Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Vatra si aset i çmuar i kombit shqiptar

by

Dr. Dritan Demiraj/

Personalisht jam një individ që kam vetëm pesë vjet si anëtar i Federatës Pan-Shqiptare ‘Vatra’, por gjatë këtyre pesë viteve kam patur kënaqësinë dhe privilegjin që t’i bashkohem kësaj organizate padiskutim më e vjetra dhe më me shumë vlera kombëtare se të gjithë organizatat e tjera të cilat veprojnë në komunitetin Shqiptar në SHBA dhe në Kanada.

Federata Pan-Shqiptare e Amerikës “Vatra” ka ndjekur me vëmëndje, përgjegjësi dhe shqetësim të thellë situatën dhe zhvillimet politike në Republikën e Kosovës, Republikën e Shqipërisë dhe Ballkanin Perëndimor dhe në të gjitha rastet ka qënë e vëmendshme për të reaguar, bashkëpunuar dhe asistuar qeveritë përkatëse duke lobuar kudo në institucionet Amerikane me të gjitha mundësitë e saj.

Thënë kjo sa më lartë, Federata Pan-Shqiptare “Vatra” i ka bërë dhe do të vazhdojë të mbështesë çështjen kombëtare duke ndjekur shembullin e drejtuesve të saj të ndritur Faik Konica dhe Fan Noli. Pra e gjithë veprimtaria e saj duhet vlerësuar, mbështetur dhe vlerësuar si një aset i vlefshëm kombëtar në diasporë.

Vitet e fundit, kemi parë që kryetari i saj z. Elmi Berisha dhe drejtuesit e tjerë të lartë të saj kanë intensifikuar punën e tyre për të rritur numrin, cilësinë e anëtarësisë dhe aktivitetet e saj jashtë Amerikës, të cilat kulmuan me vizitën e delegacionit të saj në Republikën e Kosovës, një aktivitet gjithëpërfshirës ku i gjithë lidershipi i Kosovës që nga Presidenti, Kryeministri, Kryetari i Parlamentit, Kryetari i Bashkisë Prishtinë dhe institucionet akademike shprehën dëshirën për rritjen e bashkëpunimit institucional me ‘Vatrën’.

Fatkeqësish prej një periudhe dy vjeçare kemi parë, dëgjuar dhe lexuar veprime dhe shkrime të cilat jo vetëm që nuk i bëjnë mirë ‘Vatrës’ por po ulin dinjitetin e institucionit të saj dhe të vetë personave të cilët mendojnë se mund ta trajtojnë atë si plaçkë ose gënjejnë veten se mund ta marrin atë me dhunë në vendin e demokracisë botërore. Dhe për më tepër kjo bëhet qesharake, kur në ‘punët’ e ‘Vatrës’ futen edhe individë të diskretituar në New York dhe Shqipëri të cilët përveç vjedhjes së fondeve nëpërmjet mashtrimit nuk i lidh asnjë tjetër me çështjen kombëtare Shqiptare.

Të mendosh sot në vitin 2023, se mund të ‘rrëmbesh’ me forcë një institucion të zgjedhur në mënyrë demokratike në mes të New Yorkut, tregon se personat që bëjnë thirrje për veprime të tilla ose janë në gjendje të rënduar psikologjike, janë delirantë, nuk jetojnë me realitetin ose kanë ngelur prapa me kohën në qytetin, fshatin ose katundin e Shqipërisë të viteve 1960 nga e kanë prejardhjen, ku sejcili e gjente zgjidhjen sipas dëshirës së tij.

Vatra nuk mund dhe nuk duhet të trajtohet pa dinjitet nga një grup njerëzish të pamoralshëm, të cilët në vend të kontributit po i mëshojnë përçarjes, sharjeve, fyerjeve dhe veprimeve të pamoralshme të cilat përveç ‘Vatrës’, po i diskretiton edhe ata përfundimisht. Askush nuk mund dhe nuk do ta shfrytëzojë asnjëherë ‘Vatrën’ për prestigj, madhështi dhe inatet personale, aq më tepër personat ‘donkishoteskë’ tashmë të diskretituar në diasporë që skanë asnjë lidhje me ‘Vatrën’ dhe ju gënjen mendja se i pyet njeri.

Panamerikanizmi kosovar

by

Prof. Milazim Krasniqi/

Që nga riparaqitja e krizës në vitin 1989 e këndej, prezenca amerikane në Kosovë dhe lidhur me Kosovën ka qenë një element thelbësor për qetësimin e gjendjes dhe për orientimin politik të kërkesave të shqiptarëve. Deklaratat e kongresmenëve dhe të senatorëve, komentet e mediave dhe prezenca mjaft e shpeshtë e diplomatëve amerikanë në Prishtinë, krijuan një disponim të fuqishëm proamerikan në popull. Kjo ishte e lidhur edhe me proceset politike dhe ideologjike që po përshkonin Jugosllavinë. Meqë Millosheviqi ishte pozicionuar si vazhdues i ideologjisë komuniste, shqiptarët e Kosovës morën një kurs më të theksuar antikomunist. Ky kurs i ri i bashkonte me lëvizjet e mëdha antikomuniste që kishin përfshirë shumicën e shteteve të Evropës Lindore. Ndikimi më direkt vinte nga lëvizjet nacionale antikomuniste që zhvilloheshin në Slloveni dhe në Kroaci. Këto lëvizje përjetoheshin si aleanca të natyrshme në një front antiserb. Në vitet 1989-1991 kontakte dhe bashkëpunim më së shumti ka pasur ndërmjet shkrimtarëve dhe gazetarëve shqiptarë të Kosovës me shkrimtarë dhe gazetarë sllovenë e kroatë, të cilët edhe e formësuan me idetë e tyre opinionin publik. Në këto projeksione antikomuniste, si në planin lokal si në atë global, shqiptarët e ndjenin se Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë fuqia kryesore e cila do ta mundësonte fitoren mbi “murtajën e kuqe”, e prej këndej edhe fitoren mbi politikat represive të Millosheviqit.

Në vitin 1996 në Prishtinë u hap Zyra e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, që ishte një zyrë për kontakte dhe bashkëpunim kulturor. Mirëpo shqiptarët e përjetuan këtë zyrë si një ambasadë amerikane dhe kjo i motivoi edhe më shumë në kursin proamerikan.

Prezenca amerikane në Kosovë gjatë viteve të konfliktit të armatosur (1998-1999) ka qenë shumëplanëshe dhe i ka përcaktuar rrjedhat e zhvillimit të ngjarjeve. Ambasadori amerikan në Shkup, Kristofer Hill, ishte ndërmjetësues në kontaktet mes Prishtinës e Beogardit. Një kohë si emisar amerikan ishte Robert Gelbard, i cili u largua nën trysninë e regjimit të Beogradit. Më vonë u rikthye në skenën e përgjakshme ballkanike edhe Riçard Holbruku, i cili pati sukses në imponimin e takimit ndërmjet Rugovës e Milosheviqit në maj të vitit 1998. Roli i Holbrukut u bë përcaktues edhe në tetor të vitit 1998, kur arriti një marrëveshje armëpushimi mes palëve ndërluftuese (UÇK-së dhe forcave serbe). Ardhja e monitoruesve civilë të OSBE-së ishte rezultat i këtij angazhimi amerikan. Ndërsa roli i monitoruesve civilë të OSBE-së në janar të vitit 1999 do të jetë shumë i rëndësishëm për vlerësimin e arsyeve për intervenim ushtarak kundër caqeve ushtarake serbe. Sërish rolin kyç në këtë punë e pati një amerikan, gjenerali Uilliam Uoker. Kur ndodhi masakra mbi civilët shqiptarë në fshatin Reçak, më 15 janar 1999, gjenerali Uoker, në cilësinë e shefit të Misionit Monitorues të OSBE-së në Kosovë, e alarmoi botën për masakrën. Vlerësimi i tij eksplicit ishte pika që shënoi ndryshimin e kursit të bashkësisë ndërkombëtare ndaj Millosheviqit.

Edhe në marrjen e vendimit për intervenim ushtarak të NATO-s, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë luajtur rolin udhëheqës. Armata amerikane ka mbajtur barrën kryesore të bombardimeve që shënuan kapitullimin e Millosheviqit në Kosovë.

Sot prezenca amerikane në Kosovë është shumëplanëshe: diplomatike, administrative dhe ushtarake. Shqiptarët e Kosovës e vlerësojnë lart këtë prezencë dhe e konsiderojnë si përcaktuese për stabilitetin dhe garanci për lirinë e Kosovës.

NË MBROJTJE TË DREJTAVE TË NJERIUT: ÇMIMI NOBEL PËR PAQË, 2023 PËR TË DREJTAT DHE DINJITETIN E GRAVE, ME MOTON: FEMRA – JETA – LIRIA!

by

Nga Frank Shkreli
A person standing at a podium with a flag behind him Description automatically generated with medium confidence

Komisioni Nobel i Norvegjisë njoftoi të premtën që kaloi vendimin se Çmimi Nobel për Paqë për vitin 2023 do i jepet gruas iraniane, aktivistes së të drejtave të njeriut dhe gazetares, Narges Mohammadi, me motivacionin: “Për punën e saj në mbrojtje të drejtave të femrave në Iran dhe për përpjekjet e sajë në mbështetje të drejtave të njeriut dhe promovimit të lirisë, për të gjithë”, thuhet në shpalljen e vendimit të Komisionit Nobel.

Kryetarja e Komisionit Nobel të Norvegjisë, Berit Reiss-Andersen e filloi njoftimin e saj me fjalët: “Gruaja – Jeta – Liria”, që është parulla e përdorur në demonstratat e viti të kaluar të qytetarëve iranianë kundër regjimit teokratik të Teheranit.  Ky çmim, tha ajo, “është mbi të gjitha, një njohje për punën shumë të rëndësishme të një lëvizjeje të tërë në Iran, me në krye udhëheqsen e saj të padiskutueshme, Zonjën Narges Mohammadi”, shtoi Kryetarja e Komisionit Nobel.

Në njoftimin e Komisionit Nobel thuhet gjithashtu, se përpjekjet e saj guximtare në mbështetje të drejtave të grave në Iran, personalisht, asaj i kanë kushtuar shumë. Gjithsejt, regjimi iranian e ka burgosur Zonjën Mohammadi 13 herë, duke e shpallur fajtore 5 herë dhe, si përfundim, ajo është dënuar me 31 vite burgim – ku edhe gjëndet tani. Komisioni Nobel i bëri thirrje Iranit që të lirojë menjëherë nga burgu Zonjën Mohammadi, ashtuqë ajo të mund të marrë pjesë në ceremoninë e dorëzimit të Çmimit Nobel më 10 Dhjetor, 2023 në Norvegji.

Ndërkaq, ekspertë të pavarur të drejtave të njeriut të Kombeve të Bashkuara bënë gjithashtu thirrje të mërkurën për lirimin e menjëhershëm të Narges Mohammadi, gazetares dhe aktivistes së njohur iraniane të drejtave të njeriut — fitueses së Çmimit Nobel për Paqë për 2023, për angazhimin e saj të palëkundur, në mbrojtje të drejtave të grave në vendin e saj. Në reagimin e ekspertëve të Këshillit të Organizatës së Kombeve Bashkuara (OKB) për të Drejtat e Njeriut, thuhet se Zonja Mohammadi është aktualisht, në burgun Evin të Teheranit, e akuzuar “për propagandë anti-shtetërore”. 

“Ne jemi terësisht të shqetësuar se si dhe pse autoritetet iraniane vazhdojnë t’i mohojnë Zonjës Mohammadi lirinë e saj, megjithë shqetësimet e shprehura mbi përkeqësimin e gjendjes së saj shëndetsore, brenda mureve të burgut dhe kundër këshillave të mjekëve — në shkelje të plotë të detyrimeve të autoriteteve, në bazë të ligjeve ndërkombëtare për të drejtat e njeriut”, theksojnë ekspertët e OKB-ës për të drejtat e njeriut, në thirrjen e tyre për lirimin e saj nga burgu. “Është për të ardhur shumë keq”, shkruajnë ata, “se megjithë thirrjet e OKB-ës dhe komunitetit ndërkombëtar për lirimin e saj, autoritetet iraniane vazhdojnë të kriminalizojnë Zonjën Narges Mohammadi për veprimtarinë e sajë në mbrojtje të drejtave të njeriut.” 

Edhe organizata e njohur botërore e të drejtave të njeriut, Amnesty International bëri thirrje për lirimin e menjëherëshëm nga burgu të Zonjës Mohammadi.  Njohja e veprimtarisë së saj nga Komisioni Nobel, mbi të gjitha, në mbështetje të drejtave të grave në vendin e saj por edhe e të drejtave të njeriut në përgjithësi, lirisë dhe demokracisë në Iran, “U dërgon një mesazh të qartë autoriteteve iraniane se shtypjet dhe dhuna kundër kritikëve paqësorë dhe mbrojtësve të drejtave të njeriut (në atë vend) nuk do të mbetet pa u kundërshtuar”, nga bota, thuhet në deklaratën e Sekretares së Përgjithshme të Amnesty International, Zonjës Agnes Callamard.

“Ajo që është absolutisht e qartë, është fakti se gratë e Iranit janë një burim frymëzimi për mbarë botën. Kemi parë guximin dhe vendosmërinë e tyre përballë hakmarrjeve, frikësimeve, dhunës dhe burgimeve”, nga regjimi, është shprehur zëdhënsja e Këshillit të OKB-ës për të Drejtat e Njeriut me qendër në Gjenevë, Liz Throssell. Ajo ka shtuar se, “Guximi dhe vendosmëria e tyre (e femrave iraniane) kanë qenë dhe janë të jashtzakonshme.  Gratë e Iranit janë kritikuar dhe mposhtur nga autoritetet për rrobat që veshin ose për ato që nuk i veshin, ndërkohë që përballen me masa gjithnjë e më të ashpra ligjore, shoqërore dhe ekonomike, kundër tyre”, theksoi zëdhënsja e Këshillit të OKB-ës për të Drejtat e Njeriut, Liz Throssell.

Ndërsa, vetë Sekretari i Përgjithëshëm i OKB-ës, Antonio Guterres komentoi dhënjen e Çmimit Nobel për Paqë, Zonjës Mohammadi duke nënvijuar se, “të drejtat e grave dhe të vajzave në mbarë botën po shkelen dhe po dhunohen gjithnjë e më shumë, përfshir persekutimin e femrave që mbrojnë të drejtat e njeriut në Iran dhe gjetiu…Ky Çmim i Nobelit për Paqë është një nderim që u bëhet të gjithë atyre grave që po luftojnë për të drejtat e tyre, ndërkohë që rrezikojnë lirinë, shëndetin dhe madje edhe jetën e tyre”, tha udhëheqsi i OKB-ës, Antonio Guterres, ndërsa përshëndeti dhënjën e Çmimit Nobel për Paqë të këtij viti aktivistës së burgosur të drejtave të njeriut në Iran, Zonjës Narges Mohammedi. 

Në një deklaratë të lëshuar për median, pas njoftimit të Komisionit Nobel, vetë Zonja Mohammadi u shpreh se ajo, “Nuk do të pushojë kurrë së punuari për realizimin e demokracisë, lirisë dhe barazisë në vendin e saj…Çmimi Nobel për Paqë do të më bëjë më të vendosur, më me shpresë dhe entuziaste në këtë rrugë”, është shprehur ajo.

Natyrisht, se me vendimin për t’i dhënë Çmimin Nobel për Paqë, aktivistes dhe gazetares iraniane, Zonjës Narges Mohammadi, Komisioni Nobel nderoi, vlerësoi ate dhe veprimtarinë e saj si grua, si mbështetse e të drejtave të njeriut dhe e lirisë në vendin e saj.   Por, mesazhi ishte më i madh dhe më i gjërë dhe shkonte përtej Zonjës Mohammadi. Komisioni Nobel, me këtë vendim vlerësimi të punës së aktivistes iraniane, Zonjës Mohammadi — duke i akorduar asaj Çmimin Nobel për Paqë për 2023 — ky ent i njohur norvegjez u shpreh se Çmimi vlerëson gjithashtu punën dhe angazhimin e qindra mijëra iranianëve të tjerë të cilët, gjatë vitit të kaluar, kanë demonstruar kundër politikave diskriminuese dhe shtypëse të regjimit teokratik të Teheranit, sidomos në protestë të politikave të regjimit teokratik kundër të drejtave të grave.

Megjithëkëte mesazh të Komisionit Nobel, mbetet për tu parë nëse dhënja e Çmimit Nobel për Paqë për vitin 2023, gazetares dhe aktivistes iraniane për të drejtat e njeriut, Zonjës Narges Mohammadi do e keqësojë më tepër gjëndjen personale të Zonjës Mohammadi, por edhe të drejtave të grave, në përgjithësi, në Iran, gjatë muajve dhe viteve të ardhëshëm. Një gjë e tillë nuk do të ishte aspak në përputhje me vlerat që do të promovonte Alfred Nobel, në mbrojtje të lirisë e demokracisë dhe të drejtave të barabarta për të gjithë dhe pa dallim, gjithmonë dhe kudo në botë, përfshir Iranin!

Frank Shkreli 

Narges Mohammadi, winner of the 2023 Nobel Peace Prize.

Zonja Narges Mohammadi, gazetare dhe aktiviste iraniane e të drejtave të njeriut — fituese e Çmimit Nobelë për Paqë, 2023 –Me motivacionin: “Për punën e saj në mbrojtje të drejtave të femrave në Iran dhe për përpjekjet e sajë në mbështetje të drejtave të njeriut dhe promovimit të lirisë, për të gjithë”, thuhet në shpalljen e vendimit të Komisionit Nobel.  

Lot - Gold Nobel Peace Prize, Unissued

      Pro pace et fraternitate gentium – “Për Paqë dhe Vëllazërim të Njerëzimit”

  •  

Bregu: Parlamentet e rajonit t’i kthejnë në realitet marrëveshjet e Procesit të Berlinit

by



Tiranë – “Përgjegjësia finale ligjore në procesin e ratifikimit të shumicës së marrëveshjeve dhe angazhimeve rajonale i takon parlamenteve. Kjo e bën të qartë edhe një herë më shumë nevojën për një angazhim më të fortë të parlamenteve në këtë proces, jo vetëm për të shtuar zyrtarisht legjitimitetin e tij demokratik, por edhe për t’i kthyer premtimet në realitet përmes procesit të ratifikimit të marrëveshjeve rajonale dhe shtyrjes së zbatimit të tyre. Që parlamentet të jenë pjesë e Procesit të Berlinit, ka qenë një nga nismat që kam nisur, si deputete, në 2015 për të cilën sot jam e kënaqur teksa e shoh të bëhet realitet”- tha Sekretarja e Përgjithshme e Këshillit të Bashkëpunimit Rajonal (RCC) Majlinda Bregu, në Konferencën Parlamentare me temë “Roli i Parlamenteve në Procesin e Berlinit” organizuar nga Kuvendi i Shqipërisë, me mbështetjen e nismës së Dialogut Parlamentar të Procesit të Berlinit dhe RCC sot në Tiranë.

“Ndërsa vlerësojmë arritjet e bëra në kuadër të Procesit të Berlinit dhe përcaktojmë të gjitha veprimet e nevojshme për të bërë më shumë hapa përpara me CRM 2.0 të ri dhe më transformues, ky është gjithashtu një moment kritik për parlamentet për të rritur mirëkuptimin dhe bashkëpunimin e ndërsjellë mes tyre dhe me qeveritë përkatëse, për të luajtur plotësisht rolin e tyre në këtë kuadër të ri të bashkëpunimit rajonal, i cili krahas integrimit brenda rajonit, do të synojë një aderim më të afërt në tregun e vetëm të BE-së”, përfundoi Bregu.

Në takimin ishin të pranishëm anëtarë të parlamenteve nga Ballkani Perëndimor dhe përfaqësues të organizatave dhe komiteteve rajonale dhe ndërkombëtare, që i paraprin Samitit të Procesit të Berlinit të hënën, më 16 tetor në Tiranë, ku krerët e gjashtë shteteve të Ballkanit Perëndimor pritet të nënshkruajnë vazhdimin e marrëveshjeve të lëvizshmërisë me Marrëveshjen Rajonale për Njohjen e Ndërsjellë të Kualifikimeve Profesionale për infermierët, mamitë, farmacistët dhe kirurgët veterinarë.

Kryeministri Kurti takoi senatorët amerikanë Shaheen dhe Welch

by

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti mirëpriti në zyrën e tij, dy senatorët amerikanë, Jeanne Shaheen nga New Hampshire dhe Peter Welch nga Vermont.

Fillimisht, kryeministri Kurti falënderoi dy senatorët për vizitën e tyre, të cilët po shoqëroheshin nga ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, dhe për solidaritetin e treguar me vendin dhe popullin tonë pas sulmit terrorist të 24 shtatorit, si dhe për mbështetjen e gjatë dhe të vazhdueshme ndaj Kosovës.

Ai nënvizoi dëshmitë e mbledhura deri më tani të cilat faktojnë në mënyrë të pamohueshme përfshirjen e shtetit të Serbisë në sulmit paramilitar të së dielës së 24 shtatorit, në mëngjesin e hershëm të së cilës ra në krye të detyrës, rreshteri i Policisë së Kosovës dhe Heroi i Kosovës, Afrim Bunjaku si dhe provat që dëshmojnë së sulmi ishte pjesë e një plani më të madh që synim kishte aneksimin e veriut të Kosovës.

Në deklarimin për media pas takimit, në lidhje me procesin e dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, Kryeministri Kurti u shpreh se ai nuk mund të vazhdojë sikurse të mos ketë ndodhur asgjë, dhe kapitulli i ardhshëm i dialogut për normalizim duhet ta ketë parasysh veprimin agresor të Serbisë dhe qëllimin e saj të ekspozuar për aneksimin e pjesës veriore të Kosovës. Që dialogu të ketë gjasa për ndonjë sukses, krahas sanksioneve ndaj Serbisë, shtoi kryeministri, është jashtëzakonisht e rëndësishme që qasja të jetë e balancuar, të respektohet dhe zbatohet Marrëveshja Bazike dhe aneksi i saj, dhe që Serbia të zbrapset nga refuzimi publik dhe faktik i pjesëve të Marrëveshjes Bazike të cilat kanë të bëjnë me njohjen de-facto të Kosovës dhe integritetit të saj territorial.

Senatorët falënderuan kryeministrin Kurti për bisedën konstruktive. Siç tha edhe në deklarimin për media pas takimit senatorja Shaheen, ata kishin plane që të vizitonin rajonin dhe kur dëgjuan për sulmin në Bansjkë të Zveçanit deshën që të vinin edhe në Kosovë për të shprehur ngushëllimet e tyre familjes së policit të vrarë. Ajo tha se është shumë e rëndësishme që ata të cilët ishin përgjegjës për sulmin të japin llogari para ligjit dhe se Serbia duhet të bashkëpunojnë në hetimet që po zhvillohen.

Senatorja Shaheen e vlerësoi si pozitive rritjen e numrin të trupave të KFOR-it dhe si të rëndësishëm në mbrojtën e kufijve të Kosovës. Ndër të tjerash, ajo tha se modeli dhe mbështetja e Qeverisë dhe Kryeministrit Kurti për të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit është shumë i rëndësishëm për të gjitha vendet në rajon dhe se Shtetet e Bashkuara të Amerikës i ndajnë po ato vlera.