dgreca – Page 76 – Dielli

Kosovës, njohje edhe nga pesë vendet e BE-së…

May 19, 2021 by dgreca

-Kryeministri Kurti në Bruksel: Njohja e pavarësisë së Kosovës nga pesë vendet e BE-së e kthen perspektivën e saj në integrim evropian/

BRUKSEL, 18 Maj 2021 – Gazeta DIELLI/ Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, me ftesë të Përfaqësuesit të Lartë të Bashkimit Evropian për Polikë të Jashtme dhe Çështje të Sigurisë sot në Bruksel mori pjesë në darkën tradicionale me liderët e shteteve të Ballkanit Perëndimor.

Para darkës së përbashkët kryeministri Kurti u takua me Përfaqësuesin e Lartë, Borrell, gjatë të cilit takimi ai konfirmoi interesimin dhe gatishmërinë e Republikës së Kosovës për të përparuar drejt integrimit evropian.

Në një adresim të shkurtër para fillimit të darkës, kryeministri Kurti tha se Bashkimi Evropian është projekti më i rëndësishëm i paqes dhe progresit që nga Lufta e Dytë Botërore, dhe se ai duhet të mbrohet me çdo kusht. Ai shtoi se me miqtë dhe kolegët tanë në Bruksel, duhet të diskutojmë për zbatimin e reformave në vendin tonë dhe në anën tjetër për nevojën për njohjen e Republikës së Kosovës nga pesë shtetet mosnjohëse, ashtu që perspektiva evropiane të kthehet në integrim evropian.

Kurse pas darkës, kryeministri Kurti në deklarimin e tij para medieve tha se theksi i diskutimit ishte te raporti i Ballkanit Perëndimor me Bashkimin Evropian dhe nevojën e afateve për avancimin sa më të shpejtë të të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor drejt integrimit evropian. Kurse theksi i tij ishte te nevoja për liberalizim të vizave për qytetarët e Republikës së Kosovës dhe investimeve në ekonomi, të cilat e zvogëlojnë emigrimin dhe e rrisin punësimin posaçërisht të të rinjve.

Darka tradicionale me liderët e shteteve të Ballkanit Perëndimor bëhet nën organizimin e Përfaqësuesit të Lartë të BE-së, dhe shërben si mundësi e mirë për diskutim të përbashkët mbi zhvillimet në rajon, bashkëpunimin bileteral me BE-në dhe rrugën e Ballkanit Perëndimor drejt integrimit evropian, thekson njoftimi i dërguar nga Zyra për Komunikim Publik – Zyra e Kryeministrit të Kosovës.

DR. BERISHA- SEKRETARIT BLINKEN: PUBLIKONI FAKTET!

May 19, 2021 by dgreca

Pergjigje zotit Antony Blinken, Sekretar i Departamentit te Shtetit te SHBA per vendimin e tij per te ndaluar hyrjen time ne SHBA!

Zoti Sekretar!Nga mediat u njoha me vendimin tuaj te shpallur ne twitter per te ndaluar hyrjen time ne SHBA.Lidhur me kete vendim dua te shpreh sa vijon.Gjate 30 viteve ne politike nuk ka ekzistuar kurre asnje akuze ne adrese time, nga asnje person, asnje institucion vendas apo i huaj per abuzim te fondeve publike dhe çfaredo lloj tjeter korrupsioni.Shtoj gjithashtu se gjate te gjitha viteve te mia ne pushtet, por dhe deri me sot, familjaret e mi nuk kane perfituar kurre nga fonde dhe asete publike dhe kane zbatuar me rigorozitet te plote ligjet e vendit. Ata deri me sot nuk kane qene kurre nen akuze nga drejtesia shqiptare apo e ndonje vendi tjeter.Duke shprehur keqardhje per vendimin dhe duke e konsideruar ate pa asnje baze konkrete, ju ftoj te beni publike çdo fakt e dokument qe administrata e juaj, apo kushdo ne bote, mund te disponoje per te argumentuar pretendimin tuaj per mua dhe familjaret e mi.Gjithashtu gjykoj se nje nder faktoret me kryesore qe qeveria qe une kam drejtuar arriti te anetaresoje Shqiperine ne NATO, te firmose Marrveshjen e Stabilizimit Asociimit dhe liberalizoje vizat me Bashkimin Europian, te arrije nivelin e pragut te MCAC, dhe te terheqe investime madhore, por edhe te shenoje kulme ne marredheniet midis dy vendeve tona mike, ka qene lufta e suksesshme kunder korrupsionit dhe krimit te organizuar e dokumentuar kjo dhe ne raporte dhe vleresime te qeverise se SHBA.Gjate 30 viteve ne politike une kam patur ne SHBA, dhe kam me shume se ne cdo vend tjeter, miq te medhenj, me te cilet ndihem gjithnje krenar. Mirenjohja ime mbetet e pakufishme per gjithçka vendi i juaj i madh ka bere per lirine e kombit tim.Po keshtu jam perpjekur dhe nuk kam nguruar kurre te marr cdo vendim ne interes te perbashket midis dy vendeve.Dua te theksoj se vendimi juaj nuk mund te lekunde kurre admirimin tim per vendin, kombin e madh e mik amerikan dhe miqte e mi ne SHBA.Zoti sekretar!Une kam 8 vite qe kam dhene doreheqjen nga çdo funksion drejtues dhe jam larguar nga pushteti por kam qendruar i vendosur ne mbrojtjen e interesit publik dhe kombetar te shqiptareve, ashtu siç i vleresoj une ato.Une kam denoncuar me shume se kushdo tjeter ne kete vend publikisht brenda dhe jashte vendit, krimin e organizuar shqiptar dhe bandat e tij, kartelet e droges, lidhjet e tyre me zyrtaret me te larte shqiptare, por edhe te huaj, korrupsionin e papermbajtur qeveritar ne Shqiperi.Po keshtu une kam mbeshtetur reformen ne drejtesi e te gjitha ndryshimet kushtetuese, por kam kritikuar dhe denoncuar çdo akt te ndermarre ne kundershtim flagrant me amendamentet kushtetuese per vendosjen e kontrollit te plote politik mbi sistemin e drejtesise.Une gjithashtu kam denoncuar ne mediat shqiptare dhe te huaja, duke ditur shume mire pozicionin por edhe lidhjet e panumerta te tij, multimiliardierin George Soros, si korruptorin me kryesor te politikaneve te sotem dhe ne gjykimin tim, si nje armik te vertete te demokracise ne vendin tim.Perveç kesaj kam denoncuar i pari dhe me forcen me te madhe, publikisht dhe vetem publikisht, projektin e ndryshimit te Kufijve te Kosoves, i pregatiur nga fondacioni i George Sorosit ne Beograd, per çka dhe dhe jam kercenuar per pasoja, por natyrsht nuk jam impresionuar.Se fundi, duke mos pretenduar kurre se une jam i pagabueshem, duhet t’ju garantoj se une ndjehem krenar me te gjitha qendrimet e mia dhe ju siguroj se ato kane qene dhe do te jene te motivuara vetem nga interesi publik dhe kombetar i kombit shqiptar dhe e verteta, te cilat une i kam mbrojtur njelloj si sot edhe ne kohen kur te rinjte shqiptare ekzekutoheshin ne kufi per realizimin e endrres tyre amerikane.Sinqerisht Sali Berisha!

ULLIRI

May 19, 2021 by dgreca

Shkruan: Astrit Lulushi/Me kalimin e shekujve edhe interesat ekonomike ndryshojnë. Nëse dje synohej pasuri tokësore e nëntokësore, sot kërkohet qendrueshmëri politike e paqe për të pasur begati e mirëqenie afatgjatë. Dhe kur një vendi i mungon qendrueshmëria, Bashkimi Europian ndal shtrirjen e vendos kushte për t’u zgjeruar. Teknologjia ka bërë që natyra e luftrave të ndryshojë, por lufta ekonomike ‘më jep që të jap’ nga pozita e më të fortit ka mbetur e njëjtë. Dhe qasja që një vend i bën vetes, ose mënyra se si e trajton popullin e vet, ndikon gjithashtu sesi i qaset të tjerëve, ose si të tjerët i qasen atij. Siç thuhet, faji dhe drejtësia nuk vijnë nga larg, por burojnë nga brenda.
Perandoria Romake ndaloi së zgjeruari në kulmin e fuqisë së saj, në vitin 117. Kjo ndalje thonë se erdhi si pasojë e vdekjes së perandorit Trajan. Por diçka e çuditshme që vërehet atë vit është edhe ndërprerja e shtrirjes e Perandorisë Romake në Skoci, Gjermani dhe Persi. Romakët kurrë më nuk u përpoqën të vendoseshin atje.
Kur u ndeshën me Skocinë dhe Gjermaninë, romakët gjetën njerëz që pinin birrë dhe gatuanin me gjalpë. Dhe shpejt kuptuan se këto zona kishin klimë të dobët për ullishte.
Kështu, pas shekujve të zgjerimit, Perandoria papritmas ndaloi së rrituri.
Romakët e donin verën. Asgjë nuk donin më shumë se vera. Por atyre u pëlqente shumë edhe vaji i ullirit. Në fakt, toka të mëdha bujqësore u caktuan për rritjen e ullinjve. Klimë të papërshtatshme për rritjen e ullinjve kishte edhe Persia. Dhe romakët qëndruan larg saj.
Pra, nëse do t’ju thonë se arsyeja e ndaljes së zgjerimit romak ishte ushtria e shtrirë shumë hollë, ose pesha e rëndë e burokracisë, mos i merrni tërësisht si të vërteta. Arsyeja që zgjerimi romak u ndal ishte thjesht klima që nuk favorizonte rritjen e ullirit. Për mijëra vjet para epokës romake, por dhe sot, ulliri konsiderohet simbol i mirëqënies, begatisë e paqes. Kështu, kur gatuani me vaj ulliri, mendoni për këtë farë, mungesa e së cilës u bë shkak për ndaljen e zgjerimit të një perandorie.

GJUHA SHQIPE NË UNIVERSITETIN E KARLIT NË ÇEKI

May 19, 2021 by dgreca

Dr.Orkida Borshi profesore e gjuhës shqipe në Universitetin e Karlit në Pragë, Çeki, në një rrëfim dhënë gazetarit Sokol Paja për gazetën Dielli organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës Vatra në New York, rrëfen historinë e gjuhës shqipe në Universitetin e Karlit në Pragë si i vetmi universitet i cili ofron studime të gjuhës shqipe në të tërë Çekinë dhe Sllovakinë, dhe një nga arsyet që vendasit kanë fillluar të interesohen për shqipen 5-6 vitet e fundit që është në lidhje me turizmin në Shqipëri dhe Kosovë.

HISTORIKU I GJUHËS SHQIPE NË UNIVERSITETIN KARL NË PRAGË

Historia e mësimdhënies së gjuhës shqipe në Universitetin e Karlit në Pragë fillon me Jan Urban Jarnikun, një gjuhëtar të shquar, i cili fillimisht merrej me gjuhët latine, konkretisht me rumanishten. Gjatë hulumtimeve të tij gjuhësore Jarniku u ndesh dhe me një gjuhë intersante e cila kishte disa tipare të ngjashme jo vetëm me gjuhën rumune por edhe me gjuhët e tjera ballkanike. Gjuha në fjalë qe shqipja. Në kohën e tij, Jarniku mbante edhe një korrespondencë të pasur me Gustav Meyerin (njërin nga albanologët më të shquar në botë), me të cilin kishin planifikuar edhe një udhëtim nëpër Shqipëri, gjë, që për fat të keq nuk u realizua asnjëherë. Në shekullin e kaluar pastaj fati i shqipes në nivelin akademik është vendosur sipas regjimeve dhe ndikimeve politike. Në vitet “50 ekziston Seminari i gjuhës shqipe nën Katedrën e gjuhësisë së përgjithshme në Fakultetin Filozofik në universitetin që përmenda më lart. Studies si p.sh. gjuhëtari doc. Pavel Novák ose dr. Václav Polák diplomohen në këtë specializim, por meqenëse po në të njëjtat vite Shqipëria i ndërpreu marrëdhëniet me Rusinë staliniste dhe Çekosllovakia e atëhershme shikohej me prizmin e Bllokut të Lindjes, konceptohej si armik. Për këtë arsye ky specializim u anullua. Gjatë viteve “60 Nováku ka bërë disa tentativa ta rinovonte praninë e shqipes në fakultet, por pa efekt të qëndrueshëm. Në vitet ’90 pastaj shqipja rinovohet gjatë një periudhe të shkurtër. Arsyet e rinovimit janë prapë politike, sepse në atë periudhë datohet lufta e Kosovës.

GJUHA SHQIPE SI SPECIALIZIM MË VETE NË ÇEKI

Programi, akreditimin e të cilit e kam hartuar unë dhe jam garante njëkohësisht, është në fuqi nga viti akademik 2011-2012. Shqipja konsiderohet si specializim më vete dhe është e barabartë me gjuhët e tjera të Ballkanit si rumanishten, serbishten, kroatishten, sllovenishten, bullgarishten dhe greqishten. Të gjitha këto gjuhë janë pjesë e programit të titulluar: Studime Sllavo-jugore dhe Ballkanike nën Katedrën e Studimeve Sllavo-jugore dhe Ballkanike. Niveli i studimit është Bachelor dhe Master. Deri më sot tek ne janë diplomuar rreth 15 kuadro. Shumica e tyre janë të punësuar në NGO, turizëm, dipllomaci, financa, por edhe në qarqet akademike.

INTERESIMI I ÇEKËVE PËR TË STUDIUAR SHQIP

Mund të themi se vendasit kanë fillluar të interesohen për shqipen 5-6 vitet e fundit në lidhje me turizmin në Shqipëri dhe Kosovë. Studentët tanë janë pjesërisht nga brezi i dytë i shqiptarëve që jetojnë në Çeki dhe pjesërisht vendas. Proporcioni është 50:50.

SI KA LINDUR INTERESI PËR SHQIPEN NË ÇEKI DHE SLLOVAKI

Universiteti i Karlit është i vetmi universitet, i cili ofron studime të gjuhës shqipe në të tërë Çekinë dhe Sllovakinë. Interesi për shqipen nuk ndodhi nga dita në ditë. Në Universitetin e Karlit ka mjaft shkencëtarë, historianë në përgjithësi (si p.sh. prof. Jan Pelikán), të cilët e kanë parë praninë e arealit shqiptar si një pjesë të pandarë nga historiografia ballkanike. Me fjalë të tjera interesi ka qenë gjithnjë. Afërsisht para dhjetë vjetësh shqipja u përfshi në programin e gjuhëve strategjike në fakultet, si p.sh. edhe kinezishtja, dhe kështu u mundësua edhe hapja e saj, qëndrimi i së cilës është historikisht më i gjati në këtë shtet.

KUSH ËSHTË ORKIDA BORSHI

Dr. Orkida Backus Borshi (1980) lindi në Vlorë, Shqipëri. Në moshë të vogël u transferua me familjen e saj në Çekosllovaki. Gjatë viteve 2001 – 2007 kreu studimet universitare në Fakultetin Filozofik të Universitetit Karl në Pragë me dy specializime: Anglistikë – amerikanistikë dhe filologji – letërsi frënge me shtojcë në gjuhën shqipe në nivelin Master. Po ashtu, studioi gjuhë dhe gjuhësi frënge në Sorbonne – Paris 4 dhe Sorbonne Nouvelle – Paris 3. Në 2016 mbrojti tezën e doktoraturës në Pragë të titulluar: Formal Expression of Definiteness in Albanian. A Description Based on Comparison with English. Në kohën e saj të lirë merret me përkthime beltristike nga shqipja. Ag Apolloni – výběr z románu: Vytí vlka, vlka vytí (Ulurima e ujkut), Vydalo Albatros media, s.r.o., 2019, 264 fq. ISBN: 978-80-7473-812-8. Ismail Kadare: Kdo přivezl Doruntinu? (Kush e solli Doruntinën?), 141 fq. ; vydalo nakladatelství dybbuk v Praze 2011 (ISBN 978-80-7438-0402). Bibliografi selektive: BACKUS BORSHI, Orkida: Gramaticko-stylistická cvičebnice albánských textů – vysokoškolská příručka doplňující teoretické lingvisticko-albanistické přednášky v Bc. stupni studia. E-publikace, Univerzita Karlova v Praze, Filozofická fakulta, 2014, ISBN/ISSN 978-80-7308-528-5 (36 str.) BORSHI, Orkida. Rilindja e studimeve albanologjike në Universitetin e Karlit në Pragë: Perspektivat. In: Studia Linguistica et Balkanica. ISBN: 978-5-02- 038341-8, Petrohrad, Rusko, 2013 (51-56). BORSHI, Orkida. Po stopách Dor[untin]y aneb nepřeložitelný princip albánského mýtu. In: Porta Balkanica 1/2013 (27-33). BORSHI, Orkida: Srovnání průběhových tvarů v angličtině a albánštině (A Comparison of Progressive Forms in English and Albanian) In: Linguistica Pragensia 2011/2 (70-87). BORSHI, Orkida: Skromný návrat albánštiny na evropskou scénu – albánské slovníky pro češtinu (A modest return of Albanian on the European scene – Albanian-Czech dictionaries) In: Časopis pro moderní filologii 2009/2 (115- 119). BORSHI, Orkida. Albánština: současnost a perspektivy. In: Výuka jihoslovanských jazyků v dnešní Evropě. ISBN: 978-80-904846-7-2, Brno, ČR, 2014 (289-292). BORSHI, Orkida. A Revival of Albanian Studies at Charles University in Prague. In: Mësimdhënia e gjuhës shqipe si gjuhë e huaj. ISBN: 978-86-6153- 226-9, Bělehrad, Srbsko, 2013 (143-149). BORSHI, Orkida. Rilindja e studimeve albanologjike në Universitetin e Karlit në Pragë.

DASH: Sali Berishës i ndalohet hyrja në SHBA

May 19, 2021 by dgreca

Nga Gresa Kraja; Radio Evropa e Lire- Departamenti i Shtetit i SHBA-së u ka ndaluar hyrjen në territorin amerikan ish-presidentit dhe ish-kryeministrit të Shqipërisë, Sali Berisha dhe anëtarëve të familjes së tij të ngushtë, për shkak të përfshirjes së tij në korrupsion të gjerë.

Në deklaratën e Sekretarit amerikan të Shtetit, Antony Blinken, thuhet se Berisha, në cilësinë e tij zyrtare, në veçanti si kryeministër i Shqipërisë, ishte i përfshirë në veprime korruptive, të tilla si shpërdorim i fondeve publike dhe ndërhyrje në proceset publike.

Sipas, DASH-it, ish-kryeministri shqiptar, ka përdorur pushtetin e tij për përfitimet dhe për të pasuruar aleatët e tij politikë dhe anëtarët e familjes së tij.

Rrjedhimisht, u është ndaluar hyrja në SHBA, Berishës, bashkëshortes së tij, Liri Berisha, djalit të tij, Shkelzen Berisha dhe vajzës, Argita Berisha Malltezi.

“Këta individë nuk janë të përshtatshëm për të udhëtuar në Shtetet e Bashkuara”, thuhet në deklaratë.

Shtetet e Bashkuara e arsyetojnë vendimin me faktin se, i njëjti është në vazhdën e riafirmimit të përkrahjes së SHBA-së, për reformat kryesore politike dhe institucionet demokratike të Shqipërisë.

“Me shpalljen e këtij vendimi, unë po rikonfirmoj nevojën për llogaridhënie dhe transparencë në institucioneve dhe zyrtarëve publikë të Shqipërisë”, thuhet në deklaratën e Blinken.

Shtetet e Bashkuara theksojnë gjithashtu se në kurriz të hetimeve të pavarura, Berisha përmes retorikës së tij, ka treguar se është i gatshëm të mbrojë veten, anëtarët e familjes dhe aleatët e tij.

Për vendimin e DASH-it, zëvendëskryeministri i Shqipërisë, Erion Braçe reagoi me anë të një postimi në Facebook, duke kujtuar “ata që vdiqën për korrupsionin e familjes dhe viktimat nga shpërthimi i Gërdecit”.

“SHBA-ja ia ndaloi hyrjen në vend familjes Berisha dhe familja e tij ndalohen për shkak të korrupsionit dhe luftës ndaj demokracisë. Në këtë moment, të vetmit që më vijnë në mendje janë Ziver Veizi, Faik Myrtaj, Hekuran Deda, Aleks Nika, të pushkatuar për të mbrojtur korrupsionin e familjes; 26 të vrarët nga shpërthimi i korrupsionit të familjes në Gërdec”, shkruan Braçe

Sali Berisha ka qenë president i Shqipërisë nga viti 1992 deri më 1997. Më pas ai ka mbajtur edhe postin e kryeministrit nga viti 2005 deri më 2013.

Në “listën e zezë” të Departamentit amerikan të Shtetit janë edhe disa ish-zyrtarë dhe figura politike të Shqipërisë. Ndalim të hyrjes në SHBA kanë ish-kryetari i bashkisë së Durrësit, Vangjush Dako, ish-kryeprokurori i Shqipërisë, Adriatik Llalla dhe kryetari i Partisë Social-Demokrate, Tom Doshi. Hyrja në SHBA këtyre personave u është ndaluar me arsyetimin e kryerjes së veprimeve korruptive.

Blinke: Former President of Albania Sali Berisha’s corrupt acts undermined democracy in Albania. I am publicly designating Berisha and his immediate family members as ineligible for entry into the United States. We remain #UnitedAgainstCorruption with our partners in Albania.