Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

TIRANA, “VRASJA” E NJË KRYEQYTETI

by

Regjizori Robert Budina në një rrëfim ekskluziv për gazetën “Dielli”, organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA në New York, dhënë Editorit Sokol Paja, analizon shkatërrimin e identitetit kulturor, historik, arkitekturor dhe urbanistik të Tiranës, lejet kriminale të ndërtimit në funksion të mafjes së betonit, asgjësimi i trashëgimisë kulturore dhe shkatërrimin e memories institucionale të Tiranës.

SHKATËRRIMI I IDENTITETIT KULTUROR, HISTORIK, ARKITEKTUROR DHE URBANISTIK TË TIRANËS

Shqipëria është  i vetmi vend në Europë ku trashëgimia kulturore nuk ka asnjë rëndësi. Institucionet që duhej ta ta zhvillonin, mirëmbanin, rijetëzonin si Ministria e Kulturës dhe Instituti i Monumenteve janë ineksizstente, ose dhe më keq, ato janë vënë në funksion të interesave të pushtetit që gllabëron çdo ditë pronën publike, madje ç’është më e keqja edhe atë ku ndodhen godinat të shpallura në kohë monument kulture. Këto institucione, shpesh kanë shërbyer për të justifikuar me dokumenta e shkresa të ndryshme shembjen e monumenteve të Kulturës, për t’i hapur hapur rrugën ndërtimit në vend të tyre, të kullave të pastrimit të parave, të krimit të organizuar, ku shpesh sipas raporteve ndërkombëtare, është e përfshirë vetë qeveria shqiptare. Tirana është shembulli më i qartë i shkatërrimit të Trashëgimisë Kulturore. Rastet janë të shumta: stadiumi, vilat e viteve 1920-1944, sheshi Skënderbej, Sahati, Teatri Kombëtar. Kjo ndodh pikërisht në momentin kur për BE, ku Shqipëria aspiron të futet, ruajtja dhe rijetëzimi i trashëgimisë kulturore është primare. Ky shkatërrim ka qënë i vazhdueshëm në kohë dhe lulzimin e tij e pati kur Tirana u drejtua nga Edi Rama dhe Erjon Veliaj. I pari edhe pse vinte nga fusha e Kulturës dhe karrierën e tij, si ministër kulture e filloi me kthim në identitet të ministrive, shpejt u kuptua se e bëri këtë thjesht dhe vetëm për propogandë. Jo vetëm që nuk u kujdes për trashëgiminë kulturore, por shpejt filloi sulmet ndaj saj. Shembulli konkret ishte kur ideoi shembjen e Teatrit Kombëtar, që në kohën kur ishte ministër kulture dhe nuk hoqi dorë kurrë, deri sa ia mbërriti pas 20 vjetësh si kryeministër duke përdorur 1500 forca policie natën e 17 majit 2020. Për mënyrën se si qeveritë e majta janë sjellë me Trashëgiminë Kulturore tregon se ka një strategji të qartë për të zhdukur rrënjët e saj, për të krijuar njeriun e ri modern globalist pa identitet, sepse ai në këtë formë është më lehtësisht i dominueshëm. Në kohën e qeverisjes së Erjon Velisë në bashkinë e Tiranës ka një rekord të lejeve të ndërtimit dhe atij do t’i ngelet përjetësisht damka si njeriu që sulmoi për interesat e kryeministrit dhe oligarkëve trashëgiminë kulturore. Në kohën e tij u tjetërsua sheshi Skënderbej, Pazari i Ri, u zhduk stadiumi, Qemal Stafa, u shemb Teatri Kombëtar dhe thuajse të gjitha vilat e një shekulli më parë. Në asnjë vend tjetër qoftë edhe të rajonit nuk ka ndodhur kjo batërdi me trashëgiminë kulturore. Përkundrazi fqinjët tanë jo vetëm e kanë zhvilluar atë, por edhe e kanë krijuar nga hiçi, siç ishte rasti i Maqedonisë së Veriut me projektin Shkupi 2014 ku u ndërtuan statuja në qendër të qytetit për të revokuar të kaluarën e tyre historike, sepse ata e dinë shumë mirë që trashëgimia kulturore, arti, kultura janë mjetet për të pasur dominimin në rajon. 

TIRANA NËN THUNDRËN E BETONIT VRASTAR, NJË ASFIKSI E PANDALSHME

Sipas një studimi të BE betoni e ka rritur ngrohjen globale me 8% në planet. Kjo ishte arsyeja pse në qytetet europiane ai duhet të ulë ndjeshëm përdorimin dhe theksi i zhvillimit ekonomik duhet të jetë rijetëzimi i trashëgimisë kulturore dhe mirëmbajtja e saj. Për këtë arsye vendet europiane kanë firmosur marreveshjen e gjelbër që të marrin përgjegjësitë e mbarëvajtjes së klimës jo vetëm të vendeve të tyre, por të gjithë planetit. Në kohën e vështirë të pandemisë BE ka vënë theksin që trashëgimia kulturore, arti dhe kultura janë mjetet themelore që ndihmojnë njeriun shiprtërisht për të kaluar vështirësitë e kohëve që jetojmë. Përkundrazi në Shqipëri betoni është mjeti kryesor, për të përfituar, ruajtur pushtetin ekonomik dhe politik, eliminuar demokracinë me blerjen e votave. Tirana me kullat që po ngrihen kudo në hapsira shumë të ngushta pa strategji dhe plan urbanistik, po e çon Tiranën në asfiksi totale.

NDËRTIMET NË TIRANË SI TEJZGJATJE E KRIMIT, TRAFIQEVE NDËRKOMBËTARE, PASTRIMIT TË PARAVE DHE LIDHJEN E POLITIKËS ME MAFJEN E BETONIT

Para një viti nga raportet e antimafias italiane doli që Ndrangheta një organizatë mafjoze që zhvillon aktivitetin e saj në Kalabri përmes disa biznesmenëve kishte lidhje direkte me ndërtimet e kullave në qendër që po ndodhin së fundmi në Tiranë. Në përgjimet e saj del se këta njerëz kanë pasur lidhje direkte me kryetarin e bashkisë së Tiranës. Tenderat në përgjithësi nuk kanë garë fare dhe janë thuajse të njejtat kompani që i fitojnë. Madje së fundmi bashkia Tiranë ka krijuar një shoqëri aksionere Tirana Dc, e cila mund të ndërtojë vetë pa pasur nevojën e kontraktimit të kompanive private. Kjo shoqëri bie ndesh me ligjet shqiptare, sepse shoqëritë aksionere ku merr pjesë shteti mund të ofrojnë vetëm shërbime dhe jo të përodren për prodhim. Pra vjedhja e fondve publike tashmë kryhet me ligje antikushtetuese.

“RIJETEZIMI” MODERN I KRYEQYTETIT SI KAOS VETËSHKATËRRUES

Që në kohën kur Edi Rama ishte kryetar bashkie në Tiranë nuk ka pasur kurrë plane urbanistike, kjo për faktin e thjeshtë që në këtë menyrë mund të ndërtohet kudo dhe kurdoherë pa qënë peng i rregullave. Në këtë mënyrë shtohet sipërfaqja ndërtimore dhe fitimet janë më të mëdha. Ndaj Tirana sot është peng i kaosit urbanistik dhe ndërtimeve të improvizuara. Plani urbanistik do të ulte shumë normën e fitimit të pushterëve që lëshojnë lejet e ndërtimit. Ndaj dhe densiteti i tyre është më i madh në qendër, sepse aty metri katror i sipërfaqes ndërtimore kushton më shumë.

TIRANA DHE VDEKJA E AUTENTICITETIT TË NJË KRYEQYTETI

Që të ruhet trashegimia kulturore nuk mjaftojnë politikat qeveritare, duhet patjetër që të ketë edhe një ndjeshmëri qytetare, një ndërgjegjësim për vlerat dhe dobitë e saj. Fatkeqsisht kjo ka ndodhur rrallë në Shqipëri, dhe pushteti e ka pasur të lehtë t’a shkatërrojë trashëgiminë për qëllime fitimi. Nuk janë të rralla kur vetë pronarë ku ka pasur trashëgimi kulturore e kanë dorëzuar tek pushteti në këmbim të interesit, kur specialistë të saj kanë gjetur mënyrat për t’i hapur rrugën atij për qëllime fitimi. Shkalla e ulët e këtij formimi tek njerzit dhe përdorimi i kësaj mjeshtërisht nga pushteti ka sjellë një trasformim të tillë të pandalshëm të Trashëgimisë Kulturore.

TIRANA LUNDRON MES NDOTJES SË LARTË DHE KAOSIT URBAN

Ndërtimet e pandalshme kanë rritur shumë shkallën e ndotjes në Tiranë. Por krimi qëndron në mënyrën se si pushteti propogandon, se ai  po shton hapsirat e gjelbërta me skeçe mbjelljesh të pemëve, apo të disa shkurreve në sheshin Skënderbej për mbulimin e ndërtimit të dhjetra kullave.

TIRANA NËN THUNDRËN E KULLAVE E GRADAÇELAVE HIJERENDA

Janë zhdukur të gjitha fushat sportive, lulishtet ku luanin fëmijët dhe janë zëvëndësuar me ndërtime dhe për të mbuluar këtë para tyre vendosen disa lodra fëmijësh siç ishte rasti i kullës tek shtatë xhuxhat ku parku i lojrave u zëvëndësua me disa lodra plastike para kullës të vendosura në beton.

PARIA POLITIKE E TIRANËS DHE NOSTALGJIA PËR KOMUNIZMIN

Strategjia e qeverive të majta ka qënë e qartë, asgjësimin e trashëgimisë kulturore që nuk ka lidhje me historinë e tyre, për të zhdukur simbolet dhe eliminuar kundërshtarët e tyre ideologjikë. Përkundrazi kanë ruajtur ndërtimet e simboleve të diktaturës siç ishte rasti i piramidës, e cila nuk ka pasur fare histori nëse e krahason me teatrin apo vilat e shekullit të kaluar. Pra shembjet e trashegimisë kanë qënë selektive dhe me qëllime politiko-ideologjike. Ajo që e bën edhe më të rëndë, është metoda se si pushteti i majtë në Shqipëri e realizon këtë ide diabolike. Fillimisht përdhos historinë e trashëgimisë kulturore që nuk ka lidhje me historinë e tyre, siç ishte rasti i Teatrit Kombëtar që e cilësuan si dopo lavoro, apo stallë kuajsh për t’i ulur vlerën.

SHKATERRIMI I MEMORIES INSTITUCIONALE TË TIRANËS

Tirana është 102 vjet kryeqytet. Identitein e saj të metropolit e mori në vitet 30 me ndërtimet italiane të shëtitores Dëshmorët e Kombit, kompleksit të ministrive, kompleksit të miqsisë shqiptaro-italiane Skanderbeg pjesë e të cilit ishte dhe teatri kombëtar. Ideimin e tyre e bënë arkitektë që kanë bërë histori në Europë si Bosio dhe Bertè. Këto ndërtime u bënë në përshtatje me atë që ishte Tirana e atyre viteve duke i dhënë një frymë më moderne krahasuar me të kaluarën otomane të saj. Sot të gjitha simbolet që bënë Tiranën e 100 viteve të fundit dhe historinë e saj nuk ekzistojnë më. Në vend të tyre janë kulla pa të kaluar dhe histori si simbol i pastrimit të parave të krimit të organizuar dhe përçudnimit të shpirtit njerzor që ka humbur ndërgjegjen e vet: trashëgiminë Kulturore.

Tirana eleminon Dinamon dhe sfidon Crvena Zvezden

by

Pergatiti:Albano Kolonjari-Gazetar Sportiv i Diellit- Kampionia e Shqiperise Tirana fitoi me rezultatin 2-0 perballe Dinamos se Tbilisit,  ne turin e pare eleminator te Liges se Kampioneve. Ne turin e dyte, bardheblute do te sfidojne kampionen e Serbise Crvena Zvezden. Tranjeri i Tiranes ne kete ndeshje regjistroi nje rekord personal. Egbo eshte tekniku i pare nga Afrika Perendimore qe drejton nje skuader ne Ligen e Kampioneve dhe gjithashtu qe merr fitoren e pare. “E dinim se Dinamo ishte nje ekip agresiv dhe  do te luante nga krahet. Loja u zhvillua sipas parashikimeve tona. Ne fituam, por dua te theksoj qe kundershtari eshte nje skuader e forte. Ne luajtem ne menyre kompakte mbrapa dhe agresivisht ne sulm”, u shpreh pas takimit Egbo. Mesfushori argjentinas Agustin Torassa i dha Tiranes epersine ne fundin e pjese se pare fale kembenguljes se tij gjate kohes shtese, duke shfrytezuar nje gabim te portierit te Dinamos Kvaskhvadze. Ndersa Marsel Ismailgeci vulosi fitoren e bardhebluve ne minuten e 86-te, duke shfrytezuar nje gjuajte te talentit Muci qe u grushta nga portieri Kvaskhvadze. Tirana zbriti ne fushen e lojes me shume ndryshime ne formacionin e saj. Egbo i besoi aftesive te Torrases dhe Kobina ne mesfushe dhe te riut Muci ne sulm, duke rreshtuar skuadren ne mbrojtje dhe i besuar kundersulmit, duke futur ne “kurth” skuadren e Dinamos te Tbilisit qe nga ana e saj e mendonte qe kualifikimi do te ishte i lehte, duke pasur parasysh qe luante ne stadiumin e saj. Kapiten i Tiranes ne kete ndeshje ishte ish kapiteni i Partizanit Idriz Batha qe regjistroi edhe ai nje rekord personal duke qene kapiten i dy skuadrave me te medha ne vend. “Ne besuam se do te arrinim ne turin tjeter dhe kështu ndodhi. E merituam fitoren. Ne ndeshjen e radhes luajme perballe Crvena Zvezda ne shtepi. Fakti qe do te luajme ne Tirane na jep nje avantazh te vogël. Ne do te bejme me te miren dhe besojme se asgje nuk eshte e pamundur”. Crvena Zvezda nga ana e saj fitoi me rezultatin 5-0 ne Beograd perballe  kampiones se Gjilbratarit Europa. Dinamo Tbilis (4-2-3-1): Kvaskvadze, Iashvili, Amousu, Koburi (Kimatze), Lokashvili, Kardava, Papav, Shulaia, Penambuko, Bugridze (Gabedava), Kapanadze.

Tirana (4-2-3-1): Lika; Toshevksi, Vangjeli, Najdovski, Ismajlgeci; Batha, Çelhaka; Kobina, Torasa (Muça), Kale (Toli); Muçi. Trajner: Emanuel Egbo.

From the National Theater of Tirana to the Haghia Sophia of Istanbul

by

By Genc Pollo-

In April 2009, then a Deputy Prime Minister I led the Albanian delegation to the Second Global Forum  Alliance of Civilizations that was held in Istanbul. This UN endorsed Alliance was initiated by the Turkish Prime Minister Erdogan and his Spanish counterpart Zapatero. It aimed to promote the tolerance, understanding and a peaceful or ideally amicable coexistence among the civilizations and the world’s cultural and religious traditions. Its inception four years after the attack on the New York Twin Towers, the profile of the two Prime Ministers and other elements made it obvious it was focusing mainly on the relationship between Europe, the West and the Muslim countries. Every participating state has to adopt a national plan to promote tolerance, understanding and amicable coexistence. A year later and in this spirit with Istanbul being European Capital of Culture Prime Minister Erdogan would declare: “This is a European city; with its heart, its culture, its civilization its people, its past, its future, it has always looked towards Europe. Istanbul has shaped European culture and has been shaped by it.”

Ten years later in Turkey,  the State Council rescinded a 1935 edict by state founder Atatürk which did turn into a museum a mosque that before the Ottoman seizure used to be Hagia Sophia, Constantinople’s biggest and most famous church. On the same day President Erdogan decreed that the building should be run again as mosque by Dianet, the religious affairs authority. He went further to announce the first day the Friday prayers would be held there. Interestingly in his Arabic language statement Erdogan also signaled that the next step would be the liberation of the Jerusalem al Aqsa mosque (!). The latter is controlled by Israel and managed by Jordan.

Since that day the debate rages wether the 20 century Atatürk secularism still fits in the 21 century increasingly sectarian Turkey, wether the museum status of Hagia Sophia was an offense for both Christendom and Islam or wether the shrine could have dual use. Questions are raised also wether Muslims in a Turkey with innumerable mosques did really need another one or wether the couples of hundreds open churches are sufficient for few Christians there. But these would be issues for another note.

What matters today is that Hagia Sophia’s reconversion into a mosque was widely condemned and criticized in Europe, in the West and elsewhere; including by Turkish and Muslim leaders who candidly believe in the tolerance, understanding and amicable coexistence between religions and cultures.

National sovereignty vs International law

The Hagia Sophia of Constantinople and the National Theater of Tirana differ a lot in terms of historical weight and symbolic power. The first is globally renown since fifteen centuries while the full history of our Theater since its founding as the Skanderbeg Circle in 1938 by Albanian royal authorities  was not known to many until the controversy of the last two years. What makes them resemble is the justification by both governments in front of the international criticism: “its an internal affair, a matter of national sovereignty”. In both cases though,  the reverberations of the actions go beyond the state borders and affect non material interests and feelings in Europe and the world. This is obvious in the case of the Church of Constantinople; for the Theater in Tirana this was clearly formulated by the chairman of the Foreign Affairs Committee of the European Parliament who opening a committee debate on Albania spoke of “destruction of European cultural heritage”. In both cases the governments refused dialogue with legitimate domestic and foreign stakeholders. Further to that more concerning is the disregard or even the violation on international rules and obligations. In 1985, following a request by the Turkish government, Hagia Sophia was admitted in the UNESCO World Heritage Sites. This status makes it obligatory that any legal or physical change of the site must occur after consultations and perhaps approval by this UN body.

The National Theater was included this year among the seven most endangered cultural sites by Europa Nostra, the first partner of the European Commission in this field, This organization, after exchanges with the government and with the encouragement of the Commission, had secured funds from the European Investment Bank Institute for a restoration project.

Unfortunately neither Tirana nor Istanbul cared to follow international rules or self-assumed obligations.

One more distinction between the cases of Hagia Sophia and the Tirana Theater – the motives of the Turkish government appear to be political and electoral, whereas in Tirana, the motives have been exposed as highly corrupt. In Istanbul, things were run through procedures, paperwork, and statements; formally things appeared right. In Tirana, from the first special law on demolishing the theater through to a public private partnership to the last municipal council vote, almost all were unconstitutional, illegal, and irregular. Beyond this, the government sent armed police and bulldozers in a pre-dawn raid against civil activists and the historical building complex – actions that were similar to the Taliban’s destruction of the ancient Buddha statues in Bamyan, Afghanistan.

*Genc Pollo-

Albanian MP and former Chairman of the Parliamentary Committee on European Integration. He is also an ex-Deputy Prime Minister, Minister of Education; Telecoms

 July  2020

Tirana ngre titullin, rivalet hapin merkaton

by

-I dashur Egbo:”Titulli shijohet edhe me banane”/

Nga Albano KOLONJARI- Tirana u shpall zyrtarisht kampione e Shqiperise ne futboll. Bardheblute u rikthyen pas 11 vitesh tek titulli kampion ne Kategorine Superiore.  Me 15 gusht Tirana do te festoje 100 vjetorin e krijimit te klubit bardheblu, dhe kjo ishte dhurata me e bukur qe klubi me me shume tituj ne Shqiperi 25 te tille mund ti bente tifozeve te saj. Ne ndeshjen e fundit Tirana barazoi me Bylisin ne “Air Albania” me rezultatin 1-1. Trofeun e titullit kampion, kapitenit te Tiranes Erando Karabeci ia dorezoi Presidenti i Republikes Ilir Meta. Gega suprizon Partizanin, akord me Kukesin.Skender Gega pritet te jete tranjeri i ri i Kukesit. Verilindoret u renditen ne vendin e dyte dhe do te luajne ne Europa Lige. Pritet qe pas deshtimit te sezonit aktual, Kukesi te largoje tranjerin aktual Orges Shehi. Pak dite me pare drejtori i Partizanit Rama, theksoi se:”Gega i ka dyert e hapura tek Partizani”. Por mesa duket Skender Gega, ka vendosur te drejtoje Kukesin. Kjo eshte here e trete qe Kukesi dhe Gega ulen ne tryeze per bisedime. Dy heret e para negociatat kane deshtuar, por kete here duket se palet jane shume prane akordit. Gega eshte pare ne tavoline me zevendes tranjerin e Kukesit Rrahman Hallaci, dhe kjo ka bere qe hipoteza per nje bashkepunin midis Kukesit dhe Geges te jete faktive. Ne gare me Gegen por postin e tranjerit te Kukesit eshte edhe Alban Bushi qe me heret ka drejtuar U-21. Eksod ballshiot.Pas perfundimit te takimit me Tiranen, gjashte futbolliste jane larguar nga skuadra e Bylisit. Portieri Miraka, futbollistet Mozone, Peci, Shkalla, Peposhi dhe Goxhaj nuk do je jene pjese e skuadres ballshiote per sezonin e ardhshem. Partizani kater gola, per kater lojtare. Partizani humbi me rezultatin 4-1 ndeshjen e fundit me Skenderbeun ne Korce. Ne perberje te skuadres se kuqe kishte shume lojtare te rinj. Stafi i Partizanit u dha me shume hapsire lojtare qe jane aktivizuar shume pak ne kete sezon. Nga ana tjeter drejtuesit e kuq mesohet se kane vazhduar bisedimet me tranjerin aktual te Skenderbeut Ilir Daja, duke shikuar mundesine qe ai te drejtoje sezsonin e ardhshem Partizanin. Ne listen e te kuqve jane edhe kater futbolliste te Skenderbeut, behet fjale per futbollistet  Asion Daja, Nazmi Gripshi, Dejvi Bregu dhe Bajram Jashanica. Por ne listen e Partizanit mesohet qe eshte edhe ish mesfushori i Kombetares Sabjen Lilaj, i cili ka shprehur deshiren per te riluajtur ne Kategorine Superiore. Vllaznia meson kundershtarin.Vllaznia do te luaje perballe Beselidhjes me daten 2 gusht, ne nje duel per te fituar nje vend ne Kategorine Superiore. Ne ndeshjet Pay-off Beselidhja fitoi me rezultatin 3-2 perballe Pogradecit ne nje ndeshje shume te luftuar nga te dyja palet. Vllaznia barazoi ne ndeshjen e fundit perballe Flamurtarit ne Shkoder me rezultatin 1-1. Bruno Dita largohet nga Skenderbeu. Bruno Dita do te luaje sezonin e ardhshem me skuadren e Shkendije se Tetoves. Ndaj Partizanit Dita luajti ndeshjen e tij te fundit me korcaret. Dita luajti me Skenderbeun per tre sezone duke qene nje lojtar me peshe. 

***

I dashur Egbo:”Titulli shijohet edhe me banane”

Opinion nga Albano Kolonjari

“Ne Shqiperi ka racizem. Ne nje ndeshje ne transferte me hodhen banane dhe me peshtyne. Zyrtaret e ndeshjes nuk bene asgje sepse ishte nje ndeshje jashte fushe dhe aty kishte shume tifoze”, shprehet per gazetarin Ben Ugbana, tranjeri kampion i Tiranes Emmanuel Egbo. Deklarata e tij botuar ne  gazeten Ripples Nigeria (por edhe BBC) ka lene nje shije shume te hidhur ne ambientin sportiv shqiptar. Por a eshte vertete se  Egbo ka vuajtur racizmin ne Shqiperi?  47 vjecari Emmanuel Egbo erdhi per here te pare ne Shqiperi ne vitin 2001 dhe per tre sezone mbrojti porten e Tiranes duke luajtur me bardheblute 157 takime. Pas largimit nga Tirana,  per tre vjet luan me Al Masary ne Egjypt dhe rikthehet ne Shqiperi per te qene portier i Bylisit  per kater sezone 2007-2011 (52 ndeshje). Pasi le futbollin e luajtur, ne vitin 2010, emerohet tranjer portieresh i skuadres se Bylist. Kater vjet me vone ne vitin 2014 Tirana i beson per pese sezone Emmanuel Egbo rolin e tranjerit te portiereve ne nje prej kubeve me emer dhe histori brilante ne Shqiperi. Ne gjysem sezonin e ketij viti, Tirana emeron Egbo tranjer te pare. Fale aftesive dhe ekspreriences se fituar ne Shqiperi por edhe kualiteteve qe ekipi i Tiranes ka, Egbo arrin te fitoje titullin Kampion ne Shqiperi. Pak a shume Egbo ka jetur ne Shqiperi rreth 17 vjet, flet shqip shume mire, jeton ne Tirane dhe ka nenshtetesine Shqiptare. I solla keto statistika per te bere disa pyetje:”Nese ne Shqiperi Egbo ka vuajtur nga racizmi, si e shpjegon Egbo faktin qe jeton ne vendin e  shqiponjave per nje periudhe 17 vjecare dhe ka pranuar te jete nenshtesash shqiptar? Egbo ka luajtur 209 ndeshje si portier(Tirana dhe Bylisi), dhe ka nje kariere 10 vjecare si tranjer portieresh (Bylis&Tirana). Ndaj tij eshte hedhur nje here nje banane, edhe peshtyre apo edhe eshte share. A eshte ky nje tregues i racizmit ne Shqiperi? “Historia e Egbo eshte sukses ne nje vend si Shqiperia, ne aspektin shqiptar eshte mirepritur, edhe ne aspektin fetar, askush nuk e ka cenuar ne besimin e tij qe e shpreh gjate ndeshjes, duke cenuar ndonje parim te olimpizmit sportiv”, shprehet profesor Perparim Kabo ne emision “Procesi Sportiv” duke i kerkuar Egbo te terhiqet nga deklaratat e tij, ose te denohet rende:”. Ne rastin me te mire te terheqe kete gje qe ka thene, nese jo te marren masa ekstreme ndaj ketij njeriu qe akuzon nje shoqeri  te tolerances. Ne si shoqeri mund te kemi shume te meta por kete nuk e kemi” vazhdon profesor Kabo. Egbo nuk eshte i vetmi sportist me ngjyre qe ka luajtur dhe jeton ne Shqiperi. Shume ekipe futbolli  ne Shqiperi Partizani, Tirana, Laci, Flamurtari etj kane lojtare me ngjyre te cilet ne shumice e rasteve, jane pjese e “sharjve nga tifozte kundershtare, apo edhe nga tifozet e tyre” gjate 90 minutave te futbollit, por askush deri me sot nuk kishte akuzuar shoqerine shqiptare per racizem. Nje nga  virtytet e shqiptareve ka qene dhe eshte bujaria qe ata tregojne me te huajt dhe Egbo e di kete shume mire. Mbase Egbo eshte dehur nga fitimi i titullit kampion. Mbase per Egbo “yjet kane zbritur ne toke dhe ai eshte mbreti i ri i Afrikes, pasi ai shprehet se:”Afrikanet e mi te dashur me thone se “nuk e ke idene se çfare ke bere per ne duke fituar kete kampionat”. Eshte njesoj sikur Obama fitoi dhe u be president i Amerikes”. Mbase klubi i Tiranes duhet ta zgjoje Egbo nga gjumi dhe ai te shikoje realitetin shqiptar ku jeton dhe punon prej 17 vjetesh, me syte e jo nje kampioni. Deklaratat e tij ne radhe te pare demtojne figuren e klubit te Tiranes dhe ulin ndjeshem suksesin e tij ne krye te bardhebluve. Egbo e di mire qe eshte ftuar ne te gjitha dasmat qe futbollistet e Tiranes apo edhe Bylist kane bere . Ai ka qene ne nje tavoline me shqiptaret, ka kercyer me shqiptaret:”Kam qene kur u martua Fortuzi, Sina, Pinari, Halili. Dasmen time e bera ketu, nje miks midis dasmes tiranase, nigeriane dhe filipinase. Kishte edhe kenge shqiptare ne dasmen time” eshte shprehur pak dite me pare vete Egbo kur ka treguar nje pjese se jetes se tij. E pra Egbo nese ne Shqiperi do te kishte racizem ashtu sic thua ti, askush nuk do te kishte ftuar ne dasem apo askush nuk do te vinte ne dasmen tende. Nese ne Shqiperi do te kishte racizem ashtu sic thua Ti, sot Egbo ti nuk do te drejtoje Tiranen, nuk do te  kishe nenshtetesine shqiptare. Egbo ne kemi pare dhe do te vazhdojme te shohim ne futbollin europian skema kur tifozet hedhin portokalle, banane, uje, shishe ndaj kundershtareve me ngjyre apo pa ngjyre. Kemi pare skema kur tifozet jane futur ne fushe dhe kane sulmuar lojtaret ..kemi pare shume…Kemi pare  dhe degjuar qe edhe futbollistet shqiptare te shahen me liber shtepie, gjate nje ndeshje,  dhe ndaj tyre te hidhen edhe shishe me uje, gure etij. Kemi pare qe tifozerite te shahen me fjalor te rende banal, por asnjehere nuk kemi pare qe lojtaret me ngjyre ne Shqiperi te sulmohen me banane, portokalle etij. Ti e di mire qe nje tifoz i vetem, apo edhe nje rast i vetem nuk simbolizon shoqerine shqiptare. Ne Shqiperi ashtu si ne te gjithe boten mund te kete racizem, apo diskriminim, por ne rastin tend JO. Egbo mbase titulli kampion te ka dehur, dhe njeriu kur eshte i pire flet dhe nuk di se cflet.  Por kujdes, por kujdes nga bananja. Mos e hidh e mos e shkel sepse rreshqet dhe eshte e veshtire te ngrihesh. Egbo te e di mire qe Titulli te shijon shume edhe me nje banane ne 17 vjet. Ti e di mire qe tranjeret shqiptare jane diskriminuar ne punen e tyre  me shume se Ti. Ata mund te jene thyer ne personalitetin, nga presidentet e ekipeve, jane share nga familja ne shumicen e ndeshjeve, jane goditur ne fushen e lojes, por asnjehere nuk kane hedhur balte mbi shoqerine shqiptare. Prandaj Egbo zgjohu nga gjumi. Yjet jane serisht ne qiell, dhe nuk kane zbritur ne toke. 

‘Fans threw banana at me, spat on me’ – Egbo on racial discrimination in Albania.
By Ben UgbanaEmmanuel Ndubuisi Egbo, coach of newly crowned champions of Albanian league, KF Tirana, has narrated his experiences of racism during the course of the season.
47-year-old Egbo led Tirana to a historic triumph, becoming the first African manager to lead an European team to league victory and securing a spot in the UEFA Champions League.
But the former Nigeria goalkeeper said he did not achieve the feats without first overcoming some racial assaults.
“There are people who don’t want me to win because of my colour,” he told BBC Sport.
“There is racism. One game they threw a banana at me. They spat at me.
“The officials of the Albanian FA did not do anything, because it was an away game and they had a white set of fans.
Read Also: NFF congratulates coach Egbo on historic feat with KF Tirana in Albania
“The police and security were there – and nobody did anything. They were afraid of the fans there. I couldn’t do anything. I just had to accept it.”
In the report, Egbo went on to narrate how one time when getting on a bus in the city with a backpack, two men behind said in Albanian: “this one might be from Al Qaeda.”
“I said to them, ‘have you finished’? (in his fluent Albanian).
“They wanted the ground to open up for them to disappear.”
He said that he had been contacted by many African and black coaches since his historic feats last weekend.
“My fellow Africans said, ‘you don’t know what you’ve done for us by winning this championship’,” he said.
“It is just like when Obama won the Presidency in America. That’s exactly how it is seen here.”
KF Tirana won the league last weekend having been threatened by relegation earlier in the season, before Egbo took over as manager.
Egbo, who had previously been a caretaker coach at the club, having joined them as goalkeeper coach in 2014, took over properly following the sacking of the previous manager in late 2019, with Tirana eighth in the 10-team division.

DIELLI-SPORT: Partizanit i iken fitorja nga duart- Sot radha e Kukesit

by

Nga Albano KOLONJARI/

Ankth dhe frike ne kampin e kuq. Kane qene oret e para te dites se Premte, kur klubi i Partizanit njoftoi qe numri i te infektuarve me Covid 19 kishte arritur ne pese, Boldor, Ferahti, Cinari, Mala dhe Kote kane rezultuar pozitive. Pavareshit nga kjo Partizani njoftoi se do zbriste ne fushen e lojes. 

Italianet braktisin Partizanin

Vetem pak ore perpara takimit tranjeri Adolfo Sormani, dhe asistenti i tij Giacomo Chini, kane “braktisur” ekipin dhe shkak per kete ka qene situata e coronavirusit ne kampin e kuq. Ne fakt nje dite me pare Sormani dhe Chini nuk kane qene prezent ne stevitjen e ekipit. Kjo situate ka acaruar shume tifozet e kuq te cilet kane kerkuar qe Sormani te mos jete me ne krye te ekipt. :”Nuk iken prej semundjes, nuk braktisen betejen nga frika e infektimit, por nga frika e humbjes ne derbi, prandaj ata nuk e meritojne Partizanin”. “Tek Partizani kane qendruar te gjithe edhe ne beteja te ndryshme si ajo e mbijeteses po asksuh nuk e ka braktisur”. I pyetur rreth ketij fakti, drejtori i pergjithshem i Partizanit Olsi Rama shprehet se:”Sormani? Secili ka parimet e veta ne jete. Sormani vjen nga Italia. Mbase atje kane kulture tjeter. Na mungonin 7 lojtare, ku 5 kane dale pozitive. Ndeshja ishte pergatitur me ata te tre futbollistë, u detyruam me pas te ndryshonim plane”. Ne keto kushte ne takimin me bardheblute Partizani u u drejtua nga zevendes tranjeri Kalari.
Ndeshja.
Ajo cfare i mungoi takimit Partizani-Tirana ishin tifozet e zjarrte te te dyja ekipeve. Ndeshjet me Shqiperi vazhdojne te zhvillohen pa paranine e tifozeve dhe kjo per shkak te situates se coronavirusit. Ne fushen e lojes ekipet dhuruan loje te forte dhe emocionuese deri ne minuten e fundit te takimit. I pari qe kaloi ne avantazh ishte Partizani me ane te brazilianit William Cordeiro ne te 76 minute. Dy minuta perpara perfundimt te kohes shtese Muci barazon per Tiranen 1-1, duke i hequr Partizanit fitoren nga duart.
Kalari:”Sormani? Pjese e stafit eshte edhe ai. Nese çunat dhane gjithçka, edhe ai ka bere punen e tij. Deri tani ai ka stervitur ekipin.  Kush do drejtoje ekipin ne vijim? Janë vendime qe i takojne klubit.Brazimi ? Me vjen keq shume se dhame  gjithçka ne fushe dhe duhet te jemi krenare per lojen qe zhvilluam.   Nuk eshte e paket situata qe kemi kaluar, sidomos psikologjikisht, u mblodhem te gjithe bashke dhe diskutuam..Futbolli keshtu eshte, i rasteve te humbura, i keqardhjes ne fund qe me nje top te gjate, nje karambol i del topi lojtarit te Tiranes dhe shenon. Rastet humben, nese do te kishte shenuar Bardhi do te flisnim ndryshe tani.”
Tranjeri i Tiranes Egbo.
Me kete barazim 1-1 duhet te jemi te kenaqur. Vinim nga humbja me Kukesin dhe Bylisin, qe ndikoi jo pak ne vetebesimin e lojtareve. Objektivi yne ishte qe te e humbisnin kete ndeshje dhe e arritem. Muci ka qene i demtuar prandaj edhe nuk eshte aktivizuar”.
Sot rradha e Kukesit.
Kukesi do te luaje perballe Teutes nje ndeshje shume te rendesishme. Fitorja perballe Teutes do ta afronte Kukesin ne kater pike nga Tirana kryesuese. Kuksianet vazhdojne te shpresojne tek titulli kampion dhe per kete presin te perfitojne nga gabimet e Tiranes.