100 vjetori – Dielli

KUJTOJMË PROF. ARSHI PIPA NË 100 VJETORIN E LINDJES

July 28, 2020 by dgreca

Arshi PIPA 1920 – 1997/

ELEGJI PËR GAC ÇUNIN/

Vdiq edhe nji tjetër! Qanje shokë, të ngratin!
Banja t’madhe gjamën! Vdiq tue sosë afatin!
Si, pat hjekë e vuejtun, mbasi shumë qe rrekë
Tue luftue me morden! Vdiq: e lanë me vdekë!
Shtrydhë e shterrun forcash djerreve t’Bedenit,
fill andej përplasun brrakave t’ liqenit;
ra e u’mek djaloshi… Vinte i imët kah shtati,
s’ishte për tê kazma, s’ishte për tê shati
Se ktij qielli i fali çka s’i dha secilit:
frymën e muzikës, zanin e bilbilit.
Oh sa herë ndër muzgjet e robnis’ ai zâ
Zemrën qi lëngonte balçëm ai ju bâ
Dridhej nën zâ letas, mallshëm, melodija,
tash ndër kangë shkodrane, tash n’Ave Maria.
Prante zhurma e dhomës, që të gjithë veshtojshin
Tretun ndër kujtime t’ambla qi ato zgjojshin…
Gac, o shok i vuejtjes, nxânsi im i lashtë,
mâ s’ta gjegja zanin, mâ nuk t’ndesha jashtë!
N’imshtën e Burrelit vorrin ku ta banë
Kur ushton gjethnaja, Gac ti ndoshta fshân?
Fshâj nji kangë lirije qi t’u mbyll n’krahnuer!
Fshâj nji jetë artisti qi pa fryt u-buer!
Fshâj e përmbas teje le t’ankojë shoqnija
qi na njofti vlerën, mbarë t’ankojë rinija!

ELEGJIA VLLAZNORE

Ma thonte zemra e ngrata
se jeta t’kishte lanë,
edhe pse miqt e shokët
nuk dojshin me ma thanë.
Der sa mbi krye mandata
kur s’e pritsha më ra,
dhe mora vesh çka n’anderr
prej kohe m’ishte gja.

E pau epileptiku
qi s’njifte mue as tye.
Po kapërcejshim lumin
kur befas ura u-thye…
Un’ rashë… m’u-turr vertikut…
humba! uluroi nji za…
Ti u-hodhe, m’kape, m’qite…
por vetë nuk dole ma!

Ti vuejtje, ti rreziqe
durove simbas stinës,
nga ishulli i Ventottenës (3)
ndër telat e Prishtinës (4).
E pse përbuze vdiqe
terrorin bolshevik,
gjithmonë anmik i shtypjes,
e bir i atdheut, besnik.

Sot qi nga dita e mortit
ka rrjedhë ma se nji mot
tue t’a nderue kujtimin,
o vlla, nuk derdhi lot.
Pse për vdekjen e t’ fortit
i fortë duhet me u-bamë.
As përmendi fajtorët:
nuk kam ma çka me u namë.

Kur ndofta nga mizori
po përgatitet ura,
për mue ket herë, e kanga
e mbrame asht kjo qi thura,
me gjakun tand deshmori
vulosi sot nji be:
përbuzi komunizmin
e truhem per Atdhe.

•Shenim FR: Një kujtesë.., në 100 vjetorin e lindjes…

Melbourne, 28 Korrik 2020.FRITZ RADOVANI

SFIDAT AKTUALE TË POLITIKËS SË JASHTME AMERIKANE

December 28, 2017 by dgreca

John_F_Kennedy-H

SFIDAT AKTUALE TË POLITIKËS SË JASHTME AMERIKANE, NË 100-VJETORIN E LINDJES SË PRESIDENTIT XHON F. KENEDI/

2 Frank-shkreli-2-300x183-1

Nga Frank Shkreli/

Viti 2017 shënoi 100-vjetorin e lindjes së ish-Presidentit të Shteteve të Bashkuara, Xhon F. Kenedi. Xhon Kenedi lindur në vitin 1917 në Brukline të shtetit Masaçusets. Presidenti Kenedi, i cili është vrarë në gjysmën e mandatit të tij presidencial në vitin 1963 ishte presidenti i 35-të i Shteteve të Bashkuara, dhe mbetet njëri prej figurave më të njohura të politikës moderne amerikane të politikës së jashtme si dhe asaj të mbrendëshme. Me rastin e këtij përvjetori të lindjes dhe në kujtim të trashëgimisë së tij politike, sidomos në fushën e politikës së jashtme amerikane të ish-presidentit Xhon Kenedi, Departamenti Amerikan i Shtetit (DASH) lëshoi, pak kohë më parë, një deklaratë në emër të Sekretarit të Shtetit Reks Tillerson. Në deklaratën e shpërndarë nga DASH, Presidenti Kenedi kujtohet në këtë 100-vjetor si një president i cili, “Ndoqi një politikë të jashtme bazuar në fuqinë amerikane, në angazhimin e tij ndaj mbrojtjes së lirisë, të drejtave të njeriut dhe të dinjitetit njerëzor, por edhe në përdorimin e vendosur të diplomacies, si mjet për të çuar përpara interesat kombëtare të këtij vendi dhe të kauzës së paqës, gjatë një periudhe plotë sfida të historisë tone kombëtare.” Presidenti Kenedi, thuhet në deklaratën e Z. Tillerson, ishte një mbrojtës i vendosur i lirisë dhe të drejtave të njeriut në Berlinin e ndarë, në kulmin e Luftës së Ftoftë, ndërsa kishte deklaruar se ai ishte një prej tyre se edhe ai ishte një berlinas.

Sekretari Amerikan i Shtetit Tillerson thekson se, në kohën e tij, Presidenti Kenedi, “Kishte deklaruar rëndësinë e integrimit të diplomacisë dhe të politikës së mbrojtjes, si mënyra më e sigurt për të mbrojtur vendin tonë kundër rreziqeve që i kanoseshin atij në fillim të 1960-ave.” Në njoftimin e DASH citohet Xhon Kenedi të ketë thënë se, “Ne nuk duhet të negociojmë kurrë nga frika, por nuk duhet as të kemi frikë nga negociatat.

“Urtësia dhe guximi i tij na shpëtoi nga një luftë bërthamore gjatë krizës së raketave në Kubë”, thuhet në deklaratën e DASH dhe citohet Presidenti Kenedi se, “Njerëzimi duhet t’i japë fund luftës, para se lufta t’i japë fund njerëzimit.” Sekretari Tillerson kujtoi këtë muaj ish-Presidentin Kenedi në 100-vjetorin e lindjes edhe si udhëheqës i shpresës për popujt e botës, duke përmendur themelimin e Korpusit të Paqës, Aleancës për Përparim dhe avancimit të zhvillimit ekonomik për vendet e Afrikës dhe të botës në përgjithësi, nga Presidenti Kenedi, ndërkohë që kolonializmi fatbardhësisht po merrte fund në atë kontinent.

Ndërkohë që vlersojmë presidencën e tij prej vetëm 1000-ditësh, u shpreh Kryediplomati Tillerson, “Ne nderojmë gjithashtu edhe ëndrrën për paqë të Xhon Kenedit, jo vetëm për Amerikanët por edhe për popujt kudo”. Në deklaratë citohet një thënje nga fjalimi më vizionar i Kenedit, mbajtur në Universitetin Amerikan në Uashington DC qershorin e vitit 1963 se, “Unë jam i vetdijshëm se angazhimi për sigurimin e paqës nuk është aq dramatik sa angazhimi për luftë…por nuk kemi detyrë më urgjente” se të angazhohemi për paqë, ka thënë ish-Presidenti Kennedi me atë rast. Në të njëjtin fjalim, theksohet në deklaratën e Sekretarit Amerikan të Shtetit, Reks Tillerson, shpërndarë pak më heret këtë muaj në kujtim të 100-vjetorit të lindjes së ish-Presidentit Kenedi, ai u bëri thirrje Amerikanëve dhe njerëzve vullnet mirë kudo, që të lënë mënjanë mosbesimin ndaj njëri tjetrit dhe kërcënimet e Luftës së Ftohtë dhe të bashkpunojnë për një të ardhme më të mirë globale. “Sepse, në fund të fundit”, ka thënë Xhon Kenedi, “Lidhja jonë e përbashkët dhe më themelore, është se të gjithë ne jemi banorë të këtij planeti të vogël. Të gjithë ne marrim frymë të njëjtin ajër dhe të gjithë ne dëshirojmë një të ardhme më të mirë për fëmijtë tanë. Dhe të gjithë ne jemi të vdekëshëm”, citohet të ketë thënë Xhon Kenedi, sipas deklaratës së DASH me rastin e 100-vjetorit të lindjes së tij, deklaratë e cila përfundon duke theksuar se, “Të gjithë ne që punojmë në Departamentin Amerikan të Shtetit, kujtojmë dhe nderojmë shërbimin e jashtëzakonshëm që Presidenti Kennedi i ka bërë Shteteve të Bashkuara të Amerikës, sidomos në fushën e politikës së jashtëme.

Nuk besoj se është vetëm e rastësishme deklarata e DASH me rastin e një përvjetori të lindjes, në këtë rast të ish-presidentit Kenedi. Besoj se pikërisht për trashëgiminë, vlerësimin dhe kujtimin që i bëhet gjithnjë politikës së jashtme të administratës afat-shkurtër të Xhon Kenedit, deklarata e DASH është jo vetëm me vend, por edhe frymëzuese edhe sot për diplomatët aktualë amerikanë, ndërkohë që përballen, ndoshta, me sfida ndryshe nga ato me të cilat përballej Xhon Kenedi në fillim të 1960-ave, por hiç më pak të rrezikshme për sigurinë e Amerikës dhe për stabilitetin dhe paqën në botë.

Ndërkaq, në një fjalim dy javë më parë në Këshillin e Atlantikut në Uashington, Kryediplomati aktual i Shteve të Bashkuara, Reks Tillerson foli mbi përballimin e sfidave të politikës së jashtme amerikane gjatë vitit 2017 dhe në të ardhmen. Ai rreshtoi një numër sfidash dhe prioritetesh të politikës së jashtëme të administratës Trump anë e mbanë botës, duke filluar me krizën e armëve bërthamore të Koresë së Veriut dhe marrëdhëniet me Kinën, përpjekjet për të mposhtur organizatën terroriste ISIS, si dhe gjëndjen në Siri dhe Irak, përfshirë mbarë Lindjen e Mesme. Z. Tillerson foli gjithashtu edhe për sfidat me të cilat përballet diplomacia amerikane në Azinë jugore, me theks politikën amerikane në Afganistan, Pakistan dhe Indi. Nuk munguan komentet e Kryediplomatit amerikan edhe mbi politikën e jashtme amerikane sa i përket marrëdhënieve të Uashingtonit me Bashkimin Evropian dhe NATO-n dhe marrëdhëniet me Rusinë. Përsa i përket marrëdhënieve me Evropën, Z. Tillerson foli për vizitat e tija të fundit në Evropë duke theksuar se kudo që vizitoi dhe në të gjitha takimet që ka zhvilluar me evropianët, vuri re se ekzistojnë gjithnjë lidhje të forta midis Shteteve të Bashkuara dhe partnerëve dhe aleatëve amerikanë në Evropë. “Ekziston një bashkim i fortë rreth çështjeve me rëndësi për të gjithë ne, e të cilat janë çështje të sigurisë, çështje ekonomike dhe tregëtare”, ka thënë Tillerson në Këshillin e Atlantikut në Uashington, dy javë më parë. “Kemi shumë për të bërë” ka theksuar ai, duke shtuar se “Mesazhi i Presidentit Trump për aleatët evropianë është se ne jemi me ju. Do të jemi me ju. Përsa i përket veçanërisht NATO-s dhe Nenit 5 për mbrojtjen e përbashkët, ne do t’i zbatojmë angazhimet tona”, tha ai, por duke iu drejtuar vendeve anëtare të NATO-s, Kryediplomati amerikan u shpreh se, “Ju nuk mund të vazhdoni të kërkoni nga populli amerikan që ai të kujdeset për sigurinë e qytetarëve tuaj më shumë se ç’kujdeseni ju vet.”

Në lidhje me Rusinë, Z. Tillerson theksoi se sot për sot nuk kemi marrëdhëine të mira me Moskën. “Okupimi i Ukrainës nga Rusia është diçka që ne nuk mund ta pranojmë”, u tha Z. Tillerson të pranishëmve. Kjo është edhe arsyeja e vendosjes së sanksioneve të forta ekonomike kundër Rusisë, shtoi ai, dhe ato do të mbeten në fuqi për derisa Rusia nuk rivendosë integritetin territorial të Ukrainës. Një pengesë tjetër në marrëdhëniet midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë, tha Z. Tillerson, janë përpjekjet e Moskës për të ndërhyrë në zgjedhjet e vendeve të tjera, përfshirë Shtetet e Bashkuara dhe një numër vendesh në Evropë. Përderisa Moska nuk i ndalon këto ndërhyrje ilegale, nuk do të ketë normalizim të marrëdhënieve midis nesh, tha Kryediploamti amerikan Tillerson. Zgjidhja e shumë prej këtyre problemeve do të marrë kohë dhe punë të rëndë. Por kjo është natyra e vet diplomacisë në botën që jetojmë sot, në një botë plot sfida e konflikte, nënvijoi Z. Tillerson, në fjalimin e tij pranë Këshillit të Atlantikut në Uashington, mbi prioritetet dhe sfidat e politikës së jashtme amerikane gjatë vitit 2017 dhe në të ardhmen. “Misioni ynë në këtë jetë është që t’u japim fund disa prej këtyre konflikteve”, përfundoi ai.

Në një kryeartikull botuar të ënjtën në gazetën amerikane “Nju Jork Tajms”, Kryediplomati i Shteteve të Bashkuara, Reks Tillerson shkruan se, “Pa marrë marrë parasyshë sfidat serioze me të cilat përballemi, mbetem optimist rreth mundësisë së diplomacisë për zgjidhjen e konflikteve dhe njëkohësisht për të çuar përpara interesat amerikane.” Ai tha se ky besim i tij bazohet në faktin se “Diplomacia jonë përpilohet dhe zbatohet nga diplomatë patriotë dhe të dedikuar të Departamentit Amerikan të Shtetit”, të cilët shkruan ai, “Shërbejnë me durim dhe këmbëngulje për të avancuar vlerat demokratike anë e mbanë botës dhe për të mbrojtur jetën, lirinë dhe vlerat e qytetarëve tanë”.

Duke lexuar deklaratën e më sipërme të Sekretarit Amerikan të Shtetit, Z. Tillerson, me rastin e 100-vjetorit të lindjes së Xhon Kennedit, mbi trashëgiminë dhe influencën e këtij gjigandi në politikën e jashtme amerikane që ndihet edhe sot, është inkurajues fakti se ai dhe kolegët e tij — me të drejtë — gjejnë frymëzim nga “urtësia dhe guximi” i Presidentit Kenedi për të zgjidhur disa prej sfidave me të cilat përballet aktualisht politika e jashtme amerikane dhe bota, duke marrë shembull nga urtësia e diplomacisë së ish-Presidentit Xhon Kenedi. Është shpresëdhënës fakti se në punën e tyre të përditëshme, diplomatët amerikanë duke filluar nga kryediplomati i SHBA-ave, kujtojnë, admirojnë dhe njëkohësisht shprehin guximin dhe vullnetin ndërsa tregojnë gatishmërinë e tyre dhe të ish-Presidentit Kenedi, ashtu siç kishte deklaruar ai, për të mos kursyer asgjë, në mbrojtje të lirisë dhe të drejtave të njeriut, kudoqë të kërcënohen ato në botë. “Le t’a dijë çdo komb, nëse na e do të mirën ose të keqen, se ne do të paguajmë çdo çmim, do t’i bëjmë ball çdo vështirsie, do mbështesim çdo vend mik dhe do të kundërshtojmë çdo armik, për të siguruar lirinë, suksesin dhe përparimin e saj kudo. Atyre aleatëve të vjetër me të cilët ndajmë vlerat kulturore dhe shpirtërore, ne u premtojmë besnikërinë e miqëve të besueshëm.” (Xhon Kenedi, 21 Janar, 1961.)

Besnikëria e miqëve të besueshëm ndaj Amerikës — siç ishte shprehur ish-Presidenti Kenedi më shumë se gjysëm shekulli më parë – është gjithnjë një vlerë dhe cilësi dalluese dhe me shumë rëndësi në marrëdhëniet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës me vendet e tjera, sot dhe në të ardhmen, pa marrë parasysh se kush mund të jetë president i këtij vendi aktualisht, ose më vonë.

100 vjetori i Revolucionit Bolshevik-Meditime të nji viktime

November 17, 2017 by dgreca

48-repishti-300x212

Shkruan: Sami Repishti, Ph.D. */

Ridgefield,CT.- Me 7 nandor 2017 u mbushën plotë 100 vjet nga data kur komunistët bolshevikë, nen drejtimin e V.I. Leninit përmbysën rregjimin e Carit Nikolla II dhe filluen ndertimin e ish Bashkimit Sovjetik, tue ndryshue kështu fatin e botës mbar, përfshi edhe Shqipërinë tonë.

Ky “revolucion” që shumë historianë e konsiderojnë si nji nga ngjarjet ma të randësishme të historisë moderne filloi me 23 shkurt 1917, me protesta popullore në rrugët e Petrogradit/Shën Petersburg ish kryeqytet i Rusisë cariste për 200 vjet. Protestuesët e uritun dhe të lodhun nga lufta me Gjermaninë, kerkuen “bukë e paqë”. Autokrati Car Nikola II preferoi me dergue trupat ushtarake për paqësimin e gjendjes. Në përpjekje u vranë 40 demonstrues. Ushtria u trondit dhe filloi “mosbindjen” e autoritetit carist. Shumë ushtarakë u bashkuen me popullin. Kjo shkaktoi abdikimin e Carit Nikolla II me 2 mars 1917. Nji qeveri e re civile u formue e kryesueme nga Aleksander Kerensky.

Në ndërkohë, V.I.Lenini. emigrant në Svicër, me 3 prill 1917 u kthye në Petrograd me ndihmën e sherbimeve të mshehta gjermane që llogaritshin në premtimin e Leninit se do te bante paqë të ndame me Gjermaninë. Kjo lejonte Gjermaninë me luftue vetëm kundër frontit të Perëndimit. Llogaritjet gjermane u vertetuen. Lenini nenshkroi Traktatin e Brest-Litovskit (1917): paqë me Gjermaninë!

Me arritjen e tij ne Petrograd, Lenini mori drejtimin e grupeve komuniste/bolshevike. Ai deklaroi se nuk njihte Qeverinë e Kerenski-t dhe proklamoi parullën “Paqë, bukë, tokë!” si pikënisje për revolucion. Për nji kohë të shkurtë Lenini fitoi përkrahjen e madhe të nji popullsie të lodhun. Ky ka qenë fillimi i “revolucionit të tetorit” në Rusi. Menjiherë, komunistët filluen përgatitjen e nji force ushtarake efektive, dhe naten 6-7 nandor 1917, nen komanden e Leon D.Trotsky-t, forcat revolucionare morën në dorë ndertesat qeveritare të kryeqytetit, dhe pushtetin e vendit. Kongresi i Dytë Panrus i Sovietëve, i mbledhun në Petrograd, formoi qeverinë e re nen drejtimin e V.I.Leninit, e perbame me shumicë “komisarësh politikë”.

Qeveria e re me operacione ushtarake të përgjakëshme vendosi “diktaturën”, (ma vonë diktatura e proletariatit) e plotë në vitin 1922, datë në të cilën u formue Bashkimi Sovjetik që mbijetoi afër 70 vjet (1990). Mbrenda pakë muejve, Lenini forcoi disiplinën në rradhët e klasës punëtore; në Rusi gjendja u ba shumë e randë. Bashkimi Sovjetik, për arsye të krizes ekonomike dhe luftës u ba skena e shtypjeve të pamëshirëshme dhe vuejtjeve të pa kontrollueshme Diktatura tregoi forcën e vet.

Edhe sot, Presidenti Putin deklaron se për arsye të ndasive të medha në Rusi “…vendi ka nevojë për nji qeveri të fortë” Fatkeqsisht, liria e demokracia e pritun nga miljonët e shtypun nuk u realizue në Rusi. Por. gjatë kësaj periudhe, Bashkimi Sovjetik deshmoi nji rritje të madhe industriale, të arritun me çmim të naltë: miljona qytetarë të kombeve të ndryshme vdiqën nga shtypja dhe uria…!

Revolucioni ka qenë edhe arsyeja e shumë luftave kombëtare për çlirim në shumë vende të botës, që banë njikohësisht shekullin njizetë shekullin ma të përgjakshëm në historinë moderne.

Kush ishte udheheqsi “Bolshevik” V.I.Lenini? Condoleesa Rice, profesor dhe ish Sekretar i Shtetit, spjegon: ”Kur u kthye Lenini nga emigracioni, ai shfrytëzoi situatën që solli lufta në popullsi dhe ushtri, tue predikue nji shkëputje të plotë me të kaluemen. Ai ishte nji revolucionar deri në palc; që në fillim, ai u shpreh me nji retorikë të zjarrtë dhe me nji fjalor politik që këshillonte ‘luftën’ deri në ekstrem.” Ajo spjegon se “për Leninin ‘modaliteti’ nuk duhet të mbështetet mbi bazat e standardeve idealiste që ushqejmë; nuk duhet të bajmë kurrë kompromis, dhe duhet të jemi përherë ekstremistë…. Në mes të nji shoqënie vizionarësh, Lenini përqendronte vemendjen e tij në nji objektiv dominant që zakonisht nuk ashtë objektivi i klasave intelektuale: marrjen e pushtetit me çdo mjet”.

Ky qendrim anti-moral dhe plotësisht i pa skrupull solli rregjimin e “hurit dhe litarit” në ish Rusinë cariste, të vendosun nga Lenini- e të njohun eufemikisht si “diktatura e proletariatit”, dhe nuk pushoi asniiherë deri në vitet 1989-90 me ndryshimet radikale të fillueme nga reformisti Mikhail Gorbaçev…reforma që përfunduen me zhgënjimin e madh: Presidentin Putin. Shpresa për demokratizim dhe integrim në Botën e Lirë të Perëndimit nuk u realizue, dhe sot në shumë vende ish-komuniste, mbeturinat e së “keqes së madhe” vazhdojnë me helmue atmosferën e shoqënisë civile ….. tue përfshi edhe Shqipërinë tonë!

Shprehja “revolucion” në shkencat shoqënore dhe politike përdoret me përcaktue nji lëvizje të madhe, të papritun, dhe tipikisht violente- zakonisht me gjak- që përmbysë rendin ekzistues dhe strukturat e shoqatat e lidhun me këte rend, dhe formon nji rendi të ri.

Sa e përgjakëshme ka qenë veprimtaria e Leninit? Nji shembull: Në mars 1922, ai shkruente: “Ashtë pikeëisht tani, dhe vetëm tani, kur në krahinat ku popullsia vdes nga uria dhe njerëzit ushqehen tue ngranë mishin e njeni tjetrit (kanibalizëm) dhe qindëra, ndoshta mijëra kufoma mbushin rrugët tona, që na mundemi (dhe prandej duhet) me zbatue konfiskimin e pasunisë së Kishës me egërsinë ma të madhe, dhe energji pa asnji mëshirë…Pikërisht në këte moment na duhet të luftojmë klerin në mënyrën ma të pamëshirëshme e vendimtare, dhe të dërmojmë rezistencën e tij, me nji brutalitet të atillë që kleri nuk duhet të harrojë në dekadat që vijnë…Sa ma i madh të jetë numri i fetarëve reaksionarë dhe i borgjezisë reaksionare që ne do të ekzekutojmë për këte arsye, aq ma mirë për ne!” (Martin Amis)

(Shenim: Arkivat kishtare tregojnë se në vitin 1922, V.I.Lenini ekzekutoi 1.962 murgjë, 2.691 priftën, 3.441 murgesha. Pse? “besimi ashte pjesë e natyrës njerëzore, kështu që bolshevikët ishin të detyruem me e shtypë në të gjitha format e tij, dhe të gjithë denominacionet tue përfshi islamizmin e budhizmin.”(po aty). “Nji tragjedi e vertetë, nji ngjarje që shkaktoi vuejtje të mëdha, shkatërrim dhe degradim”(Prof. Orlando Figes)

Akti i fundit: Lenini vdiq në 1924 e la trashëgim për Stalinin nji shtet policor, funksional, që ai perdori pa mëshirë (1924-1953) në asgjasimin e miljona qeniesh njerëzore të pafajshme. (Vetëm vdekja e J.V.Stalinit shpëtoi nga asgjasimi fizik pesë miljonë jahudije në kampet e akullta siberiane të përgatituna nga Stalini)

Vazhduesi i Leninit, kryekrimineli J.V.Stalin (që ka qenë dhe mbetet personi i idealizuem edhe nga shumë komunistë shqiptarë!) ishte nji monstër i vertetë. Kush ishte Stalini?

Historiani i njohun Sebastian S. Montefiore në studimet e tia e përshkruen kështu: ”Deri në vitin 1917, J.V.Stalini ka qenë nji disident carist, rrugaç, pijanec, kangëtar, dashnor që vraponte mbas vajzave, dhe nji imitues i shkelqyeshëm” .

Prof. Stephen Kotkin, Princeton U., spjegon:” Diktatori Stalin ka qenë nji udhëheqës kontradiktor, ideolog e oportunist njikohësisht, njeri me vullnet të hekurt dhe krijesë e sistemit sovjetik, njeri pa karakter që shpërdoroi bashkëshorten e vet deri në vetëvrasje (dhe nuk e percolli në varr!) dhe nji udhëheqës që frymëzoi popullin e vet. Stalini bani ate që edhe udhëheqës të tjerë të dalluem kanë ba. Ai artikuloi dhe punoi me kambëngulje për nji qellim; në rastin e tij, nji shtet të fuqishëm, të mbështetun nga nji shoqëni e unifikueme që çrranjosi kapitalizmin dhe ndërtoi socializmin industrial. Metodat e tia anti-njerëzoe janë asgja ma pak se nji apokalips për popullsinë e vendit. Uria e madhe në fshat vrau ma shumë se shtatë miljonë qytetarë rus e të tjerë, pesë miljonë “kulakë” u arrestuen, deportuen, ose u ekzekutuen. Kambëngulja e tij mund të spjegohet me idenë e tij fikse të ndryshimit ‘me çdo çmim’ të gjendjes shoqënore dhe ekonomike në modernitet, që ai e pau si rruga e marrun nga fuqi tjera të mëdha: prodhim masiv, konsum masiv, kulturë masive dhe politikë masive. Anglia dhe Gjermania janë dy shembujt që ai imitonte. Arrestimi i miljona anëtarë partie, në mes të vitit 1931, tregon fatin e atyne që guxuen mos me u bindë, ose me kundërshtue “udhëheqsin”, “gjyqet spektakolare” të qytetarëve të pafajshëm- ma vonë të pakësueme- shpesh mbas torturash të randa që detyruen me rrfye “anmiqt imagjinarë…”. Për Stalinin, terrori “përbante nji formë sundimi, nji mjet i artit të qeverisjes shtetnore.”

Edhe fakti që Stalini aplikoi metodat tronditëse në shtypjen e nji opozite të dobët, metoda që sollën ferrin mbi tokë për bashkatdhetarët e vet, spjegohen me nxitjen e shtypjes me shperblimeve byrokratike nga nji system represiv formidabel, dhe nga monopoli i pushtetit të nji partie të vetme në jetën politike të vendit. “ Ai merrte fuqi nga adhurimi i klasave të ulëta me imponue gjithçka nga nivelet e nalta. Në marrëdhanjet e politikës së jashtëme, sjellja e tij pa busull orientuese dhe pa parime të caktueme e paraqesin ate nji oportunist me eksperiencë, dhe ideolog me aftësi mendore të kufizueme”.(S. Kotkin)

Si Lenini ashtu edhe Stalini kanë vuejtë nga paranoia e vrasjes, deportimeve, asgjasimit të popullsive të tana. Si përfundim ata ndertuen nji rregjim, shovinist dhe ekspansionist, shtet policor, sundimin e nji njeriu të vetëm, kultin e individit, dhe gjetën mbështetje në terror, kampe përqendrimi dhe në “Big Lie!” (gënjeshtrën e madhe)

“E meta themelore e programit marksist ka qenë përballja pikë për pikë e ideologjisë me natyrën njerëzore,- shkruente shkrimtari izraelit Martin Amis- Udhëheqsit komunistë e kuptuen këte kontradiktë, por vendosën me lanë programin të paprekun dhe me ndryshue natyrën njerëzore, Në terma praktike ashtë ajo që na quejmë “totalitarizëm” e që do të thotë nënshtrim total të qytetarëve ndaj politikës zyrtare.” Dhe mjerë ai/ajo që ka pasë guximin me devijue nga versioni zyrtar. Vetëm “gardianët e revolucionit” mund të ndryshojnë këte situatë. Kjo spjegon se përse pozita e Stalinit si gjysëm-perendi zbritet nga froni dhe përfundon sot në nji shenim negativ e pa randësi historike…!

I pyetun në se Qeveria ruse do të festojë 100 vjetorin e Revolucionit, zadhanësi qeveritar u përgjegj: “Qeveria nuk ka nji plan festimi”. Gazeta e njohun “Pravda” komentoi: “Ç’farë kemi këtu për festim?” Vitin e kaluem, Presidenti Putin inauguroi “Murin e Rihabilitimit” dhe në mes tjerash, ai tha: ’”Kjo e kalueme shumë e tmerrshme nuk duhet në asnji mënyrë të fshihet nga kujtesa e jonë; sepse, nuk mund të justifikohet, në asnji mënyrë e gjithë ajo që ka ngjarë’” Vetëm nji ‘guardian i revolucionit’ guxon me ndryshue historinë. Lavdi e përkohëshme…..!

Disidenti i madh dhe shkrimtari rus Vladimir Nabukov, në nji artikull të vitit 1948, shkruente: ”Nen sovjetët, që në ditët e para, e vetmja mbrojtje për disidentët ishte shpresa se kapriçet e qeverisë do ti kursejnë pa shpresë në drejtësi ose ligjë. Asnji parti e dytë nuk u lejue përveç pushtetit komunist. Byrokracia dominoi që në fillim. Opinioni publik u dërmue. Klasa intelektuale u eliminue. Çdo ndryshim që bahej ishte nji dekorim i skenave të shemtueme të nji grope të thellë e të zezë ku mbretnoi shtypja dhe terrori.”

Ashtë kjo shoqëni e re dhe e pabesë që u adoptue nga udheheqja gjysëm analfabete e vendit tonë – studentë të falimentuem, teneqexhijë, karrocierë, mjelse lopësh, shoferë, aventurierë pa busull morale…!

“As prindëve, as fëmijve të tyne nuk u besohet. Të gjithë janë të tmerruem ditë e natë, në çdo nivel tue përfshi edhe vetë Stalinin që jetonte me frikën e vrasjes çdo minut të jetës së tij” shkruen Nabukov.

(Nji shembull: kur Stalini udhëtoi për Teheran (Persi, 1942) në takimin me Churchillin dhe Rooseveltin, aeroplani i tij shoqënohej nga 27 avionë luftarakë. Kur udhëtoi për Potsdam (Gjermani, 1945) truproja e tij kishte 18.500 ushtarë e policë) (sic!)

Në Bashkimin Sovjetik nji popullsi e tanë ka qenë e traumatizueme …..Posa u hapen arkivat (mbas vitti 1990) u zbulue mënyra mospërfillëse me të cilën udhëheqsit sovjetikë, nën Stalinin, firmojshin vendimet për dënime me vdekje të qindëra mijëra qytetarëve – para se ata vetë të ekzekutoheshin gjithashtu, nji atmosferë e imortalizueme nga shkrimtari ish komunist Arthur Koestler në librin e ti “Errësinë në Mesditë”.

Tashti , “…me urdhën te Presidentit Putin arkivat janë mbyllë përsëri! NJi represion emocional i fortë ashtë zhvillue me qellim të mbulohen bremjet e ndërgjegjes për vuejtjet në Rusinë e sotme. Kjo ashtë plotësisht ajo që rregjimi Putin dëshiron dhe paraqet: nji shoqëni te tanë psikologjikisht e ndryshueme, dhe pa dëshirë me kthye kohën kah e kaluemja e vet, me përfundim të pa evitueshëm në nji depresion të hapun gjanësisht, dhe me besimin se vendi nuk ka nji të ardhme” përfundon Francis Fukuyama, Stanford…. Shqipëria me 2017 ?

Kjo spjegon me hollësi sa larg janë në gjendje me shkue demagogët ideologë, me zhdukë ose me shtrembnue të vërteten; me mshehë atrocitetet, vorfëninë, urinë lokale të fshatit, ekzekutimin fizik të klasës intelektuale, ndalimin “zyrtar” të ushtrimit të fesë, klerikëve e mbylljen e faltoreve, shuemjen e traditave –besë, nder, burrëni, mikpritje etj -dhe të jetës tradicionale e kulturore në qytet e fshat- popullsi e terrorizueme nga frika vetem sepse kërkon liri e demokraci…!

*****

Në Shqipëri ka pasë dhe ka edhe sot qytetarë të ndershëm që besojnë se “totalitarizmi” ka ngritë kokën përsëri mbas 27 vjetëve tranzicioni kaotik, tue përfshi presionin politik, mungesën e plotë të shoqënisë civile koshiente e gjendjes në vend dhe jashtë kontrollit qeveritar, nji arsim të pa organizuem me i përgjegjë nevojave të kohës dhe që nuk sherben interesat e studentëve as edhe ekonomisë së vendit që vuen nga papunësia e madhe, korrupsioni i shfrenuem që ka kapë për fyti edhe kuadrot drejtuese, dhe veprimtari mafioze pa frikë ndeshkimi…!

Por unë dyshoj se gjendja e sotme ashtë e pa shpresë! Sepse nuk ekziston akoma ne vendin tonë nji ideologji “zyrtare” që mobilizon masat e gjana … …esenciale për nji shoqëni “totalitariste…! “

Nji njohës i mirë i sistemit sovjetik, dhe rregjimit të kuq në Shqipëri, analisti Dr. Janos Bugajski, në nji intervistë me Zërin e Amerikës (9 nandor 2017) bani këte deklaratë: “Përsa i përket trashëgimisë komuniste (në Shqipëri) kjo çfaqet në mes tjerash tek gjëra të këtilla si varësia tek Shteti për punësim dhe për ndihmë, tek nji farë tolerance ndaj shtypjes shtetnore, tek vazhdimi i lidhjeve dhe interesave speciale që vazhdojnë qysh nga koha e komunizmit dhe tek përfshirja e pamjatueshme e publikut në aktivitetet shoqënore; publiku akoma nuk e sheh veten si subjekt por si objekt politik, dhe kjo duhet ndryshue… (Megjithate)…as që mund të bahen krahasime me të kaluemen komuniste…Absolutisht duhet nji rihabilitim moral- sepse ish përndjeksit komunistë shetisin lirisht në rrugët e Tiranës….Mendoj se duhet të ketë ma shumë vemendje nga media dhe nga sistemi arsimor, më shumë informim publik rreth atyne që vuajtën nen komunizëm…” Dr. Bugajski quen viktimët e komunizmit “heroj” dhe kundërshtimin e tyne “heroizëm” i treguem nga këta persona gjatë periudhës së shtypjes…!

Në nji intervistë të njikohëshme për Zërin e Amerikes, e dha edhe Zonja Gentiana Sula, drejtoreshë e Autoritetit të Informimit mbi Dosjet e Sigurimit të Shtetit. Ajo mendon se “…moshapja e arkivave u ka mohue njerëzve të drejtën për të njohë të vërteten.,. (sepse) shumë plagë të së kaluarës ende janë të pambyllura. Në Shqipëri, vendi në disa raste e gjen veten në nji kontradiktë me brezat e rij (të painformuem), nji pjesë ka nostalgji; të tjerë që ende nuk janë shkëputur dot nga mentaliteti i së kaluarës- Shqipëria vlerësohet nga të huajtë ekspertë se ende nuk e ka përfunduar periudhën e tranzicionit nga diktatura në demokraci…”

Unë do të shtojshe: ” nga skllavëria komuniste në nji jetë të lirë; nga frika e ushqyeme, në guxim me farkëtue fatin me duart e veta”.

Le të zbulohen të gjitha krimet e kryeme kundër qytetarëve shqiptarë, le të demaskohen të gjithë kriminelet, dhe të gjinden të gjitha vendet ku janë krye këto krime të pabesueshme dhe makabre të regjimit komunist në Shqipëri; le të zbulohen të gjitha varret individuale e varrezat kolektive dhe të bahen ata vende pelegrinazhi, “vende të shenjta” për adhurim nga të gjithë- veçanërisht për nxanësit e shkollave tona; le të kthehen ata në objekte frymëzimi dhe subjekte meditimi të thellë.

Sepse vetëm, nji ndërgjegjsim i plotë i së kaluemes sonë tepër tragjike, do të pengojë përsëritjen e saj.

Nga vorret e harrueme, viktimat akoma të shqetësueme, kërkojnë me za të naltë: Vllazën, motra! Mos na harroni! Mos harroni mesazhin tonë: kurrë ma diktaturë në Shqipëri, kurrë ma ideologji të hueja në Shqipëri, kurrë ma “gënjeshtrat e mëdha” në Shqipëri ….!

=======================================================

* ish i burgosun politik në Shqipërinë komuniste (1946-56), dhe në Jugosllavinë komuniste (1959-60)

100 VJETORI I SHKOLLËS SË PARË SHQIPE FESTOHET NË “DARDHËN E DYTË”, NË AMERIKË

October 30, 2017 by dgreca

Njëqind vjetori i shkollës shqipe të Dardhës/

6 foto e perbashket 1 dita kur u hap shk e Dardh 1 Mes Leonidha Cika 3 Pjesmarr ne veprimtari 4 Pjesmarres 7 Franklin Zdruli

Nga Fuat Memelli-Boston/

100 vjetori i shkollës shqipe të Dardhës, e cila u çel në vitin 1917, u përkujtua sivjet në muajin gusht në fshat. U shkrua dhe u fol për këtë ngjarje. Por , shumë dardharë që jetojnë në emigracion, e veçanërisht ata që jetojnë në Amerikë, nuk mundën të shkojnë në vendlindje në këtë përvjetor dhe u mbeti një peng.

8 Sotir Pani 10 certifikate 9 Certifikate 5 moderatori Vaske Bruko

Një “Dardhë e dytë” e emigrantëve të këtij fshati, është në qytetin Uster pranë Bostonit. (Sipas Sotir Panit, në këtë qytet ka 22 familje dardhare ndërsa në gjithë Amerikën, bëhen 60.) Këta dardharë të mbrujtur me shpirtin patriotik të të parëve të tyre, deshën ta përkujtojnë këtë ngjarje edhe këtu në Amerikë. Dhe e përkujtuan bukur!Ditën e shtunë datë 21 tetor, dardharë që jetojnë në Uster, në Boston e qytete të tjerë si dhe miq të tyre, u mblodhën në sallën e kishës “Shën Mëria” për të përkujtuar këtë ngjarje të shënuar. Shumë prej prej ish nxënësve të asaj shkolle, i ka mbuluar bora e viteve. Në sytë e tyre ndrit malli për shkollën e parë dhe vendlindjen që i kanë larg. Organizatorë të veprimtarisë ishin dardharët Vaskë Bruko, Klodi Melka dhe Franklin Zdruli. Vaska me një ligjërim të bukur, lexoi një përmbledhje të referatit kryesor të mbajtur në Dardhë në konferencën shkencore organizuar nga Bashkia e Korçës dhe Shoqëria Dardhare “Shpresa”. Shkurt dhe qartë, ai shpalosi fakte dhe ngjarje që nga hapja e shkollës e deri në ditët tona.

FRAGMENTE NGA HISTORIKU I SHKOLLËS

Kam përpara një mori informacionesh dhe fotosh për 100 vjetorin e shkollës shqipe të Dardhës. M’i dhanë ato organizatorët e takimit në Uster si dhe dardharë të tjerë që jetojnë në Shqipëri e nëpër botë. Më kishte folur Niko Balli, kryetar i Shoqërisë Dardhare “Shpresa, kur isha në muajin maj në Sinicë; më nisën plot të dhëna e fotografi edhe dardhari i përkushtuar, Arian Çika që jeton në Tiranë; dardharja Adriana Stefani, e cila me trup është në Kanada ndërsa me zemër në Dardhë; Sotir Pani, i cili jeton në Boston, por është një “muze i gjallë” për Dardhën e më gjerë. Më vlejtën gjithashtu shkrimet e postuara nga dardhari Kristaq Balli, i cili jeton sa në Dardhë e në Korçë e që bëri një punë të veçantë për muzeun e fshjatit, etj. Unë u mundova ta “sit” këtë bollëk materialesh dhe veçova vetëm disa fragmente prej tyre.

Në Dardhë ekzistonte një shkollë qysh në shekullin e XVIII ku mësimi jepej në gjuhën greke. Rrethanat e përshtatëshme për hapjen e shkolllës shqipe, u krijuan pas shpalljes së Republikës së Korçës në dhjetor 1916. Dardharët e Amerikës të Shoqërisë “Mbleta” në një mbledhje në vitin 1916, përcaktuan si të domosdoshme hapjen e shkollës shqipe në fshatin e tyre. Dardhari Leonidha Çika mori përsipër hapjen e saj. Në vitin 1916 ai kthehet në atdhe për të përmbushur këtë mision. Shkolla shqipe në Dardhë u hap në muajin shtator 1917 me nxënës djem dhe vajza. Një foto historike e Thimi Racit, e ka fiksuar këtë moment. Leonidha gjeti mbështetje nga dardharët e Amerikës si dhe nga patriotët shqiptarë të Korçës si Themistokli Gërmenji, etj. Shkolla e Dardhës përparoi nën kujdesin e dardharëve patriotë si Josif Pani, Kosta Isak, Thoma Zengo, Andrea Ktona, Spiro Konda, Thoma Nashi, Dr. Pandeli Gliozheni, Pero Ponari, Pandi Isak, Petro Laci, Misto Millona, Kosta Çeku, Ili Zdruli, Miti Kotepano, Adham Çeku, Kristo Ktona, Pandi Tollko, Thimi Vishnja, Misto Zengo, Petro Kotepano, Thimi Ktona, etj, që kapërxyen pengesat duke i dhënë prioritet arsimimit në gjuhën shqipe. Kosta Isaku, i shkruante Leonidhës nga Bostoni: “ Me përpjekjet e tërë shqiptarëve dhe me anën e miqve amerikanë, punët zunë të kthjellohen dhe dielli zuri të ndritë edhe për ne. Nata shkoi dhe dita nisi të shkrepë”.Leonidha e mësuesja e parë e vajzave, Julia Ndili (Tromara) e më pas Eftrepi Koçi, bënë çmos për përparimin e shkollës.

Një ngjarje e veçantë në rrugën 100 vjeçare te shkollës shqipe të Dardhës, është ajo e ndërtimit të godinës së saj të re, pasi mjedisi aktual ishte i papërshtatëshëm. Leonidha u shpjegoi situatën dardharëve të Amerikës. Shoqëria “Mbleta” me kryetar Kosta Isak dhe sekretar Thoma P. Zengo, vendosën të ndërtojnë një shkollë moderne. Ata zbrazën “qeset” e tyre me zënë e parë që u bëri Vllazëria “Mbleta”, dëgjuan zënë e çilimijve të Dardhës që dridheshin si purteka nga të ftohtit dhe dërguan 12.000 dollarë ndërsa Shoqria Dardhare “Bashkimi” e Bukureshtit, dërgoi 46.000 lei. U ngrit komisioni i përbërë nga figurat e shquara të Dardhës si Prof, Spiro Konda kryetar, Leonidha Çika sekretar dhe anëtarë Dr. Pandeli Gliozheni, Jasif Pani, Ilo Zdruli dhe Thoma Nashi. Pas një pune të madhe, shkolla përfundoi së ndërtuari në vitin 1924. Në përfundim të saj komisioni i shkruan Shoqrisë “Mbleta:”… Kush e vështron këtë monument, i mbeten sytë dhe mbetet pa gojë. Është një nuse me tel e rënë prej qielli. … Leonidha Çika, dimër e behar, natë e ditë, bëri një punë që nuk matet. Puna e tij është gjigande dhe e paçmuar”. Emigrantët dardharë kontribuan për shkollën e fshatit me urdhër të ndërgjegjes, pasi siç ka thënë Volteri :” Atdheu është vëndi ku rrobërohet shpirti”. Ndërtimi i shkollës së re në Dardhë, u pasqyrua nga gazeta “Shqiptari i Amerikës” dhe “Shqipëria e re “ në Kostancë të Rumanisë.

NJË TUFË LULE QË NUK U VENDOS…

Emri i cili u lakua më shumë në konferencën shkencore mbajtur në Dardhe si dhe në mbledhjen përkujtimore që u zhvillua në Uster, ishte ai i mësuesit të parë, Leonidha Çika. Hygoi ka thënë :” E ardhmja është në dorën e mësuesve”. Dhe mësuesi patriot Leonidha Çika, e bëri realitet këtë thënie. Nipi i Leonidhës, Arian Çika , krahas materialeve për rrugën 100 vjeçare të shkollës, më dërgoi plot të dhëna edhe për mësues Leonidhën. Ishte djali i Vangjel Çikës, i cili kishte mbaruar shkollë në Greqi dhe jepte mësim në ishullin Kos. Edhe Leonidha e bëri shkollën aty. Ai u rrit mes librave që kishte i jati. Veç greqishtes mësoi në mënyrë autodidakte edhe anglisht, turqisht e fërngjisht. Krahas kontributit për hapjen e shkollës shqipe, për ndërtimin e godinës së saj, ai është autor edhe i një pune të madhe për hartimin e një teksti aritmetike me 1249 faqe. Teksti ishte ruajtur me fanatizëm nga pasardhësit dhe u publikua në këtë përvjetor. Ai u përpoq të ecte në rrugën e Mësonjtores së Parë Shqipe të Korçës dhe modelit të shkollave amerikane.

Në vitin 1924, për shkak të mbështetjes fanoliste dhe ndikimit të elementëve antishqiptarë, Leonidha pushohet nga puna. Le familjen dhe nxënësit e niset për në Amerikë me një grup dardharësh. Në vitin 1932 kthehet në atdhe dhe qëndron deri në gjysmën e parë të vitit 1934. Niset për herë të tretë në Amerikë dhe pas 7 muajsh vështirësie pas një aksidenti në dorë, vdes i varfër në moshën 54 vjeçare. Ai u përcoll për në vorreza nga shokët e tij dardharë ndërsa shërbesa fetare u krye nga Fan Noli.

Kjo ishte në vija të trasha jeta dhe kontributi i tij. Por, në këtë përvjetor të shënuar të 100 vjetorit të shkollës shqipe të Dardhës, nuk u vendos dot një tufë lule te varri i tij. Dhe kjo pasi nuk i dihet varri. Kanë kaluar shumë vite, megjithatë mendoj se varri i tij duhet të ishte gjetur, jo vetëm në këtë përvjetor por edhe më parë. Në Amerikë ka patur e ka shumë dardharë. Në Shqipëri vepron Shoqëria Dardhare “Shpresa” ndërsa në Amerikë është Shoqëria Dardhare “Bleta”. Nëpërmjet këtyre shoqatave, nëpërmjet individëve të ndryshëm, duke bashkëpunuar edhe me Ambasadën Amerikane në Tiranë si dhe struktura të tjera në Amerikë, mund të gjendet. Është në nderin e Dardhës e të dardharëve ( dhe jo vetëm) që ta bëjnë këtë. Do të ishte një homazh për njeriun që i kushtoi mendjen dhe zemrën e tij kësaj shkolle.

DARDHARËT-MODEL I EMIGRACIONIT

Kam përpara plot përshëndetje të dërguara nga dardharët në këtë përvjetor të shënuar të shkollës shqipe të Dardhës. Edhe këtu po shkëpus vetëm disa copëza prej tyre.

Raimonda Çika (Gjiknuri), Filadelfia, mbesa e Leonidha Çikës

-Dardharët e Amerikës, fizikisht janë këtu por mendjen dhe shpirtin e kanë aty në Dardhën e magjishme. Ata janë bijtë dhe niprit e patriotëve dardharë që punuan fort këtu në Amerikë dhe kontribuan për Dardhën e Shqipërinë. Ata kujtojnë me respekt e mirënjohje mësuesin e parë Leonidha Çika dhe mësuesit e tjerë të Dardhës. Në vendlindje janë shtëpitë tona, është shkolla, janë gëzimet e hidhërimet.

Doc. Petrit Skënde, Uster

-Djemtë e këtij fshati kryen një vepër madhështore. Ata mblodhën dhe investuan një shumë të mdhe për kohën, që të ndërtohej një vepër e madhe në fshatin e lindjes. Këta djem fshati, pa universitete dhe jo të pasur, patën një shtysë shpirtërore , një ndjenjë fisnike që shihnin rrotull tyre në Amerikë e Rumani. Kjo gjë nuk lindi vetvetiu, por mbiu nga ajo traditë që ishin edukuar në fshatin e lindjes.

Bardhyl Panolli, San Diego-Kalifornia

-Ne dardharët krenohemi se shkolla jonë ishte ndër të parat që pasoi Mësonjtoren e Parë Shqipe të Korçës. Hapja e shkollës i mbylli dyert gjuhës greke që impononte Patriakana e Stambollit. Ka mbetur proverbiale përgjigja e pleqve dardharë ndaj një dhesppot greki cili porosiste që në Dardhë të mësohet vetëm greqisht: “Mirë hirësi të flasim greqisht, por si të bëjmë që ëndrat i shohim në shqip?!” Dardharët u bënë model i emigracionit. Ata u bënë ambasadorë të miqësisë kudo që ishin.

Artur Liolini , kancelar i kishës së Shën Gjergjit-Boston

Neka Doko, punonjëse e librarisë dhe Qendrës Kulturore “Fan Noli”

-Në këtë ditë të shënuar, kisha jonë kujton me nderim e respekt dardharët e ditur e patriotë , basahkëpunëtorë të ngushtë të Fan Nolit si Sotir Peci, Josif dhe Vasil Pani, Kosta Isak, Leonidha Çika, Ilo dhe Julia Tromara, Gaqo Konda(Gjoleka), Goni Katundi etj..Kujtojmë me nderim të paharruarën Rozi Çeku (Theohari) që ka lënë një pasuri të vlefëshme në Bibliotekën “Fan Noli”, ndërmjet të tjerave edhe për Dardhën.

Autori i shkrimit

-Fshati im, Sinica, e cila ndodhet pranë Dardhës, ka patur e ka lidhje të shumta me këtë fshat. Hapja e shkollës shqipe në Dardhë, rezatoi në fshtrat e Devollit të Sipërm e më gjërë. Pesë vjet pas saj, u hap shkolla shqipe në Sinicë ndërsa dhjetë vjet më vonë, u hap në Arzë. Dardha e dardharët, kanë reazatuar dije e kulturë jo vetëm në zonën tonë e në qarkun e Korçës por në gjithë Shqipërinë. Para dy vjetësh u ndërtua muzeu i Dardhës. Edhe në Sinicë ka nisur puna me rikonstruksionin e shkollës ku do ngrihet muzeu, punë e cila do të vazhdojë në të ardhmen

Prof. Thanas Gjika, Uster

-Ju sot treguat kujtime të bukura nga jeta 100 vjeçare e shkollës tuaj.Po kaq e këndëshme është të jesh i bashkuar edhe në një bashkësi me përmasa kobëtare siç është Federata Panshqiptare “Vatra”, tek e cila ka dardharë si Doc. Petrit Skënde, Franklin Zdruli, etj që i janë bashkuar degës sonë këtu në Uster. Ftoj edhe dardharë të tjerë të bëhën pjesë e saj.

Mbresa të bukura nga shkolla e Dardhës, sollën për pjesëmarrësit edhe ish nxënësit e shkollës së Dardhës, Petrika Stefani e Sotir Millona. Ata e dardharë të tjerë, përmëndën me dashuri e respekt një varg mësuesish që shërbyen në vazhdim në shkollën e Dardhës si: Sotir dhe Eftimi Niçi, Dhimitraq Kere, Sotir Vangjel Zengo, Mantho e Dhora Dono,Thoma Naço, Llazi Polena, Dhimitër Ziu, Rahmi Koçibelli, Jorgji Balli, Gaqo Balli, Vangjo Konda, Loreta Laço, Koli Skënde, Mihal Pani, Shadije Batelli dhe Donika Kere, të cilët përgatitën breza të tërë nxënësish që kontribuan në fusha të ndryshme të jetës në gjithë Shqipërinë.

VLERËSIME

Pas shfaqjes së filmit të bukur dokumentar për rrugën 100 vjeçare të shkollës së Dardhës, përgatitur nga TV “Korça”, moderator i veprimtarisë Vaskë Bruko, ndau disa çertifikata “Mirënjohje” dhe të tjera, për personat që kontribuan për 100 vjetorin e shkollës, dhënë nga Bashkia e Korçës dhe Shoqëria Dardhare”Shpresa”. Me çertifikata “Mirënjohje” u nderuan: Vangjo Konda, Shoqata “Bleta” Elvira Stefani, Stafi “Dardha org.”, Dhimitër Skënde, Sotir Millona. Me çertifikatë “Pjesëmarrje” u nderuan: Sotir Pani, Petrit Skënde, Adriana Stefani, Franklin Zdruli, Klodi Melka, dhe Kristi Pina.

Një foto kolektive e gjithë pjesëmarrësve para flamurit shqiptar dhe atij amerikan, mbylli veprimtarinë e zhvilluar në Uster, në “Dardhën e dytë” këtu në Amerikë. Ajo u filmua dhe fotografua nga Ardian Murraj, i kudondodhur në veprimtaritë e shqiptarëve në Uster.

Tetor, 2017

100-VJETORI I VIKTIMAVE TË KOMUNIZMIT DO TË PËRKUJTOHET NË WAHINGTON

October 16, 2017 by dgreca

Nga Frank Shkreli/Nëntori 2017 shënon 100-vjetorin e Revolucionit Bolshevik. Historia tregon se një natë tëftohtë në Petrograd, 100-vjetë më parë, një grup i vogël Rojesh të Kuqe morën nën kontroll Pallatin Dimëror dhe instaluan qeverinë e parë komuniste në botë. Revolucioni Bolshevik shënoi fillimin e një shekulli, gjatë të cilit mbështetësit e ideologjisë komuniste bënë disa prej krimeve më të tmershme që ka njohur historia e njerëzimit.Me rastin e këtij përvjetori, Fondacioni Amerikan për Kujtimin e Viktimave të Komunizmit me qëndër në Washington, me 7-9 të muajit që vjen, organizon në kryeqytetin e Shteteve të Bashkuara, ceremoni përkujtimore dhe konferenca akademike, ku do të marrin pjesë anëtarë të Kongresit të Shteteve të Bashkuara dhe një numër ekspertësh dhe historianësh të dalluar të kësaj fushe, të ardhur nga Evropa dhe nga Amerika.

Ne Foto:Dega e Vatres ne Washington, pjesmarrse e rregullt ne veprimtarite per krimet e komunizmit prane monumentit perkates ne Washington./

Në njoftimin për zhvillimin e punimeve, në shënim të 100-vjetorit të Revolucionit Bolshevik, Fondacioni në fjalë shprehet se me këtë rast, “Do të mblidhemi për të nderuar kujtimin e më shumë se 100-milionë viktimave të komunizmit, njëkohësisht, edhe për të festuar lirinë atje ku ka triumfuar tanimë, por edhe për të vazhduar përpjekjet tona, për një botë të lirë nga komunizmi.”

Sipas programit të njoftuar, përkujtimi i viktimave të komunizmit me rastin e 100-vjetorit të Revolucionit Bolshevik në Rusi, dita e parë e punimeve me 7 nëntor, do të fillojë me një konferencë për shtypin dhe me shfaqjen e filmit, “Gratë e Gulagut”, një film dokumentar ku pasqyrohen tregimet personale tragjike të 6-grave që kanë vuajtur si të burgosura politike në gulagun Stalinist sovjetik.Njoftohet se me 8 Nëntor, në njërën prej sallave të ligjvënsëve amerikanë të Bibliotekës së Kongresit, do të mbahen me këtë rast, ligjërata nga anëtarë të Kongresit, ndërsa panelistë të njohur në fushën e historisë së komunizmit, do të diskutojnë dhe do të shqyrtojnë lidhjet midis ideologjisë marksiste dhe praktikave politike, ekonomike, kulturore dhe të politikës së jashtme, të përdorura nga regjimi i ish-Bashkimit Sovjetik. Në mënyrë më specifike, thekson programi, ekspertët do të diskutojnë se si idetë e Karl Marksit — në të vërtetë — u pasqyruan në përdorimin e praktikave revolucionare, në themelimin e regjimit komunist Bolshevik dhe të Bashkimit Sovjetik, si entitet politik e shtetëror. Temat për diskutim, nga një listë e gjatë e disa prej ekspertëve më të njohur të kësaj fushe në Amerikë dhe në Evropë, sipas njoftimit të Fondacionit Amerikan për Kujtimin e Viktimave të Komunizmit, do të përfshijnë edhe luftën totalitare që sovjetikët kanë përdorur gjatë sundimit të tyre, kundër institucioneve vullnetare që përbënin shoqërinë civile, por do të preken edhe subjekte si imperializmi sovjetik, Kombet e Robëruara nga komunizmi dhe Lufta e Ftoftë, ndër të tjera.

The Victims of Communism Memorial Foundation

Dita e dytë e kujtimit të viktimave të komunizmit në Washington, me rastin e 100-vjetorit të Revolucionit Bolshevik, do të përfshijë gjithnjë komente nga anëtarë të Kongresit të Shteteve të Bashkuara si dhe diskutime nga ekspertë të ndryshëm dhe të njohur botërisht për ekspertizën e tyre historike të komunizmit gjatë shekullit të kaluar. Ndër subjektet që pritet të diskutohen – sipas programit të njoftuar deri më tani – janë edhe lidhjet midis të Vërtetës, Kujtimit dhe Drejtësisë, me qëllim llogaridhënjen dhe përgjegjësinë për krimet e bëra, por edhe për të pranuar dhe për t’u përballur me të kaluarën e krimeve të regjimeve komuniste. Përveç kësaj, një vend të posaçëm në diskutimet e ditës së fundit të përkujtimit të viktimave të komunizmit, do të zenë aktivitetet subversive sovjetike jashtë ish-Bashkimit Sovjetik, përmasat e krimeve të komunizmit mbrenda vendit, si dhe pengesat me të cilat përballen sot historianët në përpjekjet e tyre për të shkruar një histori të vertëtë të krimeve të regjimeve komuniste. Specifikisht, me rastin e 100-vjetorit të Revolucionit Bolshevik dhe të viktimave të komunizmit, ekspertët e ftuar dhe ligjvensit amerikanë do të theksojnë sidomos edhe rëndësinë e kujtimit, të pajtimit dhe të drejtësisë për viktimat e komunizmit, por edhe rrezikun që paraqesin përpjekjet e tanishme për të treguar, ndryshe nga e vërteta, historinë e periudhës komuniste dhe nëse është e mundur të tejkalohet trashëgimia sovjeto-komuniste dhe nëse, si përfundim, populli rus më në fund, mund të jetojë në liri të vërtetë.

Fondacioni për Kujtimin e Viktimave të Komunizmit, që po organizon ceremonitë në nëntor, me rastin e 100-vjetorit të Revolucionit Bolshevik, ka ftuar gjithashtu që në këtë përkujtim të marrin pjesë edhe përfaqsues të shumë nga vendet ish-komuniste, ose ish-Kombet e Robëruara, siç njiheshin me fjalorin e Luftës së Ftohtë. Njoftohet se nga Shqipëria është ftuar në Washington të marrë pjesë në këtë përkujtim të viktimave të komunizmit edhe Z. Simon Mirakaj — ish i përndjekur politik, familja e të cilit për dekada ka vuajtur internimet e tmershme të regjimit të Enver Hoxhës dhe aktualisht anëtar i Autoritetit për Informim i Dosjeve të Sigurimit të Shtetit nga 30 Nëntori 1944 deri në 2 korrik të vitit 1991, në Shqipëri. Në një intervistë ditët e fundit me gazetën Telegraf në Tiranë, Z. Mirakaj, në kapacitetin e tij si anëtar i këtij Autoriteti për hapjen e dosjeve të ish-Sigurimit të Shtetit në Shqipëri, u shpreh se, “Diktatura komuniste duhet të shihet si një e keqe e përbashkët nga i gjithë spektri politik” shqiptar, duke shtuar se, “Ballafaqimi me të kaluarën komuniste dhe dënimi i saj është një domosdoshmëri për të pasur një të ardhme të sigurt drejtë Evropës së bashkuar. Çdo nismë për të ndaluar simbolet e komunizmit, mendoj se i shërben të ardhmes, i shërben demokracisë”, përfundoi Z. Mirakaj.

Besoj se gjatë vizitës së tij në kryeqytetin amerikan për të marrë pjesë në ceremonitë që do të shënojnë 100-vjetorin e Revolucionit Bolshevik, Z. Mirakaj do të gjejë mbështetje të fortë në Washington për qëndrimin e tij se edhe Shqipëria, pas 27 vjetë post-komunizëm, duhet që, më në fund, të përballet seriozisht me të kaluarën e saj komuniste – në këtë 100-vjetor të Revolucionit Bolshevik – duke iu bashkuar pjesës tjetër ish-komuniste të Evropës, për të kujtuar viktimat e shumta të regjimit komunist të Enver Hoxhës, me qëllim dhe shpresë që e kaluara të mos përsëritet më dhe që të ketë gjithashtu një distancim serioz dhe zyrtar nga trashëgimia e atij regjimi, trashëgimi që fatkeqsisht edhe sot pas më shumë se një çerek shekulli, vihet re kudo në jetën politike dhe shoqërore shqiptare –shpeshëherë me aprovimin zyrtar ose dukuria publike e kësaj trashëgimije trajtohet në heshtje nga ana e e autoriteteve. Tirana zyrtare e ka për detyrë që, të pakën aq sa Washingtoni, që nuk ka vuajtur kurrë nga komunizmi, të tregojë më në fund gatishmërinë dhe seriozitetin e saj që duhet t’i kushtojë rëndësisë së kujtimit të krimeve të komunizmit, të pajtimit kombëtar dhe të drejtësisë për viktimat e e atij regjimi — të gjallë e të vdekur në Shqipëri — ashtu siç kanë bërë shumica e vendeve ish-komuniste të Evropës Lindore dhe Qendrore, e të cilat sot janë anëtare të plota të organizmave euro-atlantike. Ky duhet të jetë një obligim solemn dhe angazhim serioz dhe i pa hile i autoriteteve qeveritare dhe shtetërore të Shqipërisë, nëqoftse vendi dëshiron të shkojë përpara.

https://centennial.victimsofcommunism.org/index/schedule