• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Po na e sjellin murtajën ! Nuk jemi talebanë!

July 12, 2013 by dgreca

Shkruan: Fahri Xharra/

“Po u sollëm ne ,si ZOTËR të denjë të tokës dhe të kaluarës tonë,atëherë do jemi edhe në lartësinë e Aleksandrit,Pirros apo Kostandinit dhe ashtu kjo tokë do mbetet e jona,pa na e çarë kush kokën më. ( Elvi C Sidheri)”/

Historia shkelë, historia të ndërron , historia është e pamëshirëshme. T`i bësh ballë historisë në ruajtjen e vetvetës është një fat i madh. Historia është “Lufta ndermjet territ dhe drites  që është  e përherëshme (Z.P). Ndërrimi i trajtave që mund te paraqiten  si filozofike, shoqërore, fetare, krahinore.,në të vërtetë është po ajo luftë e gjithmonshme e njerezimit mes dritës e territ, mes dashurisë e dhunës, mes dijes e padijes, mes së mirës dhe të keqës” ( nga Zef Pllumbi).

Afganistani  është një shtet  malor i rrethuar vetëm me male ,i cili e formon një pjesë të Azisë Qendrore; i populluar me mbi 30 milion banorë .Ka qenë një pike qendrore e Rrugës ë Mëndafshit  dhe migrimeve të ndryshme.Këtu janë gjetur gjurmët e njrëzimit që nga koha e Paleolitikut të Mesëm,ndërsa civilizimi urban daton shumë herët 3000 deri 2000 vjet prK.. E keqja e këtij vendi ishte që si vend strategjik i tërthonte rrugët në mes Lindjes së Mesme ,Azisë Qendrore dhe nënkontinentit Indian.. Historikisht emri “Afgan” e ka paraqitur popullin Pashtun ,njeë grup shumë i madh dhe më i madhi në Afganistan.( “Popujt e Azisë Qendrore.” Faculty.washington.edu. 2007). Populli i Afganistanit ka kaluar shumë religjione ; duke filluar nga ai i Zarathustres, Buddhismit  Hindus ,Musliman , Kristian ( ”Mbreterit e Kabulit” Sir H.M.Eliot),. Muslimanët arab e sollën muslimanizmin në vitin 642 psK,duke e përhapur ate deri në ditët e sotit. Kurse Buddhismi si fe u soll nga India dhe i kontrollonte anët në jug të Hindu Kushit dhe jetoi në Afganistan përafërsisht  deri në vitin 185 prK.

Kësaj rradhe do të flasim për një trashëgimi të Budizmit në Afganistan e posaqërisht për dy statujat e Buddhas, të cilat edhe u rrënuan dhe e revoltuan botën e qytetëruar dhe artdashësit në botë,objekte kulturora të mbrojtura si trashëgimi Kulturore Botërore nga UNESCO..

Këto du statuja më të famëshme në botë ishin statujat gjigante të Buddhas Vairoccane dhe Sakvamuni ., dy statuja të Buddhas me qëndrim  në këmbë.me një lartësi pre 58 m dhe e vogla me lartësi 38 m

”Buddhat e Bamijanit” ,ishin dy nga stutujat monumentale që qëndronin të gëdhendura në bjeshkë , përballë luginës së Bamijanit, në Afganistanin Qendrore në një lartësi mbidetare 2500m  ,të ndërtuara pasK dhe te cilat e paraqinin artin Gandhara ….Por  njeriu nuk i trembet atyre qe i ka zëne murtaja, por atyre të tjerëve që nguten ti zëre, e ta perhapin.    …Statuja e Buddhas ishte e madhe ,e lartë 58m ..Statuja e vogël ,me 38 m lartësi, ishte nërtuar në mes te viteve 544 dhe 595 .

Pelegrimi kinez Xuanzang i kishte vizitur këto anë në vitin 630 psK, dhe kishte shkruar  se ato ato e paraqisnin lulëzimin e Buddhizmit ” më tepër se  dhjetë manastire e më shumë se një mijë murgjë” Pra , çdo pushtues e lavdëronte të vetën,  i jepte shkëlqim kohës së vet, dhe e errësonte të përparmen.  ..Ashtu si te na !. ,

Xuanzang -u i përshktuante statujat e Buddhas që ishin në atë kohë ” të zbukuruara me ari dhe gurë të çmuar ”.Ato u shkatërruan me dinamit në Marsin 2001 nga talebanët me urdhërin e Mullah Mohammed Omar-it, sepse qeveria Talebane i kishte shpallur si idole të huaja.

Në atë kohë ,sipas Drejtorit gjeneral të Unescos – Koichiro Matsura ,ishte mbajtur një mbledhje e ambasadorëve të të 54 shteteve të të Konferencës Islamike – ku merrnin pjesë edhe Pakistani ,Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara të cilat e kishin njohur qeverinë Talebane- dhe e kishin kundërshtuar rrëzimin e kësaj trashëgimia botërore,Bile  Arabia Saudite dhe EBA e kishin përshkruar aktin si  ”të  egër”.

” Statujat e dëmtuan me dinamit me javë të tëra duke filluar nga 2 Marsi 2001 . ( Giant Buddhas Confirmed”. AFP. March 2001) .Fillimisht ato ishin gjuajtur  me armë anti-avion dhe artileri..Këto sulme i krijuan disa dëmtime por edhe jo më shumë.Talebanët e vazhduan krimin e tyre ,dhe Ministri Taleban i Informatave Kudrullah Xhamali  deklaronte “ kjo punë nuk është aq e thjeshtë si e mendon populli. Sa do që po gjuajmë nuk po arrijmë të dëmtojmë më shumë se pse staujat janë të gdhendura në zemër të gurit”

Pastaj ata i përdorën armët anti-tank që bile t`i prishin këmbët e Buddha-ve..Bile edhe sulmi me raketa kundër ajrore ishte përdorur.

Data ,6 mars 2001 gazeta Times shënonte se Mullah Mohammad Omar-i kishte deklaruar se” Muslimanët duhen të jenë krenar që i shkatërruan Idolet, duke iu falënderuar Zotit”. Me 15 mars 2001 ,ne gazeten japoneze Mainichi Shimbun, ministri i jashtëm taleban Uakil Ahmad Mutauakel-i  kishte deklaruar: ‘ Ne jemi duke i prishur      statujat në bazë të Ligjit Islamik dhe e tëra bëhët për qëllime fetare.” Mos të harroj të them ,se afganët janë 100% musliman.

Menjëherë në vitin 2002 një skulpturë e njejtë e Buddha-s u  bë ne Sri Lanka. e cila  i përngjante atyre të Afganistanit..  Qeveria e Afganistanit e kishte angazhuar më vonë artistin japonez Hiro Jamagata  që të me anë dritave laserike të krijonte figurat e Buddhas në shkëmbin e lënduar.Sistemi laserik ishte i furnizuar me energji diellore dhe  frymat e forta.. Guvernatori i krahinës Bamijan Mawlawi Mohammed Islam Mohammadi edhe pse vet ishte taleban por ishte kundër rrënimit të skulpturave ,me 26 janar 20007 u vra në Kabul. “. Ne tëvertet asht po ajo lufte e gjithmonshme e njerezimit mes drites e territ, mes dashunise e dhunes, mes dijes e padijes, mes se mires dhe te keqes”-do të thoshte  At Zef Pllumbi.

 

Kombi është një bashkësi e madhe solidare, që e lidh ndjenja e vetëflijimit të kryer dhe vetëflijimeve për të cilat është i gatshëm edhe në të ardhmen. Kombi shqiptar është i tillë.

Por edhe tek  ne thoshte poeti : ”nuk u trembem atyre qe i ka zëne murtaja, por atyre të tjereve qe nguten ti zë, e ta perhapin. Fundi, fundit nuk mund te akuzosh gjithmone vetem minjte per perhapjen e saj, por ata që të sëmuret i sjellin qëllimisht këndejpari..

Ç `po ndodhë tek ne? Neve me kalimin e kohës na i kan shkatërruar  gati të gjitha trashëgimitë. Secili ardhës e lavdëronte të vetën dhe e prishte ate që qe gjente në  tokat tona.. E edhe më e keqja, na futnin në krye që po e kryejnë një të mirë për hatër dhe dëshirën e zotit të tyre. Po sot?

 

Serbia e ka ndërruar mendjen , nuk shkatërron asgjë nga e kaluara e jonë ,i ruan i konservon ,i bënë publike dhe  e thirrë botën që të vizitojnë ”trashëgimin e tyre” Në Malin e Zi dhe në Bosne  po zbulohen me mijëra mbetje të së kaluarës sonë ilire. Ata po janë më të drejtë  se asgjë nuk e shkatërrojnë dhe e tregojnë përkatësinë e tyre ilire. As në Turqi ,;turqit janë mbushur mend ,gjetjet arkeologjike ”greke” dhe më të reja po rezervohen, gjithësesi edhe pse  nuk i takojnë tashëgimisë turke

Po na ? Nëse unë them që “KISHAT NË TREVEN E DRENICËS (mikrotoponimet):

Abria e Ulët -Arat e Kishës, Lugu i Kishës, Kroni i Kishës, e sipas popullit, aty ka qenë një kishë e vjetër katolike. Aqarevë – Kisha, Kroni i Kishës, Kodra e Kishës.

Abria e Epërme – Kodërgjon, Guri i Kuq, Brija, Kisha, Ara te Kisha. Gurët e Kishës . Melimeri-arë e mbjellur me mel .Arllati – në lagjen e Xhamisë kishë e vjetër iliro-shqiptare. Afër kësaj kishe janë gjetur varreza të moçme me skelete të varrosur në’ mënyrë horizontale.Arqipeshkv Pjetër Karagiqit në vitin 1725, shkruan se në Prizren famullitar dhe misionar apostolik është studenti i Kolegjit Ilirik të Loretos, don Pjetër Bytyçi. Këtij misioni i takon edhe fshati Orlatti me 5 shtëpi të besimit katolikë .Baks -Kisha, Lugu i Kishës.( z. Ismet Sopi.)” do të marr me dhjetaëra “ofendime” se jam katolik , nacionalist katolik  dhe fjalë tjera që nuk janë për shtyp.. Por nëse e shtoj edhe këte nga .radio-drenasi.om se” “Vasileva – në mes të fshatit afër kronit Çeshmja, janë gjetur themelet e një kishe të vjetër, parasllave. Sot janë ruajtur mikrotoponimet Ara e Kishës, Lugu i Kishës etj. Këtu ka pasur edhe mullinj të erës, çka edhe sot është ruajtur mikrotoponimi Kodra e Mullinit të Erës.”.” Vojniku – Ara e Gjarpive, Ara e Kishës, Kodra e Vorreve. Në lagjen e Dragajve, në vendin Kukavica janë gjurmët e varrezave të vjetra, të dimensioneve të mëdha që populli i konsideron ilire. Aty janë gjetur skelete, vorba e disa gjëra tjera. Jo larg atyre varrezave, poashtu në lagjen Dragaj, ka qenë një kishë e vjetër katolike, pranë disa burimeve shumë të forta të ujit. . Është ruajtur toponimi Arat e Kishës. Të parët e ”serbëve” kanë ardhur para 150 vjetëve nga fshati Turiçefc dhe ishte 1 shtëpi. Këta ” serbë ”janë të fisit Hot.” etj. etj. etj. : . Amos është kjo blasfemi?

 

Po kjo ,na bindë për të kaluarën tonë: ”Turiçefci – Kryqi i Popit ose i Udhëve. Në këtë fshat është gjetur mbishkrimi “gjeniu i vendeve ilire” – Iovi Optimo Maximo et Genio loci Illyrici. Në vendin Lloburet janë gjetur tri shpata. Po aty dhe në Kulina dhe Baricat janë gjetur themele të shtëpive, gurë mermeri të stilit jonik dhe dorik. Është gjetur një statujë monumentale mermeri e dëmtuar, e figurës së femrës, ku shihen pjesë të trupit, sidomos prehni, këmbët etj.”( Ismet Sopi) . ” Syrigana – Ekzistojnë themelet e nëntë kishave.”.  Po kjo gjetje : “Tica – në lagjen Bekaj, janë varrezat e moçme, me dimensione të mëdha, me gurë të bardhë me shkrim latin. Edhe në varrezat e sotme të fshatit ka gurë të tillë. Gjatë hapjes së një pusi në lagjen Bekaj është gjetur një stoli – gjarpër argjendi, që gjendet në Muzeun e Kosovës.”

Të mohojmë të kaluarën tonë? në emër të çkafit dhe të kujt?

 

Fundi i fundit nuk mund te akuzosh gjithmonë vetem minjtë per perhapjen e mutajës, por  më shumë ata që të sëmuret i sjellin qëllimisht këndejpari..

 

 

 

 

 

 

 

 

Filed Under: Analiza Tagged With: Fahri Xharra, nuk jemi talebanebudha, po na sjellin murtajen

ALBANIAN-AMERICANS: THEIR GENEALOGY, WHO THEY ARE AND WHO SHALL THEY BE

July 11, 2013 by dgreca

By Uk Lushi/

(Written exclusively for the oldest Albanian-American newspaper Dielli, November 28, 2010)

Genealogy/

Like other Americans, Albanian-Americans are quite young, but Albanians have a very old history. Albanians descend from Illyrians. The ancestors of Illyrians were Pelasgians who lived in Europe way before the Greeks, Romans, and Slavs migrated to their lands and became their neighbors.

It is believed that the first social organization of Illyrians started somewhere around the 9th or 8th century BC when small groups of them evolved into more complex political units and created their first federations and kingdoms- most important of  which  flourished between the 5th and 2nd centuries BC. At the same time, Rome was developing on the Apennine peninsula, across the Adriatic Sea. The Romans saw Illyria as a bridge for eastern conquests, so in 229 BC, they crossed the Adriatic and conquered it. Rome ruled the region for the next six centuries, but the Illyrians resisted assimilation and their distinctive culture and language persevered.

In 395 the Roman Empire was split into a western and eastern empire, and the lands of Illyrians became part of the eastern, or Byzantine, Empire.

In the 5th century Visigoths, Huns, and Ostrogoths raided and devastated the region, and between the 6th and 8th centuries Slavic peoples settled in big lots of the north-eastern parts of the Illyrian territories. The Slavs pushed the predecessors of Albanians, the Illyrians, to the west and south of the Illyrian Peninsula- a region now known as the Balkans. They assimilated many of the Illyrians in what is today Slovenia, Croatia, Bosnia and Herzegovina, and Serbia. However, the southern Illyrian tribes, including those in modern day Kosova, southern Serbia, Macedonia, Montenegro, Republic of Albania and northern Greece, resisted assimilation and acculturation.

In the 9th century the Byzantine Empire’s power began to weaken as Bulgarian Slavs, followed by Norman Crusaders, Italian Angevins, Venetians, and Serbs, invaded the region. During the Middle Ages (5th century to 15th century) Albanian cities expanded and commerce flourished, particularly in the Adriatic region and central Kosova. With urban prosperity came the growth of art, culture, and education. The Albanian language survived, but was not used in churches, government, or schools; instead, Greek and Latin remained the official languages of administration and theocratic institutions. It is believed that around the 10th century the name Albania which was derived from a powerful tribe in central Albania called Albanoi appeared for the first time.

By 1430 another invader, the Ottomans, occupied Albanian territories, but not without resistance. During the mid 1440s Gjergj Kastrioti (1403-1468) organized the country’s feudal lords to fight the Ottomans. Kastrioti, popularly known as Scanderbeg, with military help from Rome, Naples, and Venice successfully led Albanians to defy Ottoman subjugation for 25 years. Albanian opposition collapsed after Scanderbeg’s death, and the Ottomans reoccupied the country by 1506. About one-fourth of the country’s population fled to Italy, Sicily, and the Dalmatian coast on the Adriatic.

Throughout four centuries of extensive rule, the Ottomans failed to control all of Albania. In the highland regions, Ottoman power was weak, and the Albanians refused to pay taxes or perform military service. They staged several uprisings, partly in defense of their Christian faith. At the end of the 16th century, the Ottomans began a policy of conversion to Islam as a way of preventing future unrest. By the end of the 17th century, about two-thirds of the population had converted to Islam, the majority of them to avoid the heavy tax levied against non-Muslims. The Ottoman Empire also extended its control through a feudal-military system, under which military leaders who were loyal received landed estates and other benefits. Many Albanians made the religious switch only publicly, while privately they continued to worship two branches of Christianity, Roman Catholicism and Eastern Orthodoxy. Although they embraced different devotional traditions, Albanians still take pride in the coexistence of diverse pious practices and inter-religious marriages have been and remain common.

After 372 years of Ottoman reoccupation, in 1878, Albanian leaders met in the town of Prizren, Kosova, where they founded the “Albanian League”, an organization created to promote a free, unified Albania in all Albanian-populated territories. The League also sought to develop Albanian language, education, and culture. Finally, after a long struggle, in 1908 Albanian leaders adopted a national alphabet based on the Latin script.  From 1910 to 1912, Albanians waged an armed struggle throughout Albanian lands, with its center around the city of Shkup, today’s capital of Macedonia. The Ottomans were defeated by Albanian, Serb, Greek, and Bulgarian armies in what is known today as the First Balkan War. Albania immediately proclaimed its independence from the Ottoman Empire on November 28th of 1912 in the city of Vlora.

At a conference following the Balkan War, which lasted from October 1912 to May 1913, Britain, Germany, Russia, Austria, France, and Italy (a group of countries known as the Great Powers) agreed to accept Albanian independence, but because of strong pressures from Albania’s neighbors, they gave the Albanian-inhabited region of Kosova to Serbia and much of the Çamëria region to Greece. More than half of the Albanian population and territories were left outside the new country’s borders.

World War I, from 1914 to 1918, was one of the saddest sequences in the history of Albanians. During this war, Austrian, French, Italian, Greek, Montenegrin, and Serb armies occupied almost all of Albania; subsequently Kosova and other Albanian territories were formally annexed by Serbia and Montenegro. The carved up country, which is today’s Republic of Albania, was saved only because of the support of the US President Woodrow Wilson. At the Paris Peace Conference in 1919, Wilson vetoed a plan by Britain, France, and Italy to partition the remaining Albania amongst its neighbors. In 1920 this remnant Albania was admitted to the newly formed League of Nations, thereby gaining international recognition as an independent state.

In April 1939, shortly before the start of World War II, Italy invaded and occupied the truncated Albania, which had been declared a monarchy since 1928.  After the Italian capitulation in 1943, Germany took over. Both Italy and Germany allowed most of the Albanian-inhabited lands in the Balkans to be united for more than four years; but nevertheless, nationalists, monarchists, and Communists actively resisted Italian fascism and German Nazism throughout the duration of World War II. The Communists eventually prevailed and gained control over Albania and other Albanian territories.

As Communist rule in Eastern Europe collapsed in 1989, Albanians demanded more freedoms and far-reaching reforms. In December 1990 the government of the Republic of Albania endorsed the creation of independent political parties, thereby ending the Communist monopoly on power.  Throughout 1990s, thousands of Albanian citizens tried to flee through Western embassies. A multinational relief operation arranged for the safe evacuation of more than 5,000 people, and 20,000 more sailed illegally to Italy in vessels seized at civilian ports or illegally crossed the border with Greece by foot.

By the late 1980’s relations with the countries of the former Yugoslavia started to tense dramatically, because of the repression of the Albanians in Kosova. In 1989 Serbia abrogated Kosova’s autonomy. As a reaction, on July 2nd of 1991, the Albanian leadership in Kosova proclaimed the land independent from Yugoslavia. Although the international community never recognized Kosova’s independence, Republic of Albania campaigned on Kosova’s behalf and asked the United Nations (UN) to send monitors to the region.

In the mid-1990s the Republic of Albania feared that major unrest and a military crackdown in Kosova could lead to a massive outflow of refugees, destabilizing the entire Balkan region. The Republic of Albania also criticized the treatment of the Albanian population in the newly formed state of Macedonia. Albanians wanted fellow Albanians in Macedonia to have more representation in the government and the Albanian language to have equivalent status with Macedonian. Relations between the Republic of Albania and the Federal Republic of Yugoslavia worsened even more in early 1998, when conflict broke out in Kosova over the killing of hundreds of Albanians by Yugoslav and Serbian forces. The Albanians of Kosova responded with the creation of the Kosova Liberation Army. Serbian police and Yugoslav army units attacked civilians and battled members of the Liberation Army, which consisted predominantly of Albanians from Kosova, but also from volunteers from other Albanian lands and the Albanian Diaspora. An all out war erupted following the killing of Adem Jashari (also called the brother of Gjergj Kastrioti), 19 members of his family and 36 relatives and neighbors, by the Yugoslav police and army in a three-day siege in March of 1998. The massacre of Adem Jashari and 55 others, including women, children, and elderly could only be equated to the massacre of Masada in Jewish history.

A year later, in March 1999, after Yugoslavia refused to sign a peace accord for Kosova, NATO began launching air strikes against Yugoslav military targets. In response, Serbian army and militia intensified their attacks on villages in Kosova, driving almost a million Albanians to flee. The Republic of Albania, which had been forced to absorb refugees from Kosova throughout 1998, was flooded with more than half a million people in the weeks after the air strikes began. The remaining refuges either sought sanctuary in Macedonian and Montenegrin camps or were taken into homes by indigenous Albanians of these two states.

In June of 1999, after NATO involvement and a two-year war of the Kosova Liberation Army, the Yugoslav government finally was forced to surrender and agree to an international peace plan. Under the terms of the plan, a peacekeeping force was to be deployed inside Kosova to help ensure the refugees’ safe return. Kosova became a UN protectorate and was on its way to becoming the second independent Albanian state in the Balkans. Independence of Kosova was formally proclaimed on February 17, 2008.

Albanians are the oldest people of the Balkans. Yet, they are still the only undone people in this region of the world. Nowadays, almost 100 years after the flag was flown in Vlora, there are more Albanians who live outside of the Republic of Albania, than inside their mother country. Their history is a struggle of resistance to assimilation and perpetuation of their identity.

According to a National Geographic special report from February 2000 to Albanians “Albania” is where they have traditionally lived- in a continuous swath of the Balkans that reaches beyond political boundaries of the Republic Albania into Kosova and other Albanian territories under Serbia, Macedonia, Greece and Montenegro. Priit Vesilind, the author of the article, claims that many Balkan Slavs fear that this territory represents “Greater Albania,” but the goal of Albanians is to unify with their kin in a united Europe where political borders will be a formality.

 Albanian-Americans: When and How Did They Come To America?

 As one can learn from the brief history of the Albanians in the genealogical introduction, they have not been the coddled and cosseted children of history. In spite of the love for their lands and the continuous fight to defend them, Albanians very often were forced to leave their homes and seek refugee in other countries. In words of Vesilind: “The story of the Albanians has been their scattering- flights from invasion, despair, violence or chaos. Each flight has taken something vital from the nation.”

It is believed that there are at least 10 million Albanians all over the world today: approximately 4 million in the Republic of Albania, 2.25 million in Kosova, another 1 million in Macedonia, southern Serbia and Montenegro, 2 million (the majority of them assimilated) in Turkey, 0.6 million in Greece, 1 million in the European Diaspora-Italy, Switzerland, Germany, Austria, Belgium, Netherlands, France, Great Britain and Scandinavian countries as well as at least 0.75 million in the US, Australia and New Zealand. In other words, immigration among Albanians has been as old as their history.

However, throughout their long history, no country has offered to Albanians what the United States of America has offered. In the US they found their freedom, their fulfillment as a people, and, more importantly, their most sincere support and protection. It is no surprise that a large number of Albanians believe that they succeeded to create and preserve the states of the Republic of Albania and the Republic of Kosova as well as their national identity, first and foremost, because of the great effort and engagement of the Albanian-Americans and the backing of the United States of America.

According to Dennis L. Nagi, a scholar on Albanian-Americans and a second-generation Albanian-American, Albanians began to immigrate to America in the late 1800’s, and inspired by the tales of easy wealth to be made in the new land, their number increased by the early 1900’s. Another scholar on Albanian-Americans, Francis Trix, reports that the first Albanian immigrants settled principally in New England, the New York area, and the industrial cities of the Midwest. Nagi concludes that the early immigrants to “the land of the free and the home of the brave” were composed of two groups: immigrants who believed that America would improve their economic position, and immigrants who were politically active and had to flee the oppression of the Ottoman occupiers in their lands. Nagi claims that although there is not enough information about the first Albanian immigrant to America, it is however known that he arrived from Korçë in 1876, but soon left for Argentina.  The Albanian-American researcher Nagi states that the second immigrant was Koli Kristofer who was in his mid-twenties when he arrived in the land of unlimited opportunities. Nagi notes that although there is a dispute about the exact year in which Koli Kristofer left his homeland most sources place it between 1884 and 1886.

It is worthy and important to emphasize that although Koli Kristofer may be the first Albanian settler in America, it is very possible that there may have been other Albanians who arrived in the New World many years before Kristofer. Nagi writes for example that, on one hand, an unofficial census of Albanians in Massachusetts conducted in 1907 by Sotir Peci, editor of the Albanian newspaper Kombi (“The Nation”), indicated that 700 Albanians lived in Boston, 400 in Worcester and Southbridge and 200 in Natick, but, on the other hand, he states that the 1910 Federal Census listed no more than 625 Albanians in all Massachusetts. Nagi thinks that this disparity between these two sources may be explained in two ways. One- “[p]rior to 1912, Albania was included within the Ottoman Empire; the Christian immigrants were listed as Greeks because the Christian population was under the jurisdiction of the Greek Orthodox Patriarch of Constantinople” and two- “many of the Albanians had previously worked in migrant lands and so the United States immigration officials frequently neglected to ask if the country they had just left was their homeland.”

 The above mentioned reasons may very well explain the current indeterminable number of Albanian immigrants, if one takes into consideration the scattering of Albanians between two formal states- Yugoslavia and Greece after the independence of the Republic of Albania in 1912. Furthermore, many emigrating Albanians may have been in a holding pattern in third countries as they waited for their immigration documents to their destination country, namely America. It is very reasonable to assume that great numbers of the immigrants from Yugoslav republics such as Montenegro, Macedonia, Serbia and perhaps Kosova were and are Albanians, but were or are listed as non-Albanians from Federal Censuses because of their Yugoslav or Greek citizenships.

 The first stage of Albanian immigration to the United States which started with Koli Kristofer in the late 1800’s seems to end with the beginning of World War II (1939-1945). Those who were a part of this wave were mainly male immigrants. The majority of them hoped to return to their native soil with money to improve the economic situation back home. Indecisiveness and movement were the characteristics of these first immigrants, or as Trix claims: “[t]raveling back and forth between Albania and the United States was very common among early Albanian immigrants, as was movement from city to city in the Midwest.”

In the early dawn of the 20th century, Albanians all over the world were struggling to create their own country. For many patriots the United States symbolized a safe haven for prosperity and freedom, so that the number of US bound immigrants seeking refuge from political prosecution increased. Since the first immigrants had settled in Boston, this city emerged as the center of Albanian migration to America.

While Boston became the hub of Albanian immigrants, a higher form of organization began to take place. It is here that Albanians of America erected and established their first formal institutions. On June 12, 1906, Sotir Peci published the first known weekly Albanian newspaper called Kombi. The first Albanian Nationalist Organization “Besa-Besën” (Loyalty) followed on January 6, 1907, instituted by Fan Noli who later became the head of the Autocephalous Albanian Orthodox Church in America and Prime minister of Albania in 1924. On February 15, 1909, Fan Noli’s organization began publication of  Dielli (The Sun) which was a successor to Kombi and whose first editor was Faik Konitza, a scholar and a patriot, who later became a diplomat and one of the greatest historical Albanian figures.

Although the first wave or scale immigration of Albanians to America consisted almost absolutely of men, this changed in the early 1920’s. Many of the first emigrants returned to Albania only to face a deep disillusionment with the autocratic homeland’s regime. Disappointed, these men came back to America again, this time with their families. Albanian women and children joined the ranks of the first wave of immigrants. The arrival of women and children spearheaded changes in the lifestyle and the attitude of the Albanian-Americans.

The second wave of Albanian immigration to the United States took place from 1945 to 1960. The majority of these immigrants were anti-Communists and had engaged in political activities against the Communists, both in Albania and Albanian territories under Yugoslav occupation. This group of people faced the worst dilemmas as immigrants because they were convinced that they would defeat Communism and never really looked to settle in a new life. Some of them went as far as to receive military training and participate in covert and open activities against Communists.

The third wave occurred from the 1960’s until the early 1980’s. The immigrants of this group came from communities of Albanians outside of the Republic of Albania, mainly from Macedonia and Montenegro, and on a lesser scale from Kosova, regions where they suffered politically and economically because of the discriminating policies of the Yugoslav Communists. As luck would have it, quota regulations by the United States government for immigrants from Communist countries had been lifted during this period, easing the once daunting process of emigration. At this time the Republic of Albania was virtually isolated from the world, resulting in an insignificant number of immigrants from the Republic of Albania during this stage of immigration.

The fourth wave started in the early 1990’s and continued until the fifth wave, which took place in 1999. The fifth wave was marked by the arrival of 20,000 Albanian refugees who had fled the Serbian aggressors in Kosova during the war. Organized by the United States government these immigrants were brought to the military base at Fort Dix in New Jersey and distributed all over the United States.

Statistics are poor and there are no official data on the number of Albanian-Americans in the United States today, but it is estimated that there are between 500,000 or 600,000 Albanian-Americans. Half of this number live in the tri-state area of New York, New Jersey and Connecticut; 100,000 in Massachusetts; 70,000 in Michigan and the rest in Illinois, Pennsylvania, Florida, Texas, California, Ohio, Wisconsin, New Hampshire,  Missouri, Arizona, Tennessee, Georgia, Maine, Alaska, and in less relevant numbers in other states.

 Albanian-Americans: Who They Are And Who Shall They Be?

 Since their arrival to America, the common thread for most Albanian-Americans has been their concern for their original countries and relatives back in their indigenous lands. It is indisputable that they have been one of the most successful lobbying ethnic groups, as far as influencing the American government to act in the interest of their kin in the Balkans. Albanians of America have achieved remarkable results ever since they chose America to be their new country; however, in areas of acting as an organized group, such as education, business, politics, culture and entertainment, the success has not been as great as it could and should have been.

Sociologists generally classify ethnic groups into two types: traditional and modern. An ethnic group is considered to be traditional if the group gives priority to ethnic particularism in both public and private areas with services being provided by the people from within the group. The ethnic group is categorized as modern if it recognizes the priority of universalism in the public sphere, ethnic particularism in the private sphere and employment of different services from diverse ethnic groups from within the society. It is not easy to categorize the Albanian-Americans, but their present situation and position in the American life allows one to conclude that if not yet, they are on course to becoming a modern ethnic group.

 What’s the foundation of this conjecture? Let’s elaborate on the arguments that portray them as a traditional or modern ethnic group.

First, Albanian-Americans today can not be qualified as a modern ethnic group because ethnocentrism permeates their worldview. Albanians of America give preference to their kin more than to members of other ethnic groups. One of the reasons why this occurs is that the majority of them operate small family businesses in areas where ethnic concentration of other fellow Albanian-Americans is numerous.

Second, Albanian-Americans still allow ethnicity and their ethnic traditions to pervade areas of both their public and private life, whereas modern ethnic groups acknowledge a limited sovereignty of ethnic customs and traditions only over the private sphere.

Third, although endogamy is not a must, amongst Albanian-Americans there is still a strong sentiment that one should marry within the group or go back to the Albanian lands in the Balkans to find a husband or a wife. In other words, recruitment of new members is mainly by ascribed status only, but not always because Albanian-Americans have begun to marry members from other American ethnic groups and integrate them into the Albanian-American community.

Four, Albanian-Americans do not place a paramount importance in the geographic base, as one of the three elements that determine ethnic identity, because historically they have lived dispersed and believe very strongly that the other two elements, namely common origin and historical culture, are enough to give them a feeling of community which most of the time is reflected through common socialization.

The above mentioned arguments and the general description of Albanian-Americans might mislead one to think that they are a typical traditional group. However, such an assessment is not a true reflection of their situation and positioning in the American mosaic of ethnicity.

According to the 2000 Census, of the 4,756 Albanian immigrants who were admitted during the 2000 fiscal year- 577 worked as professionals in technological or other specialty fields; 74 worked in executive, administrative or managerial positions; 141 worked in sales; 177 worked in administrative support; 169 worked in precision production, craft, and repair; 66 were operators or laborers; 135 worked in farming, fishing, or forestry; 632 worked in service industries and 2,585 either had no occupation or did not report one.

In 2010 Albanian-Americans, those who immigrated to America and those who have lived here for generations, run and manage a vast array of companies from the construction, trade, and real estate sectors to production and financial industries. Paradoxically, for example, an Albanian-American father sends his daughter to college to acquire a degree and yet concurrently restricts her movement outside the classroom. Similarly, an Albanian-American husband may expect his wife to play the Madonna role by staying at home and caring for children, while he maintains two jobs to support the family. However, on the whole, this nebulous state of being between the traditional and modern type is fading. Albanian-Americans have started to see the benefits of investment in education, especially in the last decade, and many young Albanian-Americans have graduated from or are attending prestigious schools. They have acquired reputable positions with leading American companies from the advertising industry on Madison Avenue to the financial world on Wall Street and are advancing in their careers with respectable speed.Today, a decade into the 21st century, more than ever before, there is a renewed interest in ethnic studies in America. Terms like “the melting pot,” “cultural pluralism,” “acculturation” and “assimilation” are being used frequently. Studies on many small American ethnic groups have begun to surface. As a matter of fact, the anticipated assimilation predicted by the older generation of sociologists and scholars on ethnicity has shown to have been an inaccurate forecast. For instance, Richard Alba, Herber J. Gans and Milton M. Gordon, all have foreseen the end of ethnicity in assimilation; others like Alejandro Portes, Min Zhou and Ruben G. Rumbaut have tried to build new theories of assimilation, and some, like William J. Wilson, Bart Landry and Kathryn M. Neckerman have concluded that eventually in the fight of class against ethnicity it will be the former that will prevail. But reality has proven yet another perspective.

Ethnicity has not only prevailed, but is sprouting in the most unexpected areas, one of which is amongst best educated and first-generation Americans. An illustrious case for the revival of ethnicity in the American life are Albanian-Americans themselves. In 1999, they became the first ethnic group to have ever sent a military formation (Atlantic Brigade) from the American soil to fight in another country. Atlantic Brigade consisted of volunteer combatants who were recruited from Albanian-American communities across the United States to join the Kosova Liberation Army during the Kosova War. They signed up for the struggle of America, NATO and their fellow Albanians to free Kosova from the Serbian yoke. Amid hundreds of the Atlantic Brigade fighters, almost a third of them were first-generation Albanian-Americans born in the United States, thereby substantiating the pro-ethnicity theory. The deployment of the Albanian-American freedom fighters to liberate ancestral lands can not be just symbolic ethnicity.

Albanian-Americans are the expounding example that ethnicity is not dying out. On the contrary, it is thriving. In spite of this, there is one component that is not flourishing and still is very scarce in the case of Albanian-Americans: the literature concerning them. There are very rudimentary resources about Albanian-Americans and their history in America. Some of the work that deserves to be mentioned includes: “The Albanian Struggle in the Old World and the New” by the Federal Writers Project of the Works Progress Administration of Massachusetts from the year 1939, “Albanians in America” by Constantine Demo from the year 1960, “The Albanian-American Odyssey- A Pilot Study of the Albanian Community of Boston, Massachusetts” by Dennis L. Nagi from the year 1989,  “Albanians in Michigan” by Frances Trix from 2001, “The Albanian-American Community in the United States: A Diaspora Coming to Visibility” by Nadege Ragaru and Amilda Dymi from 2004 and “Albanian Refugees Seeking Political  Asylum in the United States: Process and Problems” by Bernd J. Fischer from 2005.

Perhaps the ethnic and sociological research regarding the Albanian-Americans is an area which Albanian-American scholars should focus themselves, instead of waiting for others to do it. To say it more succinctly and openly, Albanian-Americans should follow the precedent set by other ethnic groups and document their existence in America because no one will do it for them. The literature is undeveloped and much more research needs to be conducted and recorded.

Modern world’s mantra is technical knowledge, which requires a lot of giving and taking and can be better acquired through specialized training, not only through everyday socialization with people from the same ethnic group. Albanian-Americans, like other modern ethnic groups, need to create formal organizations, such as career centers and/or educational institutes for studying Albanian-American history and culture. What’s more, formal institutions are better suited for managing tasks which require technical knowledge. That does not mean that they do not need informal organizations, such as folklore ensembles and festivals. Informal institutions help ethnic group members maintain personal ties and interact with each other based on internalized commitments. Many studies show that people with strong family and community orientation are most likely to be occupationally successful.

How is this interdependence to be held in balance? There is a mutual need of ethnic groups and formal organizations for each other despite their conflicting structure. Albanian-Americans could pursue a synthesis of formality and informality. It is true, formal organizations are more efficient in a lot respects, however, in situations where there is little need for technical knowledge and there exists a great deal of uncertainty, informal organizations and old structures of ethnic groups are more appropriate and effective.

All in all, modern ethnic groups are characterized by the application of universalism in the public sphere and ethnic particularism in the private sphere in contrast to traditional groups that isolate themselves geographically and socially. The best solution for Albanian-Americans seems to be to continue to work hard and remain open-minded in order to become a modern ethnic group. Jewish-Americans are an example of this approach. Jewish people represent a modern group because they turned persecution and cultural differences into their strength. They segregated the public and private world. They applied efficiency criteria in the public sphere and kept the intimate social ties within the private sphere of their group.

Today, 135 years after the arrival of the first known Albanian on the American soil, Albanian-Americans seem to be on the right path as they are trying to create and establish more and more formal organizations everyday. Six of them are the most distinguished and the strongest: The Pan-Albanian Federation VATRA (“The Hearth”) which was established on April 12th, 1912; The Albanian American National Organization (A.A.N.O.) which was founded in 1946; The Albanian American Civic League (AACL) which was formed in 1989 by the first Albanian-American Congressman from the Arbereshi Diaspora in Italy- Joe DioGuardi;  The National Albanian American Council (NAAC) which was created in 1996; The Organization of Albanian American Women which was formed in 1998; and The Albanian-American Professionals and Entrepreneurs Network (APEN) which was launched two years ago, in 2008. But, Albanian-Americans should not leave the support for the informal institutions aside. Albanian-Americans should make an equal effort to strengthen both the informal and the formal organizations. More and more Albanian-Americans are advancing in education. More and more Albanian-Americans are progressing in the business world and more and more Albanian-Americans are closing tight relationships with other communities around them. All of these activities should be evidence to reasonably conclude that in a very near future they will be a modern ethnic group.

Albanian-Americans can be proud of both their heritage and their identity as well as of their new country- the United States of America, which has done so much for them and their original lands in the Balkans. The journey into modernity has already started. The future of Albanian-Americans looks promising and bright. It’s up to the Albanian-Americans to continue carrying the torch of our endeavors into the 21st century.

 *(Uk Lushi is an Albanian-American investor and activist of our community in New York)

 Bibliography

 Akademia e Shkencave e Shqiperisë-Instituti i Historisë. Historia e Popullit Shqiptar: Vëllimi i Parë. Tiranë: Botimet Toena, 2002.

 Akademia e Shkencave e Shqiperisë-Instituti i Historisë. Historia e Popullit Shqiptar: Vëllimi i Dytë. Tiranë: Botimet Toena, 2002.

 Alba, Richard. Italian Americans: Into the Twilight of Ethnicity. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall Inc, 1985:132-175.

 Boulat, Alexandra. “Eyewitness Kosovo.” National Geographic. Feb. 2000: 72-83.

 Bugajski, Janusz. “History: Albanians.” Microsoft Encarta Encyclopedia. CD-ROM,Redmond: Microsoft Corporation, 2001.

 Demo, Constantine A. “The Albanians in America.” Society “Fatbardhesia” of Katundi.  Boston, 1960.

 Federal Writers Project of the Works Progress Administration of Massachusetts.

“The Albanian Struggle in the Old World and the New.” New York: AMS Press, 1939.

 Fischer, Bernd J. Albanian Refugees Seeking Political Asylum in the United

States:  Process and Problems. Journal of Ethnic and Migration Studies. Volume 31, Issue 1, January 2005: 193-208.

 Gans, Herbert J.  “Symbolic Ethnicity: The Future of Ethnic Groups and Cultures in  America.” Ethnic and Racial Studies 2 (1979): 1-20.

 Gordon, Milton M. Assimilation in American Life. NY: Oxford University Press,1971: 60-131.

 Hodgkinson, Harry. “Scanderbeg.” London: The Centre for Albanian Studies, 1999.

 Landry, Bart. Race, Gender, and Class: Theory and Methods of Analysis. Prentice Hall. 2006.

 Litwak, E., Messeri, P. and Silverstein, M. “Organizational Theory, Social Supports, and Mortality Rates: A Theoretical Convergence.” American Sociological  Review 54 (1989): 49-66.

 Litwak, E. Helping the Elderly: The Complementary Roles of Informal and Formal Systems. New York: Guilford Press, 1985. 6-53.

 Litwak, E. and Silverstein M. “Helping Networks among the Jewish Elderly Poor.”

Contemporary Jewry 11 (1990):3-18.                                                                          

 Lushi, Uk. “Shqiptaro-Amerikanët e UÇK-së: Kronikë e Batalionit “Atlantiku”.” Prishtinë:Koha, 2009.

 Nagi, Dennis L. “The Albanian-American Odyssey: A Pilot Study of the Albanian Community of Boston, Massachusetts.” New York: AMS Press, 1989.

 Pettifer, James and Vickers, Miranda. The Albanian Question: Reshaping the Balkans.  London-New York: I.B. Tauris, 2009.

 Portes, Alejandro and Ruben Rumbaut. Immigrant America. Berkeley: University of California Press, 1996.

 Prishtina, Hasan. “A Brief Memoir of the Albanian Rebellion of 1912.” Prishtina: Rrokullia, 2010.

 Ragaru, Nadege and Dymi, Amilda. “The Albanian-American Community in the United

 States: A Diaspora Coming to Visibility.” Canadian Review of Studies in

Nationalism, 31 (1-2), 2004: 45-63.

 Rumbaut, R. “Assimilation and Its Discontents: Between Rhetoric and Reality.”

International Migration Review 4 (1997):1-18.

 Trix, Frances. “Albanians in Michigan”. MI: Michigan State University Press,2001.

 Vesilind, Priit J. “Albanians-A People Undone.” National Geographic. Feb. 2000:52-71.

 Vickers, Miranda. The Albanians: A modern History.London-New York: I.B. Tauris,Reprinted 2006.

 Weber, Max. “The Theory of Social and Economic Organizations.” Ed. A. M.

Henderson et al. New York: Oxford Press, 1957: 329-340.

*(Written exclusively for the oldest Albanian-American newspaper Dielli, November 28, 2010)

Filed Under: Analiza, Komunitet Tagged With: Albanian-Americans, Uk Lushi

“GLOBALIZIMI I INDIFERENCËS”

July 11, 2013 by dgreca

Shkruan: Eugjen Merlika/Itali/ 

Data 8 korrik 2013 do të mbetet në historinë e kohës sonë si një datë e shënuar, tronditëse, nga ato që shkëputen nga kronika e zakonshme e jetës politike ndërkombëtare e hyjnë në arkivin e kujtesës historike të njerëzimit.Ajo datë nuk lidhet me fillime apo mbarime luftërash, përmbysje sistemesh, revolucione, marrëveshje për krijime bashkësish të mëdha shtetesh, traktate paqeje, apo ngjarje të tjera të rëndësishme të historisë. Ajo është dita e vizitës së një Kreu të Kishës katolike botërore në një vend të vogël, në ishullin më jugor t’Evropës, që është një nga portat e kontinentit, në të cilin dhjetra e qindra mijra njerëz përpiqen të hyjnë, për të gjetur një tjetër jetë, për t’i shpëtuar skamjes, luftërave, dhunës së pushtetit, përndjekjes etnike apo fetare, për të përmendur vetëm disa nga motivet kryesorë që nxisin mërgimin e afrikanëve, aziatikëve, latino-amerikanëve drejt “tokës së premtuar” të kontinentit të vjetër.

          Nuk do të quhej një ngjarje historike, edhe se ishte vizita e parë e Papës së ri jashtë kufirit të Vatikanit, sikur të ishte mjaftuar me një pohim të thjeshtë të rolit të Kishës në çështjen e mërgimit. Ka gati gjysëm shekulli që Papët e Romës përçojnë, në vetë të parë, mesazhet e Ungjillit në gjithë botën. Çdo vizitë ka patur rëndësinë e të veçantën e saj e ka dëshmuar shqetësimin dhe pjesëmarrjen e Selisë së Shenjtë në problemet e vështirësitë e popujve të ndryshëm. Vizita e Papës Francesco në Lampedusa-n siqiliane është në vazhdën e tyre, por mesazhi që dha ajo, nëpërmjet predkut të tij, më duket së është e një rëndësie tepër të veçantë. Predikimi i Papës argjentinas, bir i një familjeje të mërguarish nga Italia, nuk është thjesht fjala e një misionari, që i ka vënë detyrë vetes shpalosjen e mësimeve të Ungjillit në të gjitha trevat e botës, ku besimtarët duan të dëgjojnë e të përvehtësojnë fjalën e Jezu Krishtit, edhe mbas dymijë vjetësh.

          Mesazhi i Lampedusa-s është një thirrje prekëse që i bëhet vetëdijes së njerëzimit, për të kryer një operacion të thellë e të dhimshëm, por edhe shëlbues, të një riprovimi të vetvetes. Kjo thirrje kryhet nga Papa Bergoglio në një vend të vogël të bregdetit evropian të Mesdheut, një qytet me gjashtëmijë banorë, që është kthyer në një simbol të takimeve njerëzore mes dy botëve, aq larg, por edhe aq afër njëra tjetrës. Lampedusa është porta e Italisë evropiane, duhet të jetë shprehje e mirëqënies, e zhvillimit ekonomik, e shoqërisë së hapur, e mikpritjes, e moralit të krishterë e solidaritetit njerëzor. Në të trokasin pa ndërprerë njerëz të dëshpëruar që vijnë nga jugu i Mesdheut, apo nga thellësitë e Afrikës, që ëndërrojnë një jetë normale për veten dhe familjet e tyre, që i besojnë ëndrrës së tyre e venë në rrezik jetën për t’a sendërtuar atë. Në këtë travajë të vazhdueshme, në ujrat që ndajnë dy bregdetet kontinentale, vetëm në këtë pjesë viktimat e gëlltitura nga deti arrijnë në rreth 20.000 në 25 vjetët e fundit.

          Kujtimit të tyre Vikari i Krishtit i lëshon në ujët e detit një kurorë krizantemash, në shenjë nderimi për të gjithë ata që u nisën e nuk arritën dot të kenë asnjë varr. Ky gjest simbolik është vetëm fillimi i një proçesi që nuk ndalet në konstatimin e thjeshtë të problemit, por synon të hyjë në thellësinë e tij, në shkaqet e motivet përcaktuese të këtyre tragjedive njerëzore. Analiza, nëpërmjet ligjirimit, merr përmasa universale, thyen kufijtë e kohëve dhe hapësirave e përpiqet të depërtojë në rrënjët e dukurive. Mendimi kthehet tek Testamenti i Vjetër, akti i krijimit, njeriu i parë, mëkati origjinal i trashëgueshëm e i përjetshëm, raporti i tij me Hyjin, me zgjedhjen e lirë, me ndërgjegjen e tij.

          “Adam ku je?” Është pyetja e parë që Zoti i drejton njeriut mbas mëkatit. “Ku je ?” Është një njeri i çorientuar që ka humbur vëndin e tij në krijimin, sepse beson se është bërë i fuqishëm, se mund të zotërojë gjithshka, se mund të jetë Zot. Dhe harmonia thyhet, njeriu gabon e kjo përsëritet edhe në marredhëniet me tjetrin, që nuk është më vëllai për t’u dashur, por thjesht tjetri që trazon jetën time, mirëqënien time. Dhe Zoti bën pyetjen e dytë : Kain ku është vëllai yt ?”

          Analiza anatomike e Papës, në universalitetin e saj, merr shkas nga problemet e emigracionit, por zgjeron shumë rrezen e veprimit, duke trajtuar në të gjithë shtrirjen e tij, aspektin e marredhënieve njerëzore në shoqëritë e zhvilluara. Mendësia individualiste, gjithënjë e më zotëruese në jetën e shoqërive të mirëqënies,  shprehet në braktisjen e familjes patriarkale dhe në prirjen e të rinjve për të shkëputur shpejt lidhjen me familjen e origjinës e për të ndërtuar jetën e tyre vetiake. Kjo çon në një konceptim qendër vetiak të marredhënieve shoqërore, që pasqyrohet në dobësimin e lidhjeve familjare e, më gjërë, edhe të atyre shoqërore e që shprehet në mungesën e ndihmës së ndërsjelltë mes antarëve të këtyre shoqërive, shfaqjet e ndryshme të pasojave të të cilave, në jetën e përditëshme të metropoleve të botës së sotme, janë me të vërtetë shkandulluese.

          Një vajzë përdhunohet në një autobuz dhe asnjë ndër dhjetra udhëtarë të pranishëm nuk ndërhyn. Një i marrë me një sëpatë, në mëngjez herët, kërcënon e vret tre vetë dhe ai që para tyre arrin t’i shpëtojë këtij fati tragjik, nuk merr mundimin as të lajmërojë policinë, për të ndërhyrë e shmangur viktimat e tjera. Të moshuar, që jetojnë vetëm në pallatet, vdesin në shtëpinë e tyre dhe, deri sa të mos kutërbojë kufoma e të ndihet era e keqe nëpër shkallë, askush nuk troket në derë, për të pyetur si është fqinji apo fqinja. Me fqinjin, edhe se mund të jetohet ngjitur në të njëjtin pallat, shkëmbehet ndonjë përshëndetje apo urim në shkallë për festa e, në rastin më të keq, nuk i mësohet as emri. Në mjetet e transportit publik, shpesh rrijnë ulur adoleshentë me Ipad apo kufjet në vesh, ndërsa qëndrojnë në këmbë të moshuar apo gra shtatzëna. Në Milano një taksist, pa dashje dëmtoi një qen që e kishin nxjerrë në shëtitje dy vetë. Taksisti u ndalua, kërkoi falje dhe ofroi ndihmën e tij, por u sulmua egërsisht nga pronarët e qenit e vdiq në spital mbas një muaji. Njerëz që vrasin prindërit, gratë, fëmijët, kthehen në “heronj” që marrin dhjetra letra dashurie nga femra të ndryshme, mbasi kanë marrë dënimin!!!

          Një ish kryeministër mbi 70-vjeçar që, kur ishte në detyrë, ktheu në hareme vajzash të reja të paguara shtëpitë e ndryshme të tij, votohet nga 10 milion italianë e mbrohet nga një vendim i rremë parlamenti, i votuar nga 320 përfaqësues të popullit.

          Papa Bergoglio vazhdon t’a zhysë thikën e tij anatomike në kalbësirën e shoqërisë së mirëqënies. “Kultura e mirëqënies, që na çon të mendojmë vetëm për veten, na bën të pandjeshëm ndaj thirrjeve të të tjerëve e na bën të jetojmë në flluska sapuni, që janë të bukura por nuk janë asgjë, janë iluzion i së kotes, i së përkohëshmes që çon në indiferencën ndaj të tjerëve, madje çon në globalizimin e indiferencës. Jemi mësuar me vuajtjen e tjetrit, nuk ka të bëjë me ne, nuk na intereson, nuk është punë e jona!”

          Këtu mesazhi i Francesco-s arrin tonin më të lartë të protestës, të dëshpërimit, të padisë së një mendësie, e cila pjell një rend gjërash, të bazuar mbi parime diametralisht të kundërta, jo vetëm me ata të doktrinës së krishterë, por edhe me ata të vetë natyrës njerëzore e ligjeve të saj. Nga altari, i improvizuar mbi një varkë, simbol i mjetit të shpresës për ditë më të mira e, ndonjëherë, i prurësit të vdekjes për bartësit e tyre, pasardhësi i Shën Pjetrit, i “ardhur nga ana e botës”, i kërkon falje Zotit katër herë e kërkon pendesë. Kërkon pendesën e një shoqërie që “ka harruar të qajë” e që ka përfunduar në një “anestezi të zemrës”….

          Madhështia dhe universaliteti i predikimit të Lampedusa-s vë para ndërgjegjes të secilit një pasqyrë, mbasi secili ka diçka për t’i qortuar vetes e për të ndrequr në sjelljen e qëndrimin e tij. Sa më lart ngjitet në shkallën shoqërore e shtetërore, aq më shumë shtohet doza e përgjegjësive t’atyre që “n’anonimat marrin vendimet ekonomike e shoqërore” , për të ndryshuar rrugën, për të mos përsëritur mëkatet, për të mos dëgjuar më pyetjen e Zotit : “Ku është vëllai yt?”.

          Në dritën e madhështisë gjithëpërfshirëse të mesazhit të Papës Francesco, besoj se edhe ne, shqiptarët, kemi mjaft për të paditur, për të qortuar e vetëqortuar, për të ndrequr. Pyetja e Zotit “Ku është gjaku i vëllait tënd që thërret deri tek un?” besoj se në shumë pak Vënde ka qenë aq e qëlluar  sa në Shqipërinë komuniste, që nuk derdhi asnjëherë pikë loti për viktimat e panumurta që shkaktoi. E përgjegjësia mbeti si tek drama “Fuenteovehuna”, të sjellë si shembull nga Papa në ligjirimin e tij :”Të gjithë dhe asnjëri”. Klasa e vjetër kriminale politike, besnike edhe sot e sistemit të saj, që i ka shpëtuar drejtësisë së kësaj bote, duhet t’a dijë se do të vijë dita gjykimit për secilin. Klasa e re politike, që trashëgoi pa u munduar t’i ndreqë mëkatet dhe krimet e parardhësvet është ende në kohë për të thënë fjalën e saj. Uroj t’a studiojë në thellësi këtë monument të mendimit bashkëkohor, që është, ligjirata e Lampedusa-s e të mbajë parasysh fjalët lapidare të autorit të saj : “Zoti do të na gjykojë në bazë të asaj se si kemi trajtuar më nevojtarët”. Nevojtarët më të mëdhenj vazhdojnë të mbeten ata që komunizmi u rrëmbeu, jetën, lirinë, pasurinë, ëndrrat për jetën.

          Korrik 2013                                                         Eugjen Merlika           

Filed Under: Analiza Tagged With: Eugjen Merlika, globalizmi i indiferences

GJENERALI PA USHTRI

July 10, 2013 by dgreca

Nga Leonora Aliu / Express/

U zotuan disa herë se në vitin 2013 FSK do të bëhet ushtri. Por Forca e Sigurisë së Kosovës, pavarësisht përmbushje së kapaciteteve operacionale, do ta ketë statusin e njëjtë edhe për një kohë të padefinuar. Duket se kërkesat e zyrtarëve janë bërë vetëm për konsum të brendshëm, përderisa ato nuk u janë drejtuar fare NATO’s.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO’s, Anders Fogh Rassmusen tha se as që ka dëgjuar ndonjëherë se zyrtarët e Prishtinës kanë kërkuar shndërrimin e FSK’së në ushtri.

I heshtur ndaj kësaj deklarate është shfaqur Ministri i FSK’së, Agim Çeku, i cili e ka gradën e Gjeneralit, e dikur edhe thoshte se “një shtet pa ushtri nuk është shtet” dhe zotohej se Kosova do të bëhej shtet i plotë.

Një shpjegim rreth dështimit të avancimit të FSK’së në ushtri e dhanë për Express zyrtarë të Ministrisë së tij.

Zëdhënësii MFSK’së, Ibrahim Shala tha se deri më tani zyrtarisht nuk është kërkuarnjë avancim i tillë për shkak të mospërfundimit të procesit të rishikimit të sigurisë që po bëhet nga grupi punues i Këshillit Kombëtar për Siguri e që vepron në kuadër të ekzekutivit.

“Ende është në proces rishikimi. Varet prej dinamikës qysh punon ai grup punues i Komisionit, që nuk është Komision i FSK’së por i shtetit është grup punues i shtetit që udhëhiqet prej Këshillit Kombëtar të Sigurisë”, tha Shala për Express të mërkurën.

Kritikat më të mëdha për ngecjen në këtë proces Kryetari i Komisionit Parlamentar për Mbikëqyrjen e FSK’së, Ahmet Isufi ia adresoi Qeverisë së Hashim Thaçit.

“Qeveria e Kosovës e ka neglizhuar procesin e avancimit te Forcës së Sigurisë së Kosovës në ushtri të Kosovës madje edhe deklarata e zotit Rassmusen është shpjeguesi më i mirë se kjo Qeveri është duke stagnuar në të gjitha segmentet”, tha ai.

“Ka pasur rastin që me rastin e rishikimit të strukturës së FSK’së dhe sigurisë në vend të pozicionohet duke pasur parasysh edhe kalimin e mandatit të FSK’së të paraparë me dokumentin e Presidentit Ahtisari e që është pesë vite, që ta shndërrojë në ushtri dhe pjesë të NATO’s”, shtoi Isufi.

Ai bëri të ditur për Express se Komisioni i tij i ka rekomanduar Ministrisë së Çekut që pas vlerësimit të NATO’s, FSK’ja të vihet në pozicionin e ri, atë të avancimit.

Por sipas tij, Qeveria nuk i ka kryer veprimet e duhura. “Arsyetimet e Qeverisë për ngecjen e këtij procesi si pasojë e rishikimit të sigurisë kombëtare dhe dialogut me Serbinë në një farë mënyre janë pengesë për vetveten nga ana e Qeverisë, nuk është dashtë të bëhen ato arsyetime”, tha ai.

Rrishikimi i sigurisë në vend sipas tij pritet të përfundojë në fund të këtij viti. Derisa Çeku ka paralajmëruar se deri në janar të vitit të ardhshëm do të merret vendimi se si do të funksionojë sektori i sigurisë më tutje.

Në anën tjetër, gazeta amerikane “Washington Post” kishte shkruar ditë më parë se Kosova në fund të dialogut me Serbinë synon të bashkohet me NATO’n.

Për këtë arsye, sipas gazetës amerikane, Kryeministri Thaçi ishte së fundi në Washington

“Ai ishte duke shpresuar se administrata e Obamas do të bënte presion që Aleanca të marrë hapa paraprak për të pranuar vendin e tij”, kishte shkruar Washington Post.

Forca e Sigurisë së Kosovës ka 2,500 pjesëtarë aktivë dhe 800 rezervë.

 

Filed Under: Analiza Tagged With: Agim Ceku, Gjenerali pa ushtri

NGA GJERMANIA- NJI QYTETNIM QË NDERON!

July 10, 2013 by dgreca

Nga Prof. SAMI REPISHTI/

Sot ata nuk ndigjojnë fjalën ma fisnike: “Kërkojmë falje!”. Dhe as që do ta ndigjojnë nga ata që përsërisin: “Nuk e ndiej veten fajtor! Nuk kam ba asnji faj!”. Dhe mbas pak vitesh, nuk do të mbetet viktimë e gjallë që ta ndigjojë shprehjen “Kërkojmë falje!”. Por kjo mund të arrihet vetëm kur të ndërgjegjsohemi ashtu si populli i qytetnuem gjerman!

Lexova në faqen “Balkanweb” nji lajm me titull: “Masakra e Borovës pas 70 vje-tëve…”, dhanë nga autorja Enkelajda Skënderasi, të cilën e falënderoj përzemërsisht. “Masakra e Borovës”, nji fshat afër Ersekës, ashtë nji nga “haraçet” e shumëta të luftës kundër okupatorit nazist gjatë Luftës së Dytë Botërore, që nji popull krenar shqiptar do të paguente për arsye të qëndrimit të tij rezistues kundër së “Keqes së madhe”, nazizmit, që mundonte të gjithë Europën e okupueme. Sot kujtojmë me dhimbje e mirënjohje viktimët e pafajshme – 107 burra, gra e fëmijë – që u masakruen barbarisht nga xhelatët nazistë gjermanë, të cilët në atë ditë fatale të 6 korrikut 1943 dogjën edhe fshatin e Borovës martire. Por në këtë përkujtim të përvitëshëm, kësaj radhe mori pjesë edhe nji i huej, gjerman i paftuem dhe i panjohun, por me ndjenja fisnike e njerëzore të pastërta. Ky i “huej” ishte qytetari gjerman z. Marcus Burger, i biri i xhelatit nazist Anton Burger, reparti ushtarak i të cilit ekzekutoi urdhnin e Komandës Gjermane për masakrën e Borovës më 6 korrik 1943. “70 vite ma parë, deklaroi z. Burger, babaj im ka qenë në këtë vend dhe ajo çka ka ndodhur në 6 korrik 1943 në Borovë, mua më sjellë pamjen e babajt vërdallë. Ai nuk tregoi kurr për Borovën, nuk fliste zakonisht për luftën shkatërruese, e cila kishte sjellë shumë dhimbje, dëshprim dhe urrejtje për shumë njerëz në Europë. Vetëm dy vjet ma parë dhe nji vit mbasi babaj im kishte vdekur, munda të gjej ditarin e babajt tim, i cili fliste për Borovën. Ishte nji keqardhje shumë e thellë, dhe nuk mund të përshkruej ndjenjat e mia nga ajo ditë, dhe veçanërisht sot. Nuk jam këtu të zvogloj dhimbjen dhe keqardhjen. E vetmja gjë që unë jam i aftë të bëj është që të ndaj këto përkujtime me ju dhe t’ju kërkoj falje për atë që ka bërë babaj im këtu. Kurr nuk do të harroj të kaluemen, por sot së bashku, si qytetarë europianë, së bashku të ndërtojme urat e miqësisë që janë të domosdoshme për të ardhmen tonë dhe të fëmijve”, deklaroi Marcus Burger. Tue lexue komentet e bame për këtë njoftim, kuptohet lehtë efekti bamirës i aktit çlirues të qytetarit gjerman Marcus Burger. “Masakra ishte e tmerrshme, falja që kërkoi djali i gjermanit mendoj se është qytetari”. “Qytetar i vërtetë gjerman. Bravo!”. “…Nji gjerman që gjen përgjegjsinë e babajt vjen e kërkon falje. Na mungon civilizim në këto toka!” etj. Revista amerikane “TIME” (26 nandor 2012, f.64) përmbante nji pyetsor me 10 pika për zonjën Katrin Himmler, mbesë e kryekriminelit nazist Himmler, shef i shërbimeve sekrete të kryekriminelit A. Hitler, e martueme me nji djal izraelit. “(Me jetue me këtë trashëgim)… ka qenë gjithherë nji peshë e randë për familjen tonë, – deklaroi ajo, – “por babaj im fliste gjithherë haptas (për krimet naziste të xhelatit Himmler). Filmi ‘Holokaust’ më tronditi dhe kuptova se xhaxhai ka qenë përgjegjës kryesor”. E pyetun se çfarë mendon ajo për zonjën Betty Goering, mbesë e ish mareshalit nazist Herman Goering, që ka vendosë mos me lindë fëmijë, kështu që të shuhet kjo farë e keqe, zonja K. Himmler përgjegji: “Ka shumë të tjerë fajtorë të krimeve të tyne në Gjermani që kanë vendosë mos me lindë fëmijë…. Por unë mendoj se nji mentalitet i këtill influencohet nga ‘teoria e gjakut të pastër’ nazist. Për mue, tha ajo, ka randësi natyra e edukimit dhe kalimi i përvojës sime te të tjerët”. E pyetun për djalin e saj 13-vjeçar, ajo përgjigjet se ai din gjithçka (nga shkolla), por nuk ashtë problem i mprehtë për mue. Unë vuej ende!”. E pyetun si ndjehet që ka martue me nji izraelit, baba i të cilit ka mbijetue Holokaustin, ajo u përgjegj: “…Na bisedojmë haptazi për këtë… Prindët tonë, nga të dy palët, janë mendjehapun dhe tolerantë. Prindët tonë janë miq të mirë. Të dy familjet tona janë të bindun se nuk ndihmon nji ndamje e botës në ‘të mirë’ dhe në ‘të këqij’ mbas kaq breznishë, por ashtë e nevojshme me komunikue njeni me tjetrin”. Gjatë qëndrimit tim si student në Universitetin Sorbonne të Parisit (1970-1971) kam pasë rastin të shoqënohem me nji studenteshë gjermane që punonte, ashtu si unë, në tezen e doktoratit. Le ta quejmë Marlenë. Gjatë nji bisede miqësore, i tregova se ishe refugjat politik, ish-i dënuem nga regjimi komunist në Shqipëri. Gjendja e ime rriti kuriozitetin e Marlenës dhe nevojen për bisedë politike. Marlene me tregoi se ishte largue definitivisht nga familja e prindëve për arsye të natyrës morale. “Babaj im, më tregoi ajo, ka qenë zyrtar i naltë civil gjatë regjimit nazist në Gjermani. Ai nuk ka qenë as anëtar i Partisë Nacional-Socialiste, as në shërbim të policisë së mshehtë naziste. Po unë, vazhdoi ajo, e informueme për diktaturën naziste dhe krimet e saj të pafalëshme, nuk mund të pranojshe spjegimet e shfajësimit të babës. Nji ditë diskutimi u acarue. Unë humba durimin dhe i thashë babajt haptazi: ’Nuk mund të banoj bashkë me ty nën të njëjtën çati!’. Mora valixhen dhe që nga ajo ditë nuk kam komunikue me prindët e mi. Edhe sot unë e dënoj randë babajn tim…”. Atë ditë kuptova si duhet shkallën e naltë të procesit të de-nazifikimit në Gjermani. Masakra e Borovës e 6 korrikut 1943 dhe regjimi diktatorial i PPSH/PPSH për 45 vjet të gjata në Shqipëri janë dy pamje që përjashtojnë njena-tjetrën: bota e viktimës së pafajshme nga njena anë, dhe bota e krimit të pajustifikueshëm nga ana tjetër. Për fat të keq, kjo botë e krimit zgjati shumë; dy brezëni lindën dhe u rritën nën hijen e katër kalorësve të Apokalipsit komunist: gënjeshtër, urrejtje, terror dhe vorfëni. Viktimët e këtij absurditeti monstruoz e megjithatë të dëshiruem, janë akoma gjallë. Dhe akoma ma keq: fajtorët e krimeve makabre të kryeme nga komunistët në Shqipëri – nëse nuk kanë vdekë – kanë lanë mbrapa nji brezëni të papjekun dhe të pandërgjegjshme për përgjegjësinë e krimeve të prindëve të tyne. “Shteti” shqiptar ka dështue plotësisht në përpjekjen e tij me demaskue nji të kalueme sa të turpshme, aq edhe kriminale. As krimi, as krimineli nuk janë vue përball ligjit. Asnji masë edukative nuk ashtë ndërmarrë me nxjerrë në dritë të vërtetën tronditëse, dhe me riedukue rininë shqiptare me frymën e përgjegjsisë ndaj shoqënisë, dhe domosdoshmëninë e shtetit ligjor. Shkollat dhe tekstet shkollore, muzeumet, institucionet kulturore dhe artistike, klubet, shoqënitë e ndryshme nuk kanë marrë përsipër demaskimin e murtajës komuniste dhe rindërtimin moral të shoqënisë shqiptare, sot akoma e smurë, ndërsa në Gjermani dënohet me burgim shpërndamja dhe botimi i materialeve naziste, në Shqiperi kemi pesë parti politike që përpiqen me ringjallë “të kaluarën komuniste” dhe lejohen nga ligji. Funerale madhështore mbahen për kryekriminelë. Prandej, shqiptarët janë sot dëshmitarë të fenomeneve negative të “respektit” për diktatorin dhe diktaturën, tue vra kështu përfundimisht ndërgjegjen e shqiptarit me dinjitet. Lënia mbas dore e ish-të persekutuemëve – e sidomos poshtërimi zyrtar i grevistëve që sakrifikuen jetën për të drejtat e tyne, – janë sjellje skandaloze dhe të pafalshme. Sot Gjermania ndihmon procesin e pajtimit dhe të faljes së fajit sepse ka ndërgjegjen e pastër që ka de-nazifikue vendin. Shqipëria vuen akoma nën peshën e ndjesive të urrejtjes dhe mospërfilljes… pa shpresë përmirësimi. Pavarësisht nga orientimi politik i seicilit nga ne, mendoj se herojt, dëshmorët dhe të persekutuemit gjatë 45 vjetëve të terrorit të murtajës komuniste në Shqipëri janë sot heroj të rezistencës antidiktatoriale dhe duhen shikue si “kapitali moral i shoqënisë demokratike shqiptare”. Ashtu si kanë qenë herojt e rezistencës kundër okupatorit gjatë pushtimit fashisto-nazist. Ata që mbijetuen janë bërthama e shëndoshë e nji shoqënie civile shqiptare, elementi ma i përshtatshëm për ndërtimin e Shqipërisë së re demokratike. Ashtu si janë… “leckamanë”! Shtypje e mjerime të pabesueshme kanë pësue “leckamanët” e sotshëm për 45 vite të gjata: burra, gra, fëmijë, familje të tana që nuk thyen asnji ligj, që nuk shkaktuen asnji dam, dhe që kontribuen fuqimisht e në çdo mënyrë në ndertimin e vendit të tyne, vendit tonë të përbashkët, në mirëqenjen e popullit të tyne, me pranga në duer, me kamxhik në kurriz dhe me vendosmëninë e patundun me mbrojtë këtë tokë Nane – që i përbuzi gjatë gjithë jetës së tyne….! Kjo ashtë edhe tragjedia e tyne! Sot ata nuk ndigjojnë fjalën ma fisnike: “Kërkojmë falje!”. Dhe as që do ta ndigjojnë nga ata që përsërisin: “Nuk e ndiej veten fajtor! Nuk kam ba asnji faj!”. Dhe mbas pak vitesh, nuk do të mbetet viktimë e gjallë që ta ndigjojë shprehjen “Kërkojmë falje!”. Por kjo mund të arrihet vetëm kur të ndërgjegjsohemi ashtu si populli i qytetnuem gjerman!

 

Filed Under: Analiza Tagged With: nga Gjermania, nji qytetnim qe nderon, Sami repishti

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 965
  • 966
  • 967
  • 968
  • 969
  • 970
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT