dgreca – Page 94 – Dielli

MONOGRAFI MË PASION PËR VENDLINDJEN

May 1, 2021 by dgreca

Shaqir Ismaili, BOJKU NË ANË TË MALIT, Botoi: ART CLUB, Ulqin, 2011/

Në sajë të ndryshimit të rrethanave shoqërore në këto dy dekadat e fundit janë botuar libra më vlerë nga autorë të ndryshëm shqiptarë të cilët kanë trajtuar tema nga fahu i tyre profesional. Botimet e tilla nuk ka dilemë se kanë pasuruar fondin e botimit të librit në shqip, duke ofruar të dhëna të cilat deri më tash kanë qenë të panjohura nga opinioni i gjerë.

Shkruan: DR. Nail Draga

Një e dhënë e tillë nuk është e panjohur sepse deri më tash për shqiptarët në Mal të Zi kanë shkruar autorë të ndryshëm joshqiptarë kryesisht sllavë duke i trajtuar çështjet në mënyrë subjektive, sipas interesit të tyre dhe te politikës së kohës. Por, gjatë dy dekadave të fundit janë pikërisht autorët shqiptarë ata të cilët me pasion opinionit i kanë dhuruar botime më vlerë, në sajë të punës hulumtuese disa vjeçare. Dhe janë pikërisht këto botime që kanë shpalosur tema të cilat kanë qenë jo të panjohura për opinionin e gjerë por të ndaluara, sepse pasojat kanë qenë evidente nga pushteti i kohës Madje ishte pikërisht ky motivi kryesor për t’u ballafaquar më temat e tilla për të shpalosur çështjet përkatëse që opinioni i gjerë i ka pritur më padurim.

Në gamën e gjerë të tyre botimeve, bën pjesë edhe libri Bojku në Anë të Malit i autorit Shaqir Ismaili, i cili kohë më parë në botim të Art Club-it ka dalë në qarkullim.

Pas parathënies së autorit libri përbëhet nga nëntë njësi duke filluar me trajtimin e Anës së Malit si krahinë të veçantë etnografike, duke vazhduar me rrethanat shoqërore-historike, sipas periudhave kohore, duke ardhur deri në periudhën pas Luftës së Dytë Botërore, pastaj çështjet e traditës etj. Në fund është publikuar gjenealogjia familjare e fiseve dhe vllazërive familjare të Bojkut, duke përfshi një periudhë kohore prej tre shekujsh. Pjesë e librit janë edhe hartat, skicat dhe sidomos fotografitë e botuara që paraqesin vlera të veçanta për një koleksion sepse një numër i konsideruar i tyre publikohen për herë të parë dhe si të tilla e pasurojnë këtë botim.

Duke lexuar ketë libër del qartë pozita e vështirë sociale e popullsisë përkatëse që ishte identike për popullsinë shqiptare në përgjithësi në Mal të Zi. Por, aspak më e lehtë nuk ishte as ajo politike, sepse pushtetit të kohës iu ka penguar edhe shkollimi fetar i të rinjëve, që është dëshmuar me mos mundësinë e punësimit të tyre qoftë në vendlindje apo në komunën e Ulqinit, por duke i drejtuar në mjedise të largëta, me popullsi sllavofone. Një veprim i tillë perfid dëshmon në mënyrë transparente se edhe edukimi fetar ka qenë i padeshirueshëm,kur janë në pyetje shqiptarët ku autori në libër na ofron shembuj përkatës. Me këto veprime pushteti i kohës u demaskua, sepse ishte veprimi përfid për pengimin e shkollimit të te rinjëve tanë edhe ne profilin teologjik, nga del se iu kanë penguar edhe takimet dhe tubimet e rastit të kësaj natyre, që ishte kundër të drejtave dhe lirive të qytetarëve të cilat ishin të garantuara edhe me konventat ndërkombëtare.

Lexuesi në ketë libër ka rastin të informohet me përmbajtje të ndryshme sikurse është edhe migrimi i popullsisë nga Bojku, por edhe e kundërta të ardhurit nga vendbanimet tjera në Bojk, në kohën e kaluar.Të dhënat e tilla nuk janë të imagjinuara por të argumentuara madje me emër dhe mbiemër të familjarëve në një tabelë përkatëse. Po ashtu prezantimi i toponimeve të fshatit paraqet një vlerë të veçantë onomastike sidomos për fushën e gjuhësisë.

Nëse ndonjë fshat, zonë apo krahinë e veçantë dallohet me ndonjë veti dalluese me vlera nuk ka dilemë se bojkanjorët nga ky moment kanë se me çka të krenohen. Ata pa dyshim se janë të parët qe kanë një monografi të shkruar për vendin-fshatin e tyre. Jo vetëm kaq por me sa jam i informuar kjo është monografia e parë për një fshat në viset shqiptare në Mal të Zi. Andaj, të gjithë ata që në të ardhmën do të marrin guximin për të shkruar një monografi të tillë për ndonjë vendbanim tjetër, patjetër duhet ta konsultojnë monografinë e Bojkut të shkruar nga Shaqir Ismaili.

Nuk ka dilemë se me ketë botim autori ka nderuar vendlindjen e tij Bojkun por edhe të tjerët si në Anë të Malit, Ulqin dhe më gjerë. Sepse ka shkruar një libër më plot pasion dhe dashuri. Materiali i mbledhur për një periudhë të gjatë kohore prej gati prej pesë dekadash ai sot është publik dhe do ta vlerësojë opinioni i gjerë. Por, në lidhje me këtë botim me duhet të them një konstatim që është dëshmuar shumë her deri më tash. E ajo ka të bëj me faktin se askush nuk e do më shumë vendlindjen se sa ai i cili është larg saj.

Pikërisht, duke qenë larg saj, i larguar nga mosha 15 vjeçare autori gjithmonë ishte me vendlindjen në zemër dhe në ndërgjegjën e tij. Sepse kudo që ka shkuar dhe qendruar vendlindja e tij ishte dhe mbeti përjetësisht Bojku. Dhe vetëm një individ i tillë ka mundur të na dhuroj një botim me ketë përmbajte, ku ka shënuar dhe evidentuar çdo gjë nga vendlindja, në kuptimin e ngushtë por edhe për Anën e Malit në kuptim më të gjerë. Ndërsa literatura e konsultuar ia rrit vlerën botimit, duke ofruar argumente për çështjet e trajtuara.

Madje, nuk gabojmë nëse themi, se disa çështje të trajtuara në libër, duhet të jenë edhe motiv dhe nxitje për hulumtime në të ardhmën. Nuk ka dilemë se një veprim i tillë do të dëshmonte në praktikë se kjo monografi ia ka arritë qellimit, sepse asgjë nuk është ideale dhe e përkryer, sepse vazhdimisht mund të ofrohen të dhëna të reja që janë në favor të çështjeve përkatëse.

Libri iu dedikohet kryesisht banorëve të Bojkut, por ai është i mirëseardhur edhe për opinionin e gjerë të cilët dëshirojnë të informohen për këtë vendbanim në veçanti dhe Anën e Malit në përgjithësi. Nuk ka dilemë se ky libër do të zgjojë kureshtjen edhe të ata të cilët janë me origjinë nga Bojku, ndërsa tash jetojnë në vende të ndryshme.Në këtë aspekt mendoj se ka të bëj në veçanti me ata qytetarë të cilët tash janë në diasporë. Për këtë kategori, ky botim do të jetë një lloj letër njoftimi, dhe dëshmi e origjinës dhe identitetit të tyre, sepse ofron të dhëna me interes për të kaluarën dhe të tashmën e Bojkut.

Autori ka qenë i vetdijshëm se vetëm ajo çka është e shkruar do të mbesë, bëri ate që është dashur të bëhët me bindje të plotë, se ate qe mund ta bëjmë sot duhet bërë sa më parë sepse brezat që do të vijnë nuk do të na falin dot. Sepse sa ngjarje kanë ndodhur më parë, por nuk janë shënuar, çka paraqet një humbje të madhe për të gjithë ne, sepse ka ndodhur vetëm ajo që është shkruar.

Përfundimisht, autori i librit ka kryer një mision të rëndësishëm sa personal poaq edhe moral, duke i dhuruar vendlindjes dhe bashëvandasve të tij një botim i cili pasqyron të kaluarën dhe të tashmën, por do të përdorët në të ardhmën si referencë e domosdoshme për Anën e Malit e Ulqinin në përgjithësi.

In memoriam

Shaqir Ismajli(1937-2021)

Me 13 prill në Sarajevë në moshën 84 vjeçare vdiq Shaqir Ismajli, klerik islam dhe autor i disa artikujve, përkthimeve dhe botimeve të veçanta. Ka lindur në Bojk të Anës së Malit(Ulqin) më 27 prill 1937. Shkollën fillore tetëvjeçare e ka kryer në Katërkollë, medresën e ulët “Alaudin” në Prishtinë në vitin 1959.Në mungesë të punësimit në Anë të Malit, si imam filloi të punoj në Bukovicë, komuna e Plevlës(1960-67). Duke ushtruar profesionin e imamit u regjistrua në medresën “Gazi Husrevbeg” në Sarajevë, të cilën e kreu në vitin 1968. Nga viti 1967-1980, punoj si referent fetar në Bijello Pole. Nga ai qytet u regjistrua me korrespondencë në SHLP”Bajram Curri” në Gjakovë, dega Histori-Gjeografi, ku diplomoj në vitin 1978. Prej vitit 1980-2004, ka ushtru detyrën e kryeimamit në Podgoricë, ndërsa nga viti 2006, është vendosur me banim në Sarajevë, ku edhe ka vdekur me 13 prill 2021.

Shaqir Ismajli, përveç angazhimit profesional si klerik islam, në gazeta e revista të ndryshme është paraqitur me shkrime, artikuj, përkthime e botime, duke dëshmuar pasionin për librin dhe trashëgimin kulturore.

Duke jetuar e punuar jashtë vendlindjës ai nuk ka qenë statik por ka mbledhur material më vlerë për vendlindjen e tij Bojkun dhe Anën e Malit duke qenë model për të tjerët. Kam qenë i nderuar në redaktimin, botimin dhe organizimin e përurimit të librit “Bojku në Anë të Malit”, Art Club, Ulqin, 2011, në “Lamiga” me 17 mars 2012. Ishte ky një përurim i veçantë emocional për autorin e librit dhe të gjithë të pranishmit. Me rastin e vdekjës së autorit, në nderim të tij, po botoj recensionin e lexuar me rastin e përurimit të librit(17.3.2012).

VATRA URON BESIMTARËT ORTHODOKSË: PËR SHUMËVJET PASHKËT!

May 1, 2021 by dgreca

Të dashur bashkëkombas Orthodoksë;/

Vatranët bashkohen shpirtrisht sot me Ju në përjetimin e festimit të Pashkëve!Më lejoni që në emër të Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, të gjitha degëve dhe strukturave të saj; në emër të familjes sime dhe në emrin tim personal, t’ju uroj përzemërsisht: Gëzuar dhe Për shumë vjet Pashkët. Pashkët, ngjallja e Krishtit, festa më e madhe në besimin e Krishterë, na kujton dhe një herë që jeta e mund gjithmonë vdekjen, e mira fiton ndaj të keqes, drita e mposht errësirën dhe e vërteta triumfon përherë ndaj gënjeshtrës. Simbolika e fuqishme që përcjell kjo festë le të përcjellë për të gjithë ne më shumë optimizëm, shpresë, prosperitet, paqe dhe dashuri për çdo shqiptar anëkënd botës. Uroj lumturi për ju dhe paçi bekimin e të madhit Zot në çdo ditë të jetës suaj. Kjo festë e madhe, qoftë për secilin prej nesh një moment reflektimi, pastrimi e kthese në rrugën e drejtë të arsyes, besimit e shpresës për ditë më të bukura e më të lumtura në jetën tonë. Sot më shumë se kurrë duhet të jemi të bashkuar dhe të punojmë fort për një të ardhme më të ndritur për familjet tona dhe atdheun tonë.

Le të bashkohemi shpirtërisht si Komb në këtë ditë të Paqtë!

Zoti ju bekoftë të gjithëve.

Me respekt e gëzim

Kryetari i VATRËS

Elmi BERISHA

New York, 1 Maj 2021

Të dashur bashkëkombas Orthodoksë;

Vatranët bashkohen shpirtrisht me Ju përjetimin e festimit
të Pashkëve!

Më lejoni që në emër të Federatës Panshqiptare të
Amerikës VATRA, të gjitha degëve dhe strukturave të saj; në emër të familjes
sime dhe në emrin tim personal, t’ju uroj përzemërsisht: Gëzuar dhe Për shumë vjet
Pashkët. Pashkët, ngjallja e Krishtit, festa më e madhe në besimin e Krishterë,
na kujton dhe një herë që jeta e mund gjithmonë vdekjen, e mira fiton ndaj të
keqes, drita e mposht errësirën dhe e vërteta triumfon përherë ndaj
gënjeshtrës. Simbolika e fuqishme që përcjell kjo festë le të përcjellë për të
gjithë ne më shumë optimizëm, shpresë, prosperitet, paqe dhe dashuri për çdo
shqiptar anëkënd botës. Uroj lumturi për ju dhe paçi bekimin e të madhit Zot në
çdo ditë të jetës suaj. Kjo festë e madhe, qoftë për secilin prej nesh një
moment reflektimi, pastrimi e kthese në rrugën e drejtë të arsyes, besimit e
shpresës për ditë më të bukura e më të lumtura në jetën tonë. Sot më shumë se
kurrë duhet të jemi të bashkuar dhe të punojmë fort për një të ardhme më të
ndritur për familjet tona dhe atdheun tonë.

Le të bashkohemi shpirtërisht si Komb në këtë ditë të
Paqtë!

Zoti ju bekoftë të
gjithëve.

Me respekt e gëzim

Kryetari i VATRËS

Elmi BERISHA

New York, 1 Maj 2021

1 E 2 MAJ 1992: NË SHQIPËRI PA PASAPORTË

May 1, 2021 by dgreca

-Para 29 vitesh në Shqipëri për herë të parë dhe një thirrje nga Tirana…

SPECIALE – Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 1 Maj 2021/ NË SHQIPËRI PA PASAPORTË ishte titulli i shkrimit tim – fotoreportazhit ekskluziv me fotografitë e fotoreporterit Ilaz Bylykbashi botuar në Prishtinë në gazetën e rezistencës Bujku para 29 viteve. Në 1 e 2 Maj 1992 isha për herë të parë në Shqipëri bashkë edhe me gazetarin Bedri Sadiku dhe shoferin Bilall Demiri. Ishim ekip special i gazetës Bujku…

Fotoreportazhi i paralajmëruar në faqen e parë e botuar i plotë në faqen e pestë të gazetës së datës 5 Maj 1992 ishte ky:

EKSKLUZIVE

NË SHQIPËRI PA PASAPORTË

Datë që do të mbetet në kujtesë, gjatë kohë, edhe në histori: dita e parë e majit 1992.

Këtë ditë më se pesëdhjetëmijë shqiptarë nga trojet e veta etnike jashtë kufijve të sotëm të Shqipërisë – të gjysëmtokës së trojeve shqiptare, nga Dibra e Madhe e nga qytetet e tjera në Maqedoni, nga Presheva, Bujanoci, Medvegja, edhe nga gjithë Kosova, erdhën në Shqipëri pa pasaportë. Sipas marrëveshjes ndërshtetërore në dy ditët e para të këtij muaji u “rrënua” muri ndërdibran edhe ndërshqiptar, po edhe ndërshtetëror, midis Shqipërisë e Maqedonisë, në vendkalimin në Bllatë.

Ky ishte një hap i madh në hapjen e kufirit, apo më mirë të themi pakufirit mes shqiptarëve, edhe mes shteteve ku fitoi e frymon demokracia e që hapërojnë në integrim në Evropën pa kufij.

Fatkeqësisht, deri tek ai kufi i hapur, shqiptarët nga Kosova, edhe nga Presheva, Bujanoci e Medvegja, u desht të kalojnë edhe nëpër kufij të mbyllur, të dhunshëm, që Serbia i ka vënë edhe në pikat kufitare të një shteti tjetër – të Kosovës.

E, atje ku ishte i hapur, njerëzit e kaluan, jo vetëm pa pasaportë, po edhe pa e treguar letërnjohtimin.

Kolona e gjatë e njerëzve që ecnin këmbë, e veturave, autobusëve e automjeteve të tjera, u nis nga Dibra e Madhe në Maqedoni kah Dibra e Vogël (Peshkopia) në Shqipëri ende pa çelë dita. Ajo kolonë ishte shumë e gjatë deri në kufi dhe zgjatej e zgjatej Grykës së Radikës…

Në anën tjetër të kufirit kishin dalë mijëra njerëz nga mbarë Shqipëria për t’i pritur vëllezërit e vet, farefisin, bashkëkombasit, që nuk i kishin parë me vite, edhe me dhjetëvjetësha. I pritnin me shumë gëzim edhe me shumë mallë. Me të njëjtën ndjenjë, si të një zemre, edhe shkohej atje.

Ato dy ditë Dibra e Vëgël ishte më e madhe se Dibra e Madhe, edhe më e madhe se të dy Dibrat bashkë këndej e andej kufirit, se aty erdhën shqiptarë nga të gjitha trojet e veta etnike. Rrugët, sheshet, janë plot njerëz, plot përqafime, edhe plot pranverë e diell. Plot fjalë mirëseardhje:

Edhe çdo shtëpi, çdo konak, çdo kafene, është plot mysafirë. Ka edhe shumë lot. Po, ata janë lot gëzimi e përmallimi…

Kështu është edhe në katunde, në Maqellarë, Pocest, Kërçishtë, Bulqizë…Shqiptarët nga Kosova e nga viset e tjera të tyre zbresin shkojnë edhe kah viset e tjera të Shqipërisë, zbresin luginës së Drinit, kah Miloti, Burreli, Mamurasi, Kruja, Tirana…Automjetet me regjistrime kosovare rrugëve të Shqipërisë u japin pamje e përshtypje si të ishim në Kosovë.

LEGJENDAT E FOTOGRAFIVE:

-E para fotografi për histori, në ditën e parë të këtij muaji, ndonjë minutë pas orës gjashtë të mëngjesit: Kolona e gjatë e njerëzve, e shqiptarëve matanë kufirit, hyn në Shqipëri pa i pyetur kush as për pasaportë, as për letërnjoftim.

-Në kufi, në Shqipëri, pret përshëndetja e shkruar në pano të mëdha: Mirëseerdhët vëllezër dhe motra!

-Dibër e Madhe, ora pesë e mëngjesit. Ka kaluar nata e pagjumë nga ndjenja e gëzimit e pritjes së të mirës. Dibranët kanë dalë në rrugë, me padurim presin të nisen, të hipin në autobusë, vetura. Nuk është larg kufiri, prandaj shumë nisen edhe këmbë…

-Në anën tjetër të kufirit, në rrugë kah Dibra e Vogël, në pritje të vëllezërve, që nga mëngjesi, gjithë ditën e lume…

-Në pritje me bukë, kripë e zemër, me përqafime plot gëzim e mall, i madh e i vogël shkojnë, ecin rrugëve të Dibrës së Vogël.

-Pamje nga mikpritja, nga takimet e gëzueshme e të përmallshme, në shtëpitë e Peshkopisë.

-Nuk është jeta veç dy ditë. Kur do të shihemi prapë, kur do të hapet përgjithmonë kufiri: Pamje nga largimi, përcjellja nga Shqipëria.

Reporter: Behlul JASHARI Fotoreporter: Ilaz BYLYKBASHI

(Gazeta Bujku, Prishtinë – e martë, 5 Maj 1992 – Faqe 5)

MAJ 1992-NË SHQIPËRI PËR HERË TË PARË DHE NJË THIRRJE NGA TIRANA…

-Raportimet nga Kosova në Shqipëri nisën me thirrje nga Tirana në ditë zgjedhjesh, para 29 vitesh/

Në Prishtinë, mëngjesin e 24 majit 1992 po dëgjoja Radio Tiranën që paralajmëronte angazhimet e përpjekjet që gjatë gjithë kësaj dite të jepnin informacione të mundshme për zgjedhjet e para pluraliste, presidenciale e parlamentare, që do mbaheshin atë ditë historike në Kosovë.

Një telefonatë e herëshme mëngjesi më erdhi në ato momente pikërisht nga Radio Tirana, në telefonin e banesës në lagjen Ulpiana të kryeqytetit të Kosovës -Prishtinës.

Më thirrnin për informacione për zgjedhjet dhe më treguan se numrin e telefonit e kishin marrë nga miq të mi gazetarë në Tiranë, ku isha në 1 e 2 maj 1992 dhe këmbyem adresat me disa që i takuam, në ato pak orë qëndrimi në kryeqytetin shqiptar, meqë shumicën e kohës së kufizuar na e mori rruga e gjatë përtej udhëtimit nga Kosova-Prishtina, nëpër Maqedoni.

Një maji 1992 për mua ishte ditë ëndërre, për herë të parë shkoja në Shqipëri. Në Kosovë Shqipërinë e kishim të ndaluar, na ndanin me kufi të hekurt, që ishte “Muri ndërshqiptar si ‘fundi i botës’”, si e përshkruaja në një titull reportazhi të botuar edhe në Prishtinë edhe në Tiranë, në 19 mars 1996.

Miq gazetarë shqiptarë nga Maqedonia më kishin njoftuar se atë ditë të parë maji do jetë i hapur kufiri me Shqipërinë për ta kaluar edhe me letërnjoftim te Dibra, ku shkova në mbrëmjen e një dite më parë, dhe pas natës pa gjumë e në festë, ujin e parë të Shqipërisë e piva në Hotel Turizmi në Peshkopi, me ndonjë gotë raki dhe kafenë e mëngjesit…

Pas ca më shumë se tre javësh më vinte telefonata nga Tirana, përmes së cilës dhash informacionet e para për zgjedhjet, që do të kenë qenë raportimi i parë i një gazetari nga Kosova për median në Shqipëri, ndërsa për komunikime tjera ua dhash numrin e telefonit të zyrës në Pallatin e Shtypit Rilindja, në Prishtinë.

U dhanë, pa saktësuar autorsinë, informacionet e mia të para në Radio Tirana dhe kur më telefonuan në zyrë më thanë se do i jepnin me emrin e autorit, po kishin frikë se për ato raportime që ishin të ndaluara do më arrestonin në ato rrethana okupimi e shtetrrethimi serb.

“Lajmet do i japim me emër-autorësi, që të mos mund të më akuzojnë për ‘veprimtari ilegale armiqësore’”, ju thash dhe shtova: “Problem është vetëm se lidhjet telefonike që më bëni janë shumë të dobëta, të zhurmëshme, ndërsa nga Kosova për në Shqipëri janë të pamundura. Më jepni ndonjë numër telexi…”

Të operoj me telex dija shumë mirë, se derisa isha ushtar në ish-federatën na kishin mësuar madje edhe “si të hyhet në lidhjet e armikut”…

Dhe, me ato mësime, u lidha me miqtë-vëllezërit, kolegët gazetarë e median në Tiranë. Funksionoi lidhja nga Prishtina, nga telexi i gazetës Rilindja, në Tiranë – në telexin e Agjencisë Shtetërore-Zyrtare të Lajmëve të Shqipërisë – Agjenisë Telegrafike Shqiptare (ATSH).

Raportimet për zgjedhjet e para pluraliste presidenciale e parlamentare kosovare shënonin fillimet e korrespondenturës së ATSH në Kosovë. Zyra e telexit u bë edhe zyrë e ATSH-së në Pallatin e Shtypit Rilindja – ambientet e gazetës së rezistencës “Bujku”, të vetmes të përditshme shqipe në Kosovën e asaj kohe, që nisi të dalë nga 18 janari 1991, me përcaktim të fuqishëm demokratik perëndimor euroatlantik e pjesë e lëvizjes gjithëkombëtare për liri e pavarësi, themelues-kryeredaktor i parë i së cilës isha, duke sfiduar ndalimin e dhunshëm nga Serbia okupatore të gazetës tradicionale të Kosovës Rilindja. Edhe duke vendosur bashkëpunimet e para me ATSH-në edhe me marrjen e botimin e lajmeve nga kjo agjenci kombëtare-zyrtare shqiptare themeluam bashkëpunimet e para të medias Kosovë-Shqipëri, që nisën e zhvilloheshin përkundër se ishin të ndaluara nga regjimi okupues serb në Kosovë.

Me falënderimet e vlerësimet për raportimet, që doja t’i përmbyllja me shpalljen e rezultateve të zgjedhjeve, më kishte ardhur në telex nga ATSH edhe ftesa për të vazhduar me punën e nisur të korrespondentit në Kosovë…Dhe, raportimet vazhduan mëse çerek shekulli, gjysma e këtyre viteve, të paraluftës, luftës, etj, pa pagë -vullnetarisht.

Ndërkohë, në Ditën e Lirisë së Kosovës, në 12 Qershor 2021 bëhen gjashtë vjet raportimesh që bëj korrespondent në Kosovë i organit të Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA – Gazetës DIELLI, e cila edhe me vite më parë botonte shkrimet e mia marrë nga ATSH.

Me datë 12 Qershor 2015 shkrimi im i parë enkas për Gazetën DIELLI kishte titullin KUR TRUPAT E NATOS HYNË NË KOSOVË, e nëntitullin: Kosovës po i ndodhte liria dhe paqja para 16 viteve, NATO nisi të hynte në 12 qershor 1999 ora 05 e 17 minuta. Në atë vit e orë historike me kolonën e tankeve të para të forcës më të madhe planetare – NATO-s kam hyrë në Kosovë dhe raportuar për ATSH-në e Radio Televizionin Shqiptar.

Në vitin 2015, në nëntor, Unioni i Gazetarëve Shqiptarë më ndau Çmimin Karriera në një veprimtari të organizuar në qytetin e Prizrenit, për të cilën Gazeta DIELLI ka raportuar mes tjerash:

Korrespondenti në Kosovë aktualisht i Gazetës Dielli – korrespondenti i ATSH nga Kosova e themelues i bashkëpunimeve të para të medias Kosovë-Shqipëri prej gati çerek shekulli, Behlul Jashari, gazetar shumëvjeçar, redaktor e kryeredaktor i gazetës tradicionale kosovare Rilindja, është fitues i Çmimit Karriera të Unionit të Gazetarëve Shqiptarë. Kryetari i Unionit, Aleksandër Çipa, duke prezantuar motivacionin për çmimin tha se, “Behlul Jashari është dëshmia e gjallë e qëndresës së gazetarit përballë shtypjes dhe terrorit okupues. Jo vetëm shembull i gazetarit korrekt në një kohë kur sundonte censura e shumëfishtë dhe sidomos ajo shtetërore. Behlul Jashari është emri i gazetarit jetëgjatë në profesion që përjetoi e përballoi sakrifica të mëdha. Ai si rrallë kush mori në dorë gazetën ‘Bujku’ kur pushteti serb mbylli të vetmin titull të përditshëm ‘Rilindjen’. Behlul Jashari ishte kryeredaktor i parë-themelues i gazetës së përditshme të rezistencës e pjesë e lëvizjes për liri e pavarësi ‘Bujku’ që nisi të dalë nga 18 janari 1991 dhe si korrespondent i parë nga Kosova i një mediumi të Shqipërisë nga 24 maji 1992. Raportimet e tij janë pjesë e rëndësishme e historisë së raportimit gazetaresk për krejt hapësirën shqiptare”.

FOTOGRAFITË:

1. Gazeta Bujku – faqe 5 – data 5 Maj 1992, ditë e Martë

2. Gazeta Bujku – faqe 1 – data 5 Maj 1992, ditë e Martë

3. Tiranë, 2 Maj 1992: Gazetari Behlul Jashari në mes, në anën e djathtë të tij gazetari Bedri Sadiku dhe majtas shoferi Bilall Demiri – Fotografi e fotoreporterit Ilaz Bylykbashi

4. Shqipëri, 1 e 2 Maj 1992: Gazetari Behlul Jashari në mes, në anën e djathtë të tij gazetari Bedri Sadiku dhe majtas shoferi Bilall Demiri – Fotografi e fotoreporterit Ilaz Bylykbashi

5. Nga ekipi i Gazetës Rilindja Behlul Jashari duke duartrokitur dhe Ilaz Bylykbashi pranë në anën e majtë në 2 Korrik 1990 në Kuvendin e Deklaratës Kushtetuese për Pavarësi të Kosovës…

VISAR ZHITI POET DISIDENT DHE ATO VARGJE TRONDITËSE PËR TË RINGJALLUR TË BIRIN

May 1, 2021 by dgreca

Nga SEBASTIANO GRASSO/

Përktheu nga italishtja Eugjen Merlika / Marrë nga gazeta “Libertà” 25 prill 2021, Itali/

Gazetari i njohur dhe poeti Sebastiano Grasso, President i PEN Clubit italian, vazhdimisht boton shkrime, kritikë arti për personalitete të njohura të letërsisë, të pikturës, të arkitekturës, etj, kryesisht nga ata që i ka njohur dhe vetë, si për bashkatdhetarët nobelistë, Quasimodo e Montale, shkrimtarët nga Siçilia e tij, Leonardo Sciascia, apo për poetë nga bota si Rafael Alberti (Çmimi Nobel), Evgenij Jevtushenko, Adonis, etj, etj, duke krijuar një galeri magjepsëse.

Para disa ditës ai nxori në gazetën “Libertá” një shkrim-ese për shkrimtarin tonë Visar Zhiti, dy faqe të plota, ku shkruan për jetën dhe veprën e tij, vlerësime dhe citate, të shoqëruara me fotografi të ndryshme, portretin e Visarit në burg apo kur ai me të shoqen takojnë Papa Franceskun në Vatikan apo foton e djalit të tyre, Atjonit, me poetin e njohur, Adonis, që jeton në Paris. Ndërkaq krahas vargjeve të Visarit, është futur një pjesë nga libri ne proces botimi në Itali, “Rrugët e ferrit”.

Po i sjellim lexuesit artikullin e plotë të Sebastiano Grasso-s duke vënë si nëntitull atë që ai ka vënë mbi CV e Visarit:

NGA PERSEKUTIMI, NË LIRI, NË PARLAMENT…

Visar Zhiti është, siç thuhet rëndom, “bir arti”. I ati, Hekurani, ishte aktor, poet e komediograf shqiptar, por, i përndjekur nga regjimi, nuk kishte mundur të botonte krijimet e tij gjatë jetës (sot është shkrimtar i njohur dhe ka rëndësi në Vëndin e Shqipeve). Çfarë do të thotë kjo? Që nga mosha më e njomë, Visari (Durrës 1952) ka patur të bëjë me teatrin dhe letërsinë.

Për fat të keq ka pësuar të njëjtin fat me prindin nën diktaturën e Enver Hoxhës. U arrestua për vargjet e tij kundër regjimit (“Rapsodia e jetës së trëndafilave”), u padit e u dënua me dhjetë vjet burg e me punë të detyrueshme (minierë bakri). Sigurisht, disave prej shokëve të tij u shkoi edhe më keq: të pushkatuar apo të varur.

Visari nuk e kreu gjithë dënimin: doli dy vite përpara, me rënien e diktaturës. Pra, një histori dramatike, po, por me një fund më të mirë, edhe se gjurmët e plagomës kanë mbetur. Ashtu si edhe kujtimet që sjellin ankthe, shqetësime, vuajtje.

Mbasi u lirua, brënda nja pesë vjetëve, boton nja dhjetë libra (poezi, prozë, esé). Vlerësohet me të njëjtën masë të Ismail Kadaresë. Caktohet si i dërguar kulturor në ambasadën e Shqipërisë në Itali. Në Romë fillon kariera e tij diplomatike. I zgjedhur deputet në Kuvendin shqiptar, thirret në Tiranë dhe emërohet ministër i Kulturës, detyrë që do e lërë, ndërron jetë biri i vetëm i tij, Atjonit. Rikthehet në trupën diplomatike: si kreu i ambasadës pranë Selisë së Shenjtë. Karriera diplomatike mbyllet në ambasadën e Uashingtonit, që e lë në moshën 65 vjeç.

Me Visarin jemi njohur në Milano, në shtatorin e vitit 1991, ku ai erdhi së bashku me gazetarin Lanfranco Vaccari, i cili e kishte nën mbrojtjen e tij. Pra, ishte vendosur pranë “Corriere della Sera”-s për një stazh gazetarie. Flokë kaçurrela, jo shtat lartë, as i bëshëm, shprehet në një italishte jo të përsosur e shpesh nuk arrin të mbarojë fjalinë. Bën praktikë në redaksi e, në të njëjtën kohë, përkthen poezi e tregime nga italishtja në shqip për gazetat e Tiranës. Dorështyp qindra faqe (veçanërisht vargje e tregime) me një makinë shkrimi shumë të vjetër, një Olivetti, që kishte së paku njëzet vite, të gjetur kush e di se ku. Me gjasë ishte një kundërveprim ndaj pamundësisë për të shkruajtur në qeli. Tani mund të nxjerrë dufin, të hedhë mbi letër ndjesitë e reja të njeriut të lirë, teksa sheh përqark që të kundrojë gratë e ëndërruara për vite. Herë herë një frymëmarrje e thellë, për të thithur ajrin e lirisë, e bën të rrotullojë kryet. Nuk buzëqesh shpesh, por kur e bën, mbi fytyrën e tij krijohen rrudha. Është i etur për lexime, por nuk ka para të mjaftueshme për të blerë libra. Dhurata më e pëlqyer për ndonjë festë apo përvjetor? Libra, vetëm libra. Aq e fuqishme është dëshira për të lexuar, saqë herë herë na rithotë se mbas pak ditësh ka ditën e emrit ose ditlindjen. Besoj se në një vit ka arritur të përmbushë pesë a gjashtë të tilla. Kur na lajmëron që ka datëlindjen prapë, të gjithë të kapluar nga harresa, i shkelim syrin. E kështu, në ditën e brohoritur, urimet shoqërohen gjithmonë nga pako me libra. Ha së bashku me ne në sallën-restourant të gazetës dhe shpesh e shëtisim nëpër qytet. Gjërat që e mrekullojnë më shumë janë mbitregjet. Gjithë ai bollëk e huton.

Më 1997, Zhiti boton përmbledhjen e tij të parë të poezive në Itali “Kryqi prej mishi”, të përgatitur nga Elio Miracco: një dëshmi tragjike e historisë së tij vetiake, që, natyrisht, përkon me atë të Vëndit të tij. Vazhdon “Rrëfimet pa altarë”, ku Visari, edhe njëherë, i dorëzon jetën e tij dramatike vargjeve që kthehen në pasqyrë të “historisë të kombit të tij”. Poet e gladiator. Poet e muziktar. Poet e kalorës i Varrit të Shenjtë. Poet e artist. Poet e ushtar. Poet e punonjës hekurudhash. Poet e magjistar. Poet e mjek. Poet e i mërguar. Poet e punëtor. Poet e ëngjëll. Për të mos u zhytur në një dëshpërim pa rrugëdalje,

Visari çdo ditë vetëshpik shëmbëlltyra e role të ndryshme për vetvehten sepse, më së fundi, dëshëron të mbetet vetëm poet. Pra, del “Perëndia mbrapsht dhe e dashura”: një roman që në kundërshtim me atë që thuhet, nuk lexohet i gjithi me një frymë. Duhet një javë e mirë për ta mbaruar. Është një roman për t’u gjerbur si vera e mirë. Të bën të përsiatësh, të gjindesh i përzjerë, madje të mallëngjehesh. Janë Kafka e Xhojsi, bashkëkohësia letrare e realizmi magjik, shpikja e realiteti. Por është dhe një libër i vështirë, i trishtë; nga disa anë edhe i tmerrshëm, i pazakontë, shkandullues. Pra, i jashtzakonshëm. Çdo kapitull është një tregim më vehte, një lloj futjeje në një tragjedi të pandërprerë që prek vënde të ndryshme. I filluar të shkruhej në Vjenë, mbaron në Tiranë. Dy janë personazhet kryesorë. Fotografi diletant Feliks Kondi dhe Ema Marku, një gjimnaziste e re që arrestohet, sepse mban në qafë një zinxhir me një kryq dhe lexon Biblën e të tjerë libra të ndaluar nga regjimi shqiptar i Hoxhës.

E liruar, gruaja ndalohet sërish, sepse në shtypin e Opozitës padit dhunat e torturat të pësuara në burg dhe “shndërrimin” në demokraci të vrasësve politikë e të burokratëve të dhunës. Feliksi, kur ishte i pranishëm në proçesin farsë, mbetet i mahnitur nga gojtaria dhe bukuria e gruas dhe dashurohet me të. Por policia e fshehtë vendos ta vrasë. Feliksi tërbohet, rrëmben arkëmortin dhe e ngarkon mbi shpatulla. Një përçartje. Mbi sfond në fakt tërbohet diktatura. Në të vërtetë bëhet fjalë dhe për një libër kujtimesh. Mbas personazhit të Feliksit është Visari dhe vitet e tij të gjata të burgut. Feliksi vendos të vijë në Itali. Ndalesa e parë është Bari, ku braktis valixhen e vjetër për të shëtitur qytetin: do të bëjë një krahasim me Tiranën e Durrësin. Pastaj shkon në Romë, në shtëpinë e një miku shqiptar të mërguar. Pranë tij është fantazma e Emës. Viziton vënde të shikuara në Tv italian. Shpesh nuk kujton se ku gjëndet: i përhitet të jetë në Francë, në Greqi, në Vëndet Veriore, në Kosovë. Në Bolonjë është duke hyrë në një bar, por përplas me forcë kryet në derën e xhamtë. I thotë kamarierit: “Vij nga një Vënd pis, përse e keni larë kaq mirë gjithë këtë qelq? Nuk kuptohet që është një derë”. Shqipëria kërkon Evropën, por Evropa është e pamëshirëshme. Nga Roma në Vjenë. Feliksi njeh një librashitëse që i ngjet Emës, por ajo femër nuk pranon të bëjë dublanten e saj. Udhëtimi vazhdon. Feliksi mban gjithmonë me vete një dosje me dëshmira e prova të krimeve të diktaturës, përfshirë edhe vrasjen e Emës, për ta shpënë në gjykatën e Hagës. E fsheh nën xhaketë, nën jastëk, kudo ku fle; por nuk arrin ta dorëzojë. I dëshpëruar mendon se nuk ka kuptim të kërkojë të dënohet gjithë Vëndi i tij. Kthehet në Vjenë në fundvit. Qyteti në festë pret ardhjen e 2000-shit. Drita, dëborë, të dehur. Feliksit, të lodhur e të ligështuar, me flatra mbi supe, që mendon se i kanë mbirë nga që është një gjysmazot. Fillon të shpejtojë nëpër rrugë në drejtimin e kundërt me të gjithë. Makinat i kalojnë anash me shpejtësi. Mbi këmbësore pengohet e përplaset me vetrinat e shitoreve, plagoset, i rrjedh gjak, qesh e vazhdon të vrapojë. Kur kryqëzohet me një urë mbi Danub, vendos të takojë Emën. “Kush i do flatrat e mija?”, pyet para se të kridhej në ujin e akulltë.

Gjatë Meshës së Papa Françeskut në Vatikan – 5 qershor 2016 – Visar Zhiti shkon në kërkim të “pëllumbit të bardhë” të fëmijërisë të birit të vetëm, Atjonit. I kthyer në Tiranë nga Milano, për pushimet e Krishtlindjeve 2014, Atjoni mbaron në një aksident me motorr. Është 19 vjeç dhe studjon në Universitetin Katolik. Zakonisht mbas leksioneve, kalon tek unë. Djali im është i martuar dhe jeton gjetiu. Dhe Atjoni bëhet një prani e përherëshme në shtëpinë time. Rreth orës pesë të mëngjezit, mamaja e tij, Eda, më telefonon nga Tirana: “Atjoni… jemi në morg” dhe dënes. “A je e sigurtë? Do të jetë duke fjetur. Do të shohësh se mjafton një përkëdheli për ta zgjuar”, i përgjigjem. Kur Visari dhe e shoqja vijnë në Milano për të tërhequr gjërat e Atjonit, natyrisht i mirëpres në shtëpinë time. Arrijnë në ora shtatë të mbrëmjes. Një orë më vonë darka është gati. Në tavolinë Visari dhe Eda nuk prekin asgjë. Zbuloj n’atë çast se kanë vendosur të vdesin. Bëj një lëvizje kundërshtimi. Ngrihem: “Unë nuk pajtohem. Ose hani, ose shkoni në hotel e këtu mos shkelni më. Nuk dua të jem bashkëpuntor i një “gjëje” kështu. Kisha thënë “gjë”, sepse nuk dija si ta quaja. Shohin njëri tjetrin, më shohin mua, kuptojnë se flas me gjithë mënd. E fusin diçka në gojë.

Në vitin e dytë të Filozofisë Atjoni kishte filluar të shkruante mbi politikën në gazetat shqiptare, (në kryeqytet dikush shtrembëron buzët, me që n’atë kohë babai i tij është ministër i Kulturës). Shpesh i them të mos verë në siklet Visarin: ndonjëherë më dëgjon. Atjoni është edhe piktor. Por e mësoj mbasi ai kishte ikur; nuk m’a ka thënë kurrë për hajthmëni. Pikërisht një vizatim i tij shfaqet mbi kapakun e librit të ri me vjersha të Visarit: “Nata është atdheu im”: Po ku është pëllumbi yt, Bir/, pëllumbi i bardhë i fëminisë tënde? Pyet poeti “E nuk doje të rritëshe/ se ashtu as pëllumbat/ nuk trëmbeshin prej teje…

Si në fletët muzikore, libri fillon me një “lentissimo”: (Marr dorën e butë të kësaj mbrëmjeje e ledhatoj, pastaj e hap për të parë fatin”), për ta ndryshuar tempin në një “stringendo”: (Do të doja që shpirti im/ […] si një mantel i padukshëm t’ju mbështillte,/ku përsipër të ndiheshin fjalët e mia/ si një shi i magjepsur.), për ta mbyllur me një “doppio movimento”; Kjo ditë e gjithë për të kujtuar… /Por tmerri është më i madh, nuk e nxë dot kjo ditë,/del përtej. […]/ Dua dhe unë ditën time të harresës…”)

Më vijnë nëpër mënd dy poetë të tjerë të goditur nga fati në të njëjtën mënyrë: Giosuè Carducci dhe Giuseppe Ungaretti. Carducci do të shkruante “Rimat e reja” për të birin Dante, tre vjeç; Ungaretti , “Dhimbja” për Antonetto-n nëntë vjeç. Vargje sfilitëse të poetëve që ringjallin bijtë e tyre, mbase me mendimin se bëhen etër për të dytën herë.

Përktheu nga italishtja Eugjen Merlika

Marrë nga gazeta “Libertà” 25 prill 2021, Itali

VATRA INKURAJON HETIME GJITHËPËRFSHIRËSE PËR TË VËRTETËN ELEKTORALE NË SHQIPËRI

April 30, 2021 by dgreca

INTERVISTË E GAZETËS”DIELLI” ME KRYETARIN E FEDERATËS PANSHQIPTARE TË AMERIKËS”VATRA” PAS KTHIMIT NGA SHQIPËRIA-/

ELMI BERISHA: VATRA DO TË INFORMOJË ME KORREKTËSI INSTITUCIONET AMERIKANE PËR ZGJEDHJET E 25 PRILLIT-/
- Elmi Berisha, kryetari i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, në një rrëfim të gjatë për gazetën “Dielli” dhënë gazetarit Sokol Paja, pas kthimit nga vizita në Shqipëri, skanon ecurinë dhe takimet intensive që delegacioni i Vatrës zhvilloi në Shqipëri me rastin e zgjedhjeve Parlamentare të 25 prillit. Sipas kryetarit z.Elmi Berisha, Vatra inkurajon hetime gjithëpërfshirëse për të vërtetën elektorale mbi zgjedhjet në Shqipëri, pasi e vërteta u bën mirë institucioneve dhe qytetarëve të republikës së Shqipërisë. Z.Berisha tregon me detaje për vizitën e delegacionit të Vatrës në familjet e prekura nga termeti dhe ndihma që do japë Vatra për këto familje, tregon detaje të kontributit për zgjedhje të lira dhe demokratike në Shqipëri, takimet me Presidentin e Republikës Meta, ish-kryeministrin Berisha, liderin e opozitës Basha, vizitën në Autoritetin e Dosjeve, takimin me akademik Beqir Metën, pjesmarrjen në takimin elektoral dhe mbeshtetjen e dhënë kandidates, që kishte mbështetjen e të përndjekurëve politikë Ledina Fratari, si dhe takimi me simbolin e qëndresës antikomuniste në Shqipëri Simon Mirakajn.

z.Kryetar si ndjeheni pas kthimit nga vizitat e rëndësishme në Shqipëri dhe Kosovë?

Ndjehem jashtëzakonisht i lumtur për vizitat që patëm në Shqipëri me një pjesë të Kryesisë së Vatrës. Kjo ishte një vazhdimësi e shkëlqyer e traditës vatrane, ndjekur prej vitesh me radhë.

Vatra nuk mund të mungojë dhe nuk mund të qëndroj larg në momente të rëndësishme, siç janë zgjedhjet, apo procese të ndryshme kombëtare si në Shqipëri, Kosovë apo vise të tjera kombëtare. Vatra ka dhënë dhe jep kontributin e saj për të mirën e shqiptarëve në shtetet amë. Ajombështet proceset demokratike dhe monitorimi i zgjedhjeve dhe mbarëvajtja e tyre kanë një rëndësi për Vatrën dhe çdo shqiptar kudo që jeton e punon. Ndjehem shumë i gëzuar që së bashku me përfaqësuesit më të denjë të Vatrës kryesuam një delegacion për të monitoruar dhe mbështetur proceset demokratike në Shqipëri.

A e përmbushi Vatra misionin e saj gjatë kësaj vizite të rëndësishme në Shqipëri me rastin e zgjedhjeve parlamentare?

Vatra bëri një vizitë historike dhe një përfaqësim dinjitoz në Shqipëri në një kohë shumë të rëndësishme për qytetarët shqiptarë siç ishin zgjedhjet parlamentare.Vatra e përmbushi më së miri misionin,qëllimin dhe angazhimin e saj në dobi të qyytetarëve shqiptarë, proceseve demokratike dhe betejës për zgjedhje të lira dhe të ndershme në Shqipëri. Vatra ka kërkuar institucione të forta dhe të qëndryeshme, zgjedhjet të lira dhe me standarte, sundim të ligjit, respektim të drejtave të njeriut, luftë krimit e korrupsionit, zhvillimin e ekonomisë, krijimin e një shpresë të re në shqipëri që të mos shpopullohet Shqipëria, zhdukjen e nepotizmit dhe kryerjen e reformave të qënësishme që zhvillojnë Shqipërinë dhe e afrojnë atë me Perëndimin.

Si u prit Vatra në Shqipëri ?

Në këtë vizitë shumë të rëndësishme që ne si Vatër zhvilluam në Shqipëri, u pritëm në mënyrë të shkëlqyer, siç është pritur gjithmon Vatra në këta 30 vite.Vizitën e filluam nga Shkodra ku nderuam vëllain e nën/kryetarit të Vatrës, studjuesin Eduard Grishaj i cili u nda tragjikisht nga jeta pak javë më parë dhe më pas kemi vazhduar në Tiranë duke u takuar me Presiodentitn e Republikës z.Ilir Meta, ish kryeministrin Prof.Dr Sali Berisha, liderin e opozitës Lulzim Basha, kryetaren e Autoritetit të Dosjeve znj.Gentiana Mara Sula, qëndrestarin e persekutimit komunist në shqipëri z.Simon Mirakaj, Akademik Beqir Metën që po përgatit një studim të shkëlqyer mbi historinë e Vatrës, kemi vizituar familjet e prekura nga termeti dhe në fund kemi mbështetur publikisht kandidaten për deputete të shtresës së të përndjekurve politikë znj. Lediana Fratari. Zhvilluam bisedime dhe takime intensive ku Vatra këmbënguli fort në misionin e vizitës së saj. Dua të theksoj ftesën nga Doktor Berisha i cili u ndje shumë i respektuar dhe na falenderoi pafund për ndihmën që po jep Vatra jo vetëm në histori por edhe në këtë moment shumë të rëndësishëm për shtetin dhe popullin shqiptar. Doktor Berisha parashtroi vështirësitë për zgjedhje të lira dhe të pamanipuluara dhe ne i premtuam se do të jemi kurdoherë aktivë në proceset vendimmarrëse të shtetit e kombit shqiptar.

Ju kanë etiketuar në shtyp për njëanësi politike dhe lidhje me të djathtën, çfarë komenti keni për këtë?

Vatra ka qenë gjithmonë më afër të djathtës për shumë arsye historike, shpirtërore dhe ideologjike. Me të majtën nuk kemi pasur asnjëherë qasje të afërt. Vatra shkoi natyrshëm në misionin dhe qëllimin e saj. Vatra përkrah çdo shqiptar pa dallim. Ne nuk kishim asnjë ftesë nga e majta në Shqipëri. Të majtët edhe kur vijnë në New York, nuk kujtohen për Vatrën. Qasja jonë është e qëndrës së djathtë. Vizita jonë dhe kontributi ynë në Shqipëri ishte i natyrshëm dhe shumë i përshpirtshëm. Uroj në të ardhmen që institucionet dhe të majtët në Shqipëri të kujtohen dhe të ndërgjegjësohen se Vatra punon për çdo shqiptar dhe jo vetëm për individë të caktuar apo parti politike. Vatra do të bashkëpunojë dhe punojë me të gjtihë ata që do ta kërkojnë ndihmën dhe bashkëpunimin tonë. Fakti që opozita ka kërkuar të takohet me ne do të thotë se ata ndjehen më të afërt me ne. Të majtët më kanëbërë presion dhe më kanë kërkuar gjatë vizitës, që të mos ndërhyj në punët e brëndshme të Shqipërisë, por ua kam bërë të qartë se Vatra është mbi partitë dhe ka synim të kontribuojë për mirëqënien e çdo qytetari në Shqipëri, Kosovë e në viset shqiptare. Vatra ka misionin, qëllimin, filozofinë dhe qëndrimet e saj dhe nuk i ndryshon për askënd pavarësisht se kujt i pëlqejnë apo jo. Ne do ta japim ndihmën dhe bashkëpunimin tonë në çdo rast kur kërkohet për të mirën e mbarë qytetarëve shqiptarë dhe jo individëve të caktuar.

Cili është qëndrimi juaj për zgjedhjet në Shqipëri?

Zgjedhjet Parlamentare në Shqipëri u zhvilluan në një klimë tensioni dhe parrregullsish të theksuara. Partia në pushtet vodhi të dhënat personale të qytetarëve shqiptarë dhe i përdori për të fituar pushtet. Kjo është diçka e rëndë dhe e papranueshme ne një shtet demokratik. Kjo është një gjë shumë serioze dhe nuk i bën legjitime këto zgjedhje pasi qeveria duke përdorur fuqinë e pushtetit institucional ushtroi presion mbi zgjedhësit nëpërmjet eksponentëve të caktuar të veshur me pushtet ekonomik dhe politik dhe bleu votat. Ky fakt e ka shqetësuar tejmase Vatrën. Shqiptarët kanë nevojë për të vërtetën mbi zgjedhjet. Uroj dhe shpresoj që sa më parë e vërteta sesi u votua dhe kush fitoi realisht në Shqipëri të zbulohet sa më shpejt. Vatra inkurajon hetime të fuqishme dhe gjithëpërfshirëse për të vërtetën elektorale në Shqipëri. E vërteta u bën mirë institucioneve dhe qytetarëve të republikës. Është një domosdoshmëri e panegociueshme që në një shtet demokratik të sigurohen të dhënat personale të qytetarëve dhe të mbrohen me ligj. Patronazhimi, vjedhja e database të qytetarëve shqiptarë është shkelje e të drejtave dhe lirive themelore të njeriut. Qytetarë të survejuar dhe të intimiduar kudo e ngado. Pushteti përdori çdo mjet për të fituar zgjedhjet me çdo kusht edhe në kundërshtim me ligjin. Gjithësesi ne do të informojmë institucionet amerikane rreth situatës parazgjedhore dhe ditën e zgjedhjeve.

Si e gjykoni përfshirjen e institucioneve shtetërore në zgjedhje, pra si pushteti përdori shtetin për të fituar zgjedhjet?

Institucionet shtetërore dhe njerëzt të lidhur me pushtetin kanë shantazhuar e bërë presion për votën.Dora e pushtetit dhe shtetit ndjehej ngado e kudo. Ne kemi pasur informacione të sigurta si nga opozita dhe ambasadat ndërkombëtare për atë që po përgatitej të ndodhte në Shqipëri. Shteti u vu në shërbim të partisë në pushtet për të fituar zgjedhjet. Shteti me të gjitha fuqitë dhe kapacitetet u vu në shërbim të partisë në pushtet. Këto zgjedhje u zhvilluan në një klime të tensionuar dhe jo demokratike. Është mëse e qartë që pushteti përdori shtetin për të fituar partia shtet. Është abuzuar me votën e qytetarëve. Ne jemi në një vijë me denoncimet e OSBE-ODHIR, se përveç shit-blerjes së votës, njësimi i shtetit me partinë në pushtet,mbetet një rrezik permanent për ta mbytur demokracinë dhe zgjedhjet e lira. Vatra do të vazhdojë misionin e qëllim e vet. Vatra do ta duartrokasë atë parti që bën gjëra të mira për qytetarët shqiptarë dhe do ta kritikojë me gjithë fuqinë e saj atë parti që nuk u shërbën qytetarëve. Vatra do ta ngrejë gjithmonë zërin për të mirën e përgjithshme të shtetasve shqiptarë kudo ata gjenden.

Pse Vatra mbështeti hapur vetëm kandidaten e ish të përndjekurve politikë Lediana Fratari?

Për Lediana Fratarin ishte mbështetje me ndërgjegje, me zemër dhe me shpirt.E kishim mision të parardhësve vatranë që diktatura i vrau, i pushkatoi, i burgosi, dhe i syrgjynosi kampeve të internimit.Të përndjekurit e regjimit komunist në Shqipëri janë heronjt të vërtetë. Askush nuk mund ta imagjinojë persekutimin e padrejtë që ata kanë përjetuar mbi kurriz. Ne u pritëm në mënyrë të shkëlqyer nga të gjithë të përndjekurit në Shqipëri dhe Vatra vendosi ta pëkrahë hapur këtë kandidate dinjitoze. Ne kemi qenë gjithmonë pro të përndjekurve politkë në Shqipëri. Ne i kemi përkrahë dhe do ti përkrahim në të gjitha proceset dhe kauzat që ata ndjekin e kërkojnë. Kjo mbështetje është e drejtë morale jona, mbi të gjitha për atë që Lediana përfaqësonte në këtë kandidim për zgjedhjet parlamentare në Shqipëri. Ne ende besojmë se vajza si Lediana do ta sjellin ndryshimin në Shqipëri.

Çfarë mbresat ju ka lënë vizita në familjet e prekura nga tërmeti në Shqipëri?

Vizita e delegacionit të Vatrës në familjet e prekura nga termeti ishte shumë domethënëse për tu gjendur pranë vëllëzërve e motrave tona në ditë kaq të vështira. Një ndër qëllimet kryesore të vizitës në Shqipëri ka qenë kontakti dhe komunikimi me këto familje në mënyrë që Vatra tu ndërtojë shtëpi këtyre familjeve me fondet që Vatra ka grumbulluar dhe pse jo të fillojë një fushatë tjetër për mbledhje fondesh shtesë. Jemi ndjerë tepër të trishtuar për gjendjen në të cilën shteti kishte lënë në mëshirë të fatit qytetarët e tij. Njerëz të braktisur, që kishin mbi 1 vit e gjysmë që jetonin në çadra, fëmijë pa shkollë, dhe jetësë në kushte skandaloze. Qeveria kishte harruar qytetarët e saj. Familjet kishin nevojë emergjente për ndihmë.Gjendja reale ishte e tmerrshme. Dimër e verë një jetësë e rëndë në çadër. Takuam njerëz fisnik dhe të dashur. Jemi mallëngjyer nga këto takime. Nuk e përshkruaj dot emocionin që kemi përjetuar si delegacion. Familja Jaku kishte nevojë imediate për ndihmë dhe sidomos fëmijët për shkollim. Ne do i gjendemi pranë kësaj familje. Ne do të bëjmë gjithçka tu gjendemi pranë. Shqipëria ka nevojë për solidaritet.

Si po shkon kërkimi shkencor për botimin e librit studimor për historinë e Vatrës?

Një ndër objektivat e vizitës së delegacionit të Vatrës në Shqipëri ishte edhe takimi me Akademik Beqir Metën i cili po punon fuqishëm për librin shkencor të historisë së Vatrës. Patëm një takim shumë frytëdhënës dhe u njohëm nga afër me punën voluminoze shkencore të Akademikut Beqir Meta i cili dëri më tani ka bërë një punë kolosale. Historia e Vatrës po del në dritë dhe i shprehim mirënjohjen dhe falenderim profesor Beqir Metës për punën fisnike që është duke përgatitur. Shpresojmë dhe kemi besim se libri do të jetë gati në vitin e 110 vjetori të Vatrës, pra vitin e ardhshëm. Po përgatitet një punim shkencor dinjitoz, jemi me fat për këtë bashkëpunim dhe libri studimor që do jetë shumë shpejt në dorën e vatranëve dhe studjuesve shqiptarë e të huaj.

Çfarë mbresash ju la vizita në Autoritetin e Dosjeve?

Në autoritetin e dosjeve patëm një vizitë shumë mikpritëse dhe miqësore. Dua ta falenderoj Kryetaren e Autoritetit Gentiana Mara Sula e cila u shpreh e gatshme për bashkëpunim dhe na ofroi çdo qasje në dokumentacion për hulumtime dhe kërkime sipas ligjit dhe procedurave të marrjes së informacionit dhe njohjes me dokumentet. Ishte një takim shumë emocional ku u njohëm me disa dosje persekutimi të njerëzve të pafajshëm. E pa imagjinueshme vuajtja e padrejtë me të cilën janë përballur qytetarët shqiptarë gjatë diktaturës komuniste. Persekutime rrënqethëse. Falë bashkëpunimit të ngushtë me Autoritetin e Dosjeve, Vatra në vazhdim do të ketë akses që të bëjë vetting për strukturat e saj, veçanërisht për të gjithë ata që e sulmojnë apo hedhin baltë mbi Vatrën. E vërteta i bën mirë secilit prej nesh.

Një mesazh për vatranët dhe të gjithë shqiptarët

Vatra do ta ruajë misionin e saj të shenjtë duke qenë gjithmonë një institucion shpirtëror, patriotik dhe atdhetar me qëllim për të punuar ditë e natë për kombin shqiptar. Vatra do të kontribuojë në vazhdim në proceset demokratike dhe do kërkojë rritjen e mirëqënies për shqiptarët në Kosovë, Shqipëri e trevat shqiptare. Vatra do të punojë fort që të mbrojë interesat kombëtare të shqiptarëve dhe të kontribuojë për shtete të forta, reforma të thella dhe institucione funksionale që garantojnë zhvillim ekonomik, barazi para ligjit dhe garantim të lirive e të drjetave themelore të njeriut.