Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Aktivitet përkujtimor në Vjenë:”Çamëri moj Çamëri,70 vjet lot në sy

by

Homazhe simbolike viktimave çame nga masakrat greke. P.Begzati:”Masakra ndaj çamëve ka vetëm një emër:gjenocid e pastrim etnik…Koha që Qeveria Shqiptare t’i jep fund qëndrimit pasiv nda çështjes çame.. Deklaratë apeli nga 14 Shoqata iu dërgua BE-së, OSBE-së etj./
Hazir MEHMETI, Vjenë*/
Këshilli Koordinues i Shoqatave Kulturore në Vjenë organizoj manifestimin në përkujtim të tragjedisë së përgjakshëm të popullsisë çame nga forcat greke. Ishin të pranishëm edhe përfaqësues nga Ambasada e Shqipërisë, Maqedonisë dhe Kosovës. Mysafir rasti ishte z.TahirMuhedini, deputet përfaqësues në parlamentin shqiptar të shqiptarëve të Çamërisë. Kishin ardhur bashkëkombës nga e gjithë Austria, mes tyre shkrimtarë, artistë, krijues e veprimtarë.
Vjetët 1944-45 ishin vjet kur u krye tragjeditë më e rënda shfarosëse ndaj popullsisë çame. Gati paralelisht ndodhi masakra tjetër tragjike ndaj shqiptarëve nga forcat komuniste jugosllave tëpërkrahura nga komunistet shqiptarë brenda Shqipërisë dhe jashtë saj, Masakra e Tivarit. Mosvlerësimi dhe harresa e dy masakrave gjenocide nga shteti diktatorial komunist dhe shërbyesit e pushtuesit sllav, është një tjetër krim brenda vet kombit shqiptar, i ndarë ideologjikisht dhe në shërbim të shkatërrimit kombëtar.
Tani pas gjithë këtyre ndryshimeve progresive ndaj errësirës ideologjike komuniste dhe lirisë së trevave etnike shqiptare, krijohen mundësi të trajtimit, vlerësimit e përkujtimit për të parën herë masakrën e Çamërisë. Formimi i Këshillit Koordinues i disa shoqatave kulturore në Vjenë nga aktivistët e veprimtarët e njohur të çështjes kombëtare, hapi shtigje të reja aktivitetesh. Salla e bukur ishte përplot me mërgimtarë nga të gjitha trojet etnike shqiptare, mes tyre edhe nga Çamëria. Dita e 27 qershorit është shpallur si “Dita e Gjenocidit ndaj shqiptarëve të Çamërisë nga shovinizmin grek”. Forcat armike greke në këtë datë ushtruan terror masiv me përmasa gjenocidi, ku u masakruan mijëra çamë dhe mbi 35 mijë prej tyre u dëbuan nga vatrat e tyre duke iu aneksuar toka e pasuria dhe u pamundësohet kthimi i tyre edhe pas 70 vjetëve. Tubimin e hapi Dr.Dr.Ilir Çaushi nga Instituti i Kulturës Shqiptare “Aleksandër Moissi” në Vjenë. Kurse vështrimin rreth masakrës greke ndaj Çamërisë e mbajti z.Petrit Begati (Kasemi): “Padrejtësisht krahina shqiptare e Çamërisë u shkëput nga Kongresi i Ambasadorëve të Londrës prej tërësisë së truallit etnik shqiptarë me 11 gusht të vitit 1913 duke iu aneksuar Greqisë. Popullata e Çamërisë iu nënshtrua represionit grek gjithmonë me propagandën e greke sikur po sillnin barazinë, qytetërimin e respektimin e të drejtave njerëzore. Kjo fasadë propagandistike shoqëronte nënshtrimin e Çamërisë dhe çamëve, jo vetëm që ka mashtruar dhe vazhdon ta mashtroj opinionin e gjerë por pësoi një nga fatkeqësitë më të mëdha që nga koha antike e këtij populli. Ky pushtim solli shkatërrimin e vlerave, vrasje masive duke përfshirë këtu edhe vrasjet fëmijëve. Çamëve iu mohuan të drejtat e tyre në shkollim në gjuhën shqipe të lashtë stërgjyshore që nga pellazgjishtja duke vazhduar me gjenocid ndaj tyre në vitet 1944 e 1945. Ky represion me përmasa gjenocidi u përcoll më shpërnguljet masive të çamëve, veçan atyre të religjionit mysliman. Ishte ky një plan i përgatitur e studiuar shumë vjet më parë duke kujtuar këtu dy projekte famëkeqe që ka njohur Ballkani: “Naqertania” serbe dhe “Legalites” greke për shfarosjen e shqiptarëve dhe dëbimin e tyre nga territoret autoktone. Që nga aneksimi i Çamërisë greket kanë organizuar vrasje masive të planifikuara…. Sipas Marrëveshjes së Llozanos të vitit 1943/44 mes autoriteteve greke dhe aktorët ndërkombëtarë, u dëbuan nga territoret çame mijëra familje shqiptare, pothuaj se u boshatisën Parga dhe rrethina e saj, Kosturi, Konica, Janina etj. pra një spastrim etnik i formës së veçantë. Në vitet dyzetë, pak para pushtimit të atyre viseve nga fashistët gjerman, grekët organizuan burgosjen dhe internimin e meshkujve shqiptarë në ishujt e Mesdheut që nga mosha 16 vjeçare e tutje, duke lënë vetëm gra e fëmijë të pa mbrojtur të cilët iu nënshtruan plaçkitjeve, dhunimeve, shkatërrimeve të vazhdueshme nga bandat kriminale greke. Ishin këto kampe internimi të tipit të fashistëve të Mauthausenit për shfarosje masive. Ishte realitet i shpëtimit të kësaj popullate nga burgjet e internimit dhe shfarosjes prej forcave gjermane që pushtuan këto vise. Ata u liruan dhe u vendosen në shtëpitë e tyre në Çamëri dhe duke i shpëtuar kështu shfarosjen e tërë meshkujve. Atyre iu lejua shkolla, gjuha, kultura. Tani ironia e fatit, ushtria fashiste identifikohet si çlirimtare. Kjo në sytë e çamëve u krijua si pikëpamje, se grekët ishin pushtuesit kurse gjermanët të mos shikoheshin si pushtues por si çlirimtarë, pasi këta po u njihnin të drejtat e tyre të mohuara nga pushtuesit grek në vazhdimësi. Çamët për herë të parë realizuan të drejtat e tyre kombëtare, mbajtjes së flamurit, shkollimin në gjuhën amtare. Në ngjarjet tragjike që pësuan më vonë çarqet greke duke propaganduar, se gjoja çamët bashkëpunuan me gjermanët dhe rrethanat e krijuar gjatë luftës, favorizimet e saj, realizoi aktin e fundit gjenocid ndaj popullsisë myslimane çame i filluar më 27 qershor të vitit 1944 dhe i përfunduar më masakrën e fundit të Varnanit me 13 mars 19945 kur s’kishte asnjë forcë gjermane në Çamëri…. Vetëm brenda 27 qershor 1944, ditë e martë, u ekzekutuan mbi 600 shqiptarë çamë nga EDES-i grek nën komandën e famëkeqit Napoleon Zerva…. Kjo mbetet një nga ditët më të zeza të kombit shqiptar…. Mbi 10% e popullatës çame e vrarë dhe e masakruar nga të cilët 2900 të moshuar dhe të rinj, gra të dhunuar dhe mbi 35 mijë të shpërngulur nga trojet e tyre. I vetmi faj i tyre ishte pse ishin shqiptarë dhe jo grekë… Tragjedia çame dhe vepra armiqësore greke ndaj shqiptarëve të Çamërisë ka vetëm një emër: gjenocid e spastrim etnik… Ka ardhur koha që shteti shqiptarë t’i japi fund qëndrimit të tij pasiv nda çamëve e Çamërisë”. Në emër të shqiptarëve të Çamërisë përshëndeti deputeti zoti TahirMuhedini, i cili falënderoi të pranishmit për respektin që po tregonin në përkujtim të tragjedisë së vëllezërve të tyre çam. Gjatë këtij aktiviteti u shfaqën filma dokumentarë që risjellin në kujtesë ngjarjet e hidhura që kanë kaluar shqiptarët e Çamërisë si dhe dëshmi nga të mbijetuarit e masakrave. AbdullahAbdullahu, përfaqësues i Shoqatave lexoi deklaratën ku bëhet thirrje bashkësisë ndërkombëtare që të tregojë një interesim dhe kujdes edhe ndaj kësaj pjese të braktisur të Evropës dhe të kujtoj se dhe fëmijët e shqiptarëve të Çamërisë kanë të drejtën natyrale dhe historike për vatrat e tyre stërgjyshore.
Ishte një ambiente i rrallë përplot emocione, ku nuk mungonin lotët. Dhimbja në shpirt trazonte secilin, veçan kur takoj mik e mikeshë çame. Para të vinte pamja e vendlindjes e cila të pret me gjithë bukuritë e vuajtjet e saj. Vërtetë, “Çamëri, na mbeti loti në sy” dhe Arvanitasit, nipat e mbesat e Marko Boçarit edhe sot me shpresë këndojnë: Sa të jetë Shqipëria, Nuk ka mortje Çamëria.
* Hazir Mehmeti eshte korerspondent i Diellit ne Vjene

Tre Kampionët e HUMANIZMIT

by

Nga Marjana Bulku/ New York/
Sportet,këto tribuna të solidaritetit dhe rivalitetit njerëzor që shpalosen në arenën ku shikuesit,përloten, duartrokasin, thërrasin, ndërsa protagonistët shkarkojnë të gjitha energjitë e tyre ,forcë apo agresivitet dhe në fund shtrijnë duart edhe pse rivaliteti i ndante caste më parë,por vetëm si lojë . Përtej ringut, emocioneve të ndeshjes, ata ecin si triumfatorë të kualiteteve që ua fali natyra,por edhe vullneti i kultivimit.
Sportet janë ndoshta rasti më i përkryer nga ku politika, feja dhe njerëzimi në përgjithësi ka rastin fatlum të mësojë se Njeriu ka atributet më njerëzore në këtë realitet ku humanizmi ndeshet gjithmonë e më pak dhe fryma humane pothuajse nuk ndjehet.
Na ndodh jo pak herë që heronjtë ti kërkojmë nëpër romane, filma, studime të thelluara , histori me apo pa fantazi dhe harrojmë se në të shumtën e rasteve është realiteti ai që e ushqen fantazinë dhe jo fantazia realitetin.
Jo rastësisht takova tre heronj,(i kam dibranë) edhe pse kisha lexuar dhe degjuar për ta,shtypi, media, jeta e vështirë ndonjëherë takohen, ndaj them jo rastësisht. Por kur bisedova vetë me protagonistët kuptova se shtypi,media, realiteti ,duhet të jetë përditë e më shumë pranë këtyre shembujve të humanizmit që shkon deri në sakrificë. Janë njerëz që frymëzojnë!!!! E për më tepër në ditët kur ndodh që dëgjon lajme që nuk do doje, sheh se si njerëzit vrasin njëri- tjetrin, pastaj qajnë dhe hedhin lule hipokrizie, pastaj të bëjnë hero…
Jo ,jo …heronjtë e mij janë të gjallë (nxitoj ti quaj kështu, shpresoj të më kuptoni dhe të më jepni të drejtë).
Janë tre heronj të gjallë, të tre kampionë: Dy edhe me trup dhe fizik që udhëtojnë me ëndrrën fëmijënore për tu bërë ”Herkulë” ndërsa tjetra është e brishtë, sëmundja e ka lodhur ,por nuk e ka mposhtur, sëmundja e ka bërë ta dojë më shumë jetën ,të luftojë për të.
Ismail dhe Xhetan Keta ,dy kampionët e Kick Boxit dhe Ambra Meda, vajza që po i mbijeton sëmundjes së rëndë pas ndërhyrjes kirurgjikale të kushtueshme financiarisht që u mundësua nga dy kampionët e ringut të cilët më shumë sesa fitues të trofeut dhe parave, janë shpëtimtarë të një jete njerëzore, asaj të bukurës ,në lulëzimin që edhe mund të ndërpritej, jetës së Ambres. Mjekët, apararaturat e fundit, teknologjia e lartë, ndodh që edhe nuk funksionon pa një shpirt të madh dhe human. Ky ishte thelbi i asaj që më bën të kuptoj nga gjithë kjo histori reale me tri protagonistet KAMPIONE :dy që luftojnë në ring dhe njërës qe luftoi me vdekjen.
Janë tre kampionë që më bëjnë të kuptoj se arti, sporti, jeta merr më shumë kuptim kur dhuron .Dhe ti dhurosh jetës jetë është sa njerëzore aq edhe hyjnore. Unë e adhuroj sportin, ndoshta tani që njoha më nga afër historinë e tri kampionëve, ndoshta fjalët e Ismail Ketës qartësojnë më së miri thelbin që mbart antagonizmi në sport ” gjatë lojës shkarkohet nervozizmi, violenca,egërsia, xhelozia, inati ,nervi ,,,, që përtej saj të ndjehemi dhe të jetojmë si NJEREZ”!
Unë i njoha dy kampionët dhe sportin e tyre kur ata i thanë PO jetës, kur ata dhe Ambra luftuan vdekjen , kur dibra dhe dibranët ndjehen bashkë edhe në botën globale, kur shqiptarët edhe në Gjermani ,a gjetkë dëshmojnë solidaritet, dashuri dhe përkujdesje për jetën që e lind Njeriun e ky i fundit ka për detyrë ta mbrojë.
New York,Qershor 2014

27 Qershori….kujtesa e pashuar e Çamërisë!

by

[ Homazh në përkujtim të masakrave kundër popullatës shqiptare të Çamërisë]
Nga ERVIN FETAHU/
“Sërisht po vijnë ata…! ata që nuk harrojnë kurrë,hapat e tyre dëgjohen atje tej përsëlargu,gumuzhijnë zërat e të gjallëve e bashkë me ta, bashkohet refreni i gjyshërve tanë të vdekur…! ”Qafë Botë moj të raftë nëma, ndave foshqën nga nëna “
27 Qershor…! dielli bënë hije mbi kokat tona, ndërkohë rruga gjarpëronjëse e tejmbushur me shqiptarë të Çamërisë , të cilët ngjyrosin rrugën kuq e zi me flamujt në duart e tyre. Atje ku afshi përvëlonjës dhe vapa vështirësojnë ecjen, gjymtyrët motivohen e marrin forcë, vështrimin hedhin atje tej në Çamëri…! Ky ritual që duhet të jetë i përvitshëm, bart simbolika që vetëm shpirtrat e plagosur mund ti dëshifrojnë,e kështu koha i jep pak nga pak trajtën e një peligrinazhi. Të moshuar, gra, të rinj e të reja marshojnë drejt përkujtimit të viktimave e të rënëve të pafajshëm me plot përulje e respekt.Ecim me kokë ulur, të duket sikur po numërojmë pikërisht hapat e dhimbjes e rraskapitjeve që kalun ata shqiptarë fatkeq, meditojmë të kaluarën që nuk u buzëqeshi gjyshërve tanë,e nën zë u themi se ne,bijtë tuaj,kurrë nuk ju kemi harrurar, sinergjia shpirtërore rrezonon shpresë e kurajo, jehona e zërit të shpirtrave martir na udhëheq drejt “Tokës Çame” si flamurtar të fitoreve që na ka rezervuar e ardhmja.Aty ku forca magnetike e Çamërisë tërheq kah vetja qënien tonë me gjithë fuqinë e saj.Syri ziliqar e i zënë në faj nuk fle,i ndier në ankth vështron aty përtej një kodre,matan kufirit ndihet atmosferë nervoze,rojet e gardës kufitare greke afrohen duke qartësuar planin me dylbi ushtarak, zëra që pëshpërisin, erdhën ,erdhën ata që na janë qepur keq,po afrohen zotërit e Çamërisë! Mund të themi se vërtet aty ndodhet një kufi “zyrtar”, por jo për ne,bijtë e asaj toke…! ai kufi ndarës funksionon vetëm për palën greke që ruan me fanatizëm tokën e grabitur…! e si mundet vallë të ketë kufi mes birit dhe nënës, kufiri ynë mbaron atje ku era e Jonit përhumbet,ku aroma e portokallit venitet,ku fillojnë shkëmbinjtë e thatë,e ku ulliri nuk lulëzon më, aty mbaron Çamëria ! Dramë e dhimbshme,njollos e damkos Greqinë me hije turpi.Pretendentët si stërnipa të Demostenit apo Perikliut, krenohen me këtë inskenim e regji të fantazuar dhe realizuar pikërisht prej tyre.Kufiri i hekurt ka vetëm një qëllim tinzar,izolon dhe hermetizon Çamërinë,ndalon shqiptarët vendas të kthehen në vendlindjen e tyre,dhe aq më tepër mban peng një miqësi të pretenduar mes dy popujve,them të “pretenduar” për vetë faktin se asnjë “traktat miqësie” nuk është zbatuar mes dy fqinjëve.Bota e qytetruar,shpesh herë hesht dhe vëzhgon me naivitet për padrejtësitë dhe mënxyrat që ndodhën haptas në ditë me diell.Ndaj ne viktimat e këtyre padrejtësive duhet ti dalim zot vetes,të dëshmojmë me mjete demoktratike që nuk kemi për te reshtur në asnjë çast,dhe do i japim vlerën meritonjëse të drejtës sonë.Kjo ditë qershori shërben për një rizgjim dhe zgjidhje sa më të shpejtë, me shpresën se do përmbushim amanetin, e do lehtësonim sadopak ato shpirtra të praruar. Kjo,më së shumti vlen për ata që kanë diçka në dorë,e kam fjalën për institucionet e shtetit tonë, që nuk e kanë idene apo ndoshta nuk e kuptojnë aq sa duhet rëndësine e çështjes çame, e cila obligon dhe ngarkon me përgjegjësisi, pse jo, vë në sprove ndërgjegjen tonë kombëtare, pra sa kujtesë e memorie kemi si komb…! mbetet për tu pare nëse do ta përmbushim urdhëresën e shenjtë…!
Vetë terminologjia e fjalës peligrinazh tregon shenjtërim e respekt dedikues nga ana jonë në çdo datë 27 qershor,ku vendosim kurora me lule, spërkasim me ujë ngadalë tokën që ruan brenda saj qindra e mijëra eshtra në atë varrezë masive të shkaktuar nga genocidi vrastar, dëbimi masiv e spastrimi etnik për të cilat bëjmë përgjegjës shtetin fqinjë të asaj kohe dhe shtetin e tanishëm që ecën pak a shumë në të njëjtën linjë, pra Greqinë e cila injoron në mënyrë të paturpshme vuajtjet e persekutimet e popullësisë came! Ndoshta rastësia,ose më saktë “ironia e fatit” e quan grykën apo qafën në të cilën emigruan çamët ”Qafë Bota”,sepse pikërisht aty ndahen dy botë, bota e së mirës dhe së keqes, bota e mizores e bota e pafajsisë, aty ku padrejtësia ulet këmbëkryq. Ehhh ç’maraz na ka kapluar tash e sa vjet me rradhë…! Kur do vij ajo ditë që era e Çamërisë të na flladis ballin tonë kryelart …?!
E di që rrëfejnja të tilla u takojnë pasionantëve, këtu nuk ka aspak ngarkesë emocionale,por është e vërtetë drithëruese që shpon thellë. Deri më tash,Greqia ka refuzuar të pranojë zgjidhjen e “çështjes çame” por nuk mendoj se do zgjasi edhe shumë kjo situatë,realitetet e fillimit të mijëvjeçarit të ri nuk do i lejojnë greqisë luksin të ndihet pengmarrëse e përjetëshme.Shqipëria dhe populli shqiptar tashmë janë shumë afër “de jure” me familjen europiane,ne fituam statusin si vend kandidat,e më pas drejt një antarsimi me të drejta të plota në kontinentin e lirisë e demokracisë.Siç kemi detyrime ndaj kushteve dhe reformave që duhet të përmbushim, ashtu edhe Evropa ka detyrim moral dhe juridik që “çështjes came” ti japë zgjidhjen e merituar.Greqia si një vend antar i “Bashkimit Europian” duhet të kthejë sa më shpejtë drejtësinë e munguar,nëse vërtet pretendon se ruan vlerat e vendit prej nga u kultivua dhe u eksportua demokracia, pra të rikthejë të zotët e vendit atje ku kanë shtëpitë e gurta, buzë Jonit, në trojet e tyre stërgjyshore. Ëndrra jonë, jeton vetëm në realitet, kahera prania e popullësisë çame në atë ditë qershori në “Qafë Botë” thërret dhe komunikon mes gjeneratash,gjyshër që s’patën dot mundësi tu tregonin nipërve atë kalvar vuajtjesh, duket sikur thonë….djelthmit tanë ! nëse ju do të lodheni së kërkuari Çamërinë, atëherë kush tjetër veç jush do e kërkoj atë tokë të bekuar…?!
Sikur degët e drurëve të Çamërisë të priteshin e të bëheshin pena, e prej lumit Kalama të buronte bojë, sërisht nuk do mjaftonte të shkruheshin e të molloiseshin vuajtjet e dhimbjet e kësaj popullsie martire që nuk u dorëzua për asnjë çast. Brezat që pasuan ndonëse nuk ishin dëshmitar okular të atyre ngjarjeve dramatike, dëshmitë e të mbijetuarve i bënë ata pjesë të asaj tragjedie. Imagjinata na çon diku larg në kohë, tek vapa vrastare e vitit 1944, ku mungonte një pikë uji për të freskuar etjet e foshnjave në djep,shikimet e atyre njerëzve në ato çaste shkëmbehshin e dukeshin si të zëna në faj, në apelin që familjarët bënin për pjestarët e tyre,mungonte një-dy, apo ndoshta e gjithë familja e masakruar.Nuk gjendej një mundësi ngushëllimi e reagimi mbrojtës, veç një “Zoti” sipër… medet për barbarizmat Zerviste, medet !
Diku aty,në një vend pushimi pranë Konispolit ndodhej një komision ndërkombëtar i “Lidhjes Kombeve” që kujdesej e mbante raporte mbi gjendjen e refugjatëve të luftës, proçedura kërkonte disa dëshmi okulare nga të mbijetuarit, e kësisoj mblodhën shumë prej dëshmive trishtuese, befas afrohet një nënë me flokë të shpleksur e të pluhurosur tek nxjirrte nga gjiri i saj, e çfarë do të thoni ju…?! mos ndoshta hajmali…! jo joo aspak, e gjora nënë hapi shaminë, e nxjerr bashkë me të një pjesë kafke të mbuluar me flokë ,ishte kafka e të vetmit djalë,që i fluturoj para kembëve të saj…! çaste shokuese , aty mbizotëroi heshtja, komisioni i dëshmive shtangu e tha njëzëri, “sikur të ishte thjesht kjo e vetmja dëshmi në gjithë këto masakra, do mjaftonte të ngarkonim me faj e turp ata kriminel barbarë. Ndaj në përfundim të këtij shkrimi i kërkoj të gjithëve që sëbashku të solidarizohemi e të kujtojmë për mos të harruar “27 Qershorin” kalvarin e dhimbjeve tona …!

EPOKA E SKENDERBEUT NE OPTIKEN E VIRGJIL KULES

by

NGA ILLO FOTO/ New York/
Gazetarin e formon me shume jeta se shkolla. Gazetari identifikohet me jeten . Ata kane dale nga fronti i luftes dhe i punes ,pa veshur uniformen e ushtarit dhe komnishet e puntorit . Shume personaliteve publike shqiptare , jane me origjine gazetare. Permendim Petro Markon , Nonda Bulka , Agim Shehun , Dritero Agollin , etj veprimtarine fillestare kane gazetarine . Mund te shkojme dhe me gjere. Ne vargun e gjate te nobelisteve , shndrisin emrat e gazetarve , Cherchill dhe Markez .
Kur njifesh me kete te kaluar te gazetarve , askush nuk dyshon ne se nje gazetar debuton si shkrimtar i shquar ose historian . Ne keto bujtina gazetari bujt sikur te jete ne shtepine e tij , sepse ashtu ndihet realisht . Besoj se shume si une nuk jane befasuar kur degjuan se gazetari Virgjil Kule botoi librin historik “Kryqtari i Fundit”,qe nuk eshte roman , por liber historik i mirfillte , kushtuar heroit tone kombetar .
Nuk besoj se gjendet nje nxenes europjan , qe eshte ulur ne bangot e shkolles dhe nuk ka njohuri , per kryqtarin Skenderbe , qe njihet edhe si kryqtar i fundit i kristianizmit . Edhe ata , qe nuk kane arsimin minimal , Heroin Skenderbe e njofin nepermjet legjendave , qe u kane mekuar nenat dhe gjyshet ; sepse Skenderbeu eshte hero mitologjik i shume krijimive popullore te shume vendeve ballkanike dhe europjane. Qofte si figure historike , apo mitologjike , Skenderbeu shqiptar eshte heroi , qe i dolli per zot vendlindjes se tij arbnore dhe Europes plake , duke e mbrojtur nga absorbimi otoman. Lexusit dhe adhurusit e shumte , perpara Shqiperise , kane njohur Skenderbeun. Kjo perben nje krenari mbarekombetare. Autori Kule shkruan ne faqe20 : “Gjergji nuk mund te luante rolin e skllavit te menddafshte” ( faqe 20 )
Letraret , historianet, shkencetaret shqiptare e kane trajtuar temen “Skenderbe “, ne te tera zhanrat e krijimtarise , qe nga kenget , tregimet popullore , tek poemat e Naimit dhe librat historike , te shume historianve vendes si dhe filmat kinematografike . Shtatore te tij gjen jo vetem ne trojet arbnore , por dhe jasht vendit te origjines . Tema “Skenderbe“ eshte gjithnje aktuale, pavaresisht kohes, kur trajtohet . Kjo tendence vjen e mbartur nga gjashte shekujt e fundit te kristanizmit .
Virgjil Kulen, si shumica e shqiptarve , e kam njohur si deklamus (recitus ) ne Tv. Mendoja se ishte gazetar , qe shkruante ne ecje e siper dhe bareste ne jete, duke e mbajtur per dore ndonje tutor i pa dukshem . Kisha mendim shume te gabuar , qe e ndryshova rrenjesisht , kur lexova vepren e tij historike , per te cilen po shkruaj kete persiatje modeste .Perpara lexusit te sotem , autori Kule ngrihet si gazetar madheshtor , qe njef ne pallce realititetin , per te cilin shkruan dhe i ngulur ne karigen e krijusit hiistorian , na ka dhene nje veper monumentale historike , me te cilen krenohemi si komb .
Virgjilin e njef opinioni publik edhe si tregimtar i talentuar , qe ben pjese ne eliten e gazetarve . Jo te gjithe gazetaret jane tregimtare , sepse arti i naracionit eshte talent . Historiani kerkon skrupulozitet, nuk ndryshon , as fantazon , por komenton . Nje historian edhe pa stazh duhet te nxjerri nga dora veper te persosur, per saktesi . Nuk duhet te ekzistoje shprehja historian i ri . Tek autori i librit , qe bejme fjale, eshte bashkuar gazetari me historianin dhe nepermjet ketij aliazhi , kemi librin historik “Gj.K. Skenderbeu –Kryqtari i fundit “ , botim i dyte nga “F.T. Albania “ -2012 . Permban 546 faqe.
Pasioni i gazetarit dhe i memmedhetarit , jane shtysat , qe e konvertuan autorin Kule , ne historian te mirfillte . Nisma i sherben nje rishikim te shkrimit objektiv te historise . Simbas mendimit te perparuar intelektual te kohes sone , gazetaret e tranzicionit , pa dyshim dhe shkrimtaret jane disa hapa perpara politikanve dhe historianve , qe i ka marre zvarre tranzicioni problematik .
Nuk kam pse te marr persiper klasifikimin e veprave historike , qe kane vershuar ne tregun e librit shqiptar , vitet e fundit , por do te shpreh mendimet e lexusit , per vepren e Virgjil Kules . Mendoj se eshte nje veper serioze historike , qe argumenton se Skenderbeu shqiptar , nuk eshte vetem nje trim kordhetar , zot i shpates dhe topuzit, por nje politikan dhe diplomat nga me te shquarit e kohes , i shkolluar ne nivele te larta , qe plotesohen me telantin si bashkepunus dhe lider ne beteja ndereuropjane , kunder osmanizimit te Europes .
Ne te tere kete portret te heroi tone kombetar , autori Kule ka cfrytezuar nen nje optike te rrepte analitike, shkrimet e historianve , arshivat e kohes te botuara , por dhe te pa botuara nga autore para ardhes . Kryqtari shqiptar , Skenderbe , na paraqitet si kollos i mendimit dhe veprimit kryengrites , i nacionalizmit te mekuar me europjanizem. Kule na paraqitet autor shume kerkus dhe per cdo eveniment historik u eshte referuar me shume se nje burimi . Tavolina e lodhur e punes , e ben autorin Kule te besushem , per lexusin .
Libri historik midis specifikave , qe ka si krijimtari , duhet te mos infektohet nga subjektivizmi , por ky realitet nuk duhet ta privoi autorin nga shprejet figurative , madje dhe nga fantazija, ne ndihme te tregimit interpreativ . Autori Kule e ka ruajtur kete baraspeshe te domosdoshme te te qenit historian . Po qe se historiani , do te jete i manget si tregimtar , lexusi arrin deri mos besushmeri te fakteve . Dashuria e autorit me heroin bie ne sy , qysh ne pershkimin e vegjelise dhe vijon , deri ne fund , duke mos cenuar aspak pa anesine e domosdoshme te historianit . Ja si na i jep Kule , heroin e librit , ne raport me oborrin e sofistikuar venecjan: ”Ne rrastin me te mire , me principaten e tij te vogel , nuk do te ishte me shume se nje feudal satelit , madje i ardhur me vonese ne oborrin venecjan “ ( faqe 172 ) .
Mjaftojne keto o dy fjali koncize , per te krijuar idene e nje partneri burror , sic ishte Skenderbeu , perballe sqimes se rreme venecjane , qe jetonte jasht realitetit te forces , qe lypte koha , per jete a vdekje , ne mbrojtje te kristjanizmit . Eshte thene gjithcka edhe per dhelperine venetikase dhe per kryelartesine trimerore te Skenderbeut. Keto ballafaqime dhe ballanca gjenden ne qindra pershkrime , ne vepren e Kules , duke i paraqitur dhe zgjidhur me mjeshterine e fjales .
Nuk mjaftojne vetem fjelite morfollogjikisht te shendeteshme . Ajo qe e bashkon vepren me lexusin eshte fryma letrare . Natyrisht une e kam pare me tendence librin dhe kam gjetur rraste shume te rralla te fjalive parazitare , qe do t’i ekspozoj ne kete shkrim , por shumica dermuse e zgjidhjeve , i ngjan faktit , qe citova me lart . Do te thoshja pak , ne se do te shkruaja : Virgjili di te shkruaj histori . Kjo shprehje mediokre mund te thuhet per nje tregimtar fillestar . Duhet thene me ze te larte : Virgjili e perdor fjalen artistikisht , brenda konteksit historik. Duhet te mbajme parasysh, ate c’ka thekson me force autori , simbas te cilit “Per c’do fenomen , institucioni i memories kolektive , regjistron me shume pasojat se sa shkaqet “ ( Faqe 175 )
Jetojme ne nje periudhe , kur ne historine e Skenderbeut ka hyre brutalisht teoria “Shmid “ dhe pas saj kane gjeneruar versione te ndryshmne ballkanike , qe u interesojne nacionalizmit dhe politikave te ngushta shoviniste , qe kane vegjetuar ne Ballkan dhe me gjere .Per sejcilen veper skenderbejane , natyrshem , duhet zbardhur dilema : Si e vlereson autorin , ne kuadratin e Barletit , Nolit , Fran Bardhit , apo nen syzat e Shmidit e kompani ? Une jam me autorin e librit , qe analizova . Autori e distancon veten nga interpretimet “Shmid “, por pa polemike dhe xhelozi .
Si autor i ketij shkrimi modest , ju rekomandoj organeve te arsimit dhe shkences , qe librin e gazetarit-historian Kule, ta kene referance kryesore , ne shkallet e arsimit kombetar , qe perfshin Kosoven , Iliriden , shqiptaret e Presheves , te Malit te zi . Pse e bej kete rekomandim ? Sepse Virgjili , ka interpretim objektiv te dokumentave arshivore , te vjetra dhe te zbuluara nga vete ai dhe e ka veshur heroin me kostumin historik , qe i rri sipas shtatit . Te njejten gje do te beja edhe per nje botim te mundshem , te se arthmes, ne se ruan linjen realiste te historise .
Historia , si shkence , zhvillohet e shendetshme , por jasht politikes dhe interesave meskine te fitimtarve . Historiani nuk formohet ne shkolle . Historian, shkrimtar dhe publicist te ben pasioni .Njifet fakti , qe akademiku Kristo Frasheri eshte i arsimuar per ekonomist. Ja si na e paraqet Kule permblethtas , shume permblethtas dhe realisht ngritjen ne kembe te shtatit patriotik dhe europjan te Heroit legjendar , qe i ka detyrar partneret kapricoze ta njofin si zot te luftes dhe te paqes . “As mbret , as duke , as Pape , vec nje zoteri i ardhur nepermjet nje superaksioni te shkelqyer ne radhet e Perandorise osmane , drejt e ne krye te nje partenizmi arbnor.. Ishte i afte te nxirrte fitoren nga dheu “ ( Kule “Gj. Kastrioti Skenderbeu .. “ faqe 162/63 )
Autori Kule , e ka hedhur ne qarkullim vepren ne kohen e duhur dhe duke perdorur te tera referancat e besushme . Kur nuk mjaftojne depertimet e Barletit, autori citon : Nolin , Dhimiter Frangun , Plasarin , ne disa rraste dhe Shmidin , per tja bere te qarte lexusit , ate konkluzion analize , qe autori mendon se duhet te sqarohet ndryshe , sic eshte rrati i mardhenjeve te brendshme dhe tradhetite e krereve arbnore .
Osmanet e pushtuan Kostandinopojen me 29 maj 1453.Tronditja ishte e madhe ne boten e krishtere . Krishterimi u konsiderua i humbur , por Skenderbeu u angazhua me shume, ne aleanca politike , per te mos e konsideruar renien e Konstandinopojes si fundin e objektivave te kryqezates , por si sfide , per mbijetesen e kristjanizmit , ne kushte te reja . Autori Kule nuk na i paraqit te tera betejat ushtarake te Skenderbeut , me hollesite , qe kerkon nje veper historike , sic e kemi pare kete dukuri tek vepra e Barletit , Nolit , Sabri Godos, etj. Ne vepren e Kules spikat ana tjeter e epokes skenderbegiane . Eshte pershkruar aspekti politik , diplomatik dhe bashkepunimi strategjik i heroit . Keto aspekte , te marra bashke , krijuan premisen e suksesit ne betajat ushtarake . Roli i Skenderbeut si strateg , u duk ne projektin e Kryqezates te perpiluar nga Alfonsi i Napolit , i cili i shkruante Papes : “ Skenderbeu duhet te ndihmohet me 1000 kembesore dhe 200 kalores , qe fuqia e turkut te percahej ne shume sektore . “ (Faqe 219 ) .
Ne faqen 254 te librit , pershkruhet realizimi i nje projekti , per te ndaluar futjen e ujit te kripur ne keneten e Durrsit dhe ne vendet e Arberise . Puntoret duhet te siguroheshin nga venbanimet arbenore . Ky eveniment na sqaron se Skenderbeu ishte njeri me orizont te gjere te nje administratori kohor , qe mendimi i shkonte ne perspektiven e larget te treves , qe qeverriste . Ishte shtetar me staturre te plote .
Lidhur me kete vizion te heroit , autori nenvizon : “ me Skenderbeun , sikurse me fatin , nuk mund te luante kerkush “ ( Faqe 236 ) . Mjafton te permendim faktin , qe qysh ne vitin 1448 , senati kishte marre vendim , per ta vrare Skenderbeun me ndonje vrases me pagese , te njejten gje pati bere dhe ne 1456 , per Leke Dukagjinin , qe ishte bere problematik , per senatin .
Plani afatgjate i Skenderbeut ishte krijimi i nje dinastie mbreterore arbnore . Nuk e plotesonin titujt , qe i jenin partneret si “Kapiten i pergjithshem i njerzve tane te armatosur“, quhej nga Napoli . Venetiku e quante : “I madherishmi , G.jergj Kastrioti .” Marrja e kurores mbreterore ishte kryekeput ne dore te Papes” , prandaj e quante prioritare Kryqezaten papale ,duke bere te pa munduren , per te fituar perkrahjen e tij , thuhet ne f. 279 te librit te Kules. Jepen shume dokumenta dhe shkresa , qe e paraqesin Papen si Komandat ushtarak i Kryqezates dhe skenderbeun si “atlet i Perendise “ . Venetiku kishte kohe , qe “u kishte fryre qirinjve , per shuarjen e Kryqezates “ .
Me duket shume e arrire pershkrimi i figures se Hamza Kastriotit , realizuar nga autori Kule . “ Hamzai nuk mund te ishte nje agjent i zakonshem , ne duart e osmanve , shprehet Autori , po te ishte i tille , ata do te kishin guxuar t’i kerkonin edhe t’i bente atentat Skenderbeut , me qe ishte aq afer tij , por Hamzai ishte kalores …duhej te perballej edhe me opinionin e brendshem “ . ( f. 285) Ne c’do liber , per Skenderbeun , eshte trajtuar figura e Hamzait , por Kule , ne menyren me koncize, ka dhene edhe portretin , edhe mjedisin , ku vepronte nipi gjeneral ushtarak dhe tradhetar. Eshte karakteristike e librit , autori perqendrohet ne analizen e veprimeve dhe me pak ne personazhet , qe i stigmatizon lakonikisht .
Mbeshtetur tek Barleti , autori Kule , analizon nje ane specifike te Skenderbeut, ate te preokupimit urban te tij . Eshte ndricuar ana e sovranit , qe investon per ndertimin e vendit . Ai ishte i dhene ndaj ndertimeve civile , sa here kishte fonde . Perfitoi nga paqa provizore , per te bashkepunuar me Sinan beun dhe me te derguarin e Papes , qe merrej me riparimin e objekteve fetare dhe urave te shkaterruarra nga lufta . Barleti kumton se per ndertime publike dhe te trashegimise kulturore , jane shpenzuar fonde jo te vogla , krahasuar me mundesite e kufizuara ekonomike te kohes . ( Keto momente jane sqaruar ne f. 345 -346 ) . Se bashku me c’ka sqaruam , me lart , per keneten e Durrsit , Skenderbeu di te ndertoi planet e paqes , sa dhe ato te luftes .
Askush nga shtetet europjane , nuk ju pergjigj papes Piu II , per lufte te krishterimit , kunder islamit invadus .Spanja ishte e zene me kontradiktat iberike , Franca nuk po e merrte veten nga lufta 100 vjecare dhe Anglia ishte e preokupuar me luften e pergjakshme te “trandafilave “ . Europjanet e vleresonin me shume stabilitetin e brenshem , qe po u lekundej, se sa fati i krishterimit . Angazhimet e sukseshme te Skenderbeut ne Itali , ishte nje lehtesim i madh , per Papen dhe aleatet e tij . Ishte koha , qe qarkulloi energjikisht ideja e bashkimit te feve , qe besojne tek nje zot . Simbas saj , jane me te shumte gjerat , qe i bashkojne se ato , qe i ndajne fete monoteiste . E veme re se kjo alternitave , po vjen e pa ndryshuar edhe ne ditet e sotme. Moneteizmi , po shkon drejt unifikimit te dogmave .
Sikurse Papa dhe Venetiku bente perpjekje ta kishte Skenderbeun ne anen e tij . Pal Engjelli , arqipeshkev i Durrsit , bente perpjekje per kompaktesimin e institucjoneve katolike . “ Me 8 Nendor 1462 , ai organizoi nje mbledhje ne kishen e Trinise se Matit . Eshte mbledhja , ku midis ceshtjeve te shqyrtuara , ishte dhe promovimi i formules se pagezimit te Frang Bardhit , qe ka vlere monumentale , per historine tone kombetare . Pas kesaj kohe arbnoret katolike , do te pagezoheshin , me formulen ne gjuhen e tyre “ ( Faqe 400 )
Autori Kule ka zbuluar disa dokumenta origjinale , qe nuk jane njohur nga autoret paraardhes . Ne nje dokument te tille , autori na ben me dije se ne Muzeun kombetar te Danimarkes , ndodhet Vula e Skenderbeut , 6 cm . e gjate , prej tunxhi , shume autoritare , qe besohet te jete pergatitur per Skenderbeun si udheheqes eskluziv i kryqezates te Piut te II .
Po rendis disa vrejtje te mijat , per vepren e gazetarit Kule, me synim , per t’i pasur ne konsiderate ne nje ribotim te mundshem te vepres, gjithnje ne se autori do t’i vleresoi , sepse duhet theksuar , qe vepra qendron e plote edhe po qe se vrejtjet e mija nuk merren parasysh nga autori . Une gjykoj se perfshirja e vrejtjeve te mija modeste , ne nj ribotim te mundshem , do te benin vepren te hidhte hapa te tjere drejt persosmerise .
Rrefimi historik ka ndryshim nga rrefimi letrar . Ne te parin merr rendesi degjimi , me shume se leximi . Ne rrefimin historik referancat nuk pse te tregohen te tera ne ligjerate te drejte . Kjo ndodh ne botimin e Kules . Shumica dermuse e referancave eshte e vendosur ne thojza . Kjo e shton besushmerine e referances , por nuk eshte ne pajtim me rrefimin historik . Historiani tregon referancen dhe e komenton ate . Me sondazh, me rezulton se 18 % e fjalive , jane vendosur midis thojzave , pra jane citime te veprave te tjera , qe perfaqesojne afersisht 90 faqe gjithsej, gati nje liber tjeter . Lexusi vertet kerkon dokumentim te fakteve , por do mendime dhe analiza nga autori, te pakten keshtu mendoj une . Kam vene re se shume autore shkrimesh , kryesisht gazetare profesioniste , bejne citime te sa me shme autorve , mundesisht me shume grada. Eshte mode e te gjithe shkrimeve aktuale shqiptare, por nuk ka pse te jete metode e Kules .
Disa vogelsi te kompozimit . Ne faqen 133 shkruhet “kurba e kryqezates kishte filluar pikjaten , per poshte “.Lexusi pyet veten : A ka pikjate per lart ?
Ne faqen 163 , perdoret fjala “parterizimi” . Besoj se do te kishte nje fjale shume me shqip se kjo , per te njejtin funksion.
Ne faqen 180 , ekziston nje fjali e gabuar : “… mallrat , mjetet dhe fitimet CASH , qe perbenin te ashuquajturen placke lufte…“ Lexusi pyet c’eshte kjo fjale CASH dhe pse te ashtuquajtur placke lufte , kur eshte vetem placke lufte .
Ne faqen239 shkruhet : “Eksibilizmi ishte ne kulm .. “ Une pyes: Nuk gjendej nje fjale me pak e perdredhur se kjo ?
Faqe 346 shkruhet “.. per ta izoluar qytetin nga toka “. Nuk besoj se ka ndonje mjet , qe e izolon qytetin nga toka . Ekziston izolim nga deti ose nga komuniteti . Nga toka kurrsesi .
Faqe 453 , eshte shkruar kjo fjali : “ Barleti , si biograf , eshte i detajuar ne kete drejtim .” Natyrisht fjalia eshte shkruar besnikerisht si ne tekst . Pyetja eshte e thjeshte : Ka lexus , qe mund te gjeje ndonje alternative te kuptimit ne kete fjali ?
Kur flitet per Moisi Golemin , spiunazhin osman e quan “inteligjent servis osman “ . Me mire do te ishte te mos cilesohej keshtu .
Jane gabime , qe nuk influencojne ne permbajtjen historike , qe eshte detyra e vepres.
Sic e kam nenvizuar me lart , vepra e historike e Virgjil Kules eshte me e arrira ne botimet shqip , per epoken skenderbegiane , qe ishte percaketuse ne fatet e qyteterimit europjan , ne shekullin e 15 .
Illo Foto / Studjus . NY , Qershor 2014

VATERLOJA POLITIKE E TIRANËS

by

– Bosat e shtetit/
nga KOLEC TRABOINI/
Jemi kësisoj si në kohën e triumviratit të Jul Çezarit me një pushtet që shfaqet si një kurorë mbajtur në tre gozhda e ku gozhda e Saliut nuk ka gjasa të zhgulet në të gjallë të tij. Veç Zoti mund ta ndryshojë këtë raport. Por Zotit nuk i intereson politika e shqiptarëve dhe i lë gjërat të rrjedhin siç duan njerëzit. Përfundimisht mund të themi se shteti shqiptar është i përqendruar në tre shtylla Rama, Meta dhe Berisha (presidenti është inekzistent ndoshta jo plotësisht për fajin e tij), ku Meta qëndron në mes dhe është forca ekuilibruese e triumviratit të ri shqiptar prej të cilit kurrnjë të mirë nuk pret ky popull.
Kalkulimi për goditjen e Lazaratit është bërë në marrveshje të plotë me emisarët e BE dhe të Ambasadorit Arvizu. Sado të përpiqen ta mohojnë maja e aisbergut duket dhe pjesa e nënujshme fare lehtë përftyrohet. Dhjetë ditë më pare se të ndodhte ndërhyrja e shumëpërfolur, ministri i brëndshëm kishte një platformë tjetër, të një zgjidhje europiane, gjithëpërfshirëse, si është e mundur pra që po ky ministër bën një zgjidhje të një goditje rrufe që më shumë se stil europian të jep përshtypjen e një inkursioni hollivudian stil Rambo. Pra hezitimit të gjatë të qeverisë shqiptare për të ndërhyrë me trupa speciale, ju gjëndën pranë ndërkombëtarët për dy arsye. Arsyeja e parë ka të bëjë me fasadën, që të krijohet përshtypja se Qeveria shqiptare e ka gjëndjen nën kontroll dhe ësht ë në rrugë të mbarë. Pra një show për të kënaqur europianët të cilët e dinë mirë se Shqipëria nuk plotëson asnjë kusht të vërtetë për të qënë pjesë e integrimit europian, dhe përgjegjësia është së pari e politikës. Natyrisht politika duhej ndihmuar, duhej shpëtuar sepse refuzimi i tretë do ti të varroste politikën shqiptare përfundimisht dhe nuk mbetej veç të shiheshin aleanca lindore në segmentin Turqi Kinë, mirëpo kjo nuk u interesonte të dërguarve europianë. A nuk e shihni çfarë bën Europa për të tërhequr Sërbinë nga prëhëri rus? Tani në Beograd shkon dhe Toni Bler. Anipse Lazarati nuk ishte në asnjë nga 12 pikat e kushteve, papritur shqiptarët e politikës dhe emisarët e huaj e vunë si pikë të parë krejt e paqënë. Sepse ishte i vetmi kusht që mund ta realizonin dhe atë gjithësesi me vështirësi sepse u vunë 1000 policë kundër 15 antarëve të një bande të armatosur nga të cilët u arrestuan vetëm kush u dorëzua, të tjerët ikën në drejtim të paditur. Si ti përpinte dheu. Kjo tani shitet si sukses kur kurrfarë suksesi nuk është sepse kjo mund të bëhej pa patur nevojë të pushtohej ushtarakisht Lazarati dhe të turpërohej policia, megjithëse propoganda po e shet disfaten si lavdi.
Arsyeja e dytë ka të bëjë me Ambasadorin Arvizu i cili tashmë nuk e honeps Berishën, dhe me të drejtë sepse është brënda konceptit amerikan, kur je në pushtet je gjithçka, kur zbret nga pushteti je një qytetar i thjeshtë. Kështu do të thjeshtëzohet edhe Arvizu në Amerikë kur të lëshoj postin për një tjetër. Por Arvizu nuk mund të puqet me mendimin se ndërsa ai do të shkojë e do të thjeshtëzohet në SHBA, Berisha do të vazhdojë të jetë faktor dhe i përnatshëm në qëndër të vëmëndjen në Shqipëri. Por përtej ndjesive personale ndaj atij që e quajti “burrë shteti”, ka edhe pasigurinë se socialistët nuk do të dijnë të mbajnë pushtetin përballë një dinosauri politik si Berisha që manipulon gjithçka në këtë vend, ndaj jo më kot ia zgjatën mandatin që i ka skaduar si ambasador Aleksander Arvizut, për eleminimin politik përfundimtar të Berishës për ti lënë krah të lirë Lulzim Bashës. Për realizimin e kësaj ai mesaduket ka menduar për një sërë masash që duheshin marrë për ti dobësuar pushtetin politik Berishës. Ai e ka dëgjuar Ministrin e Brëndshëm Tahiri në intervistën televizive mbi zgjidhjen e problemit të Lazaratit në plan europian dhe ka mbetur i pakënaqur duke i sugjeruar zgjidhjen e problemit në stil amerikan. Dhe kështu të bindurit tanë e kanë pranuar goditjen me stil Rambo mbi Lazaratin. Por llogaritë nuk dolën siç u menduan me shkakun se ato 1000 policë shqiptarë, ca thonë edhe specialiste italianë ndërhyrjesh, nuk patën sukses me blicin e tyre sepse u frenuan nga 15 njerëz, kaçakë të armatosur, mercenarë fshatarë këta të bosave të droges, të cilët rezistuan në pesë ditë por nuk vranë njeri, ikën nga sytë këmbët në drejtim të paditur duke ua lëshuar fshatin policisë që hyri si triumfatore e lodhur e raskapitur deri në palcë. Ca thonë edhe e uritur. E për ti dhënë një gjallëri e publicitet aksionit nxorrën në foto dhe një vajzë të bukur, e dënjë për Mis Albania, me uniformën e policit dhe automatik në dorë. Tani në internet të rinjtë po çmënden pas kësaj fotografie që vërtetë është e admirueshme por gjithësesi policja e bukur nuk e përballon suksesin e betejës së pesë ditëve kuturisje, por propoganda është propogandë ajo do bëjë punën e saj sa të shuhet zhurmënaja e betejës e pjatave e pirunëve në Padam dhe beteja raskapitese në Lazarat.
Gjithësesi qëllimi politik u arrit, klanit të Berishës ju pre mbështetja financiare nga bastionet e Lazaratit dhe si e tillë ai tashmë financiarisht mbetët i dobët. Fakti se kryetari i fshatit Lazarat gjithnjë është gjëndur nëpër grevat e metingjet e PD tregon shumëçka për lidhjet e kësaj partie me republiken e kanabisit. Por megjithë se kjo zgjidhje me goditje të përqendruar policore është në interes të kryeministrit dhe të Ambasadorit që duan shmangjien e Sali Berishës nga skena politike, ose të paktën dobësimin e tij maksimal, kjo nuk i shkon për shtat politikës së LSI-s me Ilir Metën që e ka në shtrungë partinë e vet. Atij i intereson të vazhdojë aleancën me PS dhe Ramën por jo dhe aq sa këta të fundit të forcohen aq shumë sa të mos ja ndjejnë më nevojën LSI dhe Metës, aq më tepër ai nuk do që PS të jetë plotësisht e sigurtë se Metën tashmë e ka prapavijën e vet. Meta nuk është nga ata që rrin nga pas, ambicja e tij është të rrijë në krye. Meta gjithashtu dëshëron që aleati gjithmonë të jetë me frikën e ikjës së tij nga aleanca, ndaj nuk i intereson eleminimi i plotë e Berishës nga skena politika. Me Berishën e lidhin shumë gjëra që dihen e nuk kanë nevojë për koment. Berisha e shpëtoi Meten, gjyqi u kthye në një farsë dhe ja ku është edhe më lart në rolin kyç të politikës shqiptare, një nga tre burrat e shtetit me peshë më të madhe se vetë presidenti. Meta me mjeshtri gjeti rastin kur Berisha i nxehur përsëriti ato çfarë i kishin sjellë informatorët e vet nga darka që u hëngër ligsht në “Padam”, por që ishin mbajtur jashtë vëmëndjes së publikut. Pra përfitoi dhe e ndaloi Berishën në foltoren e Kuvendit, një sinjal ky besnikërie ndaj Ramës duke e siguruar se në kuvendin që drejtonte ai, Meta, nuk guxon njeri të prekë kryeministrin, por nga ana tjetër, Meta i frikësuar( nuk ka trima në politikë, ka vetëm dhelpra) se Berisha do ti priste të gjitha lidhjet me të e do ti përfliste gjyqin Meta-Prifti, deshi s’deshi bëri një deklaratë publike duke thënë se e kishte dobësi Saliun dhe do të kishte kënaqësi ta dëgjonte edhe më tej në kuvend. S’ka më bukur. Me një gur Meta vrau dy zogj, jep siguri tek Rama por jo siguri maksimale dhe kësisoj e zbut Berishën duke i dhënë të kuptojë se mirësinë që i ka bërë nuk ja harron e në ditë të vështira do ti gjëndej në krahë.
Jemi kësisoj si në kohën e triumviratit të Jul Çezarit me një pushtet që shfaqet si një kurorë mbajtur në tre gozhda e ku gozhda e Saliut nuk ka gjasa të zhgulet në të gjallë të tij. Veç Zoti mund ta ndryshojë këtë raport. Por Zotit nuk i intereson politika e shqiptarëve dhe i lë gjërat të rrjedhin siç duan njerëzit. Përfundimisht mund të themi se shteti shqiptar është i përqendruar në tre shtylla Rama, Meta dhe Berisha (presidenti është inekzistent ndoshta jo plotësisht për fajin e tij), ku Meta qëndron në mes dhe është forca ekuilibruese e triumviratit të ri shqiptar prej të cilit kurrnjë të mirë nuk pret ky popull. Pa daljen e Sali Berishës, Fatmir Mediut dhe grupimit ish qeveritar në gjyq dhe zvogëlimin e rolit të Metës në shkallët e pushtetit, nuk ka shpresë që Shqipëria të kthehet në normalitet. Por kjo mjerisht nuk ka asnjë gjasë të ndodhë me këto raporet e aleanca që janë krijuar, prandaj shqiptarët të mos jetojnë me iluzione kultesh por të kuptojnë se është koha për të nxjerrë në skenë forca e individ të një fryme të re e me energji pozitive në politikë që i tejkalojnë këto konspiracione që e kangrenzojnë shoqërinë shqiptare, që më shumë të kujtojnë klanet mafioze se sa politikën e shtetit të ligjit dhe të së drejtës.

23 qershor 2014