Komshiu im, Shpëtimi është tepër kurioz për ngjarje historike. Një ditë rastësisht ai u ndodh në të njëjtën kohë me KristoZharkalliuntek pinim kafe në qendër të Omonias.
Kristoja është një emigrant i vjetër, një njohës i drejtpërdrejtë i shumë ngjarjeve të mëdha që lidhen me historinë dhe kulturën e Greqisë së kohës sonë, një pjesëmarrës aktiv në luftën kundër Juntës ushtarake greke, i dekoruar midis të gjithë atyre që morën pjesë në rezistencën dhe fitoren kundër saj. Shpëtimi, i inspiruar nga ngjarjet e herëpashershme rreth e qark Universitetit Politeknik apo siç quhet shkurt Politekniu e pyeti Kriston se pse policia nuk guxon të futet brenda mureve rrethues të universitetit dhe pse qëndron e mbyllur porta kryesore e Politekniut. Kristoja një ditë më solli përgjigjen e pyetjes, paksa të gjatë…
E gjeta përgjigjen në një nga zarfet e mija kompjuterike dhe po e përcjell për lexuesin mërgimtar në ditën e 17 NËNTORIT 2014/
Abdurahim Ashiku/
Athinë, 16 nëntor 2014/
* * *
Nuk është aspak e keqe të mos njohësh diçka për njëvend të huaj, sidomos përsa i përket historisë së re që akoma nuk është shkrojtur në libra kur dihet se shumica dërmuese e shqiptarëve kanë pasur halle të mëdha, madje shumë herë është rrezikuar dhe mbijetesa e tyre në një vend që nuk u tregua aspak mikpritës në fillim dhe kur dihet se shqiptarët ishin pothuajse të gjithë të paligjshëm. Por tani shqiptarët nuk kanë më uri për bukë por për dije (këtë të „metë“ e ka pasur gjithmonë shqipoja!) dhe nuk është rastësi se shkrimtarët shqiptarë të emigracioni janë më shumë nga numri se ata të Atdheut! Në këtë drejtim nuk mundesh të mos i admirosh dhe t’i përgëzosh se, më sa di unë në emigracion shumë rrallë shfaqen letrarë të veçantë, kurse shqiptarët brenda pesëmbëdhjetë vjetëve kanë botuar me qindra libra dhe kanë ngritur disa shoqata e klube letrare dhe shoqërore.
Në këtë kuadër pra nëpërmjet faqeve të gazetës, dua të kontribuoj dhe unë në njohjen e disa aspekteve të vendit mikpritës meqenëse kam banuar në Greqi më se pesëdhjetë vjet dhe në shumë raste kam qenëpjesëmarrës në disa nga ngjarjet më të rëndësishme të Greqisë të pasluftës. Përderisa shumë herë shqiptarët tanë kanë krijuar një dije të shtrembër dhe pa baza reale, për këtë ngjarje dhe situatën e trazuar helene, do të përpiqemi të jap informata sa më të sakta me fjalë të thjeshta.
Pyetja e parë që mu drejtua ka të bëjë me festën e Politeknikumit më 17 nëntor dhe më drejtohet kështu: Pse qëndron e mbyllur dera kryesore nga rruga Patisia, e Politeknikumit të Athinës? Pse nuk lejohet policia të hyjë kur aty bëhen trazira?
Është e vërtetë se kohët e fundit në shtypin dhe mediat elektronike greke po bëhet shumë zhurmë rreth „azilit“ akademik të Greqisë. Ç ’është ky azil pra dhe pse pushtetarët e së djathtës dhe shtypi i tyre kërkojnë të ndryshohet dhe pse jo të eliminohet? Madje nganjëherë e dëgjoj dhe prej shqiptarësh të thonë se kjo demokraci e tepruar jo vetëm bën dëme të mëdha materiale por nxin dhe imazhin e Greqisë si vend i lirë demokratik sepse një përqindje e vogël komuniste sulmon institutet kulturore!“ Dhe kjo sa herë nëpër demonstrata, një grup anarkistësh mbyllen nëpër institutet e larta arsimore dhe hedhin që andej bomba „molotov“! Mirëpo a mund të besojmë se policia është në gjendje të mbrojë dhe të respektojë këto institute?. Rinia studenteske greke e din shumë mirë këtë sepse ka një histori të gjatë dhe përvojë shumë të hidhur nga arbitrariteti dhe injoranca e forcave „të rendit“!
Historia jonë nuk do të fillojë fill pas mbarimit të luftës civile në vend, por nga vitet gjashtëdhjetë kur shkruesi i këtyre radhëve ishte vetë dëshmitar i një dhjetëvjeçari të vrullshëm dhe tragjik për popullin grek. Por para kësaj duhet theksuar se „strehimi akademik“ u fitua me gjak nga studentët grekë. Dhe kjo u arrit në vitin 1934, kur pas një lufte të gjatë, ku u vranë dhe disa studentë nga armët e policisë, qeveria e atëhershme vendosi të ndalohet rreptësishtë hyrja e forcave policore në ambientet universitare dhe që atëherë kjo mbrohet me rigorozitet. Prandaj dhe zërat që dëgjohen kohët e fundit, nuk do të mundin të arrijnë që kjo e drejtë e fituar me gjak, të shkelet nga „demokracias“ sotme, siç kukojnë ata që kanë qenë dhe mbeten armiq të përparimit dhe të ardhmes.
Në vitet gjashtëdhjetë pra, (edhe atëherë si tani rivalët e politikës greke ishin një Karamanlis dhe një Papandreu) po bëheshin përpjekje të mëdha për demokratizimin e vendit. Karamanlisi konsiderohej aso kohe njeriu më konservator i perëndimit dhe si i preferuari dhe „shërbëtori“ i pallatit mbretëror. (Të mos harrojmë se atëherë Greqia kishte mbret dhe se fijet e politikës lëviznin nga pallati, shi nga duart e Frederikës !) kurse Papandreu (gjyshi i kryetarit të sotëm të PASOK-ut) përfaqësonte qendrën demokratike, borgjezinë e mesme dhe domosdo një pjesë të klasës punëtore që nuk ishte bindur nga komunistët.(PKG ishte e ndaluar aso kohe në Greqi dhe komunistët ishin inkuadruar në partinë e majtë EDA)
Në vitin 1963 forcat fashiste dhe grupet që drejtoheshin nga policia që në atë kohë ishte ultrareaksionare, dhe si u duk më vonë, kontrolloheshin e drejtoheshin nga pallati mbretëror, vranë në Selanik deputetin e majtë GrigoriLlambraqis. Atëherë u duk distanca politike e Karamanlisit me mbretin. Qëndrimi i këtij të fundit në çështjen e vrasjen e deputetit dhe sidomos ndaj një vizite që përgatiste aso kohe mbreti për në Londër, kur marrëdhëniet e të dy vendeve nuk ishin kaq të mira për çështjen e Qipros dhe se Londra akuzonte Athinën për vend jo demokratik, e detyroi të japë dorëheqjen dhe të largohet për në…Paris.. (nga ku u kthye pas…njëmbëdhjetë vjet si triumfues dhe shpëtimtar i demokracisë helene) Pas „arratisjes të Karamanlisit, u bënë dy herë zgjedhje të cilat i fitoi Bashkimi i Qendrës më në krye Papandreun. Populli grek sikur mori frymë lirisht për herë të parë pas njëzet e pesë vjet diktaturë, luftë, luftë civile qeveri konservatore antidemokratike, u arrit pajtimi kombëtar, në sipërfaqe të paktën ishujt grekë u zbrazën nga të internuarit demokratë me fitoren e plakut Papandreu.
Mirëpo, as pallati as edhe „aleatët“ nuk e shikonin me sy të mire demokratizimin e plotë të vendit, gjoja për „rrezikun komunist” Pallati mbretëror- mbret tani ishte i riu Konstandin pas vdekjes të Pavlllos- nisi t’i hapë dalëngadalë varrin qeverisë së Papndreut. Frederika nuk ishte mësuar deri atëherë që ministrat t’i emëronte kryeministri pa pëlqimin e pallatit. Kështu në korrik të 1965-ës rrëzoi në mënyrë puçiste qeverinë e ligjshme të Papandreut dhe emëroi qeverinë kukull të „renegatëve“ që tradhtuan partinë dhe udhëheqësin e tyre duke hyrë haptazi në shërbim të pallatit dhe të „aleatëve“. Sa për dijeni theksojmë se udhëheqës të „renegatëve“ ose të „tradhtarëve të demokracisë“ ishte Miçotaqisi i sotëm…Por duhet theksuar se, si ngaherë, në ballë të luftës për demokraci qëndronte rinia studenteske universitare. Për mbrojtjen e demokracisë MikisTheodhoraqis krijoi organizatën masive rinore „GrigorisLlambraqis“ që aso kohe lojti një rol vendimtar kundër reaksionit fashist dhe që më vonë shumë nga këta aktivistë të rinj demokratë u bënë udhëheqësit e partive demokratike .
Si thamë, që në vitin 1934 mbrohej strehimi universitar dhe ata që kishin bërë atë ligj duhej të ishin njerëz me mënd të kulluar në kokë se ndryshe do të kishin gjakderdhje të vazhdueshme të rinisë studentore që ishte pjesa më e urryer e forcave të rendit sepse dihet se ata që përbënin policinë dhe të gjitha „forcat e rendit“ nuk kishin kaluar kurrë nga ato dyer të shenjta universitare dhe shumica e tyre aso kohe me zor kishin mbaruar një shkollë fillore dhe nga ana tjetër ishin brumosur me një propagandë antipopullore antistudentore (gjoja antikomuniste) madje kishin mësuar se ata që shkonin në demonstrata e protesta ishin të huaj kryesisht…bullgarë! Fatmirësisht pra ligjvënësit grekë e kishin parashikuar (siç dihet jo me dashje)se rinia studentore do të qëndronte gjithnjë në ballë të luftës për ndryshime e përparim të vendit, prandaj dhe i kishin siguruar mbrojtjen në ato institucione ku idetë politike-ideologjike duhej të qarkullonin lirisht. Sigurisht forcat konservatore-reaksionare nuk pushuan kurrë të mos lakmojnë eliminimin e këtij „strehimit“ por kjo nuk do të arrihej kurrë me metoda demokratike. Kështu pra, pas rrëzimit te qeverisë Papandreu në mënyrë të pabesë, rinia greke gjendej përditë në rrugë, në Universitete bëheshin organizime për rezistencë „ndaj pallatit dhe fashistëve“sepse studentët ishin të angazhuar si ngaherë në luftë për demokraci dhe prokopi.
Duke parë se lufta popullore dhe rinore ishte bërë masive dhe kërkesa për „demokraci të vërtetë“ ishte gjithë popullore, disa krerë reaksionarë të ushtrisë, të nxitur nga pallati dhe të huajt, kryen grushtin e shtetit të 21 prillit 1967, duke eliminuar ose anuluar të gjitha nenet e kushtetutës që u referoheshin lirive dhe të drejtave të shtetasve në një vend demokratik. Megjithatë nuk guxuan as këta të…shkelin me ligj strehimin universitar!
Me gjithëterrorin e ushtruar nga kolonelët e zinj, rinia studentore nuk pushoi për asnjë çast të organizohet dhe të rezistojë në mënyrë ilegale. Prandaj dhe shumica e atyre që arrestoheshin, internoheshin ose gjykoheshin nga gjyqi ushtarak ishin gjithnjë studentë.
Në verën e vitit 1973, diktatori i zi Papadopullos, duke dashur të mashtrojë opinionin publik evropian vendosi gjoja të “demokratizojë” vendin, dhe si zhvilloi një referendum duke shpallur sistemin e vendit demokraci presidenciale, dhe duke përmbysur e dëbuar njëherë e mire pallatin kencerik mbretëror (gjënë e vetme të mire që bëri padashur diktatori!” Kështu ngarkoi politikanin e vjetër të falimentuar SpiroMarqezinin të bëjë qeverinë e re…demokratike. Por rinia studentore nuk mashtrohej lehtë dhe kështu filloi lëvizja heroike studentore, më masive në kushtet e një diktature. Këtu strehimi universitar lojti një rol vendimtar për një kohë mjaft të gjatë. Rezistenca studentore filloi në fakultetin e jurisprudencës në shkurt të atij vitit dhe aso kohe qeveria fashiste nuk guxoi të shkelë azilin universitar. Por lëvizja studentore sa vinte e po bëhej më masive në të gjithë vendin. Gjatë gjithë pranverës dhe verës studentët qëndruan nëpër institutet universitare, duke mos lejuar të bëhen provime, ose dhe leksion mësimore. Atëherë qeveria mendoi t’i nënshtroje me një ligj që dekretoi aty për aty: me qëllim që të dobësojë rezistencën, vendosi të mobilizojë në ushtri të gjithë ata studentë që kishin marrë anulim shërbimi për arsye të studimeve universitare.. Dihet se shumica e këtyre ishin dhe krerët e lëvizjes studentore. Kjo i zëmëroi më shumë studentët-qeveria diktatoriale në vend që të thyejë rezistencën, e bëri më luftarake. Kaq shumë ishte zemërimistudentor sa qeveria „demokratike“ e Marqezinit u detyrua të lirojë nga ushtria të gjithë ata që ishin mobilizuar me ligjin e ri ndonëse më parë kishin marrë anulim të ligjshëm. Por kjo nuk shojti rezistencën- përkundrazi kjo fitore hapte rrugë për kërkesa të tjera më të avancuara dhe një nga kërkesat ishte përmbysja e…juntës! Vjeshta e 1973-së binte erë barot. U dukën parullat e para „Poshtë Junta!“ „Poshtë diktatori Papadopullos!“ „Nuk gënjehemi nga majmuni Marqezini!“ dhe patjetër parulla antiamerikane, antinato e shumë të tjera. Për herë të parë u duk se qeveria diktatoriale ishte në panik.. Madje forcat policore nëpër qytete dukeshin të pamjaftueshme dhe të pafuqishme të përballonin lumin e furishëm të rezistencës demokratike prandaj bëhej fjalë për ndërhyrjen e ushtrisë për të vendosur rendin. Në nëntor të 1973-së lëvizja po shndërrohej nga studenteske në gjithë popullore dhe qeveria e Marqezinit dukej se nuk mund të bindte më askënd se po përpiqej të rivendoste demokracinë në vend. Madje në një deklaratë dramatike të kryeministrit kukull thuhej: „Kini kujdes se me këto që bëni do të detyroni ushtarakët të sjellin në pushtet ndonjë Khadafi grek!“ Diçka dinte ai. Në mes të nëntorit i gjithë vendi u paralizua. Tashmë demonstratat në Athinë, Selanik, Patra, Janinë e gjetkë bëheshin haptazi nëpër rrugë dhe kërkesa popullore ishte të shporrej junta ushtarake. Papadopullos vuri në lëvizje ushtrinë-policia , me gjithë zellin dhe egërsinë e saj, dukej krejt e pafuqishme të vendoste rendin dhe qetësinë në vend. Rreziku i gjakderdhjes tashmë dukej i pashmangshëm.
Kështu studentët u mbyllën në Politeknikum të Athinës dhe në shkollat e larta të qyteteve të tjera. Në Athinë u ngritën shpejt e shpejt radiostacione të „lira“ dhe ai i Politeknikumit u bë zëri i lirisë dhe i dashur që dëgjohej dalëngadalë në të gjithë Greqinë. Folësit e tij, MariaDamanakis (deputetja e sotme e PASOK-ut) dhe Papakristos (gazetar i njohur i gazetës Ta Nea) u bënë zërat më të dashur të popullit grek.
Në këtë paralizim të përgjithshëm, Papadopullos vendosi të ndërhyjë ushtarakisht. Propaganda fashiste çirrej se në mes të studentëve kishin depërtuar elementë armiq dhe të huaj, kryesisht …bullgarë dhe ushtarët e shkretë, gjysme analfabetë besonin se po shpëtonin vendin e tyre nga …sundimi i huaj! Tanket u shfaqën në rrugët e Athinës më 17 nëntor në mëngjes dhe po lëviznin mengadalë drejt Politeknikumit. Ishte menjimend një dukuri absurde- kishe përshtypje se forcat e huaja të blinduara po pushtonin vendin përsëri. Studentët dhe të ngujuarit e tjerë në Politeknkum- nuk mund ta merrnin me mënd një sulm me tanke kundër tyre- vazhdonin të hidhnin parullat e tyre dhe t’u bëjnë thirrje ushtarëve të hidhnin armët dhe të bashkohen me ta kundër juntës dhe në këto rrethana nuk munguan dhe skenat komike. Kështu disa ushtarë që ishin bindur se në Politeknikum
ishin ngujuar …bullgarë, shqiptarë dhe…kinezë, u habitën kur dëgjuan nga altoparlanti të flitej greqisht dhe pyetën oficerin e tyre se si këta pushtues të huaj flitnin kaq mirë greqisht! Populli ishte tmerruar, por megjithatë përpiqej të qarkullonte nëpër rrugë, të ndihmonte me ushqime e me mjete të tjera djemtë dhe vajzat të ngujuar në politeknikum të rrethuar nga tanket që akoma nuk guxonin të…shkelnin azilin universitar dhe në mbrëmje vendosi të vërshojë drejt Politeknikumit nga të gjitha anët e Athinës veçse forcat ushtarake mbyllën rrugët rreth qendrës studentore duke izoluar Politeknikumin, por njerëzit mundën të kapërcejnë dhe pengesat ushtarake dhe shumë demonstrues mundën të arrijnë në rrugën Patision. Atëherë kreu i juntës dha urdhër të sulmohet Politeknikumi me tanke! Ishte një skenë sa absurde dhe tragjike. Mbi kangjellat që rrethonin Politeknikumin ishin ngjitur me mijëra studentë e të rinj dhe shikonin tanket e radhitur në anën tjetër të rrugës pa besuar se do të sulmoheshin nga tanket e vendit të tyre Kur panë aty afër mesnatës se një tank po lëvizte drejt hyrjes kryesore të Politeknikumit vazhduan të brohorasin, të bëjnë thirrje për bashkim e rezistencë ndaj ushtarëve dhe sa më shumë afrohej tanku aq më shumë brohorisnin dhe kur kuptuan se po sulmoheshin të gjithë njëzëri nisën të këndojnë himnin kombëtar. Tanku qëndroi pesë metra larg derës prej hekuri të politeknikumit dhe studentët panë të entuziazmuar se si ushtari që e drejtonte kërceu në rrugë duke refuzuar të sulmojë derën e hekurt. Atëherë një oficer fashist nxori pistoletën, qëlloi ushtarin që e shtriu në asfalt dhe mori vetë drejtimin e tankut. Studentët nuk lëvizën nga kangjellat megjithëse ngrinë për një çast nga akti barbar i oficerit. Tanku u vërsul si përbindësh duke shembur derën e madhe prej hekuri bashkë me të rinjtë që ishin ngjitur mbi të. Askush nuk e di se sa të rinj u vranë aty…
Se ç’u bë më tej nuk është nevoja të përshkruhet këtu. Këtu donim të shpjegonim pse është i shenjte strehimi studentor. Dera e hekurt e shembur nga tanku u hoq dhe u çua në një ofiçinë për t’u shkrirë, veçse punëtorët e fshehën në një depo si dëshmi heroike të rinisë. Kjo derë u dorëzua në rektoratin e Politeknikumit pas rënies të juntës dhe u vendos në brendësi të oborrit si një nga monumentet më heroike të historisë së sotme greke. Ndërkohë u vendos që dera kryesore- ajo që ishte vendosur pas shembjes nga tanku- të qëndrojë e mbyllur përgjithmonë duke u hapur vetëm një herë në vit, kur do të përkujtohej gjakderdhja e Politeknikumit…. Dhe kështu bëhet duke u shndërruar në traditë…sepse grekët dinë të nderojnë dhe të respektojnë historinë e tyre. Por kryesisht dinë të respektojnë monumentet historike. Ndërsa në Shqipërinë e varfër nga historia dhe monumentet, është bërë zakon që të shembet çka trashëgohet nga sistemi i mëparshëm (Ç ‘kishin lënë komunistët nga historia e regjimit të Zogut? Akoma dhe varrin e Nënës së Zogut e shemben duke mos u lënë asnjë gjurmë se ku u çuan kockat e saj! Që të mos flasim për monumentet fetare që u zhdukën barbarisht dhe është fat i madh që u shpëtuan disa thesare të vyer të kulteve!) Por thamë se këto janë akte diktatoriale, por ç’bëri demokracia shqiptare? Rrafshoi çdo monument që kishte të bënte me historinë pesëdhjetëvjeçare, akoma dhe ato të luftës antifashiste…Me një fjalë Shqipëria po bëhet një vend pa histori, pa kujtesë, por ai që shuan të kaluarën, nuk ka të ardhme. Në Greqi Demokracia nuk mendoi kurrë të shembë monumentet e mbretërve, megjithëse i kishin sjellë kaq të këqijavendit. Nuk tentoi të ndërrojë emrat mbretërore të udhëve kryesore të Athinës e gjetkë, akoma dhe rebeluesit komunistë u nderuan me monumente, (Vellohitotis p.sh.) si pjesë përbërëse e historisë dhe rezistencës popullore.Dhe është për të ardhur keq se si kaq shqiptarë që jetojnë kaq vjet në Greqi nuk mësuan asgjë nga kultura dhe toleranca e popullit liridashës grek. Mjerisht kurrgjë!
Mukje, nëntor 2014
…Apo ndoshta ju, të nderuar historianë, nuk gjeni sa duhet beteja shumëditore, të ashpra e të përgjakshme me nazistët, aty ku ata deshën të qëndronin dhe luftëtarët tanë i dëbuan, që ju t’i përshkruani? Dhe shtrëngoheni tani të vërtiteni rreth Mukjes, kuislingëve, dhe armiqve tërësisht shqiptarë të Enverit? A nuk po rrëshqisni vetë në luftë civile, në atë që ju e kundërshtoni me force, ashk dhe artikuj të zjarrtë? Është botërisht e pranuar se Enveri me repartet partizane, i mundi me meritë forcat kundërshtare për pushtet, dhe se gjermanët, në një farë mënyre, na ndihmuan mjaft për çlirimin e Shqipërisë.
Dhe tani për këtë luftën tuaj civile, që po zhvilloni tash shtatëdhjetë vjet, a nuk do të gjendet një burrë i shquar, vizionar që t’ju thotë “zjarr ndalo!”/
Nga Pëllumb Kulla/
Ja këtu, pas shtatëdhjetë vjetësh! Unë nuk përfaqësoj Mid’hat Frashërin, megjithëse jam pakëz nacionalist. Bile edhe Paskal Milo nuk përfaqëson Enverin, megjithëse është tepër-tepër enverist!
Profesor Miloja me ca profesorë të tjerë janë shumë të shqetësuar se po përbëjnë pakicë, të pamjaftueshme për të mbrojtur vlerat e Luftës Nacional Çlirimtare dhe janë angazhuar me apele dramatikë që u bëjnë njerëzve për t‘u mbledhur në mbrojtje të saj.
Në mbrojtje të Luftës Nac. Çl. bashkohem edhe unë, dhe ma do mendja bashkohen të gjithë pasi në vetvete, për një komb nuk ka kauzë më të shenjtë se sa lufta për çlirim. Dëshmorët e luftës kundër okupatorit kanë nderimin e të gjithëve, të bashkëkohësve dhe gjeneratave pasardhëse.
Por historianët tanë të mbijetuar të erës enveriste bëjnë shejtan budallain, ngaqë me 29 nëntorin ata prapa luftës NCl shmangin temat përvëluese të dekadave që morën udhë me fundin e atij nëntori.
Ata janë shkencëtarë të lidhur këmbë e duar nga veprat që i bënë me titujt e profesorëve dhe doktorëve. Me këtë duarlidhje ata nuk do të duan ta prekin as Luftën e Klasave, as rrethimin e plotë të ishullit arbëror me 25 fije telash me gjemba, as prapambetjen e vendit, si më i fundit vagon i trenit europian, as mungesën totale të lirive, as bjerrjen morale, të pabesisë, të përgjimit dhe të spiunimit.
Mbase jam larg ofiçinës së tyre, por nuk e kam parë të qasen te lufta e gjatë me mullinjtë e erës, dua të them, me “armiqtë” në arte, ushtri dhe ekonomi. Ata e ndjejnë që lufta për çlirim është e vetmja temë që i nderon dhe atë e shohin ngushtë, pa nëntemat e saj të shumta me çështje kombëtare, me varësitë nga Kominterni dhe komunistët fqinjë e shumë e shumë nëntema të tjera. Edhe vetë luftën për çlirim ata e vlerësojnë siç i takon ta vlerësonin, por sillen si kali në lëmë rreth figurës së Enver Hoxhës dhe mbyllin sytë mbi shëmtinë historike të shfarrosjes së tërë komandantëve të Luftës Nacional Çlirimtare nga dora e kryekomandantit të tyre paranojak.
Historianët tanë nuk ndryshojnë aspak nga Nexhmie Hoxha tek nuk thonë asgjë të re.
Unë nuk e kam përjetuar kohën e pushtimit dhe luftën. Dhe as pretendoj të bëj historianin. Nuk kam as qasjen komode në dokumenta dhe e pranoj se nuk më mbetet veç të elaboroj faktet që më jep historia e PPSh dhe librat e zotërinjve historianë, shumica e të cilëve gjithashtu nuk e njohin pushtimin dhe luftën në vetën e parë, por shohin në mënyrë selektive dokumentat që mbështesin tezat e tyre të titujve shkencorë. Ca më keq kur profesor Miloja u drejtohet shënimeve të Enverit dhe beson në manipulimet dhe mashtrimet e tij historike derdhur në tërë ato volume, që janë materialisht më të pasura për komedianët, se për historianët.
Kësisoj në këto shënime unë nuk do jap shpjegime se nuk e kam lartësinë e duhur. Por do t’i kërkoj ca shpjegime, me shpresën se tërthorazi do të m’i japin zotërinjtë që po përmend.
Zotërinj historianë, lufta në Shqipëri që filloi në shkallë të gjerë në vitin e fundit pas pesë vitesh pushtim, ishte një luftë në favor të Çlirimit apo në favor të Pasçlirimit?
Mukja që u nis me qëllimin e mirë për të bashkuar forcat kundër okupatorit, a nuk ishte e gabuar që në nisje, pasi Balli ditën e parë të Mukjes ishte po aq tradhëtar, saç ishte dhe pas një jave, kur u shkye marrëveshja? Mos Enveri dhe tutorët e tij të përtejkufijve u vonuan shtatë dit për diagnostikimin e nacionalistëve të Mid’hat Frashërit?
Mid’hat Frashëri vetë ishte antikomunist i deklaruar… Mos ndofta vlerësimi i tij historik si armik i shqiptarëve nga ana juaj, bëhet ngaqë ishte armik i komunistëve?!
Shumë njerëz e njohin prejardhjen time dhe e dijnë që në familjen e ngushtë dhe në një rreth pak më të gjerë kam pesë njerëz të ekzekutuar nga komunistët. Kanë kaluar shumë dekada dhe pas të dënuarve tanë kanë vdekur dhe ekzekutorët e tyre. Pas një hetimi jo të plotë, anoj subjektivisht në mendimin se kanë qenë të pafajshëm. Gjithsesi, nuk kam parë as te vetja, as te të afërmit, kurrfarë ndjenje tjetër, veç keqardhjes. Nevojat e kthesave marramendëse tranzicionale kanë bërë që ata të kenë marrë edhe pafajësinë! Edhe pa një rigjykim të bëmave të tyre, të mira apo të këqia! Dhe bile, edhe janë dëmshpërblyer! E pranoj që është grotesk i pastër. Por a do të ketë mundësi që të mos trazohen më nga historianët tanë me emra autoritarë? Dhe me që delegatët e dy palëve në Mukje, ballistë, komunistë dhe jugosllavë, kanë vdekur që të tërë, a nuk do të ishte mirë që të lihen të qetë edhe ata, tok me fajet, gabimet, apo edhe krimet e tyre?
Apo ndoshta ju, të nderuar historianë, nuk gjeni sa duhet beteja shumëditore, të ashpra e të përgjakshme me nazistët, aty ku ata deshën të qëndronin dhe luftëtarët tanë i dëbuan, që ju t’i përshkruani? Dhe shtrëngoheni tani të vërtiteni rreth Mukjes, kuislingëve, dhe armiqve tërësisht shqiptarë të Enverit? A nuk po rrëshqisni vetë në luftë civile, në atë që ju e kundërshtoni me force, ashk dhe artikuj të zjarrtë? Është botërisht e pranuar se Enveri me repartet partizane, i mundi me meritë forcat kundërshtare për pushtet, dhe se gjermanët, në një farë mënyre, na ndihmuan mjaft për çlirimin e Shqipërisë.
Dhe tani për këtë luftën tuaj civile, që po zhvilloni tash shtatëdhjetë vjet, a nuk do të gjendet një burrë i shquar, vizionar që t’ju thotë “zjarr ndalo!”
UDHËHEQSI I RI I SENATIT AMERIKAN DHE SHQIPTARËT
Nga Frank Shkreli/
Në zgjedhjet e fundit që u mbajtën javën e kaluar në Shtetet e Bashkuara për anëtarët e ri të Senatit dhe të Dhomës së Përfaqsuesve, Partia Republikane fitoi shumicën në të dyja Dhomat e Kongresit, duke thelluar kështu shumicën që gëzonin më parë në Dhomën e Përfaqsuesve dhe si përfundim i zgjedhjeve të fundit, republikanët tani kontrollojnë edhe Senatin. Nga kjo fitore, Partia Republikane do të ketë në janar nën kontroll të dyja Dhomat e Kongresit. Pritet që kryetar i Senatit të ri që fillon punën në janar të vitit 2015, të zgjidhet Senatori Mitch McConnell i shtetit Kentaki.
Si emër, Senatori McConnell ndoshta nuk njihet mirë në trojet shqiptare, siç njihen për shëmbëll ish-Senatori Robert Dole, Hillary Clinton, Kongresmeni Eliot Engel e shumë të të tjerë republikanë e demokratë, gjatë tri dekadave të fundit, si mbështetës të shqiptarëve dhe të drejtave të tyre në Ballkan. Por e vërteta është se edhe Senatori Mitch McConnell ka merita pasi ishte dhe është një mbështetës i të drejtave të shqiptarëve, gjë që e tregoi sidomos gjatë luftës në Kosovë. Nja dy javë para zgjedhjeve të 4 nëntorit, Senatori Mitch McConnell ishte ftuar të takohej në Nju Jork me disa përfaqsues të komunitetit shqiptaro-amerikan, nga aktivisti i shquar dhe biznismeni më i dalluar i komunitetit shqiptaro-amerikan dhe miku i tij i ngushtë prej shumë vitesh i Senatorit McConnell, Xhim Xhema. Nuk mund të flitet për Senatorin Mitch McConnell dhe mbështetjen e tij për të drejtat dhe lirinë e shqiqptarëve, pa folur për Xhim Xhemën. Xhim Xhema, është i lindur në Preshevë, por thotë se familja e tij është me origjinë prej Shkrelit të mbi Shkodrës. Ai ka ardhur në Amerikë dekada më parë dhe njihet si një shqiptaro-amerikan, i cili me devocionin e tij ndaj çështjes kombëtare dhe mbështetjes së tij ndaj interesave dhe të drejtave kombëtare të shqiptarëve kudo. Ai së bashku me disa bashkatdhetarë të tjerë nga komuniteti — ka luajtur një rol të rëndësishëm, për të mos thënë jetik në përpjekjet për të bindur asokohe qeverinë dhe Kongresin amerikan për të miratuar ndërhyrjen ushtarake të NATO-s më 1999, gjë që i dha fund shtypjes brutale të forcave terroriste të Serbisë ndaj shqiptarëve të Kosovës si dhe spastrimit etnik të shqiptarëve nga trojet e veta. Xhim Xhema vetë është tepër modest dhe nuk i pëlqen aspak publiciteti, sepse ai me të vërtetë beson në ato që bën dhe nuk pret asnjë shpërblim as njohje nga askush. E kisha takuar Xhimin për herë të parë në Washington diku nga fillimi i 1980-ave dhe gjatë viteve e dekadave që pasuan, shpeshë më ka ndodhur të jem dëshmitar i influencës dhe rolit që Xhim Xhema ka luajtur dhe luan gjithnjë në favor të kauzës shqiptare, të drejtave të tyre të njeriut për ta dhe në përmirësimin e jetës së të gjithë shqiptarëve në trojet e veta, anë e mbanë Ballkanit Perëndimor. Nuk besoj të ketë ndonjë shqiptar tjetër në Amerikë apo kudo gjetkë që të ketë kontribuar mund, djersë dhe fonde sa Xhim Xhema – me objektivin për të bërë të njohur çështjen shqiptare në Amerikë e në botë, dhe si rrjedhim të veprimtarisë së tij të palodhur, të ketë kontribuar për një jetë më të mirë të shqiptarëve kudo, por sidomos për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Për disa dekada tani, Xhimi është dalluar në komunitetin shqiptaro-amerikan si një veprimtar që kishte lidhje të ngushta me një numër të madh personalitetesh të politikës amerikane. Ai i përdori këto lidhje me shumë mjeshtëri për t’i bindur ata se shqiptarët meritonin të drejtat, lirinë, paqën dhe stabilitetin si çdo popull tjetër në Ballkan dhe në Europë. Ndër politikanët më të dalluar që Xhim Xhema kishte zhvilluar një miqësi të gjatë dhe të frutshme, ishin ndër të tjerë, ish-Senatori republikan i shtetit Kansas, Robert Dole dhe Senatori i tanishëm Mitch McConnell nga shteti Kentaki, i cili janarin që vjen — në rolin e tij si kryetar i shumicës republikane — pritet të zgjidhet Kryetar i Senatit të Shteteve të Bashkuara.
Ishte viti 1998 kur Serbia ndërmori një fushatë terrrori kundër popullësisë civile të pafajshme dhe të pa armatosur të shqiptarëve të Kosovës duke i masakruar ata, duke u djegur shtëpitë, duke dhunuar dhe duke kryer një numër barbarizmash e mizorishë, me qëllim për të spastruar etnikisht Kosovën nga popullësia autoktone shqiptare. Ishte kjo një dhunë barbare e pa parë në Europë ç’prej hollokaustit të Luftës së Dytë Botërore. Dhe ishte Presidenti i Shteteve të Bashkuara Bill Klinton ai që më në fund bindi botën dhe Aleancën e Atlantikut Verior, NATO, Kongresin dhe opinionin amerikan dhe botëror, se ndërhyrja ushtarake kundër Serbisë ishte e vetmja zgjidhje për të ndaluar masakrën e popullit shqiptar në Kosovë nga forcat brutale policore dhe ushtarake të Millosheviçit. Shtetet e Bashkuara të Amerikës qëndruan në krye të përpjekjeve ndërkombëtare duke luajtur rolin kryesor para dhe pas luftës, si udhëheqse për të shpëtuar shqiptarët e Kosovës nga shfarosja. Ishte ky një mesazh nga Washingtoni zyrtar se gjenocidi dhe spastrimi etnik nuk do të toleroheshin në shekullin 21.
Por ndërhyrjes ushtarake perëndimore kundër Serbisë i kishte paraprirë një fushatë e gjatë dhe shpeshherë e lodhëshme nga aktivistë të komunitetit shqiptaro-amerikan si Xhim Xhema për të bindur Shtetet e Bashkuara dhe përfaqsuesit e saj politikë në Washington, si Senatorin Mitch McConnell dhe shumë të tjerë si ai, se gjenocidi kundër popullit shqiptar në Ballkan nuk duhej të tolerohej.
Sipas një video të vendosur në “youtube” nga gazetari Halil Mula, në takimin e fundit parazgjedhor me Xhim Xhemën dhe me përfaqsues të tjerë të komunitetit shqiptaro-amerikan në Nju Jork, Senatori McConnell pohoi se është njohës i çështjeve shqiptare duke shtuar se “Të gjitha njohuritë e mia për Shqipërinë dhe për Shqiptarët i kam nga Xhim Xhema”. Ndërsa Z. Xhema përshëndeti Senatorin McConnell dhe të pranishmit, duke thënë se, “Jemi këtu sepse dua që miku i ynë i mirë Mitch McConnell të bëhet udhëheqsi i shumicës në Senat. Duam të kemi një agjendë të re në vitin 2015. Shpresojmë që të çojmë këtë vend përpara dhe të ndryshojmë për më mirë të gjithë atmosferën në Washington”, shtoi ai. “Të ndërtojmë vendin tonë, ta bëjmë atë përsëri, ndonëse jemi gjithnjë në vend të parë – po pësojmë zmbrapsje. Ne jemi më të mirët, ne prodhojmë më së shumti, ne jemi më të mençur, gati për të luajtur rolin që ky vend (Amerika) ka luajtur shekullin e kaluar.” Këtë, theksoi Xhim Xhema, “mund ta bëjë vetëm Washingtoni dhe udhëheqës si miku im këtu sonte, Mitch McConnell.”
Gjatë krizës në Kosovë, Senatori Mitch McConnell së bashku me disa ligjvenës të tjerë të Kongresit amerikan të dy partive kryesore amerikane, ishte në krye të përpjekjeve për të bindur opinion amerikan dhe Kongresin se diçka duhej bërë për të ndaluar gjenocidin kundër shqiptarëve në Kosovë, duke mos përjashtuar edhe ndihmën ushtarake për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës. Ai së bashku me një mbështetës tjetër të shqiptarëve në Kongres, ish-Senatorin Joe Lieberman kishin propozuar një fond prej 25-milion dollarësh për të armatosur UÇK-ën për ta aftësuar atë të vet-mbrohej nga sulmet serbe. Ndërhyrja eventuale e NATO-s kundër Serbisë, bëri që ky propozim të mos miratohej nga Kongresi. Argumenti i Senatorit McConnell dhe të tjerëve ishte se Shtetet e Bashkuara e kishin për detyrë morale që të mundësonin popullin e Kosovës të mbronte veten nga sulmet e ushtrisë dhe të policisë serbe.
Por, Senatori McConnell vazhdonte të mbështeste kauzën e shqiptarëve për liri e pavarsi edhe me mënyra të tjera. Në një kryeartikull për gazetën e kryeqytetit, Washington Post të datës 22 shkurt 1999, pasi jep një pasqyrë të situatës në Kosovë, përfshirë edhe masakrën në Raçak, Senatori McConnell shkruante se “Ka ardhur koha që Shtetet e Bashkuara të pranojnë realitetin: të njohin pavarësinë e Kosovës dhe të furnizojnë udhëheqjen (shqiptare) në Prishtinë me ndihmat e nevojshme politike dhe ushtarake për të ndaluar luftën e Serbisë të përmasave prej gjenocidi.” Senatori McConnell i bënte thirrje opinionit publik amerikan 15 vjetë më parë në Washington Post se, “Politika jonë duhet të njohë një objektiv thelbësor: Pavarësinë e Kosovës.”
Gjatë kohës që kam punuar si drejtor i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan në vitin 2005 — në përpjekjet tona për të përshpejtuar njohjen sa më parë të Pavarësisë së Kosovës nga ana e Shteteve të Bashkuara — më kujtohet se ishte Senatori Mc Connell dhe stafi i tij ndër më aktivët në Kongres që i kërkonin administratës së Presidentit George W. Bush që të njifte sa më shpejtë pavarësinë e Kosovës, pasi me të drejtë mendohej se nëqoftse Kosova njihej më së pari nga Shtetet e Bashkuara, njohjet e tjera do të pasonin, ashtu siç edhe ndodhi.
Ngërçi politik në Kosovë tash më shumë se pesë muaj pas zgjedhjeve të lira dhe të drejta të qershorit është një pasqyrë e tmershme e mosaftësive të klasës politike të shtetit të ri për të krijuar institucionet e reja të Republikës së Kosovës. Kjo krizë politike e stërgjatur është këthyer një çështje shqetësimi me pasoja të pa parashikueshme për vendin, kryesisht për vet popullin e Kosovës por edhe për miqët ndërkombëtarë të cilët janë të interesuar dhe ia duan të mirën Kosovës dhe shqiptarëve në përgjithësi. Shtetet e Bashkuara, si vendi më i angazhuar në mbështetje të Kosovës gjatë gjithë kësaj kohe, si dhe përfaqsuesit e saj në Kongres, por mbi të gjithë komuniteti shqiptaro-amerikan – siç përfaqësohet me dinjitet nga Xhim Xhema dhe të tjerë — do të dëshironin që sa më shpejt klasa politike e Republikës së Kosovës të krijojë qeverinë dhe institucionet e reja, ashtuqë vet Kosova të mos pësoj dëme të tjera mbrenda vendit, por as në fushën ndërkombëtare, nëqoftse vendi kërkon njohje të tjera. Kosova ka nveojë për stabilitet politik. Moska e Beogradi kënaqen me situatën e tanishme politike në Kosovë!
Populli amerikan, nepërmjet qeverisë dhe përfaqsuesve të saj në Kongres e kanë ndihmuar Kosovën dhe shqiptarët në momentet më të vështira të tyre, por siç tha gjatë një interviste kohët e fundit edhe ambasadorja amerikane në Prishtinë, Tracey Ann Jacobsen, “Kosova nuk është koloni e Shteteve të Bashkuara”. Kosova, shtoi diplomatja amerikane në Prishtinë, “është vend i pavarur dhe nëse do të ketë sukses, atëherë prijësit politikë të Kosovës, njerëzit të cilët ju i keni votuar dhe i keni zgjedhur, duhet të mësojnë artin e ndërtimit të konsensusit politik.” Kjo është shpresa dhe dëshira e miqëve të shumtë të Kosovës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës – siç është udhëheqsi i ri i Senatit amerikan, Senatori Mitch McConnell dhe i veprimtarit të palodhshëm shqiptaro-amerikan Xhim Xhema — si një përfaqsues i denjë i këtij komuniteti — që gjatë periudhave më të vështira të saj janë gjëndur gjithmonë afër Kosovës dhe shqiptarëve.
Populli shqiptar i vuajtur i Kosovës meriton më shumë se kaq nga politikanët që i ka zgjedhur me vota të lira dhe të drejta, por ama as miqët që i kanë ndejtë afër Kosovës gjatë tre dekadave të fundit nuk duhet ta ndjejnë veten të zhgënjyer nga mos aftësia e politikanëve shqiptarë për të arritur një konsensus politik për qeverisjen e vendit, pasi ata mund të kenë nevojë në të ardhmen, ashtu si në të kaluarën, për mbështetjen e tyre ndaj Republikës së Kosovës, në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Sa të mos bëhet tepër vonë!
DESHQIPTARIZIM I LETËRSISË KOMBËTARE
Nga Rasim BEBO/Chikago/
Ka mbërritur në shkolla një listë e re librash, të rekomanduara për bibliotekat shkollore, të cilën Ministria e Arsimit e ka publikuar më 28 Tetor. Aty janë përjashtuar “Nënë Tereza”, “Ibrahim Rugova” dhe krejt letërsia studimoree Kosovës, si dhe “De Rada”, dyqindvjetori i të cilit, kremtohet sivjet. Bordi i Ministrisë së Arsimit, i thirur në ilegalitet dhe i miratuar po ashtu pa asnjëfare trasparence e kriter, shpalli më 28 Tetor me gjuhë ultimative qëështë karakteristikë e kësaj qeverie, një liste me treqind e tetëdhjetë e pesë tituj, e cila është një sakatim i listës shumëvjeçare të miratuar nga Ministria e Arsimit, ku ishin hequr titujt e armiqve politikë dhe ishin shtuar si me sustë mjaft tituj nga shtëpite botuese. Ky është një skandal kombëtar i botuar së fundi në shtypin tonë. (Ramiz Dërmaku, “Skandal” gazeta Bota Sot, marrë nga Gazeta 55)
Gjatë këtyre dy dekadave, kupola e drejtuar nga guvernatori Janullatos, përveç qilizmës që i bëri tokës shqiptare, duke mbjellë në të vorreza të ushtarëve grekë me kufoma shqiptarësh, duke mbjellë shkolla greke, duke ndërtuar kisha të stilit grek dhe kisha me emër të shenjtorit Shën Kozma, i cili është ekzekutuar në vitin 1779 nga qeveritarët shqiptarë të kohës.
Historianët grekë, të orientuar nga kisha greke,kanë shkruar artikuj të veshur me “dinakërinë greke”, se çamët nëÇamëri (muslimanët) janë kolonë turqish dhe për këtë nuk duhen të njihen si popull shqiptar autokton. Por Qeverisja Shqiptare dhe Akademia e Shkencave kanë heshtur.Kështu erdhi si pasojëedhe deklarimi i tyre se “Çamëria nuk ekziston”. Forumet botërore e ligjëruan,sepse nuk u doli përpara nga ne, një kundër-rezolutë për Çamërinë, që të kundërshtonte rezolutën greke.
Sllavët na rrëmbejnë emrin “Maqedoni” dhe ne na quajnë ardhacakë dhe “ashkla” të mbetura gjatë kohërave. Ne duhet të kemi parasysh, “se ata që nuk kujtojne të kaluarën janë të dënuar ta përsërisin atë”, siç thotë historiani amerikan George Santajama.
Me fjalët “Shqipëri lindore”, “veri-lindore” dhe “Iliriada” i kanë zënë vëndin emrit “Maqedoni”, emër i vjetër mbi katërmijëvjeçar.” A është kjo normale? Ndërsa fshatrat e Strugës, vendosin në Strugë pllakatën përkujtimore pas njëqind vjetëve të “kryengritjes Maqedono-Shqiptare” kundër okupatorit serb. Tëkuptojmë këtë rast, “maqedonët” janë sllavët e Maqedonisë dhe këta u bashkuan me shqiptarët, gjoja luftuan kundër serbëve. Sa gënjeshtër e hapur. A ka ndodhur ndonjëherë që sllavo-maqedonët të luftojnë kundër sllavo-serbëve?
Historiani Maqedon Andonov Polianski e quan popullatën sllave në Maqedoni “maqedonas”, kur ata kanë ardhur një mijë vjet pas Aleksandrit të madh të Maqedonisë. Kur e pyesim për këtë, ai thotë, ne me të vërtetë kemi ardhur shekuj më vonë, por kur erdhëm në Maqedoni ne jemi maqedonas. Kështu grekët mohuan Çamërine dhe sllavët përvetësuan emrin maqedon dhe uzurpuan pushtetin. Ndërsa qeveria dhe Akademia e Shkencave vazhdojnë në përkrahje të deshqiptarizimit, kjo është një fatkesi e madhe.
Personaliteti shqiptaro-amerikan, zoti dhe zonja Dioguardi deklaruan se historiani grek Nikolas Stavros ka thënë: “futja në dorë e kishës shqiptare është fitorja më e madhe e jona në Shqipëri në shekullin e njezetë”. Kjo deklaratë e historianit grek, tingëllon tepër poshtëruese për nderin dhe për dinjitetin e Rrepublikës së Shqipërise, dhe më tej. Janullatosi ka deklaruar në gazetën greke “Kathemerini”: “Nuk e kuptoj idenë e shqiptarëve që feja e shqiptarit ështëshqiptaria, këtë tezë do ta luftojmë duke dalë hapur kundër rilindjes kombëtare shqiptare”. (nga Eshref Ymeri)
Qeveria Shqiptare dhe Akademia e Shkencave Shqiptare, e perforcuan mendimin e Janullatosit, per te zhdukur të gjithë mendimin shqiptar me të gjithë perfaqësuesit e vet, duke nisur me Branko Merxhanin e duke vijuar me Mehdi Frashërin, Mithat Frashërin, Mustafa Krujën, Ernest Koliqin, Gjergj Fishtën e Anton Harapin. Këta e mbushën me antizogizëm dhe antinacionalizëm. Po kështu albanologu At Zef Valentini është fshirënë mënyrë metodike nga lista e vjetër. Hakmarrja është shekullore dhe të njëjtin fat kanë pësuar edhe kujtimet e papërseritshme tëAt Zef Pëllumit, “Nder i Kombit” të vlerësuara edhe me “Penën e Artë” nga MTKRS-ja, vetëm se këto shënime janë shpluhurosur prej kohës.
Mungesa e krejt të ashtuquajturit neoshqiptarizëm, pason goditjen si me sopatë të gjithë mendimit shqiptar para luftës së II botërore dhe ështënjë krasitje e gabuar, në listën e re të qeverisë së Edi Ramës, mungesa në listë e krijimtarisë së Ibrahim Rugovës, Azem Shkrelit, Ali Podrimjes e Eqerem Kryeziut. Nuk është një harrese në kuptimin e mirfilltë të fjalës, pasi librat e tyre kanëqenë rregullisht në të gjitha listat e Ministrisë së Arsimit që nga viti 2006, por është një qëndrimi i turpshëm, për të cilin anëtaret e bordit duhen te skuqen dhe Ministria duhet te nxjerrë përgjegjësitë e vërteta të këtij sakrilegji. Kështu është sakatuar prejlistës së botimit,me një të rënë të lapsit,krejt botimi i shqiptarëve të Kosovës.
Voluntarizmi për sakatimin e listës së vjetër rekomanduese, ka goditur kryesisht qëndrimet perëndimore të shqiptarëve, ndërkohë që shtesat e reja, janë thellësisht riciklime tëopinioneve bolshevike, të viteve të shkuara në të ashtuquajturat “studime të reja shqiptare”. Serish si shpëtojmë dot krahasimit, kur qëmtojmë se në listëështë shtuar një studim për Skënderbeun i gazetarit Virgjil Kule dhe jo studimi i Aurel Plasarit,ku përfshihen edhe studime për Kutelin e Camajn, janë fshirë njësoj sic janë fshirë edhe tituj e perfshirë në kolanën “Inteligenda”.
Mungesa ulëritëse e listës, e cila shkon fiks sipas historikut të mungesave tëçfarëdollojshme të kryeministrit Edi Rama, është mungesa e çfarëdolloj libri të shenjtores shqiptare Nënë Tereza. Libra të pafund në shqip, të shkruar nga studiues, poetë e historian janë rrëzuar, ndërkohë që në shqip janë botuar prej vitesh edhe cikli i poezive të nënë Terezës, e cila gjithashtu po provon censurën e re të mirditores Lindita Nikolla.Kjo censure orientale,është përdorur edhe për librat në shqip të Atit të Shenjtë Benedikti XVI, apo historianit hebre më i njohur i shekullit XXI Simon Sebag Montefiore.
Nuk dihet ende si qëndron e vërteta, pasi ministria, s’ka dalë formalisht me shkresën e vet me firmë e vulë qe u ka nisur drejtorive rajonale në rrethe, por thirrja mbetet që sa më shpejt lista të miratohet, qoftë edhe vetëm me klientelën e lartpërmendur të mazhorancës. Nuk ka asnjë problem që librat e Jorgo Bules, Rudina Xhunges, Arben Putos, Shaban Sinanit e Floresha Dados shkojnëpreferencialisht në shkollat tona nëntëvjecare e të mesme, dhe NënëTereza, Jeronim De Rada, Branko Merxhani, Ibrahim Rugova, Ali Podrimja dhe At Zef Pëllumbi sërish censurohen.
Duhet përcaktuar fajtori për sakrilegjin e 28 Tetorit e po ashtu duhet zyrtarizuar edhe bllokimi i 30 Tetorit. Ministria Lindita Nikolla, duhet të gjejë fajtorin, nëse nuk do të konsiderohet vetë fajtore për sakatimin e listës së vjetër dhe harresat e tmerrshme të De Radës, Nënë Terezës e Ibrahim Rugovës. Kurse Edi Rama, i cili pati kohë gjatë tetë viteve të opozitës, të bënte lojën e peshtirë të përshtyrjes së botuesve, kur ata s’ishin në grigjen e tij, tani ka detyrimin të denoncojë listën e të kthejë në shinat e një tradite pozitive, e cila synon arsimin kombëtar dhe jo arsimin partiak enverist. (me shkurtime nga Redaksia 5/11/2014).
Rasim Bebo Tiranë 10 nentor 2014
SHQIPTARËT Në Mal të Zi- Politika e Shumicës ndaj Pakicës gjatë Kalimit në Demokraci*
Rochester, Michigan, më 1 nëntor, 2014 – Konferenca e Dytë Ndërkombëtare mbi “Shqiptarët në Mal të Zi” përfundoi sot në Universitetin e Oakland me një paraqitje historike të kërkimeve shkencore. E organizuar nën përkujdesjen e me mbështetjen e Departamentit të Shkencave Politike dhe të Programit të Studimeve Ndërkombëtare, së bashku me disa Shoqata Shqiptaro-Amerikane, në zhvillimet e kësaj conference morën pjesë student, shkollarë, udhëheqës të bashkësisë Shqiptaro-Amerikane, figura të spikatura të biznesit dhe të politikës nga Shtetet e Bashkuara dhe nga Europa.
Konferenca e këtij viti mblodhi bashkë kërkues nga fushat e ndryshme të studimit, të së drejtës ndërkombëtare e të qeverisjes, që u bënë bashkë me analizue dhe vlerësue problemet e cështjet që janë të pazgjidhura tash sa kohë dhe që preokuppojnë Shqiptarët në Mal të Zi. Që nga folësit kryesorë tek nuk numri I madh I propozimeve për pjesëmarrje që u paraqitën, Konferenca përfoundoi me sukses të plotë. Duke ndërtuar mbi konferencën e parë të zhvilluar në NYU në vitin 2012, kjo konferencë vazhdon t’iu ofrojë shkollarëve, kërkuesve e studjuesve mundësinë për me paraqitë e me diskutue problemet e shumta lidhur me politikat e dështuara të Malit të Zi për të përfshirë dhe për të trajtuar sin duhet edhe pakicën Shqiptare që jeton në trojet e veta.
Në konferencë u paraqitën kërkime që provojnë se bashkësia shqiptare në Mal të Zi vazhdon të viktimizohet nga poltiikat shtetërore malazese që synojnë asimilimin e tyre të dhunshëm dhe emigrimin përmes mundësive të kufizuara për edukim e punësim, prapambetje e qëllimte ekonomike, mungesë e decentralizimit të qeverisjes dhe programeve të tjera qeverisëse që kanë si synim që të mbysin e zhdukin gjuhën, kulturën dhe trashëgimninë shqiptare. Paraqitësit demonstruan me sukses se si shumë nga premtimet e angazhimet e Malit të Zi për të mbrojtur pakicat nuk janë zbatuar dhe nuk janë përkthyer apo përfshirë në legjislacionin e MAlit të Zi apo në politikat që ndiqen. Si rezultat, të dhënat konfirmojnë se frika e shqiptarëve se vendi I tyre ne një “bashkim” të Malit të Zi me Europën, nuk do ta përmirësojë statusin e tyre të ardhshëm është legjtiime. Po ashtu, kjo konfirmoi frikën e tyre se këto objektiva do të arrihen përmes një programi të premtimeve e flajëve boshe të cilat do të fshehin realitetin e shkeljes së lirive të njeriut dhe të drejtave të barabarta, deri sat ë arrihet në pikën që popullsia etnike shqiptare nuk do të jetë më factor me peshë në politikën e Malit të Zi.
Konferenca paraqiti dy punime kryesore nga profesorët Viktor Ivezaj dhe Shinasi Rama, si dhe një numër të ndjeshëm paraqitjesh nga folësit që diskutuan mbi një numër problemesh e cështjesh lidhur me identitetin e shqiptarëve, politikat e pakicës, dhe influencat e huaja dhe shtetet amë.
Mbas fjalës mirëseardhëse nga Prof. Paul Kubicek dhe prof. Ivezaj, Prof. Shinasi Rama (NYU) analizoi evolucionin e identitetit të malaziasve dhe duke sjelle evidencë historike argumentoi se malaziasit janë një grup etnik kompleks që kishin dy elemente të përbashkëta, luftën kundër Otomanëve dhe fenë ortodokse. Mirëpo, Në rrogën e shndrrimit të tyre ne komb, ata nuk u bënë një etni, por ata u lidhën me idene e shtetit, dhe në këtë process të zgjerimit të shtetit, por edhe gjatë pavarësisë e më pas, ata nuk janë ndalur asnjeherë nga përpjekja për të spastruar pakicat e ndryshme. Tani, shteti Malazes, po rreket të ndërtojë kombësinë dhe etninë malazese duke bërë një përpjekje të madhe për ti asimiluar të tjerët në kombësinë malaziase. Në rastin e shqiptarëve që nuk ndajnë me ta as fenë, as traditat, as lidhjen me shtetin, e as gjuhën, rruga që po ndiqet është përcaj e sundo, asimilimi e përjashtimi I studjuar përmes emigrimit etj. cka edhe ka pasoja të rënda për ta si pakicë që jeton në trojet e veta, ashtu dhe për Malin e Zi evtë radhmen e tij demokratike.
Profesor Viktor Ivezaj (WSU) paraqit një teori të dyfishtë dhe argumentoi se diskriminimi etnik I shqiptarëve në Mal të Zi është pasojë e “polarizimit etnik” një metodë e përdorur nga shteti dhe që nuk është rezultat I urrejtjeve të vjetra etnike, sic paraqitet në literaturë. Prof. Ivezaj, thotë se në së kjo politikë e polazimit etnik nuk ndalohet, atëherë pakica shqiptare në Mal të Zi do të vazhdojë që të ushqejë një qëndrim negative ndaj shtetit, dicka që kur të shprehet publikisht do ta kapë Malin e Zi në befasi dhe do të pasoja negative për zhvillimet shoqërore, politike dhe ekonomike në atë shtet.
Dr. Nail Draga (Qendra Kulturore, Ulqin) ofroi një analizë të vecantë e të thelluar të regjistrimeve të popullsisë të bëra në Malin e Zi në periudhën 1948-2011. Ai paraqiti të dhëna të pakontestueshme se numrat e popullsisë zyrtare të Malit të Zi, nuk e pasqyrojnë si duket gjendjen e popullsisë aktuale. Duke vënë në dukje të meta e gabime në mbledhjen, analizmin e raportimin e të dhënave, Dr. Draga argumenton se gjithcka tregon se metodklogjia e përdorur nga Zyra e Regjistrimti të Popullsisë në Mal të Zi synon që të zvogëlojë numrin e poipullsisë shqiptare deri në atë pikë sa ata të kthehen në një factor krejt të parëndësishëm politik.
Doktorante Agata Biernat (Nicolaus Copernicus University, Turin Poland) në punimin e saj analizoi politikat e vetëqeverisjes në rajonin e MAlësisë. Në këtë Punim, ajo shpejgoi dhe paraqiti metodat e ndjekura nga shqiptarët për të influencuar sistemin politik në Mal të Zi për me arritë qëllimet e tyr edhe me e rivendosë komunën e Tuzit.
Dr. Sabina Osmanovic (Universiteti i Shkodrës dhe Universiteti I Tiranës) paraqiti një analizë të mbështetur në një pyetësor që ajo e kishtë mbledhur rajonet e banuara me shqiptarë të MAlit të Zi. Në analizën e saj, Dr. Osmanovic sqaroi se si një numër pyetjesh dhe përgjigjet e dhëna hedhin një dritë të re mbi pritshmëritë e shqiptarëve para referendumit për pavarësinë dhe perceptimet e tyre mbas pavarësisë. Duke krahasuar përmes një numri të ndjeshëm pyetjesh (a) premtimet që Malazesët kishin bërë para referendumit për pavarësi në vitin 2006 dhe (b) përgjigjet e tyre se sa kishte arritur Mali I Zit ë përmbushte këto premtime tetë vjet më vonë, në vitin 2014, dr. Osmanovic argumentoi se shqiptarët janë të diskriminuar dhe të pa integruar si duhet në të gjithë sferat e jetës ekonomike, politike dhe shoqërore dhe, cka është më ë erëndëishme, Mali I Zi, nuk e ka mbajtur premtimin për një të ardhme më të mirë e të barabartë për të gjtihë shqiptarët.
Dr. Angjell Gojcaj (University of Shkodra) paraqiti një analizë bashkëkohore të politikave sociale dhe shtetërore diskriminuese që tashmë janë tkonsistente në kohë të ndjekur nga qeveria e Malit të Zi. Duke ndjekur një ligjikë institucionaliste, Dr. Gojcaj, u përqëndrua në tre llojet e ndryshme të të drejtave të pakicës shqiptare – e drejta e simboleve kombëtare, e drejta e përfaqësimit politik, dhe e drejta e punësimit. Duke u mbështetur në statutet e të konvetat e të drejtës ndërkombëtare, mongrafitë dhe raportet e ndryshme të paraqitur, ai e provoi në mënyrë të pakundërshtueshme praninë e trajtimit diskriminues të shqiptarëve dhe të grupimeve të ndryshme që përfaqësojnë shqiptarët në Mal të Zi.
Doktorant Grid Rroji (CUNY) ekzaminoi efektet e mbështetjes së vakët të shtetit shqiptar për të drejtat e pakicës etnike shqiptare në Mal të Zi, si dhe pasojat që ka pasur kjo sjellje për stabilitetin rajonal dhe sigurinë. Rroji, mbeshteti argumentin se përkeqësimi I të drejtave njerëzore në Mal të Zi, së bashku me mungesën e mbështetjes së Shqipërisë për pakicat kombëtare shqiptare në shtetet fqinjë, paraqet një rrezimk të vazhdueshëm për të ardhmen e shqiptarëve por edhe për stabilitetin e mAlit të Zi dhe sigurinë rajonale.
Prof. Paul Kubicek (Oakland University) vlerësoi rolin e Bashkimit Europian në lidhje me statusin e shqiptarëve etnikë në Mal të Zi. Duke e ndjekur këtë rol nga këndvështrimi I të drejtave të minoriteteve, si dhe duke ndjekur qasjet e shqiptarëve ndaj BE dhe Malit të Zi, Prof. Kubicek, ofroi një listë të prioriteteve dhe bëri disa sugjerime të vyeshme se cilat rrugë duheshin ndjekur për të siguruar që qeveria e MAlit të zi dhe strukturat e tjera, si dhe shoqëria civile t’i respektonin të drejtat e shqiptarëve. Ai argumentoi se megjithëse Mali I Zi dukej sikur I respektonte te drejtat e shqiptarëve, në fakt gjendja ishte tjetër, dhe se ka shumë problem të lidhura me të drejtat e minoriteteve të cilat duhet të adresohen nga Mali I Zi përpara se ky shtet të bëhet I gatshëm për t’u integruar në Bashkimin europian.
Profesor Shinasi Rama analizoi rolin e diasporës shqiptare nga Mali I Zi dhe tregoi cilat janë ndjekur nga kjo diasporë për të ndikuar në administratën amerikane dhe në organizatat e tjera. Duke shpjeguar rolin në rritje të diasporës, Prof. Rama e vuri theksin tek roli në rritje I diasporës për kushtëzimin e sjelljes së politikanëve dhe ndërgjegjësimin e bashkësisë shqiptaro-amerikane, si dhe në ndërtimin e strukturave që po punojnë me administratën e më shoqërinë civile për të përcuar e sqaruar gjendjen e shqiptarëve në Mal të Zi.
Disa organizata Shqiptaro Amerikane e mbështetën dhe morën pjesë në konferencën e këtij viti përfshirë këtu fondacionin “Plavë-Guci,” Shoqatën Shqiptaro-Amerikane “Malësia e Madhe” dhe Shoqatën Shqiptaro-Amerikane “Ana e Malit”. Mbështetësit që nuk mundën të vinin por që I kontribuan mbarëvajtjes së konferëncës ishin fondi humanitar “Malësia”, Fondacioni “Ded Gjon Luli”, Fondacioni “Dom Simon Filipaj” dhe Shoqata Shqiptaro-Amerikane,“Kraja”.
Konferenca e vitit 2014 ka përfunduar dhe redaktorët po punojnë që të botojnë një libër që të përfshijë të gjithë punimet e paraqitura në këtë konferencë. Për me tëpër, Komiteti Organizues, po përgatitet që të organizojë Konferncën e tretë në Mal të Zi, në vitin 2016. Kjo do të koincidojë me 10 vjetorin e pavarësisë së Malit të Zi dhe qëllimi I saj është që të shihet më qartë gjendja e shqiptarëve dhjetë vjet mbas pavarësisë së Malit të Zi, si dhe hedhja dritë mbi problemet shoqërore e politike që shqetësojnë shqiptarët. Në fakt, je kemi filluar të kontaktojmë kolegët nga Mali I Zi, Shqipëria, SHBA, UK, dhe Kosova për të siguruar që konferenca e vitit 2016 do të jetë një sukses I plotë.
Komiteti Organizues dëshëron të falënderojë të gjithë ata që e bënë këtë konferencë një sukses të merituar dhe në vecanti, paraqitësit, Shoqatat Shqiptaro-Amerikane, dhe Organizatën e Studentëve Shqiptaro-Amerikanë. Urojmë që të takohemi sërish në vitin 2016!
* DEKLARATË PËR SHTYP- Konference e Dytë Ndërkombëtare për “Shqiptarët në Malin e Zi”
- « Previous Page
- 1
- …
- 862
- 863
- 864
- 865
- 866
- …
- 971
- Next Page »