Editorial – Page 17 – Dielli

Roli i diasporës në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane

March 30, 2016 by dgreca

Nga Frank SHKRELI/

Muaji mars i këtij viti shënoi 25-vjetorin e rivendosjes së marrëdhënieve diplomatike midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë. Marrëdhënjet amerikano-shqiptare janë aq të vjetëra, sa është edhe diaspora shqiptare në Amerikë. Ato kanë filluar në vitet e para të shekullit të kaluar, në kohën e Fan Nolit dhe Faik Konicës, atëherë kur diaspora shqiptare në këtë vend, megjithëse e vogël në krahasim me komunitetin e tanishëm shqiptaro-amerikan anë e mbanë Amerikës, mundi të siguronte nëpërmjet Presidentit Woodrow Wilson, mbështetjen e Shteteve të Bashkuara për shtetin e ri shqiptar. Atëherë, si edhe një gjysëm shekulli më vonë pas shembjes së komunizmit në Shqipëri — diaspora shqiptare në Amerikë edhe gjatë periudhës më të vështirë të këtyre marrëdhënieve gjatë regjimit enverist në Shqipëri — ka luajtur dhe vazhdon të luaj rolin kryesor në çimentimin dhe përparimin e mëtejshëm të këtyre marrëdhënieve, të cilat diaspora shqiptare pa dallim, i ka konsideruar gjithmonë si të pa zevëndsueshme për interesat afatgjata dhe afatshkurta të kombit shqiptar anë e mbanë trojeve të veta autoktone në Ballkan.

Njëzet e pesë vjetë më parë, në ceremoninë historike të nënshkrimit të Memorandumit për Rivendosjen e Marrëdhënjeve diplomatike midis Shqipërisë dhe Shteteve të Bashkuara, në mars vitit 1991, nënshkruesi i këtij memorandumi nga pala amerikane, Ndihmës Sekretari Amerikan i Shtetit për Punët Europiane, Raymond Seitz, ka njohur publikisht rolin e diasporës së vjetër shqiptare në Amerikë në zhvillimin e këtyre marrëdhënieve, duke theksuar se megjithëse kishte kaluar një gjysëm shekulli ç’prej kohës kur Enver Hoxha prishi marrëdhënjet me Amerikën, “Këto marrëdhënje mdis dy kombeve nuk u harruan kurrë nga mijëra amerikanë me origjinë shqiptare….”

Mesin e këtij muaji u shënua në mënyrë modeste 25 vjetori i rivendosjes së këtyre marrëdhënjeve ndër të tjera edhe me një pritje që organizoi me këtë rast Ambasada e Shqipërisë në Washington, ku sipas lajmeve ishin të ftuar amerikanë dhe shqiptarë, ndonëse shqiptaro-amerikanët, me përjashtim të disa gazetarve përfshirë ata të VOA-s shqip, sipas një pjesëmarrësi mund të numëroheshin me gishtat e një dore. Megjithëse siç duket, me qëllim ose pa qëllim në një përkujtim të tillë u injorua diaspora shqiptare, sidomos ajo e vjetëra që jeton jashtë Washingtonit, Ambasadores së Shqipërisë në Washington, Floreta Luli-Faber duhet t’i jepet kredia që në këtë përkujtim ishte i pranishëm edhe kryetari i Partisë Demokratike opozitare të Shqipërisë, Lulzim Basha me delegacionin e tij, që ndodhej në Washington për një vizitë pune dhe për të shënuar përvjetorin e rivendosjes së marrëdhënieve shqiptaro-amerikane 25 vjetë më parë në Washington. Ky zhvillim duhet të përshëndetet si fillimi i një epoke të re në veprimtarinë e ambasadës shqiptare në Washington, sepse nuk ishte gjithmonë kështu. Është ky një gjest tepër pozitiv i ambasadores Faber duke marrë parasyshë se si trajtoheshin, nga të dy palët, përfaqsues të opozitës kur vizitonin Washingtonin, megjithëse në botën që jetojmë, një gjë e tillë është krejt normale në rrethanat si kjo. Mbaj mend se gjatë 25-viteve të kaluara, ambasadën e Shqipërisë në Washington (kur ishte e hapur), varësisht se cila parti ishte në pushtet, nuk e vizitonin zyrtarët e partisë në opozitë, duke lënë përshtypjen ndër amerikanët dhe në radhët e shqiptarëve, se ambasada e Shqipërisë në kryeqytetin e botës, përfaqësonte vetëm partinë në pushtet dhe jo të gjithë shqiptarët. S’do mend se ambasada e cilit do vend kudo duhet t’i ketë dyert e hapura për të gjithë shtetasit e vet taksapagues, pa marrë parasysh pikëpamjet politike të njërës ose tjetrës palë, ose cilës parti politike i përkasin ata. Grindjet politike të Tiranës ç’vendoseshin në Washington për afatin e vizitave të zyrtarëve të lartë shqiptarë në kryeqytetin amerikan. Shpresohet që ky gjest të përjetësohet jo vetëm nga ambasada shqiptare në Washington por edhe nga të gjitha ambasadat shqiptare me përfaqësi në kryeqytete të tjera të botës. Mbi të gjitha, kjo duhet të jetë politikë e përhershme e urdhëruar nga Ministria e Punëve të Jashtëme të Shqipërisë dhe jo të lihet në dorë të ambasadorëve të ndryshëm.

Në këtë frymë pranimi e tolerance, do të ishte mirë që edhe diaspora shqiptare të trajtohej dhe të pranohet në një frymë bashkëpunimi. E vërteta është se angazhimi i diasporës duhet të trajtohet si diçka jo vetëm në interesin e vet ambasadës por edhe në interesin afat gjatë të Shqipërisë. Ambasada dhe Shqipëria kanë më shumë nevojë për diasporën, për këtë diasporë — të vjetër e të re — e cila si individë dhe si komunitet, historikisht dhe në periudha të ndryshme gjatë një shekulli dhe jo vetëm në 25-vitet e fundit, ka mbajtur lidhje të forta me Washingtonin zyrtar dhe me përfaqësues të dy partive kryesore në Kongres, gjithmonë duke punuar në interesin e bashkatdhetarëve të vet kudo në trojet etnike, sidomos në periudha të vështira për kombin shqiptar.

Kohët e fundit udhëheqsi i opozitës Lulzim Basha vizitoi Shtetet e Bashkuara, ku zhvilloi takime me zyrtarë amerikan në Washington, ndërsa zhvilloi edhe vizita me komunitetin shqiptaro-amerikan në New York. Lajmet njoftojnë se edhe Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama ka në agjendë një vizitë muajin që vjen në Washington. Mbetet për tu parë angazhimi i Kryeminstrit shqiptar gjatë vizitës së tij në Amerikë me diasporën e vjetër dhe të re. Në lidhje me këtë subjekt, Kryeministri shqiptar kishte premtuar gjithashtu, vitin që kaloi, se në fillim të këtij viti, një përpjekje për të angazhuar më shumë diasporën, ai kishte njoftuar se do të organizonte një konferencë për diasporën në Tiranë. Nismë e mirë si fillesë por të pakën publikisht nuk vihen re shënja të ndonjë organizimi të tillë ndonëse po fillon muaji i katërt i këtij viti.

Në të vërtetë, fund vitin e kaluar Departmenti Amerikan i Shtetit – në kuadër të veprimtarive të javës së diasporave anë e mbanë botës — kishte organizuar një konferencë kushtuar rolit të diasporës në politikën e jashtme amerikane dhe në diplomaci si dhe ndikimit të diasporës në zhvillimet botërore. Në atë konferencë ka marrë pjesë edhe Kryediplomati amerikan John Kerry i cili vlerësoi veprimtarinë e diasporave në këtë vend duke u shprehur se ishte tepër krenarë për rolin që luan diaspora në Shtetet e Bashkuara dhe theksoi zhvillimin e partneritetit publik dhe privat në fushën e diplomacisë dhe të politikës së jashtëme amerikane. Ai vlerësoi rolin e diasporave të ndryshme në Amerikë, duke thënë se, “Komunitetet e diasporës janë shpeshëherë ndër aktorët e parë që u përgjigjen ngjarjeve me rëndësi, qoftë në rast fatkeqsishë natyrore ose sulmesh terroriste, krizash financiare dhe politike, ose madje edhe në rast mundësishë të reja biznesi.” Në të vërtetë, angazhimi i komunitetit shqiptaro-amerikan në mbështetje të interesave të shqiptarëve kudo gjatë 100-viteve të shkuara, mund të jetë shembulli më i mirë i kontributit të një diaspore në Amerikë, për të cilën foli Kryediplomati amerikan, fund vitin e kaluar në konferencën e Washingtonit kushtuar rolit të diasporave në përpilimin e politikës së jashtme amerikane.

Është ky një rol që — pa marrë parasyshë se e vlerëson përpiluesi kryesor i politikës së jashtme amerikane tani — duhet të vlerësohet edhe nga Tirana dhe Prishtina zyrtare dhe jo vetëm me rastin e 25-vjetorit të lidhjeve diplomatike midis Shteteve të Bashkuara dhe Shqipërisë, pasi ky angazhim i diasporës shqiptare në Amerikë, siç dihet ka një histori më të gjatë dhe të suksesshme. Ka ardhur koha që diaspora shqiptare, e re dhe e vjetër, të mos konsiderohet më si një realitet kundërshtarësh të përherëshëm, si një luftë që vazhdon midis “nesh dhe atyre” për më shumë se 50-vjetë. Kombi shqiptar, nepërmjet përfaqsuesve zyrtar në Tiranë dhe në Prishtinë, ka nevojë të angazhojë më shumë diasporën pa dallim, me qëllim të forcimit të mëtejshëm të marrëdhënieve me vendet mike të shqiptarëve kudo, por sidomos me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, për të mirën e Shqipërisë e të Kosovës dhe për mirëvajtjen afatgjatë të mbarë kombit shqiptar. Ambasadori amerikan në Tiranë, Donald Lu u shpreh me rastin e 25-vjetorit të rivendosjes së marrëdhdënjeve shqiptaro-amerikane se shpresa është rinia e lindur gjatë 25-viteve të kaluara, duke thënë se, “Për mua Shqipëria është me të rinjtë e jashtëzakonshëm të saj, pjesa më e madhe e të cilëve kanë lindur gjatë këtyre 25 viteve. Më e mira nuk ka ardhur ende në marrëdhënien tonë. Ne qëndrojmë së bashku me krenari. Ky është vetëm fillimi”, është shprehur ambasadori Lu.
Nuk është aspak vonë as për këtë gjeneratë politikanësh që t’i njohë vlerat, veprimtarinë dhe pasurinë që përmban diaspora. Nuk ka asnjë arsye që të presim një brez tjetër shqiptarësh me qëllim që të njihet kontributi i diasporës së vjetër dhe të re në Shtetet e Bashkuara dhe që njëkohsisht të ndërmirren masa zyrtare për angazhimin e tyre të mëtejshëm edhe më të fortë në mbështetje të interesave të shqiptarëve. Diaspora shqiptare në Amerikë e ka treguar historikisht se, siç është shprehur John Kerry në konferencën e Washingtonit të vitit të kaluar mbi diasporën — përfaqsuesit e këtyre komuniteteve në këtë vend, “Janë ndër ambasadorët më të mirë që mund të kemi.”

Të kujtojmë në këtë 25-vjetor se në mungesë të zhvillimit të marrëdhënieve normale diplomatike shqiptaro-amerikane, gjatë pjesës më të madhe të shekullit të kaluar, komuniteti shqiptaro-amerikan, me dinjitet dhe plot atdhedashuri, luajti rolin e ambasadës dhe të ambasadorit të kombit shqiptar në Washington.

Managing Security in Kosovo and the Western Balkans

March 24, 2016 by dgreca

Spech of the President at the Atlantic Council

BY AHTIFETE JAHJAGA/*

Seventeen years ago to this day, in this capital and those of NATO European allies a courageous decision was made to intervene on humanitarian grounds to stop the war crimes and the ethnic cleansing committed on Albanians in Kosovo by Serbia’s state apparatus.

The decision to conduct a bombing campaign against military targets, to stop Serbia’s repression and force its withdrawal from Kosovo made much history.

For the first time in the history of the North Atlantic alliance, it fought a war on the grounds of regional security. Not for territory, not for resources, but for principles: against a state whose sovereignty lost legitimacy when it began to persecute and repress its citizens on grounds of their ethnicity.
The brutality unleashed in Kosovo at the dawn of the 21^st century was not unknown to leaders in Europe and the United States. It followed the carnage in Rwanda and much closer to Kosovo, in Bosnia.

They weighted heavily in the minds of decision-makers. It challenged all of us to think to what use were the alliances, unions of nations, conventions, laws and charters if we were repeatedly failing to protect the unprotected from systematic state-sponsored violence?

In Kosovo, they lived up to their names and aims. The intervention stopped the war and brought Kosovars the much sought peace and freedom.

The international community – the UN, NATO and a plethora of international organizations – heavily engaged in peacekeeping duties and in institution-building as they helped steer Kosovo to democracy and free market economy. About one million refugees returned home in the first days after the conflict ended.

After almost 10 years of active international involvement in what has been a remarkable journey of state-building, Kosovo declared independence in 2008, and as we approach our first decade as an independent state I can confidently say that we have managed to recover, to overcome, to move forward.

By and large, our ability to progress from the state of war to rule of law in a short span of time was a direct outcome of the security established on the ground and the determination of the American and European allies to stay committed to peace and stability in the Balkans.

This security was provided by fifty thousand NATO troops deployed initially in Kosovo, a country of 2 million in a territory the size of Connecticut that would be a guarantor of peace, and thousands of UN police officers who set up the parameters of law and order.

Security and the exit strategy were tightly linked to the foundation of the new security institutions that we were to create, guided so generously by the international community. It relied on creation of trust, certainty and predictability.

We have assumed responsibility for the safety of all in Kosovo through the Kosovo Police, a trusted institution that reflects the ethnic balance in Kosovo.

We are in the process of transforming our rapid response force into the Kosovo Armed Forces, a defense force that reflects the ambitions and the interests of the country and is being created in a gradual and phased approach, in line with a detailed review of our security sector that embraces NATO standards.

In this next phase of completing the trappings of the sovereign state responsible for its own security, our intention is to build a flexible and modern defense force that will be an asset to the regional security and would help to maintain Europe’s peace.

Due to this gradual handover, only 3000 NATO troops are now on the ground and they no longer conduct patrols or man checkpoints. But their presence remains an important cornerstone of security in the Balkans, because even after 15 years of active engagement, there is unfinished business in the region.

We recognize that most of the challenges that stand on the way of Balkan countries’ road to accession in NATO and EU are internal – such as the existence of the endemic corruption, the economic monopoly of powerful elites and other consequences of bad governance and incomplete rule of law and they are potent threats.

But what we must also recognize is the huge leap that the region has made in the past two decades, the kind of progress that would have been impossible without a European and North Atlantic integration perspective on the table.

That has been our overarching incentive to reform, to engage with one another, to even make progress where one would have been unimaginable several years ago.

The attention required today in the Balkans is no longer one of emergency. It is one of adopting to the Balkans the model Europe already tested and tried successfully half a century ago.Our strategic goal is membership in NATO and the European Union, a goal shared by the majority of the political spectrum in Kosovo.

We see no alternative to it and while I know that our efforts are complicated by the non-recognition of four NATO members and the sometimes-stalled reforms at home, I would like for us to think ahead and really see this momentum as an opportunity to change the course of history for the Western Balkan countries.

With one exception in the region, our shared vision is to become part of the larger umbrella of security because we are convinced that that is the only way that will guarantee a lasting peace and stability.

NATO’s recent decision to offer formal membership to Montenegro is the much-needed positive step, as is EU’s decision to grant membership status to Albania and Serbia and to sign the Stabilization and Association Agreement with Kosovo as the first step toward the European integration.

We can never consider security separated from the political situation, which we also have made serious efforts to address in large part because of our aspirations to join the EU and in Kosovo’s case NATO.

Despite the animosities that still hold and the difficulty to engage in dialogue with one’s former enemy, the governments of Kosovo and Serbia are trying to normalize the relations in the EU-brokered process.

This effort has been far from perfect. The lack of tangible implementation and the ambiguity that has surrounded it have not been helpful, but the two countries have been bound by EU conditionality to resolve their disputes before either state can be considered for membership.

To Kosovo that means full recognition of its independence by Serbia before Serbia can join the EU. Anything short of recognition would reverse decades of investment and efforts to pacify the Balkans and to set it on the road to prosperity.There is no time for enlargement fatigue. The Western Balkans countries have come halfway and we are in need of another push that would set us off on a path to the kind of progress that cannot be reversed.

EU and NATO integration are not a cure for all, I agree, but without this option clearly and firmly on the table our future becomes uncertain.

The vacuum, the limbo in which we find ourselves currently has opened up an opportunity to powers and agendas that have traditionally sought to undermine any chance of success in the Balkans and beyond.

Today we find ourselves squeezed between Russia’s anti-West policy and various Islamist agendas, which seek to exploit the pent up frustration, the isolation, the lack of economic prosperity, the general stagnation.

Too much has been invested in the stability of Kosovo, Bosnia, Albania, Macedonia, Montenegro and Serbia. We are all finally getting our act together but we need help to stay the course. We do not seek shortcuts and our path to EU and NATO should continue to be conditioned with our ability to fulfill the important criteria, but we must not lose sight of what is of strategic importance.

We are an integral part of Europe and we must be treated as such. Today, the citizens of Kosovo are the only people in Europe who cannot travel visa-free to the rest of Europe. The only other country where they can travel without a visa is Turkey.

We are eager to be seen as an added value, to be part of Europe’s solutions and not a generator of problems.

And we vow to do our part.

Let me make a security-related example. In the past four years, Kosovo’s institutions have effectively confronted the challenge posed by the foreign fighters, citizens of Kosovo who have joined ISIL.

In 2013 and 2014, about 200 Kosovo citizens travelled to Syria and Iraq, which makes us one of the top countries with the number of foreign fighters per capita.

We have been uncompromising in our approach as soon as we became aware that we, too, had been affected by this phenomenon. Our first reaction has been to learn everything – from recruiters down to their finances and routes, learning about their ties and their intentions.

We have acted swiftly and decisively against the ones that have returned, putting them through our legal system.

On recruiters, we have been on the mark. Arrests have led us to several dozens of imams with connections to Macedonia and Albania. We have shut down illegal mosques and NGOs that have acted as fronts for their activities, especially in money laundering and indoctrination.

This challenge to our security has had another immediate effect. We have renewed some old partnerships and have started some new ones, particularly in our immediate neighborhood that have led to major arrests.
We have updated our laws and approved new ones to ensure that our sovereignty and legal independence does not become a catalyst for those seeking to pursue this path.
Cooperation has been key as has been the realization that we must do our own homework. Despite the presence of NATO troops and the largest EU rule of law mission, it was our law enforcement agencies that took the responsibility to make Kosovo the European frontline of fighting the terrorist network.

Before I conclude, let me offer a few thoughts on our most recent challenge.

We examined several questions today on the anniversary of the Kosovo intervention against the backdrop of another crisis at the gates of Europe.

As I speak, there are Syrian refugees, as well as migrants from strife-stricken countries from the Middle East and beyond, that have amassed in Europe’s most fragile territory, in no man’s land between Greece and neighboring Macedonia, and now most recently Albania.

There are assumptions that Albania and Kosovo are next as refugees and migrants scramble to find new routes to take them north to Western Europe, which is their main destination.

I join the Prime Minister of Albania to say that we will not open our borders – not for the lack of will, but because of our inability to offer the needed care – but we will also not erect walls.

The suffering of the Syrian refugees feels very close to our skin. During Kosovo’s war, one million Kosovo Albanians – half of Kosovo’s population – were expelled from their homes. We were forced in neighboring countries, where despite the fears that refugees from Kosovo may somehow take over their countries – we were welcomed with open arms. Some 600,000 refugees were taken in by Albania, which had very limited resources being one of the poorest countries in Europe. In Macedonia, too.

But three months later, when US-led intervention stopped the Serbian aggression, one million refugees rushed back to their homes. I remember aid agencies in panic about landmines and the destruction left behind by the war.

But to the refugees who never wanted to leave their homes, this moment of return to their homes could not have come fast enough.

They all went back to their homes in less than 2 weeks after the war ended.

In this debate, we must be reminded that refugees are a consequence of the war. To stop their flow we must address the cause that pushed them to leave in the first place.

We need to remember that they are people forced to leave their homes and nobody wants to ever leave home. No one wants to be somebody else’s burden.

And while we’re all learning that there is no one single way to address migration and that every European country will deal with it in its own way, we must ensure that our resources and our action are joint.

Thank you very much for your attention!

*Spech of the President at the Atlantic Council

BRUKSELI I PËRGJAKUR DHE ARDHMËRIA E SIGURISË

March 23, 2016 by dgreca

NGA Asllan BUSHATI/

Ajo që ndodhi në Bruksel më 22 Mars 2016, përkon me dy ngjarje të cilat janë: festa e pashkëve e vitit 2016, dhe arrestimi para disa ditësh i terroristit më të kërkuar në botë Salah Abdesalam. Ngjarja ishte një makabritet që përloti botën e qytetruar e të civilizuar dhe i detyroi qeveritë e vendeve kryesore perendimore të ngrenë shkallën e sigurisë në nivelin më të lartë të mundëshëm vecanërisht në metropolet e mëdha .

Televizionet e gjithë botës, radiot, portalet ,gazetat dhe mjetet e komunikimit elektronik, përcollën para gjithkujt tëmerret e sulmeve terroriste. Deri në këtë moment raportohet për 37 të vrarë dhe mbi 300 të plagosur,( të dhëna këto jo zyrtare), por që mund të përkeqësohen në orët në vazhdim. Sulmi i sotëm erdhi jo aq pa pritur, duke patur parasyshë goditjet që kishin ndodhur në Londër, Paris, Stamboll, Ankara etj. Këtë vepër (një nga më të shëmtuarat e këtyre dy dekadave të shekullin 21), e mori përsipër ISIS, një monstër shtet, që përpiqet t’i imponohet gjithë botës e vecanërisht botës perendimore dhe ta trasferojë konfliktin nga rajoni Irak- Siri në Europë e më gjërë.

Pyetja shtrohet pse ISIS zgjodhi si objekt sulmi Brukselin? Kjo gjë mendoj se vlen të shikohet nga disa kënde shikimi. Njera nga më kryesoret është ajo se, Brukseli perfaqson Europën. Ai është në një farë mënyre kryeqyteti i kontinentit të vjetër dhe pothuaj tërësisht kristian. Atje janë institucionet kryesore të Bashkimit Europian(BE), aty është NATO-ja dhe aty janë vendim marrësit politico-ekonomik. Pra, pas Mbretërisë Bashkuar(Anglisë) ,Francës dhe Turqisë, të goditura vec e vec më parë, ISIS i tha Europës se po të godas pikërisht atje ku është truri vendim marrës. Kështu vendimi për sulm gjykoj se nuk është marrë nga disa halabakë të lagjes Molenbek të Brukselit, por nga udhëheqësit më të lartë të ISIS-it. Po ceshtja shtrohet : pse para Ditës së Pashkëve? Mendoj se liderët e ISIS thonë me vehte se perendimorëve kristianë s’duhet tua lejojmë ta festojnë me gëzim festën e tyre më të madhe fetare të këtij viti. Pra është edhe pjesë e luftës vjetër fetare ku sipas vizionit të tyre (ISIS) përjashtohet bashkë ekzistenca dhe harmonia ndërfetare botrore. Pra bota duhet të jetë vetëm islame dhe cdo gjë tjetër është e përjashtuar.

Po pse disa ditë pas arrestimit të Salah Abdesalam? Në gjykimin tim, politikbërësit e ISIS-it mendojnë se terroristi Abdesalam mund të qulloset e të flas dhe duke e bërë një gjë të tillë, do të prish shumë punë dhe ndoshta do të shkatërroj gjithë planet goditëse të parashikuara për veprim. Nga ky kënd shikimi, sulmi mbi Bruksel duhet të jetë bërë nga struktura jashtë njohurive të Abdesalamit ose një veprim i tillë eshtë shpejtuar para dekonspirimit planeve nga ana e tij.

Vec sa më lart,Brukseli si qytet ,ka afërsisht 25 përqind musliman. Ata janë emigrant të ardhur para shumë vitesh nga vendet arabe, magrebi, turq, shqiptar etj. Të cilët kanë punuar fort, kanë ushqyer familjet e tyre , kanë lënë gjurmë në ndërtimin e veprave të mëdha në Bruksel , duke bërë kryesisht punë të rënda, por kanë ruajtur zakonet e traditat e tyre dhe në harmoni e respekt fetar për njeri tjetrin. Fëmijët e tyre kanë lindur në Belgjikë, janë shkolluar atje, por shumë prej tyre sot janë të pa punë sepse ata nuk preferojnë të bëjnë punë të rëndomta si prindërit e tyre, dhe ndiehen të deskriminuar duke mos qenë të përfaqësuar në shtresat e larta të shoqërisë belge. Ata ndoshta e quajnë veten pjesë e harruar e kryeqytetit belg dhe kanë prirjen të bashkohen me ekstremistët e origjinës prindërore. Por edhe emigrant e kohëve të fundit nga Siria, Iraku, Libia, Afrika Sahariane etj, duke patur në përbërje të tyre shumë antar të ISIS( thuhet gati 6000),të cilët kanë ndikime të dukëshme negative tek disa të rinj mendje lehtë e të pa formuar. Vecanërisht lagja Molenbek e Brukselit ka qenë prej disa vitëesh (dhe aq më shumë sot) ,si Harlemi i NY shumë viteve më parë, ku thuhej: (Night time police go back- që do të thotë natën policë këthehuni mbrapsh), pra këtu nuk ka vend për ju, se këtë pjesë e drejtojnë bandat që urdhërohen prej nesh.

Një aspect tjetër është ai se, ky grup i Molenbekut organizoi dhe kreu sulmin mbi Francë. Pra dihej grupi, numuri i pjesëmarrësve, emrat, adresat dhe aktiviteti i tyre e megjithatë ai sulmoi dhe Brukselin duke i gjetur të pa përgatitur (ose ndoshta te konsumuara) forcat e sigurisë së këtij vendi. Kjo mefshtësi ose thënë thjeshtë pa aftësi, u duk edhe në kontrollin në hyrje të aeroportit por edhe pasi sulmi ndodhi. Kishte amulli dhe shteti nuk qe në gjendje tu ofronte ndihmen e menjëherëshme viktimave dhe të plagosurve.U harru përvoja se kur ndodh nje sulm terrorist,pritet një tjetër më i fuqishëm sic ndodhi në Metro gati pas një ore. Këtu ndoshta nuk është vendi dhe moment i duhur për të bërë vrejte, por po përpiqem ta shikoj propblemin nga shumë kënde shikimi.

Nga kjo tragjedi e Brukselit, më e rëndësishmja është se mirë se kjo ndodhi ,por c’opsione kemi për të ardhmen në fushë e sigurisë, sepse qëllimi i terrorizmit është të mbjellë terror? Për të patur një përgjigje të menduar për këtë pyetje, kalimthi duhet ti kthehemi përvojës që na jep historia e luftrave dhe ajo e artit ushtarak . Lufta e Dytë Botrore (LDB)përfundoi më 9 maj 1945 me mundjen e nazi-fashizmit. Por një nga veprimtaritë e suksesëshme të saj ka qenë aktiviteti i fortë veprues në prapavijat e kundërshtarit, duke goditur elementët strategjik që e dobsonin ushtarakisht dhe moralisht kundërshtarin. Terrorizmi i sotëm e ka vëvë këtë përvojë të LDB-së në plan të parë dhe po e adapton me sukses në kushtet e sotme. Afërsisht e njejta skemë ka vepruar edhe në kohën e Luftës së Ftohtë(LF), ku agjenturat (sherbimet sekrete), satelitët,mjetet e suverjimit, vepronin në teritoret e kundërshtarit, ku njiheshin me armatimet e reja, sasinë dhe cilësinë e arëve, municioneve, objektet strategjike, përgatitjen e trupave dhe aftësinë drejtuese të shtabeve e deri tek piksimi i strategjistëve (skifterëve) të kundërshtarit. Po kështu po veprojnë edhe planifikuesit e zbatuesit e terrorizmit të sotëm të isis-it.

Një risi në fushën e terrorizmit të sotëm është edhe përgatija e” njeriut bombë”, ku në frymën e fesë dhe në bashkëpunim me kriminelët disa të rinj vetvishen me lëndë plasese duke u bërë armë vrasese për të tjerët. Vetëm në Bruksel ka mbi 300 xhami (3 prej të cilave shqiptare). Atje publikisht predikohet kurani, që s’ka sgjë të përbashkët me terrorizmin, sepse ne themel ai ka paqen e mirësinë. Por prapa xhamive dhe besimtarëve të paformuar, qëndrojnë kriminelët ,të cilët këtë kontigjent e përpunojnë më tej jashtë institucioneve fetare duke e bërë mish për top për interesat e ISIS-it e duke u thënë se ju do të jeni heronjt e islamit dhe do të priteni në botën e përtejme me lule, dekorata dhe si heronj të vërtetë. Prandaj asgjësoni të krishterët dhe të pa fetë, se feja e vetme që duhet të sundojë botën është islami dhe vetëm islami.

Ky kontigjent kriminelësh, vepron me qëllim për të realizuar një përplase kulturash dhe identitetesh, në radhë të parë midis feve islame e krishtere, por edhe midis kulturave perendimore e lindore. Me këtë dhe me veprimet terroriste ne perendim, don të largojë vemendjen nga humjet e rënda të pësuara në fushbetejë dhe përgjegjësia që ka për humbjen e luftës (sepse ka humbur gati gjysmën e teritorit). Megjithatë, këto kriminelë duke përdorur plumba porcelain dhe plastic, duke future gozhdë, bullona,dado, sfera etj me mbështjellje plastike, ka mundur të kalojë shumë post-bloqe e pika kalimi pa u diktuar .Me përdorimin e taktikave dhe të municioneve të mësipërme, ka kryer deri tani 75 aksione terroriste, ka vrarë 1280 njerëz të pafajshëm (përfshi shumë gra e fëmujë) dhe ka plagosur 1770 vetë.

Ky është një realitet me të cilin bota e qytetëruar duhet të balafaqohet. ISIS nuk asgjësohet vetëm me përdorimin e sulmeve nga ajri. Përdorimi trupave toksore, mendoj se është domosdoshmëri. Sa më shumë ti jepet kohë ISIS-it, aq më e kushtueshme do të bëhet fitorja. Bashar El Asadi sygjeroj senuk mund të konsiderohet në asnjë mënyrë aleat në veprimtarinë e ardhëshme. Kur lufta të përfundojë duhet të mendohet krijimi i shtetit të Kurdistanit. Pasi të vendoset rendi e qetësia në tre shtetëshin Irak-Siri-Kurdistan, të mundësohet rikthimi i refugjatëve në vendet e tyre. Pas këthimit të refugjatëve duhet të dalin para gjyqit të gjithë bashkpuntorët e ISIS-it në Europë e më gjërë, sic u be ne mbarim te LDB-se.

Duhet të pranohet hapur dështimi i Europës në politikat e bashkpunimit për ceshtjen e refugjatëve.Dhe para se ajo të ndërmarrë veprime( ndoshta më të gabuarat) për prishjen e marrveshjes së Shengenit për lëvizjen e lirë, të shtërngojë radhët e të futet në luftën frontale kundër ISIS-it dhe së bashku me partnerët ta fitojë atë pa kosto të madhe.

Dhe së fundi, lufta e ardhëshme kundër terrorizmit (ndoshta 10 vjecare), mendoj se nuk do të jetë luftë frontale, por subversive, me përfshirjen e shumë shërbime inteligjente. Raporti i forcave nuk do të jetë si ai klasik, por ballafaqim njerëzish dhe aparaturash inteligjente.Investimi në fushën e sigurisë nuk është i tepërt edhe në se lihet dicka mangut në një sferë thetër të jetës.Kjo do të jetë përgjigja më e mirë për të rënët dhe të dëmtuarit nga terrorizmi në Londer, Paris, Bruksel,Stamboll, Ankara etj.

FORCA E GRUAS KOSOVARE

March 8, 2016 by dgreca

Nga Atifete Jahjaga-Presidente e Republikës së Kosovës/

Secila grua e këtij vendi ka histori të çmuar sakrifice, rezistence, besimi, shprese. Histori të cilat mund t’i kemi dëgjuar, të cilat i kemi ndarë me njëri-tjetrin me krenari apo për të cilat kemi kërkuar të veprojmë së bashku për t’i ndryshuar e për të mos lejuar që të përsëriten më. Janë edhe me qindra mijëra histori të cilat përbëjnë jetën e shoqërisë sonë, që na flasin për të shkuarën tonë e që përcaktojnë çdo ditë të sotmen e të ardhmen që na pret. Histori të cilat nuk i dimë e që jo rrallë herë zgjedhim të mos i dëgjojmë.
Në këto pesë vite si Presidente e vendit, kam pasur nderin dhe privilegjin e veçantë t’i dëgjoj nga afër shumë nga këto histori, të përlotëm e të gëzohem me to, të ndjej dhimbje e të ndjehem krenare, të marr forcë prej tyre e kurajo, të bëhem njësh me to e të përbetohem për të punuar çdo ditë pareshtur që forca që ato përfaqësojnë të jetë forca që e shtyn përpara shoqërinë tonë.
Kam ndarë në vende të ndryshme të botës historinë e grave të Kosovës, të zërit të tyre të fuqishëm në kohëra rezistence e lufte, të përpjekjeve të tyre stoike për të thyer izolimin, për të dokumentuar krimin, për t’i kërkuar botës t’i thotë ndal atij, të pathyeshme e të gatshme për çdo sakrificë për të mbrojtur familjen e vendin, për t’na mbrojtur të gjithë ne.
Kam dëgjuar me emocion të veçantë edhe rrëfimet e shumë miqve tanë për forcën e krenarin që kishin parë te gratë e Kosovës si te ato që kishin artikuluar e mbrojtur të drejtat e të gjithë qytetarëve, po ashtu edhe te ato që kishin takuar në kampet e shumta të refugjatëve në kohën kur kishim humbur pothuajse çdo gjë.
Kam refuzuar të pranoj dhe ende refuzoj, që këtë vlerë të shoqërisë sonë e cila duhet t’na bëj të gjithëve të ndjehemi krenar çdo ditë, ta lejmë në heshtje, apo ta përkujtojmë e ta njohim vetëm në ditë si kjo e sotmja, në ditën ndërkombëtare të gruas.
Sot kur e gëzojmë lirinë, kur e nderojmë sakrificën e gjeneratave të tëra, kur jemi duke e ndërtuar shtetin tonë me përpjekje të shumta, duhet të rikujtojmë se me shekuj rezistuam së bashku, andaj sot duhet të punojmë shumë më shumë që këtë rrugëtim të ndërtimin të shtetit tonë ta vazhdojmë, ashtu siç ia nisëm, së bashku, duke e pranuar që ky vend na përket të gjithëve.
Dy vite më parë, në këtë ditë, morra vendim të udhëheq diskursin institucional e shoqëror për një ndër pasojat më të rënda që lufta la mbi popullatën e pafajshme të vendin tonë, një krimi makabër lufte që ktheu në fushëbetejë trupat e mijëra qytetarëve tanë.
Vendosa ta bëj këtë pasi për shumë kohë kishim heshtur për këtë anë të historisë tonë, duke e kthyer atë në histori të ndaluar e të fshehtë tonën, duke e kthyer padrejtësisht në histori turpi që rëndonte mbi supet e shpirtin e viktimave të këtij krimi e jo mbi ata që e kryen këtë krim.
Me krenari do e kujtoj gjithmonë atë ditë, takimin e parë të Këshillit Kombëtar për të Mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës, pasi së bashku institucione dhe shoqëri civile, e ndryshuam kursin e historisë sonë, e njohëm dhunën seksuale si krim lufte, viktimat i quajtëm të mbijetuar duke i respektuar dhe duke njohur publikisht si asnjëherë më parë sakrificën e tyre dhe padrejtësinë e kryer mbi to.
U përbetuam se do të ndërmarrim çdo hap të mundur për të rehabilituar, riintegruar, risocializuar të mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës, për të kërkuar drejtësi për to. U mbështetem në vlerën tonë më të madhe që ne nuk lëmë prapa askënd.
Në këto dy vite me anë të Këshillit kemi arritur të shembim njëherë e përgjithmonë heshtjen institucionale e shoqërore, tabunë në adresimin e këtij krimi lufte dhe punuam pareshtur për të luftuar stigmën që ende e rrethon këtë krim.
Arritëm që të ofrojmë njohjen ligjore për të mbijetuarit, t’ju ofrojmë të mbijetuarve kushte e shërbime më të mira psiko-sociale e shëndetësore, të përpilojmë plan të qartë veprimi për të lehtësuar qasjen e tyre në drejtësi dhe t’ju ofrojmë atyre gjithmonë e më shumë mundësi për fuqizim ekonomik.
Ia kthyem botës sytë drejtë këtij krimi lufte që ka ndodhur në Kosovë dhe i kërkuam ta njoh e ta dënoj atë duke u bërë edhe pjesë e nismave globale për ta parandaluar përdorimin e dhunës seksuale si mjet lufte.
Me anë të Këshillit u bë shumë punë, u vendosen objektiva afatgjate për trajtimin e drejtë dhe dinjitoz për të mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës, duke i ofruar edhe vendeve të tjera të botës që përballen me pasoja të ngjashme lufte, shembullin e mirë se si një shoqëri duhet të trajtoj të mbijetuarit e saj, duke e marr nën udhëheqjen e institucionit më të lartë të vendit, atë të Presidentit.
Por institucionet e vendit kanë ende punë për të bërë për të përmbushur obligimet që kanë ndaj të mbijetuarve të dhunës seksuale gjatë luftës. Unë pres nga institucionet e vendit të jenë vigjilent dhe të marrin përsipër përmbushjen e të gjitha obligimeve që u takojnë.
Tashmë unë pres që Qeveria e vendit të përmbush obligimin e saj dhe të formoj sa më parë Komisionin qeveritar për njohje dhe verifikim dhe që procesi i njohjes së statusit ligjor për të mbijetuarit e dhunës seksuale gjatë luftës dhe beneficionet e parapara me ligj të gjejnë zbatim. Çdo vonesë në këtë drejtim është humbje e besimit nga të mbijetuarit, besim të cilin e rifituam me aq shumë mund e përpjekje.
Unë pres nga sistemi i drejtësisë i vendit të vazhdoj përpjekjet dhe përkushtimin për t’ju ofruar të mbijetuarve mbrojtjen e duhur dhe qasjen e merituar në drejtësi edhe në të ardhmen.
Pres që të vazhdojnë hapat e ndërmarr në integrimin e të mbijetuarve të dhunës seksuale gjatë luftës në të gjithë kornizën legjislative në mënyrë të barabartë dhe të denjë, ashtu siç kemi bërë me të gjithë kategoritë e tjera të dala nga lufta.
Duhet të vazhdojmë të kërkojmë më shumë angazhim nga komuniteti ndërkombëtar për të njohur krimin e dhunës seksuale që u krye gjatë luftës në Kosovë dhe dënim për kriminelët e këtij krimi.
Dhe mbi të gjitha kërkoj dhe pres nga e gjithë shoqëria jonë, që të njohin këtë krim lufte, që të respektojnë sakrificën e të mbijetuarve dhe të vazhdojnë të mbështesin përpjekjet e tyre për të ndërtuar një jetë në paqe larg këtij krimi.
Unë sot këtë ditë ua dedikoj atyre, forcës së tyre, respektit për to duke ju thënë se nuk do të ndalem së ofruari mbështetjen time deri në realizimin e plotë të të gjithë të drejtave të tyre. Do t’ju jem gjithmonë mirënjohëse që hapen zemrën e tyre me mua, që më bën pjesë të tyren.
Ato nuk pëshpërisin më, ato flasin qartë dhe më zë të lartë kërkojnë drejtësi.
Edhe ne e kemi për obligim që të vazhdojmë të flasim shumë qartë, brenda dhe jashtë vendit, si institucione e si shoqëri e tërë, që nuk do rreshtim së kërkuari drejtësi për të mbijetuarat e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë, dhe nuk do të ndalemi deri në realizimin e plotë të të gjitha të drejtave të tyre.
Nuk duhet të ndalemi më derisa drejtësia të vihet në vend.
Një shoqëri e cila di të mburret me vlerat e qytetarëve të saj, me sakrificën e forcën e tyre, është një shoqëri e cila mund të përballoj çdo sfidë e qartë në vizionin e saj për të ardhmen. Unë kam besim në shoqërinë tonë.
Prishtine,E martë, 08 mars 2016

SHOK – u QË E THA PËR 20 MINUTA, ATË QË S’E THANË SHOKËT PËR 17 VJET

March 4, 2016 by dgreca

Nga Sinan KAMBERAJ/ New York/
Andi dhe Lumi flasin për Holly Woodin/
Ekipi i fimit artistik kosovar SHOK u kthye mbrëmë nga Amerika në Kosovë.
Aktorët e vegjël, Lum Veseli dhe Andi Bajgora, thanë se ndjeheshin të lumtur që kishin marrë pjesë në ceremoninë e shpalljes së fituesve të çmimeve OSCAR, në Akademinë e Holly Wood-it në Los Angeles.
Filmi i shkurtër artistik SHOK, prodhim i Qendrës Kinematografike të Kosovës, me regji të anglezit Jamie Donoughue, për fat të keq, nuk arriti ta marrë OSCAR – in e synuar. Juria e shpalli filmin irlandez “Stutturer” si filmin më të mirë në këtë kategori. Me meritë, pa diskutim.
Pavarësisht nga kjo, vetë nominimi i SHOK – ut kosovar për OSCAR në kategorinë e Filmit më të Mirë të Shkurtër Artistik, nga një Akademi prestigjioze botërore, është vetëvetiu një vlerësim i veçantë për Qendrën Kinematografike të Kosovës, për ekipin realizues të filmit, regjisorin Donoughue, aktorët kosovarë dhe sidomos artistët e vegjël, Lumin dhe Andin, që ia zbardhën fytyrën Kosovës.
Bindja që filmi SHOK do të nderohej me Çmimin OSCAR sforcohej nga vlerësimet që iu bënë Filmit, që nga çasti i nominimit, nga ana e kritikëve të famshëm të artit filmik, botuar në gazetat ose blogjet e revistave të mëdha amerikane e botërore, si New Yorker, Chicago Tribune, etj.
Edhe ky vlerësim i SHOK-ut nga kritika serioze filmike, dhe publiciteti që iu bë atij para ndarjes së Çmimit, është poashtu një nder i madh, si për vetë filmin, poashtu edhe për kinematografinë e “vogël e të varfër” kosovare.
* Dy çunat e SHOK – ut, Lumi dhe Andi, që dukeshin të gëzuar në konferencën me gazetarë, sapo zbritën nga avioni në Prishtinë, nuk e dinin se ata tashmë, me rolet që interpretuan në mënyrë brilante në film, ishin më shumë se heronj filmi. Edhepse të lindur mbas lufte, (ishin me fat që nuk e kishin përjetuar Ferrin), këta dy fëmijë artistë, duke përfaqësuar artistikisht të gjithë fëmijët e luftës, u bënë zëdhënës të tyre, të atyre mijëra fëmijëve të dëbuar nga Kosova, mijëra të tjerëve, që u vranë e u masakruan barbarisht, shumë prej të cilëve të zhdukur – pa varr.
* Miliona shqiptarë, të cilëve, në mbrëmjen e së dieles, do t’u jetë ngrirë shikimi në ekranet televizive, tek ndiqnin parakalimin e dy çunave aktorë nëpër Qilimin e Kuq të Akademisë së Hollywood-it, po të kishin mundësinë t’ishin mbrëmë pranë tyre në Aeroportin e Prishtinës, do t’u thoshin çunave të SHOK – ut: Ju lumtë! Ju i treguat artistikisht botës çka ka ndodhur në Kosovë, jo pushtetarët tanë, që sorollaten nëpër botë si somnabulë, qe gati dy dekada, pa arritur të thonë qartë se Atdheu i shokëve të Andit dhe Lumit, në vitin 1999 ishte Ferr!
* Në saje të këtyre dy aktorëve të vegjël, tashmë, qindra miliona artdashës në botë, të cilët mund ta kenë ndjekur Akademinë përmes Televizionit, do ta kenë më të qartë, përmes një vepre arti, çfarë ka ndodhur në Kosovë 17 vjet më parë.
SHOK – u i tha botës për 20 minuta, atë që SHOK – ët nuk ia thanë për 17 vjet!
Pushtetmbajtësit tanë ishin të zënë, duke na bindur, ne të pabindurve, që s’po marrim vesh as sot e kësaj dite, kush na paska pasë çliruar!
Fundi i fundit, me dërdëllisje nuk bindet bota.
Fjala artistike, në rastin e SHOK – ut, e shoqëruar bashkë me lojën skenike, dëshmoi magjinë e vet.
Këtë e bënë çunat tanë, Lumi dhe Andi.

New York, 3 mars