ESSE – Page 456 – Dielli

SHPIRTI ARBËRESH NË POETIKËN E ZEF SKIRO DI MAXHOS

June 7, 2015 by dgreca

NGA MAZLLUM SANEJA/
E S E/
***
E megjithatë e dimë/
se edhe të shkulur/
nga vizatimet në palcë të drurit/
shihet/
nga cila trevë vijmë/
shihet/
nga cila tokë morëm ushqimin./
( Patëm kohë vetëm për një puthje/
Vjeç të tua 500 )/

E nis këtë shkrim me pyetjen: Kush është Zef Skiro Di Maxho? Para së gjithash: Poet, dramaturg, jeta e të cilit dhe fati krijues kushtëzuan se erdhi në jetë dhe në botë më 1944 në Horë të Arbëreshëve ( Piana degli Albanesi) në afërsi të Palermos, në ishullin Sicilia.
2.
Të shkruash për figurën poliedrike dhe shumëdimensionale të Zef Skiro Di Maxhos, mëparë duhet të hedhësh një vështrim tek e kaluara e Arbëreshëve (Shqiptarëve të Italisë) që jetojnë që nga shekulli XV dhe XVIII, pas vdekjes së heroit tonë kombëtar shqiptar Gjergj Kastriotit – Skenderbeut dhe, pushtimit të Shqipërisë dhe Perandorisë Bizantine nga turqit osmanë. Dhe, asokohe filluan eksode të mëdha, po Arbëreshët (ndonëse u shkulën nga vatra e vet atnore) askurrë nuk e harruan vendin e të parëve dhe, gjithnjë ruajtën me besnikëri zakonet dhe doket e tyre të pasura si gjuhën, veshjet dhe ritet e doket që kishin në Mëmëdhe. Dhe, në këtë kënd-vështrim duhet lexuar dhe parë figurën e madhe intelektuale te Zef Skioro Di Maxhos dhe veprën e tij poetike dhe dramatike.
Ndërkaq, nuk ka dyshim se Zef Skiro Di Maxho si poet, dramaturg, gjuhëtar dhe intelektual i gjithanshëm sui generis i botës arbëreshe, është një vazhdues i denjë dhe besnik i Zef Skiroit, Zef Serembes, Jeronim De Rades dhe shembëlltyrave të ndritura të botës arbëreshe.
Zef Skiro Di Maxho, është, para së gjithash poet i kujtesës, poet i kujtesës kombëtare. Poezia e tij na e mban të gjallë kujtesën, përtërin dhe shpalos toponiminë tonë të stërlashtë, përkujton dhe ngjallë figurat mitologjike, ringjall historinë tonë të hershme dhe gojëdhënat e moçme.
Në poezinë e tij poeti shumë herë shfrytëzon thesarin e gjenisë së popullit. Në veprat e tij lirike dhe epike, të krijuara në trajtë mitesh, gojëdhënash apo legjendash, poeti vë dialog me historinë, mitologjinë. Ai është i vetëdishëm se nuk bën të jetojë dhe të krijojë pa rrënjë, pa origjinë, pa të kaluarën. Poezia e Zef Skiro Di Maxhos në mënyrë sintetike dhe koncize shtron dhe kap problematikën e historisë së popullit arbëresh, problemet e identitetit te rrezikuar arbëresh karshi botës së sotme të shoqërise së konsumit.
Së këtejmi, poeti me zërin e tij të fuqishëm, në poezinë e tij emblematike “Ngjyrim arbëresh”, gjithnjë do të iu përkujtoj arbëreshëve te vet :

Edhe shiu
që pingulthi bën ujë
nga gypat e shtëpive
ka tingull vendas
gurgullim arbëresh.
Edhe flladi liqeni
e flladi dheu
në mëngjes e mbëmanet
mbëmanet e në mëngjes
ka dhelkë të vendit.
Edhe vizatimet e reve
mbi fletoren qiellore
të kufizuar nga malet
kanë shije arbëreshe.
Edhe buzëqeshja e diellit
ajri sheshi përroi
mali kodra honi
kanë vulë arbëreshe.
Ne
duke folur lëtisht
arbëreshë ndihemi
në festimet zyrtare.

Në udhëtimin e tij poetik poeti gjithnjë do të vihet në mbrojtje të gjuhës arbëreshe, se nganjëherë shpirti i tij zë të shqetësohet, po megjithatë ai ushqen një besim të thellë tek arbëreshët, qe deri sot kanë ruajtur dhe kultivuar gjuhën, doket dhe zakonet e të parëve, që nga Moti i Madh.
Është me të vërtetë një ngjarje befasuese, se si poeti Zef Skiro Di Maxho në poezinë e vet, në një mënyrë të veçantë, në vëllimet poetike “Sonata”, „Gjuha e bukës”, “Përtej maleve prapa kodrës”, Vjeç të tua 500”, “Metaforë”, „Anija me vela e me motor”, „Poezi gushtore e tjera”, „Kopshti im me dritare” e tjera që përbëjnë një tërësi të shkëlqyer poetike .
4.
Si përfundim mund të themi se poezia e Zef Skiro Di Maxhos është një ngjarje e veçantë në letërsinë bashkëkohëse shqipe dhe arbëreshe, sepse është një ngjarje e hidhur e dinamizmit të gjithanshëm të psikikës njerëzore.
Zef Skiro Di Maxho – ky poet i kujtesës kombëtare dhe i shpirtit të paepur arbëresh, poet i dhembjes dhe i durimit, i qëndresës dhe i rezistencës – gjithnjë synon të kuptojë thellë qeniesinë e fenomeneve dhe të gjërave, depërton në substancën shpirtërore të arbëreshëve, të ngjarjeve dramatike të epokës sonë marramendëse dhe të konsumit, të globalizmit, ku poeti ynë nuk qëndron indiferent.
Zef Skiro Di Maxho – ky humanist evropian porsi Herberti apo Podrimja, në mënyrë të distancuar, duke hulumtuar dhe studiuar historinë dhe bashkëkohësinë, të cilat e mbajnë të gjallë përgjithësisht kujtesën njerëzore e edhe kujtesën kombëtare, gjithnjë na befason dhe na mban të gjallë me pushtetin e fuqishëm të fjalës së shkruar.
Dhe për fund, le të shpresojmë se arti i tij brilant, porosia e tij humanitare e njerëzore, që të vëmë dialog me njerëzorën, me lirinë, me dinjitetin e njeriut – do të shpëtojë qytetërimin e sotëm nga krizat dhe katastrofat shpirtërore, që kanë mbërthyer epokën e sotme plot temperaturë…
Varshavë,
Qërshor 2015

PETRAQ KOTE ËSHTË SHPREHJA KYÇE E POEZISË SË BREZIT TË TIJ

June 6, 2015 by dgreca

NGA ALBERT R. HABAZAJ/
Letërsidashësit nga kritika letrare shqiptare janë orientuar me letërsinë e viteve ’80-’85 të  shekullit të kaluar. Vetëm pak bulëza të freskëta të viteve ’90 kujtohen si vegime dhe kaq. Duke lexuar librin e ri të Petraq Kotes, për mua më të plotin e tij, nuk e di se përse më erdhi nëpër mend një thënie e Kadaresë … “Madje krishtërimi shqiptar ishte më i moçëm se ai sllav …”. Ka mbi 35 vjet që në Pemën e Krijimit, pikërisht (me apo pa dëshirën tonë) pashë në atë Fidanishte të Gjelber në Tiranë një syth të çelte freskët, shëndetshëm, pastër
Sot “portretin kam varur në muret e kohës” thotë miku im i vjetër. Unë e kundërshtoj:- Jo, Petraq, ti je tashmë një Gjethe e Gjelbër e Pemës së Krijimit që, nuk mund të thahesh asnjëherë, biles tashmë ngjyrat e gjelbëra te pena jote bëhen më të dukshme, që s’ka zot t’i fshijë, me kollaro a pa kollaro, sepse tullumbackë apo fyryfyçkë do të katandiset.
Miku ynë Petraq Risto evidenton që jemi grimca të pluhurit kozmik të Letrave në globin aq të vogël Njerëzor. Apo jo, Peço?
Ti, Kote je një identitet letrar i brezit tënd dhe më shumë se kaq . (Ndërkohë mosha 55 vjeçare është djepi i pjekurisë e përgjegjësisë qytetare për të mbajtur e rritur vlera në shërbim të njerëzve, për t’u fisnikëruar shpirtin atyre, për t’u zbukuruar ndjenjat, për t’u rrezatuar virtytet, për t’i bërë mirë shoqërisë ,kombit e qytetërimit në tërësi).
Edhe pse mos ekzistenca e kritikës letrare për grupmoshën tonë të krijimit ka lënë apo  ka tentuar të lerë gjurmët e shpërfilljes apo të paktën të heshtjes ndaj Vlerës Letrare, ti, Petraq Kote e ca të tjerë si ti, që guxojnë me mend në krye, i thatë kohës: Unë jam! Të kam pritur, o kohë të vije tek unë. Di t’i them dhe vetes më fal, se pena ime i përket të nesërmes .
Me dhembje dhe dinjitet  ti e thua veten sinqerisht, sepse “E thëna“ perëndia shqiptare e artit të fjalës është hyjnorja jonë për nesër, sepse ti di të gjunjëzosh edhe perënditë, sepse siç shkruan  ti, i Miri i Penës:“Në gjunj i ulem vetëm Atdheut  “…Më rritën në formë pushke /në duart e atdheut,/të vrisja armiq..
Por…eh…Endërr e keqe…Realiteti ynë i ashpër…Betonizimi i ndjenjave, i gjakut, i shpirtit nuk mundi të realizohej deri barbari.
Atëherë”nëna…”na pastroi me lotët e nderit  …” e “ndoshta kam marr formën e librit “ thua  ti vërtetësisht.
Petraq Kote,ti je poet që në shfaqje. Sytë e tu burojnë vargje jete, qëndrimi yt gurgullon poezi dinjiteti, trupi yt  emeton krijim ilirik të paimagjinueshëm, ndërkohë shpirti yt është gurrë qytetarie e vjershërimit elitar .Ti je poet modern, biles po e përsëris me gërma të mëdha shtypi: PETRAQ KOTE ËSHTË POET MODERN NË SHQIPËRI. Libri yt me 159 faqe e mbajti, e mban dhe do ta mbajë syrin e mendjes e shpirtit tënd  në harmoni ngjyrash e aromash me artin tënd e për këtë arsye, me vëllazëri poetike urimi im  të vjen nga Vlora i ngrohtë: Të lumtë pena, Poet e mjalt prodhoftë dhe pesëdhjet vjet të tjera për të ëmbëlsuar në breza shqiptarët që do të vijnë, njerëzit që do të jetojnë!
Edhe pse e lexova, unë do ta kem hapur gjithnjë librin tënd, do të lexoj një poezi, dy ,tre, do ta mbyll prapë, do t’i rikthehem përsëri, por gjithmonë me kënaqësi e respekt, sepse vërej arritje në formë, edhe në përmbajtje, në figurat stilistike dhe në shëndetin e qëndrueshëm të poezive, për gjerësinë e thellësinë, për gjeografinë e hapësirat që rrok e mbi të gjitha për guximin artistik që u jep atë dinjitet të hijshëm krijimeve të tua, sa që edhe poetë me emër të përmendur do t’i kishin zili.
O Poet! Ti s’shkruan, s’mund, do para, nuk jemi ne apo s’ka lindur akoma ajo lloj kritike pa frerë krerësh me kollaro? Nërkohë krijimi yt është shprehje kyçe e poezisë sonë, më saktë identifikimi i asaj që kritika s’flet, s’shprehet. Ti je krijues dinjitoz, më vjen mirë që po ta them disa herë këtë vlerësim apo më saktë evidentim, konstatimin tim, sepse më kujtohet  E.Kanti kur shprehej: ”Individi pa dinjitets’mund të prodhojë vepra dinjitoze.”
Libri yt, miku im i respektuar thot ëshumë gjëra, ka botë, ka jetë, ka dashuri, ka dhembje, ka vizion dhe identitet. Jep mesazhe të pastra e të mëdha njerëzore dhe qytetare. Ti asnjëherë nuk më ke folur për poezitë e tua. Interesant! Tani më vjen ndërmend. Askurrë nuk më je mburrur për çke shkruar e për ç’ke botuar. Dhe unë e di që ti shkruan bukur dhe shumë miq të lartë që ke t’i kanë vlerësuar krijimet e tua.Që  te “Kënga e Marrë”, “Ranë  Kambanat”, “Humbja”, “Muza”, “Këngë e parrëfyer”, “Këngët e Motmotit”, “Ngjarje ndër Muzakë” (vëll.1, vëll.2), “Mirë se erdhe Lamtumirë!…”, “Gjerana”, “Nesër” apo një nga librat me cilësi artistike të lartë jo vetëm të autorit, por edhe të krijuesve të Principatës Letrare Vlorë Fier, Lushnjë Berat, Rrogozhinë, vëllimi poetik “Portretin kam varur në muret e kohës, botuar nga Shtëpia Botuese “Globus R” ti, Petraq Kote je cilësuar si antidogmatist që “rri zgjuar mbi vargje, ritme, figura…” Bukur ta ka gdhendur profilin artistik Prof. Agim Vinca, kritik i shquar i poezisë dhe poet i njohur kosovar, me origjinë nga Veleshta e Strugës.
Petraq! Kur mbarova librin tënd “Mirë se erdhe Lamtumirë!”, shkrova në shënimet e mia për librat e veçantë që lexoj këto radhë: “Një shërbim i madh po i bëhet poezisë së sotme shqipe me “Mirë se erdhe Lamtumirë”. Poeti P. Kote që rri zgjuar mbi vargjet e reja, shpreh ide të fuqishme poetike me dritë e tejdukshmëri. Që në poezinë e parë, atë për Atdheun dalloj stilin e tij të veçantë. Si një nga përfaqësuesit e mirë të krijimit hyjnor ai është tokësori i vërtetë i asaj të bekuare penë, që ngec, se thahet po e shpërdorove…Në 160 faqe libër pashë poezi në lëvizje, poezi të vrullshme, poezi të natyrshme, njoha ekzistencialistin e formatuar për të mos u tutur. Ndjehem mirë kur lexoj Petraq Koten. Ai bazamenton poezinë e re të brezit. Poezia e tij është mali i detit tim…
E këto mendime estetike  të thjeshta nuk t’i shpreha asnjëherë gjatë bisedave. Apo jo, miku im.
Për të tjera gjëra kemi folur së bashku, për poezinë e kohës, për të nesërmen e saj, për shqetësimet që ajo ka…
Ndërsa rishfletoj “Portretin…” vërej se shpesh herë shfaqet dhe një bulëzim origjinal i  Uollt Uitmanit.
“…mëzet e reja më hanë barin e shpirtit”, shkruan ti. E “Kur flet libri, autori duhet të hesht…” shkruan filozofi gjerman Friedrich Nietzsche (Fridrih Niçe).

Yrysh Hasan

June 4, 2015 by dgreca

Nga Ilir Levonja-Florida/
Turqia, ajo perandorake që edhe kontribuam duke e ndërtuar. Na ka lënë dhe emrin e shenjtë Hasan. Që tani na u bë Hasanizim. E që nesër mund edhe të na bëhet Hasanoviq.
Çudi? Aspak! Absurde? Asesi! Sapo e deklaroi babai i absurdit, Edi Rama. Nga sheshi i demokracisë, Kavajë. Si përkrah i madhi, përkrah atij Roshit të vogël. Ky kandidati opozitar nuk di gjë tjetër, veç, të ndërrojë partitë. Rama nuk e ka bërë këtë, edhe pse e ka me dokumentë. Si tha tjetër, e thanë Kavajën për një pikë uji. Kush vallë?
Po do ta sqarojmë më poshtë. Tani për tani le të shohim. Të kujtojmë e të rikujtojmë. Koha jonë përbëhet nga e shkuara, e tashmja dhe Hasanizmi. Le të përfytyrojmë sindromën dashuri e urrejtje. Hasanizimin, që tashmë i ra për pjesë Kukësit. Bash vendit kërthizë të shqiptarisë.
1)Kandidati për kryetar. Kryetari aktual i Bashkisë së Kukësit. Me origjinë blu, i suportuar nga bluja. I sindromuar në të kuq, e së fundi në të kuq e rozë. Mu aty në shtëpinë e të djathtëve. Vetëm për të qënë kryetar. Nuk ka rëndësi se cila forcë e kandidon. Të bëhet kryetar. Përjetësisht ai. Pa të gjithave u gjendet shpjegimi. Edhe Hasanizimit që shpiu Blushi duke i rënë më qafë pa drejtësisht Hasanit real. E kemi thënë me kohë; tri ditë zgjat. Një gotë verë nga pas dhe aq.
Por fatkeqësisht kalimi sa majtas, djathtas apo në mes. Nuk është lëvizje politike Hasan. Eshtë hasanizim. Pra manovër. Që po bëhet legjitime. Dhe që ty të ra për pjesë për shkak edhe të gjenisë së shkrimtarit. Një lëvizje, që për një arsye a për një tjetër, për të treguar atë demodenë, jashtëkohësinë. Dhe metodat e vjetra të Perandorisë Otomane. Përça e sundo. Vrit, blej, shit… Dhe, sundo. Frymë veprimi që i përket llojit perandorak. Më jep të jap. Eshtë Hasanizim.
Deri sa është mes Edi Ramës, Metës, Gjicit, Bashës, Mediut etj. Loja e parisë së pashallëkut me stilin e Portës së Lartë, është Hasanizim.
E ç’bëri një radhe Shkodra, fqinja jote. I tha Portës së Lartë të asaj kohe, nuk ka Hasanizim këtu. Dhe nxorri për të parë një emër nga partitë e vogla. (Bahri Boriçi 1996)
Kukësi do dali në tris përfundim. Ose ta pengojë Hasanizimin. Ashtu si Shkodra. Ose të mbetet i djathtë. Ose do Hasanizohet.
Sikur asnjëra mos të ndodhi. Prapë Hasan. Hasanizmi zor se mund t’i hiqet mendsh shqiptarëve.
2)Hasanizni numër dy, Elvis Roshi. Një nga intervistat e tia më të fundit. Ajo e së martës në mbrëmje, 2 qershor. Në Ora News, me Ylli Rakipin. Eshtë më e klikuara për momentin në youtube. Më e qarkulluara. Një pjesë show, që po konkuron Al Pazarin .
Prezantimi apo i riprezantimi i kandidatit aktual. Si tha Kryeministri, e thanë Kavajën për një pikë ujë. Edhe pse ka dy vjet në pushtet. Të zgjidhet uji i Kavajës duhen edhe 4 vjetë të tjerë. Në Kavaja ka qysh sa mbaj mend, ujë, ujë, ujë. Madje për herë të parë në jetën time. Kam pirë ujë me lekë, pikërisht në Kavajë. 2 lekë gota, jo shaka.
Ky Hasani i Kavajës. Edhe deklaroi me të madhe aty se, ishte demokrat i orëve të para. E sot socialist. Një socialist Hasan, kryetar i aktual prej aq kaq vitesh, që nuk dinte se sa është aktualisht popullsia e Kavajës?! Se sa ishte numri i të papunëve?!
Që kishte ndriçuar qytetin, por që nuk e dinte se sa kishte paguar. Që do ndërtonte një stadium po me lekët e qeverisë shqiptare. Modern sigurisht. Që kishte biznes si brenda dhe jashtë vendit. Ndërtimtari dhe tregti. Megjithëse për këtë të dytën nuk ishte i sigurt? Që njihte vetëm një grua. Edhe pse në mbrëmjen e vitit 2011, zbriti në Kavajë gjithë Byronë e Ramës me pak Parti Socialiste brenda. Qershor ishte dhe atëhere, fillimi fare i muajit. Po në Shqipëri Hasan, nuk e kanë problem pse dikush lartohet dhe dikush varroset. Rroftë ai që ngrihet në detyrë.
Edhe pse përpara Zotit jetët e njeriut kanë të njëjtën vlerë. Në Shqipëri nuk është kështu.
Zoti i shqiptarëve është Hasanizimi.
Një kryetar që ishte diplomuar në ekonomi agrare dhe nuk ishte i sigurt me saktësi se, qe viti 2005 a 2006. Dhe shyqyr zotit që edhe intervistuesi nuk u tregua aq finok sa ta pyeste për emrin e ndonjë pedagogu, a lënde. Me siguri, që ai do të thoshte kush i mban mend tani. I lumtur që nuk i mban mend. Edhe pse mësuesi i fillores, ata të shkollës së mesme, pedagogët. Kushdo nxënës, gjimnazist a student, që një natë para provimit ka bërë gjum të trazuar, kurrë nuk i harron. Ai me siguri që është i lumtur, që nuk mban mend. Nuk ka se përpara kujt t’i skuqet faqa. Ai për referendum njihte vetëm Këshillin Bashkiak. Edhe pse pretendonte se kishte kulturë perëndimore.
Megjithatë, ai fluturoi Hasan, nga demostratat, nga dhjetorist, në kryetar. Përmes Hasanizmit, Hasan. Kështu që mos u druaj, nuk je i vetmi.
Por keqardhja ime vjen për atë popull aty. Kavajën. Vallë a fjetën atë natë me pas studios ku lulëzoi kryetari i tyre?!. Vërtet e kanë…, vërtet do i japin edhe një mandat tjetër?
Faqje e zezë për ta, Hasan. Hasanizimi vazhdon.
3)Ai i Lezhës Hasan. Viktori. E mban mend. Kryetari dhe babai i absurdit dhe rekordmeni i bojkotit, Edi Rama. U tha lezhianëve se Viktori do e bënte Lezhën më të bukur se pikturat e Pashk Përvathit. Dhe Lezha nuk ia besoi veten mjeshtrit. Edhe pse krenohet me mjeshtrin. Lezha u magjeps. I tha mjeshtrit rri aty. Na zbukuro ëndrrat në pëlhurë. Ne jemi për Hasanizimin, Hasan. Ndaj dhe Viktori u ngrys socialist, u gdhi Lësëist, rifitoi si demokrat, e kthye prapë atje ku ishte. Hasanizëm Hasan? Hasanizëm, jo socialist. Lezha e di se ku e gjeti. Lezha e di, se, kur do ia zbardhi faqen.
Megjithëse di dhe tjetrën që, bota e njeh Lezhën me kuvendin e Besëlidhjes. Me pikturat e Pashk Përvathit. Por prapë Hasanizimi është magjik në jetën e shqiptarëve. Aventurë e nevrastenikëve. Potpuri e ngjyrave që, veç ngjyra s’janë. Ndaj yrysh, përpara, vërsulu Hasan!

Edor Kabashi shpallet shkencëtari i ri më i mirë në botë

June 4, 2015 by dgreca

Ne Foto:Edor Kabashi me ekipin, majtas afër tij bashkëshortja Sorana Ciura/
Shkencëtari shqiptar Edor Kabashi ka fituar çmimin ndërkombëtar “ENCALS Young Investigators Award” për vitin 2015. 38-vjeçari Kabashi u nderua me këtë çmim të rëndësishëm në shkencë, për punën e tij në fushën e gjenetikës, kryesisht për kërkimet e tij për sëmundjen e ALS-së (Skleroza Amitrofike Laterale), e ngjashme me sëmundjen e Alzhajmerit dhe të Parkinsonit.
Dr.Kabashi, që kryeson një ekip të specializuar që prej 2011 pranë institutit kërkimor të Parisit “ICM Brain and Spine Institute”, u shpall shkencëtari më i mirë në gjithë botën, në grupmoshën e tij. Çmimi iu dorëzua në Dublin të Irlandës nga Prof. Amar Al Chalabi, një nga neurologjistët më të shquar në botë.
Kabashi ka punuar si kërkues me ekipin e tij, së bashku me të shoqen Sorana Ciura, pas doktoratës së tij në Qendrën e Ekselencës në Neuromics në Universitetin e Montrealit në Kanada.
Ai ka mbi 50 botime dhe disa kapituj librash në fushën e shkencave të shëndetit. Arritjet më të spikatura kanë qenë identifikimi i një gjeni me rëndësi të veçantë në sëmundjen e ALS, përdorimi i peshkut zebër për të kuptuar sëmundjet që prekin neuronet motore dhe treguesit e multigjenetikës tek pacientët dhe modelet që ka studiuar. Kabashi i zhvilloi këto modele duke qenë në gjendje për të përmbledhur një numër të karakteristikave patologjike të ALS-së, duke përfshirë grumbullimin e proteinave, defiçitet motorike dhe anomalitë në parashikimet në neuronet motorike. Kabashi ka punuar me kompani që duan të testojnë strategji trajtimi në modelet kafshë para se të përdoren te pacientët. Zbulimet e tij do ndikojnë edhe në gjetjen e medikameteve të reja për trajtimin e sëmundjes.
Çmimi “ENCALS për kërkuesit e rinj” është projektuar për të njohur shkencëtarët më të zgjuar dhe më të zotë në sëmundjen ALS dhe jepet për kërkime në çështje të pazgjidhura. Çmimi gjykohet nga komisioni me një panel ndërkombëtar ekspertësh, në ndonjë risi ose me të gjitha risitë, për ndikimin klinik, sfidën e ideve ekzistuese rreth AL-së si dhe në forcën e publikimeve dhe të granteve”, shkruhet në motivacionin e çmimit për Kabashin.
Edor Kabashi është djali i madh i Kujtimit, mësues matematike dhe i Irmës, arkitekte që jetojnë në Toronto të Kanadasë. Edor Kabashi, lindi në Durrës, ku vazhdoi shkollën e mesme. Studimet e larta i kreu në Universitetin e Rhode Island në SHBA, ku u nderua me diplomë nga ish-presidenti Bill Klinton. Më pas studioi mjekësi dhe biologji në Marylend. Më pas studioi në Sorbonë të Francës dhe në Montreal të Kanadasë, ku u doktorua në neurologji dhe biologji në vitin 2006.(Botuar fillimisht nga “NewsBomb.al”

SHTATORJA E HOLLBRUKUT NE VITI

June 4, 2015 by dgreca

INAGURIMI I SHTATORES SE RICARD HOLLBRUKUT NE VITI – ESHTE MIRENJOHJA E KOSOVES PER KONTRIBUTIN E AMERIKES PER PAVARESINE E SAJ./
Nga AZGAN HAKLAJ/
Sot eshte nje dite historike per Vitine,Karadakun,Kosoven dhe mbare kombin shqiptar.Ne historine e shqiptareve ne perpjekjet e tyre vigane per liri,pavaresi e drejtesi shoqerore ne 100 vitet e fundit Zoti na beri aleat kombin e madh te lirise, demokracise dhe te progresit SHBA.Qysh ne vitin 1907, ne vitet e erreta te sundimit turk poeti yne kombetar Ndre Mjeda i drejtohej Kolosit te pertej oqeanit Amerikes se Washingtonit,Xhefersonit e te Abraham Linkolnit me fjalet lapidare : Lirine keni ju, na hekurat kemi.Rilindasi i madh e portretizonte Ameriken si model te lirise dhe e tille ajo ka mbetur per shqiptaret ne shekullin e fundit dhe keshtu do te mbetet dhe ne shekujt qe do te vijne.
Te dashur vellezer e motra te Kosoves para 2 vitesh Shqiperia festoi 100 vjetorin e pavaresise se saj, por endrra e eterve te pavaresise Hasan Prishtines , Ismail Qemalit, Isa Boletinit, Luigj Gurakuqit, Bajram Currit, Ded Gjo Lulit e patrioteve te tjere mori nje goditje te rende ne konferencen e ambasadoreve te Londres ne vitin 1913. Kosova qe i dha shpirtin , gjakun , qendreses dhe krenarine betejes se madhe per pavaresi mbeti jashte kufijeve te shtetit shqiptar sebashku me gjysmen e trojeve etnike te banuara prej mijera vitesh nga te paret tane.Edhe vet egzistenca e shtetit shqiptar u ndodh ne udhekryq dhe rrezikohej te zhdukej nga harta e botes por Shqiperia mbijetoi fale perpjekjes titanike te patrioteve shqiptar dhe vetos se fuqishme e historike qe vuri nje burre i madh i Amerikes dhe i mbare botes se lire , Presidenti Willson ne konferencen e paqes se Parisit me 1919.
Nderim dhe mirenjohje te perjetshme ketij kampioni te madh te lirise, te drejtesise dhe paqes.Edhe pas luftes se dyte boterore, historia u tregua perseri e ashper me shqiptaret.Konferencat e Jaltes e Posdamit i lane serisht te ndare edhe pse ata u rreshtuan ne krahun e fituesve dhe sipas paktit te Curçillit dhe Ruzveldit per vetevendosjen e popujve pas luftes ata nuk e realizuan endrren e tyre, ndonese u cliruan nga pushtuesit rane nen kthjetrat e diktatures per nje gjysme shekulli.Te nderuar bashkekombas tubimi i sotem madheshtor dhe ky monument i bukur dhe kuptimplote eshte nderimi per ate qe ka bere per lirine e Kosoves z.Ricard Hollbruk, diplomat, humanist dhe personalitet i shquar por nderimi yne i shkon ne rradhe te pare Amerikes, kombit te madh te lirise, dinjitetit te progresit njerezor pa te cilen nuk do te kishim Kosove te lire por as Europe dhe bote te lire.
Shqiptaret kane ne kodin e tyre gjenetik nderimin per mikun, per miqte qe u jane gjendur prane ne momentet me te veshtira te historise.Ata i kane te shenjte ashtu si lirine, Atdheun , gjuhen dhe flamurin e tyre. I tille eshte Hollbruku, Presidenti Klinton dhe Bush, gjenerali Klark, zonjat Ollbrajd dhe Klinton dhe mbare kombi amerikan per shqipetaret kudo ne bote.Beteja per lirine e Kosoves kunder regjimit gjakatar te Milloshevicit ishte nje beteje principiale mes botes se lire dhe demokratike dhe nje diktatori satrap qe beri ne Jugosllavi e Kosove krimet me te tmerrshme ne Europe qysh nga lufta e dyte boterore.Fantazia kriminale e Milloshevicit do te tejkalonte edhe mizorite mesjetare te Erik qimekuqit, Vladit hungules, Cenkiz kanit apo Ivanit te tmerrshem. Presidenti historik i Kosoves, gjeniu i politikes Ibrahim Rugova me vizionin e tij profetik dhe politiken paqesore e orientoi popullin e Kosoves ne kahjen e duhur historike drejt vlerave perendimore.Ishte kjo politike qe e beri ceshtjen e Kosoves nje ceshtje themelore per moralin e mbare botes Euroatlantike.Pershkallezimi ne ekstrem i dhunes ndaj shqipetareve, vrasjet e barbarizmat mesjetare te makinerise Milloshovicjane ne Kosove nxoren ne skenen historike UCK e udhehequr nga simbolet e qendreses Adem Jashari e Ramush Haradinaj.

Eshte nje merite e vecante e z.Ricard Hollburk i cili ne rrethanat diplomatike e politike teper komplekse diti te orientohej drejte : Ai e kuptoi kauzen e drejte te luftetareve te lirise dhe bisedoi ne terren me drejtuesit e UCK-se duke e legjitimuar kete lufte ne arenen nderkombetare.Monumenti i z.Hollburk i ben nder kujteses sone historike, Vitise se Njazi Azemit, Gursel dhe Bajram Sulejmanit, Karadakut te Idriz Seferit dhe Agim Ramadanit, Kosoves e mbare kombit shqiptar.Sot Kosova eshte e lire dhe demokratike.Nderim perjete per te gjithe ata djem dhe vajza nga te gjitha trojet shqiptare qe derdhen gjakun per lirine e saj.Nderim per Zahir Bajzitin, Edmond Hoxhen, Luan e Shkelzen Haradinajn, Bedri Shalen, Bekim Berishen, Adrian Krasniqin, Muje Krasniqin, Femih dhe Xheve Lladrovsin, Tahir Sinanin, Ridvan Qazimin, Sali Cekajn.Klasa politike e Kosoves nuk ka asnje dileme per te ardhmen e saj :
Ajo eshte rruga e integrimit pakthim ne BE dhe ne NATO.Shqipetaret e meritojne plotesisht e perjetesisht vendin e tyre ne shtepine e lirise ne Europen e civilizuar per te cilen kane dhene aq shume kontribut ne shekuj e mijevjecare duke i dhene asaj certifikuesin e kristianizmit, Kostandinin e madh dhe atletin e krishterimit Gjergj Kastriotin Skenderbeun, Nene Terezen, themeluesin e Turqise moderne Ataturkun.Kosova ,Shqiperia dhe shqipetaret kudo ne ballkan jane faktore vendimtare paqje dhe stabiliteti dhe te tille do te mbeten.Jam i bindur se bashkekombasit e mi do te valevitin ne festa e pervjetore madherisht krahas flamurit te tyre kombetar dhe flamurin e SHBA-se, te Bashkimit Europian dhe te NATO-s si nje trini te shenjte te endrres tone per liri, demokraci dhe progres.
AZGAN HAKLA

INAGURIMI I SHTATORES SE RICARD HOLLBRUKUT NE VITI
ESHTE MIRENJOHJA E KOSOVES PER KONTRIBUTIN E AMERIKES PER PAVARESINE E SAJ.

Sot eshte nje dite historike per Vitine,Karadakun,Kosoven dhe mbare kombin shqiptar.Ne historine e shqiptareve ne perpjekjet e tyre vigane per liri,pavaresi e drejtesi shoqerore ne 100 vitet e fundit Zoti na beri aleat kombin e madh te lirise, demokracise dhe te progresit SHBA.Qysh ne vitin 1907, ne vitet e erreta te sundimit turk poeti yne kombetar Ndre Mjeda i drejtohej Kolosit te pertej oqeanit Amerikes se Washingtonit,Xhefersonit e te Abraham Linkolnit me fjalet lapidare : Lirine keni ju, na hekurat kemi.Rilindasi i madh e portretizonte Ameriken si model te lirise dhe e tille ajo ka mbetur per shqiptaret ne shekullin e fundit dhe keshtu do te mbetet dhe ne shekujt qe do te vijne.
Te dashur vellezer e motra te Kosoves para 2 vitesh Shqiperia festoi 100 vjetorin e pavaresise se saj, por endrra e eterve te pavaresise Hasan Prishtines , Ismail Qemalit, Isa Boletinit, Luigj Gurakuqit, Bajram Currit, Ded Gjo Lulit e patrioteve te tjere mori nje goditje te rende ne konferencen e ambasadoreve te Londres ne vitin 1913. Kosova qe i dha shpirtin , gjakun , qendreses dhe krenarine betejes se madhe per pavaresi mbeti jashte kufijeve te shtetit shqiptar sebashku me gjysmen e trojeve etnike te banuara prej mijera vitesh nga te paret tane.Edhe vet egzistenca e shtetit shqiptar u ndodh ne udhekryq dhe rrezikohej te zhdukej nga harta e botes por Shqiperia mbijetoi fale perpjekjes titanike te patrioteve shqiptar dhe vetos se fuqishme e historike qe vuri nje burre i madh i Amerikes dhe i mbare botes se lire , Presidenti Willson ne konferencen e paqes se Parisit me 1919.
Nderim dhe mirenjohje te perjetshme ketij kampioni te madh te lirise, te drejtesise dhe paqes.Edhe pas luftes se dyte boterore, historia u tregua perseri e ashper me shqiptaret.Konferencat e Jaltes e Posdamit i lane serisht te ndare edhe pse ata u rreshtuan ne krahun e fituesve dhe sipas paktit te Curçillit dhe Ruzveldit per vetevendosjen e popujve pas luftes ata nuk e realizuan endrren e tyre, ndonese u cliruan nga pushtuesit rane nen kthjetrat e diktatures per nje gjysme shekulli.Te nderuar bashkekombas tubimi i sotem madheshtor dhe ky monument i bukur dhe kuptimplote eshte nderimi per ate qe ka bere per lirine e Kosoves z.Ricard Hollbruk, diplomat, humanist dhe personalitet i shquar por nderimi yne i shkon ne rradhe te pare Amerikes, kombit te madh te lirise, dinjitetit te progresit njerezor pa te cilen nuk do te kishim Kosove te lire por as Europe dhe bote te lire.
Shqiptaret kane ne kodin e tyre gjenetik nderimin per mikun, per miqte qe u jane gjendur prane ne momentet me te veshtira te historise.Ata i kane te shenjte ashtu si lirine, Atdheun , gjuhen dhe flamurin e tyre. I tille eshte Hollbruku, Presidenti Klinton dhe Bush, gjenerali Klark, zonjat Ollbrajd dhe Klinton dhe mbare kombi amerikan per shqipetaret kudo ne bote.Beteja per lirine e Kosoves kunder regjimit gjakatar te Milloshevicit ishte nje beteje principiale mes botes se lire dhe demokratike dhe nje diktatori satrap qe beri ne Jugosllavi e Kosove krimet me te tmerrshme ne Europe qysh nga lufta e dyte boterore.Fantazia kriminale e Milloshevicit do te tejkalonte edhe mizorite mesjetare te Erik qimekuqit, Vladit hungules, Cenkiz kanit apo Ivanit te tmerrshem. Presidenti historik i Kosoves, gjeniu i politikes Ibrahim Rugova me vizionin e tij profetik dhe politiken paqesore e orientoi popullin e Kosoves ne kahjen e duhur historike drejt vlerave perendimore.Ishte kjo politike qe e beri ceshtjen e Kosoves nje ceshtje themelore per moralin e mbare botes Euroatlantike.Pershkallezimi ne ekstrem i dhunes ndaj shqipetareve, vrasjet e barbarizmat mesjetare te makinerise Milloshovicjane ne Kosove nxoren ne skenen historike UCK e udhehequr nga simbolet e qendreses Adem Jashari e Ramush Haradinaj.