s p – Page 1275 – Dielli

Kryeministri Kurti takoi në Berlin, Kancelarin e Republikës Federale të Gjermanisë, Olaf Scholz

December 9, 2023 by s p

Prishtinë, 9 dhjetor 2023/

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti takoi në Berlin, Kancelarin e Republikës Federale të Gjermanisë, Olaf Scholz.

Në takimin që u zhvillua në kuadër të Kongresit të Partisë Socialdemokrate të Gjermanisë (SPD), kryeministri Kurti dhe kancelari Scholz diskutuan mbi marrëdhëniet e forta dhe të shkëlqyeshme dypalëshe, rëndësinë e intergrimit në Bashkimin Evropian të Republikës së Kosovës dhe Ballkanit Perëndimor, dhe vizionin e përbashkët si socialdemokrat për zhvillim, drejtësi sociale dhe mirëqenie në të dy vendet.

Kryeministri Kurti shprehu edhe në këtë rast mirënjohjen dhe falënderimin e tij për rolin e rëndësishëm dhe mbështetjen e vazhdueshme të Gjermanisë për popullin dhe Republikën e Kosovës.

Ky ishte takimi i dytë bilateral ndërmjet kryeministrit Kurti dhe kancelarit gjerman Scholz këtë vit, nga katër gjithsej në dy vitet e fundit.

Njoftim për mediat, publikun dhe anëtarët e VATRËS: Nuk ka takim nesër te Vatra

December 8, 2023 by s p

Në përgjigje të keqinformimit të përhapur në platforma të ndryshme si dhe media sociale në lidhje me një takim në selinë e VATRËS në Nju Jork më 9 dhjetor 2023, në orën 1 pm Federata Pan-Shqiptare e Amerikës VATRA njofton se NUK KA TAKIM të planifikuar në VATËR në këtë ditë.

Siç e dini, takimet zyrtare në Vatër shpallën eksluzivisht nga Kryetari, Kryesia apo Sekretari i VATRËS dhe ato publikohen në Gazetën Dielli.

Mirëupafshim në takimin e rrallës për të cilin do t’iu informojmë së shpejti në gazetën Dielli.

Me respekt

Kryetari i VATRËS

Elmi Berisha

Botohet në Kosovë libri publicistik i Ramiz Mujajt, “Diellin nuk lind vetëm në Rugovë”

December 8, 2023 by s p

DOKUMENTARJA DHE ARTSITIKJA

TË SINTETIZUARA NË NJË LIBËR

Në vend të parathënies për librin e Ramiz Muajajt “Dielli nuk lind vetëm në Rugovë”

Besim Muhadri

Ramiz Mujaj vjen me librin e tij “Dielli nuk lind vetëm në Rugovë”, që është edhe libri i tij jetësor. Në këtë libër autori ka përmbledhur një jetë të tërë veprimtarie dhe krijimtarie, të zhvilluar brenda një periudhe pothuajse pesëdhjetëvjeçare e mbase edhe më gjatë. Me një fjalë, këtu përfshihet tërë jeta e tij në Kosovë dhe Amerikë, ku jeton tash e dyzet vjet.

Ramiz Mujaj ka një biografi të bujshme, në të cilën përmblidhet aktiviteti i tij letrar, publicistik dhe atdhetar. Autori e ka konceptuar librin e tij në tri periudha jetësore, ku secila ka karakteristikat e veta, që janë të ndërlidhura në mënyrë ciklike. Autori flet për jetën, për familjen e tij të ngushtë dhe të gjerë, por flet edhe për punën e tij krijuese, publicistike dhe veprimtarinë e tij të palodhshme atdhetare, që ai e ka zhvilluar qoftë në Kosovë, qoftë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, ku jeton që nga viti 1986.

Fokusi i Ramiz Mujajt në këtë libër është i përqendruar në tri fusha: Në ata atdhetare, në atë krijuese dhe në atë humanitare. Një pjesë të madhe të librit ai i kushton veprimtarisë së tij në Shoqatën Panshqiptare “Vatra”, në të cilën ai vepron tash më shumë se tridhjetë vjet. Periudhat e jetës së Ramizit, krahas fatit dhe peripecive të tij jetësore personale, janë të ndërlidhura me fatin e Atdheut. Kudo që të lexojmë, shohim se Ramizi ka qenë dhe vazhdon të jetë shumë i përkushtuar edhe ndaj familjes, gruas dhe fëmijëve. Natyrisht se në këtë kontekst, ai nuk ka lanë në asnjë moment anash as vendlindjen e tij të dashur dhe heroike, Rugovën. Këtë e shohim në kontributin e tij dhe të bashkëvendësve të tij Rugovanë në formimin dhe zhvillimin e Shoqatës “Rugova”, të Ansamblit autokton “Rugova”, përmes të cilës Shoqatë ai sheh jo vetëm kujtimin krenar për vendlindjen, por edhe për ruajtjen e vlerave dhe të traditave kulturore autoktone kombëtare.

Ëndrrat e tij jetësore ishte të shihte “Vatrën”, siç shprehet ai, të kolosëve Noli-Konica, për të cilën para se të vinte në Amerikë kishte dëgjuar përmes librave dhe profesorëve që kishin folur për të kur ai ishte nxënës dhe student në Kosovë. Interesimi i tij për të “prekur” “Vatrën” ishte këmbëngulës që në ditët e para të kalimit përtej Atlantikut dhe të vendosjes së tij me familje në Amerikë. Dëshira dhe ëndrra e tij u realizua dhe që nga ajo ditë ai nuk rreshti së punuari dhe vepruari për “Vatrën”, të cilën ai nuk e gjeti siç kishte dëgjuar në libra e siç dëshironte ta shihte. Mirëpo, vullneti i tij, i vëllezërve të tij dhe të shumë veprimtarëve të tjerë, bëri që “Vatra” të ringjallej dhe të hapëronte drejt rimëkëmbjes së saj, bashkë me gazetën e saj “Dielli” për të cilat Ramizi nuk kurseu as mundin e as dijen. Natyrisht se gjatë këtyre viteve ai do të ballafaqohej me situata jo të mira, të cilat do t’i shohim të shpërfaqura përmes rrëfimeve dhe reagimeve intelektuale të Ramizit, qoftë në shtypin e kohës, qoftë edhe përmes debateve të ndryshme. Të gjitha këto do t’i shohim në faqete e këtij libri.

Ramiz Mujaj në asnjë moment nuk la anash shqetësimet e tij për Kosovën, të cilën kur emeigroi në Amerikë e la në një robëri dhe shtypje të rëndë. Situata në atdheun e autorit sa vinte e rëndohej dhe do të vinin vitet ’90 të shekullit të kaluar, ku shpërtheu edhe lufta për liri. Ramizi, bashkë më shumë veprimtarë të tjerë atje në Amerikë, nuk qëndruan duarkryq. Prandaj iu rrek e iu rrekën punës dhe organizimit, qoftë përmes tubimeve të ndryshme anekënd Amerikës, për ta sensibilizuar çështjen e Kosovës në arenën ndërkombëtare që kalonte përmes miqve tanë të përhershëm amerikanë. Në vitin 1998, kur shpërtheu lufta në Kosovë, Ramiz Mujaj dha kontributin e tij të çmuar, qoftë në aspektin material, qoftë në gatishmërinë e tij për të shkuar në Kosovë. Të gjitha këto përpjekje dhe kontribute Ramiz Mujaj i ka përshkruar bukur dhe realisht në faqet e këtij libri.

Ramiz Mujaj është poet dhe piktor, njëkohësisht. Në poezitë dhe në pikturat e tij, të llojit dhe stilit të veçantë, në brumin e tyre, krahas aspektit artistik të admiruar, kanë atdheun dhe figurat kombëtare, të cilat ai arrin t’i përjetësojë në mënyrën e vet të duhur.

Libri, krahas teksteve të fuqishme, është i shoqëruar edhe me fotografi të shumta, që janë një aspekt tjetër dokumentues për ato që flet dhe i prezanton para lexuesit. Prandaj, libri “Dielli nuk lind vetëm në Rugovë”, është një libër sa personal, aq edhe përgjithësues. Sa dokumentues, aq edhe artistik, brenda të cilit shkrihet shpirti i artistit dhe i atdhetarit njëkohësisht.

CILA ËSHTË VLERA E KUJTIMEVE TË ISMAIL QEMAL VLORËS

December 8, 2023 by s p

Prof.Milazim KRASNIQI/

Ata që i kanë lexuar me vëmendje kujtimet e Ismail Qemal Vlorës, kanë më shumë shans të kuptojnë pse pikërisht ishte ai themeluesi i shtetit shqiptar. Kanë shans të kuptojnë se ai me decenie ishte i formuar që të bëhej një udhëheqës i madh. Kanë shans të kuptojnë se dy vlera i kishte të jashtëzakonshme: pasionin për punë dhe guximin kokëkrisur. Me punë ai u dallua dhe u imponua si njeri i suksesit, kudo ku u gjend. Me guxim bëri që edhe armiqtë ta respektonin. Në të vërtetë, guximi i tij ishte përtej çdo konvencioni politik të asaj kohe: ai nuk ishte vetëm opozitar ndaj sulltan Abdylamidit e xhortuqve, po ndaj gjithë trashëgimisë absolutiste të sundimit osman, sepse Ismail Vlora ishte politikan me bindje liberale. Duke qenë bashkëpunëtor dhe mik i reformatorit të madh, Mit’hat pashës, pas vdekjes së tij, Ismail Vlora u bë simbol i lëvizjes liberale në Shtetin Osman. Prandaj e pranuan si burrështetas dhe lider të shquar oborret mbretërore të Fuqive të Mëdha të Evropës. Qeveritarë e diplomatë të shumë anglezë, gjermanë, austro-hungarezë, italianë, etj., besuan se ai idetë liberale i kishte bindje, i kishte botëkuptim, prandaj e kishin referencë.

Duke e pasur atë staturë të politikanit të madh liberal, të besueshëm e të parashkikueshëm, kur erdhi puna për fatin e Shqipërisë, ai u etiketua si autoritet pas të cilit duhej t’i shkonte historia shqiptare. Pa besimin në kredencialet e tij liberale, puna mund të shkonte shumë më keq se sa që shkoi edhe në aktin e themelimit të shtetit (mund të mos proklamohej fare!) e edhe në Konferencën e Londrës. Në fakt, Ismail Qemal Vlora ishte një lloj garancie për pavarësinë e një shteti të ri, i cili kur u shpall dhe kur u pranua në Konferencën e Londrës, de fakto nuk ekzistonte. Faktikisht ekzistonte vetëm besimi në seriozitetin dhe konsekuencën e themeluesit të atij shteti. Mbi atë besim të akterëve vendimmarës, filloi ekzistenca e shtetit shqiptar. Pra, nga leximi i kujtimeve të tij mua më rezulton se përgatitja e tij e gjatë në beteja të rënda politike në Shtetin Osman, duke mbetur konsekuent i ideve liberale, e përgatiti që të bëhej themeluesi i shtetit shqiptar. (Kjo nuk ia zvogëlon as nuk ka pse ia fshehtë edhe gabimet që në kontekste të ndryshme ka bërë, gjatë asaj karriere të stuhishme politike.)

Historianët kanë bërë lloj-lloj interpretimesh për personalitetin dhe rolin e tij. Por askush më mirë se sa ai vetë nuk e ka ditur të vërtetën për të. Prandaj unë më shumë i besoj rrëfimit të tij se sa intererpretimeve të historianëve. Rrëfimi i tij është i rëndësishëm për ta kuptuar, së paku pjesërisht, anën e padukshme të fateve historike të kombeve e shteteve: kur Zoti u ofron mundësi shpëtimi, u mundëson njerëzve adekuatë të dalin në ballë të punëve. Në rastin e themelimit të shtetit shqiptar, nuk gjej shpjegim tjetër. Shqiptarët ishin një komb në proces formimi, me përçarje evidente fetare e krahinore, me rrethim tërësisht armiqësor, me moskuptim të hidhur nga qeveria xhonturke, me skepticizëm të Fuqive të Mëdha, pra, me të gjitha rrethanat të pavaforshme. I vetmi favor në atë realitet ishte dalja e Ismail Qemal Vlorës në ballë të punës. P. S. Lexojini kujtimet e Ismail Qemal Vlorës! Merrni vesh!

“Vizita”

December 8, 2023 by s p

Zija Vukaj*/

Vepra “Vizita”, realizuar nga trupa e teatrit “Migjeni”, i dha një shkëlqim të merituar dramaturgjisë shqiptare, lindur në këtë qytet të lashtë, që quhet Shkodër, falë punës mjeshtërore të një grupi individësh të talentuar, idealistë, dashamirës të artit dhe të traditës që u krijua prej brezash të tërë. Këtij idealizmi iu bashkua edhe fisnikëria, profesionalizmi dhe përkushtimi i regjisorit italian Davide Iodice, tashmë një artist me famë evropiane.

Vepra “Vizita” është marrë nga romani i autorit britanik Herbert George Wells “Vizita e mrekullueshme” dhe është kthyer në tekst dramatik nga Fabio Pisano.

Gjeneza e kësaj “drame”, është romani fantastik me elementë satirikë i vitit 1895, i autorit Wells, të ashtuquajturit babai i romanit fantastiko- shkencor, që ka si protagonist një figurë engjëllore, që në mënyrë misterioze gjendet në Anglinë e fundit të Tetëqindës.

Një ëngjëll shfaqet në Anglinë e jugut si një zog i madh me pupla të ylberta dhe i plagosur në njërin krah nga prifti i fshatit që kishte dalë për gjah. Prifti pastaj kujdeset për të, duke e kuptuar se ishte një engjëll që kishe ardhur nga bota e ëndrrave dhe nuk i njihte fare sjelljet dhe zakonet e vendit.

Engjëlli shihet me sy të keq nga banorët e fshatit qoftë për mënyrën e sjelljes nga “fisnikët”, qoftë për tiparet femërore; cilësohet edhe si i çmendur dhe socialist

Për sjelljen e keqe të engjëllit prifti urdhërohet ta përzërë brenda një jave; pastaj shtëpia e priftit merr zjarr dhe engjëlli bie brenda shtëpisë në flakë për të shpëtuar shërbyesen. Tregimi mbyllet me një epilog tragjik.

Pa bërë asnjë interpretim, duhet kujtuar shprehja e urtë popullore: “Kush kërkon, gjen”. Si erdhi në fokusin e teatrit “Migjeni” dhe në syrin e spektatorit shqiptar kjo vepër? Duke pyetur, morëm vesh përpjekjet e drejtores së atëhershme Rita Gjeka për të kërkuar në arsenalin e dramaturgjisë vendase e botërore, që të gjallëronte e të pasuronte repertorin e “Migjenit”. Në këtë përpjekje Rita ra në kontakt me veprën, autorin e dramatizimit të romanit të Wells- it dhe sidomos me regjisorin Iodice. Puna filloi rreth një gjysmë viti më parë dhe rezultati u kurorëzua, në fundin e këtij nëntori.

Pavarësisht se vepra është shkruar në tjetër kohë dhe për të tjera shoqëri e realitete, ajo ngjan se është shkruar vetëm për Shqipërinë dhe shqiptarët e tranzicionit të pafund të pas viteve nëntëdhjetë.

Vlerësimi:

“Vizita”, shpallet fituese e tre çmimeve në Festivalin Teatror “Moisiu”.

“Shfaqja më e mirë”

“Muzika më e mirë”

“Skenografia më e mirë”;

dhe kjo flet shumë. Mbi këtë vlerësim mund të ngrihen argumente pa fund. Po të analizohej, do të duhej një trajtim shumë sinkretik si vetë teatri, ku do të flitej së pari për tekstin, natyrën utopike dhe distopike të letërsisë së asaj kohe, që mbetet e tillë edhe sot, për tejkohësinë dhe universalitetin e gjithanshëm të një vepre që është shkruar nga një autor me përmasa globale, për të zbritur pastaj te puna e palodhur e regjisorit, tek vetitë e larta të trupës së aktorëve, tek rreptësia dhe disiplina e punës dhe, mbi të gjitha, tek dashuria e artistëve për të bërë art. Një art, që në të njëjtin plan me funksionet e tij estetike, ka edhe humanitetin, idealizmin, qytetarinë dhe vizionet e së ardhmes. Tjetër punë pastaj do të duhej, për të analizuar inxhinjerinë regjisoriale, dhuntitë e aktorëve, profilet e tyre të vyera, plastike dhe të papërsëritshme, ndërtimin e skenografisë, përzgjedhjen e muzikës etj., pa shkuar tek fuqia që ka kjo vepër e realizuar, për të tërhequr në meditim dhe për të provokuar intelektin e çdo spektatori.

*Shënime për shfaqjen “Vizita”- (Mbresa nga shqipërimi i saj dhe ndjekja nga ana ime si spektator në teatër).