Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

MITROVICA, QYTETI I NDARE, BASHKIMI DUKET I LARGET

by

Nga  Beqir SINA-Reportazh nga Trojet Shqiptare/

 MITROVICË : Në ballafaqimin politik mes Prishtinës e Beogradit se kush e kontrollon dhe qeveris Kosovën në veri të lumit Ibër, qytetarët e Mitrovicës harrohen lehtë. Deri më sot debati mbi Mitrovicën është përqendruar në çdo gjë përveç se në nevojat dhe brengat e përditshme të qytetarëve. Shumë pak dihet për nevojat e përditshme të njerëzve atje dhe sesi realitetet në veri dhe jug të lumit Ibër dallojnë dhe përngjajnë.Për këtë arsye asnjeri deri më tani ka marrë përsipër të identifikojë ‘realitetin’ në terren nëpërmjet analizave skenuese, dhe atyre çfarë ka ndodhur dhe ndodh thuajse në jetën e përditëshme atje.. Ekzistojnë shumë nevoja të përbashkëta që mund të shërbejnë si bazë për një lloj tjetër dialogu mes dy komuniteteve – një dialog që bashkon e jo të jetë ndarës, si ky që është realitet, pavarësishtë asaj “vellos” së propogandës politike, që përdoret e sidomos kur vjen koha e fushatave zgjedhore..Sipas një studimi të një instituti të pavarur thuhet se në Mitrovicë të diplomuarit nga universiteti, të rinjët në përgjethësi duke u ndeshë me papunësinë dhe pakënaqësinë, politike , shoqërore dhe sociale, “nuk gjejnë rrugë tjetër përveçse të ikin nga qyteti i ndarë. Shqiptarët ikin në më së shumti në kurbet – emigrim por edhe zbresin edhe më poshtë në metropolin e Kosovës në Prishtinë në kërkim të një pune dhe një jete më të mirë. Pra në cilindo këndëvështrim, mund të thuhet me “plot gojë” se “Mitrovica po braktiset nga njerëzit që pretendojnë se janë të gatshëm ta mbrojnë atë me jetën e tyre”.Si duket, “armiku” më i madh i Mitrovicës tani për tani është ndarja etnike por edhe papunësia, varfëria, mungesa e perspektivës ekonomike dhe shërbimet e varfëra publike, mes të tjerash. Të gjitha këto së bashku e bëjnë jetën të padurueshme në këtë qytet, dikur qyteti më i industrializuari në Kosovë.  Por, megjithë problemet e sipërpërmendura, qëllimi nuk është të dëshmohet sesi jeta në Mitrovicë është e zymtë dhe e pashpresë…..! Sepse, aty ka jetë dhe gjallëronë, shqiptarët janë të vendosur dhe besojnë tek politkanët, dhe sidomos se qeveria do ta zgjidhë shumë shpejt edhe këtë çështje dhe problem që ka Mitrovica. 

   Dhe që ajo do të frymojë e do të jetë pjesë e gjithë Kosovës, pa asnjë kurr farë ndarje, as me bllokada dhe as me ngritjen e institucioneve paralele qofshin ato legale apo ilegale, as që vihet në dyshim tek qytetarët e saj për ketej lumit Ibër.  Përkundrazi, qëllimi është që të tregohet se për problemet që ekzistojnë, ka edhe zgjidhje përtej politikës dhe retorikës së përditshme sidomos sa herë që ka zgjedhje.Qeveria e Kosovës megjithëse se ka bërë shumë për aq sa ka pasur edhe “kufirin” për të bërë, duhet të jetë më kategorike në trajtimin e nevojave të qytetarëve të Mitrovicës, dhe problemeve të ndarjes së këtej dhe përtej lumit Ibër. BE-ja duhet të tregojë lidership të vendosur dhe të rrisë dukshmërinë e saj në veri.Shqiptarët dhe serbët vazhdojnë të jetojnë të ndarë në këtë qytet që nga tërheqja e forcave serbe nga Kosova dhe vendosja e misionit të OKB-së e forcës paqëruajtëse të NATO-s më 1999.”Kjo për faktin se serbët ende jenë të motivuar, të shtyrë dhe të nxitur nga Beogradi, për arsye se ata besojnë se kanë një përkrahje të fuqishme nga udhëheqësit politik në Beograd, por edhe nga vet Rusia,një shtet slllavo ortodoks që nuk e njeh ende Kosovën për shkak të interesave të saj strategjik me Serbinë”    Simbas të dhënave thuhet se mbi 15 mijë shqiptarë qenë zhvendosur pas luftës nga pjesa veriore e Mitrovicës dhe pronat e tyre janë uzurpuar nga qytetarët serbë, të cilët ishin zhvendosur nga pjesë të ndryshme të Kosovës, përfshirë edhe pjesën jugore të Mitrovicës me shumicë shqiptare.Vitet e fundit shumë pak prej tyre janë kthyer në shtëpitë e tyre. 

     Një qytetar shqiptar, që nuk deshi t’i përmendet emri, thotë se ” ika humbur shpresat se një ditë do të mund të kthehet për të jetuar në pronën e tij në veri të Mitrovicës, të dominuar nga serbët.”Sipas të gjitha gjasave është vështirë të organizohet kthimi jonë në veri, sepse kemi dështuar qe 8 vjet,” thotë ky qytetar i Mitrovicës.

 Situata e sigurisë në Mitrovicë paraqitet e qetë, por ajo që shihet qartë është se si shqiptarët, ashtu edhe serbët, kanë një dozë frike dhe shqetësimi pas disa ngjarjeve që kan ndodhur sidomos ato me vendosjen e ekspolzivit në shtpitë e shqiptarëve në veri, ose si ato të vënjes së zjarrit të pikave doganore dhe bllokadave të viteve të kaluara.

Ndërkohë, Qeveria e Kosovës dhe Misioni i Kombeve të Bashkuara në Kosovë kanë pranuar se në veri të Mitrovicës vazhdojnë të funksionojnë strukturat paralele, por autoritetet thonë se nuk do të lejojnë askend ta marrë ligjin në duart e veta dhe se edhe zgjedhjet lokale do të mbahen simbas ligjeve të përcaktuarar nga Prishtina.

Për të ditur se sa e thellë është ndarja ende në Kosovë, mes serbëve që janë pakicë(minoritet) dhe shqiptarëve që janë shumicë ( diku aty 96 %) ju duhet patjetër të vizitoni dhe të shikoni me syt e tu, vetëm në qytetin e Mitrovicës. Një qytet, ky, karakteristik i Kosovës, qytet, që të paktën sipas regjistrimeve më të fundit i ka 71,601 të banorve, të cilët megjithëse serbët sa “një grusht” i kanë “prerë” në dy pjesë. Ndarje, kjo që nisë në mes të urës ku vendkalimi, aty, është i bllokuar nga një masivë dheu, i përzijerë me zhavorr e gurë, që qëndron si dhe vorri në mes të urës..

  “Heshtje Varri”,

 “Heshtja është vdekja” nënkupton veprim, veprim i rezistencës dhe veprimit të daljes nga kjo situatë. Nga ana tjetër, demokracia institucionale, thuhet se krijon një barasvlerën mes heshtjes dhe vdekjes që siguron se ne jemi vazhdimisht, të gjitha, i heshtur dhe i vdekur. Pushteti nuk duhet të jetë i ndarë dhe mëdyshes për t’u mbrojtur nga efektet e fjalës dhe veprimit. Megjithse, ajo “Heshtja” është e shurdhër, dhe gjithnjë e tjetërsuar nga “fjalimi” dhe se nuk është “veprimi”. Çfarë i paraprin çdo gjëje, për të vepruar dhe që është domosdoshmëri për të gjetur të vërtetën, dhe bashkuar pjesën e ndarë, të veriut të Kosovës në kufi me Sërbinë, bllokuar me barrikadat, ngritur me objekte inerte, drunjë, masivë dheu, të përzijerë me zhavorr e gurë .

 Para Luftës së Kosovës të vitit 1999, Mitrovica, megjithë zonat për rreth saj kishte një popullsi të vlerësuar nga OSBE-ja, me 116.500 njerëz. E cila, do të përbëhej nga 81% prej tyre shqiptarë të Kosovës, serbët 10% dhe pjesa tjetër etnive të tjera (kryesisht Roma dhe Boshnjak). Shumica shqiptarëve jetonin brenda në qytetin e Mitrovicës, e cila, ishte atëhere e pandarë, kur vetëm qyteti kishte një popullsi prej 68.000 banorë – 71%, e tyre, ishin shqiptarë të Kosovës, dhe rreth 9.000 njerëz ishin jo shqiptarë, serbë që së bashku me Roma dhe kombësive të tjera, thuhet se përbënin 10,141 njerëz.

Sipas, një qytetari që banonte aty afër urës, i cili nisi të na tregojë, tha se “Shqiptarët e Kosovës kanë jetuar në të gjithë qytetin, ndërkohë, që shumica e serbëve jetonte në anën veriore, të ndarë nga pala shqiptare, kryesisht në jug nga ana e lumit Ibër. Por, theksoi ai mbas luftës aty janë vendosur edhe Sërbet që erdhën nga qytetet e tjera të Kosovës, duke ozurpuar pronat dhe disa shtëpitë e shqiptarëve, të cilët u përzunë me forcë gjatë luftës(mars – qershor 1999)”.

Tani, që Sërbët e Kosovës, kanë marrë tërë kontrollin në anën veriore të lumit Ibër, pjesës së tjetër të qytetit, kur afrohesh aty, sidomos, natën, të “futë – frikën”, ajo të duket si në filmat “Ghost”. Mbasi, në anën tjetër të qytetit, vetëm disa metra larg zhurmës dhe jetës plot frymë të shqiptarëve, mbizotronte një “Heshtje Varri”, në terrin e anës tjetër. Vetëm disa metra larg barrikadës, nuk “pëptinte” asgjë!. Një patrullë policie që qëndronte në anën e shqiptarëve, na tha se “shqiptarët, janë të refuzuar për të u lejuar, për të kaluar urën mbi lumin Ibër”, andaj as ne s’mund të kalonim barrikadat, e ngritura nga Sërbët e anës tjetër.

Mirëpo, Mitrovica, ku më shumë se 99% e tyre janë shqiptarë të Kosovës – të cilët mbas luftës u shpërgulën me forcë dhe dhunë nga policia, dhe ushtria serbe, jeta vazhdon me shqiptarët. Ata janë nga ata shqiptarë, që janë kthyer nga kampet e refugjatëve të Maqedonisë dhe Shqipërisë – dhe janë duke bërë një jetë më se normale. Aty vjen “era” Kosovë …mbasi janë Shqiptarët, ata të cilët i japin jetë qytetit të ndarë, i japin frymë dhe e vitalizojnë atë si gjithë qytetet e tjera të Kosovës.

Një djalë i ri shqiptarë, që na shoqëronte me makinën e tij – na tha se “ana tjetër e qytetit një pjesë e tij është nën kontrollin e K-FOR-it, francez, trupave të cilat vetëm sa bëjnë sehir dhe e pranojnë situatën. Aqsa tha djaloshi nga Kosova, që jetonte së bashku me familjen e tij aty pranë në një fshat përbri qytetiti të ndarë tani, sa “Serbët, kur u kthyen shqiptarët (1999)pasi mbaroi lufta, nuk do të lejonin shqiptarët e Kosovës, edhe për të vizituar, edhe ndonjë të afërmin e tyre në spital, spital ky i cili është në pjesën e tyre të qytetit” tha ai duke treguar me gishtë ndërtesën në anën tjetër.

Mitrovica, e ndarë duket dhe e pa shpresë, ajo është një simbol i pas-luftës në Kosovë., ku Shqiptarët që janë shumicë dhe Sërbët pakicë(minoritet) janë dy komunitetet, në të dyja anët e lumit, që akoma jetojnë të ndarë në frikë të njëri-tjetrit. Ndërkohë, që komuniteti ndërkombëtar, K-FOR-i, dhe EULEX-i, të cilët kan marrë përsipër të vendosin paqen dhe sigurinë, duket të jenë, të paktën deri tani “të dështuar”, në zgjidhjen e këtij problemi. Megjithse, qeveria e Kosovës, është duke punuar, dhe ka bërë disa përpjekje për të bashkuar ato pjesë që Sërbët e ndihmuar nga Beogradi po i mbajnë të ndara.

Por, realiteti është se kurrë nuk mund të jetë e mundur që të qëndrojnë kështu. Po, të kujtojmë edhe ngjarjet e 25 korrikut 2011, kur Kryeministri Thaqi, mori aksionin policorë, për të zhbllokuar veriun e Kosovës dhe ia arriti për momentin. Por, serbët e ndihmuar nga Beogradi, dhe “neglizhenca” e disa trupave ndërkombëtare, e ri-morën kontrollin në pjesën veriore. Duke ngritë menjëherë ato “njollat e zeza” barrikadat, që i ndesh kudo në Veri të Kosovës, ashtu si ajo në urë mbi lumin Ibër, bash në mes të qytetit tashmë të ndarë të Mitrovicës. 

Megjithëse, duhet theksuar se “Qeveria e Kosovës, është këmbëngulëse, dhe nuk po tërhiqet aspak nga qëndrimet dhe vendimet e saj që ka marrë për zgjidhjen e këtij problemi, megjithë marrveshjen e dialogut të fundit. Kjo mbasi Qeveria e Kryeministrit Thaqi, e ka më se të qartë se ky rrezik ende nuk është i evituar”.

Kosova, është përkujtuese e gjallë e shpërbërjes së egër post-komuniste, të asaj që quhej dikur Jugosllavi, e cila, nuk egziston më. Mbasi, dihet që edhe shkërrmoqja e saj e ka pikënisjen e saj pikërishtë nga Kosova. Ishte Kosova, që ajo e cila luftoj dhe sakrifikojë e para për ndarje, nga Jugosllavia, qysh në kohën e Titos. Madje edhe kur ato republika, si Sllovenia, Kroacia, Maqedonia, Bosnja dhe Mali i Zi, që u ndanë më pasë, në domino njëra pastjetrës, “bënin pallë”, dhe ishin të përveligjurat dhe të përkedheluart e Beogradit, ato luanin apo “qeshin” me fatin e shqiptarëve të Kosovës. 

Shqiptarët, dhe ndonjë kombësi tjetër shumë pak, por, absolutisht – jo si shqiptarët, kanë vuajtur më shumë nga diskriminimi i egër, i sundimit të Sërbisë, ndaj Kosovës. Ndaj, atyre vrasjeve, burgosjeve, dhunimeve dhe përdhunimeve, djegëjeve dhe palçkitjve të shtëpive e pronave, dëbimit masive të luftës, dhe tani edhe të “ndërhyrjes” së huaj, pra administratës ndërkombëtare (K-FOR-i, dhe EULEX-i,), të cilat, duket se e kan “pranuar” në heshtje, ndarjen e plotë të veriut dhe polarizimin e Kosovës.

Në mes të bisedimeve për statusin e Kosovës, që nisën 12 vjet më parë në saj të një marrëveshje, në Kosovë, shqiptarët që janë shumicë u dakorduan, me komunitetin ndërkombëtar që Kosova të mos të mbetej e ndarë dhe polarizuar si kurrë më parë, në kohën e të ashtuquajturës që tani po thirret ish Jugosllavi. Shqiptarët, që arritën të bëjnë realitet ëndrrën e tyre, të drejtën e tyre për të jetuar në një shtet të lirë, sovran, e të pavarur të Kosovës, nuk e besonin se serbët e Kosovës, do të mbaheshin “gjallë” me idenë e ashpër të tyre, për t’u bashkuar me Sërbinë, megjithse, ata në bazë të ligjeve ndërkombëtare dhe Kushtetutës së Kosovës, i konsiderojnë, edhe ata si gjithë qytetarët e Kosovës.

 Sërbët ende janë me trup në Kosovë dhe me zëmër e mendje në Sërbi

 Mbas trembëdhjetë viteve të administrimit të drejtpërdrejtë ndërkombëtar, Serbia, e sheh marrëveshjen aktuale me Kosovën, të arritur në mes dialogut mes Beogradit dhe Prishtinës si” të qëndrueshme”, por, edhe si një “mrekulli” nëse Serbia, pas kësaj do të marrë kandidaturën e BE-s. Megjithse, shkruan sot gazeta gjermane ‘Der Tagespiegel ‘ Serbia, nuk duhet që pa plotësimin e kushteve të pranohet në shtëpinë evropiane. Serbia, shkruan kjo gazetë nuk duhet të sjellë në BE, pa u “larë” nga mekatetet dhe kusuret nga e kaluara e saj me Kosovën, shkruan gazeta gjermane ‘Der Tagespiegel ‘. Autorja e komentit mendon se Serbia, nuk duhet që të pranohet në shtëpinë evropiane pa plotësimin e kushteve.Serbia, është e keq-përcaktuar dhe keq-i përgatitur, me Kosovën, përderisa, megjithse ajo po e luan lojën – por nuk pranon rregullat e lojës, teksa ende nuk e njehë Kosovën si shtet të pavarur. Ndërsa, çdo zgjidhje tjetër pavarësisht, si po komentohet dhe shihet nga opozita në Kosovë, Vetë – Vendosja, duhet të dihen, dhe shikuar para së gjithash, se ato janë vetëm si rezultat i një marrëveshje me komponent ndërdërkombëtar, mes serbëve dhe shqiptarëve, që është e vështirë për t’a parë si kompromisë, mbasi kemi dy pamje diametralisht të kundërta, që kurrë nuk mund të pajtohen.

Mirëpo, që në këtë kontekst tensionuar politik, kur Mitrovica, duket dhe sikur” është një qytet i humbur” një qytet simbol i pasluftës që mbetet ende i ndarë; “me një veri serb dhe një pjesë, njëqind për qind shqiptare në jug nga kufiri natyror të lumit Ibër, “lëngon” për t’u bashkuar. Dhe njerëzit duan që të lëvizin lirisht të hiqen “ato grumbuj dheu – që janë si varre të heshtur, edhe në mes të qytetit. Për t’a këthyer sërish atë në një qendër ku jetojnë së bashku shqiptarët dhe sërbët në Kosovë, një qytet model mes serbëve dhe shqiptarëve, popullsisë rome dhe asaj boshnjake.

Mitrovica, dhe ajo pjesë e vogël e veriut të Kosovës, kufiri me Sërbinë, është ende e ndarë, vetem e vetem nga efektet e statusit përfundimtar, të asaj rezolutës 12-44. Qëllimi i Beogradit, tashmë është i dukshëm dhe më se i qartë : mbasi ata i ndihmojnë dhe qëndrojnë pas serbëve të Kosovës, të cilët e shohin atë, pjesë të Kosovës, si bastion të tyre të fundit përkundër shumicës shqiptare.

 Sikurse, edhe komuniteti ndërkombëtar, megjithse e di se shqiptarët janë mbi 96 përqind e popullsisë, së Kosovës, e sheh atë si sfidë, për të bërë sipas tyre “një Kosovë multi-etnike dhe multi-kulturore”, edhe në kurrizë të shqiptarëve. Ashtu si për shqiptarët, Kosova, do të jetë një test nëse komuniteti ndërkombëtar(BE- K-FOR-i, dhe EULEX-i,), mund të kapërcejnë pakënaqësit që sa vijnë e rriten të shqiptarve, që nuk pajtohen me qëndrimet “pro-Sërbe”, të fundit, prej vetë komunitetit ndërkombëtar. Shqiptarët, mund të respektojnë dhe të bashkë-ekzistojnë me serbët, në atë pjesë të Kosovës në veri, por pa përdorur dhunë ose diskriminimin që kan vendosur Sërbët. 

Në ndërkohë, që të gjithë shqiptarët në Kosovë, janë të shqetësuar tmerrësisht dhe të përgatitur për më të keqen … Kosova, s’ka më kthim prapa, pavarësishtë “fusnotave dhe notave” që janë të përgatitura dhe të përcaktuara nga Beogradi

HANE SHAM, HANE BAGDAT!

by

Nga Fadil LUSHI/

Të nderuar miqtë e mi pa tarafe! Në këtë shkrim të radhës nuk e kam ndërmend të “shkarravis për turqizimin e shqiptarëve”, nuk do të shkruaj as për “islamizimin e politikës kosovare” dhe, në instancë të fundit, nuk do t’i paragjykoj as opinionet a vështrimet e ca analistëve politikë të cilët në kohë të fundit gërmadhës së lajmeve të ditës i shtuan edhe një “haber” tejet të shtrembëruar a të abuzuar. Kryefjala e lajmit të tyre kishte të bëjë me takimin e paradokohshëm të tre kryeministrave: Edi Rama, Hashim Thaçi dhe Tayip Recep Erdogan, në Prishtinë (dhe në Prizren), lidhur me inaugurimin e terminalit të ri të aeroportit “Adem Jashari” në Prishtinë. Me këtë rast neve nuk do të na lejohet që t’u bëjmë interpretime fjalimeve të tyre, po as nuk do t’i redaktojmë, pavarësisht se dikush me “gojën shtrembër” tha se “ishin llomotitje (jo) politike, nostalgjike, vëllazërore, llafe boshe, folklorike, afeksionuese apo diç tjetër”!?? Këtë gjë nuk do ta bëjmë për asrye se mos “ndoshta” edhe ne mund të paragjykohemi dhe të konceptohemi si “opinionistë mëhallash apo provincialistë”. Se këta tre kryeministra thanë se shqiptarët dhe turqit janë “vëllezër”, kjo nuk na hyn në punë, se “osmanlinjtë ishin pushtues a sundues” edhe kjo nuk është puna jonë…, këtë le ta diskutojnë historianët shqiptarë. Thjeshtë, këta “analistë politikë të stërngarkuar me shovinizmin fetar” të tyre, që nuk dallojnë konceptin e religjionit dhe atë të kombit, shkuan aq larg saqë takimin e dy kryministrave shqiptarë me atë të Turqisë e shndërruan në “lesh arapi”, a si thonë fshatarët e malësisë – ia hoqën kalit kapistallin dhe e lëshuan të kullotë ku të mbërrijë…

Ne do të shkruajmë (aq sa do na lejojë takati mental) për ca analistë, kolumnistë dhe opinionistë të “moderuar dhe finokë” nga Prishtina dhe Tirana, të cilët gjithë ditën e   Perëndisë, në vështrimet e tyre, ashtu “pa hiri”, do të fusin hundët edhe aty ku nuk e kanë vendin, saqë edhe do mëtojnë të inversojnë obligimet a detyrimet e tyre “profesionale”. Ca do të shkojnë kuturu deri aty sa të parashtrojnë  pyetjen se pse politika kosovare po “islamizohet”, ca të tjerë do të parashtrojnë pyetjen se pse dy  kryeministrat shqiptarë, ditën kur vizituan shtëpinë e një prizrenasi, kishin parapëlqyer mënyrën e të ulurit këmbëkryq, ndërkaq Erdogani “këmbë-osmanisht”!? Eh sa poshtëruese a edhe të ulëta të duken këto shpjegime të shqiptarëve patriotë krahinorë…, aq më tepër kur ke parasysh provën që llafos retrospektivën, sa të lavdishme, po aq edhe atdhetare të Abdyl Frashrit, i cili para një shekulli, tok me patriotët e tjerë, ishte ulur këmbëkryq në Kuvendin e burrave të Lidhjes së Prizrenit…, a mos vallë edhe Hasan Prishtina dhe Isa Buletini nuk kishin parapëlqyer të ulen këmbëkryq…, a mos vallë malësorët tanë fisnikë asnjëherë nuk u ulën këmbëkryq, a nuk mbani mend vakinë kur Richard Holbruk vizitoi Kosovën, ku në një Kuvend burrash kosovarë,  ashtu thjesht ishte ulur këmbëkryq dhe jo “këmbë-amerikançe”!?

Një tjetër politikan i njohur nga Tirana, që aktualisht “vuan opozitarin”, disa ditë më parë, në një medium vizual, pos tjerash, tha: “Mënyra e të ulurit këmbëkryq e Hashim Thaçit dhe Edi Ramës (këtij të fundit nuk i ngjanka kjo, sepse na qenkësh “kaur”)  nuk është kurrgjë tjetër pos një marrëzi (e radhës) e rrezikshme përbetimi ndaj Portës së Lartë”!? Vallë këtij  politikani i mungon informacioni lidhur me faktin se që kur Ataturku, shpalli Republikën e Turqisë moderne Perandoria Osmane, gjegjësisht Porta e Lartë,  shkoi ashtu kokulur në histori. A mos vallë ky politikan nga Tirana nuk e pa të arsyeshme të thotë (edhe përtej inatit të tij homerik) se kjo vizitë e kryeministrit turk nuk kishte kurrgjë të përbashkët me historinë e Perandorisë Osmane a me Portën e Lartë, por thjeshtë ishte e lidhur ngushtë me inaugurimin e aeroportit të Prishtinës si dhe me bashkëpunimin ekonomik në relacion Turqi-Kosovë. A mos vallë ky politikan, që vazhdon të “nostalgjohet” me të kaluarën e tij, ende nuk arrin të vetëdijësohet se Turqia ishte një ndër shtetet e para që njohu pavarësinë e Kosovës. A mos vallë ky politikan dhe ca të tjerë si ai, ende nuk mund të ndërgjegjsohet se Turqia është një partner strategjik i Kosovës. A mos vallë ky njeri joparimor, dhe ca të tjerë si ai, nuk kanë njohuri se Turqia është një ndër investitorët më të mëdhenj në hapësirat e trekëndëshit shqiptar. A mos vallë ky politikan dhe ca të tjerë si “soji i tij” nuk ka njohuri se protokollin e këtij  takimi të kryeministrave e ndërtuan njerëz të cilët janë profesionistë për këto çështje dhe jo njerëz që në “aksham të martojnë e në sabah të harrojnë”! A mos vallë ky politikan dhe “soji i tij” nuk dinë se këtë ceremoni e organizuan qeveritë e personaliteteve të lartpërmendur. …

Ditën e inagurimit të terminalit të aeroportit të Prishtinës u tha se Erdogani nuk ka dhe as që mund të ketë gjak shqiptari, po as Thaçi dhe Rama nuk kanë gjak turku dhe, nëse kjo (s’) është e vërtetë, atëherë ju, të nderuar lexues, na thoni se ç’gjak paskësh biznesmeni Damir Fazliç, i cili sa herë që arrinte në Aeroportin e Rinasit bllokohej komunikacioni rrugor përreth aeroportit e gjetiu në Tiranë!?? Nëse neve do të na lejohet ta parafrazojmë mendimin e atyre “kolumnistëve djallëzorë”  rreth deklaratës së Erdoganit, i cili ndër të tjera tha se “Kosova është Turqi dhe Turqia është Kosovë”, dhe nëse kjo deklaratë e tij (nuk) u përkthye gabimisht nga ana e përkthyesit, atëherë mbetet thjeshtë një “… gafë politike, një shprehje idiomatike, shprehje folklorike, një deklaratë ireale apo jo karakteristike për fjalorin” e  një diplomati të moderuar. Por ama, nëse kjo deklaratë e Erdoganit është një “inversion gjeografik a politik”, atëherë do ishte mirë që Turqia të jetë Kosovë! Këta analistë senilë, le të na ndjejnë, nëse u parashtrojmë pyetje si këto: pse kjo deklaratë e kryeministrit turk ia bëri mendjen çarçaf  presidentit Tomisllav Nikoliq dhe  politikanëve të tjerë serb, apo pse vallë këta “kolumnistë” nuk dëshpërohen e nuk sikletosen kur dëgjojnë ato përrallat e gjyshërve shumadinas të cilët gjithë ditën ulërijnë duke thënë se “Kosovo i Metohija je kolijevka Srbije”! Hane Sham, hane Bagdat – do të thoshin ata që sadopak marrin erë nga politika.

Ndërkaq, ju të nderuar “kolumnistë të moderuar”, Kosova nuk bëhet Turqi e as Turqia Kosovë, po as Kosova nuk bëhet Serbi dhe anasjelltas, ndonëse këta të fundit sot e kësaj dite, këtë e ëndërrojnë me sy hapur. Shqiptarëve nuk u duhet fjalori i Erdoganit, përkundrazi u duhen  investimet e qeverisë së tij.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

AT NIKOLLA MARKU:KISHA ORTODOKSE KUNDER MARTESAVE GEI

by

Kisha ortodokse pavarur kombetare shqiptare, ndalon rreptesisht martesat brenda te njejtes gjini. Martesa eshte e shenjte per kishen sepse lidh dy sekse te kundert ne dashuri per krijimin e familjes. Cdo lloj mardhenie erotike apo seksuale brenda te njejtes gjini, per ne ortodokset, por dhe per shqiptaret si komb, eshte e neveritshme dhe e denushme ne menyre apsolute. Cdokush qe vuan nga nje semundje e tille si orientimi seksual i devijuar, ka nevoje per mjekim te psikologu dhe psikiatri. Po gjithashtu, kisha eshte kunder cdo lloj bashkjetese qe ka ne thelb mardhenie seksuale te te njejtit seks.

Cdo qenie e gjalle respekton lidhjen me seks te kunder, ndersa per njeriun si qenia me e larte dhe e pergjegjshme, eshte  apsurde dhe mekat lidhja seksuale me te njejtin seks. Eshte injorance dhe vet shkatrrim i virtyteve te njeriut.

Avokati i popullit, zoti Igli Totozani, ka shume probleme per te zgjidhur . Le te mbroje ne gjykate kishen ortodokse nga uzurpatoret greke me ne krye Janullatosin  i cili, verdalliset neper Shqiperi si murtaja. Avokati i popullit, duhet te dije se partite parlamentare, nuk kane ne  programet e tyre martesat gei apo bashkjetesat e turpshme, keshtu qe duhet te respektoje parlamentin qe e zgjodhi. Avokati te mos marre persiper iniciative te turpshme sepse, do te mbetet ne historine e ketije populli si njeriu qe kerkoi te beje ligj nje nder mekatet me te ndyra te njerzimit.

I bej thirrje parlamentit te Shqiperise, qe te mos miratojne nje ligj qe fyen familjet shqiptare por dhe besimet fetare qe ekzistojne ne Shqiperi.

Ministria e arsimit te trajtoje ne tekstet shkollore si semundje te rende psikologjike dhe mendore, apo reagim hakmarres per te bere me turp persona te caktuar te familjes duke bere sjellje qe kane si baze  devijimet seksuale.  Ne duhet te mbrojme familjen dhe femijet nga sjellje rreptesisht te ndaluara nga shkrimet e shenjta te cdo besimi. Tekstet shkollore duhet te mbrojne me force edukimin e shendoshe dhe te drejte per sa i takon kultures dhe domosdoshmerise se marteses se drejte ndermjet nje mashkulli dhe femre.

Si ortodokse denojme kete fushate te organizuar kunder familjes shqiptare por dhe besimeve fetare. Spekullojne dhe genjejne ata qe kerkojne te mbrojne te semuret te cilet kerkojne martesa brenda te njejtes gjini. Keto ngjarje ndodhin sa here qe Shqiperia i afrohet bashkimit Europian. Bashkimi Europian nuk eshte bashkimi i martesave gei, kush e paraqet si kusht, genjen, spekullon dhe paguhet nga njerez te semure.

Uroj qe avokati i popullit Igli Totozani, te mos jete dhe ai ne nje bashkjetese apo martese gei, meqenese e paska shume shqetesim. Ne rast se ka familje ky avokat, athere le ti orientoje femijet e tije drejt nje martese te turpshme, ashtu sic kerkon qe te beje dhe ligjin per martesa gei ne kodin e familjes shqiptare. Deputetet e parlamentit ne rast se miratojne nje ligj te tille athere tua shpjegojne dhe femijeve te tyre, bashkshorteve apo bashkshorteve.

 

 

Origjina shqiptare e presidentit grek Karolos Papulias

by

Nga Arben LLALLA*/

Ne Foto: Papulia Janar 1985, hapja e pikes kufitare Kakavie/

Siç kemi shkruar në shkrimet e mëparshme shumë kryetarë që kanë udhëhequr Greqinë kanë qenë shqiptar ose kanë pasur origjinë shqiptare. Njëri nga këta kryetarë që ka origjinë shqiptare është edhe kryetari i Greqisë, Karolos Papulias i cili që herët është një mik i Shqipërisë dhe i shqiptarëve. Karolos Papulias, 84 vjeçar, është rizgjedhur dy herë Kryetar i Republikës greke dhe në fund të mandatit dhe karrierës së tij të gjatë politike ka zgjedhur të vizitojë edhe njëherë Shqipërinë më 3-5 Nëntor. Si mikpritje për vizitën e tij po ribotoj më të gjerë disa të dhëna për origjinën e tij shqiptare si dhe për politikën miqësore që ai ka zhvilluar në drejtim të Shqipërisë.

Karolos Papulias gjithnjë ka qenë çelësi i zhbllokimeve të marrëdhënieve të krizave të ngrira të politikës midis Greqisë dhe Shqipërisë. Atij i takon merita se ideoi në fillim të viteve 1980 heqjen e ligjit të gjendjes së Luftës me Shqipërinë, por ky ligj nuk u miratuar nga Kuvendi i Greqisë. Ai ka lindur më 1929 në fshatin Voshtina (sot quhet Pogoniani) pranë kufirit me Shqipërinë. Ky fshat ndodhet në krahinën e Çamërisë dhe dikur banohej nga popullsia shqiptare. (Siç dihet në vitet 1913 – 1945 qeveritë greke dëbuan me forcë popullsinë shqiptare nga trojet e tyre mijëravjeçare. Kështu, qindra bashkëfshatarë të Kryetarit të sotëm grek u përzunë me dhunë edhe nga fshati i lindjes së tij Voshtina. Në Voshtinë sipas të dhënave shqiptarët kanë banuar që në shek.XVI, pas përzënies së shqiptarëve mysliman, në këtë fshat u sollën vlleh dhe “grek” nga Azia e Vogël.)

Pas mbarimit të shkollës së mesme në Janinë Karolos Papulias studioi për drejtësi në Universitetin e Athinës dhe doktoraturën e mbrojti në universitetin e Këlnit. Që në moshë të re ishte pjesëtar i rezistencës kundra pushtuesve nazistë gjermanë. Më 1974 u bashku në partinë socialiste PASOK dhe u bë anëtar i Këshillit Qendror të Lëvizjes dhe që nga Prilli i 1975 zgjidhet Sekretar i Komisionit të marrëdhënieve me jashtë të PASOK-ut dhe në vitin 1977 zgjidhet për herë të parë deputet i PASOK-ut për Janinën. Ai ka qenë njëri nga bashkëpunëtorët më të ngushtë i themeluesit të PASOK, Andrea Papandreut, Papulias mori postin e Ministrit të Jashtëm më 1981 dhe që atëherë luajti një rol të rëndësishëm në formimin e politikës së jashtme të qeverisë së Pasok-ut. Ai ka qenë Ministër Plotësues i Jashtëm 8/2/1984-5/6/1985 dhe nga 5/6/1985- 26/7/1985 dhe Ministër i Jashtëm 26/7/1985-2/7/1989 si dhe në periudhën nga 13/10/1993-22/1/1996. Në Nëntor të 1989 mori pjesë në qeverinë ekonomike të Ksenofoda Zolotas si Ministër Plotësues i Mbrojtjes Kombëtare. Më 24 Shtator 1990 në Kongresin e dytë të socialistëve grek zgjidhet anëtar i Këshillit Qendror të partisë, post në të cilin rizgjidhte deri në Kongresin e gjashtë në Nëntor të 2001. Më 11 Tetor 1995 zgjidhet për herë të parë anëtarë i Këshillit Ekzekutiv të PASOK-ut dhe një vit më vonë u betua si anëtarë i Sekretarisë Politike. Në Tetor të vitit 1996 zgjidhet kryetar i Grupit Parlamentar për Çështjet e Jashtme dhe të Mbrojtjes dhe në Korrik të 1999 zgjidhet Kryetar i Komisionit për çështjet e jashtme dhe të mbrojtjes të parlamentit grek, post në cilin rizgjidhet edhe më 2001, 2002 dhe 2003. Në vitin 2005 u zgjodh Kryetar i Republikës greke dhe më 2010 u rizgjodh përsëri në këtë post të lartë shtetëror. Është i martuar me Maria Panu dhe ka tre vajza.

 Njeriu që shkrinte akujt e politikës greko-shqiptare

Karolos Papulias kur ishte ministër i jashtëm i Greqisë bëri vizitën e parë në Shqipëri, Janar të 1985 në hapjen e pikës të kalimit kufitar të Kakavijës. Në nëntor të vitit 1987 Karolos Papulias me një grup ministrash grek vizitoi për herë të dytë Shqipërinë. Midis ministrave në atë vizitë ishte edhe ministria e kulturës greke me origjinë shqiptare Melina Mërkuri. Kur marrëdhëniet greko-shqiptare në nëntor të vitit 1993 ishin të keqësuar për arsye të dëbimit të një prifti grek nga Shqipëria i cili akuzohej për agjitacion. Atëherë policia greke dëboi me forcë mbi 80 mijë emigrantë ekonomik shqiptarë nga Greqia. Ministri i jashtëm grek i Partisë Socialiste PASOK i sapo zgjedhur Karolos Papulias do të udhëtonte drejtë Shqipërisë për të zhbllokuar marrëdhëniet dypalëshe që ishin ngrirë në qershor të vitit 1993, kur në pushtet në Greqi ishte Partia Demokracia e Re. Në prill të vitit 1994 në repartin ushtarak të Peshkëpisë në rrethin e Gjirokastrës, një komando paramilitare greke e grupit MAVI vrau kapitenin Fatmir Shehu dhe ushtarin Arben Gjini. Po në gusht të atij vitit piloti grek Kosta Vrakas hedh nga avioni i tij në Jug të Shqipërisë fletushka me shkrime kundër Kryetarit të shtetit shqiptar z.Sali Berisha. Dhe përsëri ishte ministri i jashtëm i Greqisë Karolos Papulias që do të udhëtonte në Tiranë për të zhbllokuar krizën politike midis dy vendeve. (Papulias ka patur lidhje të ngushta me studiuesin arvanitas Aristidh Kolën)

 

Origjina shqiptare

 

Sipas një shkrimi të botuar në gazetën Republika në Gusht të vitit 1995 shkruhet se: “Karolos Papulias është me origjinë të pastër shqiptare. Babagjyshi i tij quhej Sulejman dhe i përkiste fesë islame dhe ishte nga fshati Voshtina”. Këtë e deklaroi arvanitasi i shquar tashmë i nderë Aristidh Kola. Në librin e Kolës “Arvanitët dhe prejardhja e grekëve”, në faqe 195 e lexojmë emrin e Sulejman Papulies. Nga librat e botuar në shek.XIX dalin të dhëna se njëri nga pushtetarët e Prevezës quhej Tahir Papulia. Por këto janë të dhëna për të cilat duhet të shkruajmë herë të tjera më gjerë. (Interesantë është fakti se edhe emri Karolos nuk është një emër greke, por gjerman. Me këtë emër quheshin Despoti i Epirit në shek.15, italiani Karolos Tokos i Parë dhe i Dytë).

Kryetari grek Karolos Papulias ka qenë shok klase në fshatin e lindjes me aktorin fierak çamin Fuat Boçin dhe midis tyre ruhet ende një miqësi e mirë. Gazetarja Marina Vihu përmes një shkrimit të saj botuar në vitin 2005 ndër të tjera sjell kujtimet fëmijërore nga jeta e Fuat Boçit: “Një ditë ndërsa ishim nisur për në shkollë me Karolosin, na u kthye mendja dhe shkuam për zogj. Ditën tjetër, mësuesja na nxori të dyve para klasës dhe na i shkuli veshët kaq fort, saqë më dhembin edhe sot e kësaj dite”. Fuat Boçi po ashtu kujton të atin e Karolos Papulias, kolonelin në lirim Grigoris Papulias, i cili i nxirrte thuajse lakuriq në dëborë, i mbulonte me të dhe pastaj i vinte të vraponin që të kaliteshin. Për të vërtetuar nëse Karolos Papulia e flet shumë mirë gjuhën shqipe duhet pyetur Fuat Boçi i cili di shumë gjëra për origjinën shqiptare të presidentit grek.

 

Voshtina-Pogoniani

 

Voshtina gjendet buzë kufirit greko-shqiptar, përballë fshatrave të Gjinokastrës. Nëse do të futemi thellë në historinë e Epriti ku bënë pjesë edhe Voshtina, Despotati i Artës ku ka qenë përfshirë Janina dhe Voshtina në fillim të Shek.XI e deri sa u pushtua nga Osmanët më 1449, asnjëherë nuk ka qenë i udhëhequr nga Despot grek, por nga latinët dhe shqiptarët. Kur Stefan Dushani pushtoj Ballkanin ai u ndesh me shqiptarët të cilët e rimorën përsëri Despotatin e Artës. Atëherë logjika e thjeshtë ngre pyetjet përse Epiri asnjëherë nuk është udhëhequr nga Despot grek? (Sepse popullsia nuk ishte greke, por shqiptare).

Voshtina nga mesi i shek .XVI e në vazhdim njihet se është themeluar dhe banuar nga shqiptarët mysliman. Voshtina ishte qendra e fshatrave të Pogonit dhe i përkiste administratës turke të Gjirokastrës. Voshtina mbeti si qendra administratës të zonës së Pogonit deri në vitin 1922, më tej qendra u vendos në Delvinaq. Voshtina ishte dikur një fshat me rreth 3.000 banorë dhe në vitin 1924 u hap gjimnazi në godinën ku dikur shërbente administrata osmane. Gjimnazi kishte edhe konviktin e vet ku strehoheshin nxënësit e fshatrave të tjerë që ndiqnin shkollën.

Gjatë periudhës së Perandorisë Osmane Voshtina i përkiste Peshkopatës së Vlorës. Ka pasur xhami, kishë, një shkollë për myslimanët dhe një shkollë për ortodoksit, rreth 5 dyqane. Me përzënien e shqiptarëve mysliman nga treva e Çamërisë në zonën e Pogonit dhe në Voshtinë qeveritë greke sollën popullsi vllehe si dhe “grekët” nga Azia e Vogël për të bërë sa më të lehtë asimilimin e shqiptarëve ortodoks që mbetën në Çamëri. Vllehët dhe “grekët” e ardhur nga Azia e Vogël u vendosën në shtëpitë e shqiptarëve mysliman duke marrë në përdorim dhe tokat e tyre.

Me vendim të qeverisë greke për ndërrimin e toponimeve jo-greke në Greqi edhe Voshtinës si shumë fshatra të tjerë ju ndërruar emri në Pogoniani më 1928. Nëse vërtet fshati Voshtina do të ishte banuar nga grekët, atëherë qeveria greke nuk do ta ndërronte emrin e fshatit dhe do të sillte në të banorë jo-vendas. (Është një histori e dhimbshme e shqiptarëve nga Çamëria sepse pas përzënies së shqiptarëve mysliman, shqiptarët ortodoks u deklaruan vlleh ose grek për ti shpëtuar dëbimeve dhe masakrave. Si pasojë u shtuan vllehët dhe grekët si në Greqi, por edhe në Shqipëri.)

Pas viteve 1990, shumë fëmijë të minoritetit grek, por edhe fëmijët shqiptar të fshatrave buzë kufirit vazhduan gjimnazin në Pogoniat. Sot në fshat banojnë rreth 80 njerëz.

HISTORIAN

 

 

 

 

RRUGA E ARBËRIT MBËRRIN NË INDI

by

 

Gazetari i njohur C. M. Paul i bën jehonë peticionit në mediat Indiane.*/

Një ekspert i Nënë Terezës në Mbretërinë e Bashkuar ka nisur një peticion online për një rrugë, e cila do të sjellë më pranë nesh vendlindjen e murgeshës me famë botërore.

“Rruga për të cilën po lobojmë do të përmirësojë ndjeshëm infrastrukturën e transportit mes vendlindjes së Nënë Terezës, Shkupit, dhe Tiranës”, thotë Gëzim Alpion, profesor i Sociologjisë në Universitetin e Birmingamit.

Rruga e Arbërit ofron një lidhje më të mire me Dibrën dhe do të ndihmojë në “zhvillimin e kësaj pjese të Ballkanit, e cila vuan nga mungesa e një rrjeti të mirë rrugor”, u shpreh ai duke theksuar se kjo zonë është ndër rajonet më të pazhvilluara në Shqipëri, një vend në Europën jug-lindore.

Rruga do të krijojë një ndërlidhje të re vitale mes Shqipërisë e Maqedonisë, si dhe do t’i ofrojë Bullgarisë hyrje direkte në Adriatik dhe Detin Mesdhe.

Rruga ekzistuese prej 180 km është “një stërzgjatje torturuese dhe aspak e mirëmbajtur”, thekson bashkëkombësi i Nënë Terezës. Sipas tij, rruga e re prej 70 km do ta shkurtoj kohën dhe koston e udhëtimit.

Alpion, që jeton në Birmingam, konsiderohet nga kritika si “autori me autoritar për Nënë Terezën në gjuhën angleze”. Libri i tij i ri për Nënë Terezën, që do të botohet në shtator 2014, përfshin materiale që nuk janë publikuar deri më sot mbi jetën e murgeshës shqiptare.

Ai u shpreh se peticionin online për Rrugën e Arbërit e nisi më 18 mars “me shpresën për të ndihmuar Dibrën, vendlindjen time, zhvillimi i së cilës për mua është shumë i rëndësishëm. Po kështu, peticioni synon të tërheqë vëmendjen e politikanëve shqiptarë drejt varfërisë që ka pllakosur prej kohësh zonën e Dibrës.”

Ai tha se së shpejti do të kthehet në Tiranës për t’i dorëzuar peticionin kryeministrit të ri të Shqipërisë, z.Edi Rama, dhe për të zhvilluar takime me një numër zyrtarësh të lartë në vend.

Alpion është larguar nga Dibra në moshën 14 vjeçare për të studiuar fillimisht në Tiranë e më pas në Universitetin e Kairos dhe atë të Durhamit. Rrënjët dibrane janë “tepër të rëndësishme” për të edhe pas 37 vitesh.

Ai e përshkruan Dibrën si “një zonë me bukuri natyrale të jashtëzakonshme” dhe 200,000 banorët e saj si “të mençur dhe shumë punëtorë, por gjithmonë të lënë pas dore nga shteti.” Sipas tij “Dibra, nga të gjithë rrethet e Shqipërisë, nuk duhet të jetë e varfër vetëm po të kemi parasysh pasuritë e saj minerale të jashtëzakonshme.”

Në 1980-ën Shqipëria renditej e treta në botë si prodhuese kromi me mbi një milion ton në vit. Rezervat e kromit gjenden në Bulqizë, që është pjesë e zonës së Dibrës.

Rruga e Arbërit gjoja ka qenë “prioritet” për disa qeveri shqiptare për më shumë se 10 vjet. Megjithëse lobimi për ndërtimin e saj ka nisur gati 20 vite më parë, deri tani punimet kanë përparuar pak.

“Rruga e re do të rilindë dibranët,” u shpreh Alpion. Më shumë se 4000 njerëz anë e mbanë globit kanë nënshkruar peticionin online dhe formularët që janë përgatitur në përputhje me legjislacionin shqiptar.

 

Peticioni është përcjellë gjerësisht nga media në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni dhe nga mediat shqiptare në diasporë: Amerikë, Angli, Kanada, Australi, Itali, Greqi, Zvicër, Bullgari e Rumani.

Alpion beson se vëmendja që politikanët shqiptarë i kushtuan Rrugës së Arbërit gjatë zgjedhjeve të qershorit dëshmon rolin e rëndësishëm që shoqëria civile mund të luaj në Shqipëri. “Shoqëria civile është ende në një fazë embrionale në Shqipëri dhe në vende të tjera ish-komuniste,” argumenton Alpion, “por shenjat e para janë shpresëdhënës.”

Përktheu: Erisa Saraçi

*Shkrimi i C. M. Paul, i titulluar “Mother Teresa expert roots for Skopje”, u botua në gjuhën angleze në Indi në MATTERS INDIA më 28 tetor 2013: http://mattersindia.com/mother-teresa-expertroots-for-skopje

*Versioni shqip u botua për herë të parë në Tiranë në gazetën RRUGA E ARBËRIT, Tetor 2013, fq. 5.

Ju lutemi nënshkruani peticionin duke shkruar Emrin, Mbiemrin, Adresën e Emailit, Qytetin tuaj dhe pastaj klikoni ‘Sign’:

http://www.change.org/en-GB/petitions/complete-the-construction-of-the-arb%C3%ABri-road-nd%C3%ABrtoni-sa-m%C3%AB-shpejt-dhe-me-standarde-rrug%C3%ABn-e-arb%C3%ABrit?utm_campaign=petition_created&utm_medium=email&utm_source=guides