Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Frank Shkreli: Unë, “Armiku i Popullit”

by

Nga Frank Shkreli/

Ish Drejtor i VOA-s për Euro Azinë/

Në shtator të vitit 2018, isha në Shqipëri për të marrë pjesë në promovimin e tre vëllimeve të librit tim, “Demokracia Nuk Pret”, por kisha vendosur që të mos largohesha nga Tirana pa vizituar Autoritetin për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit 1944-1991 (AIDSSH). Autoriteti, i themeluar në bazë të një ligji të miratuar nga Kuvendi i Shqipërisë në vitin 2015, është i hartuar kryesisht, në bazë të modelit të ligjit gjerman mbi regjistrat e Stas-it, ish-policisë sekrete të Gjermanisë Lindore komuniste, “Me përgjegjësinë për mbledhjen, administrimin, përpunimin, përdorimin e dokumenteve të ish-Sigurimit të Shtetit dhe informimin në lidhje me to…”. Vizita ime në zyrën e AIDSSH-së, dy vjet më parë, ishte një përvojë e veçantë, ku pata nderin dhe kënaqësinë të takohesha me Kryetaren e AIDSSH-së, Zonjën Gentiana Sula, me anëtarin e Autoritetit, Zotin Simon Mirakaj dhe me zyrtarë të tjerë të atij enti. Kryetarja Sula dhe ndihmësit e saj më ofruan mua dhe bashkëshortes një pritje tepër miqësore dhe plot respekt. I falënderoj të gjithë ata, veçanërisht, për gatishmërinë dhe ndihmesën që më ofruan, me atë rast, në procesin e aplikimit për nxjerrjen e dosjes që kishte përgatitur për mua ish-Sigurimi i Shtetit gjatë sundimit të regjimit komunist.

Vizita në Zyrën e AIDSSH, Tiranë, Shtator, 2018

Vizita tek Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit 1944-1991 përfundoi pas aplikimit, falë ndihmës së stafit të Autoritetit, për hapjen e dosjes time, brenda një periudhe të shkurtër, dosje të cilën, natyrisht, e lexova me vëmendje, por që pothuaj asgjë nuk më habiti nga ato që kishte brenda. Dokumentimi, identifikimi dhe hapja e dosjeve për individë, brenda dhe jashtë Shqipërisë, është një objektiv me rëndësi i punës së përditshme të Autoritetit. Më vonë, gjatë një vizite që stafi i AIDSSH-së bëri në Nju Jork, më sollën në disk kopjen e dosjes time personale të përgatitur nga Sigurimi i regjimit komunist të Enver Hoxhës.Sipas renditjes në listën e emërtimit të dokumenteve që përmban dosja ime prej 60 faqesh, duket se interesimi i Sigurimit të Shtetit rreth meje kishte filluar aty nga viti 1984-85 kur unë kam qenë Shef i Shërbimit shqip, të “Zërit të Amerikës” dhe ka zgjatur deri në datën 20 Mars, 1991, kur është mbyllur, që është pikërisht dita që unë dhe tre anëtarë të Delegacionit të parë të Departamentit Amerikan të Shtetit, kemi zbritur në Tiranë, për hapjen e ambasadës dhe për të marrë pjesë në zgjedhjet e para pluraliste, nja një javë pas nënshkrimit në Washington të protokollit për rivendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara. Dihet se gjatë gjithë historisë së tij, “Zëri i Amerikës” ishte ferrë në sy për regjimin e Enver Hoxhës dhe për Sigurimin e Shtetit, sidomos gjatë viteve të 1980-ave, kulmi i Luftës së Ftohtë dhe i lëvizjeve pro-demokratike në Europën Lindore, sidomos në Poloni, që filluan me lëvizjen e punëtorëve polakë, “Solidarnost” dhe që u përhap më vonë anë e mbanë Europës Lindore, përfshirë Shqipërinë, në vitin 1990. Dosja e Sigurimit më përshkruan sikur të isha dy metra i gjatë, i rrezikshëm për regjimin komunist po se po, pasi konstatohet, gabimisht, se unë, “Si zevendës drejtor në Drejtorinë për Europën Lindore në Departamentin e Shtetit, Frani ka në mbikqyrje edhe “Zërin e Amerikës” në terësi”, duke shtuar se, “Nga të dhënat del se Frani është mjaft i aftë dhe i specializuar në drejtim të vendit e njeri mjaft i besuar i amerikanëve”, duke lenë të nënkuptohet se si i tillë, mund të jetë edhe i rrezikshëm. Prandaj në dokumentin sekret të datës 4 -6-87, bëhet thirrje që, “Bazuar në sa sipër dhe me qëllim për të zbuluar e mësuar veprimtaritë dhe detyrat që i janë ngarkuar e kryen në drejtim të vendit tonë në fushën politike, propagandistike, studimore e subversive, sipas orientimeve të Departamentit të Shtetit e zbulimit amerikan”, vendoset që, “Fran Shkreli të merret në përpunim aktiv”, ndërkohë që vendimit për të “zbuluar veprimtarinë armiqësore të Fran Shkrelit”, i bashkangjitet edhe “plani përkatës i masave agjenturoro-operative” prej nja 14-pikash kundër meje.

Në një dokument i përfshirë në dosje, kërkohet që “për zbulimin e veprimtarisë së objektit në vendin ku jeton kundër vendit tonë… të mendoni dhe na propozoni për masa presioni e demaskimi ndaj objektit që do të ishin më me efekt për ta larguar atë nga veprimtaria armiqësore kundër vendit tonë, e për ta demaskuar në radhët e emigracionit “shqiponjas”, arbëreshe e shqiptare, si spiun i të gjitha vendeve ku kaluar etj.”. Unë, poli-agjent, mos ma çoni gazin bre! Duket se Sigurimi ishte i konfuzuar me të dhënat, pasi nga qëllimi për të më shpallur poli agjent për veprimtarinë kundër regjimit, në një dokument tjetër thuhet se sipas një burimi, “Fran Shkreli është me qendrim të mirë” ndaj Shqipërisë dhe “nuk lejon që ndokush të flas keq për të”. Madje në të njëjtin dokument thuhet se ai “dëshiron të vizitojë Shqipërinë, por mendon se nuk do ti lejohet kjo gjë, ndoshta nga qeveria jonë, por mendon që edhe amerikanët mund të mos e lejojnë”. Në të njëjtin dokument të datës 19.12.1989, ndërkohë që duket se në Tiranë po diskutohej mundësia për marrëdhënie diplomatike me Shtetet e Bashkuara, oficeri raporton se sipas një burimi, “Frani ngul këmbë në bindjen e tij se vendi ynë do të afrohet e lidhë marrëdhënie me Amerikën, gjë që po ndodhë, ai e vlerëson si hap shumë të zgjuar diplomatik të qeverisë tonë”, thuhet në dokumentin në fjalë.Në një letër drejtuar operativit resident të Sigurimit në Nju Jork i kërkohet që për të ndjekur gjithë veprimtarinë time “armiqësore” në punë dhe në familje, të angazhohen të pakën gjashtë veta, të cilët identifikohen vetëm me numra, njerëz që sipas të dhënave në dosje, “më njohin mirë” mua, sepse sipas një dokumenti tjetër në dosje, “Nga analiza e të dhënave rezulton se Fran Shkreli… është mjaft aktiv kundër vendit tonë”, e që “ndiqet nga ana juaj në përpunim 2A”, (grupi i të akuzuarve për agjitacion e propagandë) — i shkruan nga “pozita” një agjent i Sigurimit një agjenti tjetër, jo më heret se me 25 tetor, 1989, d.m.th. më pak se dy javë para shembjes së Murit të Berlinit. Është interesant se ndërkohë që komunizmi në Europën Lindore po jepte shpirt, Sigurimi i Shtetit Shqiptar ishte i angazhuar në ndjekjen e personave si unë. A nuk e shihnin a po nuk donin ta shihnin furtunën anti-komuniste që po vinte – fillimin e mbarimit të komunizmit! Bazuar në dosjen që kam në dorë, megjithëse jetoja dhe punoja në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, jo vetëm që ndiqesha nga Sigurimi i Shtetit komunist të Enver Hoxhës për veprimtari armiqësore, por sipas një “Ekstrakti” sekret në dosjen time të Sigurimit të Shtetit thuhet se, “Frani ndiqet edhe nga organet e shërbimit të sigurimit të shtetëror jugosllav për veprimtari kundërshtare dhe për këtë ushtrohet masa e kontrollit dhe e vëzhgimit…”. A mos vallë punonin së bashku këto dy shërbime të Sigurimit sekret ballkanas? Në një dokument tjetër secret, që përmban dosja, dokument i lëshuar në Tiranë me datën 3/8/90, vetëm një vit para rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, udhëzohet “Rezidentura e Nju Jorkut” që, “Problemi i Fran Shkrelit të ndiqet me përparësi dhe me shumë kujdes”. Fatbardhësisht, ky urdhër i Sigurimit që unë të ndiqem “Me përparësi dhe kujdes” nuk u zbatua, ose më mirë të themi nga rrethanat botërore u hodh në koshin e plehrave të historisë, atje ku përfundoi edhe komunizmi shqiptar dhe ai ndërkombëtar me shembjen e Murit të Berlinit.

Dosja prej 60-faqesh, – pjesa më e madhe me të dhëna të gabuara ose pa kurrfarë vlere për një shërbim sekret inteligjence, mbyllet me një dokument sekret i datës 20 Mars, 1991, i titulluar “Autorizim”, me nënshkrimin e Zëvendës-Ministrit të Punëve të Brendshme, Veip Proda, sipas të cilit: “Autorizohet p.op. Islam Seferi, efektiv i degës dytë të Drejtorisë Parë, të tërheqë nga Drejtoria e Tretë, dosjen 2A, të objektit Frank (Frano) Gjeto Shkreli, i cili vjen në vendin tonë si përfaqësues i ambasadës Amerikane në Tiranë.” Fatbardhësisht, dhe falë nderit Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe punëdhnësit tim – qeverisë federale të Amerikës për 30-vjet – unë nuk kisha asnjë problem gjatë asaj kohe me askend, por nga dosja e Sigurimi të regjimit komunist të Shqipërisë del se Sigurimi i Shtetit debatonte se si të merrej me “problemin” që paraqiste për ta Frank Shkreli. Nuk di se ku e paskan pasur hallin pasi jeta, veprimtaria dhe puna ime ishte, siç thonë amerikanët një “open book”, një jetë aq publike dhe transparente sa nuk ishte nevoja që regjimi enverist komunist i Tiranës dhe as ai sllavo-komunist i Beogradit – të harxhonin buxhetin e shtetit dhe të keqpërdornin fondet nga mundi dhe djersa e popujve të tyre të varfër, për të punësuar agjentë spiunë për të ndjekur mua ose edhe shumë të tjerë si unë, në punë të vet, jashtë vendit, duke punuar për familjen. Për veten time, ndryshe nga shumë informacione falso të Sigurimit të përfshira në këtë dosje – për 30-vjetë në Washington, vërtetë se unë kam punuar në detyra të ndryshme, por gjithmonë për të njëjtën organizatë – “Zërin e Amerikës” dhe në të njëjtën ndërtesë, në kryeqendrën e këtij enti në Washington. Po të kishte ardhur ndonjë agjent ose spiun i Sigurimit para derës së ndërtesës ku punoja në Washington, do ishte bindur se unë nuk përbëja asnjë rrezik për askënd. Do më kishte parë çdo mëngjes duke hyrë aty dhe çdo mbrëmje duke dalë prej aty, për të shkuar në shtëpi pranë familjes. As nuk iu fsheha kujt, as nuk kisha frikë askend, as Sigurimin e Shtetit komunist të Enver Hoxhës dhe as Sigurimin Shtetëror Jugosllav UDB-ën, sepse nuk kisha asnjë arsye që t’i kisha frikë, isha në punën time. Jam matur për një kohë të gjatë nëse të përmend publikisht këtë dosje të Sigurimit ose jo dhe kisha vendosur të pres pak. Nuk e di se pse. Me thënë të drejtën mora guxim dhe frymëzim të flas për këtë dosje, pa hyrë shumë në hollësi rreth përmbajtjes së saj, nga vizita që bënë të martën në Shkodër zyrtarët e lartë të AIDSSH, përfshirë Kryetaren Genta Sula, ku kishin shkuar për t’i dorëzuar personalisht Dom Gjergj Simonit dosjen e tij të Sigurimit.

https:/www.facebook.com/starplustelevision/videos/2999185286845880/UzpfSTEzNTg2MTMzOTQxOTEyODA6MzI2NDc3Njk1MzU3NDkëNQ/

Mora guxim, por mora edhe frymëzim prej Dom Simonit, për mënyrën se si e pranoi dosjen e tij të Sigurimit me një mesazh publik, si i dënuar dhe i burgosur nga regjimi komunist, për poezitë që kishte shkruar dikur. Thashë me vete hapja dhe pranimi i dosjes, është në të vërtetë një dëshmi, që për mirë a për keq, duhet të ndahet me të tjerët, të shërbejë si një subjekt për krijimin e një atmosfere për dialog mbi të shkuarën komuniste të Shqipërisë. Për mirë, se me hapjen e dosjeve na jepet mundësia që me njohjen me këto dosje, ose me vet ekzistencën e tyre, ndoshta ndërgjegjësohemi si individë, por më shumë edhe si shoqëri, për të kaluarën e një regjimi diktatorial kriminal, nën të cilin Kombi shqiptar ka pasur fatin e keq të jetonte për pothuaj një gjysëm shekulli. Hapja e dosjeve të Sigurimit mund të konsiderohet nga disa edhe si një dëshmi e keqe ose të pakën si diçka që nuk na bën të ndihemi mirë, ndoshta për arsyen se shumica e atyre që kanë dosje ose familjarët e atyre që mund të kenë shkuar në atë jetë tanimë, presin ende – përtej hapjes së këtyre dosjeve – zbardhjen e së vërtetës dhe duan drejtësi për ata vet dhe për viktimat e komunizmit, në përgjithësi. I dashur lexues, kjo është edhe arsyeja që unë po i ndaj këto rreshta me ju për ekzistencën dhe për hapjen e dosjes time të Sigurimit të Shtetit komunist shqiptar, si një përpjekje, ashtu siç shpresojmë të gjithë, madje edhe 30-vjet pas shembjes së Murit të Berlinit, për një fillim të ri për Kombin shqiptar, duke reflektuar për të kaluarën dhe duke shpresuar për një të ardhme të re më të mire, ku shpresojmë që e kaluara komuniste të mos jetë më objekt ndarjesh e përçarjesh midis shqiptarëve, as sot dhe as në të ardhmen! Unë jam i bindur se konfliktet politike dhe gjendja e përgjithshme aktuale në Shqipëri në 30-vjet post-komunizëm, përfshirë problemet me sistemin juridik, janë pasojë e drejtëpërdrejtë e mospajtimit dhe e mostrajtimit të krimeve të komunizmit, ashtu siç kanë bërë shumica e vendeve ish-komuniste në Europë. Duam ose nuk duam ta pranojmë, mospërballja serioze e klasës politike shqiptare me të kaluarën komuniste, vazhdon të jetë një barrë e rëndë për të ardhmen e lirisë dhe të demokracisë së vërtetë në Shqipëri.

VATRA URON AMBASADOREN BESIANA KADARE

by

VATRA URON AMBASADOREN BESIANA KADARE PER ZGJEDHJEN ZV/PRESIDENTE TE ASAMBLESE SE OKB NE SESIONIN E 75/

Federata Panshqiptare e Amerikës”VATRA”falenderon ambasadoren e Republikës së Shqipërisë Besiana Kadare për zgjedhjen në postin e lartë të Zv/Presidentes të sesionit të 75-të të Asamblesë së Përgjithshme të Organizatës së Kombeve të Bashkuara!

Ambasadorja e Shqipërisë Besiana Kadare do të përfaqësojë Grupin e Evropës Lindore (anëtarët e EEG, ku përfshihen shtetet e Ballkanit, Europa Lindore, Rusia, Ukraina, Bjellorusia, Azerbajxhani, Armenia etj.

      Sesioni i sivjetshëm do të mbahet në shtator, por ndryshe nga tradita e përvitshme, nuk do të ketë delegecione nga shtetet e botës për shkak të krizës së koronavirusit.

      Zgjedhja e znj Besiana Kadare në postin e lartë  të Zv/Presidentes të sesionit të 75-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së është një lajm i mirë për të gjithë shqiptarët dhe Vatra dëshiron që ambasadorja Kadare, e bija e shkrimtarit të Shquar Ismail Kadare, të përfaqësojë denjësisht Shqipërinë dhe të jap kontribut të rëndësishëm gjatë Sesionit të 75-të të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së. Vatra dëshiron që ky pozicion të shfrytëzohet në mënyrë diplomatike edhe për të shtuar njohjet ndërkombëtare të Republikës së Kosovës.

Vatra i uron suksese Ambasadores Kadare në  detyrën e rëndësishme!

KRYETARI I FEDERATËS PANSHQIPTARE TË AMËERIKËS”VATRA

                                      ELMI BERISHA

“UNË JAM UNË”… OSE PORTRET I PAMBARUAR

by

ESE NGA PIRRO LOLI/

Akoma nuk e kuptojmë mirëas ne shqiptarët, as miqtë tanë perëndimorë se aspirata jonë  evropiane( BE) pengohet vetëm nga kreu i qeverisë sonë, me emrin Edi Rama. Ai e di shumë mirë se ai shteg ta merr dyfekun e katundit  dhe nuk të lë të livadhisësh. Në BE nuk e ka  kaq të lehtë të vjedhë e të mashtrojë, as nuk e lë njëri të uzurpojë të gjitha pushtetet e të sillet si pasha turk me popullin e vet. Kështu pa fre e me ca miq burokratë andej e përkëtej,  me para andej e përkëtej, në krahun e djathtë të oligarkëve dhe të një partie kufomë,  e ka të lehtëtë mashtrojëe  përsëri e përsëri nuk shqitet nga pushteti.

KRYEMINISTRI

Nuk duhet të harrojmë: Ai erdhi kryetar i PS pa qenë anëtar. Kur u bë kryeministër(2013), BE kishte vetëm tri kushte pranimi,tani pas shtatë vjet në krye tëpashallëkut, Shqipëriaduhet të plotësojë15 kushte të rënda. E ka sofistikuar  mashtrimin në përvojën e tij si uzurpator.  Ai rrezikon vendin ta lërëjashtë BE. Mos i besoni kurtheve te tij! As për kodin zgjedhor. Çdo mirëkuptim me tëështë një kurth i ri. Ai në krye të katër pushteteve me këtë shtet të dhunshëm, me polici partiake, përplot oligartë e hajdutë në krah, me një grup çapaçulësh gjoja opozitarëqë nuk përfaqësojnë asgjë brenda  Kuvendit,  nuk e  njeh dot vetveten jashtë pazareve të xhepit dhe pushtetit. Narcizmi i tij i tejskajshëm dhe urrejtja për Tjetrin(jo vetëm për opozitën, por dhe për median, drejtësinë, aleatët, pse jo, për popullin opozitar) e pengojnë atëtë kryej çdo lloj dialogu për mirëkuptim.  Ky është thelbi dramës së  politikës shqiptare që drejtohet nga kryeministri. Duke pasur në dorë dhe nën dorë të qeverisë shtet të gjitha qelizat, në bazë e në qendër, me babëzinë e vet, synon fitore të tretë, të katërt e…Dhe si kloun kapërcen nga suksesi në sukses duke shpalosur tablonë më hipokrite në statusin e Shqipërisë, qëështë bërë si pashallëku i tij. Po unë në këtë sprovë do mundohem ta trajtoj jo vetëm si kryeministër, por dhe si personazh. Tanimë, pas dy dekada e ca në pushtet,  ai është i bindur se ai është ai, “i zgjedhuri”, qenie e vetsajuar me ndërgjegje të plotë, i qëllimshëm për t’u dukur i përveçëm;  vetë ai, me të gjithëkompleksitetin e një qenie pa thelb, pa substancë,është personazh i gatshëm. Pse jo, personazh i dashur romanesk për çdo shkrimtar.

UNË JAM UNË

Ai dallon jo vetëm midis shqiptarëve, por dhe në krye të tyre; ai duhet të dallohet edhe midis kolegëve evropianë ku e shpie puna, në formë e në përmbajtje, në gjuhë e në mendime. Synimi: të paktën lider i Ballkanit. E kudo i pëlqen të tregohet me gisht, nga gjatësia natyrorepo se po, por sidomos nga veshja. Që nga refugjati në Paris deri te kryeministri këtu, nuk besoj se ndonjë tjetër koleg i tij, të ketëgarderobën më të madhe  më fantastike më të pabesueshme, më tëdis`harmonke, që nga veshi me një vath, nga një çorape e kuqe tjetra e zezë, nga kostumet më të shtrenjta në botë, te kanatjeret,  nga poturet turke, gravata, atletiket… E domosdo më i veçanti në fjalorin kaq të pasur të shqipes, për të sharë e ofenduar tjetrin deri në banalitete me batutat, qyfyre, humor bajat, “ Qësjastëqit” ( fjalor i tij për opozitën) te gjestomania, etj, etj,. Nuk është vendi këtu për fakte e tjerrime. Ai i përkëdheluri i bllokut është veçuar si nxënës, si student, si pedagog,…Pastaj si refugjat si ministër i katapultuar, kryebashkiak, e kryeministër,pra, personazh krejtësisht i gatshëm për roman, deri në“ i pa besueshëm” nëabsurd që çdo fantazi do ta kish zili.  Veçanërishtsiironik, thumbaxhi, tërë sharje  e tërë urrejtje, sfidues e cinik, deri në sarkazëm e sadizëm…Ai ofendon me fjalën e ndyrë, pa të keq plakun, studentin, vajzën, gazetarin, sidomos (femrat),  dukuri shqisore kjo që qartësisht e bën të përveçëm e të urrejtshëm, objekt humori me zhargon të pistët, plot sfidë dhe urrejtjeje. Në këtë drejtim është i pa krahasueshëm, ka shok vetëm veten. Ndjenja e të qenit person i veçantë, fatkeqësisht e ka yshtur  që të gjithë të tjerët veçanërisht opozitarët, t’i duken të huaj, të këqij,kundërshtarë që duhen eliminuar. Por kjo nuk i mjafton. Ai i do dhe i urren ata se nuk është si ata. Ai nuk rri dot pa këtëobjekt urrejtjeje.Ky pathos negativ e pllakos të tërin nëpër honet e errëta të vetvetes. Atje ku fluturojnë në kaos dhe lakuriqë nate të neveritshëm për atë vetë.  Kjo urrejtje e bën më të veçantë, kështu faktikisht, del një qenie e ndarë vetëm me vetveten. Këtë gjendje Hegeli e përcakton  me barazimin , unë=unë. Në këtë pikë qytetariER, me egocentrizmin e tij nuk e përballon dot kryeministrin të ushtrojë funksionet e tij të rëndësishme;  kudo e kurdo, ai ballafaqohet  me vetveten, i trishtuar, i lodhur, i thinjur, i plakur para kohe, artificial,cinik, xheloz, kokëngjeshur duke u distancuar edhe nga rrethi i ngushtë  i familjes, farefisit, shokëve e miqve deri në mohim. Me këtë kundërshti që ka ndaj tjetritparësi virus,  ai nuk mund të ballafaqohet dot me  vetveten e mbushur vesesh, gafash, gabimesh, fajesh, vlerash, veprimesh e mosveprimesh, objekt edhe i reformës nëdrejtësi që, me thonj e me dhëmbë,  po mundohet ta ketë të tijën si të gjitha pushtetet që i ka uzurpuar në sy e në faqe dhe me ndihmën e ca të huajve që, ( larg qoftë)të blerë e të emëruar prej tij, sillen si guvernatorë të Tiranës. Akti mbrojtës  e detyron të kthehet në akt hakmarrës, në dëshpërim të thellë që e detyron të ushqejë  një krenari false, verbëri për të mos parë dështimet dhe rolin e tij përçarës dhe destruktiv. Ai karakterizohet nga njëhiperkrenariqë, duke qenëvarur në boshllëk, duke e parë veten jashtë tij te kundërshshtarët e tij, ndjen ankth dhe dhimbje, qëe brejnë si një tumor, pa pranuar asnjë kimioterapi. Ai luan vetveten, përkulet mbi vetveten  si narcist tragjik. Veten e sheh në kamera dhe në ndjesinë hipotetike se si u duken të tjerëve,  i suvejuar prandaj i duhet tëkruajë kokën, tëaktrojë me një plasticitet maskash.A thua se dikush e zmadhon duke i bërë qejfin në dylbi, apo e shpërfill duke e parë me neveri. Është vetëdija e tij pa thelb, pa substancë. Është foto pa qenë objekt e kjo  reflektohet dhe në pikturat e tij surealiste dhe në dekoret e përgatitura ku dominon gjaku i partisë mëmëtashmë, ështëbërë mavi. Ai dështimin e quan arritje, madje kënaqësi. Kjo veti, objekt psikoanalize,  e vetëndantë zotin si njëpersonazh shkëputur nga “lulet e së keqes”; entusiazmohet veçanërisht kur e gjen pasionin në shembje pallatesh e  shtëpish për të ndërtuar kulla me fitime milionash, ngjyer nga jashtë me shijen e piktorit të madh.. E pabesueshme që një artist të shkatërrojë kulturën e vendit të vet nënë këto përmasa. Të kesh pasion shkatërrimin. Pastaj betonizimin. Pastaj dekoret.Pastaj ngjyrat, bojatizmin, e domosdoshmërishtsi arterje vitale, fotot, kamerat, aktrimin.. A thua dhe këtu i duket vetja se është ai, i përveçmi, skandalozi? A thua është natyra e tij, karakteri i një qenie komplekse e pakontrolluar?Nuk mund të thuash që nuk është inteligjent, veçse inteligjenca e tij ka kufij vetveten, ajo mbetet e pakrahasuar e kjo përbën një nga kurthet e pakalueshme të dijes, ndaj i thonë ”i gjithëdituri”, antipodi i Sokratittë madh që dinte një gjë që “nuk dinte asgjë”.Unë(baras)(=)unëështë përmbushje me vetveten, ipamjaftueshëm, njëkohësisht i përmbytur. Sepse pa thelb, pa substancë, pa lëndë, pa moral,  pa humanizëm. Një tejngopje e tillë me vetveten, e bën të vjellë, dhe i duhet të vjellë dhe nga poltroni i parlamentit për t’iu përgjigjur kritikave dhe broçkullave të dikujt, pa u frenuar gjëkund, pa u distancuar,  për të heshtur e për t’u menduar. Problemi është se ai, po nuk foli, veçanërisht kundër opozitës, por dhe kundër kujtdo që guxon ta kundërshtojë e ta kritikojë,  nuk ekziston. Diku e thashë- opozita është shfaqje e ekzistencës së tij, është ndjenjëkalorsiake,  “opozita e rrugës “, ( cinizëm kryeministror) dhe i duhet tërecitojë për t’u dukur si pasha. Ështëshkak dhe pasojë, oligarg, gjykatës, prokuror dhe viktimë…E gjitha kjo – lufte për të mbajtur pushtetin, por përballë tij, si një qenie të dyzuar me vetveten, segment ekzistencial, që fillon e zgjatet nga ai, e ravijëzon një tjetër qenie identike me fytyrën dhe rrezikun e tij.Por të mos ia hamë hakun, ai është mjeshtër i propagandës, mashtruese, personazhkomikotragjik, shqiptar e rajonal, “minisshegist qesharak” që Shekspiri do ta etikonte: “rebel që fati i kabuzëqeshur kurvërisht” e ku,  ”zbardh e zeza dhe e bardha nxin; er’endyr” e mjegull na përpin”…Po më shumë frikë ka pasur ata të fortët që kanë dalë nga tenxherja e së majtës. Grupin e Fatosit tëdikurshëm apo Ilirin e tanishëm.  Me Saliun e me Lulin( tani dhe me presidentin) e ka mirë se i ka në barrikadën e armikut përballë. E gojët e liga  thonë se “është kaq i malluar për ta”, sa nuk bën dot pa ta. Te kundërshtarët gjen vetveten, i vjen ajo energjia djallëzore për t’i anatemuar, për t’u paraqitur, pa e pasur problem sepse lejfenët që e rrethojnë, e quajnë “Skëndërbej” me shpatë në dorë; ndërsa ata që lë rrugës, i pa besë, dhe Hamza apo Ballaban me thikë në brez…  Po ç’ mund të thuash për vetveten e tij, kur ajo nuk ekziston?; Duke qenë një konglomerat vesesh e tiparesh, talente dhe mediokritete, vlerash dhe antivlerash,  cilësish eklektike,  papërgjegjësish, fytyrash e maskash, i pa imitueshëm në role pervese;  kudo pa bosht, mungesë vertebrash të rrëshqitshme deri në  mosqenie; burim force i bëhet urrejtja, dhe ia mjegullon shikimin për të parë realitetin dhe gropat që po i përgatit vetvetes. Ndoshta këta tipa kish parasysh Bodleri  kur tha “ Unë jam plaga  dhe thika, viktima dhe xhelati..”

MUNDËSIA E PAMUNDUR

Ky personazh grotesk, që kur doli në pjacën e politikës si ministër i kulturës, e ka parë veten se dikush është , madje shpëtimtar i kulturës  (lexo shkatërrues) si çdo diktatorqë fillon nga zërua e , fati i tij, duke u ngritur vertikalisht,  çdo gjë duhet të fillojë nga emri i tij. Tjetri përballë, veçanërisht kundërshtarin politik u pa si armik, primitiv, mjeran, idiot, debil, katundar, malok, servil, prapanik, prepotent, diktator, konservator, tenxhere, jashtëqitje, qenef… ( a ka tjetër fjalësharëse kjo shqipja jonë?!)Me përvojën që fitoi në ministri të kulturës duke e shkatërruar kulturën materiale e shpirtërore, me despotizmin turko komunist si pasha i Tiranës,  aleancat me oligarkë e kriminelë ordinerë e, që nga 2013-a e 2017-a me vota të vjedhura,  si pasha i pashallëkut shqiptar –e katandisën politikën shqiptare( si godinën e teatrit)në një gërmadhëqë nuk arrin dot as  nivelet minimale të demokracisë.Ajo është e destinuar të ngërthehet gjithmonë në konflikte, përçarje, duke u shprehur në boshllëk si mundësi e pamundur. Mania e tij patologjike për të shembur e shkatërruar gjithçka e për të ndërtuar siç do ai, të kujton dhunuesit e mëdhenj tëmjediseve tradicionale dhe jetës njerëzore. Pozicioniedvinistnë krye të shtetit, ka rrëzuar partinë e tij dhe opozitën; ai  ka bërë të mundur që, e majta jonëjo vetëm të mos njohë energjitë transformuese brendësitë e vetvetes, jo vetëm duke zeruar një sërë jo të vogël specialistësh e personalitete të fushës, por të katandiset në një turmë të heshtur, kufomë e gjallëpa pikëpersonaliteti.Opozita për tëështë dhe domosdoshmëri sharjesh dhe mallkim ekuacion i pa zgjidhur për çdo konsensusi! Gati si një mallkim. Mallkim të mos afrohet , të shqiptohet ditën dhe të sabotohet natën, të mos gjallojë, dhe kur futet midis nesh t’ia përdredhim kokën, t’i vëmë kushte, anipse është detyrim qytetërimi, koncept, marrëveshje, mirëkuptim i domosdoshëm reciprok…Ky fenomen( konsensusi) vërtet  nuk është vetëm shqiptar. (“ Lufta ka inaguruar historinë”, thoshte Hegeli,) por, në këtë të bekuarin dhe tëmallkuarin vendin tonë, marrëdhënia me tjetrin, shoqërizimi për zgjidhje të përbashkëta, përçarja,sherret, akuzat,paskan qenë  mallkim i zi si  një mundësi e pamundur. Për kryeministrin( personazh) , armiku i brendshëm, opozita qenka dhe dhe forcë shtytëse në mbrojtje të statusit të tij prej  diktatori. Kur me vota të vjedhura dominoi parlamentin duke poshtëruar banalisht opozitën, largimin e detyruar tësaj mbetur vetëm si farsë, ai e quajti fitore të tij, paçka se rendit iu hap plaga më e madhe. Kështu, duke uzurpuar të gjitha indet vitale të shtetit,  ai rezultoi në një person me rrezikshmëri të lartë. Ndërsa tregohet i talentuar për të sajuar kurthe e manipulime, ai ështënul dhe nuk e honeps dot, nuk e kupton se në drejtimin e shtetit konsensusi, marrëveshja është arti i drejtimittë shtetit.

AFTËSIA E PA AFTËSISË…

Analistë, gazetarë a shkrimtarë ( Oh, sa pak, sa pak shkrimtarë…), gënjejnë veten  që thonë se kryeministri ynë është i paaftë. Madje, kam vënë re se kur e pyesin për dështimet, kur fjalia e tyre fillon me “Pse” ai bëhet mëagresiv, më i fuqishëm. Të luash pa aftësinë të duhet talenti.  Mbajtja me thonj e me dhëmbë  e mbajtjes së pushtetit me çdo kusht  mbi 22 vjet në krye të pushtetit, është argument aftësie, jo paaftësie. Ju lutem , mos ma ofendioni personazhin tim! Si personazh, them, jo si person. Si qenie subjektive, them, jo si kryeministër.  Personazhi im është portret i pa mbaruar. Ai po kërkon kryeministrin për herë të tretë. E kjo nuk duhet të na çudisë. Etja shkretinore për pushtet është aftësi psikopatie, furi seksuale (S. Rushdie), verbëri  kozmike, epsh, drogë, marrëveshje me Orfeun dhe me djallin …  Ky “i pa afti”, që thoni ju, ka siguruar një kontroll vertikal, qelizor në raportin padron klient  ku, që në hapat e parë të pushtetit nuk ka qenë vetëm i përkëdhelur, por dhe me fat, dhe i talentuar nga natyra. Ai mundohet të jetë vetvetja por duke mos qenë në maja si sportist, piktor modernist, orator i lindur, cinik dhe ironik herë me muzat e artit herë me demonët e pushtetit përjeton psikologjikisht ankthet e dështimit. Ai i do muzat e krijimtarisë artistike por e kanë mbytur sirenat e egoizmit. Përpjekjet për të aplikuar të bukurën bashkë me antivlerat artistike  edhe në politikë, madje,  dhe në rolin e kryeminmistrit, përbëjnë ADN-në dështimit së tij, ankthin patologjik dhe thelbin e një mosqenie, në art dhe në politikë. Ose të një mosqenie masive që e zuri ledhi dhe preu rrugën.. Ai u kënaq që opozita doli nga parlamenti, njëkohësisht e kritikon atë, pse doli. Ai harron vetveten që për arsye të mosarsyes, braktisi parlamentin gjashtë muaj rresht që Shqipëria të mos pranohej si kandidate në BE.  Shkaku kish të bënte me mustaqet e Çelos, …për një këshilltar të vogël në Fier, Edi Rama jashtë parlamentit, ndaloi grupin e deputetëve për të mos votuar tre ligjet që na kërkonte BE me urgjencë. “Këto mustaqe” e lanë Shqipërinë rrugëprerë shtatë vjet pas duke e rrukullisur në fundin e fundit. Dhe pse?Vetëm e vetëm që të mos i numërohej të djathtës si meritë. Kujtesa e qytetarit shqiptar dhëmb. Ai u mundua me të gjitha mundësitë në çdo hap që  qeveria Berisha hidhte para që Shqipëria të futej në NATO, që qytetarit shqiptar t’i  liberalizohej e drejta e udhëtimit pa viza, të aplikonte pasaportat  diçitale, të modernizonte kufijtë etj, etj.,  Ai është regjisori dhe aktori në këtë dramën tonë që me pa përgjegjësinë e tij virusale, na u bë epidemi shoqërore. Për të,  nuk ka ilaç e vaksinë e,kështu, brutal e agresiv po bën dëme dhe po kapërcen lumin mes për mes pa u lagur?! Të mos bëjmë sikur nuk e dimë, të majtë e të djathtë. Kushdo që do analizojë përmbajtjen e dramës shqiptare me këtë regjisor e aktor, mbi 22 vjet nga skena në skenë, kujtesa  sadopak do na kujtojë uzurpatorin jo vetëm të  PS, diktatorin e rafinuar që [U1]  rrëmbeu të gjithë pushtetet; që  shkatërroi Republikën, demokracinë,  parlamentarizmin; që e katandisi shtetin e brishtë pluralist, në një shtet policor duke inkuadruar në poste të policisë e gardës, të gjitha mbeturinat e ish sigurimit, enveristë të inkriminuar, drogamanë, banditë,  hajdutë, e, ai, talent i lindur,  që nuk qe as anëtar i PS, u bë kryetar i saj brenda një nate dhe arriti ta kastandisë PS-në ngjeshur pas trupit të tij si poture turke që e vesh dhe e zhvesh kur të dojë;  e po të flasim me gjuhën e Makbethit,  siç e ka qejf ai në fjalimet e fundit, kur e shpon ndonjë gjemb murrizi  (deputet i klonuar), ai manifeston vetveten; – pozaxhiun që dridhet e përdridhet, piktorindhe në zyrën e  kryeministrit, liderin  e oratorin nëERTV – aktorin mjeshtëror, princ e mbret pa kurorë, i pari në rajon, dukshëm perandor, krah për  krah me mefistofelin e ndershëm, Erion.. . Dhe vetëciton Shekspirin … ; Ferri është bosh dhe të gjithë djajtë janë këtu…”…Gëzuash , Makbeth, që nesër bëhesh mbret…Megjithatë, duhet të pranojmë  se cinizmiitij, babëzia, patologjia a drogamania, janëmëpaktëdëmshme se servilizmidhememecllëku socialist shartuar me hibritinvirusal me emrin “Rilindja”. Shkatërrimiitëmajtëssonë, katandisursiparti e hajdutëvedheoligartëve, më e djathtë se e djathta,  ështëmeritëpersonalee tij,njëkohësishtmjerimkombëtaripolitikësdhekulturëssonë. Këtëgjendjemjeranee vështirëson më tepër edhe niveli shumë i ulët intelektual i deputetëve në parlamentin aktual që, më së miri i përgjigjen mediokritetit kryeministror. Të aftë vetëm për të marrë rogat apo të ngrenë e të ulin kartonat sa herë u fishkëllen binomi enigmatik “Rama-Ruçi”.

TJETRI SI ARMIK

Edhe nga tribuna e Kongresit të fundit të PS, Kryeministri e etikoi opozitën si armike.E ndoshta, prandaj media, për kundërpeshë,  e quajti atëvetë“Ramavirusi”. Një ish ministër i qeverisë së tij, madje i drejtësisë, kish gjetur Fatos Nanon,  personin përgjegjës  që e “solli koronavirusin” nga Franca në Shqipëri. (!) Një tjetër ish ministër i tij ( i jashtëm ), në portretizimin e kryeministrit përdor të gjithëepitetomaninë “e zezë” tëshqipespër t’i bërë portretin, që dhe njënjeri i zakonshëm do rrëzohej në baltë. E  sa e sa të tjerë,  brenda parlamentit dhe jashtë tij, e kanë denigruar me monedhat e pista reciproke të fjalorit të tij arrogant… Ai është i vetëm, solist, në pozitë e në opozitë. Qeverinëe ka dekor,  krijesë si  pikturësurealiste , parlamenti aktual, u katandis kasollja tij mjerane, njëkohësisht triumf dhe fatkeqësi e shtetit tonë.Ai, me vetëdije është përveçuar dhe e gjithë bota me opozitën, gazetarët, analistët, studentët, prokurorët, gjykatësit, minatorët, katundarët,… përballen me të dhe i duken të gjithë si kundërshtarë. Dhe fatziu ndjehet mirë. Kësisoj, ai nuk mund të bëjë asnjë marrëveshje me tjetrin, (lexo me vetveten), sepse ai urren,  sepse  ai pozon disa vetvete para pasqyrave e para kamerave me besë-a-besë, por, i pa besë, me maska e pa maska, me poture e pa poture… Pavarësisht nga metafora, kjo urrejtje in ekstremis( krahasimi me viruesinCovid 19), tregon se  ku kemi arritur. Ky personazh vital qëmerret me politikë,  nuk është as i majtë as i djathtë; por  ka trashëguar nga e majta biologjike dhe ideologjike urrejtjen dhe kuadrin. Kjo është një përvojë tradicionale “histerike”në luftën kundër tjetrit si armik, (brenda vetes e jashtë saj).  Kjo histori sa dramatike aq dhe mashtruese e përçarëse , me komunistë, ballistë e zogistë ka qenë akti më tragjik i Shqipërisë. … Modeli po na shoqëron besnikërisht. Pasojat qenë ( janë )tej çdo katastrofe që mund të luhej në skenë, por ne, ndërsa kemi pasur aktorë të nivelit botëror dhe diktatorë të mëdhenj, na kanë  munguar dramaturgët e vërtetë për  ta ngritur tragjedinë  në skenë dhe të vërtetën në pasqyrë.

JU FLET ER-TV

Mund të jetë i vetmi kryeministër që, pasi ka bërë për vete kanale TV,AMA,  gazeta e gazetarë të huaj dhe të vendit,  ka çelur dhe Kanalin personal ER-TV. Prej andej dhe nga FB,bilbilon, urdhëron, shan dhe drejton Shqipërinë.  Propagandë histerike bajate me efektet e drogës për mashtrime qe nuk i beson as vetë. Dhe nuk gjen dot karar – (në pandemi provoi dhe murgun e përvuajtur nga bunkeri i  Surrelit, ERTV, i trishtuar, gjynahqar, i plakur para kohe me shumë fytyra dhe si prift dhe si profet;i pa zëvendësueshëm(dhe me statut, aprovuar unanimisht nga tufa e deleve të PS-së rilindur ), reciton dhe si mbret dhe si fakir fukara që i dhimbet ky popull. Ai është mjeshtër në gjithçka dhe  e di këngën e gjelkokoshit përmendësh e nuhat se, po nuk foli, vend e pavend, kohë e pa kohë,  kotnasikoti kundër opozitës e humbet davanë….. Çuditërisht,  te qenia e tij,  ai ka konstatuar  një inferioritet që e ka  bërë paranojak. Kjo i ka diktuar gjithandej kundërshtarë dhe armiq që të mbulojë dështimet e tij. Ai ka nevojë për duartrokitje.  Kjo dukuri fatkeqe ka pjellë vetëm urrejtje dhe përçarje mbarëpopullore ( dhe në Kosovë) ndaj palëve, opozitës ( armiqve) por dhe  ndaj PS e pseudo Rilindjes. Realisht dështaku më i madh, ama më i njohuri, mëfotoxhiniku që ka lënë nam. Se ai “me talentin”e tij paraqet imazhin, foton, me kamerat para qenies dhe realizimit. Pasqyrat e ti janë të errëta,. Dhe thotë, “ne  themi atë që bëjmë dhe bëjmë atë që themi”.Paranoja e gjithanshme e këtij personazhi ka prodhuar një Shqipëri diktatoriale, më  të varfër, aspak demokratike, tepër problematike për popullin dhe miqtë tanë perëndimorë.Ai e dredh dhe e përdredh fjalën nga vrima e betonuar e Surrelitnë pasiguri të plotë, pa e vrarë mendjen se po mashtron se po vret lirinë te vetja dhe te populli i vet. Rëndësi ka që tufa e zgjedhur  që e dëgjon,  qesh, brohoret dhe duartroket; s’ka rëndësi që, gazetari apo analisti përballë, po e pyet dhe e kritikon,- ai kurrë nuk e kap dot thelbin e pyetjes( ose bën sikur nuk e kupton) – dhe mbush hapësirat me tjetër  gjë, a me tjetër maskë… Mjafton që ai, të thirret ai, ai tjetri brenda tij: Dëgjoni! Unë jam Edi. Unë jam (ERTV).

 [U1]Mit

INTERVIEW WITH MS. SOPHIA ZAYAS, BRONX REGIONAL REPRESENTATIVE AT THE NY GOVERNOR OFFICE

by

BY RAFAELA PRIFTI/

Ms. Sophia Zayas, Bronx Representative at the Governor Cuomo’s Office of Regional Affairs, talked to the English Editor of Dielli (The Sun) about the dramatic impact of the pandemic to the community she serves and the strength of cultivating relationships that unite us. Her immigrant roots make her feel at home in the densely populated and diverse neighborhoods of the Bronx including a large Albanian-American community. She has attended Albania’s and Kosovo’s Independence Day along with Albanian representatives, officials, families and guests, who remember Ms. Zayas hand-signing of the eagle and saying in perfect Albanian, “Hej Shqipe!” a common greeting among fellow Albanians. All those memories became more endearing in the months of the pandemic that started in March followed by lockdown orders in New York, which was suddently the epicenter of a major health crisis. In those days most New Yorkers, overwhelmed and anxious, watched Governor Cuomo’s daily briefings to stay informed and learn how to manage or practice a new kind of living in the time of Coronavirus.

I conducted my interview with Sophia Zayas in two parts, starting at the end of May. At the time, some areas in the Bronx were more affected compared to other boroughs. The Regional Representative worked on the front lines with community leaders, advocates and residents. I asked her to describe the response specifically to those 5 zip codes, where at least one has a large Albanian population. “I communicated on a daily basis with local electeds, community representatives and related the feedback to Albany and to the Governor. One contributing factor of the situation was the large influx of impoverished people that highlighted health disparities. I was able to communicate the need of the significantly affected areas to the Governor, who responded by bringing more testing to the South Bronx. A good step in our response to the unfolding heath crisis was the antibody testing. It was the outcome of effective communication with churches and members of the community. At the same time, the response in Zip codes that were less affected focused on providing more PPE, more hand sanitizer from the state, and equipment to protect themselves,” said the Governor’s Bronx Representative. When I addressed a shared concern about testing capacity in New York, Ms. Zayas recalled the “rough patch between the Governor and the Federal Government to address the need to increase testing”. She added: “As a result of those efforts, COVID diagnostic testing and antibody testing are available to urgent care centers, pharmacies, churches and grocery stores, in order to get employees tested. In addition, antibody testing was brought to supermarkets, although it wasn’t promoted, it was only for random sampling. It has a great success rate and the community response was immediate. They appreciated seeing that the Governor’s Office and Department of Health were out there and concerned about their needs.” Talking about NAICHA – Housing Authority – which is overrun with cases, Sophia noted that the need came to the regional representatives and it was addressed by the Governor. “They developed a program,” said Ms. Zayas, “consisting of ready responders such as paramedics and practitioners who are currently on-site at the housing facilities. Residents can call the ready responders to their doors for their health needs.” In my next question I brought up the preparations for a possible second wave, that was much talked about in the media. She indicated that while trying to be optimistic about getting through the worst time, this is no time to put the guard down. Experts have stated that a second wave is probable. “As we go into Phase One of the reopening,” the Bronx Borough Gubernatorial official said, “Pelham Gardens which has a significant number of Albanians, has a dramatically higher Infection rates compared to the city. My job as the Regional Rep. as we’re going into phase one is to listen and console people who are in quarantine and under lockdown orders, but also to encourage mask-wearing and take preventive measures. People have been distracted because of the tragedies, looting and rioting. I’m trying to put the focus on putting a mask and social distancing and to be careful. I think we’re at a good place in terms of the COVID cases as a state. The Bronx has to be mindful of how we go about moving forward.” 

She paused briefly to make a point about the protest and the health risks: “There was an uproar in our state and country. The protesters, marchers, looters and rioters on the street, are not practicing the safety measures which could mean a possible risk of an increase in infection cases. The Governor fears that if we start feeling overconfident with the low numbers now, we may become less vigilant in facing the virus. Often when people don’t read or hear about it, they start thinking the virus must be gone. That is not the case.”  She believes that under the strong leadership of the Governor the community stepped up to meet the challenge of an incredible magnitude and impact. From it, she acknowledges the valuable lessons of managing a health crisis and battling a pandemic. With regard to the economic impact, I asked her to share how the community felt about the first phase of reopening, which was on June 8th while protests had erupted, violent at times, and were continuing for days in our neighborhoods. “In light of protests, we have to pay close attention to what is happening in the region. COVID-19 is still in focus, while we have to stay alert to keep people from destroying properties and businesses that communities had worked hard to build for years. Reopening of construction and manufacturing companies and certain businesses who sell food is good for the economy and the community, as we they continue to practice social distancing and common sense,” said Sophia.

We continued the second part of the interview, when 100 days of the pandemic had passed from the date the first case was identified. Bronx had been a hotspot that experienced a significant rise of COVID-19 cases, a respiratory disease caused by a highly contagious virus. In the fourth month of the global health crises, the threat of the virus has not diminished. In one of the press briefings I attended, Governor Cuomo said that there is another virus in the society, “the virus of racism”. As protesters took to the streets to demand racial equality, the riots again impacted some boroughs like Brooklyn, Manhattan and the Bronx more significantly. There were sections in the Bronx like Fordham, Grand Concourse, Burnside, that saw a lot of devastation. The excitement of the phase one of the reopening was affected by a lot of destruction of small businesses, the looting and rioting in the streets and in our own community. 
“Albanian businesses were not affected by the looters and the rioters,” remarked Sophia. “Areas with Albanian businesses such as Morris Park were ready. They kept united and they didn’t allow for looters to come in their neighborhoods, whereas some Latino and Black-owned businesses were torn apart. Burnside, Grand Concourse and Fordham have minority owned businesses. Sadly, the looters ended up hurting their own community. I visited these areas with the President of The Bronx Overall Economic Development Corporation, Marlene Cintron, to assess the damage and assist through the Department of Financial Services, and loan programs.”

Ms. Sophia Zayas, who holds a College Degree in Business Law, is the first woman in her family to hold a state-level office position. I asked her to take me through her work day. Sophia answered: “The day of a Regional Rep is pretty unpredictable. I have been a Rep for 2 years. A pre-pandemic workday would include a range of things: such as setting out an agenda,  working on regional reports, expense reports to brief the Governor, emails from Albany, scheduling maybe a conference or planning events for the Governor whether it’s visits, scoping out places, speaking to people in the community, speaking to elected officials. One of the rep’s tasks is planning a program. who do we want to see in the audience, who do we invite, what is the topic, what will the Governor address. It is very challenging and overwhelming. We are molded for perfection as the governor is a perfectionist. Staying informed about the regional issues and its needs and also communicating effectively with the elected officials is of primary importance. I ask them what issues need to be addressed or if there’s anything I could do for them. I reach out to advocates or they could reach out to me. The advocates are non-profit organizations. Community residents can reach out about housing. We do constituency work.  If they’re not a part of my region I can refer them to a colleague or agency that can help them. There’s always action going on. The Reps know each other on a familial level and we work endless hours together. Our job is stressful but it comes with rewards. There are times where I’ve been upset and stressed out because something doesn’t turn out the way I want.”

I asked if she could share a moment that had made her proud.

Ms. Zayas said that the Sheridan Expressway was a huge transportation project that is still going on now. “The Governor wanted to come to the Bronx to announce it. They gave me 18 hours to build an event for the Expressway. I didn’t know how I was going to get 400 people in a room in less than 18 hours. I made calls and sent emails, reached out to people and the school we were close to. We ended up with 500 people in the auditorium. The Governor was very pleased and congratulated me so I felt accomplished in my job as a Rep,” For Sophia, part of that event comes with cultivating relationships in the community.” It was a great segue to my last question about her connections with the Albanian community and who was the first Albanian she had met in the Bronx. “The first Albanian I met was Esad Rizai. I introduced myself as the new Bronx Regional Representative. In observance of the Albanian independence. I brought the proclamation on behalf of the Governor and presented it to the Albanian-American Society Foundation. We became great friends. Albanians are very welcoming and accepting. I feel that my network of Albanians is wide, I’ve been able to cultivate relationships with the Albanian community. This past year at the Kosovo Independence event I  presented the proclamation to honor posthumously Ali Rizai, Esad’s father, and the work he’s done. I brought Lieutenant Governor Kathy Hochul to honor Albania and Kosovo Independence at the Borough Hall at the Bronx Borough President Office. The Lieutenant Governor presented a proclamation on behalf of Governor Cuomo to the whole Albanian community and organizations. I value the good relationships of its members with Governor Cuomo. Whatever their needs might be, I try my best to provide services to keep them united.”

Mirënjohje ushtarit

by

(poezi për 4 Korrikun)/

NGA JULIA GJIKA*/

Ushtari është vëllai im, i yti./

Ushtarët janë dhurata e botës,/

ndjekin urdhrin,/

janë nderi i kombit./

Gdhihen pa fjetur/

në marshime/

me vesën e argjëntë,/

që s’është gjë tjetër

veç loti i nënave

këputur në ankthet

e pritjeve.

Rendin përpara,

mbështjellë në krahët e erës,

që s’ ësht’ veç padurimi i nënave

në shkretëtirën e luftës së egër.

Kudo ku japin frymën e fundit,

blatojnë këngën e fitores.

Të parat e dëgjojnë nënat,

kur luten për ta.

*Nga libri “MUZG”, Botimet SNAJ, 2007.