tirana – Dielli

Tirana eleminon Dinamon dhe sfidon Crvena Zvezden

August 19, 2020 by dgreca

Pergatiti:Albano Kolonjari-Gazetar Sportiv i Diellit- Kampionia e Shqiperise Tirana fitoi me rezultatin 2-0 perballe Dinamos se Tbilisit, ne turin e pare eleminator te Liges se Kampioneve. Ne turin e dyte, bardheblute do te sfidojne kampionen e Serbise Crvena Zvezden. Tranjeri i Tiranes ne kete ndeshje regjistroi nje rekord personal. Egbo eshte tekniku i pare nga Afrika Perendimore qe drejton nje skuader ne Ligen e Kampioneve dhe gjithashtu qe merr fitoren e pare. “E dinim se Dinamo ishte nje ekip agresiv dhe do te luante nga krahet. Loja u zhvillua sipas parashikimeve tona. Ne fituam, por dua te theksoj qe kundershtari eshte nje skuader e forte. Ne luajtem ne menyre kompakte mbrapa dhe agresivisht ne sulm”, u shpreh pas takimit Egbo. Mesfushori argjentinas Agustin Torassa i dha Tiranes epersine ne fundin e pjese se pare fale kembenguljes se tij gjate kohes shtese, duke shfrytezuar nje gabim te portierit te Dinamos Kvaskhvadze. Ndersa Marsel Ismailgeci vulosi fitoren e bardhebluve ne minuten e 86-te, duke shfrytezuar nje gjuajte te talentit Muci qe u grushta nga portieri Kvaskhvadze. Tirana zbriti ne fushen e lojes me shume ndryshime ne formacionin e saj. Egbo i besoi aftesive te Torrases dhe Kobina ne mesfushe dhe te riut Muci ne sulm, duke rreshtuar skuadren ne mbrojtje dhe i besuar kundersulmit, duke futur ne “kurth” skuadren e Dinamos te Tbilisit qe nga ana e saj e mendonte qe kualifikimi do te ishte i lehte, duke pasur parasysh qe luante ne stadiumin e saj. Kapiten i Tiranes ne kete ndeshje ishte ish kapiteni i Partizanit Idriz Batha qe regjistroi edhe ai nje rekord personal duke qene kapiten i dy skuadrave me te medha ne vend. “Ne besuam se do te arrinim ne turin tjeter dhe kështu ndodhi. E merituam fitoren. Ne ndeshjen e radhes luajme perballe Crvena Zvezda ne shtepi. Fakti qe do te luajme ne Tirane na jep nje avantazh te vogël. Ne do te bejme me te miren dhe besojme se asgje nuk eshte e pamundur”. Crvena Zvezda nga ana e saj fitoi me rezultatin 5-0 ne Beograd perballe kampiones se Gjilbratarit Europa. Dinamo Tbilis (4-2-3-1): Kvaskvadze, Iashvili, Amousu, Koburi (Kimatze), Lokashvili, Kardava, Papav, Shulaia, Penambuko, Bugridze (Gabedava), Kapanadze.

Tirana (4-2-3-1): Lika; Toshevksi, Vangjeli, Najdovski, Ismajlgeci; Batha, Çelhaka; Kobina, Torasa (Muça), Kale (Toli); Muçi. Trajner: Emanuel Egbo.

From the National Theater of Tirana to the Haghia Sophia of Istanbul

August 1, 2020 by dgreca

By Genc Pollo-

In April 2009, then a Deputy Prime Minister I led the Albanian delegation to the Second Global Forum Alliance of Civilizations that was held in Istanbul. This UN endorsed Alliance was initiated by the Turkish Prime Minister Erdogan and his Spanish counterpart Zapatero. It aimed to promote the tolerance, understanding and a peaceful or ideally amicable coexistence among the civilizations and the world’s cultural and religious traditions. Its inception four years after the attack on the New York Twin Towers, the profile of the two Prime Ministers and other elements made it obvious it was focusing mainly on the relationship between Europe, the West and the Muslim countries. Every participating state has to adopt a national plan to promote tolerance, understanding and amicable coexistence. A year later and in this spirit with Istanbul being European Capital of Culture Prime Minister Erdogan would declare: “This is a European city; with its heart, its culture, its civilization its people, its past, its future, it has always looked towards Europe. Istanbul has shaped European culture and has been shaped by it.”

Ten years later in Turkey, the State Council rescinded a 1935 edict by state founder Atatürk which did turn into a museum a mosque that before the Ottoman seizure used to be Hagia Sophia, Constantinople’s biggest and most famous church. On the same day President Erdogan decreed that the building should be run again as mosque by Dianet, the religious affairs authority. He went further to announce the first day the Friday prayers would be held there. Interestingly in his Arabic language statement Erdogan also signaled that the next step would be the liberation of the Jerusalem al Aqsa mosque (!). The latter is controlled by Israel and managed by Jordan.

Since that day the debate rages wether the 20 century Atatürk secularism still fits in the 21 century increasingly sectarian Turkey, wether the museum status of Hagia Sophia was an offense for both Christendom and Islam or wether the shrine could have dual use. Questions are raised also wether Muslims in a Turkey with innumerable mosques did really need another one or wether the couples of hundreds open churches are sufficient for few Christians there. But these would be issues for another note.

What matters today is that Hagia Sophia’s reconversion into a mosque was widely condemned and criticized in Europe, in the West and elsewhere; including by Turkish and Muslim leaders who candidly believe in the tolerance, understanding and amicable coexistence between religions and cultures.

National sovereignty vs International law

The Hagia Sophia of Constantinople and the National Theater of Tirana differ a lot in terms of historical weight and symbolic power. The first is globally renown since fifteen centuries while the full history of our Theater since its founding as the Skanderbeg Circle in 1938 by Albanian royal authorities was not known to many until the controversy of the last two years. What makes them resemble is the justification by both governments in front of the international criticism: “its an internal affair, a matter of national sovereignty”. In both cases though, the reverberations of the actions go beyond the state borders and affect non material interests and feelings in Europe and the world. This is obvious in the case of the Church of Constantinople; for the Theater in Tirana this was clearly formulated by the chairman of the Foreign Affairs Committee of the European Parliament who opening a committee debate on Albania spoke of “destruction of European cultural heritage”. In both cases the governments refused dialogue with legitimate domestic and foreign stakeholders. Further to that more concerning is the disregard or even the violation on international rules and obligations. In 1985, following a request by the Turkish government, Hagia Sophia was admitted in the UNESCO World Heritage Sites. This status makes it obligatory that any legal or physical change of the site must occur after consultations and perhaps approval by this UN body.

The National Theater was included this year among the seven most endangered cultural sites by Europa Nostra, the first partner of the European Commission in this field, This organization, after exchanges with the government and with the encouragement of the Commission, had secured funds from the European Investment Bank Institute for a restoration project.

Unfortunately neither Tirana nor Istanbul cared to follow international rules or self-assumed obligations.

One more distinction between the cases of Hagia Sophia and the Tirana Theater – the motives of the Turkish government appear to be political and electoral, whereas in Tirana, the motives have been exposed as highly corrupt. In Istanbul, things were run through procedures, paperwork, and statements; formally things appeared right. In Tirana, from the first special law on demolishing the theater through to a public private partnership to the last municipal council vote, almost all were unconstitutional, illegal, and irregular. Beyond this, the government sent armed police and bulldozers in a pre-dawn raid against civil activists and the historical building complex – actions that were similar to the Taliban’s destruction of the ancient Buddha statues in Bamyan, Afghanistan.

*Genc Pollo-

Albanian MP and former Chairman of the Parliamentary Committee on European Integration. He is also an ex-Deputy Prime Minister, Minister of Education; Telecoms

July 2020

Tirana ngre titullin, rivalet hapin merkaton

July 30, 2020 by dgreca

-I dashur Egbo:”Titulli shijohet edhe me banane”/

Nga Albano KOLONJARI- Tirana u shpall zyrtarisht kampione e Shqiperise ne futboll. Bardheblute u rikthyen pas 11 vitesh tek titulli kampion ne Kategorine Superiore. Me 15 gusht Tirana do te festoje 100 vjetorin e krijimit te klubit bardheblu, dhe kjo ishte dhurata me e bukur qe klubi me me shume tituj ne Shqiperi 25 te tille mund ti bente tifozeve te saj. Ne ndeshjen e fundit Tirana barazoi me Bylisin ne “Air Albania” me rezultatin 1-1. Trofeun e titullit kampion, kapitenit te Tiranes Erando Karabeci ia dorezoi Presidenti i Republikes Ilir Meta. Gega suprizon Partizanin, akord me Kukesin.Skender Gega pritet te jete tranjeri i ri i Kukesit. Verilindoret u renditen ne vendin e dyte dhe do te luajne ne Europa Lige. Pritet qe pas deshtimit te sezonit aktual, Kukesi te largoje tranjerin aktual Orges Shehi. Pak dite me pare drejtori i Partizanit Rama, theksoi se:”Gega i ka dyert e hapura tek Partizani”. Por mesa duket Skender Gega, ka vendosur te drejtoje Kukesin. Kjo eshte here e trete qe Kukesi dhe Gega ulen ne tryeze per bisedime. Dy heret e para negociatat kane deshtuar, por kete here duket se palet jane shume prane akordit. Gega eshte pare ne tavoline me zevendes tranjerin e Kukesit Rrahman Hallaci, dhe kjo ka bere qe hipoteza per nje bashkepunin midis Kukesit dhe Geges te jete faktive. Ne gare me Gegen por postin e tranjerit te Kukesit eshte edhe Alban Bushi qe me heret ka drejtuar U-21. Eksod ballshiot.Pas perfundimit te takimit me Tiranen, gjashte futbolliste jane larguar nga skuadra e Bylisit. Portieri Miraka, futbollistet Mozone, Peci, Shkalla, Peposhi dhe Goxhaj nuk do je jene pjese e skuadres ballshiote per sezonin e ardhshem. Partizani kater gola, per kater lojtare. Partizani humbi me rezultatin 4-1 ndeshjen e fundit me Skenderbeun ne Korce. Ne perberje te skuadres se kuqe kishte shume lojtare te rinj. Stafi i Partizanit u dha me shume hapsire lojtare qe jane aktivizuar shume pak ne kete sezon. Nga ana tjeter drejtuesit e kuq mesohet se kane vazhduar bisedimet me tranjerin aktual te Skenderbeut Ilir Daja, duke shikuar mundesine qe ai te drejtoje sezsonin e ardhshem Partizanin. Ne listen e te kuqve jane edhe kater futbolliste te Skenderbeut, behet fjale per futbollistet Asion Daja, Nazmi Gripshi, Dejvi Bregu dhe Bajram Jashanica. Por ne listen e Partizanit mesohet qe eshte edhe ish mesfushori i Kombetares Sabjen Lilaj, i cili ka shprehur deshiren per te riluajtur ne Kategorine Superiore. Vllaznia meson kundershtarin.Vllaznia do te luaje perballe Beselidhjes me daten 2 gusht, ne nje duel per te fituar nje vend ne Kategorine Superiore. Ne ndeshjet Pay-off Beselidhja fitoi me rezultatin 3-2 perballe Pogradecit ne nje ndeshje shume te luftuar nga te dyja palet. Vllaznia barazoi ne ndeshjen e fundit perballe Flamurtarit ne Shkoder me rezultatin 1-1. Bruno Dita largohet nga Skenderbeu. Bruno Dita do te luaje sezonin e ardhshem me skuadren e Shkendije se Tetoves. Ndaj Partizanit Dita luajti ndeshjen e tij te fundit me korcaret. Dita luajti me Skenderbeun per tre sezone duke qene nje lojtar me peshe.

***

I dashur Egbo:”Titulli shijohet edhe me banane”

Opinion nga Albano Kolonjari

“Ne Shqiperi ka racizem. Ne nje ndeshje ne transferte me hodhen banane dhe me peshtyne. Zyrtaret e ndeshjes nuk bene asgje sepse ishte nje ndeshje jashte fushe dhe aty kishte shume tifoze”, shprehet per gazetarin Ben Ugbana, tranjeri kampion i Tiranes Emmanuel Egbo. Deklarata e tij botuar ne gazeten Ripples Nigeria (por edhe BBC) ka lene nje shije shume te hidhur ne ambientin sportiv shqiptar. Por a eshte vertete se Egbo ka vuajtur racizmin ne Shqiperi? 47 vjecari Emmanuel Egbo erdhi per here te pare ne Shqiperi ne vitin 2001 dhe per tre sezone mbrojti porten e Tiranes duke luajtur me bardheblute 157 takime. Pas largimit nga Tirana, per tre vjet luan me Al Masary ne Egjypt dhe rikthehet ne Shqiperi per te qene portier i Bylisit per kater sezone 2007-2011 (52 ndeshje). Pasi le futbollin e luajtur, ne vitin 2010, emerohet tranjer portieresh i skuadres se Bylist. Kater vjet me vone ne vitin 2014 Tirana i beson per pese sezone Emmanuel Egbo rolin e tranjerit te portiereve ne nje prej kubeve me emer dhe histori brilante ne Shqiperi. Ne gjysem sezonin e ketij viti, Tirana emeron Egbo tranjer te pare. Fale aftesive dhe ekspreriences se fituar ne Shqiperi por edhe kualiteteve qe ekipi i Tiranes ka, Egbo arrin te fitoje titullin Kampion ne Shqiperi. Pak a shume Egbo ka jetur ne Shqiperi rreth 17 vjet, flet shqip shume mire, jeton ne Tirane dhe ka nenshtetesine Shqiptare. I solla keto statistika per te bere disa pyetje:”Nese ne Shqiperi Egbo ka vuajtur nga racizmi, si e shpjegon Egbo faktin qe jeton ne vendin e shqiponjave per nje periudhe 17 vjecare dhe ka pranuar te jete nenshtesash shqiptar? Egbo ka luajtur 209 ndeshje si portier(Tirana dhe Bylisi), dhe ka nje kariere 10 vjecare si tranjer portieresh (Bylis&Tirana). Ndaj tij eshte hedhur nje here nje banane, edhe peshtyre apo edhe eshte share. A eshte ky nje tregues i racizmit ne Shqiperi? “Historia e Egbo eshte sukses ne nje vend si Shqiperia, ne aspektin shqiptar eshte mirepritur, edhe ne aspektin fetar, askush nuk e ka cenuar ne besimin e tij qe e shpreh gjate ndeshjes, duke cenuar ndonje parim te olimpizmit sportiv”, shprehet profesor Perparim Kabo ne emision “Procesi Sportiv” duke i kerkuar Egbo te terhiqet nga deklaratat e tij, ose te denohet rende:”. Ne rastin me te mire te terheqe kete gje qe ka thene, nese jo te marren masa ekstreme ndaj ketij njeriu qe akuzon nje shoqeri te tolerances. Ne si shoqeri mund te kemi shume te meta por kete nuk e kemi” vazhdon profesor Kabo. Egbo nuk eshte i vetmi sportist me ngjyre qe ka luajtur dhe jeton ne Shqiperi. Shume ekipe futbolli ne Shqiperi Partizani, Tirana, Laci, Flamurtari etj kane lojtare me ngjyre te cilet ne shumice e rasteve, jane pjese e “sharjve nga tifozte kundershtare, apo edhe nga tifozet e tyre” gjate 90 minutave te futbollit, por askush deri me sot nuk kishte akuzuar shoqerine shqiptare per racizem. Nje nga virtytet e shqiptareve ka qene dhe eshte bujaria qe ata tregojne me te huajt dhe Egbo e di kete shume mire. Mbase Egbo eshte dehur nga fitimi i titullit kampion. Mbase per Egbo “yjet kane zbritur ne toke dhe ai eshte mbreti i ri i Afrikes, pasi ai shprehet se:”Afrikanet e mi te dashur me thone se “nuk e ke idene se çfare ke bere per ne duke fituar kete kampionat”. Eshte njesoj sikur Obama fitoi dhe u be president i Amerikes”. Mbase klubi i Tiranes duhet ta zgjoje Egbo nga gjumi dhe ai te shikoje realitetin shqiptar ku jeton dhe punon prej 17 vjetesh, me syte e jo nje kampioni. Deklaratat e tij ne radhe te pare demtojne figuren e klubit te Tiranes dhe ulin ndjeshem suksesin e tij ne krye te bardhebluve. Egbo e di mire qe eshte ftuar ne te gjitha dasmat qe futbollistet e Tiranes apo edhe Bylist kane bere . Ai ka qene ne nje tavoline me shqiptaret, ka kercyer me shqiptaret:”Kam qene kur u martua Fortuzi, Sina, Pinari, Halili. Dasmen time e bera ketu, nje miks midis dasmes tiranase, nigeriane dhe filipinase. Kishte edhe kenge shqiptare ne dasmen time” eshte shprehur pak dite me pare vete Egbo kur ka treguar nje pjese se jetes se tij. E pra Egbo nese ne Shqiperi do te kishte racizem ashtu sic thua ti, askush nuk do te kishte ftuar ne dasem apo askush nuk do te vinte ne dasmen tende. Nese ne Shqiperi do te kishte racizem ashtu sic thua Ti, sot Egbo ti nuk do te drejtoje Tiranen, nuk do te kishe nenshtetesine shqiptare. Egbo ne kemi pare dhe do te vazhdojme te shohim ne futbollin europian skema kur tifozet hedhin portokalle, banane, uje, shishe ndaj kundershtareve me ngjyre apo pa ngjyre. Kemi pare skema kur tifozet jane futur ne fushe dhe kane sulmuar lojtaret ..kemi pare shume…Kemi pare dhe degjuar qe edhe futbollistet shqiptare te shahen me liber shtepie, gjate nje ndeshje, dhe ndaj tyre te hidhen edhe shishe me uje, gure etij. Kemi pare qe tifozerite te shahen me fjalor te rende banal, por asnjehere nuk kemi pare qe lojtaret me ngjyre ne Shqiperi te sulmohen me banane, portokalle etij. Ti e di mire qe nje tifoz i vetem, apo edhe nje rast i vetem nuk simbolizon shoqerine shqiptare. Ne Shqiperi ashtu si ne te gjithe boten mund te kete racizem, apo diskriminim, por ne rastin tend JO. Egbo mbase titulli kampion te ka dehur, dhe njeriu kur eshte i pire flet dhe nuk di se cflet. Por kujdes, por kujdes nga bananja. Mos e hidh e mos e shkel sepse rreshqet dhe eshte e veshtire te ngrihesh. Egbo te e di mire qe Titulli te shijon shume edhe me nje banane ne 17 vjet. Ti e di mire qe tranjeret shqiptare jane diskriminuar ne punen e tyre me shume se Ti. Ata mund te jene thyer ne personalitetin, nga presidentet e ekipeve, jane share nga familja ne shumicen e ndeshjeve, jane goditur ne fushen e lojes, por asnjehere nuk kane hedhur balte mbi shoqerine shqiptare. Prandaj Egbo zgjohu nga gjumi. Yjet jane serisht ne qiell, dhe nuk kane zbritur ne toke.

‘Fans threw banana at me, spat on me’ – Egbo on racial discrimination in Albania.
By Ben UgbanaEmmanuel Ndubuisi Egbo, coach of newly crowned champions of Albanian league, KF Tirana, has narrated his experiences of racism during the course of the season.
47-year-old Egbo led Tirana to a historic triumph, becoming the first African manager to lead an European team to league victory and securing a spot in the UEFA Champions League.
But the former Nigeria goalkeeper said he did not achieve the feats without first overcoming some racial assaults.
“There are people who don’t want me to win because of my colour,” he told BBC Sport.
“There is racism. One game they threw a banana at me. They spat at me.
“The officials of the Albanian FA did not do anything, because it was an away game and they had a white set of fans.
Read Also: NFF congratulates coach Egbo on historic feat with KF Tirana in Albania
“The police and security were there – and nobody did anything. They were afraid of the fans there. I couldn’t do anything. I just had to accept it.”
In the report, Egbo went on to narrate how one time when getting on a bus in the city with a backpack, two men behind said in Albanian: “this one might be from Al Qaeda.”
“I said to them, ‘have you finished’? (in his fluent Albanian).
“They wanted the ground to open up for them to disappear.”
He said that he had been contacted by many African and black coaches since his historic feats last weekend.
“My fellow Africans said, ‘you don’t know what you’ve done for us by winning this championship’,” he said.
“It is just like when Obama won the Presidency in America. That’s exactly how it is seen here.”
KF Tirana won the league last weekend having been threatened by relegation earlier in the season, before Egbo took over as manager.
Egbo, who had previously been a caretaker coach at the club, having joined them as goalkeeper coach in 2014, took over properly following the sacking of the previous manager in late 2019, with Tirana eighth in the 10-team division.

DIELLI-SPORT: Partizanit i iken fitorja nga duart- Sot radha e Kukesit

July 11, 2020 by dgreca

Nga Albano KOLONJARI/

Ankth dhe frike ne kampin e kuq. Kane qene oret e para te dites se Premte, kur klubi i Partizanit njoftoi qe numri i te infektuarve me Covid 19 kishte arritur ne pese, Boldor, Ferahti, Cinari, Mala dhe Kote kane rezultuar pozitive. Pavareshit nga kjo Partizani njoftoi se do zbriste ne fushen e lojes.

Italianet braktisin Partizanin

Vetem pak ore perpara takimit tranjeri Adolfo Sormani, dhe asistenti i tij Giacomo Chini, kane “braktisur” ekipin dhe shkak per kete ka qene situata e coronavirusit ne kampin e kuq. Ne fakt nje dite me pare Sormani dhe Chini nuk kane qene prezent ne stevitjen e ekipit. Kjo situate ka acaruar shume tifozet e kuq te cilet kane kerkuar qe Sormani te mos jete me ne krye te ekipt. :”Nuk iken prej semundjes, nuk braktisen betejen nga frika e infektimit, por nga frika e humbjes ne derbi, prandaj ata nuk e meritojne Partizanin”. “Tek Partizani kane qendruar te gjithe edhe ne beteja te ndryshme si ajo e mbijeteses po asksuh nuk e ka braktisur”. I pyetur rreth ketij fakti, drejtori i pergjithshem i Partizanit Olsi Rama shprehet se:”Sormani? Secili ka parimet e veta ne jete. Sormani vjen nga Italia. Mbase atje kane kulture tjeter. Na mungonin 7 lojtare, ku 5 kane dale pozitive. Ndeshja ishte pergatitur me ata te tre futbollistë, u detyruam me pas te ndryshonim plane”. Ne keto kushte ne takimin me bardheblute Partizani u u drejtua nga zevendes tranjeri Kalari.
Ndeshja.
Ajo cfare i mungoi takimit Partizani-Tirana ishin tifozet e zjarrte te te dyja ekipeve. Ndeshjet me Shqiperi vazhdojne te zhvillohen pa paranine e tifozeve dhe kjo per shkak te situates se coronavirusit. Ne fushen e lojes ekipet dhuruan loje te forte dhe emocionuese deri ne minuten e fundit te takimit. I pari qe kaloi ne avantazh ishte Partizani me ane te brazilianit William Cordeiro ne te 76 minute. Dy minuta perpara perfundimt te kohes shtese Muci barazon per Tiranen 1-1, duke i hequr Partizanit fitoren nga duart.
Kalari:”Sormani? Pjese e stafit eshte edhe ai. Nese çunat dhane gjithçka, edhe ai ka bere punen e tij. Deri tani ai ka stervitur ekipin. Kush do drejtoje ekipin ne vijim? Janë vendime qe i takojne klubit.Brazimi ? Me vjen keq shume se dhame gjithçka ne fushe dhe duhet te jemi krenare per lojen qe zhvilluam. Nuk eshte e paket situata qe kemi kaluar, sidomos psikologjikisht, u mblodhem te gjithe bashke dhe diskutuam..Futbolli keshtu eshte, i rasteve te humbura, i keqardhjes ne fund qe me nje top te gjate, nje karambol i del topi lojtarit te Tiranes dhe shenon. Rastet humben, nese do te kishte shenuar Bardhi do te flisnim ndryshe tani.”
Tranjeri i Tiranes Egbo.
Me kete barazim 1-1 duhet te jemi te kenaqur. Vinim nga humbja me Kukesin dhe Bylisin, qe ndikoi jo pak ne vetebesimin e lojtareve. Objektivi yne ishte qe te e humbisnin kete ndeshje dhe e arritem. Muci ka qene i demtuar prandaj edhe nuk eshte aktivizuar”.
Sot rradha e Kukesit.
Kukesi do te luaje perballe Teutes nje ndeshje shume te rendesishme. Fitorja perballe Teutes do ta afronte Kukesin ne kater pike nga Tirana kryesuese. Kuksianet vazhdojne te shpresojne tek titulli kampion dhe per kete presin te perfitojne nga gabimet e Tiranes.

TIRANA NËN KTHETRAT E COVID-19, KU PO SHKON SHQIPËRIA?

July 6, 2020 by dgreca

Dr. Gëzim Xhepa, anatomist dhe kirurg plastik, profesor në Universitetin e Mjeksisë Tiranë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, betejën që po zhvillon Shqipëria ndaj Covid-19, analizon përhapjen e virusit veçanarisht në Tiranë, ku shifrat aktuale të ritmit të infektimit të shfaqura në komunikatat zyrtare, jo vetëm nuk dëshmojnë realisht shpërndarjen e virusit, por përkundrazi, po shndërrohen nga instrumenta sensibilizimi, në instrumenta paniku dhe frenues të imunizimit natyral. Me PhD Gëzim Xhepën bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

SHQIPËRIA PËRBALLË COVID-19

Shqipëria përjetoi dhe përjeton një situatë të zbutur COVID-19, të ngjashme me fqinjin tonë jugor Greqinë, si dhe Italinë e Jugut, larg dramës dhe panikut të vendeve të zhvilluara të Evropës Perëndimore. Sipas mendimit të shumë mjekëve në Shqipëri, sidomos mjekëve të familjes, pikun e vet epidemia e ka pasur në fund të janarit dhe fillimit të shkurtit, duke u përzierë me gripin stinor AH1N1, i cili në këtë vit rezultoi me komplikacione më të shumta pulmonare, me simptoma të ngjashme me Covidin. Në favor të kësaj ideje janë dhe pamje skanerografike të mushkërive gjatë kësaj periudhë, të ngjashme me ato që cilësohen sot me specifitet të lartë për COVID-19, të evidentuara nga Dr. Renato Osmenaj, në Spitalin Infektiv, ku të sëmurët nuk shtroheshin për sëmundje pulmonare, por për gjendje temperaturash të larta të padominuara gripale. Nga ana tjetër, testet për gripin AH1N1 në këtë periudhë rezultojnë me pozitivitet 22% për të sëmurët e shtruar, në ndryshim nga vitet e tjera kur pozitivieti varion nga 55 – 60%, duke sugjeruar se një pjesë e mirë e të sëmurëve me simptomatologji gripale, i përkisnin një virusi që ende nuk ish në protokoll gjurmimi. Në mendimin tim, kjo analizë ka vlera praktike, pasi dëshmon që epidemi të tilla përballohen shumë mirë nga mjeku i familjes, i cili trajtonte dhe menaxhonte në këtë periudhë të sëmurët jashtë panikut që kishte të bënte me gripin COVID-19. Strategjia e gabuar e vënies në kontakt të të sëmurit vetëm të një numri unik (për Shqipërinë 127), duke lënë jashtë loje mjekun e familjes vetëm rëndon rastet dhe nxjerr jashtë kontrollit sëmundjen. Lombardia vërtetoi se viktimat e kësaj sëmundjeje prodhohen nga një sistem shëndetësor i rënë në kolaps nga kaosi dhe paniku, ku bie forca selektive dhe trajtuese e mjekut të familjes, dhe një fluks i papërballueshëm të sëmurësh përplaset në spitale.

KLIMA DHE VAKSINA E GRIPIT FAVORIZON EPIDEMITË GRIPALE

Shqipëria u ballafaqua me panikun e sëmundjes në fund të shkurtit dhe fillim të marsit, gjatë krizës Lombarde, e cila jo vetëm për dramatizmin e saj, por edhe për hyrjet dhe daljet e shumta me veriun e Italisë, prodhoi në këtë periudhë një valë të dytë epidemike, e cila u dominua me vendosjen e një sistemi drastik izolimi, i pashembullt në vendet fqinjë. Megjithatë dokumentimi dhe gjurmimi i rasteve tregoi se sëmundja kishte filluar të protokollohej në periudhën rënëse të valës dhe ishte e paaftë të prodhonte viktimat që konstatoheshin në vendet e Evropës. Në këtë periudhë u konstatua nga Instituti i Studimeve Gjenetike të Londrës, që ora biologjike e virusit, fliste për ekzistencën e tij në të gjithë kontinentet që në muajt e fundit të 2019. Pra sëmundja nuk po shkaktohej nga prezenca e virusit, por nga situata klimatike që favorizon epidemitë gripale. Kjo u konstatua dhe me avancimin e sëmundjes drejt veriut muaj pas muaji. Nga ana tjetër prezenca e viktimave më të shumta në vendet e zhvilluara, në raport me vendet më të prapambetura, për mendimin tim ka të bëjë edhe me aplikimin në rutinë dhe të protokolluar të vaksinave të gripit. Në Lombardi këto vaksina aplikoheshin në mënyrë të rregullt në popullatën e moshuar dy herë në vit, pasi imuniteti ndaj virusit të gripit është i përkohshëm për shkak të mutacioneve të shpeshta të tij. Kjo bëri që organizmi i përgatitur në luftë virtuale me viruse të zbutur, cedoi në ballafaqimin me një virus pa vaksinë të gatshme. Këto moshat në Shqipëri dhe Italinë e Jugut nuk aplikojnë rregullisht këtë vaksinë, duke shfaqur një rezistencë natyrale. Nga ana tjetër, sipas virologëve francezë, aplikimi i shpeshtë i vaksinave prodhon situata alergjike në organizëm, për shkak të veshjes proteinike të virusit, ku ballafaqimi me një virus natyral, shkakton dëmtime të organizmit, jo më, për shkak të agresivitetit të virusit, por për shkak të reaksioneve agresive imunitare në organizëm. Pra për një arsye apo tjetër, Shqipëria dhe ballkani dëshmuan se shfaqën një rezistencë natyrale ndaj sëmundjes.

KEQMENAXHIMI I MASAVE BLLOKUESE

Ndonëse Shqipëria, përfitoi nga vendosja e masave bllokuese, keqmenaxhimi i tyre prodhoi efekte të kundërta. Qeveria shqiptare në kulmin e panikut, nga një sistem shëndetësor i kolapsuar dhe destruktuar në 30 vite nën agresivitetin e një korrupsioni, ndonëse brenda 4 javësh evidentoi një trend të rënies të shkallës së infeksionit në popullatë të targetuar (në kontakt të drejtpërdrejtë me virusin) në 5%, nuk morri kurajën e zhbllokimit gradual të masave shtrënguese për 10 javë, duke frenuar vijimin e imunizimit gradual natyral të popullsisë nga kontakti me virusin. Kjo periudhë paniku qeveritar me tejzgjatje izolimi, prodhoi efekte të kundërta reagimi me shkeljen dhe neglizhimin e gjithë normave të distancimit. Fjaskoja e suksesit që trumbetonte qeveria shqiptare të prezencës së vetëm 11 viktimave/ 1mln. banorë në fund të periudhës së izolimit, në raport me Greqinë e masave më të moderuara bllokuese që shfaqte 14 viktima/ 1mln, ju desh vetëm 1 muaj të shuhej, ku Shqipëria aktualisht prezantohet me 23 viktima/ 1mln banorë, përkundrejt 18 viktimave/ 1mln banorë të Greqisë. Kjo dëshmon se ballafaqimi me virusin është i pashmangshëm dhe përfitues në këtë periudhë për shkak të uljes së dozës së ekspozimit së virusit, që çon në imunizim dhe jo në sëmundje. Izolimi nuk eliminon virusin, ai vetëm zbut fluksin në spitale, duke shmangur viktimat nga mbipopullimi i tyre.

SHIFRAT AKTUALE SI INSTRUMENTA PANIKU E FRIKE

Shifrat aktuale të ritmit të infektimit të shfaqura në komunikatat zyrtare, jo vetëm nuk dëshmojnë realisht shpërndarjen e virusit, por përkundrazi, po shndërrohen nga instrumenta sensibilizimi, në instrumenta paniku dhe frenues të imunizimit natyral. Kjo dëshmohet dhe nga mospërputhja e ëorldmeter-it që flet për 11mln. të infektuar në rang global, kur studimi gjenetik anglez, duke u nisur nga ora biologjike e virusit (numrit të mutacioneve) fliste para 2 muajsh për kontakte me virusin në 10% të popullsisë globale (700mln të infektuar). Atëhere e gjej me vend tezën e kryepidemiologut të Maqedonisë, i cili kërkon të standardizohet vlerësimin e agresivitetit të sëmundjes nga numri i të sëmurëve dhe viktimave. Në këtë këndvështrim, me heqjen e masave bllokuese në Shqipëri, pas një dyndjeje larg çdo mase distancimi nga një popullsi e revoltuar, shifra e të shtruarve nuk kaloi asnjëherë 80 të sëmurë dhe numri i vdekjeve mbeti në të njëjtën frekuencë me atë të periudhës së izolimit, në kushte shpesh ku të viktimat vuajnë nga sëmundje të rënda të papajtueshme me jetën. Pra aktualisht, kjo periudhë nuk favorizon sëmundjen, virusi duket se i ka rënë agresiviteti, dhe me keqardhje them se shumë kolegë të panikosur, që shohin ëndrra me kriza epidemike, janë plotësisht të gabuar dhe me panikun që përhapin po frenojnë jetën normale të popullatës dhe imunizimin natyral të saj. Po kështu, sipas mendimit tim, nuk është e qëndrueshme edhe ideja e pritjes së një vale të dytë pandemike në vjeshtë nga virusi, pasi ky virus kaq i dobët me sëmundshmëri vetëm në 10% dhe vdekshmëri në 1% të të infektuarve, ky virus që në goditjen e tij të parë prodhoi vetëm 500mijë viktima përkundrejt 1.5mln. të një gripi të zakonshëm, me mutacionet e tij do të jetë i aftë të prodhojë një pandemi botërore, vetëm nëse kjo krijohet në mënyrë artificiale nga politika paniku propagandistik mediatik dhe reflektimesh në rrjetet sociale.

PANIKU COVID-19, DOMINOI MBI KANCERIN, SËMUNDJET KARDIOVASKULARE E CEREBRALE

Është në rastet e rralla, për të mos thënë unike të periudhës moderne të mjekësisë, kur kurba epidemiologjike e një sëmundje dominon mbi dhjetra sëmundje shumë më vdekjeprurës dhe me frekuencë shumë më të lartë prezence. Paniku i vdekjes nga COVID-19, dominoi mbi kancerin, sëmundjet kardiovaskulare, cerebrale, si dhe sëmundje të tjera, duke prodhuar viktima të heshtura shumë më të shumta në numër se sa viktimat e deklaruara të Covidit. Nga ana tjetër, mosha e tretë nën stresin psikologjik për gogolin që e pret te dera në kushte izolimi fizik në shtëpi, nën presionin e një paniku të prodhuar nga një angazhim i ethshëm politiko-mediatik global, jo vetëm po përjeton agravimin sëmundjeve që ka, por po avancon në komplikacione trombotike, skleroza senile, plakje dhe shkurtim jete, ku roli i stresit agresiv është dominant. Të gjithë kësaj tabloje botërore, në Shqipëri i shtohet dhe vendimi i Qeverisë shqiptare për ta pozicionuar Institucionin Covid – 1 në Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza”, duke nxjerrë jashtë loje të vetmin institucion akademik dhe shkencor mjekësor, që mbulon problemet serioze shëndetësore, jo vetëm në popullsinë shqiptare, por edhe për gjithë trevat shqipfolëse. Nën presionin e panikut nga prania e një qendre trajtimi Covidi në këtë institucion, pacientë me sëmundje serioze që nuk u jepet dot zgjidhje në spitalet rajonale, pranojnë të rëndohen në shtëpi, por vetëm t’i shpëtojnë këtij infeksioni. Ndërkohë që pozicioni më i përshtatshëm për qendrën e trajtimit të Covidit, do ishte Sanatoriumi i përqendruar në zonën e Saukut, mes gjelbërimit, i specializuar për patologjitë pulmonare, dhe që aktualisht, me statusin e spitalit rajonal, inkorporon në vete të gjithë specialitetet, për trajtimin e komplikacioneve të mundshme në të sëmurë me Covid. Ky spital është vetëm 20 minuta nga QSU “Nënë Tereza”, gjë që lejon ndihmën në kohë reale nga specialistët e kësaj qendre, për çdo problem tepër të specializuar në të sëmurët në trajtim. Kjo do të zhbllokonte QSUNT, dhe do të lejonte ndjekjen normale të të sëmurëve me sëmundje të tjera.

MASKA ËSHTË MJET KUFIZUES, POR JO FRENUES I SHPËRNDARJES SË VIRUSIT

Parimi i përdorimit të maskës është i thjeshtë. Ajo duhet të përdoret aty ku është i pamundur aplikimi i distancimit social. Maska është mjet kufizues, por jo frenues i shpërndarjes së virusit, në mjedise të mbyllura dhe me kontakt të afërt mes individëve. Por përdorimi i saj është paradoksal në mjedis të hapur dhe për periudha të gjata kohore. Duhet të kuptojmë se një ndër format e menaxhimit të një epidemie gripale dhe trajtimit të saj është ajrosja dhe oksigjenimi. Njerëzit duhen të ndërgjegjësohen për pasojat e maskave nga përdorimi i tejzgjatur dhe në mjedise të hapura sidomos në moshën e tretë, pasoja që variojnë nga kufizimi i oksigjenimit të organizmit (nga thithja e dyoksidit të karbonit brenda maskës), alergjizimi i rrugëve respiratore, zhvillimi i mikozave (myqeve) në rrugët respiratore, e deri në mbivendosjen e florës patogjene mikrobiale (nga kontaminimi i maskave). Kudo theksohet se armiku numër një i virusit është oksigjeni dhe rrezatimi i diellit, dhe nga ana tjetër i detyrojmë njerëzit të marrin frymë brenda një maske, duke dhënë e marrë dyoksid karboni, duke dhënë e marrë mikrobe dhe viruse, duke rritur dozën dhe kohën e infektimit prej tyre. I këshilloj moshës së tretë, mbajtja e maskës në mjedis të hapur jo vetëm nuk ndihmon në mbrojtjen nga virusi, por përkundrazi rëndon gjendjen e rrugëve të tyre të frymëmarrjes, duke lehtësuar vendosjen e viruseve dhe mikrobeve në to.

KUR DO ZHDUKET VIRUSI COVID-19?

Viruset, ashtu si edhe mikrobet nuk zhduken, ato bashkëjetojnë me ne dhe, duke qenë më të dobëta transformohen, për të mbijejtuar. Viruset e familjes Corona, kanë qënë dhe do të vazhdojnë të jenë, ato vetëm transformohen duke prodhuar nëntipa dhe tipa të rinj, që në momente të caktuara bëhen agresivë. E vetmja mbrojtje ndaj tyre është përgatitja e organizmit në përballje sa më natyrale me ta. Çdo deformim i imunitetit natyral të organizmit nëpërmjet vaksinave, në viruse që lënë imunitet të përkohshëm, siç është gripi, jo vetëm nuk është dobiprurës, por shpesh është dëmtues për organizmin. Duhet të kthejmë sytë nga imunologjia klasike, kur prodhimi i vaksinave për sëmundje me imunitet të përkohshëm ishte nonsens. Asnjëherë lufta e strukturave biologjike të tilla të thjeshta, sa nuk mund të quhen as mikroorganizma, nuk mund të jetë shkatërruese për specien humane të organizuar dhe konsoliduar si një perandori dominante e jetës biologjike, në evolucionin e saj miliona vjeçar.

PANIKU QEVERITAR DHE MJEKËSOR PRODHUAN KATASTROFA SOCIALE, EKONOMIKE DHE POLITIKE

Detyra e mjekësisë është të dominojë sëmundjet në emër të mbrojtjes së jetës dhe jo shkatërrimit të saj. Strategjia gjithëbotërore e menaxhimit të kësaj situate, në rastin më të mirë dëshmoi për shkarjen nga e mjekësisë moderne nga parimet klasike dhe lapsus në strategjinë e trajtimit e një gripi, ndërsa në rastin më të keq, flet për një agresivitet dhe mungesë kontrolli në botën e zvogëluar nga rrjetet sociale dhe informacioni i pakontrolluar, të cilat krijojnë presione, duke futur në panik qeveri dhe mjekësi dhe prodhuar katastrofa sociale, ekonomike dhe politike, ekuivalente me bomba atomike dhe luftëra botërore. Paniku i prodhuar dhe nga mjekë dhe grupe mjekësore, që në mënyrë jo profesionale, deklamonin kataklizmonë botërore dhe i jepnin ngjyrat e kuçedrës këtij virusi, duke marrë rolin e Kasandrës, duhet të kuptojnë që paniku nuk prodhon reagim pozitiv te pacienti apo popullata dhe nuk ka të bëjë me ndërgjegjësimin që prodhon bindja e të sëmurit dhe optimizmi i tij. Ku janë ata mjekë dhe hulumtime shkencore, që parashikonin apokalipsin, aktualisht në fundin e kësaj vale epidemike, me ⅓ e viktimave të një gripi të zakonshëm, por me një bilanc apokaliptik destruksioni psikologjik, social, ekonomik, arsimor, etj., ku peshën e shkaktarit dhe provokatorit kryesor e mban mjeksia botërore, e futur në vorbullën e një paniku të pajustifikuar, ku misioni i përmirësimit, mbrojtjes dhe konsolidimit të jetesës, u transformua në misionin shmangies të domosdoshme së vdekjes me çdo kosto.

ARMIKU MË I MADH I JETËS ËSHTË PANIKU DHE STRESI

Së fundi mund të them se armiku më i madh i jetës është paniku dhe stresi. Çdo organizëm solid dhe i pa terrorizuar është i aftë të ndeshet me sëmundjen dhe të triumfojë. Për dominimin e kësaj situate, ju bëj thirrjen e një mjeku të shquar francez: “…I sëmurë, unë (si mjek) dhe sëmundja jemi në anë të ndryshme të barrikadës, varet me kë bashkohesh ti, të përcaktojmë triumfatorin…!”. Të gjithë e dini që herpesi bashkëjeton me ju, ai qëndron brenda organizmit pa ju shqetësuar dhe merr krah dhe shpërthen në buzët tuaja, në periudha stresi, lodhjeje dhe sëmundjeje. Vetë worldmeteri Covid flet për kurbë në rritje të të infektuarve dhe kurbë në rënie të vdekjeve. Qetësia dhe trajtimi i sëmundjes me parimet e gripit të zakonshëm, jo vetëm nuk do të prodhojë viktima, por dhe do kthejë vitalitetin në planetin e rënë në kaos dhe kolaps.