Ramazan Çeka/

Në Michigan aty ku filloi ëndrra amerikane, ishte maratona e radhës e promovimit të Librit “Porosia e Kullës” e autorit, Dr. Pashko Camaj, Sekretar i Përgjithshëm i Federatës Panshqiptare të Amerikës “Vatra”. Pas suksesit që Libri “Porosia e Kullës” pati në Tiranë, Prishtinë, Tuz, Nju Jork dhe Boston, pati një ndalesë në Michigan, ku kjo vepër me një punë titanike të autorit, Pashko Camaj i fton lexuesit në një udhëtim të jashtzakonshëm emocional dhe intelektual.
Në mjediset e Qendrës Kulturore “Nënë Tereza” të Kishës Zonja Pajtore, Dega e Vatrës Michigan dhe Çikago, me prezencën e miqve e të ftuarve të shumtë, u organizua promovimi i librit “Porosia e Kullës”. Krahas drejtuesve dhe anëtarëve të këtyre dy degëve, ishin të pranishëm nënkryetari i Federatës “Vatra” z. Alfons Grishaj, drejtori i degëve të “Vatrës” z. Mondi Rrakaj, Kolonel Dritan Demiraj, provinciali Pater Pashko Gojçaj, Dom Fred Kalaj, Prof. Anton Lajçaj, si dhe përfaqsues të medias, shkrimtarë artistë, familiarë të autorit dhe aktivistë të njohur të komunitetit.

Pater Pashku bekoi eventin dhe vlerësoi veprën e autorit, bashkvendasit të tij Dr. Pashko Camaj. Është një rrëfim sa emocionues po aq edhe intrigues, përmes të cilit autori sjell disa fakte nga e kaluara e tij, në realitetin e përjetuar, duke trajtuar një temë aq të pranishme në të gjitha trojet shqiptare, mërgimin si temë gjithë përfshirse, tejet specifike në të veçantat e veta.
Ky libër është një thirrje për reflektim, duke u nisur nga realitetet personale që e bejnë të veçantë si rrëfim, ndjenja e mëkatit për largimin nga trojet e të parëve, me të cilët ballafaqohet autori, ashtu si ballafaqohet gjenerata e parë e emigrantëve ngado që janë, duke e bërë këtë libër sa unikal, po aq edhe gjithë përfshirës në historinë e popullit shqiptar. Tek “Porosia e Kullës”, Dr. Camaj përdor një stil të pasur dhe poetik, të shprehur në formë tejet të qëlluar artistike, me figura e shprehje që dëshmojnë për një kulturë të gjërë që ka autori, për të pasqyruar luftën e brendshme të individit dhe përballjen me sfida të ndryshme që e formojnë jetën dhe shoqërinë e emigrantit.
Në shënimin e përkthyesit, vëllait të Pashkut, z. Nikollë Camaj, i cili përpiqet të mos zbulojë shumë nga vepra, pasi ai këtë dëshiron të ja mundësojë lexuesit, shënon vetëm një paragraf, sa për t’i hapur frëngjinë kësaj kulle prej shkronjash. “Rrëfimi fillon në bagazhin e një veture të madhe amerikane, me të cilën Pashku, së bashku me motrën dhe një fqinj, po kalonte kufirin nga Meksika në SHBA. Kur mbyllet kapaku i bagazhit, për të sikur përfundon gjithçka, por është motra ajo që e trimëron dhe i ngjall shpresën.
Mendimet që e kishin kapluar në ato çaste i kishin ngulitur ndjenjën e fajësisë për largimin nga Malësia e tij, ndjenjë kjo që do ta përcjellë deri kur të kthehet te kulla e gurit pas më se njëzet vjetësh.

Ndërthurja e këtyre kujtimeve me sukseset që i rëndit në SHBA, të ciat bien nën hijen e të parëve, përbëjnë strumbullarin e veprës në fjalë”, shprehet në shënimin e tij vëllai i Pashkut, Nikollë Camaj, nënkryetar i Parlamentit të Malit të Zi. Autori tregon se këtë libër ia kushton babait të tij, i cili i tregoj se si të shikonte të mirën në çdo gjë, që të gjente dritën edhe në errësirë.

Gjithashtu edhe nënës së tij dhe të gjitha grave të Malësisë, dashuria dhe forca e të cilave mbijetoj përballë vështirësive që ata hasën në jetën e tyre. Së fundi, edhe familjes së tij të dashur, e cila e bëri të kuptojë pse ishte i bekuar mes njerëzve. Autori Pashko Camaj, doktor në shkencat mjeksore dhe funksionar i rëndësishëm në shtetin e Nju Jorkut, në librin e tij mes shumë mirënjohjesh dhe falenderimesh, shpreh edhe një falenderim të sinqert për z. Bujar Hudhri dhe ekipin e shtëpisë botuese “Onufri”, si dhe për shkrimtarin e dashur, z. Besnik Mustafaj, për vlerësimin dhe parathënien e tij në këtë libër.
Në përfundim të librit autori me krenari shprehet: “E kam të vërtetën e thjeshtë se çfardo që të sjellë e nesërmja, për ne këtu tani dhe ata që do të vijnë pas, gjithmonë do të ketë një trung të rrënjosur në një cep të vogël të kësaj bote, në shtëpinë nga kanë ardhur, që quhet Malësia dhe që ata mund të dijnë gjithmonë se nga vijnë”. Eventi u moderua nga dy drejtues të Qendrës “Nënë Tereza”, Prof. Gjekë Gjelaj dhe bashkëshortja e tij, Rita Gjelaj.
Promovimi u mbyll me nënshkrimin e librave nga autori Dr. Pashko Camaj, si dhe një darkë të përgatitur nga “Vatra” dhe Qendra “Nënë Tereza”. Ky aktivitet kulturor e atdhetar më pjesëmarrjen e studiuesve më të njohur nga mërgata dhe trojet shqiptare, tregoi për seriozitetin e Vatrës si udhëheqëse e aktiviteteve patriotike në mërgatën e Amerikës.

Prof.dr. Skender ASANI/

Ja ku po takohemi sërish, këtu në Shkupin historik, në qyteti e Bogdanit e Nënës Tereze, për të dërguar mesazhin e paqes, mirëkuptimit e solidaritetit në vigjilje të festës së Krishtlindjes. Është ky një moment që na bashkon rreth idesë themelore të kësaj feste, siç është prirja për të qëndruar pranë familes, prandaj e dhe ne që jemi mbledhur sot i takojmë familjes së përbashkët të vlerave e synimeve të njejta për një botë më të dinjitetshme dhe me më pak kontradikta e konflikte. Kjo ka qenë dhe mbetet zatën edhe kauza jonë shkencore e humane si Institut, në kuadër të të cilit tash e disa vite me sukses po vepron Departamenti për studimin e trashëgimisë shpirtërore të Gonxhe Bojaxhiut, Nënës Tereze.

Ndërlidhja e kësaj kauze me Shkupin, konfirmon rëndësinë që ka ky qytet i lashtë dardan për vet historinë kombëtare shqiptare por edhe për bashkëjetesën me popujt tjerë. Se Shkupi pati të kaluar të lavdishme, për këtë flasin veprat dhe kontributet e atyre që e lartësuan këtë lavdi, siç ishin Pjetër Bogdani, Toma Raspasani, Ndue Bytyçi, Lazër Mjeda, Zef Rama, Gaspër Gjini, të cilët lidhjen me Shkupin nuk e kishin vetëm në kuadër të rutinës që ua caktonte misioni kishtar, por kjo lidhje ishte shprehje e një vizioni që ata kishin për këtë qytet të lashtë, duke ia dhënë atij të gjitha atributet e një piemonti kudo të duhej të fermentohej gjithë vetëdija kulturore e historike e shqiptarëve.

Sot kur po ndajmë disa çaste bashkë në prag të festës së Krishtlindjes, Shkupi nuk është ai që ka qenë dikur dhe këtë ndryshim më së shumti e përjetojnë pjesëtarët e komunitetit katolik shqiptar, numri i të cilëve fatkeqësisht po shkon gjithnjë e më tepër duke u reduktuar. Dhe kjo ceremoni festive e jona sot, nuk është asgjë tjetër pos një përpjekje për të kompenzuar disa mungesa që reflektohen në jetën shpirtërore të këtij komuniteti. Është kjo një përpjekje e jona modeste për të rikthyer shkëlqimin e dikurshëm që kishte kjo festë në Shkupine bojaxhinjve, antonëve, serreqëve, ukajdarëve, gjinëve, ndrecëve, markajve etj. të cilët përbënin hartën shpirtërore të një kohe e të një hapësire ku shqiptarët ishin një faktor i qenësishëm i përparimit kulturor, ekonomik e social të Shkupit këtu e para 100 viteve.

’’Në këtë natë dashurie, le të kemi vetëm një frikë: se mund tëofendojmë dashurinë e Zotit, ta lëndojmë atë duke përçmuar tëvarfërit me indiferencën tonë’’, ishin këto fjalët e Papa Fraçeskut në një ceremoni solemne të para do viteve të Krishtlindjes, dhe duke iu referuar këtyre fjalëve, ne sot mund të shprehim të njëjtin shqetësim se mos vallë bota po ofendon dashurinë e Zotit duke qëndruar indiferent ndaj përpjekjeve destabilizuese që po shfaqen në anë të ndryshme të globit, ku Lindja e Mesme dhe Ukraina, tani për tani, janë vatrat më aktive të këtij destabilzimi.

Një festë si Krishtlindja, mund të jetë një arsye më shumë, jo vetëm për një armëpushim të çastit, por edhe për një reflektim përmbajtësor mbi situatën kaotike nëpër të cilën po kalon njerëzimi sot, kjo edhe në frymën e fjalëve të Nënës Tereze e cila thoshte: “Ne nuk kemi nevojë për armë dhe bomba që të sjellim paqe në botë. Kemi nevojë për dashuri dhe dhembshuri.”

Sikur dashuria dhe dhembshuria të zinin vend pak më tepër në zemrat e njerëzve, bota sot do të ishte më ndryshe, të pakten nuk do të ishte kaq e konfrontuar dhe rivalizuar, prandaj edhe ky takim i yni sot këtu në Shkup, në nderim të Krishtlindjes, le të jetë një xixë drite më tepër në tunelin e mosmarrëveshjeve e grindjeve midis njerëzve. Të gjithë ne meritojmë ardhmëri të dinjitetshme, por që të arrihet kjo, sot nevojitet mirëkuptim dhe interaksion më i madh human në mes të njerëzve. Duke iu uruar edhe njëherë gëzuar Krishtlindjen, ju shprehi mirënjohjen time gjithë juve që u bëtë pjesë e kësaj ceremonie solemne.