Emigracion – Page 163 – Dielli

Seminar rajonal me mësues shqiptarë të diasporës

November 3, 2016 by dgreca

-Me mësuesit shqiptarë nga Kroacia, Italia dhe Sllovenia/

-Temë që u trajtua në seminar ishte mësimi plotësues i gjuhës shqipe në Kroaci, Slloveni dhe Itali/

PRISHTINË, 3 Nëntor 2016-Gazeta DIELLI-B.Jashari/Organizuar nga Ministria e Diasporës e qeverisë së Kosovës, në bashkëpunim me Këshillin e Mësuesve Shqiptarë të Kroacisë dhe Këshilli i Pakicës Shqiptare të Istres dhe me mbështetjen e mësuesve nga Italia dhe Sllovenia, si dhe Bashkësinë e Pakicës Shqiptare të Pulës, në Kroaci, përkatësisht në qytetin Pula, për herë të parë u mbajt seminari rajonal me mësuesit shqiptarë nga Kroacia, Italia dhe Sllovenia.Temat që u trajtuan në seminar ishin mësimi plotësues i gjuhës shqipe në Kroaci, Slloveni dhe Itali – organizimi dhe perspektivat e zhvillimit; konsolidimi i shoqatave të mësuesve; kurrikula, zbatimi i saj dhe mjetet mësimore; planifikimi i procesit mësimor në klasat heterogjene mbi bazën e diversitetit të moshave dhe motivacionit; orë mësimi model; praktika e mërgatave të tjera për organizimin e mësimit plotësues, si dhe pati diskutime të mësuesve për problemet konkrete të tyre.

Në seminarin e mësuesve u paraqitën kumtesa lidhur me rëndësinë e mësimit plotësues të gjuhës shqipe, si dhe tema nga fusha e mësimdhënies.

Në fjalën e tij përshëndetëse, Osman Shahini, sekretar i përgjithshëm në Ministrinë e Diasporës, foli për synimet dhe projektet që Ministria ka për mësimin plotësues të gjuhës shqipe në diasporë.

Ai tha se Ministria e Diasporës pret një bashkëpunim intensiv dhe evidentimin e të gjitha problemeve dhe synimeve për ngritjen e mësimit të gjuhës shqipe në një nivel më të lartë dhe masivizimin e tij.

Në fund u zhvillua një diskutim i hapur. Mësuesit theksuan se mësimi plotësues në Itali dhe Slloveni nuk është i organizuar mirë, prandaj sa më shpejt duhet të formohen këshillat e mësuesve në këto vende, kurse mësimi plotësues në Kroaci e ka kualifikimin e mësuesve të gjuhës shqipe.

Ata kërkuan një bashkëpunim më intensiv me institucionet e atdheut, vizitat më të shpeshta nga zyrtarët e institucioneve, veçmas organizimin e takimeve dhe seminareve të tilla.

SHQIPTARËT E ARIZONËS NDEROJNË SHËN TEREZËN

October 31, 2016 by dgreca

Më 23 tetor 2016, Shoqata Shqiptaro-Amerikane e Grave të Arizonës organizoi manifestimin jubilar, që u mbajt për të dhjetin vit me radhë, kësaj here në nderim të shenjtërimit të Nënë Terezës./Nga Hajro HajraArizona, SHBA/

Janë jo më shumë se dy-tri ditë të vitit kur shqiptarët e Arizonës organizojnë manifestime masive, kur takohen e bëhen bashkë për të festuar ditët e shënuara kombëtare. Që nga viti 1993, kur është mbajtur i pari takim i organizuar për të kremtuar Ditën e Pavarësisë së shtetit shqiptar, asokohe me një numër relativisht të vogël pjesëmarrësish, 28 Nëntori ka qenë e vetmja ditë që ka tubuar shqiptarët e Arizonës.

Me nismën e zonjave Lule Lane e Jeta Hajra, shqiptarët e këtushëm u bënë edhe me një festë. Në nderim të figurës së Nënës Terezë, në vitin 2006 u organizua manifestimi i parë për Nënën Terezë. Ishte një manifestim modest, me një pjesëmarrje jo të madhe shqiptarësh, por që u bë tradicional dhe nga viti në vit shënon rritje të numrit të pjesëmarrësve.

Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, më 17 shkurt 2008, 28 Nëntorit dhe Ditës së Nënës Terezë iu shtua edhe 17 Shkurti, kështu që prej këtij viti tri janë ditët që i bëjnë bashkë shqiptarët e Arizonës.Më 23 tetor 2016, Shoqata Shqiptaro-Amerikane e Grave të Arizonës organizoi manifestimin jubilar, që u mbajt për të dhjetin vit me radhë, kësaj here në nderim të shenjtërimit të Nënë Terezës.

Fjalët Mirë se vini! dhe Welcome! me të cilat u dëshiruan mirëseardhje mbi 150 pjesëmarrësve vogëlushi Dion Bejta dhe vogëlushja Era Misini (që të dy me prejardhje nga Ferizaj, por lindur në Amerikë), shënuan fillimin e manifestimit të sivjetshëm. Fill pas kësaj fjale të mirëseardhjes, në sallë hynë fëmijët, të cilët parakaluan pranë fotografive të Shën Terezës, vendosur në të dyja anët e podiumit. Më pastaj u ngjitën në podium Adriana Bendo e Anton Gegaj, të cilët e shpalosën, shqip e anglisht, qëllimin dhe karakterin e këtij manifestimi: arsyet e këtij organizimi për 10 vjet me radhë, me punë vullnetare, janë të shumta. Karakteri i këtij manifestimi kuturor është universal, i kushtohet bamirësisë dhe sakrificës së thellë të Shën Terezës, si dhe tolerancës fetare. Po ashtu, për ne shqiptarët, ky manifestim ka edhe karakter kombëtar, sepse Shën Tereza është shqiptare, është Nëna Jonë, është gjaku ynë. Tereza e Shenjtë (Gonxhe Bojaxhiu) qysh si e vogël qe frymëzuar nga bujaria familjare për t’i ndihmuar të tjerët dhe këtë virtyt nga vendi i saj i vogël e vazhdoi si murgeshë deri në vdekje për ta ndihmuar botën e madhe.

Ne si nëna përpiqemi që fëmijët dhe rinia jonë shqiptare, të rriten në frymën bamirëse të Shën Terezës dhe të frymëzohen nga vepra madhështore e saj, të mos gjykojnë qorrazi, të jenë më tolerantë në përgjithësi dhe të kenë tolerancë fetare në vaçanti. Të ndihmojnë kurdo që munden dhe të falin buzëqeshje ngado që shkojnë. Ndonëse Shën Tereza ishte katolike shumë e devotshme dhe, ndonëse ne shqiptarët kemi përkatësi të ndryshme fetare: katolike, myslimane, ortodokse, bektashiane e të tjera (edhe udhëheqëset e këtij manifestimi janë të përkatësive të ndryshme fetare), megjithëkëtë, falë veprës së madhe që ka lënë pas, ajo është ikona që bashkon të gjithë shqiptarët e të gjitha feve nën hijen e mirësisë dhe me shenjtërimin e saj po shenjtërohet i gjithë kombi ynë.

Për Shën Terezën foli në emër të të rinjve Xhesina Fidani. Pasoi lutja e Nënës Terezë në gjuhën shqipe (projektuar në ekran), pastaj një pikë baleti interpretuar nga DanielaKalaj dhe Xhesina Fidani, për t’ua lënë vendin recituesve Klevis e Andi Lasku, Dion Bejta, Tana Griffin, Daniela e Joseph Kalaj dhe Anxhelina Gegaj, të cilët, ndonëse lindur e rritur në Amerikë, recituan në gjuhën shqipe.Kujtime nga takimi me Nënën Terezë evokuan Lule Lane e Diana Shehu- Griffin.Një pikë teatrore përgatitur nga aktorja profesioniste Rina Hajra, e cila dhe interpretoi rolin e Shën Terezës me thënie të saj në anglisht (thënë shqip nga Jeta Hajra), emocionuan publikun dhe bënë që disa prej tyre të derdhnin dhe lot.

Pikë e fundit e programit ishte ajo e Grupit të Valleve “Ora”, me valltaret e reja Xhesina Fidani, Arba e Rina Hajra, Mjellma e Erza Gashi, Qëndresa e Vlera Syla, Mirjada Jaku, Anxhela Fidani dhe Daniela Kalaj, të cilat interpretuan disa valle burimore shqiptare.Njëra nga udhëheqëset e bordit të grave, aktivistja shumë e zellshme Marinela Papa, në mbyllje të programit falënderoi organizatoret e këtij manifestimi, me fjalët: ne si shoqatë falënderojmë dy themelueset dhe shtyllat kryesore të këtij aktiviteti vullnetar për 10 dhjet me radhë, zonjat Jeta Hajra dhe Lule Lucaj – Lane, falënderoj për kontributin rreth organizimit edhe Kristina Këlliçin, e cila veshjet tradicionale të Shqipërisë së Mesme nga koleksioni i saj ua ka lënë në dispozicion valltareve, një falënderim për ndihmën teknike, për përzgjedhjen e muzikës e të videoxhirimeve, me të cilat u rrumbullakësuan të gjitha pikat e programit shkon për çiftin Adriana e Edmond Bendo, falënderoj po ashtu zonjën Fiqrete Zela, e cila po ua mëson fëmijëve gjuhën shqipe në shkollën shqipe, nën përkujdesjen e Elonia Laskut (ishin fëmijët që recituan ata që ndjekin orët e mësimit të shqipes), e një falënderim i veçantë shkon për valltaret, të cilat për tre muaj me radhë ushtruan vullnetarisht valle përgatitur nën përkujdesjen koreografike të Xhesina Fidanit e nën mbikëqyrjen e zonjës Jeta Hajra.

Fati i Shqiptarëve të Sirisë

October 31, 2016 by dgreca

Në prag të Samitit të Diasporës/Shkruan: Prof. Muhamed Mufaku*/*Historian kosovar me punësim në Amman-Jodani*/

Para ca ditëve mora ftesë nga Kryeministri Edi Rama për të marrë pjesë në “Samitin e Parë të Diasporës” që do të mbahet në Tiranë me 18-20 Nëntor 2016. Ndonëse ftesa është e datës 25 korrik 2016 dhe kërkohej konfirmimi deri në fund te Gushtit 2016, ftesa më erdhi vonë në mesin e Tetorit dhe është dashur më 20 Tetor t’i pëgjegjem duke e falendruar për ftesën dhe duke kërkuar ndjesë për pamundësinë e ardhjes në Tiranë për shkak të detyrimeve në universitet. Në fund të përgjigjes shpreha shpresën që në një Samit të këtillë të diasporës të jetë e pranishme edhe kolonia shqiptare në Siri, e cila “perjetoi fat tragjik me heshtjen e Shqipërisë dhe të Kosovës”.

Po atë ditë kur ktheva përgjegjën, më 20 Tetor 2016, lexova në shtypin e Beogradit (Danas 20/10/2016) për përcjelljen e kontigjentit të parë të ndihmës huminitare serbe për banorët e Halepit (ashtu si e njohin shqiptarët në traditë) ose e Alepos siç po njihet tani. Ajo ndihmë do të mund të shkojë edhe për ata pak shqiptarë që kanë mbetur në atë qytet të shktërruar. Kuptohet, ajo dërgesë nuk ka të bëjë me vizitën e kryeministrit Edi Rama në Serbi ditë më parë. Shqiptarët, ose arnautët siç njihen atje, ngelën në atë vend nga koha e Mehmet Ali pashës pasi ai u detyrua të tërhiqte ushtrinë e tij prej Sirisë më 1840. Ata u bënë të njohur në Halep sa që në “Enciklopedinë e Halepit” u paraqitën edhe disa “fjalë të urta shqiptare” të mbledhura nga arnautët e qytetit.Megjithatë, shqiptarët e Halepit janë shumë pak në mesin e shqiptarëve të Sirisë të cilët përqendohen në Damask. Në krahasim me Halepin, shqiptarët e Damaskut kanë ardhur në këtë vend pas luftrave ballkanike në vitet 1912-1913 dhe midis dy luftrave botërore. Ato me shumicë janë prej Kosove sepse në atë vite ushtrohej dhunë kundër shqiptarëve që të shprënguleshin jashtë atdheut.Me kohë shqiptarët që u vendosen atje u bënë të njohur si “arnautë” dhe shumica e tyre mbajti mbiemrin “Arnaut”. Kjo kishte ndikimin pozitiv sepse krijonte një pakicë që dallohej lehtë në mesin e sirianëve dhe krijonte po ashtu një vetëdije të origjinës në mesin e gjenerateve të reja që janë lindur e rritur në Siri. Me hedhjen në kompjuter të reregjistrave të gjendjes civile në Siri më 2009 doli se në Siri ka gati 7500 persona me mbiemrin Arnaut. Duke marrë parasysh shqiptarët me mbiemra të tjerë si Junizi, Aqifi, etj., numri i shqiptarëve në Siri arrin afërsisht 10 mijë vetë.

Mirëpo, më 2011 Siria u përfshi nga “Pranëvera arabe” dhe arnautët e Sirisë përjetuan mbrenda viteve 2011-2016 një fat të zi atje. Në fillim u ngritën siranët në demonstrata duke kërkuar liri e demokraci, kurse më vonë u shndërrua Siria në një arenë lufte me karakter rajonal e më gjër. Arnautët e Sirisë përjetuan fatin e sirianëve, dhjetra të rinj dolën në demonstra kundër regjimit të Asadit, dhjetra kapën armët në luftime, dhjetra të rinj u arrestuan dhe u vranë, gati gjysma mbetën pa shtëpi dhe u zhvendosen mbrenda Sirisë ose jashtë saj.Në këtë gjendje katastrofale shumë shikonin Kosovën me ndonjë shpresë pasiqë edhe kosovarët kanë përjetuar më 1999 ç’do të thotë të mbetet njeriu pa shtëpi në vend ose jashtë vendit. Mu atëherë, një zëvendës-ministër i ri i Punëve të Jashtme të Kosovës me emrin Petrit Selimi, i cili sa e kishte marrë atë post me kritere partiake, deklaroi se “në Siri nuk ka më kosovarë”. Domethënë, shteti i ri i Kosovës nuk kishte pse të shqetësohej për gjendjen në Siri. Jo vetëm aq. Arnautët e Sirisë që deri atëherë e kishin të lehtë të hynin në Kosovë në saj të mbiemrit të përbashkët Arnaut, tani iu vështirësua hyrja deri në maksimum në emër të vizës paraprake për sirianët.

Në ato rrethana, kur shumë arnautë më ankoheshin për gjendjen e tyre të vend, botova në verë të vitit 2011 një shkrim në gazetën “Koha Ditore” me titull “Cili është shteti amë për arnautët e Sirisë?” Mu atë ditë që u botua shkrimi në Prishtinë, një zyrtar i lartë i MPJ të Shqipërisë m’u paraqit kah ora 11 duke thënë: “Profesor, zoti Berisha sa e kishte lexuar artikullin. Ai iu falendron shumë. Ç’mund të bëjmë për shqiptarët e Sirisë?” Iu përgjegja me falenderim për atë interesim për arnautët e Sirisë duke i parashtruar ca ide. Pas ca ditëve i njëjti zyrtar m’u paraqit: “Profesor, ne mendojmë të ngrejmë një spital fushor afër kufirit jordanez me Sirinë për anautët”. Dhe unë iu përgjegja: “Po mirë, por nuk ka nevojë të reklamohet si spital për anautët sepse vet fakti se spitali është i Shqipërisë do të tërheq arnautët”. Ne fund të bisedës i kërkova leje për të botuar një lajm në shtypin vendas për atë inciativë të Shqipërisë. Pasi që lajmi doli, m’u paraqit i njëjti zyrëtar: “Profesor, ne kemi vendosur që atë spital të ngrejmë afër kufirit turk me Sirinë”. Dhe unë iu përgjegja: “Po mirë, do t’i lajmëroj arnautët që ikin kah veriu”. Mirëpo, asgjë s’u bë dhe ideja për “spitalin fushor” nuk u zevendësua me ndonjë gjë tjetër.

Gjatë viteve 2012-2014 gjendja në Siri u keqësua shumë dhe pati më shumë vrasje, shkatërrime e zhvendosje sa që numri i të vrarëve afrohej tek 300 mijë vetë kurse nja 10 milion sirianë janë zhvendosur mbrenda në Siri ose jashtë saj; gjë që përfshiu edhe arnautët. Mu në atë kohë kufinjtë e Kosovës u mbyllen hermetikisht ndaj arnautëve të Sirisë, me përjastim të ca raste individuale. Mu në atë kohë deputeti kosovar Amir Ahmeti mori nismën që të kërkojë prej qeverisë një ndihmë simbolike për arnautët e Sirisë pasiqë me shumicë ishin me origjinë prej Kosove. Në takimin e parë me ministrin për diasporë Ibrahim Maloku u përshëndet ideja dhe vetëm mbeti të përcaktohej shuma. Mirëpo, siç duket, pasi ministri u konsultua me bosin ai nuk përgjegjej më as në telefon.

Në verë të vitit 2014 isha për një vizitë në Tiranë dhe pata nderin të takohem me Presidentin e republikës së Shqipërisë Bujar Nishani. Edhe pse tema e bisedës ishte tjetër fare, në fund Presidenti më befasoi me pyetjen: “Si janë shqiptarër e Sirisë? Si i kanë punët?” Iu përgjigja shkurt, pasiqë nuk kishte më kohë, duke propozuar ca ide me çka Shqipëria do të bënte mirë për arnautët e Sirisë. Mbeti të rilidheshim në fund të vitit për më tej, por ajo gjë që nuk ndodhi.

Kuptohet, gjatë viteve 2015-2016 gjendja në Siri u përkeqësua akoma edhe më shumë dhe po ashtu edhe gjendja e arnautëve. Mund të thuhet tani se bërthama e kolonisë shqiptare në Siri u shkatërrua, sa që në lagjen e arnutëve në qendër të Damaskut (Divanje) kanë mbetur vetëm nja 100 arnautë. Marrë në përgjithësi, arnautët kanë përjetuar fatin e sirianëve, pra gati 100 të vrarë e gjysma e arnautëve janë zhvendosur mbrenda në Siri ose jashtë saj në Turqi, Austri, Gjermani, etj.Për hir të gjendjes së kolonisë shqiptare në Siri, në fund të përgjegjes dërguar Kryeministrit të qeverisë shqiptare shpreha një dëshirë që në Samitin e Disaporës të degjohet zëri i kësaj kolonie të pafatë e cila pësoi shumë prej demogogjisë dhe indiferencës së qeverive të Shqipërisë e të Kosovës.

*E dergoi per Diellin Saimir Lolja, Kanada

NDËRROI JETË NË BRUKSEL NACIONALISTI ÇUN KURAJ

October 28, 2016 by dgreca

Të Enjten, me 27 Tetor 2016, u përcoll nga kjo Jetë,atdhetari Çun Kuraj, babai i zonjës Lina Balaj, bashkshortja e biznesmenit, veprimtarit, anëtarit të Këshillit të Vatrës Zef BALAJ/

NE FOTO:ÇUN KURAJ 15 tetor 1920-22 tetor 2016/

Nga Dalip GRECA/

Me 22 tetor 2016, në një spital në Bruksel, pas një operacioni, ndërroi jetë Çun Kuraj,babai i zonjës Lina Balaj, bashkortja e vatranit të kahershëm, anëtarit të Këshillit drejtues të Vatrës, dhe biznesmenit Zef Balaj.Vatra dhe Gazeta”Dielli” ngushëllojnë familjen Kuraj dhe Balaj si dhe të gjithë miqtë dhe të dashurit e të ndjerit.Çun Kuraj u lind në Shqipëri me 15 tetor 1920, u varros në Bruksel të Ejten me 27 Tetor 2016. Për asnjë çast nuk u pajtua me diktaturën komuniste dhe me 7 Dhjetor 951 u arratis nga Fierza në Jugosllavi. Emigroi pas 10 vitesh në Belgjikë, 1961.

Çuni së bashku me bashkëshorten Drande Pjeterja lindën, rritën dhe edukuan 9 fëmijë. I ndjeri iku i qetë nga kjo jetë pasi la pas 9 fëmijë të rritur, të martuar, la 20 nipa dhe mbesa dhe katër stërnipa, të gjithë të shkolluar.Fëmijët, mbesat, nipat stërnipat ndjehen krenarë për njeriun e tyre, që ishte model në familje dhe në shoqëri. Jetoi 96 vjet me nder dhe burrni, edhe pse jeta u tregua e ashpër me të, edhe pse përjetoi shumë vuajtje, ai nuk u përul, nuk u thye, por e kaloi çdo vështirësi me dinjitet. Kjo cilësi burrnore u jep krenari katër brezave që la pas.Edhe pse Shqipëria u soll ashpër me të(diktatura), kurrë nuk e humbi dashurinë për vendlindjen, por ua përcolli fëmijëve, nipave e mbesave dashurinë për vendlindjen e tij.

I biri, Gjeloshi, u shpreh kështu në ceremoninë funerale për të atin: Laj(kështu e thërrisnin në familje) mue me ke thanë disa herë se nuk duhet lanë Shqipëria se ështe atdheu ynë, pra ti je ken’ atdhetar, burr besnik dhe fisnik dhe i papërkulun ndaj vështirësive të jetes, por nga vujtjet e komunizmit me shumë keqardhje, ishe i detyrum të largoheshe nga atdheu, si shumë të tjerë, jo thjesht për një jetë ma të mirë por se ke luftue dhe ishe kundër komunizmit.”Në vjeshtën e vitit 1944, me shumë burra shqiptarë nacionalistë, nën drejtimin e Kol Bibë Mirakes, Çun Kuraj luftoi në Livadhet e Homzit kundër forcave ushtarake komuniste të drejtuara nga Shefqet Peçi dhe Mehmet Shehu.Shumë malsorë u vranë dhe u plagosën në përpjekje me komunistët, dhe më pas u arrestuan dhe u burgosën si kundërshtarë të regjimit.Më 19 Janar 1946 Çuni doli nga burgu, por kurrë nuk u pajtua me regjimin komunist. Strehoi shumë burra që kishin vënë jetën në rrezik për të shpëtuar Shqipërinë nga komunizmi. Çuni e mori rriskun në sy, duke rrezikuar jetën e vet dhe të familjes.Ai dhe familja ndanë kafshatën e bukës me të arratisurit, kundërshtarë të regjimit si: Pal Biba, Alush Leshanaku, dhe shumë patriotë të tjerë antikomunistë.

Shpesh herë Çuni ka vënë jetën në rrezik për të shpëtuar jetët e tjerëve. Një nga rastet: Ishte nata e Krishtlindjeve, 31 Dhjetor 1952, kur Çuni, në një mot të ashpër me borë, ka lënë vëllanë Prend Jakiqin Dranden dhe vajzën Linën, kaloi kufirin dhe ka shkuar që të merrte në Shqipëri Genc Korçën, Mark Zogu Buçaj, Pjetër Tomën dhe Gjok Dedën e Poravit me grua dhe me 5 fëmijët. Të gjithë kishin mbetë në mal, të bllokuar nga bora. Niveli i ujrave në Drin ishte rritë dhe askush nga ata nuk dinte not. Jeta u rrezikohej nga që forcat e sigurimit dhe të ndjekjes së kufirit i ndiqnin këmba – këmbës. Çuni, mori rrezikun në sy dhe arriti që t’i kalonte në Jugosllavi përmes një moti të ashpër dhe ujërave të rrëmbyera të Drinit, duke pasë pas vetes forcate ndjekjes që e ndiqnin. Vetë arratisja e Çunit ishte një akt i guximshëm. Ia tha pranë arkivolit i biri, Gjeloshi, kur i dha lamtumirën e ndarjes:” Veprim tjetër i madh i një burri të madh e me zemër të fortë e të madhe, si rallë burra munden me e ba, e bane ti, duke lanë bimën e zemrës, fëmin’ e parë, djalin 2 vjeç për tu kujdesu e ndreq si ç’ke pas dëshirë ti për 5 pleqtë dhe u arratise bashkë me nanën dhe me fmin’ e dytë 6 mujshe në djep duke kalue drinin me shumë vështirësi. Punë me mend dhe me shumë burrni. Mbas 40 vitesh, kur u takuem për herë të parë, në 1990, shprehimisht të thashë : Të kam babë por edhe shok për 2 gjana, së pari se ke mendu për pleqtë e tu dhe më ke lanë me ta, dhe së dyti nuk e ke lanë nanën në Shqipëri me vujt nëpër kampe të interrnimit.Laj unë jam shum i lumtur që më takojë të jetoj një pjesë të jetës me ty, pra 20 vite nga 97 e deri më sot, jetuam bashkë e plotësuam sado pak kohën e humbur.”

Çun Kuraj u përcoll me nderime nga familja e madhe Kuraj dhe Balaj, nga të gjithë miqtë dhe komuniteti shqiptar në Belgjikë!

Shpirti në parajsë Çun Kuraj!

KROACI-ARTISTJA E MERITUAR SHQIPTARE

October 25, 2016 by dgreca

NJIHUNI ME GAZETAREN, QE ZBRITI 900 METRA NEN TOKE, NE ZGAFELLAT E MINIERES SE TREPCES ME 1989/
Shqiptarja Artiste e merituar në Kroaci – Shenide Bilalli, – anëtare e PEN- it, gazetarëve të Kroacisë, regjisore skenariste e talentuar e më tepër se 300 filmave dokumentarë, në disa shtete, kontribuese e paqes!/

Histori Suksesi/ Interviste nga Dr. Liliana Pere /

Shenide Bilalli, regjisore dhe gazetare në Kosove është simbol i guximit dhe mirësisë, e para dhe vetmja femër që zbriti 900 metra në tokë në zgafellën e Trepces 1989 me minator në Stari Trg . Po ashtu lançoj inçizime te fëmijve të helmuar nga gazi, në bote. Gjatë luftës në Kroaci, Bosnjë, Kosovë më 1990-1999 me dokumentarët e saj kundërshton agresionin e Milosheviçit dhe ndihmoj shumë popujt e vuajtur.Është artiste e merituar e Kroacisë, dhe anëtare e PEN- it shoqatave filmike, gazetarëve të Kroacis, dhe UE, Femrave intelektuale të Kroacise, anëtare e shumë shoqatave te Kroacisë, EU dhe të Botës.

Shenide Bilalli ka bashkëpunuar me shumë televizione botërore LIFE- SHBA, ORFFE, Austri, Tv Bruksel, dhe të Francës…

Shenide Bilalli është shqiptarja e parë nga Prishtina e Kosovës që ka kryer Akademinë për Teatër, Film dhe Tevizion në Zagreb, në 1983 ku diplompoj me filmin lujtuno-dokumentar për një nënë vetushqyese me tituj “Momentet e lumturisë“.

Ajo ka realizuar më tepër se 300 filma dokumentarë, në disa shtete, posçërish në Kroaci, ku fitoj famën me filma lujtuno-dokumentar seri, drama: ”Gjenerali i ushtrisë së vdekur, ”Monologu i Teutës”. Bën koreografi dhe një punë mjaft performuese cilësore në Revistën “Mbretëresha Teuta“ në Zagreb.

Ajo është edhe kryeredaktore e revistës dy gjuhësore “ILIRIA“e cila botohet në Zagreb plotë 10 vjet . Posaçërisht është e njohur për bashkimin e familjeve, njerzve të humbur.

Eshtë e njohur si organizatore e shumë ngjarjeve aktuale në Koraci, tryeza të rumbullakta reth çështjes shqiptare, të Shqipërisë, Kosovës posaçërisht gjatë agresionit në Kosovë, me politikanët dhe fytyra publike më të njohura nga religjioni.

Po ashtu është Idea kryesore e manifestimeve ndërkombëtare kulturo – artistike “Ditët e mbretëreshës Teuta“ ku prezentohet kultura shqiptare mes veprave të botuara teatrit, filmit, dhe muzikës projektin të cilin e përkrahin 6 amabasada, dhe ku ndahet çmimi “Mbretëresha Teuta“, femrave shqiptare më të sukseshme për integrimin e shoqërisë shqiptare në botë. Ngjarja regjionale ështe në patronazhin e kryetares së republikës se Kroacis si dhe kryetarit të Qytetit te Zagrebit. Regjisorja filmave dokumentar Shenide Bilalli, plot 27 vjet jeton në Kroaci, Zagreb me tre djem Kujtimin, Korabin dhe Batonin.

Është e njohur si skenariste e regjisore televizive në programin Dokumentar, për Fëmijë por edhe si gazetare e programit Informativ me tema më aktuale të Kroacisë të emisoneve më të shikuara.Publikun në Kosovë e përfitoj menjëherë mbas mbarimit të studimeve në Zagreb 1983 me tema të guximshme sociale. Me mjeshtri dhe stil të vëçantë autorja tërhiqte vëmëndjen e opinionit të Jugoslavisë. Në festivalin televiziv në ish Jugosllavi Ne 1990 prezantoj Tv Prishtinën dhe hyn në konkurrencën më të ngushtë për shpërblimin…Filmi Krahu i thatë“, flet për gjëndjen e rëndë të Kosovës në vitin 1989, ku populata shqiptare posaçërisht, intelektualët, vuanin nga recesioni i politikave të Milloshvicit. Po ashtu në Vitin 1990 mori ftesën nga TV Zagrebi, nga programi dokumentar i fëmijëve dhe në 1991 sipas skenarit dhe regjisë së saj, xhiron serinë “Çka ?Kush? Ku ?” me motive nga Bibla, në 10 episode me aktorët më të njohur të Kroacisë. Ndërkohë bashkëshorti dhe 3 fëmijët i bashkohen në Zagreb. Por nga bashkëshorti nuk ka pas kurrë përkrahje ata mundohen ta bindin të mos kthehet më në Kosovë, ishte në listën e zezë. Ajo ishte e vetmja ushqyese familjes pesë – anëtarëshe. Nga mesi 1991kur filloj lufta në Kroaci jeta në bashkësi ishtë e pa mundur vendosi te mbetet vetem me 3 femijë në Zagreb . Ashtu zonja Shenide Bilalli rriti femijët vetëm – Batonin 3.5. vjeqar Korabin 6. dhe Kujtimi 9 vjecar në botën e huaj, pa rrogë të sigurt dhe banesë. Sot ata djelmosha janë të gjithë me fakultet janë gazetarë dhe sportistë të dalluar dhe të njohur në Kroaci.

Edhe pse ka përjetuar një dramë shumë të rëndë në famijën e vet në atë kohë mediumet dhe televizioni Kroat 1991 ishin plot vlerësime dhe opinione pozitive për Shenidën, për talentin e shqiptares së re. Shenide Bilalli, nuk e harroi kurrë vendlindjen e saj dhe xhiron filmin dokumentar për shpërnguljen e shqiptarëve nga Kosova1991. Kur e humbi vendlindjen“. .. Filmi i kundërshtoj Millosheviçit, i hap autores dyert në Programin Dokumentar TV-të Kroacisë, ku e caktuan në program informativ . Për Liri ku ishin angazhuar gazetarët dhe regjisorët më të zgjedhur të Kroacisë për të mbrojtur shtetin nga agresioni i Milosheviçit.

Me stil të veçantë në filma, Shenide Bilalli përfiton nga traditat Kroate dhe iu bashkohet nënave Kroate. Bedem Lubavi“ –“Muri i Dashurisë”ku shpëtojnë djemtë shqiptar, Kroat dhe të tjerë nga Armata Jugoslave. Në këtë aksion përfitoj një emër konsiderushëm si regjisore skenariste dhe gazetare në Kroaci po aq të mirë sa ishte si njeri..Por Shenide Bilalli në Kosovë mbeti si heroina-dëshmitare e grevës së minatorëve të Stari Tërgut që zbriti 900 metra nën tokë dhe ekskluzivishte flet për jetën e saj dhe karijerën e saj-
Ndiqni Bashkebisedimin:

Pyetje: E dashur Shenide.Cilat janë kujtimet tuaja nga fëmijrija, familja juaj, sa e lirë ka qënë, dhe sa kanë investuar prindërit, në edukimin tuaj?

Shenide Bilalli:-Kam lindur në një qytet të bukur të Kosovës ne Prishtinë në fund te vitit 50-te. Jam një vajzë prishtinase nga qendra Prishtinës. Rrjedh nga një familja intelektuale e cila na mundësoi nje fëmijëri shumë të gëzueshme me kujdes dhe dashuri në ç’do aspekt të jetës.Kam pas një fëmijëri shumë të bukur, plot të mira në familje edhe në shoqërine ku jam riturr. Më kujtohen ato rrugica të Prishtinës të bukura kalldrëmet, gjelbërimi flakëri-pajtonet me kuaj, dyqane të vogla, fura me buke te nxehta…po dalloje rugën ku luajtshim.Si afronte nata dhe dukej ne muzg dhe degjohej ne erresirrë nga xhamia-minarja iknim në shtëpi. Por nuk do ta harroj qëndrën e pioniërve ku kaloja kohën – ishin ”Kombet e Bashkuara dhe ne si ambasador të vegjël prezantuam një shtet te religjionit….ishte një botë e vogël…në Prishtinë… Rinia ishte një përjetim i posaçëm e cila u përbënte nga Korzoja në mbrëmje në qëndër të Prishtinës ku të rinjtë shëtisnin. Gjithë ditën u prëgatitem të dukeshim bukur,,. Korzo ishte si pistë e modes ku ka pas shikues të shumtë të mbështetur ne drunj – e femra u silleshin rreth shëtitjes. Rjedh nga nje familja vjetër qytetare Prishtinase, ku ka pas shumë dashuri. Babi im Shahin Bilalli ka qënë meteorologu i parë në Kosovë cili ka kryer studime në Hungari, e mami punonte si ekonomiste, në Spitalin e përgjithshëm në Prishtinë. Por fati i babait ndryshoj Në vitin 1959. kur i kërkohej të bënte raportin në gjuhën shqipe, me pas i ndodhi një aksident komunikacion i rëndë ku humbi vetëdijën. Me ndihmën e mamit dhe mjekim kthen vedijën, përsëri kryen shkollat dhe bëhet Vllau kryesor në spitalin e Neoropsikiatris në Prishtinë ku ka punuar plotë 40 vite. Ne ishim tre femi, dy vajza dhe një vëlla. Prindërit na mundësuan të gjitha, na arsimuan , dhe na mundësuan te zhvillojmë talentin që posedojmë. Kanë investuar shumë në edukimin tonë dhe na afronin mënyra të ndryshme të zhvilloj talentin në muzikë, film libra dhe sport. Gjithnjë kemi pas gëzimin në shtëpi ku shfaqëm teatër ..vallëzim pushime verore , skijim dhe shkollim jashtë Kosovës. Kam pas nje femëri shumë të pasur, por gjithmonë më kujtohen biseda të prindërve të mshefta, plot me frikë dhe vuajtje për intelektualë dhe student shqiptar të burgosur, por kur nuk fliteshin haptas para nesh….

Znj Shenide . Ju keni jetuar kohë të vështira në Kosovë dhe refleksioni yt ka qënë në vetvete i madh , dhe vendosët të bëheshit gazetare, për të gjëmuar e vërteta, e fjalës , lirisë dhe sovranitetit?

Shenide Bilalli:-..Ishin kohë të bukura po sheshi kryesor i Prishtinës Korzo më vonë u shndërua në epiqëndrën e trazirave, ne arenën e përgjakur nga demostrat shqiptare dhe kërkimin e të drejtave të tyre elementare. Sheshi ku studentët shqiptar kërkonin të jëtë Kosova Rëpublikë në 68, 87,89…sheshi ku është mbrojtur statusi i autonomisë në Kosovë dhe ku 1999 është fituar panvarsia e Kosovës.Mbas kthimit nga studimet, nga Prishtina viti 1983 pas vdekjes së Titos nuk ka qënë më e njëjtë…Rugët e Prishtinës filluan te mbushen me tanke polic te armatosur deri ne dhëmbë, dhe vdekja ishte shumë afër….Gjithmonë kam pytur vëtën pse shqiptarët punojnë punë të rënda e profesora i mbyllnin ….nepër burgje….dhe aq afër e kanë vdekjen dhe ajo më detyroj të bëhem gazetare. Jam diplomuar në vitin 1983 në Zagreb në Akademin për Teatër Film dhe Tv dhe pastaj jam punësuar në TV Prishtin 1983. në montazh filmi, në programin Dokumentar, bashkëpunova me gazetarin Agim Mehmetin po ashtu në programin për Fëmijë si skenariste dhe regjisore. Kam punuar tema sociale por u bëra e njohur si regjisore emisionit kushtuar afirmimit të femrave “ATO” ne TV- Prishtina kam punuar 7 vite….

Pyetje: Znj Shenide. Kur jeni larguar nga Kosova, sigurisht me dhimbje të madhe drejt Zagrepit, cilët kanë qënë bashkëpunëtorët më të mirë , që ju kujtoni, sa guxim dhe sa besim në vetvete u është dashur të bëni këtë lëvizje?

Shenide Bilalli:-Te parën herë jam largua ga Prishtina në studime 1978 ne Zagreb, ishin ato vite të arta. Por provimin pranues kur nuk do ta harroj. Ishte i rënde me shumë komisioni ….tani më duket që ishte një guxim madh të shkoje me studime në Zagreb ku studiojnë vetëm fëmijët e më të pasurve dhe elitës Kroate .Provimin e kam kaluar me shumë sukses . Po interesant ishte në komisionin e fundit ku treguam njohuritë e e muzikës të një vepre të rëndësishme. Kalova me lehtësi pyetjet , po dështova në pjesën sa kam ndjenja për ritëm. Kisha ngrirë nga emocionet, as nuk flisja as nuk lëvizja.Profesorët më ndihmuan te lirohem, pas heshtjes time të gjate më thanë, nuk kaloj edhe pse kam rezultate te shkëlqyeshme nga njohja e filmit, shkrimit skenarit, kulturës përgjithshme por pa rritëm nuk do jem e pranishme në Akademinë për teatër dhe film…Kosovën e lashë me dhimbje dhe mendim jo te mirë për ata kolegë, që nuk janë të realizuar në profesion as për komb, Humba sigurinë vendlindjen , shtypin , prindërit..miq Une u largova në botën e huaj ku u takova me vet veten, talentin dhe profesionalizmin më të lartë në nivelin Europian. Ne një botë ku keni dituri dhe aftësi fitoni ..nëse jo humbni…E unë bëra shumë filma..! Mendoj se fitova.Jam nisur për të dalë, ne një moment jam drejtuar profesorit Gagiq : Ju lutem a mundeni ju ti bini pianos e unë te vallëzoj. Ai ka mbetur i befasuar….që një shqiptare kërkonte te vallëzonte..?.Kam filluar të vallëzoj…Komisioni ka mbet pa fjalë, heshtje dhe befas plot duartrokitje.Prof. Milenko Prohaska kompozitori i mirënjohur në Kroaci me regjisorin Babaja thanë: Bravo, bravo nga ju bëhet diçka, ju do të bëheni e njohur..! Jashtëzakonisht bukur vallëzoni , po jeni dhe guximtare … Ashtu kam kaluar provimin pranues ku frika u shndrua në guxim…Po largimi i dytë nga Kosova ishte i dhunshëm ne vitin 1990… . më ndroj fatin e jetës. Në pergjithësi fati i Kosovës ndikoj ne fatin tim familjar. U shpërngulëm ne Zagreb, me ftesën e TV Zagrebit të xhiroj nje seri te luajtur, por qëndrimi im në Prishinë ishte jo i sigurtë, i rrizikeshëm mbas ngjarjeve në Trepce dhe dhe lançimin e lajmit për fëmijët e helmuar . Në çdo hap më përcilleshin lot ne grykë…Nuk ishte ndjenjë e mirë..! Sidomos para fëmijve. Nuk dëshiroj të kujtohem….

Pyetje: Zonja Shenide. Ju jeni humaniste, e motivuar për të mbrojtur të drejtat e popullit kosovar, që ju e doni shumë, dhe në këtë mënyrë reagoni përmes profesionalizmit tuaj të lartë në gjuhën e filmave jepni ndihmën tuaj. Është një forcë kjo që del mbi Shenidën dhe profesionin e regjizores skenaristes dhe koreografes ?

Shenide Bilalli:- Po Liliana është një forcë të cilën nuk mundem me e zotëru përpara çështjes së madhe të lirisë e panvarësisë. Unë kam punuar shumë si si regjisore gazetare skenariste dhe koreografe . Sot pyes vehten si kam mundur ti përballoj? Sepse mbi të gjitha jam nëna e tre fëmijve shumë të suksesshëm , isha vetëm ne Zagreb pa as kënd. Po më filma kam fituar shumë njerëz, miq dhe ata më ndihmuan dhe kujdeseshin për mua.Fati im është ngushtë lidhur me demonstrata, të drejta e njeriut… luftën .Shpesh, nuk kam dashur të pranoj se jam shumë emotive, dhe pa masë e dua popullin tim . Unë në mënyrë humane reagoj nëpërmjet filmave i ndihmoj dhe jap mesazhe pozitive.Por ato ndjenja i kam shprehur edhe te popuj të tjerë… me kroatë, boshnjake….kam qënë e afërt me ta kur kanë pas nevojë ..

Pyetje:E dashur Shenida. Përmendni disa tituj filmash të krijuar nga ju, temat të cilat keni trajtuar me talent dhe një punë gjigante të palodhur, dhe po ti numëroje sa janë të gjithë këta, dhe cilët me te dhimbshmit, mbreslënësit?

Shenide Bilalli:- Temat e shkrimeve dhe filmave të mi nuk kanë qënë të lehta apo të këndshme.Aktor ishin njerëz te vuajtur të perzanun, persekutuar lënduar dhunuar..Tituj filmavë të mij flasin shumë, por janë plotë dashuri, dhe një stil të posaçëm artistik , Kritika ka pasur ….:“Krahu i thatë” Kur humbi vendlindjen” Britmaja, Muri dhimbjes, Perëndi ndihmo, Paltoja kuqë, Mami mos më lë vetëm..! Ndalni Luftat …..dhe filmi Kosova i cila zgjoj 29 shtete europiane të ndihmonte Kosovën 1998/9. Edhe ashtu, xhirova mbi 300 filma të cilët patën suksese në disa shtete të Evropës dhe SHBA.Filmi për femrat e dhunuara Britmja është dalluar dhe kam fituar kritika të jashtë zakonshme të larta në Europë dhe SHBA për senzibilitetin e bëra temën e rëndë duke ruajtur identitetin dhe krenarinë e grave të dhunuara. Filmi ka zgjuar opinionin botëror…. gjykatën në Haag ….artist….E mos te flasim për filma për të zhdukurit, por vëndin e posaçëm e ka filmi për Kosovën.Filmi ‘’Muri i dhimbjes“, 1997, më ngjiti në skenën botërore ku përfaqësoi Kroacinë në Cannë. Me këtë film tërhoqa vëmendjen jo vetëm të kritikës por edhe të politikës botërore, ku shpejt doli në dritë e vërteta për të zhdukurit 2708 , persona ku hapën gropat e të vdekurve në Vukovar dhe u gjet shumica e të zhdukurve.Filmi “Muri i dhimbjes“ theu të gjitha rekordet e shitjes së filmit në festivalin e Canës dhe në Kroaci . Prindërve të zhdukurve i fala të drejtat e autoriale për të ngritur lapidarin të cilit ia dhanë emrin simbas filmit tim, “Muri i dhimbjes” i cili hyri në antologjinë e filmit Kroat.

Pyetje:Zonja Shenide. Ju jeni një grua simpatike, në profesion Gazetare, skenariste, e guximshme, e formuar me ide dhe pozitivitet, e palodhur dhe punoni me një seriozitet e përkushtim të madh, përballoni sfida, mendoni se këto janë dhe çelsat tuaj tuaj të suksesit, si e keni menaxhuar këtë rrugë të gjatë?

Shenide Bilalli:-Nuk më kanë munguar keto cilësi znj. Liliana. Tani jam kryeredaktore e revistës Iliria në dy gjuhë te cilën e udhëq prej 10 vjet dhe informoj, njoftoj dhe prezantoj opinionin per kulturën tonë të pasur, personalitete historike dhe trashegiminë që posedojmë. Po ashtu udhëheq grupin vallëzues “Iliria” dhe bëj koreografin me vallzimin modern dhe baletin klasik në performancën e Mbretëreshës Teuta. Filma me rallë xhiroj, është një krizë…në Kroaci..Po gjithmon jam ë interesuar për skenar, dhe xhiroj…Me duket kam pas fatin nga fëmirija të dallohem në mesin e moshatarve. Të gjitha vajza ishin me flokët të zeza une me nje ftyrë shumë të bardhë sytë të kaltërt dhë flokët e bardha, bionde bisha ne sy. Ne momënt është mirë por gjatë jetës nuk është e lehtë të jesh në qendër vëmendjes. Shumë herë dukja ime si grua bionde më ka penguar në punë, por qëndrimi im serioz profesional dhe guximshëm më ka ndihmuar të përballoj të gjitha sfidat . Kam pas fat që nga fillimi është vërejt profesionalizmi talenti im dhe njohja e zanatit.. dhe gjuhës. Me një investim të lartë arsimimi..fitoni sukesin . Perëndimi nuk ta fal improvizimin…e sidomos kur je shqiptar… femër.. Mendoj se, kam luftuar shumë kundër paragjykimeve. Vetë thirja regjisore shqiptare, diskutoja shumë i kam befasuar. Po unë në punën time kam punuar me devotshmëri, këmbëngulje , objektivitet, ndihmuar shume nga edukata e mirë e prinderve të mij. Gjithmonë i falenderoj edhe pse nuk janë në mesin tonë . Më mungojnë

Pyetje:Zonja Shenide Cilat janë Vlerësimet për punën tuaj dinjitoze të papërtuar?Sa ndiheni e realizuar?

Shenide Bilalli:-Statusi im në Kroaci është si artiste e merituar, shumë mirënjohje dhe vlerësime…Shume kam bërë ….kam nevojë për pushim dhe përkushtim në familjeNë TV Prishtina kam ponuar 7 vite dhe ne tv Kroaci 25 vite dhe isha bashkëpuntore e disa televizioneve evropiane dhe SHBA.Kam bashkëpunuar me shumë televizione botërorë shoqata ndërkombëtare dhe emra eminent nga politika Kroacisë Shqiperisë dhe të Kosovës

Pyetje: Zonja Shenide Sa u intereson dhe sa u kushtoni vëmëndje zhvillimeve sociale e shoqërore shqiptare ?

Shenide Bilalli:-Shumë, sidomos në Kosovë po edhe në Shqipëri jam kyç si gazetare në procesin e integrimit Shqipërisë dhe Kosovës në UE dhe NATO. Po më duket duhet të punojme më shumë si popull dhe të tejkalojmë shumë gjera si Kroatët, që tejkaluan privatizimin pronën shoqërore dhe të pranojmë institucione, para te cilave te jemi te gjithë barabartë. …Po Shqipëria ka përparësi është shtet i pa varur më tepër se 100 vjet, po me një histori të rëndë 50 vjeçare si shumë shtete të socializmit.Ndërsa Kosova me hapa të vogla, shumë viktima dhë pëngësa po ec ngadalë më sakrifica të mëdha. Po falëndëroj zotin që këmi Shqipërinë, jemi një popull, por këmi edhe miq të fortë SHBA, UE.. që ndihmojnë popujt për të ecur përpara dhe progres.Besoj që mbas 10 vitesh ndryshimet do të jenë më të mëdha. Populli shqiptar është kreativ….vetëm i duhet disiplina dhe respekti për njëri për tjetrin dhe jemi afër suksësit..

Pyetje: Zonja Shenide –Sa disfraksion ndieni për arritjet, dhe nëse do të dëshironit dicka tjetër keni forca dhe vullnet për ta arritur? Cilat janë projktet tuaja në vazhdim?

Shenide Bilalli:- Më duket mjaft kam mbri as nuk dëshiroj më tepër kam kuptuar që ne të gjithë kemi ëndra po Perëndija i realizon si dëshiron ajo. Fakti është fati im i regjisores, karijerën nuk e kam përfituar në tepihate kuq me glamur po me mirëkuptimin për vuajtjen e njerzve….Kur nuk dihet edhe pse të gjithë kanë menduar që jam shumë moderne dhe nuk lodhem as për popullin as për patriotizmin as për gjë. Nga glamuri dhe pasuria që kam pas ika drejt te minator 900 metra nën tokë për shkak humanizmit e patëriotizmit. Vërtet shumë kam humbur, po kam fituar famën e mirësisë. Sot asgjë nuk dëshiroj vetëm një pleqëri sigurt dhe të qetë.

Të bëj filmin për Teutën të cilin e kam nisur në tv Kroaci dhe për shkak të politikës dhe ndërimit të kuadrit u ndërpre. Po ashtu kisha pas dëshirë që këtë eksperiencë filmike t’i përcjell rinisë në Kosovë dhe në Shqipëri. Dhe të mësoj se filmi nuk bëhet në banka po në teren. Tërë jetën kam kaluar në xhirim nëpër shtete të ndryshme edhe kam parë fate te çuditshme , dhe kam mësuar shumë. T’i gëzohem jetës! Veshtiresite na bejnë më të forta .

Pyetje:Zonja Shenide. Cfarë detaje dhe impresione mund të na jepni rreth profesionit tuaj, rreth ngjarjeve të dhimbshme të luftës, ndihmën që ju keni dhënë, vështirësite.. ç’mund të kujtoni ?

Shenide Bilalli:-Kam një eksperiencë të hatashme….plot njoftime me fatin e njerzve, karaktere te ndryshme psikologji dhe këshilla. Nëpër mes fatit të njerzve kuptova jetën, as gjë nuk ka garanci.Njerëz pasanikë brënda nate mbesin pa pasurin për shkak të luftës ,njerëz pa anëtar familje, shtëpi….Sa njerëz të mirë kam njoftur nëpër mes dhimbjes së tyre..Zot….më e gëzueshme isha kur kam ndihmuar familen Fejzullah dhe Nexhmije Ademi nga Kosova Që Jetojnin në Shivenik -Kroaci të gjejnë djalin mbas 15 viteve në Turqi. Punoja atëhere në HRT1 për mua ky është suksesi më i madh qe egziston… si bashkimi nënës dhe vajzës pas 29 vite të ndara….etj..Jo nuk kam pas vështirësi nga profesioni, e kam pranuar me plot dashuri dhe siguri, besim në vetvete dhe ato që kam menduar i kam realizuar…dhe kam fituar simpatinë e publikut shpejt. Kam aftësi të përcjell emocione në film…..aty ishte suksesi im…. Dhe çdo sfidë në rrugën time kapërcehej sespse shpërfillja xhelozinë, po me ide të reja..

– Nga fillimi karrijerës kam bashkëpunuar me emra me famë si në film si në gazetari ..punën e parë që kam ponuar në Kroaci kanë qënë Lojat e Dubrovnikut, të cilat kan shkuar drejt për së drejti me artiste me të njohur, përmënd këtu 10 episode ku ishin angazhuar artistët më të njohur të Kroacisë. Jam studente Zagrebit të gjithë më njofin kjo gjë më ka ndihmuar shumë..Edhe profesorat e Akademisë më kanë ndihmuar shumë…kanë besuar në talentin tim.. krenoheshin me mua…Ajo ishte shumë domethënëse për mua.

Pyetje. Zonja Shenide. Tregoni ju lutem një emocion të ndonjë ndjesie të thjeshtë që e përjetoni ju me shumë dashuri, ndonjë sensibilititet …që ju ju ka ngelur në mëndje… cilat kanë qënë impresionet nga personalitetet ?

Shenide Bilalli:-Tërë jeta më kaloj në Kroaci dhe kam mbritur në kulmin në karijerës Kam përjëtuar shumë caste të bukura, vlerësime. E në Shqipëri kur kam bërë intervistën me kryetarin i Sqiperisë dhe të tjerë ndigjojsha fjalë .E JONA ËSHTE LËRE ..! Zot sa bukur ndihesha me veten…!Kam intervista me të gjithë kryetarët e shtetit dhe personalite të fushave të ndryshme të Kroacisë, Shqipëris, Kosovës dhe të Europës .Jam përpjekur të tregoj një edukatë dhe mirësjellje të lartë, me natyrën e gëzuar që kam Gjithmonë ndaj bashkëpuntorve kam treguar respekt dhe besim. Puna jonë është ekipore Te jesh regjisore e mirë pa e pasur xhirusin e mirë, mjeshtrin e dritave… skenografin artistin cili shënon tekstin tim në bukuri të të folurit….suksesi është i përbashkt.Po rastin që nuk haroj është filmi Kosova cilin e kam punuar për HRT, nga unë kërkohej që të bëj një rrëfim refugjatve shqiptar nga Kosova 1998, po unë prita atë moment me vite, të tregoj botës që shpërngulja popullit shqiptar nuk fillon nga vite 1990 po shpërnguljet janë permanente nëpër shekuj duke filuar nga Ilirët e larguar nga trojet e tyre nga sundus të ndryshëm e sidomos me ardhjen e sllavëve në shekullin XI.Mblidhja ekipin elitar të profesorëve ma të njohur te Kroacisë, për çëshjën e Kosovës të flisnin për : mardhënje ndërkombëtare, historinë dhe ekonominë, të tregojnë dhe të sqarojnë botës se jemi popull i pasur, prejardhjen tonë ILIRE si popull më i vjetër dhe vuajtjet e tij.Kam qënë shumë krenare me filmin, mbas emetimit në televizione botërore të cilët e kanë transmetuar.Kam mbledh shumë ndihmë në Europe për Kosovën. Ky film ka mbritur deri Bill Klinton para intervenimit NATO-s në Kosovë. Kushneri dhe shumë politikan të tjerë botërorë. Redaktori i programit ka qënë i befasuar dhe pas filmit më tha:Më bëre tradhti po mirë…të fali populli yt është në pyetje.. Por na ke borxh, ke punuar shumë për popullin Kroat …të falenderoj! E une prita që të më ndalojnë të punoj në televizion .

-Së fundmi një mesazh për botën e gruas shqiptare:

Shenide Bilalli:- Besoni në forcën që posedoni, edukohuni arsimohuni, besoni në vehten tuaj.

Falenderim Shenida.

Faleminderit Zonja Liliana që më kushtuat vëmëndje, kohë , punë , me plot interesim, shkruani dhe percillni jetën dhe karrierën time. Eshte nje pune me vlerë , për vlerat e Kombit që po bëni me një sens mjaft dashamirës, profesional, mesazhdhenës. Një punë e pakrahasushme me gratë shqiptare në të gjithë botën dhe të gjitha profesionet, jam e impresionuar nga vullneti juaj, dhe dëshiroj ta vazhdoni këtë punë po me kaq pasion , dhe besoj së bashku do të bëjmë shumë projekte të suksesshme

Ju përqafoj me mall, dhe besoj që GSHB-Albania Woman in the World do të bashkëpunojë me Mbretëreshën Teuta nga Zagrebi e posaçërisht ju zonja Liliana për të cilën kam shumë respekt…. Falemiderit

Falenderim Liliana.

Ju falenderoj shumë e dashur Shenida impresionuar nga arritjet tuaja si gazetare dhe në botën e televizionit. Kontributi juaj për shoqërinë është sinjikativ dhe i madh. Ju hidhni drite mbi historine e dhimbshme te Kosoves. Tregoni me gjuhën e filmit dhe te gazetarisë se sa e rëndësishme është PAQJA! Kjo intervistë besoj se është një mesazh kurajoje historije, edukativ, humanizmi, force, profesionalizmi, guximi, dhe dashurije për kombin. Je nje model i shkëlqyer suksesi, inspirim për gratë në fushën e gazetarisë, botës së televizionit dhe shoqërisë. Ju faleminderit. Ju uroj suksese nga zemra.

Dr.Liliana Pere

”Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP