Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DITA NDËRKOMBËTARE E DEMOKRACISË DHE KOMEDIA E PARTIVE POLITIKE SHIQPTARE

by

Nga Frank Shkreli/
Anë e mbanë botës më 15 shtator u shënua Dita Ndërkombëtare e Demokracisë, e përcaktuar si e tillë më 2007 me një rezolutë nga Asambleja e Përgjithëshme e Kombeve të Bashkuara me qëllim që të promovohen dhe të zbatohen parimet e demokracisë dhe njëherazi u kërkohet vendeve anëtare të OKB-së që të kujtojnë këtë ditë në mënyrë të përshtatshme për të promovuar vlerat dhe parimet e demokracisë.
Në mesazhin e tij në Ditën e Ndërkombëtare të Demokracisë, Sekretari i Përgjithëshëm i Kombeve të Bashkuara, Ban Ki Moon tha se ky është një rast i mirë për udhëheqsit botërorë, që në mënyrën e vet, të theksojnë rëndësinë e rolit të pazëvëndsueshëm që luan demokracia në luftën kundër varfërisë dhe në promovimin e mirëqenjes njerëzore. Udhëheqsi i OKB-së tha me këtë rast se, “Pesë vjetë më parë në Sumitin botëror, të gjithë udhëheqsit e botës ranë dakort se demokracia, zhvillimi dhe të drejtat e njeriut janë të ndërvarura, dhe si të tilla mbështesin njëra tjetrën”, për zhvillimin normal të një shoqërie. Në mesazhin e tij në Ditën Ndërkombëtare të Demokracisë, Ban Ki Moon u kujtoi udhëheqsve botërorë se “Transparenca, llogari dhënja dhe një qeverisja e përgjegjëshme ndaj votuesve janë faktorë jetikë dhe garanton që puna jonë drejtë zhvillimit ekonomik do të dalë me sukses. Faktorët kryesorë të demokracisë luajnë gjithashtu një rol kritiknë rritjen ekonomike të një vendi dhe janë jetësorë për të siguruar drejtësi shoqërore, tha në mesazhin e tij Ban Ki Moon, duke theksuar se “Dështimet në avancimin e demokracisë janë njëkohësisht dështime edhe për zhvillimin ekonomik. Ka më shumë të ngjarë që zhvillimi ekonomik të përforcohet dhe të zëjë rrënjë nëqoftse njerëzve u jepet mundësia e vërtetë për të pasur një zë në qeverisjen e tyre, dhe si rrjedhim bëhet e mundshme edhepërfitimi nga në frutat e progresit ekonomik dhe politik”, përfundoi Sekretari i Përgjithëm i OKB-së mesazhin e tij, me rastin e Ditës Ndërkombëtare të Demokracisë.
Ndërsa Sekretari Amerikan i Shtetit John Kerry, në një deklaratë me rastin e kësaj dite Ndërkombëtare të Demokracisë tha se demokracia është një frymëzim universal, “privilegji për të votuar, liria për të shprehur mendimin tëndë, e drejta për të pasur një qeveri të krijuar nga populli e për popullin”, janë gjithnjëide që vazhdojnë të frymëzojnë njerëzit anë e mbanë botës, sipas kryediplomatit amerikan. Z. Kerry tha gjithashtu me këtë rast se një ndër arsyet që, “Shoqëritë demokratike janë më të forta është fakti se njerzit janë të lirë të flasin lirisht kundër padrejtësive dhe janë të lirë të diskutojnë, të debatojnë dhe të punojnë së bashku për të bërë ndryshimet nevojshme positive të cilat janë të nevojshme për zhvillimin normal të një shoqërie. Në një demokraci të vërtetë,tha Z. Kerry, jemi të lirë të zgjedhim udhëheqsit tonë, të mbajmë përgjegjëgjse entet shtetërore për veprimtarinë e tyre dhe të kërkojmë llogari nga institucionet qeveritare të cilaat ekzistojnë për t’i shërbyer popullit.
OKB-ja njoftoi se Dita Ndërkombëtare e Demokracisë, tema e së cilës këtë vit ishte Angazhimi i Rinisë në Demokraci, u shënua në shumë vende të botës me veprimtari që në disa raste zgjasin gjithë javën. Qëllimi i kësaj teme ishte, sipas OKB-së, që të viheshin në dukje sfidat dhe mundësitë për rininë anë e mbanë botës që të angazhohet më seriozisht në proceset demokratike, ashtuqë të kontrollojnë vet fatin e tyre dhe që ëndërrat e tyre t’i këthejnë në realitet për realizimin e një të ardhme më të mirë për veten e tyre dhe për të gjithë shoqërinë në të cilën jetojnë.
Nuk jam i sigurt nëse Dita Ndërkombëtare e Demokracisë është shënuar në ndonjë mënyrë në Shqipëri dhe në Kosovë, megjithëse rezoluta e Asamblesë së Përgjithëshme e Kombeve të Bashkuara e vitit 2007 u bën thirrje të gjitha qeverive anëtare që të dedikojnë programe kombëtare për promovimin dhe konsolidimin e demokracisë në shënim të 15 shtatorit, si Ditën Ndërkombëtare të Demokracisë.
Këtë vit edhe Unioni Ndër-Parlamentar — një organizatë ndërkombëtare kjo që përbëhet nga 164 parlamente botërore — njoftoi se ishte angazhuar që sivjet të promovonte Ditën Ndërkombëtare të Demokracisë nepërmjet dialogut politik dhe të veprave konkrete në parlamentet anëtare të kësaj organizate të parlamenteve botërore. Është vështirë të merret me mend se si dy parlamentet shqiptare mund të kenë shënuar Ditën ndërkombëtare të Demokracisë — kur të merren parasyshë përçarjet politike midis dy partive kryesore në parlamentin shqiptar, si dhe ngërçi politik në Kuvendin eKosovës madje edhe pas tre muaj ç’prej kohës që janë mbajtur zgjedhjet e fundit parlamentare. Për të mos përmendur këtu rrahjet e fundit midis parlamentarve shqiptarë në Kuvendin e Maqedonisë dhe përçarjet midis përfaqsuesve të partive politike shqiptare në Mal të Zi. Për më tepër, në këto rrethana dhe duke u bazuar në përvojën e keqe të këtij tranzicioni të vështirë, anë e mbanë trojeve shqiptare 25 vjetët e fundit, është e pamundur të merret me mend se parlamentarët shqiptarë të të gjitha partive politike në Shqipëri dhe në Kosovë –përfshirë këtu edhe partitë politike shqiptare në Mal të Zi dhe në Maqedoni — të kenë qenë në gjëndje të promovonin dialogun politik, jo vetëm midis njëri tjetrit por edhe në mbarë shoqërinë shqiptare, madje edhe për një ditë, në kujtim të Ditës Ndërkombëtare të Demokracisë.
Një mik i ngushtë nga Tirana, siç duket në një moment të përkohshëm dëshpërimi për gjëndjen aktuale në vend, më dërgoi mbrëmë këtë mesazh: “Ne vazhdojmë me historira dhe me humor tranzicioni aq sa njerëzit janë tejet të lodhur dhe tejet mosbesues ndaj realitetit shqiptar dhe po hedhin hije të renda dyshimi mbi mirësinë apo keqësinë e Demokracisë. Ndoshta fjalët e Xhon Kerry-t”, shtoi miku im nga Shqipëria, “se oligarkët kanë uzurpuar shtetin dhe po diskretitojnë imazhin e demokracisë janë më evidente se kurrë në Shqipëri.Nejse, s’po te lodh dhe ty i dashur Frank me maskaralliqet tona, por e shof se ka një organizim të ekstremizmit të majtë që po predikojnë në ambijente dhe rrethe të ngushta, figurën e diktatorit Hoxha”, përfundon miku im mesazhin e tij shqetsues.
Një vlersim i tillë është tronditës, pasi është një reagim i një personi të informuar shumë mirë për gjëndjen aktuale atje dhe i cili i shikon punët nga një këndveshtrim i balancuar. Ky vlersim i mikut tim ndaj klasës politike në Shqipëri, tregon se, edhe pas pothuaj një çerek shkeulli pas rënjes së komunizmit, në vend që në trojet shqiptare të promovohet demokracia e vërtetë, atje vazhdon një ngërç politik me bojkote dhe mosmarrveshje politike nga të gjitha palët e një klase politike që po i merr frymën zhvillimit demokratik dhe ekonomik të të gjithë shqiptarëve.Për më shumë, tepër shqetsues është fakti që ekstremistë të majtë, siç shkruan edhe miku im nga Tirana, po përpiqen të predikojnë mbi figurën e diktatorit Enver Hoxha dhe gjoja të meritave të te regjimit të tij.Një intervistë e kohëve të fundit që Paskal Milos (historian i këthyer politikan) dhe njeriu i caktuar nga qeveria e Kryeministrit Rama për të kryesuar Komisionin e Rishkrimit të Historisë, thotë se do të rivlersohet Enver Hoxha,njëri prej 100- diktatorëve më të këqij që ka njohur bota, dhe regjimi i tij komunist, sepse sipas tij, na qenka politizuar në mënyrë ekstreme figura e Enver Hoxhësgjatë këtyre 20-viteve të kaluara, sepse Shqipëria nën komunizëm “ka ecur përpara”, pa thënë asgjë për krimet e atij regjimi ndaj qindra mijëra shqiptarëve dhe familjeve të tyre. Si mund të jetë objektiv Paskal Milo si Kryetar Komisioni për Rishkrimin e Historisë dhe çfarë mendon kush e emëroi në atë në atë detyrë. Nuk ka Shqipëria historian më të paanshëm?Vet Paskal Milo, po të jetë objektiv, duhet të tërhiqet nga ajo detyrë, pikërisht për bagaxhin që sjellë në atë komision. Fatkeqsisht, ky epizod është një prej arsyeve se pse Shqipëria ka mbetur në vend numëro dhe shumë mbrapa gjithë vendeve të tjera ish komuniste. Sepse politikanët dhe partitë që ata përfaqësojnë dhe historianë/politikanëme këmishë të bardhë e me kravatë nuk mund të ndahen nga sistemi komunist që i ka brumosur ata dhe në të cilin një pjesë e madhe e kësaj klase politike ka formuar karakterin dhe botëkuptimin e tyre me të cilin udhëheqin sot.Ndoshta miku im nga Tirana ka të drejtë se ka njerëz që përhapin “dyshimin mbi mirësinë apo keqësinë e Demokracisë”, ndërkohë që tërthorazi i hedhin lavde arritjeve të komunizmit! Ronald Reagan thoshte për këta ish-apartçikë se këta janë njerzit më të rrezikshëm për demokracinë.
Pas festimit të 100-vjetorit të Pavarsisë së Shqipërisë dhe pas shpalljes së Pavarësisë së Kosovës në fillim të shekullit 21, në një periudhë kur shqiptarët në përgjithësi, nuk kishin gëzuar kurrë më parë më shumë liri, ndihej një entuziazëm si mbrenda ashtu edhe jashtë trojeve shqiptare,se ky do të ishte më në fund shekulli i shqiptarëve.Se ky do të ishte momenti historik, momenti në historinë e shqiptarëve, kur vet shqiptarët si kurrë më parë e kanë në dorë fatin e vet. Prandaj,do të ishte turp për këtë brez politikanësh të cilët, pas një diktature komuniste pothuaj prej gjysëm shekulli,megjithse pjellë e atij sistemi, ata vet qenë dëshmitarë dhe pjesëmarrës të përpjekjeve të zorshme të 25 viteve të fundit për sigurimin e lirive bazë individuale dhe kombëtare për të gjithë shqiptarët – që me sjelljet e tyre në mbrojtje të interesave ekonomiko-financiare dhe partiake, që me “komeditë e tyre”pikërisht në këtë moment të pengojnë proceset natyrore të historisë, e cila ka filluar t’i korigjojë gabimet dhe disfatat që ka pësuar kombi shqiptar gjatë shekujsh.
Fan Noli në një artikull me titull, “Komedia e partive dhe rreziku që qëllon në derë të theatrës”, botuar në gazetën Dielli në nëntor të vitit 1924, kritikonte partitë dhe politikanët e kohës në Shqipëri për gjëndjen e krijuar atje 90-vjetë më parë, duke thënë se “Nëqoftse anarkia që mbretëron në Shqipëri, vazhdon edhe ca kohë, ahere optimisma s’ka vend dhe trembem se diç do ngjasë.”Noli shprehte shpresën se, të “Vetqojturve ‘udhëheqës’ do tu vijnë mënttë dhe punët do shtrohen”.Mos Zot që si rrjedhim i ngërçeve politike, inateve personale, bojkoteve të llojlloshme të partive politike, si dhe mungesës së demorkacisë së vërtetë dhe korrupsionit që ka kaplluar shoqëritë shqiptare kudo –Shqipëria dhe Shqiptarët, që pasrënjes së komunizmitdhe pas fitores historike të Pavarësisë së Kosovës, mund të thuhet se “u ngjallën nga idealistët dhe u ruajtën nga rastet”, sipas Fan Nolit, tashti të “mos vriten nga politikanët.”
Megjithë pesimizmin që ndjejë, ndryshe nga miku im në Tiranë i cili mund të ketë të drejtë në vlersimin e tij, unë besoj se politikanët shqiptarë kudo në trojet e veta – të cilët megjithse siç thoshte Noli e përdorin politikën, jo si një udhë por si një qëllim dhe që përdorin çdo mjet, të ndershëm e të pa ndershëm, për t’ia arritur qëllimit – do të ndëpresin komeditë e tyre politike dhe do të mënjanojnë rrezikun, që siç shprehej Noli, të mos i vihet “kazma Shqipërisë” dhe shqiptarëve. Dhe të angazhohen për një demokraci të vërtetë, jo vetëm në Ditën Ndërkombëtare të Demorkacisë, por për çdo ditë të jetës së tyre publike në shërbim të popullit. Këtë, të nderuar politikanë,ia kini borxh jo vetëm brezit të sotëm dhe të ardhëm të shqiptarëve, por edhe brezave të mëparshëm tëkombit shqiptar të cilët ëndërruan, luftuan dhe në shumë raste dhanë jetën për lirinë që gëxon sot kombi shqiptar. Mos kini frikë nga e ardhmja dhe mos u mbani peng nga e kaluara kur është fjala për të ardhmen e shqiptarëve në çerekun e parë të shekullit 21,për një komb aq dinamik të bashkuar në liri, demokraci dhe pavarësi, një komb i cili i ka të gjitha mundësitë dhe kapacitetet për të realizuar ëndërrën e rilindasve të shekullit të kaluar të kombit shqiptar.
Megjithë “komeditë e politikanëve dhe të partive politike shqiptare”, unë jam gjithnjë ndër optimistët, ndoshta të pakët që beson ende se megjithë manovrimet dhe komeditë e kësaj klase politike, nuk është vonë që shekulli 21 – ashtu siç shpresohej në fillim të tij — të jetë prapseprap“Shekulli i Kombit Shqiptar”, që do të jetojë në liri dhe demokraci për veten dhe në paqë e siguri me të tjerët.

PRESIDENTI OBAMA DHE SFIDAT NDAJ ISIS-IT

by

Nga Rafael Floqi/
“Gradualisht, amerikanët kuptuan se nuk po u pëlqente politika e jashtme , që ata vetë e kishin dashur. Tani ata duan një politikë të jashtme më të vendosur dhe më të suksesshme”
Presidenti Obama ka të drejtë ta identifikojë ISIS-in, si një forcë brutale të rrezikshme, terroriste, luftarake që kërcënon rajonin, Perëndimin, dhe Shtetet e Bashkuara. Ai ka të e drejtë të nxisë çdo përpjekje për ta “dërmuar dhe më në fund për ta shpartalluar ” atë grup. Ata janë të këqij, kasapë fanatikë, të cilët kuptojnë vetëm forcën, dhe ata duhet të ndalen. Obama deklaroi se ISIS nuk është as islam e as një shtet – por ata absolutisht veprojnë në emër të Islamit (siç bëjnë shumë grupe terroriste), dhe qëllimi i tyre është që të krijojnë dhe të zgjerojnë një shtet islamik, të njohur si kalifat. Në fakt,ata kanë qenë tmerrësisht të suksesshëm për të arritur qëllimin e tyre, duke kapur hapësira të gjera toke dhe qytetet e mëdha në Siri dhe Irak, me një popullsi prej gati 8 milionë banorësh, dhe duke grumbulluar më shumë para dhe burime të tjera, sesa çdo organizatë terroriste në botë .
Sipas Presidentit Obama, ISIS “nuk ka vizion tjetër, veç masakrimit të gjithë atyre që qëndrojnë në rrugën e vet “, por kjo nuk është e saktë. ISIS ka një vizion, dhe ata kanë arritur atë me brutalitetin e tmerrshëm dhe me shumë efikasitet. Kjo përhapje “kanceri”, për të marrë hua fjalët e presidentit, nuk ndodhi brenda natës. Ajo u ndërtua dhe u rrit vit pas viti, një fakt që administrata Obama e dinte dhe e nënvlerësoi e nuk bëri praktikisht asgjë për ta ndalur, derisa gazetarëve amerikanë iu pre koka para kamerave, dhe kjo bëri që erërat politike të ndryshonin drejtim. Të njëjtën gjë bënë dhe me vrasjen e punonjësit britanik të ndihmave. ISIS me djallëzi po përdor impaktin e mass-medias me këto vrasje kanibale mesjetare, duke joshur edhe Britaninë dhe Evropën të përfshihen në terren. Duket sikur ISIS po kërkon vetë praninë e ushtrisë amerikane në terren.
Obama paraqiti një plan me katër pjesë: me sulme ajrore sistematike (duke përfshirë ato në Siri),me rritjen e mbështetjes për forcat anti-ISIS në terren (në mënyrë eksplicite duke përjashtuar praninë e trupave luftarake amerikane në terren), me rritjen e fuqisë të zbulimit dhe të kundër-terrorizmit në përpjekjet për të penguar ISIS-in të cënonte Perëndimin (ai vuri në dukje se mijëra shtetas perëndimorë janë bashkuar në xhihad), dhe vazhdimin e ndihmave humanitare për popullsitë e dëmtuara dhe të zhvendosura nga dhuna e ISIS-it. Një klauzolë duhet hapur këtu për ne shqiptarët, për rolin e radikalëve myslimanë shqiptarë nga Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia në Siri. Me gjithë tolerancën tradicionale fetare shqiptare, rreziku i infektimit radikal vehabist mbetet një risk. Është fakt që gjuha shqipe figuron në pesë gjuhët në dokumentin e krijimit të ISIS-it, sa libri i fundit i Ben Blushit, “Hëna e Shqipërisë” nga fantazi mund të shndërrohet në profeci.
Pak amerikanë kundërshtojnë artikujt një, tre dhe katër të fjalimit të presidentit , (edhe pse shumica nuk do të pajtohen me deklaratën e Obamës se ai posedon autoritet për një fushatë të zgjatur ajrore pa miratimin e Kongresit), por pjesa tjetër është shumë më e komplikuar. Armatosja dhe mbështetja e kurdëve në Irakun e veriut duket e arsyeshme, por Obama gjithashtu foli për “shtimin” e ndihmës ndaj opozitës siriane, dhe i bëri thirrje Kongresit për të siguruar autoritetin dhe burimet për “trajnimet dhe pajisjen” e këtyre forcave.
Por kush janë këta njerëz? Një nga shqetësimet legjitime rreth armatosjen të “rebelëve” të moderuar në të kaluarën, është se është shumë e vështirë për të ndare të mirin nga e keqi. Vetë Obama e pat venë në lojë këtë koncept ,si një “fantazi” më 8 gusht, të këtij viti. Por tani si ndodhi të shndërrohet në politikë zyrtare? Si ndodhi ky tranzicion të quajtur fillimisht ” një fantazi totale” në qëndrimin “që le ta bëjmë këtë” në katër javë?
Nga ana tjetër, shembujt e cituar si “sukses”nga Obama, nuk ngjallin shumë besim. Ndërsa është e vërtetë që amerikanët kanë përdorur goditjet me avionë pa pilot ( drones), për të vrarë udhëheqësit kryesorë të xhihadit në vende të tilla, si: Jemeni dhe Somalia, por a është ky sukses? Në fakt, kjo çështje e luhatshme u kritikua sa majtas-djathtas. Është gjithashtu mistifikues qëndrimi kur Obama e shpall politikën e tij te likuidimit te armëve kimike të Asadit si një sukses. Presidenti vërtet tërhoqi një vijë të kuqe, që Asadi e ka shkelur në mënyrë të përsëritur dhe Shtëpia e Bardhë ka bërë deklarata të paqarta. Pikërisht, një vit më parë, Obama ishte duke u përpjekur për të krijuar rastin për bombarduar Assadin, ndërsa tani ne jemi duke bombarduar armiqtë Asadit, dhe aksidentalisht plani Putin / Kerry për çarmatim s’dihet se ku ka mbetur. Përtej afateve të shumta të ultimatumeve të humbura, qeveria jonë po e akuzon regjimin sirian për mosdeklarimin dhe mos heqjen dorë nga të gjitha stoqet e saj të paligjshme të armëve kimike siç i kërkohej (dhe siç ishte parashikuar),nga shërbimet inteligjente duke zbuluar se qeveria e Asadit vazhdonte të hidhte gaz mbi njerëzit e pafajshëm, të paktën, gjer në këtë pranverë. Në fakt,politika e administratës ndaj Sirisë ka qenë jo decizive dhe e paqëndrueshme.
Nga ana tjetër, kemi një President Obama, i cili ishte kundër luftës, dhe ri-shkallëzimit të konfliktit në Irak dhe më gjerë, sepse situata në terren, sipas tij, “ishte një rrëmujë gjigande e përgjakshme.” Kështu pati mosangazhim, injorim dhe minimizim të kërcënimin në rritje nëpër vite. Ndërsa, tani ne dëgjojmë nga presidenti se ai dëshpërimisht donte të mbante një forcë ushtarake në Irak për të ndihmuar sigurimin e tranzicionit nga ndonjë kërcënim terrorist, sado i vogël (kjo ishte pozita e tij e deklaruar për një kohë, por kjo gjë ishte kundërshtuar nga irakianët. Pra, nuk kishte zgjidhje në kohë për problemin. “Nga ana tjetër, është një lajm i mirë, që ai e filloi fjalimin duke i kujtuar botës, se Amerika është duke lëvizur përpara me planin e tërheqjes nga Afganistani, ku talebanët mesi presin gati në pritë për largimin tonë . Çfarë mund të shkojnë më keq. Kur madje dhe në qëndrimin ndaj ISIS, paraqitet një president , hiper-politik që reagon me shumë vonesë, duke mos bërë (kryesisht) gjënë e duhur, duke mos u paraqitur se ka mësuar diçka nga gabimet e mëparshme”, thonë kritikët e tij.
Ndërkohë, që Kombet e Bashkuara pohojnë se gati gjysma e popullsisë së Sirisë është detyruar të largohet nga lufta civile, e cila është përkeqësuar edhe më, ndërsa ekstremistët e Shtetit Islamik morën më tepër territore. Sekretari amerikan i Shtetit Kerry ishte javën e kaluar në një udhëtim një-javor për të ndihmuar në ndërtimin e një koalicioni global për të luftuar grupin ekstremist, që ka tronditur botën me një fushatë brutale prerje kokash dhe vrasjesh sektare. Autoritetet amerikane të zbulimit thanë se Shteti Islamik është më i fuqishëm nga sa ata kishin vlerësuar fillimisht. Agjencia Qendrore e Zbulimit, CIA, tha se grupi ka rreth 20 deri në 31 mijë luftëtarë në terren, në Irak dhe Siri. Ky vlerësim është shumë më e lartë se ai i mëparshëm prej vetëm 10 mijë luftëtarësh.
Politika e jashtme tani po vepron në drejtimin e duhur dhe me motorë të ndezur. Gjatë bisedimeve të zotit Kerry, në Arabinë Saudite, një aleat si Turqia nuk pranoi të mbështesë një plan gjithëpërfshirës të udhëhequr nga SHBA-ja për të mundur grupin militant sunit. Turqia, e cila ka një kufi 900 kilometra të gjatë me Sirinë, ka hezituar të marrë një rol aktiv në koalicionin ndërkombëtar. Luftëtarët e Shtetit Islamik aktualisht mbajnë 49 shtetas turq, duke përfshirë disa diplomatë dhe familjet e tyre, të cilët u rrëmbyen nga një konsullatë në muajin qershor. Ndërkohë dhjetë vende arabe u bashkuan me aleancën,24 anëtarëshe duke premtuar të ndihmojnë SHBA-në për të shkatërruar Shtetin Islamik kudo që të jetë, duke përfshirë Irakun dhe Sirinë. Në një deklaratë thuhet se koalicioni ndërkombëtar do të ndalojë shtimin e luftëtarëve të huaj, do të bllokojë fondet drejt ISIS-it dhe do të sigurojë ndihmë për njerëzit e terrorizuar nga grupi, kur të jetë e përshtatshme. Këto duken si “aspekte të shumta të një fushate të koordinuar ushtarake. Dhe kjo duket rruga e duhur.”
Sondazhet tregojnë një mbështetje në rritje për një politikë më të guximshme kundër grupimit të njohur si Shteti Islamik. Në një sondazh i gazetës Wall Street Journal dhe rrjetit NBC tregon se 61% e amerikanëve janë në favor të sulmeve ajrore kundër ISIS. Kurse një sondazh i gazetës Washington Post dhe rrjetit ABC thotë se 71% janë dakord për sulmet ajrore në Irak. Ndërsa 65% janë në favor të sulmeve në Siri. Një tjetër sondazh i fundit nga firma Pew, tregon se 54% e amerikanëve mendojnë se politika e jashtme e vendit nuk është aq e ashpër sa duhet.
Udhëheqësit në të dyja dhomat kanë qenë kryesisht mbështetës të asaj që presidenti dëshiron, edhe pse nuk ka grindje në radhët mes të demokratëvet dhe republikanëvet. Dhe për një tjetër pushim Kongresit javën e ardhshme, ka pak kohë për administratën për të mbledhur më shumë mbështetje për autorizimin zoti Obama po kërkon, si dhe strategjinë e tij të përgjithshëme.
Kjo detyrë do t’i bjerë Sekretarit të Shtetit John Kerry dhe Sekretari të Mbrojtjes Chuck Hagel, që të shkojnë në Kapitol Hill këtë javë për t’iu përgjigjur pyetjeve të ligjvënësve për tre ditë para se të nisë debati i katër komisioneve të ndryshme të kongresit.
“Kerry duhet të na tregojë se çfarë janë qëllimet, çfarë janë planet, dhe pse kjo mund të punojnë edhe pa çizme në terren,” tha kongresmeni Eliot Engel, demokrati kryesor në komisionin për punë të jashtme Dhomës së Përfaqësuesve për CBS News. Unë mendoj se ka vetëm një skepticizëm i përgjithshëm se pse kjo do të punojnë, dhe pse kjo është ndryshe, se pse kjo nuk do të zvarritet. Misioni ku ne do të erës deri me çizme në terren. Ka arsye të mira për të për këtë. ” Por ai mendon për trupa tokësorë arabë ne terren janë një zgjidhje e pranueshme.
Presidenti Barak Obama e përfundoi fjalimin e tij me tone patriotike dhe morale duke thënë , “Ky pra, është roli që ne luajmë për një botë më të mirë, pasi edhe vet siguria jonë varet nga gatishmëria dhe vullneti ynë për të mbrojtur kombin tonë ,duke jetuar dhe duke zbatuar vlerat njerëzore në të cilat besojmë — ideale dhe vlera të përhershme këto, të cilat do të mbijetojnë edhe pasi të jenë zhdukur nga kjo tokë, ata që ofrojnë vetëm urrejtje dhe shkatërrim”. Por a mjafton vetëm kjo retorikë? Në fjalimin e tij, Presidenti Obama nënvizoi, gjithashtu edhe nevojën e mbështetjes së dy partive kryesore për strategjinë e tij, dhe fushatën ushtarake amerikane kundër grupit terrorist ISIL, duke mirëpritur mbështetjen e përfaqësuesve të Partisë Republikane në opozitë dhe të Partisë Demokrate në Kongresin amerikan, për t’i treguar botës, siç tha ai, se “Amerikanët janë të bashkuar përballë rrezikut që i kërcënon” .
Me gjithë sondazhet që tregojnë rënie, Presidenti gjeti përsëri mbështetje në rritje për një ndryshim në politikën e jashtme që, sipas Michael O’Hanlon të Institutit Brookings ka bërë, që “Gradualisht, amerikanët kuptuan se nuk po u pëlqente politika e jashtme , që ata vetë e kishin dashur. Tani ata duan një politikë të jashtme më të vendosur dhe më të suksesshme”. dhe zoti Obama po lëviz në atë drejtim.

Përpjekjet e Serbisë për rrugëdaljen e saj në Adriatik përmes Kosovës kanë qenë të kamotshme!

by

Nga Isuf Bajrami/
Pas takimit të Kryeministrit të Kosovës Hashim Thaçit dhe Kryeministrit të Serbisë dhe ministrit të punëve të brendshme Ivica Daçiçit në Bruksel me kryediplomaten evropiane Catherine Ashton,u tha se është arritur pajtimi,për krijimin e një grupi punues, që do të përgatiste studimin e fizibilitetit për autostradën Prishtinë-Nish.
Ministri i Transportit për Serbinë Milutin Mrkonjiq, planifikon ndërtimin e një autostrade nga Negotini përmes Zajçarit, Nishit, Prishtinës,Pejës e deri te kufiri me Shqipërinë!
Nga takimi i Edi Ramës dhe Vuçiçit,rezulton:” …..Serbia nëpërmjet Kinës së largët mori Shëngjinin. Gjithmonë, serbët kanë lakmuar ujërat e Adriatikut, ja po dalin në det, por pa luftë, ua dhanë vet”!!!(1).
Ky ka qenë synim i mëhershëm i Serbisë, për të dalë në Shqipëri dhe në Adriatik përmes Kosovës.
Nga kjo mu rikujtua materiali nga arkiva: “Projekti i Ivo Adriçit për ndarjen e Shqipërisë”!

***
I – Lufta ballkanike dhe Shqipëria
Dalja e ushtrisë serbe në Adriatik
Sipas pjesës së fshehtë suplementare të Traktatit të aleancës midis Bullgarisë e Serbisë të 29 shkurtit të vitit 1912, Serbisë iu njoh e drejta e marrjes së territorit turk të deriatëhershëm në veri dhe në perëndim të malit të Sharrit. Në lidhje me këtë dispozitë, e duke u përpjekur që shtetit të vet t’i sigurojnë daljen në det, trupat serbe, më 15 nëntor të vitit 1912, hynë ne Lezhë dhe, shkallë-shkallë, e pushtuan tërë Shqipërinë e veriut deri në Tiranë e Durrës. Në “Tajmsin” e Londrës, më 25 nëntor, u botua deklarata e Pashiçit se Serbia e kërkon Durrësin me hinterlandin më të madh.
Formimi i Shqipërisë autonome
Mirëpo, Konferenca e Ambasadorëve në Londër, më 20 dhjetor të vitit 1912, mori vendim për formimin e Shqipërisë autonome, duke i dhënë Serbisë vetëm të drejtën e daljes tregtare në detin Adriatik. Po kjo Konferencë, më 20 mars të vitit 1913, vendos që Shkodra t’i jepet Shqipërisë. Mali i Zi nuk e pranoi vendimin e fuqive të mëdha: Serbia e përkrahu qëndrimin e Malit të Zi dhe i dërgoi trupat e veta për ta forcuar rrethimin e Shkodrës. Fuqitë e mëdha (më 21 mars) vendosën të bëjnë demonstrimin detar, nga i cili u rezervua vetëm Rusia. Kryqëzorët austro-hungarezë, anglezë, francezë, gjermanë e italianë, të tubuar afër Barit, i detyruan trupat serbe që të tërhiqen nga pozitat rreth Shkodrës.
Bllokada e bregdetit të Malit të Zi
Më 10 prill fuqitë e mëdha shpallën bllokadën e bregdetit të Malit të Zi, por qeveria malazeze e vazhdoi rrethimin e Shkodrës, e cila kapitulloi më 20 prill. Mbreti Nikolla, megjithatë, u detyrua të lëshojë pe dhe, më 4 maj, me një telegram që ia dërgoi ser Eduard Greit, fatin e Shkodrës e la në duar të fuqive të mëdha. Okupimi ndërkombëtar i Shkodrës zgjati prej 5 majit 1913 deri në fillim të Luftës Botërore .

II – NDARJA E SFERAVE TË INTERESIT NË SHQIPËRI MIDIS SERBISË E GREQISË

Megjithëse nën presionin e fuqive të mëdha, në radhë të parë të Austrisë, u detyrua të tërhiqej nga Adriatiku dhe nga Shqipëria Veriore, Serbia nuk e humbte shpresën.
Në deklaratën që ishte shtojcë e fshehtë e Traktatit të aleancës midis Greqisë dhe Serbisë, më 19 maj të vitit 1913, u ndanë sferat e interesit midis Greqisë e Serbisë në Shqipërinë autonome sapo të formuar. Territori që gjendet në veri të grykës së lumit Seman në det, pastaj buzë këtij lumi deri në grykën e Devollit, mandej buzë Devollit deri në malin e Kamjes – hynte në sferën serbe të ndikimit. Pjesa jugore e Shqipërisë, prej kësaj vije, hynte në sferën greke të ndikimit. Në rast trazirash në Shqipëri, dy shtetet duhej të merreshin vesh për qëndrimin që do të merrnin.
Këto janë kërkesat maksimale që i kemi paraqitur në një dokument me shkrim ndaj Shqipërisë.

III – PAKTI I LONDRËS DHE SHQIPËRIA

Pakti i Londrës, i lidhur më 16 prill të vitit 1915 midis Francës, Britanisë së Madhe, Rusisë dhe Italisë, kishte këto dispozita lidhur me Shqipërinë:
1) Në vërejtjen e nenit 5 thuhej: “Katër fuqitë aleate do t’u ndajnë tokat e Adriatikut, të përmendura më poshtë, Kroacisë, Serbisë e Malit të Zi (…..). Në Adriatikun e poshtëm (në viset që e interesojnë Serbinë e Malin e Zi) tërë bregdetin prej kepit të Plakës deri në lumin Drin me portet e rëndësishme Splitin, Dubrovnikun, Kotorin, Tivarin, Ulqinin e Shën Gjinin… Porti i Durrësit do t’i dorëzohet shtetit të pavarur mysliman Shqipërisë”.
2) Në nenin 6 thuhej: “Italia do ta marrë në pronësi të plotë Vlorën, ishullin Sazan dhe, përveç këtyre, një territor mjaft të gjerë për mbrojtjen e tyre, do të thotë pjesën midis lumit Vjosa në veri e në lindje dhe në jug deri në Himarë.”
3) Në nenin 7 thuhet: “Në qoftë se formohet një shtet i vogël autonom dhe neutral i Shqipërisë, Italia nuk do ta kundërshtojë dëshirën e Francës, të Britanisë së Madhe e të Rusisë, që viset veriore dhe jugore të Shqipërisë të ndahen midis Malit të Zi, Serbisë dhe Greqisë”.
“Italia do ta fitojë të drejtën që t’i udhëheqë punët e jashtme të Shqipërisë”.
Që në vitin 1915, fuqitë e mëdha, pra, e pranuan parimin e ndarjes së Shqipërisë dhe pranuan se në Shqipëri i kanë interesat e veta Italia, Serbia dhe Greqia. Ndërsa dy shteteve ballkanike u jepej e drejta e korrigjimit të kufijve, Italisë i jepej Vlora dhe protektorati mbi Shqipërinë e cunguar.

IV – SHQIPËRIA NË KONFERENCËN E PAQES

Pikëpamjet e fuqive të mëdha
Në Konferencën e paqes, fuqitë aleate (Franca, Britania e Madhe dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës), për Shqipërinë propozuan më parë, në veri dhe në lindje, ata kufij që kanë qenë caktuar në Konferencën e Londrës në vitin 1913; ia njohën Italisë sovranitetin e plotë mbi Vlorën dhe prapavijën e nevojshme dhe ia dhanë Italisë mandatin për administrimin e shtetit të lirë shqiptar nën kontrollin e Lidhjes së Kombeve.
(Memorandumi i 9 dhjetorit të vitit 1919).
Pikëpamja jonë – (Kundër mandatit të Italisë. Për Shqipërinë e lirë. Argumentet për korrigjimin e kufirit dhe për marrjen e Shkodrës dhe të Shqipërisë Veriore).
Në përgjigjen tonë të 8 janarit të vitit 1920, ne e kundërshtuam propozimin që Italisë t’i jepej mandati mbi Shqipërinë, duke theksuar se kjo do të ishte përsëritje e rastit të Bosnjës e Hercegovinës. “Kjo zgjidhje, thuhej në përgjigjen tonë, do të krijonte në favor të Italisë kufirin ofensivë kundër shtetit tonë, i cili do të ishte i privuar nga mjetet për mbrojtje. Kjo do të ishte, njëfarë dore, përparësi ofensive, por edhe mbështetje tjetër e përsosur strategjike”.
Ne kemi kërkuar, për shkaqe ekonomike dhe strategjike, që të bëhet korrigjimi i kufijve ndaj nesh (në rrjedhën e mesme të Drinit, në Bunë dhe në lidhje me fiset e Kelmendëve dhe të Kastratëve), që i ka caktuar Konferenca e Londrës e vitit 1913. Përpos këtij korreksioni, Delegacioni ynë ka deklaruar se zgjidhja më e mirë është që Shqipëria të bëhet shtet i pavarur në kufijtë e vitit 1913 dhe me administratë autonome.
Në rast se nuk do të pranohej kjo zgjidhje, ose në qoftë se pjesa jugore e Shqipërisë do t’u takonte shteteve të tjera, Delegacioni ynë kërkoi për ne pjesën veriore të Shqipërisë deri në Dri. “Shteti ynë ka të drejta të vjetra karshi këtyre viseve, – thuhet në memorandumin tonë. – Shkodra ka qenë kryeqytet i mbretërve serbë. Populli ynë ka derdhur lumenj gjaku për Shkodrën, sidomos në luftën e vitit 1913, e cila i kushtoi Serbisë shumë mijëra ushtarë të saj e Malit të Zi një të tretën e ushtrisë së tij. Për t’i plotësuar dëshirat e Fuqive të Mëdha, trupat serbe e malazeze e zbrazën në vitin 1913 Shkodrën dhe Shqipërinë Veriore. Austria, duke e mobilizuar ushtrinë, u kërcënua me luftë. Shkodra mund t’i takonte Malit të Zi sikur të kishte pranuar që Llovqenin t’ia lëshonte Austrisë, ose që të neutralizohej. Por Mali i Zi nuk pranoi t’ia lëshonte Austrisë këtë pozitë të rëndësishme strategjike”.
“Lugina e Drinit dhe Shkodra përbëjnë një tërësi gjeografike dhe ekonomike me Malin e Zi dhe viset kufitare të Serbisë. Për Serbinë e Mesme dhe Malin e Zi lugina e Drinit është e vetmja rrugë e drejtpërdrejtë dhe më e shkurtër për në Adriatik. Hekurudha e rëndësishme Danub-Adriatik duhet të kalojë nëpër luginën e Drinit. Konferenca e Ambasadorëve e Londrës në vitin 1913 ia ka pranuar Serbisë të drejtën e daljes në det.”
“Shkodra është në lidhje edhe me lumin Buna, e cila ia hap tregtisë malazeze rrugën e natyrshme për në det. Qysh me Traktatin e Berlinit, Mali i Zi e gëzon të drejtën e lundrimit të lirë në Bunë. Liqeni i Shkodrës, në pjesën më të madhe, i takon Malit të Zi. Për shkak të pakujdesisë turke, tokat më të mira malazeze ende janë të përmbytura nga uji i liqenit të Shkodrës. Prandaj shtetin tonë, në masën më të madhe, e intereson rregullimi i Bunës dhe i Drinit, jo vetëm për shkak të lundrimit nëpër Bunë, por edhe për arsye se në këtë mënyrë do të thaheshin 12 deri 20.000 hektarë tokë shumë pjellore dhe po aq do të bonifikoheshin. Dy të tretat e kësaj toke i takojnë Malit të Zi.
Pikëpamja italiane (Sipas memorandumit të 10 janarit të vitit 1920)
1) Italia kërkon nga Lidhja Kombeve mandatin që ta administrojë shtetin e pavarur shqiptar.
2) Kufijtë shqiptarë në veri dhe në lindje do të jenë ata që kanë qenë caktuar në Konferencën e Londrës. Kufiri jugor do të jetë objekt shqyrtimi.
3) Qyteti i Vlorës do t’i jepet Italisë në sovranitet të plotë me prapavijën e nevojshme për mbrojtjen e saj dhe për zhvillimin ekonomik.
Aleatët pranojnë që Shkodra dhe Shqipëria Veriore t’i bashkohen Jugosllavisë.
Duke propozuar një zgjidhje të përgjithshme të çështjes së Adriatikut, e në lidhje me dorëzimin e Riekës Italisë, Klemanso, në cilësinë e kryetarit të Konferencës së Paqes, më 13 janar të vitit 1920, u tha Pashiçit e Trumbiqit: “Pra, Shteti i Serbëve, i Kroatëve dhe i Sllovenëve do të ngrihet në kulmin e fuqisë së vet, ani edhe kur ta ketë Shkodrën, Drinin dhe Shën-Gjinin e Medovanit”.
Niti e pat pranuar këtë, me kusht që Italia ta mbante Vlorën dhe ta merrte mandatin mbi Shqipërinë.

Përgjigja jonë e fundit Konferencës së Paqes

Në përgjigjen tonë të fundit Konferencës së Paqes, më 14 janar të vitit 1920, ne kemi parashtruar përsëri qëndrimin se zgjidhja më e mirë do të ishte që administrata e Shqipërisë, në kufijtë e caktuar në vitin 1913, t’i besohet qeverisë lokale autonome, pa ingerenca të asnjë fuqie të huaj. E në qoftë se kjo zgjidhje nuk pranohet, por vendoset që pjesë të territorit shqiptar t’u jepen shteteve të tjera, Delegacioni ynë e kërkoi pjesën e Shqipërisë Veriore (duke paraqitur një hartë me kufirin e shënuar), për të cilën premtoi regjim autonom.
Pikëpamja e të ndjerit Pashiç
Kur dukej si e sigurt se aleatët do ta lejonin Italinë që të përforcohej në Shqipërinë e Mesme, kryetari i Delegacionit tonë Pashiç, në mbarim të vitit 1919, e informoi qeverinë në Beograd se kishte ardhur çasti që, të shtrënguar nga rrethanat, ta ndryshonim politikën tonë ndaj Shqipërisë. Në atë letër thuhej: “Pasi, për shkak të depërtimit të Italisë dhe të përkrahjes së saj nga ana e fuqive të mëdha, nuk mund ta kthejmë në Shqipëri gjendjen që ishte para evakuimit të ushtrisë sonë dhe në kohën e pushtetit të Esad Pashës; pasi fuqitë e mëdha po duan ta zbatojnë Marrëveshjen e Londrës dhe Shqipëria nuk do të jetë ajo që ne e kemi kërkuar dhe aleatët do t’ia japin Italisë Vlorën me hinterland dhe protektoratin mbi një pjesë të Shqipërisë, në këto rrethana, duhet të kërkojmë kufij të tjerë më të mirë me territoret shqiptare që do të jenë nën protektoratin e Italisë.
“Minimumi që do të pranojmë nga aleatët është ky: kufiri buzë Drinit të Zi deri te bashkimi me Drinin e Bardhë e prej aty buzë Drinit deri në det.”
“Ne duhet të kërkojmë maksimumin, në mënyrë që Italia të marrë sa më pak. Ky maksimum i pretendimeve tona do të ishte: lumi i Matit deri në burimin e tij e prej andej drejt nga lindja deri te Drini i Zi. Pra, Mati dhe Drini do të ishin kufijtë tanë me protektoratin italian.”

V – PUSHTIMI ITALIAN I SHQIPËRISË PAS LUFTËS DHE TËRHEQJA DEFINITIVE PAS MOSSUKSESIT TE VLORA

Pas mbarimit të luftës, në bazë të një vendimi ushtarak të aleatëve, trupat italiane e pushtuan tërë territorin e Shqipërisë, madje edhe atë pjesën veriore, e cila na ishte dhënë me Paktin e Londrës. Vetëm Shkodra kishte mbetur nën pushtetin e përbashkët të trupave franceze dhe italiane.
Për shkak të qëndrimit armiqësor që kishte atëherë Italia ndaj shtetit të Serbëve, të Kroatëve e të Sllovenëve, ne e konsideronim këtë pushtim ushtarak italian të Shqipërisë rrezik më të madh për ekzistencën tonë. Në tokën shqiptare u zhvillua një luftë e rreptë midis nesh dhe Italisë. Italianët atëherë e inicuan çështjen malazeze dhe atë maqedone si dhe idenë e Shqipërisë së Madhe deri në Kaçanik. Ne zhvilluam kundër tyre aksione herë të fshehta herë të hapëta, duke blerë me para parinë shqiptare dhe duke proklamuar idenë e “Shqipërisë së pavarur” dhe “Ballkani popujve ballkanikë”.
Pakënaqësia e popullsisë shqiptare, të cilën e kemi përkrahur edhe ne, i detyroi italianët që, në fillim të vitit 1920, t’i tërhiqnin trupat e tyre nga viset e brendshme të Shqipërisë dhe të ndaleshin vetëm rreth Vlorës, prej nga, në qershor po të atij viti, u detyruan të tërhiqen dhe të lidhin me qeverinë e Tiranës një marrëveshje për evakuimin e tyre nga tërë territori shqiptar, përveç ishullit të Sazanit.
Evakuimi nga Shqipëria u bë, pra, në saje të rezistencës së organizuar të shqiptarëve, por nuk duhet harruar se Italia, në atë kohë, ishte politikisht dhe ushtarakisht shumë e dobët. Edhe sot ka shqiptarë që mendojnë se kur të donin do të mund t’i dëbonin italianët nga Shqipëria. Ky vetëbesim është fatal për ta, sepse nuk po e shohin se Italia fashiste e sotme nuk është ajo që ishte në vitin 1920 nën qeveritë parlamentare të Nitit, të Gjolitit dhe të Faktës.

VI – SHQIPËRIA PARA KONFERENCËS SË AMBASADORËVE

Meqenëse me evakuimin e trupave italiane nga Shqipëria situata në terren ishte spastruar, Konferenca e Ambasadorëve, në nëntor të vitit 1921, mund të merrte vendim për njohjen e Shqipërisë si shtet i pavarur dhe sovran. Në vend të premtimeve të mëparshme lidhur me Vlorën dhe mandatin mbi Shqipërinë, fuqitë e mëdha ia njohën Italisë vetëm interesin e saj special për ruajtjen e pavarësisë shqiptare. Shqipëria u pranua edhe në Lidhjen e Kombeve, me shpresë se kjo do ta siguronte edhe më tepër pavarësinë e saj.
Para Konferencës së Ambasadorëve provuam kot edhe një herë që ta fitonim të drejtën e korrigjimit të kufirit në drejtim të Shkodrës dhe në drejtim të Drinit, duke theksuar për Shkodrën shkaqet historike e për Drinin shkaqet ekonomike dhe ato të komunikacionit. Eksperti francez në Konferencë, Larosh, na ngushëlloi kështu: “Qeveria mbretërore ka gabuar që, në kohën e vet, nuk e ka pranuar propozimin për ndarjen e Shqipërisë. Pashiçi ka qenë pajtuar me këtë, por qeveria e Beogradit e pat refuzuar”. Që të mos i lejonim italianët në Vlorë, ne u detyruam të heqim dorë nga Shkodra dhe kufijtë deri në Dri.
Meqenëse ne e përkrahnim gjithnjë idenë për pandashmërinë e territorit shqiptar, që ishte caktuar në vitin 1913, si dhe pavarësinë e Shqipërisë, do të mund të supozohej se kjo zgjidhje e Konferencës së Ambasadorëve ishte e kënaqshme për ne. Ndërkaq, kjo nuk është kështu. Vështirësitë në marrëdhëniet tona me Shqipërinë, si dhe në marrëdhëniet tona me Italinë për shkak të Shqipërisë, po rëndohen më tutje edhe pas shpalljes së Shqipërisë shtet i pavarur dhe anëtare e Lidhjes së Kombeve.

Republika e Mirditës

Ndërsa Konferenca e Ambasadorëve po vendoste për kufijtë e Shqipërisë dhe për organizimin e pavarësisë së saj, nga gjysma e vitit 1921, ne e nënshkruam me parinë e Mirditës marrëveshjen për bashkëpunim. Ishte paraparë formimi i shtetit të lirë të Mirditës, të cilin do ta mbronin forcat ushtarake të SKS dhe interesat e të cilës në botën e jashtme do t’i përfaqësonte qeveria e Beogradit. Qeveria e Tiranës e shtypi këtë lëvizje e ne u akuzuam dhe u dënuam para Lidhjes së Kombeve.

VII – PAKTI I ROMËS, PASHIQI, MUSOLINI DHE SHQIPËRIA

Pakti i Romës, i janarit të vitit 1924, për nga fryma e vet, ua imponoi Romës e Beogradit respektimin e pavarësisë dhe parimin e mos përzierjes në punët e brendshme të Shqipërisë, si dhe informimin e ndërsjellë mbi ngjarjet në Shqipëri. Ndërkaq, kjo nuk qe pengesë që qeveria italiane, në qershor të vitit 1924, ta ndihmonte kryengritjen e Fan Nolit kundër Ahmet Zogut e as që qeveria jonë, në dhjetor po të atij viti, t’ia bënte të mundshme Ahmet Zogut që, nga territori ynë, të futet në Shqipëri dhe ta marrë pushtetin. As Roma as Beogradi nuk mundën t’u bëjnë ballë intrigave dhe kërkesave të “miqve” të vet shqiptarë, që kërkonin ndihmë për ta mbajtur pushtetin ose për të ardhur në pushtet dhe që premtonin besnikëri e bashkëpunim, kurse me rastin e parë e ndërronin orientimin.

VIII – PAKTI I TIRANËS DHE GJENDJA QË KRIJOI AI

I ndjeri Pashiç, duke u dhënë udhëzime përfaqësuesve tanë për punë në Shqipëri, u thoshte: ne duam që Shqipëria të jetë e pavarur, por e dobët dhe e parregulluar. Koha ka treguar se kjo ishte e pamundshme të qëndronte. Shqipëria e dobët dhe e parregulluar patjetër do të kërkonte ndihmë e mbrojtje atje ku mund t’i gjente këto. Regjimi i rrezikuar nga Italia, na drejtohej ne, e regjimin të cilin donim ta përmbysnim ne, kërkonte mbrojtje nga Italia.
Shqipëria e dobët dhe e parregulluar, në vitin 1926, kërkoi mbrojtje e ndihmë nga Italia. Ahmet zogu së pari mori garanci për regjimin e vet, e pastaj, në vitin 1927, pranoi të lidhë Aleancën Ushtarake për 20 vjet, mori me qindra e qindra miliona lireta për punë botore, ia nënshtroi plotësisht Shqipërinë Italisë në pikëpamje ekonomike e financiare, pranoi shumë instruktorë italianë. U krijua, pra, një raport që i ngjante shumë atij protektorati, kundër të cilit ne luftonim në konferencën e Paqes.
Rreziku më i madh që viteve të fundit na vinte nga Shqipëria ishin organizimi ushtarak, fortifikimet ushtarake dhe aksioni irredentist. Gjithkund e shihnim rrezikun nga aksioni italian dhe atë “kufirin ofensiv” kundër të cilit kishim luftuar para aleatëve në Paris, kur ata propozonin që Italisë t’i jepej mandati në Shqipëri.
Është me interes të përmendim në këtë vend se vetëm ne kemi protestuar dhe kemi luftuar kundër ndërhyrjes së Italisë në Shqipëri dhe në Ballkan. Asnjë shtet tjetër ballkanik nuk na përkrahu në këtë pikëpamje. Dy fuqitë detare mesdhetare, Franca dhe Anglia, nuk kundërshtuan mbylljen e detit Adriatik. Për më tepër, Osten Çemberlen, në takimin me Musolinin në Livorno, në vitin 1926, e dha pëlqimin për Paktin e Tiranës. E gjithë përfaqësuesit francezë në Tiranë gjithnjë e këshillonin mbretin Zog që të mos hynte në konflikt me italianët.

IX – PAKTI ITALO-JUGOSLLAV I MIQËSISË I 25 MARSIT 1937

Italia e Jugosllavia, duke ndjekur politikë miqësore njëra me tjetrën, mund të merren vesh në lidhje me Shqipërinë, në këtë bazë: Italia ka interesin e vet jetësor në Vlorë; kjo pjesë e bregdetit shqiptar nuk bën të rrezikohet nga ne; ne duhet ta kuptojmë këtë interes dhe ta respektojmë. Interesi jetësor i Jugosllavisë është që të mos jetë e rrezikuar në kufirin e Shqipërisë me Serbinë Jugore as me Kosovën (e banuar me shqiptarë) e as me Shkodrën dhe Malin e Zi. Pa dyshim se kjo është marrë parasysh në protokollin e fshehtë të Paktit të Miqësisë kur është paraparë se do të ndalet fortifikimi i mëtejshëm në zonat e Librazhdit e të Milotit. Sa i përket aksionit ekonomiko-financiar në Shqipëri, ne nuk kemi as nuk dëshirojmë të investojmë farë mjetesh të posaçme. Italianët, pra, mbeten pa konkurrencë dhe pa vërejtje nga ana jonë, kuptohet me kusht që të mbeten në kufijtë e obligimit tjetër të fshehtë, që e kanë marrë ndaj nesh para dy vjetëve se në pikëpamje politike, ekonomike ose financiare nuk do të kërkojnë kurrfarë dobish speciale që do ta komprometonin në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë pavarësinë e shtetit shqiptar.
Në këtë mënyrë, Pakti i Miqësisë, i 25 marsit 1937, krijoi një “modus vivendi” të durueshëm midis nesh dhe Italisë në terrenin shqiptar, ku, viteve të mëparshme, kishim aq shumë konflikte dhe mosmarrëveshje.
Është çështje tjetër se sa ky qetësim në Shqipëri do të mund t’u bënte ballë sprovave të ndonjë situate më të rëndë e më të ndërlikuar në detin Mesdhe ose në Ballkan.
– RUAJTJA OSE NDRYSHIMI I STATUS KUOS
Pavarësia e Shqipërisë është zvogëluar, por nuk është shuar
Pavarësia e një shteti ndaj botës së jashtme gjithmonë është nocion relativ. Duke marrë parasysh edhe rrethanat, kjo pavarësi është më e plotë ose është e zvogëluar. Për Shqipërinë sot nuk mund të thuhet se politika e saj e brendshme dhe e jashtme është e pavarur nga Italia. E megjithatë, në bashkësinë ndërkombëtare, Shqipëria konsiderohet shtet i pavarur. Nga aspekti juridik ndërkombëtar, bregdeti shqiptar nuk është italian, por është nën sovranitetin e një shteti ballkanik. Italia ende nuk ka shkelur në Ballkan. Ajo ka sovranitetin e vet në një pjesë të territorit të Zarës, por kjo nuk i jep mundësi për zhvillim të mëtejshëm. Italia ushtron ndikimin e vet në Shqipëri, por nuk ka liri aksioni si në territorin e vet. Shqiptarët, megjithatë, e kundërshtojnë ndërhyrjen e saj, i shkaktojnë vështirësi, e ngadalësojnë.
“Ballkani popujve ballkanikë”
Politika tradicionale e Serbisë është “Ballkani popujve ballkanikë”. Ky parim, në kohën e vet, është përdorur në luftë kundër Perandorisë Otomane dhe Monarkisë Austro-Hungareze. Jugosllavia e përdori me sukses këtë kundër dispozitave të Paktit të Londrës, i cili e fuste Italinë në Dalmaci dhe në Shqipëri. Në aplikimin e këtij parimi ne kemi parë gjithmonë garancinë më të mirë për paqe në Ballkan, për bashkëpunim midis popujve ballkanikë, për zhvillimin normal të popujve ballkanikë. Prania e një fuqie të madhe në Ballkan është derë e hapur për intriga e pushtime.
Ekspansioni i Italisë
A është e mundur që Italia, duke u bërë zotëruese sovrane e Shqipërisë së Mesme dhe Jugore, të mbetet vetëm në atë brez të ngushtë bregdetar? Ne nuk kemi besuar para 20 vjetëve, kur fuqitë e mëdha ia ofruan Italisë Vlorën me hinterlandin. Aq më pak mund të besojmë sot kur Italia po tregon aq dinamizëm dhe guxim në politikën e vet të jashtme.
Një precedent i rrezikshëm
Marrja e një pjese të territorit ballkanik nga ana e një fuqie të madhe jashtë ballkanike, pa kurrfarë baze etnike, për të gjithë popujt ballkanikë, pra, edhe për ne, është një precedent i rrezikshëm. Fuqitë e tjera të mëdha, nga drejtimet e tjera, mund të paraqiten me pretendime të ngjashme. Rasti i Italisë në Shqipëri është posaçërisht i rrezikshëm për ne, sepse, me Paktin e Londrës, me të cilin Italisë iu njoh për herë të parë Shqipëria Jugore, iu njoh edhe Dalmacia Veriore. Precedenti për ngjalljen e dispozitave të Paktit të Londrës në një sektor të Ballkanit e hap derën edhe për ngjalljen e dispozitave të tjera.

Ndarja e Shqipërisë
Me rastin e vlerësimit të tërë kësaj çështjeje, duhet të kemi parasysh se në çdo mënyrë duhet të shikojmë që t’i shmangemi çdo konflikti qoftë të fshehtë qoftë të hapët me Italinë. Gjithashtu duhet ta evitojmë pushtimin e tërë Shqipërisë nga ana e Italisë se në këtë mënyrë do të na rrezikonte në vendet më të ndjeshme – në Bokë të Kotorrit dhe në Kosovë.
Duke marrë parasysh të gjitha këto që thamë më sipër, ndarja e Shqipërisë do të mund të vinte në konsiderim për ne vetëm si një e keqe e domosdoshme dhe e paevitueshme, të cilës nuk do të mund t’i bënim ballë, dhe si një dëm i madh nga i cili duhet të nxjerrim aq dobi sa është e mundshme, do të thotë nga dy të këqija duhet të zgjedhim atë që është më e vogël.

Kompensimet tona
Këto kompensime gjenden në materialin e përpunuar para 20 vjetësh, kur shtrohej çështja e ndarjes së Shqipërisë.
Maksimumi që kemi kërkuar në atë kohë ishte kufiri që do të shtrihej buzë Matit e Drinit të Zi dhe që do të na jepte sigurinë strategjike të Malit të Zi dhe të Kosovës.
Gjithashtu duhet t’i sigurojë luginat e liqenit të Ohrit dhe të Prespës, duke përfshirë Pogradecin dhe fshatrat sllave të Malit të Thatë, si dhe ato midis Prespës e Korçës.
Marrja e Shkodrës, në këtë rast, do të kishte rëndësi të madhe morale dhe ekonomike. Kjo do të na mundësonte zhvillimin e punimeve të mëdha hidroteknike dhe përfitimin e tokës pjellore për ushqimin e Malit të Zi. Shqipëria Veriore, në kuadrin e Jugosllavisë, do të mundësonte krijimin e lidhjeve të reja të komunikacionit të Serbisë Veriore e Jugore me Adriatikun.
Me ndarjen e Shqipërisë do të zhdukej qendra tërheqëse për minoritetin shqiptar në Kosovë, i cili, në një situatë të re, do të asimilohej më lehtë. Ne, eventualisht, do të kishim edhe 200.000 deri 300.000 shqiptarë më tepër, por këta janë, të shumtën, katolikë, marrëdhëniet e të cilëve me shqiptarët myslimanë nuk kanë qenë kurrë të mira.
Shpërngulja e shqiptarëve në Turqi gjithashtu do të bëhej në rrethana të reja, sepse nuk do të ekzistonte kurrfarë aksioni më i fortë për pengimin e saj.
Beograd, më 30 janar 1939.
* Ivo Adriç nacionalist serb i lindur në Bosnjë.
Antishqiptarë i tërbuar.
Pas Luftës së Parë Botërore u bë diplomat jugosllav.
Më 1940 ishte ambasadori i Jugosllavisë në Berlin.
Më 1961 fitoi çmimin Nobel në letërsi.
***
1.http://gazetatelegraf.com/serbia-nepermjet-kines-se-larget-mori-shengjinin/
2.http://prishtinapress.info/perpjekjet-e-serbise-per-ndarjen-e-shqiperise-dhe-rrugedaljen-e-saj-ne-adriatik-permes-kosoves/

Ndërgjegja dhe kurajua civile

by

Shkruan: Reshat Kripa/
Gjatë jetës së tyre njerëzit kalojnë nëpërmjet një rruge të gjatë. Në këtë rrugë, nisur nga rrethanat që iu paraqiten, ata shpesh herë ndërrojnë mendimet dhe bindjet e tyre. Kjo është një gjë normale. Nuk është e thënë që një individ të mbajë të njejtin mendim apo bindje për gjithë jetën e tij. Kushtet në të cilat jeton njeriu janë determinante në formimin e bindjeve. Por kushtet mund të ndryshojnë disa herë gjatë rrugës së jetës dhe, një gjë e tillë, nuk duhet të na çudisë për ndryshimin e mendimeve dhe bindjeve të njerëzve. Por ka një gjë që është konstante dhe që njerëzit duhet ta kenë parasysh. Kjo është ndërgjegja, është kurajua civile.
Vendi ynë kaloi një periudhë mjaft të gjatë, gati një gjysmë shekulli, nën sundimin totalitar të sistemit socialist apo, më saktë, të sistemit komunist. Pranohet prej shumicës së popullsisë së vendit tonë se në atë sistem, individi nuk ishte gjë tjetër veçse një manekin që ishte i detyruar të vepronte sipas shkopit të dirigjentit. Në të kundërt e priste gjëma. I ndodhur në këto rrethana individi ishte i detyruar të vepronte jo siç i thoshte ndërgjegja e tij, por siç e urdhëronin. Këtë rrugë, për fat të keq, e ndoqi shumica e qytetarëve të këtij vendi.
Në këtë shkrim nuk dua të flas për turmën e madhe të popullsisë së vendit, megjithse edhe asaj i zunë duart kallo nga duartrokitjet për diktatorin dhe pasuesit e tij. Në këtë shkrim dua të flas për inteligjencën shqiptare., Dua të flas për drejtuesit e Kuvendit Popullor të Shqipërisë dhe ata të dikastereve qëndrore, për drejtuesit e komiteteve ekzekutive apo kooperativave bujqësore, për punonjësit e organeve të diktaturës, atyre të Sigurimit të Shtetit dhe të burgjeve e kampeve famëkeqe, për sekretarët e komiteteve të partisë në rrethe apo institucione të ndryshme, për drejtuesit e Bashkimeve profesionale, organizatave të gruas, rinisë e të tjera. Por dua të flas edhe për shkrimtarët, për poetët, për kritikët letrarë, për dramaturgët, për skenaristët, për kineastët, për piktorët, për skulptorët, për aktorët, për regjizorët, për muzikantët, për këngëtarët e të tjerë të kësaj kategorie.
Por, edhe këta, ishin ndarë në tre kategori. Në kategorinë e parë përfshiheshin të gjithë ata që, nën ndikimin e indoktrinimit, besonin se ndodheshin në pozita normale dhe i shërbenin verbërisht me ndërgjegje sistemit. Ky shërbim karakterizohej nga cinizmi dhe imoralitetit. Për këta fanatikë nuk ekzistonin norma morale. Ishin të gatshëm që atë që deri më dje e kishin mik, ta shpallnin, papritur dhe pakujtuar, armik dhe kjo vazhdoi gjatë gjithë periudhës së sundimit totalitar. Janë të njohura eliminimet e grupeve të ndryshme të mbiquajtura “kundra pushtetit popullor” ku sharlatanët sulmonin miqtë e dikurshëm deri sa iu vinte rradha edhe atyre të sulmoheshin nga miq të tjerë. Këta ishin njerëz ndërgjegja e të cilëve kishte vdekur, ishin njerëz që u mungonte krejtësisht kurajua civile.
Në kategorinë e dytë hynin ata që, megjithse ndërgjegja u thoshte se rruga nëpër të cilën po ecnin nuk ishte e drejtë, vazhdonin në po atë rrugë. Kishte politikanë që i brente ndërgjegja për veprimet e kryera por, megjithatë, vazhdonin përsëri pasi nuk kishte kthim prapa. Një kthim i mundshëm prapa do të thoshte shkatërrim moral dhe fizik për të dhe trashëgimtarët e tij. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për punonjësit e artit, kulturës dhe letërsisë. Muzikantët ishin të detyruar të kompozonin pjesë me një përmbajtje thellësisht totalitare dhe këngëtarët ishin të detyruar t’i ekzekutonin këto pjesë. Dramaturgët dhe skenaristët ishin të detyruar të shkruanin drama dhe skenare ku ngrihesh në qiell “njeriu i ri socialist” dhe aktorët e kineastët ishin të detyruar t’i interpretonin apo t’i regjistronin në shirita kinematografik. Shkrimtarët dhe poetët ishin të detyruar të shkruanin për armikun e klasës dhe ta paraqisnin atë në mënyrën më diskredituese, ndërsa kritikët letrarë ishin të detyruar t’i ngrinin sa më lart këto vepra dhe kur shihnin se te ndonjëri diçka nuk shkonte ta groposnin. Për të njëjtat arsye edhe piktorët dhe skulptorët krijonin vepra ku dilte në pah forca e madhe e klasës punëtore. Të gjithë vepronin sipas skemave të të ashtuquajturit “realizëm socialist”. Në mes të kësaj kategorie kishte njerëz që ndërgjegja e tyre nuk i linte të qetë. Kurajua civile e tyre i shtynte për të gjetur rrugë që, në një mënyrë apo tjetër, nëpërmjet alegorisë apo formave të ndryshme, të tregonin se ka edhe rrugë të tjera nëpër të cilat duhet të ecë njeriu. Këta individë në më të shumtën e rasteve, përfundonin në humnerë.
Ndërsa në kategorinë e tretë përfshiheshin të gjithë ata që patën kurajon t’i kundërviheshin sistemit dhe që e paguan shumë shtrenjtë kundërshtimin e tyre. Në këtë kategori bënin pjesë të gjithë ata që nëpërmjet grupimeve të ndryshme antikomuniste, apo formave të tjera të protestës, të ngriheshin kundër totalitarizmit. Ata më stoikët e paguan kundërshtimin e tyre me humbjen e jetës. Të tjerë e paguan me prangat e rënda në duar. Shumica tjetër me heshtjen, me mbylljen në vetveten e tyre. Ndërmjet tyre pati edhe disa që shkruanin. Ata shkruanin për lirinë, për mendimin e lirë, për demokracinë. Por veprat e tyre nuk i lexonte askush. Ato mbetën të panjohura për lexuesin shqiptar. Me ato kënaqej vetëm autori i tyre, i cili priste ditën kur do t’i shpallte pa patur frikë. Këta i përkisnin asaj shtrese që e kishin ndërgjegjen të qetë dhe që nuk iu mungonte kurajua civile.
Më së fundi, pas gati një gjysmë shekulli, në saj të rezistencës së gjatë ndër vite dhe revoltës së fundit popullore,, sistemi totalitar u përmbys dhe filloi ndërtimi i shtetit të ri demokratik. Së bashku me konturet e këtij shteti, në vend filluan të shfaqen edhe fenomene të ndryshme që vinin si rezultat i mentalitetit të krijuar gjatë viteve të obskurantizmit komunist dhe që ishte ngulitur në ndërgjegjen e këtij kombi. Më të pastër në këtë drejtim, dolën përfaqësuesit e kategorisë së tretë, të përshkruar më lart, pasi ata kishin vite që e kishin braktisur atë sistem dhe atë mentalitet, ndaj u rreshtuan në të djathtën shqiptare.
Përfaqësuesit e kategorisë së parë u rreshtuan përkrah forcave më të errëta të vendit duke ëndërruar për një rikthim të sistemit të rrëzuar. Ata u rreshtuan me të majtën ekstreme. Ndërsa përfaqësuesit e kategorisë së dytë u ndanë në dy krahët e politikës shqiptare. Ata më konservatorët u rreshtuan majtas, ndërsa më liberalët djathtas.
Natyrisht nuk mund të pretendosh që të gjitha segmentët e popullsisë të rreshtohen në të njëjtin krah. Ky është regulli numër një i demokracisë. Secili ka të drejtë të rreshtohet në krahun që e ndien më afër vetes. Sikundër e kam theksuar edhe në fillim të këtij shkrimi, secili ka të drejtë t’i ndërrojë bindjet e tij kur bindet se ato të mëparshmet nuk ishin të drejta. Por kryesorja është se ai duhet të reflektojë për kët.ë ndryshim. Këtu del në pah ndërgjegja e individit, del kurajua civile e tij. A e lejon ndërgjegja dhe a e ka kurajon civile ta hedhë plotësisht dhe zyrtarisht të kaluarën e tij? A ka fuqi ta deklarojë hapur një gjë të tillë?
Sot,, me përjashtim të një pakice fare të vogël, nuk gjen asnjë individ që zyrtarisht të mbrojë sistemin e përmbysur. Gati të gjithë thërrasin “Poshtë komunizmi”! Por a e luftojnë me të vërtetë atë? Për fat të keq kjo nuk vihet re. Gati për ditë lexojmë në faqet e shtypit të shkruar apo ekranet e medias elektronike intervista të personaliteteve të larta të së kaluarës së errët, apo fjalime dhe kujtime të shkaktarëve të asaj tragjedie. Një gjë e tillë bie ne sy kryesisht në të majtën shqiptare. Ajo është deklaruar haptazi se është në mbrojtje të mentalitetit të atij sistemi. Them të mentalitetit se, pasi po të mendosh se po t’i pyesësh dhe do të të përgjigjen sinqerisht, nëse dëshërojnë të rikthehet përsëri ai sistem, përgjigja do të ishte negative dhe kjo për arsyen e thjeshtë se niveli i jetesës së tyre sot është qindra herë më i lartë se atëherë kur ishin në pushtet. E vetmja gjë që u mungon është pushteti absolut që kishin atëherë dhe nostalgjinë ata e kanë pikërisht për këtë pushtet.
Po te e djathta si qëndron çështja? Zyrtarisht ajo e ka kurajon të dënojë të kaluarën. Ajo e ka, gjithashtu, inisiativën për të përmbysur çdo gjë të errët të asaj të kaluare. Por, të djathtës shqiptare i mungon kurajua civile individuale për të demaskuar të kaluarën e tyre personale. Deri më sot nuk kemi dëgjuar asnjë politikan, drejtues institucioni, artist apo shkrimtar të hedhë poshtë atë pjesë të aktivitetit apo veprave të tij të kryera si pasojë e shtypjes së ushtruar nga regjimi. Nuk do të ishte turp apo fyerje e personalitetit të tyre hedhja poshtë e së keqes që secili ka patur mbi veten e tij, përkundrazi, do të kishte qenë një xhest human dhe lehtësues për ndërgjegjen e atij që kryen një veprim të tillë.
Megjithse e kam shkruar edhe herë të tjera por ia vlen ta përsëris edhe një herë me këtë rast. Kam para sysh një shprehje që princi Hamlet ia drejton s’ëmës, mbretëreshës Gertrudë, në tragjedinë me të njejtin tirull të Uilliam Shekspirit,ku ai i thotë:“O nënë, hidhe poshtë gjysmën e keqe të zemrës tënde dhe rro me gjysmën tjetër më të mirë!”
Nuk e di nëse këtyre qytetarëve u ka mbetur një gjysmë zemre më e mirë, përndryshe do të ishte një fatkeqësi për këtë komb.

LUFTËTARËT SUNIT NË MARSHIM

by

Ushtrimi i terrorit që po ushtron “Shteti Islamik” në Irak dhe në Siri, e kanë shndërruar këtë rrjet terrorist në një ndër shqetësimet kryesore të sigurisë në botë. Shteti Islamik – IS, është bërë një faktor real i destabilitetit në Irak dhe njëkohësisht paraqet një shqetësim real për të ardhmen e rajonit. Terroristët e Shtetit Islamik – IS, kanë mijëra luftëtarë dhe armë moderne. Të hollat e nevojshme vijnë nga arabët e pasur të Gjirit (Kuvajti, Bahraini, Katari, Omani, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara), të cilët i adhurojnë rebelët “për luftën sakrifikuese për Zotin”, si dhe nga plaçkitjet, detyrimet doganore, të hollat të cilat paguhen për lirimin e të zënëve peng, etj./
Shkruan:Ma.Sc. Bahri Beqiri/
Sipas medieve të huaja dhe në veçanti atyre gjermane, tashmë kanë filluar të dërgohen furnizimet e para me armatim gjerman në Irak. Për herë të parë qeveria gjermane ka vendosur, që në një regjion konflikti të përkrahë në mënyrë ushtarake (duke e pajisur me armatim) jo një shtet, por një palë të luftës civile. Por, shtrohet pyetja: në çfarë force ushtarake do të ndeshin armët gjermane? Kush janë financuesit e palës së kundërt, çfarë potencialesh kanë ata dhe çka mund të shkaktojnë armët gjermane atje?
Historiku i Grupit Terrorist – IS
Organizata “Shteti Islamik”- IS (që nga fundi i qershorit kjo organizatë njihet vetëm si IS – Islamic State, në shqip: Shteti Islamik, e cila njihej si “Shteti Islamik në Irak dhe Siri”- ISIS) i përket grupeve më radikale islamike në Lindjen e Afërt. Ata, siç thonë, luftojnë për një shtet sunit të Zotit në regjionin arab. IS-i prejardhjen e ka nga rezistenca irakiane e grupit “Tahwid dhe Xhihad”, i themeluar në vitin 2003, i cili është ngritur kundër ndërhyrjes së SHBA-ve në Irak. Ky grup i sulmonte në Irak jo vetëm ushtarët e SHBA-ve, por kryente dhe sulme vetëvrasëse kundrejt grupeve shiite dhe të krishterëve në atë shtet. Emri i mëparshëm i organizatës ishte: “Shtetit Islamik në Irak dhe Levant”. Pra, vet emri i kësaj organizate e sqaronte pretendimin për krijimin e një shteti të madh në mes të Detit Mesdhe dhe Eufrat-it.
Termi “Levant” (Lindja e Diellit) nënkupton pjesën e pasme bregdetare lindore të Detit Mesdhe. Anëtarët e grupit terrorist “Shteti Islamik – IS” luftojnë “për një shtet sunit të Zotit në regjionin arab”. Udhëheqësi i parë ishte jordanezi Abu Mussab Al-Sarkawi, i njohur si person i paskrupullt dhe mizor. Al-Sarkawi është vrarë në vitin 2006 nga ushtria amerikane. Që nga atëherë organizatën e udhëheqin irakianët. Prej muajit maj 2010, në krye të IS-it qëndron irakiani Abu Bakr Al-Bagdadi.
IS-terroristët kanë fituar në fuqi kur janë përzier në luftën civile në Siri në pranverën e vitit 2013. Atje këta janë armiqësuar me Frontin Al-Nusra, i përbërë nga salafistët sirianë, edhe pse në atë kohë të dy grupet kanë qenë të afërta me rrjetin terrorist Al-Kaida. Sidomos në Verilindje të Sirisë Is-terroristët sulmojnë qytete siriano-kurde dhe vrasin popullatën civile. Në Irak IS-terroristët përfitojnë nga grindja në mes qeverisë irakiane e dominuar nga shiitët nën udhëheqjen e kryeministrit Nuri Al-Maliki me Partinë Sunite të vendit. (Më 14 gusht 2014, kryeministri i Irakut, Nuri Al-Maliki ka dhënë dorëheqjen, duke i dhënë fund bllokimit politik në Bagdad).
IS-Terroristët financohen para të gjithash nga donacionet e shteteve të Gjirit, siç janë Katari dhe Arabia Saudite, por edhe nga taksat doganore përgjatë kufijve ndërmjet Irakut dhe Sirisë. Në radhët e grupit luftojnë brigada ndërkombëtare, në mesin e tyre myslimanë nga Afrika Veriore dhe nga shtetet arabe të Gjirit si dhe të tjerë të konvertuar nga Evropa dhe Amerika Veriore.
IS-Terroristët furnizohen nga rezervat e SHBA-ve, të cilat amerikanët i kanë lënë në Irak me rastin e tërheqjes së tyre. Ata blejnë në tregun e zi armë të tjera dhe municion me të hollat, të cilat i pranojnë para të gjithash nga arabët e pasur të Gjirit. Në shtetet sunite ekzistojnë disa fondacione religjioze, nëpërmjet të cilave rrjedhin mjetet financiare direkt për te terroristët e Shtetit Islamik-IS. Ekzistojnë edhe arabë të pasur të Gjirit, para të gjithash nga Arabia-Saudite, por në përmasa më të vogla edhe nga Katari dhe Kuvajti, të cilët i adhurojnë “Luftëtarët e Xhihadit” dhe i financojnë ata.
Ata ëndërrojnë për një jetë të thjeshtë në shkretëtirë si në kohën e profetit. Për IS-terroristët kjo është ëndrra e jetës së sy tyre, sakrifikim në luftë për Zotin. Ata kanë urrejtje të madhe ndaj shiitëve, kjo sipas një raporti nga eksperti për Lindjen e Afërt Michel Lüders. Për ata shiitët janë qenë, jo njerëz, krijesa satanike, dhe çdo gjë që i dëmton shiitët përkrahet nga arabët fanatikë të Gjirit të besimit sunit. Por, duhet vënë në dukje se nga shumë shtete me shumicë sunite nuk u është dhënë mbështetje direke këtyre të fundit.
IS-terroristët i përfitojnë mjetet e tyre edhe nga të ardhurat që vazhdimisht rrjedhin në përfitimet e tyre. Në marshimin e tyre përparues ata plaçkitin banka, vënë tatime dhe taksa doganore në regjionet e pushtuara, këtu bëjnë pjesë edhe dy pika kufitare me Turqinë. Ata kidnapojnë personalitete të ndryshme si dhe gazetarë perëndimorë dhe marrin para të majme në këmbim të pengjeve.
Sipas vlerësimeve të deritanishme forca njerëzore e IS-terroristëve tani është 30.000 deri 50.000 luftëtarë. Ata tani kanë bërë të obligueshëm kryerjen e shërbimit ushtarak për të gjithë meshkujt sunitë, gjë që do ta rritë forcën e tyre në kohë të gjatë.
Partneri i NATO-s, Turqia luan një rol të posaçëm kundrejt IS-terroristëve. Korrespondentët e televizionit ARD të Gjermanisë raportojnë që luftëtarët e tyre kalojnë pa pengesa kufirin e përbashkët për në Irak. Turqia viteve të kaluara ka shfrytëzuar edhe forcën luftuese dhe brutalitetin e tyre në luftë kundër kurdëve të PKK-së. Para të gjithash, sipas këtyre raportimeve, mendohet se shërbimi sekret turk dhe shefi i tyre luajnë lojë të dyfishtë.
Posaçërisht paradoksale është gjendja e IS-terroristëve në Siri. Pushtetari i Sirisë, Assadi, nuk i ka luftuar kohë të gjatë IS-terroristët. Ai ka parandjerë që kjo në kohë të gjatë do t’i shkakton më shumë probleme Perëndimit se sa Koalicioni mes Assadit dhe Mullave në Iran. Por tani Assadi e ka ndryshuar qëndrimin e tij dhe e ka kuptuar se terroristët e Shtetit Islamik-IS e rrezikojnë edhe regjimin e tij. Sipas shumë analistëve të sigurisë, amerikanët më nuk e konsiderojnë Assadin, por IS-terroristët si armikun kryesor në Lindjen e Afërt. Ekspertët e sigurisë për Lindjen e Afërt flasin për ironinë e fatit: “Ndoshta së shpejti aeroplanët luftarakë sirianë dhe amerikanë do të bombardojnë së bashku IS-terroristët në qytetin kryesor të tyre në Siri-Rakka.”
Ekspertët e Sigurisë vlerësojnë se “armët të cilat po dërgohen nga evropianët e në veçanti nga gjermanët për kurdët, të cilët po i luftojnë IS-terroristët, do të kontribuojnë në një involvim në një luftë të lodhshme dhe afatgjatë, ku më nuk do të dihet se në emër të kujt do të përdoren këto armë”. Por as refugjatët këtu nuk do të fitojnë rritje të sigurisë, por edhe këta ndoshta nuk do të mund të kthehen në regjionet e tyre për një kohë të gjatë.