Featured – Page 171 – Dielli

PSE VAKSINA E KOMPANISË MODENA ËSHTË MË EFIKASE?

December 5, 2020 by dgreca

PSE VAKSINA E ZHVILLUAR NGA KOMPANIA BIOTEKNOLOGJIKE MODERNA ËSHTË MË EFIKASE?/

-FLET PËR GAZETËN”DIELLI” MJEKU INTERNIST, I TRAJNUAR NË EPIDEMIOLOGJINË KLINIKE, ASISTENT PROFESOR NË MJEKSINË KLINIKE NË CORNELL UNIVERSITY –NEW YORK, DR.SKËNDER MURTEZANI-

Dr. Skënder Myrtezani, mjek internist, i trajnuar në epidemiologjinë klinike, asistent profesor në mjeksinë klinike në Cornell University – New York, në një rrëfim ekskluziv dhënë gazetarit Sokol Paja, për gazetën DIELLI, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, analizon vaksinat anti -Covid, situatën në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, gjëndjen në shtetin e New Yorkut, situatën e Shqipërisë, Kosovës e Maqedonisë së Veriut në përballje me pandeminë globale. Gjithashtu Profesor Murtezani shpjegon edhe fenomenin e vetvrasjes te individët e prekur nga Covid-19. Me doktor Skender Myrtezanin bashkëbisedoi gazetari i DIELLIT, Sokol Paja.

ERDHI VAKSINA E SHUMËPRITUR

Vaksinat kundër covid-19 janë në numër të madh, janë 58 vaksina sot që duan ta marrin rrugën e të arrijnë deri tek njeriu por nga një analizë që kam bërë, 2 vaksina janë më të mirat Moderna dhe Pfizer Biontech. Moderna për mua është një vaksinë më komplete sepse fillimi i bërjes së vaksinës është në Janar të këtij viti, i kanë bërë fazat në mënyrë shkencore dhe nën mbikqyrjen e Institutit Kombëtar të Shëndetësisë. Phizer e ka perdor bërë me të njëjten metodë, përdorimin e asaj pjese të virusit që është mRNA. Kjo është vaksinë gjenetike, pra ky “messenger” urdheron qelizën e gjalle të prodhojë proteinën që është e njëjtë me atë te virusit, dhe trupi ndërton antitrupa, pra e përgatit trupin tonë në rast se bie në kontakt me SARS COV 2 te fitoje luften me virusin ne kete rast SARS CoV 2 pa simptoma ose me shum pak simptoma. Vaksina e Oksfordit është e mirë por nuk e kam studiuar me detaje atë por vetëm vaksinat e Amerikës.

NJERËZIT TREMEBN, A KA EFEKTE ANËSORE TEK INDIVIDËT VAKSINA?

Janë tre faza qe fillojne pas fazes paraklinike në qelizat invitro dhe ne kafshe, ku studjohet nëse prodhojnë proteinë apo jo, pastaj prej studimit te aftesise se qelizave te prodhojne proteinen e Covid 19 in vitro, vazhdohet invivo por tek kafshet konkretisht tek numri me i madh i studimeve esht me majmunin Rhesus macaque ku ka treguar që mund të prodhohen antitrupa pra hapet rruga qe studimet te behen ne njerez. Vaksinë Moderna është aplikuar në 30 mijë vullnetarë, po ashtu edhe Phizer e ka aplikuar në 30 mijë vullnetarë ne fazen e tretë te studimit te efikasitetit te vakcines. Nga të dyja vaksinat nuk kemi asnjë rast vdekje, nuk kemi asnjë rast të ndonjë komplikimi serioz qe lene vaksinat gjate hulumtimeve klinike para se te dalin ne mbrojtje te publikut. Kur bëhet faza e tretë krahasohet vaksina me vaksinën e rrejshme që quhet placebo. Është parë që deri në fund të studimit te vakcines Moderna nga 30 mijë kanë gjetur 95 të sëmurë nga covid 19 ku 90 kanë qënë nga grupi placebo dhe 5 nga grupi që kanë marrë vaksinën e vërtete, por asnjëri nga këto të 5 nuk ka kaluar me sëmundje kritike. Pra duke mare vaksinen per Covid 19 edhe nëse e merr semundjen, nuk e merr atë formën që të merr jeten, pra ka efikasitet esht shum i larte. Un per vete dhe per familjen time e kisha mare njeren nga keto dy vakcina pa u menduar dy here. Mendohet, sipas dr. Faucit që diku në mars apo prill do fillohet aplikimi i vaksinës duke ndjekur prioritetet qe keto dite esht duke i percaktuar CDC (qendra për kontrollin e sëmundjeve NE Atlanta Gorgia), pra do ti ofrohet personelit mjekësor, punetoreve ne sherbim publik popullates qe jane banojne ne shtepite e pleqeve, grupeve më të rrezikuara dhe me rradhe. Shpresojmë që në shtator të arritet të vaksinohet e gjithë popullsia.

AMERIKA PËRBALLË COVID-19, SITUATA NË NEË YORK

Situata është e larmishme sot, Amerika është vendi i demokracisë, nuk është e lehtë të kalosh nga një kulturë s’me intereson asgjë,( I don’t care) apo (Dont tell me what to do” të kalosh tek kultura e re e pandemisë që kërkon sakrificë nga çdo njëri për ta fituar luftën. Kjo është gjendje e nje lufte biologjike por per fat te keq nuk është trajtuar si e tillë. Duhet trajtuar si luftë biologjike dhe çdo vend të ketë qëndrime, edukim të popullatës, marrje të masave që ta fitojmë betejën me virusin. Këtë sukses e kemi në Indokinë, Vietnam, Tajvan, Australi, Zelandë të Re. Problemi është se nuk kemi studiuar mjaft sesi penetron virusi. Deri tani e dimë që fillon tek hunda, tek goja, tani mendohet edhe tek sytë dhe duhet të mbajmë edhe syze ideja esht që mos ti japim rast CORONES 2 të shumohet. Problemi më i madh është që virusi do njeriun që të mbijetojë, në qoftëse ne nuk i japim rast ai do vdesë. Maska është e vetmja alternativë, tani CDC propozon maskë me dy shtresa, janë maska të reja dhe mendoj që çdo person që punon me industrinë e shëndetësisë duhet të kenë maska N95 ose M3. Amerika asnjëherë nuk ka qënë në top listen e vdekshmerise, por Amerika ka bërë testimet me numer me te madh ne bote, prandaj edhe vendët e tjera të kishin bërë aq testime do dilnin me shume raste pozitive. Nuk është me rendësi ne vendet me ekonomi te ulet të kapen sa me shume raste, por esht shum me rendesi mos të na ikin personat me simptoma që jane grupi qe transmetojnë virusin, ata dyhet te observohen nga qeveria ti izolohen dhe raster e kategorise kritike te transportohen në spital. Problemi në vendin tonë ka qënë tek kujdesi për ata me covid 19, duhej ne moment të izoloheshin per 3 jave pastaj te ritestohen sipas protokolit.

Situata sot ne NY, është më mirë se në çdo shtet tjetër te SHBA. NY pasi e pësoi DHE kishte vdekshmërinë më të madhe në botë, pasi nuk u morën masa që fillim ne janar shkurt prandaj marsi e prilli kanë qënë të kobshme per NY. Që nga mesi i marsit unë vazhdova ta promovoj fuqishëm përdorimin e maskës dhe të gjitha mjetet që kisha në dispozicion,qe mendoja se mund te stabilizojne sistemin e imunitetit qe te mos kalojme ne kategorine kritike te semmundjes po edhe po te kolojme te kemi gjasa te te mire te shpetojme. E kame filluar ne faqet e mija te facebook-ut e me vone prej ne 24 marsit me intervista dhe me materiale shtesë informative nga zyra ime ne Queens, i shpërndava masivisht me qëllim që qytetarët të ndërgjegjësohen për rrezikun e madh që kishim në horizont. Sot situata në New York është e shkëlqyer nëse iu referohemi shifrave të mëparshme. Por ky kohezion rrezikohet shumë nga lëvizjet masive të popullsisë për festa e raste, demonstrata kundër qeverisë apo pro qeverisë, festat e ndryshme që rrisin kontaktet mes njerëzve e të tjera si këto do na rrezikojnë shumë nëse nuk kihet një kujdes i madh. Në klinikën ku unë punoj ka disa shqiptarë të infektuar. U bëj thirrje që sidomos komunitetit tone të ketë kujdes të shtuar. Ata duhet të kuptojnë momentin, virusin, fuqinë e tmerrshme te virulences qe esht shkatërruese per trupine e njeriut i lus të jenë shum’ të kujdesshëm. Nuk bëhet shaka me këtë virus të tmerrshëm, jemi në gjendje lufte dhe ashtu duhet të sillemi, me kujdes ekstrem dhe jo me neglizhencë. Flitet kohët e fundit sipas studimeve se virusi mund të qëndrojë deri në 3 orë në ajër, ndaj duhet maska dhe distanca rigoroze dhe mbi të gjitha vetëdijësimi njerëzor për fuqinë shkatërruese të virusit.

SHQIPËRIA, KOSOVA E MAQEDONIA PËRBALLË COVID-19

Sjellja e bashkëkombasve tanë gjatë pandemisë ka qenë pak e tepruar ne aspektin e injorimit te masave mbrojtse. Qasja që kemi ndaj njëri-tjetrit dhe marrëdhëniet e ngrohta si shoqëri në vendet tona ka bërë që jo vetëm mos ta frenojmë virusin por ti japim një hov edhe më të fuqishëm shumimi. Vizitat e tepruara familjare, përqafimet, mos mbajtja e distances, mos mbajtja e maskës dhe neglizhenca ka bërë që situata të përcepitojë frikshëm në vendet tona sidomos sot që flasim Maqedonia është me keq se vendet tjera te Balkanit. Në qasjen ndaj virusin duhet të ndryshojmë kulturalisht. Është një domosdoshmëri. Duhet të kemi më shumë disiplinë. Në vendet tona maskat mbahen nën mjekër, në xhep, në makinë apo në dorë. Duhet një fushatë më e fuqishme mediatike dhe duhet më shumë edukim të popullatës me të gjitha mjetet e komunikimit masiv. Duhet një bashkëpunim më i madh mes mjekut, pacientit, institucioneve shtetërore, mediave e çdo indivi që është pjesë e zinxhirit të luftës kundër virusit global. Duhet të punohet fort që popullata të jetë e shëndoshë, ti parandalojmë që të mos sëmurën e të mos perfundojne në spital. Përhapja masive e sëmundjes na rrezikon kapacitete pritëse dhe na çon në kolaps te sistemit shendetsor. Në çdo spital shtetëror dhe privat duhet të ketë të paktën 2 kate të specializuar dhe të gatshëm për të luftuar Covid-19. Shtetet duhet të investojnë më shumë dhe duhet të kenë strukturë të fuqishme përballimi. Sot jemi në një luftë biologjike dhe qeveritë e sidomos partitë politike në vendin tonë duhet të jenë të bashkuara dhe të qëndrojnë në një front përballë të kësaj të keqe globale. Sot duhet të jemi të bashkuar. Vetëm kështu gjithmone do fitojmë ndaj së keqes.

PSE PO VETVRITEN NJERËZIT E PREKUR NGA COVID-19?

Vetvrasja në spitale dhe sidomos te pacientët e prekur me covid-19 nuk duhet të ndodhë në asnjë mënyrë. Është e turpshme. Aty ku vetvriten njerëz nuk ka menaxhim dhe nuk ka siguri. Nuk mundet që pacienti i sëmurë më covid të bëjë xhiro në katet e spitalit të planifikojë e shikojë me detaje se ku do të vetvritet. Ku janë strukturat spitalore? Çdo pacient që vjen në spital duhet lexuar dhe intervistuar me detaje se nëse ka shfaqje të problemeve të rënduara psikologjike a psikiatrike. Duhet shikuar dhe mbajtur nën vëzhgim çdo pacient që shfaq probleme. Psikiatri duhet të ndërhyjë menjëherë sapo merr informacionin nga infermieri nëse ka donjë depresion apo psikozë te pacientët. Çdo pacient që ka probleme duhet të mbikëqyret nga punonjësit e spitalit që të shikojë dhe sinjalizojë ndryshimet te ky individ. Në Amerikë quhet “one to one” pra çdo të sëmuri me tendence per vetevrasje vendoset që ta mbikqyrë një i shëndoshë, pjesë e ekipit ndihmës të spitalit do te benin pune te mire ne evitimin e vetvrasjeve. Përveç kësaj që thashë më lart, njerëzit vetvritën nga mungesa e besimit se do ta kalojnë virusin, nga frika e vdekjes, nga paniku që u shkakton virusi, humbja e shpresës, besimi te Zoti do te luante rol positiv. Problemi duhet parë ne kompleksitetin e saj. Në vendet tona 9 në 10 persona nuk duan më të jetojnë në atdheun e vet, duan te largohen ne perendim. Ka një depresion kolektiv. Në vendet tona Kosovë, Shqipëri, Maqedoni shoqëria është në një depresion te perhershem si pasojë e humbjes së shpresës dhe dëshirës për të gjetur pune qe do e mbaje nje familje dhe me perkushtim do te jetoj aty ku esht gurri i rende në vendin e tyre. Gjendja shoqërore është e rëndë. Situata është komplekse në vendet tona. Për tu kthyer të problemi, duhet që çdo mjek të ketë një kujdes të shtuar te pacientët që marrin ilaçe të forta apo që shfaqin simptome te depresionit, gjëndjen e rënduar apo shenja per ti bere dem vetes. Një gjë që duhet pasur parasysh është që edhe familja dhe spitali ti mbajë në kontakt të vahzdueshëm të sëmurët me depresion, biseda te shpeshta dhenja e kurajos dhe informimi i mjekut nese gjendja nuk permiresohet.. Ajo i çliron dhe i bën të ndjehen mirë pacvientet me gjendje psikiatrike. Ata nuk janë vetëm. Ata janë të gjithëpërfshirë dhe kurajo e miqëve e familjarëve i ndihmon shumë psikologjikisht të sëmurët. Morali i ulët dhe dëshpërimi, depresioni i thelle është fatal për të sëmurët Psiqiatrik.

KOHA QË MIQTË NDËRKOMBËTAR TI NDIHMOJNË SHQIPTARËT

Situata në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni nuk është ajo që secili nga ne duam. Njerëzit janë të lodhur nga qeverisjet e këqija, shpresa për ndërtim të vendit dhe mungesa e tregut të punës. Miqtë tanë ndërkombëtarë duhet ta ndihmojnë vendin tonë duke ndërtuar si fillim një industri të mjaftueshme që ajo fuqi punëtore ta gjejë vetveten në shtetin amë. Bashkimi Europian dhe Amerika duke pas bashkpunimin tone ne cdo sfere nuk e ka veshtire të ndërtojë një industri apo një sketor punësimi masiv për qytetarët e vendeve tona. Ka një shpopullim të frikshëm. Është e trishtueshme ku 9 në 10 perona duan ta braktisë vendin tonë. Po iku rinia, fuqia vitale e punësimit, vendi mbaron, plaket, shkatërrohet. Qoftë qeveritë, qoftë miqtë tanë ndërkombëtar duhet ta na ndiohmojnë. O sot o kurrë. Europa duhet ta ndryshojë qasjen ndaj shqiptarëve. Nuk është aspak e vështirë që Europa të ndërtojë dy industri të thjeshta me treg punësimi deri në 3 milion banorë në mënyrë që shqiptari të mos punojë në Europë por të qëndrojë në shtëpinë e tij duke u paguar njësoj si në Europë. Vendit tonë po i ikën pjesa më e mirë, më e përgatitur, më e aftë. Ky është një shkatërrim për shtetet dhe kombin tonë. Duhet një strategji mbarë kombëtare sesi të ndalojmë shpopullimin e vendit tonë, gjetjen e një tregu pune konkurues dhe mbi të gjitha njerëzit të ndërtojnë jetën dhe shpresën në vendin e tyre.

VARREZAT NE SERBI PER TE FSHEHUR KRIMIN NDAJ SHQIPTAREVE

December 4, 2020 by dgreca

-Makolli: Mendojmë se në Serbi ka ende varreza masive-*

– Ekspertët nga Misioni i Bashkimit Evropian në Kosovë (EULEX), Instituti i Mjekësisë Ligjore të Kosovës dhe Komisioni i Qeverisë së Serbisë për Personat e Zhdukur kanë gjetur mbetje njerëzore në vendin e Kizhevak më 16 nëntor, pas së cilës Gjykata e Lartë në Beograd lëshoi një urdhër zhvarrosje.

“Në këtë lokacion gjenden eshtrat e njerëzve të vrarë gjatë konfliktit në Kosovë, të cilët janë transferuar këtu për të mbuluar krimin”, deklaroi të premten Ibrahim Makolli, kreu i Grupit punues të delegacionit të Kosovës për Personat e Zhdukur, gjatë një vizite të vendit ku po bëhen gërmime të mbetjeve mortore në varrezën masive në Kizhevak, afër Rashkës në Serbi.

Në një deklaratë për media, ai tha se procesi duhet të mbrohet nga politizimi.

“Kjo është një çështje humanitare dhe ne do ta trajtojmë në atë mënyrë, por ata që i kanë kryer këto krime duhet të marrin dënimet e merituara,” tha Makolli.

Përveç Makollit, në këtë vend ishin prezent edhe shefi i delegacionit të Beogradit, Velko Odalloviq, dhe kryetari i Grupit të Punës, Fabian Bourdieu.

Ata vizituan Kizhevakun në Serbinë Jugperëndimore, ku u gjetën eshtrat e civilëve për të cilët dyshohet se janë shqiptarë të vrarë gjatë luftës në Kosovë më 1999, përkatësisht në mes të nëntorit të atij viti.

Makolli tha se beson se ka vende të tjera në Serbi me varreza masive të mundshme.

Sipas tij, hulumtimi i përbashkët ka konfirmuar se janë edhe dy vendndodhje të varrezave masive të mundshme në Serbi – afër Novi Pazarit dhe Sjenicës.

“Shpresoj se xhirimet nga ajri do të ndihmojnë në lokalizimin e atyre vendeve dhe se do t’i shqyrtojmë në të ardhmen së bashku me përfaqësuesit e Serbisë,” tha Makolli.

Odalloviq: Numri përfundimtar i trupave, vetëm pas zhvarrosjes dhe identifikimit

Kreu i delegacionit të Beogradit dhe presidenti i Komisionit për Personat e Zhdukur të Qeverisë së Serbisë, Velko Odalloviq, deklaroi se ai “nuk mund të deklarojë asgjë me siguri për numrin e trupave në atë vend, por shtoi se mund të supozohej se aty janë mes 15 dhe 17 trupa.

Ai shtoi se vetëm procesi i zhvarrosjes dhe identifikimit do t’i japë përgjigje pyetjes rreth numrit të mbetjeve mortore dhe kujt i përkasin.

Sipas Odalloviqit, kjo është një nga varrezat e zhvendosura në Serbi.

Ai tha se do të punohet në këtë lokacion për sa kohë që lejojnë kushtet e motit, sigurisht në 10 ditët e ardhshme.

Kur punimet ndërprehen, vendndodhja do të mbrohet dhe ruhet në mënyrë adekuate fizikisht, shtoi Odalloviq.

“Ne i qasemi kësaj pune jashtëzakonisht me përgjegjësi. I gjithë procesi do të jetë transparent,” tha ai.

“Përfaqësuesit e Misionit të Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë (EULEX), Kryqit të Kuq, Komisionit Ndërkombëtar për Personat e Zhdukur dhe anëtarët e delegacionit të Prishtinës janë të pranishëm në të gjitha fazat, së bashku me ekspertët e gjykatës nga Serbia”, tha ndër tjerash Odalloviq.

Bourdieu: Të bashkuar në punë deri në mbylljen e këtij kapitulli të vështirë

Përfaqësuesi i Grupit të Punës nga Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq, Fabian Bourdieu, tha se zbulimi i kësaj varreze thekson rëndësinë e zbulimit të të zhdukurve.

Në javët e ardhshme, ekipet mjeko-ligjore do të punojnë së bashku për të mbyllur një kapitull të vështirë në jetën e shumë familjeve të të zhdukurve, tha Bourdieu.

Snezhana Matejiq, specialiste e forenzikës që drejton ekipin mjeko-ligjor serb, tha se “kjo do të jetë punë e vështirë për shkak të terrenit dhe kushteve të motit”.

“Ne nuk mund ta injorojmë situatën epidemiologjike, por ne do të bëjmë çmos për ta përfunduar atë punë,” tha ajo. Zhvarrosja e trupave në vendin e ish-minierës “Kizhevak”, afër kufirit midis Serbisë dhe Kosovës, filloi më 30 nëntor.

Aspekti mjeko-ligjor menaxhohet nga një ekip i ekspertëve mjeko-ligjorë serbë dhe ekspertë nga Komisioni Ndërkombëtar për Personat e Zhdukur (ICMP), përfaqësues të Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq (ICRC) dhe delegacioni i Kosovës i Grupit Punues për Personat e Zhdukur, që është i pranishëm në rolin e vëzhguesit.

Ekspertët nga Misioni i Bashkimit Evropian në Kosovë (EULEX), Instituti i Mjekësisë Ligjore të Kosovës dhe Komisioni i Qeverisë së Serbisë për Personat e Zhdukur kanë gjetur mbetje njerëzore në vendin e Kizhevak më 16 nëntor, pas së cilës Gjykata e Lartë në Beograd lëshoi një urdhër zhvarrosje.

Vlerësohet se në këtë lokacion mund të jene mbetjet prej shtatë deri 20 personave, ka deklaruar për REL Matthew Holliday, kreu i Programit të Ballkanit Perëndimor të ICMP më 2 dhjetor.

Ai shtoi se kjo varreza masive është “ndoshta i lidhur me zhvarrosjen në Rudnicë afër Rashkës disa vjet më parë” dhe se viktimat e gjetura në vendin e ri ishin “të lidhura me të njëjtën ngjarje në Kosovë në 1999”.

Në njoftimin e Komisionit të Qeverisë së Serbisë për Personat e Zhdukur thuhet se vendndodhja “Kizhevak” ka qenë objekt i hulumtimit dhe kërkimeve për pesë vitet e fundit, bazuar në urdhrin e Prokurorisë së Krimeve të Luftës.

*(Kortezi: Nga Iva Martinoviq & Ognjen Zoriq/- Radio Evropa e Lire)

KUR THRRET ATDHEU, ISH PRESIDENTËT PËRGJIGJEN, SË BASHKU

December 4, 2020 by dgreca

Nga Frank SHKRELI- Kryetari i Qendrave Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve me akronimin CDC, paralajmëroi vendin se për tre muajt e ardhëshëm, Shtetet e Bashkuara mund të përballen me krizën më të madhe shëndetësore që kemi parë deri tani. Drejtori i CDC, Dr. Robert Redfield u bëri thrirje amerikanëve që të dyfishojnë masat e kujdesit duke vendosur maskën, që të praktikojnë higjienën duke larë duartë dhe duke ruajtur distancën me njëri tjetrin. “Realiteti është se Dhjetori, Janari dhe Shkurti do të jenë të vështirë”, duke shtuar se, “në të vërtetë kjo periudhë mund të jetë koha më e vështirë në historinë e shëndetit në këtë vend”, paralajmëroi Kryemjeku amerikan.

Këshilltarët e entit qeveritar amerikan, US Food and Drug Administreation (FDA) do të takohen me 10 Dhjetor për të diskutuar nëse do të rekomandojnë përdorimin e vaksinës anti-Covid-19 të prodhuar tanimë nga kompania Pfizer e që thuhet se është 95 % efektive në parandalimin dhe trajtimin e virusit të përhapur anë e mbanë botës.

Problemi është se megjithë përparimin në prodhimin e vaksinës nga Pfizer dhe kompani të tjera, si dhe megjithë provat e bëra deri tani se vaksina është 95% efektshëme, ka shënja se madje edhe përball rreziqeve që paraqet virusi Covid-19 për amerikanët dhe për botën, një përqindje e konsiderueshme njerëzish – të cilët kanë frikë nga efektet negative anësore që mund të ketë vaksina — janë shprehur se do të hesitojnë ose do të kundërshtojnë të marrin vaksinat kundër Covid -19.

Të shqetësuar nga ky reagim nga një përqindje e amerikanëve ndaj vaksinës anti-Covid-19, tre ish-presidentët amerikanë, Bill Klinton, Xhorxh Bush dhe Barak Obama njoftuan se për të bindur amerikanët se vaksina anti-virus është e sigurt dhe se lufton virusin, kanë vendosur të marrin vaksinën “live” në televizion, menjëherë pasi të jetë aprovuar, për tu përdorur, nga entet përkatëse të Qeverisë Federale të Shteteteve të Bashkuara, me qëllim për të inkurajuar ata që dyshojnë në përfitimet që vijnë nga vaksina kundër virusit Covid-19.

Former Presidents Obama, George W. Bush, and Bill Clinton pose for cameras during the 2017 Presidents Cup at Liberty National Golf Club in Jersey City, New Jersey.

Familja Bush, historikisht, ka qenë gjithmonë e para për fushata të tilla për të promovuar kauza me rëndësi humanitare dhe shëndetësore, në raste fatkeqësishë në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Në të kaluarën, përpjekjeve të familjes Bush u janë bashkanagajitur edhe ish-presidentët e tjerë, përfshir Klintonin dhe Obamën. Siç ishte rasti, 3-vjetë më parë, kur 5 ish-presidentët e Shteteve të Bashkuara, republikanët Xhorxh H. W. Bush i vjetër, Xhorxh W. Bush i ri dhe demokratët Xhimi Karter, Bill Klinton dhe Barak Obama, u bashkuan për të themeluar, “Apeli i Një Amerike”, me qëllim mbledhjen e fondeve urgjente për viktimat e uraganit Harvi në shtetin Teksas dhe të uraganit Irma, në shtetin Florida. Apeli i “Një Amerike” ishte një thirrje e përbashkët nga pesë ish-presidentët amerikanë me qëllim për të inkurajuar bashkqytetarët e vet që të mbështesin përpjekjet për rimbkëmbjen e viktimave të uraganit Harvi në Teksas dhe uraganit Irma në Florida, si pasojë e fatkeqësive natyrore, që patën shkaktuar vërshime të mëdha shkatërruese, para tre viteve, në pjesën jugore dhe jug-perëndimore të Amerikës.

Përhapja e virusit Covid-19 këtë vit është një fatkeqësi shëndetësore e përmasave historike, jo vetëm këtu në Shtetet e Bashkuara, por edhe anë e mbanë botës. Është vërtetë një situatë emergjente kombëtare që kërkon mirëkuptim due bashkpunimin e të gjithë elementëve të shoqërisë, sidomos të enteve qeveritare vendimarrëse, por edhe të politikës dhe të figurave kombëtare, siç janë ish-presidentët amerikanë.

Nuk është se këta politikanë të lartë amerikanë – në rolin e tyre dikur si presidentë dhe tani si ish-presidentë – të mos kenë gjithnjë ndryshimet politike dhe partiake midis tyre — por është traditë në këtë vend, që në raste emergjente kombëtare, siç është përhapja e Covid-19, pikpamjet dhe qëndrimet politike lihen mënjanë, duke u bashkuar për të përballur, si është më mirë, sfida të tilla që prekin të gjithë shtetasit e këtij vendi, pa dallim, status shoqëror ose politik.

Një bashkpunim si ky midis zotërinjve Obama, Bush e Klinton për të ndërgjegjësuar shoqërinë amerikane të marrë vaksinën kundër Covid-19 kur të aprovohet, përfundimisht, nga entet përkatëse amerikane për të treguar publikisht se është e sigurt për tu marrë kundër virusit i ka rrënjët në historinë e herëshme të republikës amerikane. Kjo nismë nga ish-presidentët amerikanë, është tipike e politikës amerikane – që tregon se për këto figura të politikës amerikane – qoftë në detyrë, qoftë në pension — interesat e kombit dhe nevojat e popullit përball një fatkqësie shëndetësore dhe sfidash siç paraqet Covid-19 për botën dhe për Amerikën, janë gjithmonë mbi interesat personale, ekonomike, politike dhe partiake.

Ish-presidentët amerikanë, Bush i riu, Obama e Klinton po bëjnë detyrën e tyre humane dhe patriotike për të ndërgjegjësuar bashkatdhetarët e vet ndaj seriozitetit që paraqet kjo pandemi, nga e cila deri më tani, fatkeqësisht, në Shtetet e Bashkuara kanë gjetur vdekjen mbi 250.000 veta.

Frank Shkreli

LËPUSHA, NJË ZANË E VËRTETË MES MALEVE

December 4, 2020 by dgreca

Dritan Zaimi, ekspert i turizmit dhe eksplorues, rrëfen ekskluzivisht për gazetën DIELLI, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, bukuritë e turizmit në Kelmend në Malësinë e Madhe. Tamara po jeton një epokë të re. Tamara duket shkëlqyeshem, me një qendër të qytetit, me godina shërbimi që ndjekin arkitekturën e zonës dhe me një bulevard për shëtitje këmbësorësh. Ndërtesat tipike prej guri dhe druri, trotuaret me kalldrëm prej guri, parqet e gjelbërta dhe malet gri sipër, kornizat prej druri kafe, retë e bardha dhe qielli i thellë blu, tejkalojnë imagjinatën edhe të krijuesit më kreativ… Me Dritan Zaimin bisedoi gazetari i DIELLIT Sokol PAJA.

MALËSIA E MADHE E SKALITUR ME BUKURI TË PASHOQE

Udhëtoni dhe shëtiteni Shqipërinë tonë sa më shumë, veç atëherë do ta kuptoni sa e bukur është, se i kemi të gjitha, madje bukuri të kategorisë së parë, që nuk ngopesh duke i shijuar e dëshiron të kthehesh sërish e sërish. Çdo pëllëmbë e vendit tone është e skalitur me bukuri të pashoqe, jug a veri, lindje a perëndim. Pavarësisht senë çfarë stine apo moti, aventurën e gjeni kudo e kurdo në Shqipëri, gjithmonë do të gjeni një vend dhe kohë për ta lënë shpirtin tuaj të vrapojë i lirë. Të gjithëi njohim mrekullitë e Thethit apo Valbonës në veri të Shqipërisë, po sot po ju ftoj të më ndiqni në një udhëtim në një zonë po aq të bukur dhe mahnitëse, veçse nuk është aq e njohur sa dy të parat tëcilat njihen dhe eksplorohen prejshumë vitesh tashmë. Sot do ju rrefej për Kelmendin! Kelmendi është një komunë në zonën e Malësisë së Madhe në skajin më verior të Shqipërisë në kufi me Malin e Zi, që përfshin fshatrat Brojë, Tamare, Selce, Vukël, Nikç, Lepushë e Vermosh. Do ju rrefej sot për bukuritë e tij, për magjinë dhe dashurinë e tij që e ndjen në çdo hap të udhëtimit tënd, për bjeshkët, lumenjtë, ujvarat, kullotat e malet, një arratisje e ëmbël mes blegërimave, gurgullimave, cicërimave, fëshfëritjeve të gjetheve e të flladit të lehtë për të ndjerë fuqishëm ëmbëlsinë e kësaj toke dhe madhështinë e majave të maleve. Edhe për mua ishte risi e surpize kjo zonë, sapo pashë një mundësi udhëtimi, përgatita çantën time, mora mikun tim më të ngushtë të udhëtimit, d.m.th. aparatintim fotografik dhe u nisa mjaft herët në mëngjes si pjesë e një ekipi eksploruesish.

UDHËTIM MIDIS SHPATEVE TË THEPISURA

Nisja nga Tirana ishte rreth orës 6:00 dhe udhëtuam drejt qytetit të Shkodrës, ku patëm ndalimin e parë për një kafe ose çaj buzë lumit Drin. Pas një pushimi të shkurtër, lamë pas ultësirën e Shkodrës dhe filluam udhëtimin tonë midis shpateve të thepisura dhe maleve të larta të pjerrëta, thellë brenda Alpeve Shqiptare. Shumë shpejt horizonti u afrua ndërsa po shikoja muret e maleve në të dy anët e rrugës, maja të larta, humnerë të thellë dhe male që ngriheshin menjëherë mbi lugina. Për një moment më dukej sikur isha pjesë e filmit Avatar. Doja të zbrisja dhe të kapja fotografi dhe të shkrepja skena të ndryshme, ose të gjurmoja me lentet e mia shqiponjat dhe skifterët që fluturonin lart e poshtë humnerës, por destinacioni ishte diku tjetër, kështu që u dorëzova dhe thjesht e lashë syrin t’i shijonte të gjitha. Rreth orës 10:00 kishim mbërritur në stacionin e parë, patëm një ndalesë të shkurtër te “Leqet e Hotit” siç e quajnë vendasit këtë vend. Këtu mund të adhuroni rrugën e bukur që gjarpëron buzë faqes së malit nga maja derinë fund ku shihet lugina e lumit Cem. Koha është shkurtër për të parë peisazhin që të lë pa frymë dhe për të bërëfotografi njëkohësisht. Dëshira është të qëndrosh më shumë por destinacioni është tjetër kund, ndaj pa vonesë hipëm në fugon për të vazhduar udhëtimin më tej. Stacioni tjetër është fshati Tamarë. Pak kisha dëgjuar më parë për këtë fshat unik, kryesisht mund të kisha dëgjuar për të vetëm në dimër pasi rruga bllokohej shpesh nga bora e madhe, por kjo është një histori e së kaluarës pasi rruga e re ishte në gjendje të përsosur. Ishte e qartë, Tamara po jetonte një epokë të re, sot Tamara dukej shkëlqyeshem, me një qendër të qytetit, me godina shërbimi që ndjekin arkitekturën e zonës dhe me një bulevard për shëtitje këmbësorësh. Ndërtesat tipike prej guri dhe druri, trotuaret me kalldrëm prej guri, parqet e gjelbërta dhe malet gri sipër, kornizat prej druri kafe, retë e bardha dhe qielli i thellë blu, tejkalonin imagjinatën edhe të krijuesit më kreativ. Dhe dielli që shkëlqente fuqishëm mbi fshatin Tamarë i jepte një bukuri përrallore këtij fshati të strukur mes malesh. Por kjo nuk është e gjitha; pak metra nga qendra, shkallet na çojneposhte në shtratin e lumit Cem. Ujërat e tij kristal të pastra më bënë të pendohem që nuk mora rrobat e banjos me vete. Në të tilla kushte më mbetej të shikoja të tjerët ndërsa kridheshin në ujrat e ftohta dhe unë të merrja sado pak nga kënaqësia e tyre e të ngulitja këto momente me aparatin tim.

SELCA, KANIONI I KELMENDIT, LUMI CEM

Pas një ore udhëtimi nga Tamara, arritëm në fshatin Selcë ku zbritëm nga fugoni për të ecur drejt destinacionit tonë të ardhshëm, Ujëvara e Selcës. Selca shtrihet në 353-1100 m mbi nivelin e detit. Ndodhet 8 km në veri të fshatit Kelmend. Selca fsheh disa nga thesaret më të bukura të natyrës si kanioni i Kelmendit, shpella të shumta, ujëvara, peisazhe të lëjnë pa frymë, arkitekturë dhe artizanat të pasur etj. Ndërkohë për adhuruesit e rafting, Selca propozon lumin Cem, i cili ofron më të mirën gjatë Prillit dhe Majit, kohë kur mund të shijoni edhe kanionin Gerrli. Nga ana tjetër, ujëvarat e Selcës janë një tërheqje natyrore spektakolare që ia vlen të vizitohen, kështu që vizita tek njëra prej tyre ishte thjesht qershia mbi tortë në këtë udhëtim. Shtegu drejt Ujëvarës së Selcës (Sqapi) ishte buzë malit, në një shteg shkëmbor të rrëshqitshëm, ku duhej të ishe i kujdesshëm se ku të shkelje pasi mund të rreshqisje lehtë mbi shkëmbinjtë e vegjël dhe te përfundoje në drejt e tek shtrati i lumit. Gjatë rrugës, pamja e maleve përreth, në këto ditë të vjeshtës, ishte thjesht mahnitëse. Pas rreth 90 minutash ecje midis shkëmbinjve, gjetheve, pemëve, duke shijuar aromën e luleve të malit, kishim mberritur tek ujvara e Selces, gurgullimën e së cilës e kishim ndjerë fuqishëm që nga larg. Një bukuri spektakolare, e fshehur mes maleve, thellë brenda pyllit, me fytyrën e bardhë plot shkëlqim që ia vlente të vizitohej. U ulëm para saj dhe shijuam drekën tonë të paketuar dhe pimë nga uji i freskët i ftohtë i ujëvarës. Pasi pushuam për disa orë nën freskinë ujrave të bardha dhe mblodhëm gjithçka qëkishim sjellë, me përtese morëm rrugën e kthimit për tek mjeti i transportit. Stacioni tjetër do ishte pikërisht fshati Lëpushë ku edhe do të akomodoheshim për të kaluar natën. Një mbrëmje e këndëshme rreth e qark oxhakut me zjarr duke pjekur gështenja, duke pirë verë e duke biseduar me banorët bujarë e mikpritës, duke dëgjuar rreth gojëdhënave e legjendave të zonës. Herë pas here, dilnin në ballkon për të shijuar qiellin e pastër plot me yje, gjë qëna mungon shumë në qytetet tona të zhurmëshme.

LËPUSHA, NJË DASHURI MES MALESH

Mëngjesi do të vinte shpejt dhe ne u zgjuam për një tjetër ditë me aventura mes malesh që do të kulmonin me Majën e Vajushës. Mbërritja natën vonë një natë më parë në Lëpushë nuk na kishte dhënë mundësi ta shikonin dhe ta shijonim bukurinë e fshatit. Kështu që herët në mëngjes, pasi shijuam ushqimin e shijshëm me produkte lokale nxituam që të dalim përjashta për të shijuar një kafe mes malesh nën rrezet e para të diellit. Po na shijonte ngrohtësia e diellit dhe me përtese filluam të bënim gati gjërat që na duheshin për udhëtim. Lepusha ishte krejt ndryshe nga Thethi apo Valbona, nuk ishte një fshat në fund të një lugine të thellë ku malet ngrihen thikë, por as edhe një fshat në majë të malit, përkundrazi ishte diku në mes të lartësive, rreth 1200 m mbi nivelin e detit, një avantazh i pakrahasueshëm për të shijuar në maksimum përvojat në natyrë. Lëpusha ishte një zanë e vërtetë mes maleve, një fshat i shtruar në një luginë të butëmes maleve, mes kullotash, pyjesh e ujvarash.Vendasit thonë se emri i fshatit vjen nga një bimë me lule të verdha që rritet shumë në këtë zonë dhe quhet Lëpushtra. Një vend i pasur me burime, ku ekonomia shtëpiake është e përqendruar tek blegtoria dhe bujqësia, por sëfundmi është turizmi ai që sjell jo vetëm të ardhurat por edhe vetë klientin direkt në Lëpushë. Kjo zonë ka mundësi të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit nëçdo stinë të vitit dhe këtë gjë e dinë shumë mirë edhe vendasit që kanë filluar të investojnë cilësisht në këtë drejtim.

SHTEGU PËR TEK MAJA E VAJUSHËS

Shtegu për tek Maja e Vajushës kalonte në një pyll me pemë të larta që në këtë kohë i kishin lëshuar gjethet, pak kish mbetur nëpër degë por bukuria ishte shtruar në tokë në një tapet të trashë gjethesh ku do të kishe kujdes edhe të mos rrëshqisje. Ecnim e soditnin natyrën e mrekullueshme, majet e maleve që zbuloheshin dal nga dal tek sa dilnim nga pyjet e larta dhe vendin ia linin kullotave të hapura alpine. Ecnim dhe uleshim herë pas here për të pushuar, për tu shplodhur e për të marre forca pasi ngjitja fillonte e bëhej më shumë impenjative. Kullotat të ofronin një ngjitje të ëmbël mes stanesh, ku kishim mundësi të shtriheshim, të loznim, të bënim foto por edhe të freskoheshim nga përrenjtë që buronin nga majat e maleve e rridhnin butë përmes kullotave. Në vend të gjetheve këtu mund të kundronim kërpudha të ndryshme dhe zhyteshim mes barit të artë. Ngjitja vazhdoi përreth 2 orë e gjysëm, herë intensive dhe herë butë, për të kulmuar me Majën e Vajushës 2100m mbi nivelin e detit, ku pamja qëna u shfaq menjehere pasi arritëm majën ishte thjesht një surprize e pabesueshme. Një pamje spektakolare që mbetet e fshehtë dhe surprizë që nuk pranon të zbulohet asnjë çast pa arritur majën, si një shpërblim i merituar dhe i pa kompromentueshem vetëm për ata që sfidojnë ngjitjen përfundimtare. Menjëherë pas mbërrin majën, ti shikon dhe shijon madhështinë e alpeve shqiptare tek sa ngrihen fuqishëm me majat e tyre të ashpra. Një kontrast i fortë kaq pranë, nga njëra anë Maja e Vajushës, maja e një kullote alpine mbushur me bar, dhe pastaj përballë teje shkembijnë të egër, maja të thepisura malesh që ngrihen thikë njëri mbas tjetrit, njëri më i lartë se tjetri, shumë të mrekullueshëm për ti soditur por tepër të frikshëm për ti ngjitur.

BJESHKËT E NAMUNA

Këtu fillojnë Bjeshkët e Namuna dhe dëshira për të bërë foto e video këtu nuk njeh fre. Koha kalon kaq shpejt këtu lart, nën diellin e shndritshëm, nën një ledhatim të ëmbël flladi që mëma natyrë na e dhuron për ta bërë të papërsëritshme këtë vizitë tonën thellë në gjirin e saj. Duhet të ishim shumë të vendosur për ti kthyer shpinën majave të maleve dhe për të nisur rrugën e kthimit, por ishte një domosdoshmëri pas nuk duhej që nata të na zinte në mal dhe tëna gllabëronte sado pak nga magjia e këtij udhëtimi. Ndaj, pa dëshirën por me mirëkuptimin tonë të plotë filluam zbritjen duke shijuar ndërkohë perëndimin e diellit, koloritin dhe dritëhijet e tij. Gjithçka kaloi kaq shpejt, u lodhëm paksa por e shijuam në maksimum. A u ngopa? Jo! E ndjeva se kisha lënë diçka pas. Çfarë të ishte vallë? Nëse dashuri do të thotë të mos duash të ikësh, apo të duash të kthehesh me vrap sapo ikën, atëherë patjetër Kelmendi u bë një dashuri e madhe brenda zemrës time. Si mund të jetë Kelmendi në dimër, në pranverë apo verë? Mezi pres të vij e ta takoj sërish!

KOLE RODHE-SI U SHUA VATRANI NË BURGUN E BURRELIT?

December 3, 2020 by dgreca

SOT 71 VJETORI I VDEKJES- KOLË RODHE,VATRANI, DEPUTET I PARLAMENTIT TË PARË SHQIPTAR(KORCË), PREFEKTI, LUFTËTARI I LIRISË U SHUA NË BURGUN BURRELIT….

* Atdhetari vatran Kolë Rodhe, që la Amerikën për të bërë Shqipërinë, u akuzua si armik i popullit dhe u mbyll në burgun e Burrelit, ku u shua dhe sot nuk ka as varr…

Kole Rodhe, i dyti ne kembe, nga e djathta.

* Vajza e Kolë Rodhes, mësuesja Eleni Leka(Rodhe), e martuar me poetin e pushkatuar Genc Leka, do të persekutohej e flakej rrugëve…

-A do të kujtohet sivjet ish deputeti i harruar i Parlamentit të Parë shqiptar?

NGA DALIP GRECA

Në radhën e vatranëve, që ndriçojnë në rrugëtimin më shumë se një shekullor të Federatës Panshqiptare të Amerikës ”VATRA”, qëndron edhe Kolë Rodhe, luftëtari i lirisë kundër bandave greke, ish kryetari i Besa-Besë, Kryetari i Shoqatës”Arsimi” në SHBA, vatrani i përkushtuar, botuesi i së përdyjavshmes kombëtare ”Vullnetari”, deputeti i Korçës, prefekti i Beratit, Gjirokastrës, Shkodrës, martiri që u burgos nga turqit, grekët dhe komunistët, i cili pati një fund tragjik duke u shuar në burgun famkeq të Burrelit. Më kot kërkova me ngulm kronikat e viteve 1946, 47, 48 të gazetës Dielli, për arrestimin, burgosjen, dhe vdekjen tragjike të vatranit Kolë Rodhe. Nuk e gjeta, shkaku merret me mend: Në atë kohë Vatra mendonte se Qeveria e Enver Hoxhës ishte demokratike dhe në faqet e Diellit botoheshin fjalimet, biografia e Hoxhës, reportazhet dhe sukseset e qeverisë komuniste, lëvdohej Enver Hoxha, madje shahej dhe Amerika e mbrohej Bashkimi Sovjetik. Edhe kur shkruhej ndonjë fjalë për arrestimet e nacionalistëve, qofshin edhe vatranë, kalohej me ndonjë fjali të thatë, ku lajmi mbetej i dyshimtë. Kështu kur u arrestuan intelektualë e nacionalistë të Korçës, në fund të kronikës shkruhej:”Thonë se me këtë grup armiqsor është arrestuar edhe Kristo Kirka e Kolë Rodhja…”

Ndërsa në Diellin e Prill-Maj 1955, gjuha e Diellit është e mprehtë, therëse, kritike. Kupa e helmit është mbushur.Vatranët e Amerikës e kanë mësuar të vërtetën. Që në faqen e parë botohet kronika e vdekjes në burgun e Burrelit: “Kriminelët komunistë bëjnë kërdinë… Vazhdon pamëshirë çfarosja sistematike e patriotëve në Shqipërinë e Kuqe….Edhe Kristo Kirka vdiq në burg….”

Shkrimi vijon:” Pas Kolë Rodhes, Bahri Omarit, Kol Tromarës, Akile Tasit, Hito Sadikut, dhe shumë shqiptaro-amerikanë e vatranë të tjerë, u vranë nga komunistët e Shqipërisë ose vdiqën në burgjet e tyre të tmerrshme…Kristo Kirka vdiq në burgun e”Kryetrimave”, ku kishin vdekë dhe vatranë të tjerë, si Kolë Rodhja”

Shqiptari i Amerikës ndjen dhimbje.Vatranët vajtojnë për vatranët që po i grinte diktatura…

***

… Kolë Rodhe është ndër ata vatranë, që u nderua vonë nga shteti shqiptar, ndërkohë që shteti komunist e pat shpallë armik, luftëtarin e Lirisë, që luftoi gjithë jetën kundër armiqëve të Shqipërisë. Etaloni i demokratëve, vuajti në burgun e Burrelit, ku u shua dhe ende nuk i dihet varri as sot. Nuk mjaftoi vetëm dënimi i tij, por dhe familja u përndoq e u end dhimbshëm në Kalvarin e vuajtjeve. Përveç bashkshortes, edhe vajza e tij do të kalonte në ferrin e vuajtjeve për shkakun se ishte e bija e armikut të Partisë, Kolë Rodhes, që kishte vdekur në burg, por ishte edhe e shoqja e poetit, “armikut të rrezikshëm të partisë”, që u pushkatua me akt-akuzë për poezitë dhe përkthimet, Genc Bardh Leka.

Me propozim të Vatrës, Kolë Rodhe u nderua nga presidenti Bujar Nishani me Urdhërin e Artë të Shqiponjës, në nëntor 2015.

Po kush ishte Kolë Rodhe?

Kolë Rodhe lindi me 25 Korrik 1883 në qytetin e Korçës. Familja i mundësoi shkollimin bazë, gjimnazin. Ndjenja e shqiptarizmit e burrëroi herët, e rreshtoi me armë në dorë në radhët e çetave të Lirisë, por edhe e përplasi herët në qelitë e burgjeve. Ishte 18 vjeç, kur u burgos nga Xhonturqit, si njeri që trazonte Perandorinë. Pas 9 muajësh burg lirohet, por nuk mundi të jetonte më në Korçën e dashur, pasi emri i tij ishte vendosur në rreth. Ndjenja e patriotizmit e çon në Odesë të Rusisë me qëllim që të mbledhë ndihma për familjen e dëshmorit Papa Kristo Negovani, të masakruar nga grekomanët. Më pas kontribuon për mbledhjen e fondeve për gazetën e Sotir Pecit”Kombi” që botohej në Boston. Atdheari është i kudondodhur në vorbullën e Lëvizjes Kombëtare. Gjendet në Sofje dhe në Bukuresht, ku ka vendosë lidhje me patriotët shqiptarë të atjeshëm, ka kontakte me priftin patriot At Naum Çere e të tjerë. Më 1908 është me taborrin e shqiptarëve që kërkojnë organizimin e Lëvizjes Kombëtare, mbështetës i patriotëve shqiptarë në Amerikë. Lëvizja e këtushme(SHBA) i jep pjekuri guximit dhe shpirtit të tij atdhetar. Fillimisht me Nolin e më pas dhe më Konicën, Kristo Kirkën, Kolë Tromarën, e patriotët e tjerë, bëhet një nga shtyllat e lëvizjes shqiptare në SHBA. Është në taborin mbështetës,kur Noli themeloi Kishën Ortodokse Shqiptare, gjendet aty kur u dha mesha e parë. Zgjidhet Kryetar i Shoqatës Besa–Besën, është kryetar i pleqësisë për degën e Vatrës në Marlboro, është ithtar i përgatitjes së Trupave vullnetare me djemtë e shqiptaro-amerikënve dhe i oficerave shqiptarë, për t’i dërguar më pas në Shqipëri për t’u mbrojtë nga fqinjët grabitqarë të tokave arbërore.

***

Që kur ishte tek shoqata Besa-Besën, Kol Rodhe kreu një akt që pakëkush do ta bënte. Shoqata Besën e kishte në programin e saj mbrojtjen e Atdheut. Ata kishin krijuar edhe uniformat ushtarake për të qenë të gatshëm kur t’i kërkonte Atdheu. Në kapelat e uniformës shkruhej në gjuhën shqipe”Liri a Vdekje”. Kur Kol Rodhe ishte në krye të Besa-Besë, si kryetar i saj, dha shembullin për të tjerët: Unë i pari,- tha ai. Pastaj bëri ftësën:

-Të tjerët pas meje t’i ndihim Atdheut që po rënkon!

Dhe u nisën drejt Shqipërisë. Kur mbërritën në Korfuz, u zbuluan dhe u arrestua nga Xhonturqit. E dërgojnë në burgun e Janinës, më pas në kalanë e Gjirokastrës. Gazeta “Koha” e Mihal Gramenos në numrin e saj të 17 majit 1917, jepte këtë kronikë:” Si vetëtimë u përhap kushtrimi prej Gjirokastre, që përcillte lajmin e bukur që atdhetarët Nikolla(Kolë) Rodhe dhe Vasil Tromara, pas 8 muajësh burg në Delvinë, Janinë e Gjirokastër, muarën berarët dhe u liruan nga burgu. Këta atdhetarë vuanin si martirë për çështjen kombëtare, se vjet në verë ardhë nga Amerika e i burgosën në Delvinë pas Kryengritjës.”

Sapo fiton lirinë, kthehet në qytetin e tij dhe vendos lidhje me luftëtarët e lirisë. Krijon grupimin e tij me një masë të konsiderushme luftëtarësh të lirisë nga Gora, Opari dhe me ta çliron Bërzeshtën, Pogradecin etj. Sërish kthehet në Korçë dhe merr pjesë në çlirimin e saj. Kapet prapë nga xhonturqit dhe burgoset në bodrumet e Mitropolisë së bashku me shokët e tij. Sapo u përhap lajmi, fshatarët e fushës së Korçës mësyjnë dhe shpërthejnë burgun. Kola lirohet dhe bashkohet me çetën e Sali Butkës dhe Kajo Babienit, sulmojnë Kolonjën e çlirojnë dhe nisën drejt Beratit.

Kudo ku luftohej për liri atje ishte Kol Rodhja. Mori pjesë në Luftën e Çifligut përkrah shokut të armëve Spiro Ballkameni. Shokë armësh e idealesh me Themistokli Gërmenjin, Çerçiz e Bajo Topullin, mori pjesë në Luftën e Mashkullorës, ku merr plagë dhe e nisin drejt Vlorës.

Nëse do të vazhdonim të shfletonim kronikat e bëmave atdhetare të këtij luftëtari të Lirisë, do të shënonim:Kolë Rodhen me 1 dhe 2 prill 1914, e gjejmë shef të Xhandarmërisë në Korçë. Në krye të forcave të mbrojtjes së qytetit ai shtyp kryengritjen e grupimeve të komitëve grekë, të ndihmuar nga ushtarët grekë, e ashtquajtur kryengritja e Vorio Epirit.

Më 1915 kthehet sërish në Amerikë. Si përherë aktiv. Në shkurt 1916 është ndër krijuesit e shoqatës “Arsimi Kombëtar” dhe në krye të saj, si kryetar.

Me gazetën e tij”Vullnetari”, që nisi botimin me 1916, u bë një avokat i aftë i Vatrës dhe i Lëvizjes Kombëtare në SHBA.

Numri i parë i Vullnetarit është publikuar me 18 Shkurt 1916 në Natick-Massachusetts. Botohej dy herë në muaj.Ishte gazetë politike e satirike.Që në numrin e parë gazeta botoi programin, ku spikaste qëllimi i botuesit dhe mbështetësve të gazetës: Gazeta ka si qëllim të mbrojë vetëqeverimin dhe tërësinë e Shqipërisë, të forcojë Lëvizjen Kombëtare, të godasë çdo kundërshtar, që pengon Lëvizjen Kombëtare, të demaskojë publikisht para shqiptarëve intrigantët, provokatorët, dhe përçarësit, të mbajë lart nderin e atdhetarëve të shkëlqyer dhe shqiptarëve Kombëtarë etj. Vullnetari, që në numrin e parë denonconte masakrat e grekëve në Jug të Shqipërisë dhe vajtonte fatin e popullit të masakruar, ndërkohë që godiste fort përçarjet mes shqiptarëve, përfshi dhe tek shqiptarët e Amerikës.

***

Si shumë atdhetarë të tjerë përkrahës dhe dishepuj të Fan S.Nolit, edhe Kol Rodhja, kthehet në Atdhe për të”bërë Shqipërinë”. Korça e vlerësoi kontributin e birit të vet duke e zgjedhur deputet të të parit Parlament Shqiptar më 21 prill 1921.

Gazeta “Posta e Korçës” e datës 9 mars 1922 shkruante: “Votoni për kandidatët e pandarë të Im Zot Nolit, zotin Kolë Rodhe dhe Faslli Frashëri…”.

Ndërsa më 11 Mars 1922, e njëjta gazetë shkruante:”Populli e tregoi me fakte besimin e tij, duke i dhënë votat zotit Kolë Rodhe për postin e deputetit.”

Studiuesi Teki Selenica do të shkruante në librin e tij statistikor”Shqipëria më 1927”: I zgjedhur për trimërinë dhe respektin që krijoi Korça e mrekullueshme, Korça shqiptare midis Banush, Hamdi, e Estref Frashërit, Loni Kristos, Pandeli Calës, Kristo Kirkës, Pandeli Evangjelit, Sejfi Vllamasit, Sotir Pecit, …vuri edhe Kol Rodhen.”

Në shtypin e kohës gjenden gjurmët e veprimtarisë së vlerësuar atdhetare të Kolë Rodhes. Gazeta e Vatrës, që dilte në Korçë nën drejtimin e Hasan Bitinckës”Shqiptari i Amerikës”, në artikullin me titull”Deputeti i Korçës” botuar në numrin e 24 marsit 1923, ku jepet një kronikë nga punimet e Parlamentit të 22 marsit, shkruan:” Pardje(22 mars), doli Qeveria para Parlamentit për shkoqitje e votëbesim.Fjala e Kryeministrit u karakterizua prej opozitës si konferencë premtimesh e shpresash për të ardhmen…prej opozitës folën Isuf Benga, Luigj Gurakuqi, Ali Këlcyra, Bahri Omari, Koço Tasi, Kol Rodhe e Medi Frashëri.”

Kol Rodhe përveçse deputet aktiv, kreu dhe detyra të tjera shtetërore, paçka se ishte kundërshtar i hapur i Monarkisë, Mbreti Zog, e ngarkoi me detyra qeveritare si Prefekt në Shkodër, Berat, Fier, Gjirokastër. Kundërshtarët politik ia vlerësonin atdhetarizmin dhe përkushtimin Kombëtar. Ai kishte dhënë prova me armë në dorë për mbrojtjen e Atdheut. Pushtimin fashist të Shqipërisë e priti me revoltë, ashtu siç kishte pritë të gjithë pushtuesit. Në ditëpushtimin fashist ai dha dorëheqjen nga detyra shtetërore. Edhe pse e përkrahu luftën kundër pushtuesit Kolë Rodhe nuk pranoi thirrjet për të marrë pjesë në Konferencën e Pezës, Kongresin e Përmetit, Konferencën e Beratit etj. Kola kishte përvetësuar demokracinë amerikane- ishte për një pluralizëm e demokraci alla amerikane.I kuptoi shpejt qëllimet e Partisë Komuniste Shqiptare dhe kërkoi të veprojë për ta ndalë të keqen.

Ishte kjo arsyeja që u vu në krah të opozitës përballë komunistëve, duke qenë në radhën e socialdemokratëve në zgjedhjet e para pas çlirimit. Nuk pranoi që të votonte me 2 Dhjetor 1945, abstenoi në votime së bashku me vajzën dhe gruan e tij. Ishte kundërshtar i hapur i bashkëpunimit me Jugosllavinë. Për këto qëndrime arrestohet me 27 Janar 1946 dhe në qershor, atdhetari, që kishte luftuar aq shumë për pupullin e tij, me pranga ndër duar, gjykohej para popullit si “armik i popullit”! Dhe kush?… Ai luftëtari i përhershëm për çlirimin e Atdheut, që kishte luftuar me turqit, grekët, e italianët…Gjykohet së bashku me 37 antikomunistë (Grupi i Sami Qeribashit dhe Musine Kokalarit) në qershor 1946.Mbajti qëndrim burërror para Trupit Gjykues. Dëshmia e atij gjyqi vjen nga kronika prej sallës së Gjyqit, që e ka përcjellë Gazeta e Frontit Demokratik”Bashkimi” në numrat e 19 dhe 21 qershor 1946, kur shkruan:

” Kolë Rodhja jep llogari.”

Akuza: Kolë Rodhja zhgënjeu komunistët, të cilët përdorën reputacionin e tij në popull duke e vënë në Kryesinë e Frontit Demokratik”…

Kryetari i gjyqit, sulmonte me mllef atdhetarin e orëve të para: – “Armik i popullit”!..

– Sabotator!

– Ujk plak…!

Kryetari i Trupit gjykues:- I pranon akuzat?

Kola:-Asnjë!

Kryetari:-S’ke pasur lidhje me tradhtarët?

Kola:-JO!

Prokurori:-Po asnjë faj nuk ke bërë ti, Kolë Rodhja?

Kola:-Asnjë!

Prokurori:- Mos të kemi sjellë kot këtu?…

(Salla dhe trupi gjykues(të orkestruar) qeshin…)

Prokurori:- Gënjen Kol Rodhe…Ti thua që rinia nuk duhet të merret me politikë. Ti ke qenë Inspektor i Ministrisë së Brendshme…Nuk ke përkrahur lidhjet tona me Jugosllavinë. Kërkoje Autonominë e Kosovës.Po, o Ujk plak, po Kol Rodhe…Ti deshe Regjencën e Mehdi Frashërit, deshe ndërhyrje të jashtme, se gjendja qenka e errët…Deshe shpërndarjen e ushtrisë, mbrojtjen e atdheut…deshe qeveri koalicioni me shumë partira, deshe të prishësh unitetin politik e popullit shqiptar…

Akuzat vazhdonin lumë….

Ç’ti thoshte Kola këtij prokurori militant ? Dhe zgjodhi heshtjen….

Kol Rodhja kur gjykohej ishte 67 vjeç… Trupin gjykues i dha dënimin me 30 vite burgu. Mosha, torturat, e lodhën patriotin, që një vit pas dënimit u shua në burgun famkeq të Burrelit…

Kalvarit të vuajtjeve nuk i shpëtoi as familja e tij, e cila u “shpërblye” për aktivitetin patriotik të Kolës duke e hedhur në krahët e mjerimit dhe punët e krahut!

Vajza e tij, e martuar me poetin disident Genc Leka,u përjashtua nga arsimi. Ndër akuzat që i formuluan ishte dhe ajo e vjehrrit, Kolë Rodhe,ish deputet i Zogut(kështu e quante Vangjel Çërrava) dhe shtonte në raportin e tij konfidencial për organet e diktaturës: Babai i saj, ka vdekur si “armik” në Burgun e Burrelit…Deputet i Zogut!

***

BIBLIOGRAFI

1- Gazeta Dielli, 16 Prill 1947, faqe 1(Gjyqi i Korçës)

2- Gazeta Dielli-Prill-Maj 1955, F .1

3- Klara Çelo”Udhëve të Historisë)-Të pathëna për shqiptarët e famshëm-Vëllimi i I, Faqe 99-104

4-Gazeta “Koha” e Mihal Gramenos 17 maj 1912, 25 Maj 1914

5-Gazeta”Shqiptari i Amerikës”,24 mars 1923

6-Gazeta e Korçës, 26 prill 1924

7-Gazeta “Bashkimi”, 21 Qershor 1946

8-Teki Selenica”Shqipëria më 1927”, f 21, Pasqyra A

9-Gazeta “LIRIA A”- 14 Mars 1996, faqe 6 , 8, autor Gaqo Rrota-ish deputet.

10-Gazeta”Dita”,6 tetor 2008: Klara Çelo”Kolë Rodhe, një jetë në shërbim të atdheut”.

Captions: 1- Kolë Rodhe

2-Grupi i Besa-Besën me uniformat, ku shkruhej shqip:”Liri a Vdekje”. Kolë Rodhe, i dyti nga e majta, në këmbë. Flitet se ky grup dërguan nga Amerika Flamurin Kombëtar dhe ia dorëzuan Marigo Pozios në Korfuz.

3- Pleqësia e degës nr. 19 të Vatrës në Marlboro. Kola, i dyti nga e djathta.

4-Kolë Rodhe në çetën e Gorës,i pari djathtas.

5- Gazeta “Vullnetari” që botohej nga Kolë Rodhe

6- Në Kishën e Shën Gjergjit, ku Noli u dorëzua Dhespot.

7. Vajza e tij Eleni me bashkëshortin Genc Leka, i cili u pushkatuar nga diktatura.