprat e tij. Përgjatë viteve të fundit në stendat e librarive janë publikuar disa vepra të shkrimtarit me famë botërore ndër të cilat përmenden ‘Bota e djeshme’, “Orët yje të njerëzimit”, ‘Legjenda dhe portrete’ etj.
Në faqet e para të romanit ‘Bota e djeshme’ gjendet mbishkrimi shekspirian “T’i bëjmë ballë kohës, ashtu si të na vijë”, në të cilën autori ka mbështetur forcën e tij logjike dhe shpirtërore.
Në një plan tërësisht historik “Bota e djeshme” është Vjena dhe Europa me 1914-ën, atje ku Stefan Cvajgu u rrit dhe pati sukseset e para, atje ku ai ndërtoi stadet e tij të intelektit, atje ku letërsia iu bë pasion i përhershëm, ku udhëtimet i pati të shumta dhe lidhi miqësi me Frojdin, Rilken dhe Valerinë. Ky roman para se gjithash është një libër – dëshmi nga më tronditësit, me të thellët, më aktualet që na bën të kuptojmë shekullin që shkoi.
Një përmbledhje miniaturash historike është dhe libri ‘Orët yje të njerëzimit’. Cvajgu i njohur për portretet e tij historike, shkruan në hyrje të këtij libri arsyen pse mori penën dhe hodhi në letër çaste të zgjedhura nga epoka të ndryshme historike Mora penën dhe vendosa t’i veçoj ngjarjet si të madhërishme që janë. E bëra me synimin për të mos u harruar”.
Ndërsa librin “Legjenda dhe Portrete”, Cvajg e konturon si një libër që përmes përshkrimeve, portreteve dhe legjendave që nga zanafilla e njerëzimit, ndihmon për të kuptuar shekujt e kaluar, si dhe për t’i konceptuar si të qenësishme edhe tani, në kohët moderne.
“Koha ngjiz figurat, unë vetem sa i përshkruaj me fjalë dhe ky rrëfim nuk ka të bëjë aq fort me fatin tim, sesa me fatin e një brezi të tërë, të mbetur në mëshirë të fatit gjatë rrjedhës së historisë”, shkruante në ‘legjendat’ e tij shkrimtari i njohur austriak Stefan Cvajg.
TIRANA, KRYEQYTETI SHQIPTAR, KREMTON 95 VJETORIN
Kryeqendra e qarkut dhe rrethit me të njëtin emër dhe kryeqyteti i Republikës së Shqipërisë, Tirana, kremton te merkuren 95- vjetorin e shpalljes kryeqytet.
Qyteti i themeluar në vitin 1614 nga Sulejman Pashë Bargjini dhe që u quajt për herë të parë me emrin Tiranë në vitin 1418 në një dokument të Venedikut, u shpall kryeqytet i përkohshëm i Shqipërisë në 9 shkurt 1920 nga Kongresi i Lushnjës dhe pjestarët e Këshillit Kombëtar hynë në qytet në 11 shkurt 1920 dhe përfundimisht Tirana u shpall kryeqytet i Shqipërsisë në vitin 1925. Me këtë rast, Muzeu Historik Kombëtar, në bashkëpunim me shoqatën “Alsar” dhe shkollën jopublike “Tirana Jonë” me rastin e 95- vjetorit të shpalljes së Tiranës kryeqytet, do të hapin për të gjithë publikun një ekspozitë fotografike me pamje nga Tirana ndër vite në ora 10.00 në hollin kryesor të Muzeut Historik.
Gjatë ekspozitës, nxënësit e shkollës “Tirana Jonë” kanë përgatitur një program kulturor, i cili do të përmbajë një prezantim historik për Tiranën, poezi dhe valle.
Ndërkohë që edhe Bashkia e Tiranës, me rastin e 95- vjetorit të shpalljes së Tiranës kryeqytet, do të inaugurojë në Qendrën Ten në kuadër të projektit artistiko – kulturor ekspozitën fotografike dhe atë me piktura “Tirana Kryeqytet 11 shkurt 1920”, dy ekspozita me tematikë të kthimit të Tiranës në qendër të rëndësishme urbane.
Kjo ekspozitë do të jetë me fotografi të periudhës nga autorë të ndryshëm të kohës. Në këto foto do të pasqyrohet ndryshimi dhe zhvillimi i madh që pësoi Tirana pas marrjes së saj të statusit të veçantë si kryeqytet.
Ndërsa në ekspozitën tjetër do të pasqyrohen punime në fushën e pikturës me peizazhe, godina, rrugë karakteristike të Tiranës etj. Në këto piktura do të ketë momente të zhvillimeve të para të jetës në qytet por edhe të gjendjes aktuale ku janë integruar arkitektura dhe urbanistika e momenteve të para të lindjes së Tiranës si kryeqytet. Ky projekt do të kontribuojë në gjallërimin e jetës artistiko – kulturore në qytetin e Tiranës, do të nxisë të rinjtë dhe qytetarët e Tiranës për njohjen e historisë së qytetit të tyre dhe njëkohësisht do të kontribuojë në njohjen dhe pasurimin e vlerave historike të qytetit të Tiranës.
Kriteret për liberalizimin e vizave sfidojnë Kosovën
“Qeveria e Kosovës, çështjen e liberalizmit të vizave duhet ta shndërrojë në prioritet nacional në mënyrë që qytetarët të lëvizin lirshëm në vendet e BE-së dhe jo ilegalisht siç janë duke vepruar”, kanë deklaruar të hënën drejtuesit e Grupit për Studime Juridike dhe Politike në Prishtinë.
Në një konferencë për media, ata theksuan nevojën e shpejtë të përmbushjes së kritereve të kërkuara nga Bashkimi Evropian, për liberalizmin e vizave.
Dren Doli nga ky Grup, tha se aktualisht janë tri çështje për të cilat Qeveria duhet të punojë shumë, e të cilat çështje, sipas tij, çojnë në drejtim të liberalizimit të vizave.
“Çështja e parë që duhet adresuar është se Qeveria e Kosovës, e ka të nevojshme që procesin e liberalizimit të vizave ta shndërrojë në prioritet nacional. Çështja e dytë e rëndësishme ka të bëj më migrimin dhe ndikimi që migrimi do të ketë në vendimin përfundimtar për liberalizim. Çështje tjetër e rëndësishme që lidhet me migrimin ka të bëjë me numrin e kërkesave për azil në vendet e zonës Schengen”, tha Doli.
Ai ka theksuar se kërkesat për azil në vendet e Bashkimit Evropian janë shumëfishuar dhe kjo sipas tij, do ta vështirësojë në masë të madhe mundësinë që Kosova të marrë një mesazh pozitiv nga Bashkimi Evropian.
Komisioni Evropian në korrik të vitit 2014, ka prezantuar raportin e tij të dytë për progresin e Kosovës në përmbushjen e kërkesave për udhërrëfyesin për liberalizimin e vizave.
Në raport është thënë se Kosova ka arritur progres, por kërkohen përpjekje të mëtutjeshme për të fituar udhëtimin pa viza për qytetarët e Kosovës.
Albana Merja nga Grupi për Studime Juridike dhe Politike, ka përmendur disa nga obligimet dhe detyrat që Kosova dhe institucionet e saj ende nuk kanë përmbushur, ashtu siç kërkohet.
“Që në fillim të këtij procesi të liberalizimit, ka qenë ri-integrimi dhe riatdhesimi. Ky është një proces i rëndësishëm, pasi të gjithë qytetarët që kthehen, duhet të arrijnë dhe të kenë një ri-integrim në shoqëri. Siç po shihet, ata pasi kthehen po tentojnë të migrojnë përsëri, pasi që nuk po arrijnë ta gjejnë veten në Kosovë dhe janë të papunë”, tha Merja.
Nga ana tjetër, zyrtarë të lartë të Ministrisë së Integrimeve Evropiane, i kanë hedhur poshtë deklaratat se nuk është duke u punuar në çështjen e riatdhesimit dhe ri-integrimit.
Ata thonë se korniza ligjore nacionale për ri-pranim është kompletuar.
Kosova deri më tani ka nënshkruar 20 marrëveshje dypalëshe të ri-pranimit me 22 vende: 18 shtete anëtare të BE-së, 2 shtete të asociuara me BE-në dhe 2 shtete të Ballkanit, kurse dy marrëveshje të tjera janë në proces e sipër.
Sipas tyre vetëm në tremujorin e parë të vitit 2014 janë ri-pranuar 1,034 persona.
Sa i përket ri-integrimit të qëndrueshëm, politikat janë përmirësuar vazhdimisht, kanë deklaruar zyrtarët e Ministrisë së Integrimieve për Radion Evropa e Lirë.
Ramadan Ilazi, zëvendësministër i Integrimeve Evropiane, nuk ka mohuar faktin se çështja e migrimit ilegal do të jetë një sfidë për Kosovën.
Ai duke folur për përmbushjen e kritereve për liberalizim, theksoi se raportet e fundit nga institucionet përgjegjëse kanë treguar se Kosova është në fazën përmbyllëse të përmbushjes së kritereve të udhërrëfyesit.
“Si hap i fundit në kuadër të këtij dialogu për liberalizim të vizave, Komisioni Evropian pret nga ne që të dërgojmë një raport me përmbushjen e rekomandimeve të fundit që ata na i kanë dhenë ne verën e vitit të kaluar. Është në interesin tonë që këtë raport ta dërgojmë vetëm atëherë kur ne jemi të sigurtë që kemi bërë gjera të nevojshme. Indikacionet janë që këtë ta bëjmë brenda pjesës së parë të këtij viti”, tha Ilazi duke shtuar se liberalizmi i vizave është prioritet nacional dhe shtetëror i qeverisë.
Komisioni Evropian ka lansuar dialogun për liberalizimin e vizave me Kosovën më 19 janar 2012. Udhërrëfyesi për viza i është dorëzuar autoriteteve të Kosovës më 14 qershor 2012. Ai paraqet një listë gjithëpërfshirëse reformash, të cilat Kosova është kërkuar t’i përmbushë.(RFL)
EMIGRIMI NGA KOSOVA-Më pak autobusë për në Beograd?
Nga Arton Konushevci/
Interesimi i qytetarëve të Kosovës që të migrojnë në mënyrë të paligjshme në drejtim të vendeve të Bashkimit Evropian duket se ka nisur të shënojë rënie.
Në Ministrinë e Punëve të Brendshme të Kosovës, e pohojnë një gjë të tillë, por gjithsesi edhe në stacionin e autobusëve në Prishtinë deklarojnë se për dallim nga ditët e kaluara, interesimi për të blerë biletë për në Serbi, ka rënë.
Drejtori i stacionit të autobusëve, Nol Dedaj, i tha Radios Evropa e Lirë se numri i udhëtarëve për relacionin Prishtinë-Beograd është zvogëluar.
“Mbrëmë kemi pasur tre autobusë që kanë udhëtuar për në Beograd. Sa i përket relacioneve të tjera ndërkombëtare kemi kërkesa normale, si çdo herë tjetër”, tha Dedaj.
Bileta Prishtinë – Beograd ishte bërë e shumëkërkuar në dy muajt e fundit. Mijëra qytetarë thuhet të kenë shfrytëzuar kufirin e Serbisë me Hungarinë për të depërtuar për në vendet e Bashkimit Evropian, të nxitur nga shpresa për një jetë më të mirë. Numri i saktë i atyre që kanë migruar nuk dihet ende.
Dukuria e migrimit të paligjshëm ka bërë që autoritetet në Serbi të shtrëngojnë masat e kontrollit, duke vënë në funksion edhe xhandarmerinë e këtij shteti. Në planin e ri për një kontroll më të fuqishëm të brezit kufitar midis Serbisë dhe Hungarisë, janë angazhuar edhe përfaqësues të institucioneve të rendit nga Gjermania dhe Austria.
Të dyja këto vende thuhet të jenë destinacion për emigrantët e paligjshëm nga Kosova.
Gjatë janarit, për shkak të kalimeve ilegale të kufirit të Serbisë me Hungarinë, në Gjykatën komunale të Suboticës janë proceduar 550 raste.
Subotica është qytet në veri të Vojvodinës, i cili gjendet rreth 20 km larg kufirit me Hungarinë dhe ka shërbyer si vend-takim ndërmjet emigrantëve nga Kosova dhe kontrabanduesve.
Institucionet e Kosovës kanë shpeshtuar thirrjet e tyre drejtuar qytetarëve të Kosovës, që të mos marrin rrugën e paligjshme të migrimit.
Kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kadri Veseli, ka deklaruar të martën në Tiranë se institucionet janë duke ndërmarrë masa për parandalimin e migrimit ilegal.
“Qytetarët e Kosovës duhet ta shohin perspektivën e vet në Republikën e Kosovës. Të gjithë bashkërisht, ata dhe ne si institucione duhet ta përmirësojmë gjendjen tonë dhe të kemi një Kosovë më të zhvilluar ekonomikisht. Në të njëjtën kohë të kemi edhe një perspektivë më të veçantë të jetesës sonë në Republikën e Kosovës”, tha Veseli, duke kërkuar më shumë durim nga qytetarët.
Qeveria e Kosovës javën e kaluar ka miratuar vendimin për themelimin e një komisioni, i cili do të shqyrtojë mundësinë për faljen e borxheve për personat fizik dhe juridik. Ky veprim nga ana e qeverisë është parë si një prej hapave që mund të ndikojë të ulë interesimin për migrim.
Falja e borxheve nga Qeveria e Kosovës, do të bëhet nga ana e institucioneve shtetërore dhe ndërmarrjeve publike, si dhe të gjitha borxhet që i kanë qytetarët deri më 31 dhjetor të vitit 2008.